درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۲۸۱ تا ۳٬۳۰۰ مورد از کل ۳۱٬۹۵۳ مورد.
۳۲۸۱.

تحلیل انتقادی استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست: ارائه استعاره های بدیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۱ (پیاپی ۷۱) 145 - 173

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی سیاست جامعه شناسی آموزش تحلیل انتقادی استعاره وضع سیاست توسعه سیاست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۴۰
بررسی آرا و اندیشه های بزرگانی چون بوردیو، فوکو و هابرماس حاکی از این است که ما در عصر زبانی زندگی می کنیم. از این رو پرسش های مربوط به زبان و قدرت بیش از پیش در سیاست و حوزه عمومی مطرح می شود اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به این مسئله هدف این پژوهش تحلیل انتقادی استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست و ارائه استعاره های بدیل برای آن ها است. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل انتقادی استعاره استفاده شد. در این روش استعاره در سه گام مورد تشخیص، تفسیر و تبیین قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست، استعاره ای متعارف و زایا است. از این رو مفاهیم «مصوبه»، «ابلاغ»، «دستور»، «اجرا»، «مأموریت»، «گزارش» و... نشأت گرفته از استعاره زایایی «سیاست گذاری و اجرای سیاست» است که نظام شناختی کنشگران را تحت تاثیر قرار داده و آنها را از کنشگری باز می دارد. نتایج نشان می دهد استعاره سیاست گذاری و اجرای سیاست بصورت غیرمستقیم و پنهانی برای کنشگران ارزشگذاری و آنها را  اقناع و ترغیب به بازیگری می کند. از این رو استعاره بدیل توسعه و وضع سیاست ارائه شد. وضع سیاست نظریه ای است که در سال 2012 توسط بال و همکارانش به تایید رسیده است.
۳۲۸۲.

عوامل مؤثر بر تصمیم سازی روسیه نسبت به اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 27 - 51

کلیدواژه‌ها: اسرائیل تصمیم سازی خاورمیانه روسیه سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۲۷۵
روسیه هم زمان با قرارگرفتن در جبهه مخالف اسرائیل، سیاست نزدیکی راهبردی به این بازیگر را در دستور کار خود قرار داده است. عوامل مؤثری در سطح کلان و خرد در تصمیم سازی روسیه در نزدیکی با اسرائیل به صورت معمول و پیچیده دخیل بوده اند. این عوامل تأثیرگذار در سیاست خارجی روسیه، از زمان فروپاشی اتحاد شوروی تاکنون پیوستگی و استمرار داشته اند، تاجایی که سطح همکاری و روابط کنونی روسیه با اسرائیل در تحولات منطقه و بین الملل، جایگاه روسیه را در مجامع بین المللی به عنوان شریک راهبردی نشان داده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش ها هستیم که چه عوامل مهمی در سطح کلان و خرد در تصمیم سازی روسیه نسبت به نزدیکی راهبردی با اسرائیل تأثیرگذار بوده است؟ همچنین چگونه برخی از عوامل نسبت به برخی دیگر بر رفتار و مواضع سیاست خارجی روسیه به ویژه در دوران پوتین در برابر اسرائیل اهمیت بیشتری داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که نزدیکی راهبردی با اسرائیل در سیاست خارجی، نتیجه وجود عواملی در فرایند تصمیم سازی روسیه بوده است که البته در سطح کلان و خرد با درجه های متفاوت از تأثیرگذاری ظاهر و به بازتولید راهبرد نزدیکی با اسرائیل در سیاست خارجی روسیه منجر شده است. در دوران ریاست جمهوری پوتین، عامل نقش و بعد از آن متغیر محیطی نسبت به دیگر عوامل بر این تصمیم تأثیر بیشتری داشته است. روش پژوهش در این نوشتار تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی است و از نظریه جیمز روزنا برای تبیین این موضوع بهره گرفته ایم.
۳۲۸۳.

رهبران فرهمند، ائتلاف قبایلی و شکل گیری دولت؛ جامعه شناسی تاریخی تاسیس دولت در ایران پیشامدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 351 - 386

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی تاریخی قبیله عصبیت فرهمندی دولت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۳۳۵
این مقاله بر مبنای نقدی بر دو نظریه استبداد شرقی و ارتدکس مارکسیستی، در پی آن است تا با بهره گیری از مباحث ابن خلدون چشم اندازی متفاوت برای توضیح فرایند تأسیس دولت های ایرانی در دوره مابین تأسیس سلجوقیان تا پایان قاجاریه ارائه کند. فرضیه مقاله آن است که الگوی تأسیس دولت در ایران سنتی زمانی درک خواهد شد که این فرایند در متن ستیزه بنیادینِ تاریخ ایران میان جوامع قبایلی و یکجانشینان قرار داده شود و قبایل در مقام بازیگران دولت ساز در محوریت تحلیل قرار گیرند. یافته های مقاله نشان می دهد که از میانِ انبوه قبایل داخل و خارج فلات ایران، برخی از قبایل به واسطه ظهور رهبرانی فرهمند در میان آن ها موفق به غلبه بر انشقاقِ سرشته با زندگی قبایلی و شکل دادن به ائتلافی شدند که فرآورده آن یک «عصبیت بزرگ» بود. غلبه از طریق زور و مصالحه از طریق وعده سهیم شدن در غنایم دو عامل محوری در پیوستن قبایل به این ائتلاف بود. رهبران فرهمند توانستند جنگاوری و عصبیتِ بزرگِ جاری در ائتلاف قبایلی را از نگرش محدود غارتگریِ پراکنده فراتر برده و معطوف به فتح نواحی مختلف کنند. نتیجه این فرایند استقرارِ شکل اولیه و ناپایداری از دولت قبایلی بود که در تکامل بعدی خود به یک دولت امپراتوری بدل می شد. مقاله حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است و تلاش کرده است تا با استفاده از رویکرد جامعه شناسیِ تاریخی الگوی کلان حاکم بر روند تاریخی تأسیس دولت را استخراج کند. برای گردآوری داده های مورد نیاز نیز از روش اسنادی-کتابخانه ای استفاده شده است.
۳۲۸۴.

دفاع دانش بنیان در برابر تهدیدات آینده ( با تاکید بر ویژگی ها و عوامل الزام آور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 7 - 31

کلیدواژه‌ها: تهدیدات آینده مدل دفاع دفاع دانش بنیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۳۳
تغییر و تحولات حوزه های تهدید و دفاع، در طول تاریخ همواره متاثر از سطح دانش و تفکر و درنتیجه رشد فناوری زمان خود بوده اند. باگذشت زمان، توسعه روزافزون دانش جنبه های مختلف زندگی بشر را دربرگرفته و سازمان های دفاعی و نیروهای نظامی و به تبع آن جنگ ها نیز از این قاعده مستثنی نبوده اند به گونه ای که در عصر حاضر شاهد دانش بنیان شدن عرصه های مختلف دفاع و نبرد هستیم. این تحقیق باهدف طراحی مدل بومی دفاع دانش بنیان در برابر تهدیدات نظامی آینده با تاکید بر ویژگی ها و عوامل الزام آور انجام شده که از نوع کاربردی- توسعه ای به روش توصیفی می باشد. رابطه ی بین ویژگی های تهدیدات آینده و عوامل زمینه ساز  و الزام آورِ دفاع و دفاع دانش بنیان به عنوان پیش فرض لحاظ می گردد. گردآوری اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه ای، تجزیه تحلیل آن ها با رویکرد آمیخته با استفاده از نرم افزارهای آماری و ارائه مدل معادلات ساختاری با نرم افزار آموس انجام گردید. براساس یافته ها، ضمن تایید فرضیه و معناداری ارتباط متغیرها با یکدیگر، در مدل ارائه شده انتهای مقاله؛ ازیک سو، مهم ترین ویژگی های تهدیدات آینده با بیشترین اثر را بر دفاع دانش بنیان شامل؛ تحول در جمع آوری اطلاعات و حسگر ها، تبادل و پردازش اطلاعات؛ دانش محوری، دقت و هوشمندی؛ اهمیت روزافزون فرماندهی و کنترل؛ و از سوی دیگر مهم ترین ویژگی های دفاع دانش بنیان که بیشترین تأثیر را بر روی نوع تهدیدات آینده خواهند داشت عبارت اند از؛ مردم پایه و همه جانبه بودن دفاع، تاکید بر سامانه های فرماندهی و کنترل یکپارچه هوشمند با بهره گیری از سامانه های تصمیم یار و تصمیم ساز و همچنین تأثیر محور بودن دفاع.
۳۲۸۵.

مطالعه نگرش گروه های اجتماعی مختلف بر فرهنگ ایثار و شهادت و راهبردهای تقویت آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱شماره ۶ 21 - 60

کلیدواژه‌ها: نگرش فرهنگ شهید ایثار شهادت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۲۲۳
هدف از این پژوهش بررسی نگرش گروه های اجتماعی مختلف به فرهنگ ایثار و شهادت و راهبردهای تقویت آن می باشد. تحقیق حاضر از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان ادارات آموزش وپرورش و کلیه کارکنان اداره کل علوم پزشکی استان خراسان شمالی بوده اند که تعداد آنان 986 نفر می باشند. طبق فرمول کوکران حجم نمونه مکفی برای جامعه 277 نفر شد که این تعداد به وسیله شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای مشخص شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق دو پرسشنامه «فرهنگ ایثار و شهادت» و «راهبردهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت» بوده است. در نتایج پژوهش هشت گویه را جزو عوامل مختلف تأثیرگذار بر فرهنگ ایثار و شهادت شناسایی شد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که راهبردهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، از نظر گروه های مختلف متفاوت است و آموزش وپرورش تنها ستون ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نمی باشد و در جامعه باید از سایر نهادهای اجتماعی نیز بهره برد. تغییر نگرش افراد به مسئله ایثار و شهادت با اینکه برای آموزش وپرورش یک فرصت است، اما غفلت سایر نهادها و سازمان ها از این امر برای جامعه تبدیل به تهدید خواهد شد.
۳۲۸۶.

چالش های نوظهور دولت ها برای حکمرانی فضای سایبر پیامدهای پلتفرمی شدن و پیدایش متاورس(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹۸ 161 - 184

کلیدواژه‌ها: حق حاکمیت دولت پلتفرمی شدن متاورس حکمرانی فضای سایبر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۳۲۵
هدف پژوهش حاضر ارائه ی تحلیلی انتقادی پیرامون تحولات توسعه ی شبکه جهانی اینترنت و فضای سایبر بر اصل حاکمیت سرزمینی است. دراین راستا، تحولات فناورانه مبتنی بر اینترنت در تغییر نقش، جایگاه و حدود اختیارات دولت ها برای اعمال قانون در قلمرو ارضی آن ها بررسی شده است. سوال اصلی این است که چگونه پلتفرمی شدن و متاورسی شدن، بیش از گذشته اِعمال حق حاکمیت دولت ها را به چالش می کشد و عمده ترین حوزه های این تاثیر کدام اند؟ نتایج نشان می دهند که توسعه ی اکوسیستم پلفترمی بومی باکیفیت، همراه با تضمین حفاظت از داده ها و حریم شخصی کاربران، هدایت کاربران ایرانی به پیام رسان های دولت هایی که با ایران رابطه ی حسنه دارند، تنوع بخشی به پلتفرم های خارجی و حمایت از تولید و اشتراک گذاری محتوای بومی مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی و توجه به محلی سازی داده ها می تواند تا اندازه ی زیادی مخاطرات سلطه ی پلتفرم های بزرگ غربی را کاهش دهد.
۳۲۸۷.

جستاری بر قدرت نرم

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲ 176-156

کلیدواژه‌ها: قدرت قدرت نرم سیاست خارجی سیاست گذاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۹۷
کاربرد قدرت سخت در سیاست همیشه پاسخگوی تأمین نیازها نبوده و چه بسا به سبب وجهه زور و اجبارآمیز با مقاومت روبرو شود. در مقابل این قدرت، قدرت نرم قرار دارد که از وجه ملایم و منعطف تری برخوردار است. این مقاله به دنبال بررسی دقیق تر قدرت نرم به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که اهمیت قدرت نرم، ارکان و راهبردهای آن چیست؟ پژوهش تلاش خواهد کرد تا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای به این سؤال پاسخ دهد. یافته این پژوهش نشان می دهد که قدرت نرم توانایی کسب هدف از طریق جاذبه و نه از طریق اجبار و تطمیع است. اهمیت ق درت ن رم در بهبود رواب ط می ان دولت ها، ک سب وجه ه و اعتب ار بین المللی و نفوذ در افکار عمومی است. ارکان قدرت نرم شامل باورها و ارزش ها، اعتماد، اعتبار؛ دو روش ساختاری و غیر ساختاری در تولید قدرت نرم؛ روایت های راهبردی به عنوان منابع قدرت شامل بازیگران، محیط، تعارض یا عمل، حل اختلاف است بااین حال قدرت نرم دارای ویژگی هایی است که موجب نقد آن نیز می شود.
۳۲۸۸.

نقش ایالات متحده آمریکا درروند تکوین نظریه پردازی روابط بین الملل: بررسی نظام ارزشی-هنجاری و مطالعه ی موردی فردگرایی

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 56-93

کلیدواژه‌ها: ایالات متحده آمریکا تحول پژوهی روابط بین الملل نظام ارزشی - هنجاری نظریه پردازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۵۱
ارتباط علّی میان ایالات متحده آمریکا و دانش روابط بین الملل موضوعی است که در تحول پژوهی با رویکرد برون رشته ای به یکی از مسائل فرعی، اما با اهمیت در دیسیپلین تبدیل شده است. باید توجه داشت که پرسش در مورد امکان تسلط و یا تاثیرگذاری عمیق یک کنشگر متعهد و پذیرنده ی نقش هژمون بر یک حوزه ی دانشی در سایر رشته های علوم اجتماعی مسبوق به سابقه است. در پژوهش حاضر به تبیین جایگاه و نقش نظام ارزشی-هنجاری آمریکا در مکانیسم تاثیرگذاری بر تئوری پردازی روابط بین الملل پرداخته ایم. چارچوب نظری پژوهش بر زمینه ی پروردگی تاکید داشته و به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی شاخص های برخاسته از لیبرالیسم از جمله فردگرایی و عملگرایی پرداخته و ارتباط معناداری میان این شاخص ها و پیش فرض های تئوری پردازی در روابط بین الملل تشخیص داده شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، طبیعی است که با عینک و زمینه ی پروردگی لیبرال و بر مبنای روش زندگی آمریکایی اگر به جهان بین الملل نگریسته شود، این جهان قطعا باید آنارشیک باشد. همچنین گرایش افراطی به واقعگرایی و زیرشاخه های آن در روابط بین الملل آمریکایی امری قابل درک خواهد بود
۳۲۸۹.

جایگاه مفهومی «حق و خیر» در گفتمان های غالب در جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 7-46

کلیدواژه‌ها: دوگانه حق و خیر انقلاب اسلامی تحلیل گفتان اصلاح طبی اصول گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۲۰۳
دوگانه مفهومی خیر و حق از اساسی ترین موضوعات اندیشه سیاسی بوده چنانکه یکی از شالوده های مباحث نظری درباره دموکراسی خواهی و حکومت قانون است. تقدم و تاخر این دو مفهوم نسبت به یکدیگر نیز از موضوعات اختلافی بین فلاسفه سیاسی حتی مدرنی چون کانت و رالز بوده است. در این مقاله سعی شده تا هم نگاه غالب گفتمانهای جمهوری اسلامی به این دو مفهوم بررسی و تحلیل شود، و هم درصورت وجود یک یا هردو آنها در این گفتمانها ، تقدم و تاخر آنها نیز بررسی شود. لذا با مفروض گرفتن اهمیت این دو مفهوم در نگاه به امر سیاسی، در این مقاله تلاش می شود تا بیابیم : بازتاب این دوگانه در گفتمان های سیاسی مسلط در جمهوری اسلامی چگونه بوده است؟ آیا می توان ردّی از این دوگانه را در نظام معانی درون-گفتمانی و تقابل های میان-گفتمانی در حوزه سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران پیدا کرد؟ روش تحلیل این مقاله مبتنی بر نظریه گفتمان است . در چارچوب نظری نیز ضمن اشاره به مباحث مفهومی درباره دوگانه خیر و حق، تأکید بیشتر را بر نظریه عدالت به مثابه انصاف جان رالز گذاشته ایم که ضمن تلاش برای ارائه ترکیبی میان مقولات حق و خیر، تقدم منطقی را بر حق قرار می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد که دو گفتمان مسلط اصلاح طلبی/اصول گرایی و اسلاف گفتمانی آنها در دوره جمهوری اسلامی اساسا رویکردهایی خیرمحور دارند و معطوف به غایتی آرمانی بوده اند.
۳۲۹۰.

واکاوی پیامدهای اجرایی شدن کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهای مواجهه با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 39 - 69

کلیدواژه‌ها: دریای خزر دریای کاسپین امنیت ملی رژیم حقوقی دریای خزر کنوانسیون آکتائو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۴۱
رژیم حقوقی دریای خزر یکی از مسائل مهم و مورد مناقشه کشورهای ساحلی این دریا و از مسائل تأثیرگذار بر منافع و امنیت ملی کشورمان است. به جهت اهمیت کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر موسوم به کنوانسیون آکتائو، مقاله حاضر می کوشد، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و بررسی نقاط اصلی قوت و ضعف متن کنوانسیون، به واکاوی پیامدهای احتمالی تصویب و اجرایی شدن آن بر ابعاد مختلف امنیت ملی کشور و ارائه تدابیر و راهکارهای مواجهه با چالش های احتمالی فرارو بپردازد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، به رغم نقاط مثبت مندرج در کنوانسیون، نقاط ضعف موجود در آن نظیر معیار خط مبدأ عادی، عدم توازن میان منافع ایران و سایر کشورهای ساحلی در زمینه انرژی، شیلات و امنیت، عدم اشاره صریح به معاهدات گذشته و اصل انصاف، امکان عبور نیروهای نظامی بیگانه تحت پرچم کشورهای ساحلی و احیای طرح ترانس خزر قادر است تأثیرات مخاطره آمیزی بر منافع و امنیت ملی کشور در زمان حال و آینده باقی گذارد. ازاین رو، مهم ترین توصیه مقاله حاضر این است که تا موعد انعقاد موافقت نامه خط مبدأ، می بایست از تصویب کنوانسیون آکتائو در مجلس شورای اسلامی خودداری گردد تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو اطمینان حاصل کند قادر به تعیین خطوط مبدأ مستقیم طویلی می شود که بیشترین مساحت از آب دریای خزر را به عنوان آب های داخلی به خود اختصاص داده و حدود خارجی آب های سرزمینی ایران بیشترین پیشروی را در محدوده بیست درصدی در این پهنه دریایی داشته باشد.
۳۲۹۱.

بازخوانی مادی و اجتماعی روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دوره دولت سازندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 7 - 27

کلیدواژه‌ها: روابط ایران و عربستان دولت سازندگی بازتعریف هویتی رقابت های ژئوپلتیکی بازتوزیع قدرت بین المللی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۷۳
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی پس از وقوع انقلاب اسلامی وارد یک دهه تعارض و تقابل که الگوی پر تکرار در روابط شان بوده است، شدند. اما تحولات هویتی، ژئوپلتیکی و بین المللی حادث در دهه1990 موجب تغییر این الگوی حاکم بر روابط آن ها شد. هدف این مقاله، بازخوانی روابط تهران و ریاض در دوره پس از جنگ است تا بررسی کند «چگونه و متاثر از چه عواملی، دو کشور از تعارض و تقابل به سوی بهبود مناسبات حرکت کردند». سوال مقاله این است که «چه عواملی موجب حاکم شدن الگوی همزیستی به جای تعارض در روابط ایران و عربستان سعودی طی سال های 1368 تا 1376 گردید؟». یافته این مقاله که با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از دو رویکرد اجتماعی (سازه انگاری) و مادی (واقع گرایی) صورت گرفته این است که «ساختار اجتماعی حاکم بر روابط ایران و عربستان سعودی در سال های 1368 تا 1376 موجب شد تا محیط آنارشیک بین المللی و منطقه ای که موجب سوءظن و بی اعتمادی دو کشور شده بود، تحلیل رفته و با تغییر فرهنگ دشمنی حاکم بر روابط، آن ها به سوی همزیستی مبتنی بر عدم تقابل هویتی و تبدیل تعارض ژئوپلتیکی به رقابت، با وجود فشارهای ساختاری حرکت کنند».
۳۲۹۲.

نگرشی فقهی- اصولی بر اعتبار و حجیت عرف بین الملل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 75-92

کلیدواژه‌ها: فقه اصول فقه حکومتی عرف بین الملل حجیت و اعتبار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۱۹۱
امروزه به جهت ماهیت سکولاری حاکم بر جهان بینی دولت ها، باید و نبایدهای عرفی نقش بسزایی را در تنظیم الگوی رفتاری دولت ها ایفا می کنند. در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل نیز عرف بین الملل مهم ترین نقش را در تنظیم الگوی رفتاری دولت ها عهده دار است. بنابراین نظر به اهمیت عرف بین الملل، مقاله حاضر الزام برآمده از عرف مذکور را مورد توجه قرار داده، اعتبار شرعی آن را به بحث می گذارد. در همین راستا مقاله حاضر از منظر اصول فقه حکومتی و با تکیه بر روش اجتهادی، نشان می دهد که حتی براساس مبنای آن دسته از فقیهانی که در حجیت عرف، معاصر بودن آن با عصر معصوم را شرط نمی دانند نیز نمی توان معیارهای حجیت عرف فقهی را برای عرف بین الملل اثبات کرد. بنابراین در صورت عدم سازگاری حکم شرعی با بایدها و نبایدهای عرف بین الملل، حکم شرعی به عنوان حکم اولی قابل تخصیص نبوده و التزام به آن به صورت موجبه جزئیه و با اذن ولی امر جامعه اسلامی و در قالب عنوان ثانوی مصلحت امت اسلامی، قابل توجیه خواهد بود.
۳۲۹۴.

Conceptual Expansion of the Public Sphere from Literary and Political to Scientific

نویسنده:
منبع: International Journal of Political Science, Vol ۱۲, No ۳ , May & June ۲۰۲۲ 55 - 68

کلیدواژه‌ها: Modern Society Progress Issue Scientific Public Sphere university

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۹۹
The public sphere is one of the most important explanatory and normative concepts in the field of political sociology. Addressing the public sphere is especially important because it can explain the transition from the traditional to the modern. In particular, the fundamental question here is whether it is possible to arrive at a normative understanding of the situation in Iran by addressing and analyzing the public sphere, as Habermas has described it. Our problem is a general and at the same time specific problem. There are two central concepts in Jürgen Habermas's theory of structural transformation in the general sphere. One is literary-artistic speech and the other is political-moral speech. According to Habermas, the public sphere was first formed around literary and artistic debates, and then into political and moral discourse. From then on, the public sphere became practically a focal point for criticizing the political situation; To the extent that the public sphere became a free space and the concept of public opinion was born from it. In this article, while briefly explaining the two aforementioned areas, an attempt is made to propose a third area that describes our descriptive and normative understanding of the transition to the modern situation. This third field can be called a scientific field.
۳۲۹۵.

Analyzing and examining the concept, dimensions and indicators of transparency in the legislature with a comparative approach

نویسنده:
منبع: International Journal of Political Science, Vol ۱۲, No ۴ , July & Aug ۲۰۲۲ 221 - 245

کلیدواژه‌ها: Parliamentary transparency Legislature components of transparency parliamentary information behavioral principles of representatives

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۵۴
The legislative body in the Islamic Republic of Iran is the Islamic Council, which carries the important task of legislating and supervising the implementation of law. Important policies of the government are determined by the Islamic Council and governments are obliged to implement them. In this regard, it should be kept in mind that the Islamic Council is an institution emanating from the people, in fact, it is the crystallization of the views and demands of the general society. Therefore, the application of maximum transparency-oriented policies is one of the necessities of every parliament. In this article with the title "Analysis and review of the concept, dimensions and indicators of transparency in the legislature with a comparative approach" and with the aim of identifying and analyzing the main elements of transparency in the legislature by using the experiences and approaches of some successful countries in This context was carried out with a descriptive and analytical method and by using library sources and texts. The results showed that the transparency of the legislative branch emphasizes the right of the people to access the information of this branch and tries to provide functional information of the parliament and representatives. to provide the ground for monitoring the behavior of the representatives and their performance by the people and also to ensure their participation in the legislative affairs. 
۳۲۹۶.

دیپلماسی فرهنگی و مقابله با پروژه ایران هراسی در منطقه خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۴۲) 27 - 46

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی فرهنگی ایران هراسی خاورمیانه فرصت ها و چالش ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
ایران هراسی از اصطلاحاتی است که به طور خاص و ویژه درزمینه رابطه ایران و منطقه خاورمیانه و جهان غرب، تداوم یافته است. مقابله با این پدیده نیاز به استفاده از ابزارهایی هم چون دیپلماسی فرهنگی دارد. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه گونه می توان از دیپلماسی فرهنگی به عنوان ابزاری در راستای مقابله با پروژه ایران هراسی در خاورمیانه استفاده نمود؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که  می توان ضمن شناخت دقیق و همه جانبه ابعاد ایران هراسی از دیپلماسی فرهنگی به مثابه ابزار مستقیم یا غیرمستقیم برای تاثیرگذاری بر نگرش ها و افکار عمومی مؤثر بر مؤلفه های تصمیم سازی دیگر کشورها برای مقابله با ایران هراسی به خصوص در منطقه خاورمیانه استفاده نمود؛ بنابراین این مقاله باهدف شناخت ابعاد مختلف مقوله ایران هراسی، دیپلماسی فرهنگی را به مثابه ابزاری برای مقابله با این پدیده به خصوص در منطقه خاورمیانه مطرح می نماید. مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی است و از روش تفسیری جهت نیل به اهداف تحقیق استفاده شده است.  
۳۲۹۷.

نقش فرهنگ سیاسی در توسعه سیاسی افغانستان بعد از 11 سپتامبر ۲۰۰۱

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل شهریور ۱۴۰۱ شماره ۷۹ 27-44

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سیاسی افغانستان انتخابات سنت ها 11 سپتامبر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۶۹
در افغانستان هنوز هم دموکراسی نهادینه نگردیده است و تا نهادینه شدن دموکراسی این کشور راه درازی در پیش دارد. یکی از موانع بزرگی داخلی بر سر راه تحقق و نهادینه شدن دموکراسی در این کشور موجودیت فرهنگ سیاسی قبیله ای و قومی برخی از ساکنان آن می باشد. در این کشور، ایستارها، ارزش ها، اعتقادات، احساس ها، باورها، نگاه به گذشته، جهت گیری ها، سنت های اجتماعی و برخی ساختارهای اجتماعی تعدادی از ساکنان این سرزمین قومی و قبیله ای است. البته این را نباید منکر گردید و نادیده گرفت که بسیاری از نسل های جوان افغانستان بسیاری از باورها، خط قرمزها و تابوهای قومی را زیرپا گذاشته اند. در سومین انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان دیده شد که فرهنگ سیاسی برخی از جوانان این مرزوبوم مشارکتی می باشد. بنابراین، هدف اصلی مقاله حاضر این است که مشخص شود، فرهنگ سیاسی در توسعه سیاسی افغانستان تا چه اندازه موثر بوده است. از آنجائیکه جامعه افغانستان یک جامعه سنتی و قبیله ای است، فرهنگ سیاسی آن هم فرهنگ سیاسی قبیله ای می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. یافته ها نشان می دهد که میان انتخابات و فرهنگ سیاسی هر کشور رابطه مستقیم و جود دارد. همان وضعیتی که فرهنگ سیاسی کشور دارد، همان وضعیت را انتخابات هم دارد. اگر فرهنگ سیاسی به سوی دموکراتیک شدن روان است، دیده می شود که انتخابات در افغانستان هم به سوی دموکراتیک شدن روان می باشد
۳۲۹۸.

علل ناکارآمدی ایدئولوژی انقلاب سفید در مشروعیت بخشی به نظام سیاسی پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰ ۱۵۴-۱۳۵

کلیدواژه‌ها: محمدرضا پهلوی پهلویسم تحریف شناختی جامعه شناسی شناخت ناسیونالیسم سلطنت ایرانی انقلاب اسلامی مشروعیت بخشی سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۱۶
محمدرضا پهلوی پس از مرداد 1332 علاوه بر استفاده از نیروهای سرکوب نظامی و امنیتی، برای کاهش هزینه حفظ قدرت و توجیه و مشروعیت بخشی به نظام سیاسی موجود نیاز به یک ایدئولوژی داشت. به همین دلیل دست به تدوین و تبلیغ یک ایدئولوژی با عنوان «ایدئولوژی انقلاب سفید» یا «پهلویسم» زد. سقوط رژیم پهلوی نشانه ناکامی این ایدئولوژی در تحقق اهداف و کارویژه هایش بود. مسئله مقاله پیش رو بررسی علل این ناکامی از منظر شناختی بر مبنای نظریه کارل مانهایم در حوزه ایدئولوژی و تحریف های شناختی است. پرسش اصلی عبارت است از اینکه «چرا ایدئولوژی رژیم پهلوی در ایفای کارویژه های مشروعیت بخشی و توجیهی خود ناکام بود؟». فرضیه پژوهش عبارت است از اینکه «تحریف های شناختی ایدئولوژی انقلاب سفید که عبارتند از: عدم سازگاری با موقعیت تاریخی، تحریف واقعیّت با توسل به امور مطلق و ناکافی بودن این ایدئولوژی برای شناخت جهان، از علل عمده ناکامی ایدئولوژی انقلاب سفید بوده است».
۳۲۹۹.

ماهیت شناسی «اطلاق» در مفهوم ولایت مطلقه فقیه و انطباق آن با مفهوم مردم سالاری دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۷۱ ۱۰۸-۸۷

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی اختیارات مطلق اختیارات ویژه ولایت مطلقه فقیه ولایت فقیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
از آن جا که ساختار جمهوری اسلامی، بر محوریت «ولایت مطلقه فقیه» شکل یافته، یکی از مسائل و چالش های اساسی در اندیشه مخالفان، مسأله ی گستره ی اختیارات ولی فقیه است.این نوشتار درصدد است که اولا تصویری روشن از مفهوم ولایت مطلقه ارائه نماید و سپس به کمک روش تحلیلی مقایسه ای و با بهره گرفتن از رویکرد گفتگویی به ترکیب دستاوردهای دین و عقل مدرن پرداخته و در نهایت به رفع چالش مزبور مبادرت نماید. نتیجه مقایسه و ترکیب مزبور آن گونه که در قانون اساسی جمهوری اسلامی منعکس گردیده، برخورداری ولی فقیه، از اختیارات ویژه ولایی، شبیه به اختیارات حکومتی پیامبر و امام است که با اختیارات ویژه رهبران در کشورهای دموکراتیک، قابل مقایسه است، مزید بر این که إعمال این اختیارات همواره با نظارت شهروندان جامعه اسلامی یا نمایندگان منتخب آنان انجام می پذیرد، درست شبیه به آن چه که در نظام های دموکراتیک مدرن اجرا می گردد.
۳۳۰۰.

تبیین اثر بخشی انگیزشی «خودباوری» بر پیشرفت جامعه علمی کشور(با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۷۱ ۱۶۴-۱۴۹

کلیدواژه‌ها: خودباوری عرصه علم و پژوهش منویات مقام معظم رهبری اثر انگیزشی آموزه های وحیانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۶۴
پژوهش حاضر با هدف تبیین و بررسی مفهوم «خودباوری» و اثر انگیزشی آن بر پیشرفت جامعه علمی کشور به عنوان مقدمه تحقق بیانیه گام دوم انقلاب انجام شده و با روش توصیفی تحلیلی، منویات مقام معظم رهبری در عرصه علم و پژوهش را بر پایه دانش روانشناسی و آموزه های وحیانی برمی رسد. یافته های پژوهش نشان می دهد خودباوری از سه مؤلفه اساسی «وجود استعداد و توانایی در درون انسان»، «باور به وجود آن توانمندی ها توسط خود انسان» و نیز «نیروی انگیزشی ناشی آن باور که انسان را به سمت عمل سوق می دهد» تشکیل شده است. «شناخت ویژگی ها و توانمندی های خود»، «هویت بخشی به جامعه علمی کشور» و «القای روحیه ما می توانیم» سه عامل زمینه ساز ایجاد خودباوری در عرصه «علم و پژوهش» اند.«از ثمرات خودباوری یادشده، «جسارت ورود به عرصه های بزرگ علمی» است... .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان