درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۶۸۱ تا ۲٬۷۰۰ مورد از کل ۷۳٬۸۶۱ مورد.
۲۶۸۱.

تأثیر روزه داری همراه با فعالیت بدنی سبک بر برخی از شاخص های هماتولوژیک و بیوشیمیایی افراد مسلمان: مطالعه مرور نظام مند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 179-191
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۴
سابقه و هدف: ماه رمضان ماه عبادت است. مسلمانان در این ماه در طول روز از خوردن و آشامیدن امتناع می کنند. فعالیت های بدنی سبک و معرفی راهکارهایی برای انجام آن در طول روزه داری به تقویت قوای بدن کمک می کند. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر روزه داری همراه با فعالیت بدنی سبک بر برخی از شاخص های هماتولوژیک و بیوشیمیایی ورزشکاران مسلمان انجام شده است. روش کار: این مقاله از نوع مروری است که برای انجام مطالعه ابتدا با استفاده از پایگاه های داده پاب مد، مدلاین و گوگل اسکولار و با کلیدواژه های روزه داری در ماه رمضان، رعایت روزه، هماتولوژی، بیوشیمی، عملکرد کلیه، وضعیت هیدراتاسیون، پروفایل چربی، فعالیت بدنی و ورزش جست وجو صورت گرفت و پس از انتخاب مطالعات مناسب، داده های مربوط به شاخص های سلامت (مؤلفه های هماتولوژیک و بیوشیمیایی) ورزشکاران استخراج و تحلیل شد. مؤلف مقاله تضاد منافعی درباره این پژوهش گزارش نکرده است. یافته ها: نتایج نشان داد که روزه داری همراه با فعالیت بدنی سبک تأثیر مثبتی بر شاخص های سلامت (مؤلفه های هماتولوژیک و بیوشیمیایی) افراد دارد. افزایش شاخص های سلامتی مانند سطوح طبیعی سرمی هموگلوبین، هماتوکریت، کلسترول خوب و کاهش سطوح تری گلیسریدها و کاهش قند خون و انسولین در گروه آزمایشی مشاهده شد که ممکن است نشان دهنده بهبود آنزیم های کبدی و کاهش خطر بیماری های مزمن مرتبط با متابولیسم قند باشد. نتیجه گیری: معرفی راهکارهایی که به افراد مسلمان کمک کند تا بتوانند فعالیت بدنی سبک را در طول ماه رمضان انجام دهند و در عین حال از مزایای روزه داری نیز بهره مند شوند، مهم است. همچنین تأثیرات مثبت تمرین های بدنی در طول روز به ویژه درباره شاخص هایی مانند آنتی اکسیدان ها و شاخص های استرس اکسیداتیو در بدن افراد فعال پررنگ تر است. با این حال، نیاز به پژوهش های بیشتر در این زمینه است تا بتوان به نتایج قطعی تری درباره اثرات طولانی مدت روزه داری همراه با فعالیت بدنی سبک بر سلامتی ورزشکاران دست یافت.
۲۶۸۲.

گذار از عقود مبادله ای به مشارکتی در بانکداری اسلامی و آثار آن بر نابرابری اقتصادی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت اقتصاد اسلامی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 111 - 127

کلید واژه ها: بانکداری اسلامی عقود مشارکتی عقود مبادله ای نابرابری اقتصاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۶
از ویژگی های خاص بانکداری اسلامی، تخصیص منابع بانکی بر اساس یکی از انواع عقود قرض الحسنه، مبادله ای و یا مشارکتی است. از آنجا که هر یک از این عقود دارای ویژگی های خاص خود هستند، شیوه تخصیص منابع بر اساس هر یک از عقود، آثار اقتصادی خود را به همراه دارد. سوالی که پژوهش حاضر بدان پاسخ می دهد این است که شیوه تخصیص منابع در بانکداری اسلامی (گذار از عقود مبادله ای به سوی عقود مشارکتی)، چه تاثیری بر نابرابری اقتصادی در ایران دارد؟ محور اصلی پژوهش حاضر عقود انتفاعی در بانکداری اسلامی است و از نسبت تسهیلات پرداختی در قالب عقود مشارکتی به عقود مبادله ای به عنوان شاخصی برای سیاست گذاری بانک در تخصیص منابع استفاده شده است. داده های مورد استفاده در پژوهش مربوط به سال های 1365 تا 1400 می باشد که با تکیه بر روش خودرگرسیون با وقفه توزیعی (ARDL) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش، علاوه بر آنکه وجود رابطه میان متغیرهای مورد مطالعه را تایید کرده، دلالت بر آن دارد که هرگاه بانک ها از عقود مبادله ای به سمت عقود مشارکتی گذار کرده اند، بر نابرابری های اقتصادی افزوده شده است به طوری که با افزایش 1 واحدی در نسبت عقود مشارکتی به عقود مبادله ای ، ضریب جینی تا 03/0 واحد افزایش پیدا کرده است که نسبتا عدد بزرگی است. به نظر می رسد در شرایط تورمی ایران، رونق دادن به تسهیلات مشارکتی به نوعی عامل تقویت مخاطب محدود این نوع از تسهیلات است و با توجه به اینکه در بسیاری از سال ها تورم از نرخ سود بانکی بیشتر بوده، عملا بر نابرابری های اقتصادی می افزاید.
۲۶۸۳.

تحلیل و بررسی مؤلّفه های شایسته سالاری در مدیریت از دیدگاه امام علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۰ ۳۶-۷

کلید واژه ها: تمدن اسلامی مؤلفه های شایسته سالاری مدیریت منابع انسانی مدیریت از دیدگاه امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۵
امروزه شایسته سالاری در میزان موفقیت سازمان ها در دستیابی به اهدافشان به عنوان یک اصل مدیریتی مورد توجه است. این اصل، ذیل مدیریت منابع انسانی در بخش مربوط به شرایط احراز شغل و نیز در تمام مکاتب، متناسب با مبانی فکری و فرهنگی همان جوامع تعریف می شود. شناسایی و تبیین ابعاد مختلف این اصل مهم با رویکرد اسلامی نه تنها می تواند در جهتِ الگوسازی برای مسئولان و مدیران جامعه اسلامی زمینه سازی علمی انجام دهد، بلکه منجر به ایجاد یک تحوّل اساسی به منظور گفتمان سازی تمدن نوین اسلامی خواهد شد. از این رو، تلاش شد تا با استفاده از روش تحلیل مضمون اقدام به استخراج مؤلّفه های اسلامی شایسته سالاری از متون دینی نماییم. نتیجتاً، چهار مؤلّفه باورمندی اسلامی، سلامت نفس، معرفت و شناخت و نیز منزلت و اعتبار اجتماعی به ترتیب اولویت به عنوان مضامین فراگیر شناسایی، تبیین و مورد بررسی قرار گرفتند.
۲۶۸۴.

مطالعه تطبیقی جایگاه و کارکردهای علم نجوم و تنجیم در دو قلمرو صفویه و عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۰ ۱۰۲-۷۹

کلید واژه ها: کارکردهای علم نجوم کارکردهای تنجیم عصر عثمانی عصر صفویه اعتبارسنجی منجمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۳۰
علم نجوم در ادوار مختلف تاریخی به دلیل جنبه کاربردی در زندگی انسان ها و نیز تمایل و گرایش دانشمندان برای فعالیت در این عرصه علمی مورد توجه حاکمان و عامه مردم بوده است. این اقبال و توجه به نجوم در دوره صفویه و عثمانی نیز تداوم یافت و دانشمندان این عرصه آثار متعددی در زمینه نجوم از خود برجای گذاشتند که نشان دهنده توجه و گرایش آن ها به نجوم در این روزگار است. پژوهش پیش رو در چارچوب جایگاه و کارکردهای علم نجوم و تنجیم در دو قلمرو صفویه و عثمانی، به روش تطبیقی و برمبنای منابع دست اول تاریخی و منابع تحقیقاتی معتبر به بررسی و تحلیل این موضوع می پردازد که در عصر مورد مطالعه (از قرن دهم تا نیمه قرن دوازدهم هجری/ قرن شانزدهم تا نیمه قرن هجدهم میلادی) حاکمان و عامه مردم به نجوم گرایش بیشتری داشتند یا تنجیم؟ چه عواملی بسترساز این گرایش و اقبال بود؟ و تحولاتی که در علم نجوم مقارن با همین ایام در اروپا اتفاق افتاد چه تأثیری بر فعالیت های نجومی این عصر نهاد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد در قلمرو صفویه و سرزمین عثمانی چه در دربار و چه در نزد عامه مردم، هیچ گونه تفکیک و تمایزی میان آنچه در حوزه نجوم علمی بود و آنچه شبه نجوم و تنجیم بوده صورت نگرفت و این امر موجب رشد اوهام و خرافات در جامعه گردید. سطح پایین دانش و آگاهی جامعه، گرایش افراطی بعضی از حاکمان به خرافاتی که توسط درباریان ترویج و تقویت می شد، از علل مهمی بودند که مسلمانان این عصر را از تلاش برای دستیابی به دانش نجومی جدید که اروپا در حال گذر از آن بود، بازداشت.
۲۶۸۵.

علل گرایش به تحجر در عرب جاهلی و خوارج با تکیه بر عقل و داده های تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۰ ۱۴۶-۱۲۹

کلید واژه ها: تحجر عرب جاهلی تحجر خوارج علل گرایش به تحجر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۲۶
تحجر یکی از مهمترین موانع دستیابی به کمالات انسانی و اجتماعی است. انسان مبتلا به تحجر، با دادن رنگ تقدس و جاودانگی به برداشت های محدود و ناقص خویش، در مقابل هرگونه سخن حق و استدلال متقنی که در تقابل با عقاید و اندیشه های وی است، مقاومت و ایستادگی می کند. همین امر سبب گردیده است تا این نوع تفکر به عنوان پدیده ای شوم در مسیر رشد و بالندگی فرد و جامعه در تمام ادوار مختلف تاریخی و در بین اقشار مختلف جامعه، شناخته شود. شناخت علل گرایش به تحجر یکی از مهمترین مسائل در پیشگیری و مبارزه با تفکر متحجرانه است. از آنجا که این نوع تفکر در بین بخشی از افراد جامعه در عصر نبوی و علوی نیز ظهور و بروز یافت. این پژوهش با هدف پاسخ به این سوال که علل گرایش به تحجر؛ بر اساس عقل و داده های تاریخی پیرامون عرب جاهلی و خوارج چیست؟ نگاشته شد. لذا در این پژوهش علل گرایش انسان ها به تحجر در دو دسته روانی و فکری عقیدتی با تکیه بر عقل و داده های تاریخی به صورت خاص عرب جاهلی و خوارج تبیین شده است. پژوهش حاضر با بهره گیری از اسناد کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی، صورت گرفته است. بر اساس داده هایی که در این پژوهش به دست آمد لجاجت، تصلب و انعطاف ناپذیری و برخی سوگیری های شناختی و ترک تفکر و عقلانیت، پیروی از ظن و حس گرایی، از جمله علل و زمینه های گرایش به تحجر در جهت روانی، عقیدتی و فکری به شمار می روند.
۲۶۸۶.

واکاوی تحلیلی _ انتقادی داده های راوی شناسانه مدخل محمد بن عیسی بن عبید در فهرست شیخ طوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۸ «ویژه پژوهش های حدیثی» ۶۰-۳۵

کلید واژه ها: محمد بن عیسی بن عبید شیخ طوسی فهرست ضعیف استثنای صدوق غالیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۹۳
ابوجعفر محمد بن عیسی بن عُبید عُبَیدی، از راویان فعال در عرصه انتقال تراث حدیثی امامیه و پر روایت در منابع حدیثی شیعه است. بیشتر روایات وی، موضوعات فقهی شیعه را دربرگرفته است. به گاه کاوش در مدخل محمد بن عیسی با صراحت گویی نسبت به تضعیف او توسط شیخ طوسی روبرو هستیم. هیچ یک از دانشیان رجال در بازه های زمانی گوناگون و حوزه های متنوع جغرافیایی (بغداد، کش، بصره، نیشابور)، شیخ را در این دیدگاه همراهی نمی کنند. دیدگاه شیخ طوسی نسبت به شخصیت روایی محمد بن عیسی موجب پیدایش نگرش های متعدد از سوی فقیهان شیعه پیرامون پذیرش یا نپذیرفتن روایات نقل شده از محمد بن عیسی در فرایند استنباط احکام شرعی شده است. از این رو بازخوانی تحلیلی_ انتقادی دیدگاه شیخ طوسی در این پژوهه اهمیت چندانی می یابد. دستاورد مقاله حاضر این است که با توجه به قرینه ها و شواهد مختلف می توان در درستی داده های راوی شناختی راه یافته به مدخل محمد بن عیسی بن عبید در کتاب فهرست تردید کرد.
۲۶۸۷.

مستندات قرآنی و روایی دعای ابوحمزه ثمالی در زمینه مرگ، عالم برزخ و رستاخیز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۸ «ویژه پژوهش های حدیثی» ۱۸۷-۱۷۵

کلید واژه ها: تاریخ ابوحمزه ثمالی دعا سکرات موت برزخ رستاخیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
دعای ابوحمزه ثمالی به روایت ثابت بن دینار ثُمالی از امام سجاد؟ع؟ است. الفاظ این دعا، علاوه بر تعلیم مناجات با خدا، حقایقی از آیات قرآن را در زمینه های مختلف بیان می نماید. در قسمتی از دعا، امام سجاد؟ع؟ برای آگاهی انسان از نتایج اعمال خوب و بد، و رابطه ی دنیا و آخرت، به بیان حالات واتفاقات زمان دردناک خروج جان از بدن، ورود به عالم برز خ، فشار قبر، سؤال نکیر و منکر، خروج از آن مرحله، و ورود به عالم رستاخیز را پرداخته است. در این نوشتار مستندات قرآنی و روایی آن ها ارائه شده است؛ و با استفاده از کتب شرح دعای ابوحمزه، تفاسیر مختلف و روایات ائمه؟عهم؟ و به روش توصیفی- تحلیلی به شرح کلمات نورانی آن بزرگوار و بیان راههای کاهش و آسانی سکرات مرگ، راههای تخفیف یا حذف فشار قبر، راههای آسان شدن سؤال قبر و راههای خلاصی از شدائد قیامت پرداخته شده است.
۲۶۸۸.

Further Reflections on Lemos’s Indeterministic Weightings Model of Libertarian Free Action(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۷) 119 - 130

کلید واژه ها: Indeterministic weightings John Lemos libertarianism luck Ultimate responsibility

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۳۹
John Lemos defends an indeterministic weightings model of libertarian free will that is a variant of event-causal libertarian views. Many argue that these views are susceptible to the luck problem: an agent’s directly free choices are too luck infected for the agent to be morally responsible for them. The weightings model supposedly escapes this problem largely because in this model an agent’s reasons for choices do not come with pre-established values. Rather, an agent performs intentional acts of weighting that contribute to the value she assigns to her reasons. Decisions that are consequences of weightings are, thus, under the agent’s control and not subject to luck. In a recent paper, I argued that despite its weighting component, Lemos’s model succumbs to the luck problem. Lemos rejoins that my criticisms are based on misunderstandings and confusions. I deflect the charge of misperception and explain why the weightings model remains susceptible to the luck problem.
۲۶۸۹.

الصعاليک؛ من النرجسيه إلي اليوتوبيا في ضوء نظريه هاينزکوهت وجورج فلز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۷ 257 - 278

کلید واژه ها: النرجسیه الصعالیک هاینزکوهت جورج فلز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۱
تلعب النرجسیّه دوراً مهماً فی تحدید هویه المرء وتدلّ علی الخصائص المتمثلّه بحبّ الذات والتفرّد، ویری بعض الباحثین أنَّها ناجمه عن خلل نفسی أسهم المجتمع فی ظهوره وانتشاره علی نحو واسع. والیوتوبیا منسوبه إلی «طوبی» و«طوباویّه» فی الحیاه الدنیا وتدلّ علی المدینه الفاضله علی ضوء نظریه المحلّل النفسی، «جورج فلز». یتبع هذا البحث دراسه سیکولوجیّه لمعالجه النرجسیّه والیوتوبیا فی شخصیّه الصعالیک فی ضوء آراء «هاینزکوهت» و«جورج فلز» اعتمادا علی المنهج الوصفیّ- التحلیلیّ.من نتائج البحث أنّ الصعالیک کانوا نرجسیین معتدین بأنفسهم معجبین بها بإفراط  وأسباب ذلک یمکن أن تکون الحقاره وطردهم من القبیله والتمییز اللونی وضیم القبیله وحیاتهم الخاصّه ولجوئهم إلی البیداء والوحوش، ولکن لا یدلّ هذا العصیان الروحیّ علی التوحّش المحض فی الصعالیک کما یری بعض الباحثین، بل إنّ أعمالهم الأدبیّه أدّت إلی نشر فکره الیوتوبیا فی المجتمع وهی تدور حول المفاهیم الّتی یؤکد الإسلام علیها کالخروج علی الظلم الاجتماعیّ وبثّ فکره الوحده الاجتماعیّه والمساواه، مقارناً بما قال جورج فلز الانجلیزیّ فی الیوتوبیا.
۲۶۹۰.

شرایط و ویژگی های جهاد مطلوب از منظر مفسران و فقهای امامیه و اهل سنت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 73 - 92

کلید واژه ها: قرآن فقه مفسران اسلامی جهاد جهاد مطلوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۹۶
شرایط و ویژگی های جهاد مطلوب، یکی از مباحث مهم جهاد است که از طریق منابع تفسیری و روایی موردبررسی مفسران و فقها قرار می گیرد. مقاله حاضر می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی، جهاد را با تکیه بر شرایط و ویژگی های مطلوب آن موردبررسی و تحلیل قرار دهد. بدین ترتیب در ابتدا به مباحث نظری و تعریف جهاد در لغت و اصطلاح از منابع کتابخانه ای می پردازد سپس خلاصه ای از اقسام جهاد و شروط وجوب جهاد ذکر می شود و در انتها مفهوم جهاد مطلوب از دیدگاه آیات قرآن و فقه واکاوی می شود. از دستاوردهای این پژوهش این است که با توجه به آیه 15 سوره مبارکه انفال، فرار از جنگ در هنگام رویارویی با دشمن حرام است مگر در دو حالت، 1) برای فریب دادن آن ها 2) برای متّحد شدن با گروهی دیگر. همچنین بر اساس ظاهر آیه 94 سوره نساء، اسلام آوردن با زبان، چنانچه ظاهری هم باشد، مال و جان را حفظ می کند. در مورد اسیران جنگی میان شیعه و اهل سنت اختلافاتی وجود دارد که با توجه به آیه 4 سوره محمدj می توان این گونه نتیجه گرفت: الف) هنگامی که هنوز جنگ پابرجاست، اسیرانی که در این موقع گرفته می شوند، امام مخیر است به زدن گردنشان، یا قطع دست و... . هنگامی که جنگ رو به اتمام است، امام در مورد اسیرانی که در این موقع به اسیری گرفته می شوند، مخیّر است میان آزاد کردن، فدیه گرفتن و یا بردگی آن ها.  
۲۶۹۱.

واکاوی سیاست های آستان قدس رضوی در حوزۀ گردشگری مذهبی و زیارت؛ از وضعیت موجود تا وضعیت مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 137 - 168

کلید واژه ها: زیارت گردشگری مذهبی سیاست آستان قدس رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۷۹
زیارت و گردشگری مذهبی در عین فرصت های مشترک برای همگرایی و همراهی، تفاوت بنیادین در مبنا، کارکرد و پیامدهای اجتماعی  دارند. این امر مناقشات مختلفی را در سیاست گذاری به دنبال داشته است. این پژوهش شناخت وضعیت موجود سیاست های آستان قدس رضوی در نسبت با موضوع زیارت و گردشگری مذهبی را پی می جوید و در نهایت به دنبال این است که بر اساس دریافتی کلی از وضعیت موجود این سیاست ها، فهرستی از اولویت های ناظر به وضعیت مطلوب سیاست ها و خدمات آستان در حوزه زیارت و گردشگری مذهبی به دست دهد؛ بهره گیری از روش اسنادی و مصاحبه کیفی با متخصصان، سیاست گذاران و مجریان گردشگری مذهبی و زیارت در گردآوری اطلاعات و همچنین تحلیل داده های به دست آمده از آن با روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه منتهی شد که نه تنها مسئله گردشگری مذهبی در سیاست های آستان قدس رضوی مورد توجه قرار نگرفته است، بلکه هیچ نسبتی میان گردشگری و زیارت در این سیاست ها برقرار نشده است؛ از جمله مسائل و موضوعات سیاست های موجود در حوزه زیارت، می توان به اثربخشی زیارت و تدوام ارتباط با زائران، تحقق زیارت با معرفت و ارتقای آداب و مناسک آن، مشارکت افزایی مردم در خدمات زیارت و محرومیت زدایی و... اشاره کرد. همچنین از میان اولویت ها، مواردی همچون ایجاد همگرایی میان گردشگری و زیارت و بهره گیری از ظرفیت های گردشگری در امتداد زیارت و حفظ هسته معنایی زیارت و بسط آن در خدمات حرم و شهر زیارتی قابل ذکر است.
۲۶۹۲.

مطالعۀ تحلیلی نقاشی صحن عتیق امام رضا (ع) اثر محمود خان ملک الشعرا نقاش دورۀ قاجار (1311-1228 ق/1811-1893 م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 193 - 220

کلید واژه ها: دوره قاجار امام رضا (ع) محمودخان ملک الشعرا صحن عتیق نقاشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۸۲
محمودخان ملک الشعرا، نقاش و از استادان هنر نقاشی دوره قاجار در زمینه ثبت آثار شهری و تاریخی است. آثار او دارای زمینه تناسب هندسی و پرسپکتیو بسیار دقیق متأثر از دانش ریاضیات و هندسه محمودخان است. هدف از این پژوهش، مطالعه تحلیلی ساختاری اثر نقاشی محمودخان از صحن عتیق امام رضا (ع) به عنوان قدیمی ترین اثر رنگ روغن شناخته شده او و بررسی ساختاری ویژگی های این نقاشی به عنوان یک سند تاریخی از صحن عتیق در زمان قاجار است. سوالات اصلی در این پژوهش به این شرح است: 1. ویژگی های بصری و ساختاری صحن عتیق حرم امام رضا (ع) در اثر محمودخان ملک الشعرا چگونه کار شده است؟  2. ترکیب بندی و تقسیمات اثر در ایوان جنوبی و ایوان ساعت چگونه نمایش داده شده است؟ این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاع به صورت اسنادی (کتابخانه ای) بوده است. شیوه تحلیل آثار بر اساس بررسی اصول و قواعد تجسمی به کار رفته در نقاشی صحن عتیق است. یافته های این پژوهش نشان می دهد محمودخان ملک الشعرا، از هنرمندان بزرگ و پیشگام در عرصه نقاشی نوین در ایران دوره قاجار صحن عتیق، قدیمی ترین صحن حرم را در دوره قاجار با نقاشی به ثبت رسانده و در این اثر به جزئیات دقیقی اشاره کرده است که امروزه با توجه به تغییرات در طول زمان ما را با معماری آن زمان در صحن عتیق آشنا می کند. این اثر قدیمی نوعی نقاشی مستندنگاری از حرم امام رضا (ع) در دوره قاجار از صحن عتیق بوده و پرسپکتیو صحیح، ذهن گرایی، خلاقیت هنری در نقاشی دیده می شود.
۲۶۹۴.

شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی بن محمد کُلینی رازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 109 - 130

کلید واژه ها: عَلان کُلینی علی بن محمد کُلینی رازی کتاب أخبار القائم (ع) منابع الکافی منابع مکتوب شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۴۹
علی بن محمد بن ابراهیم بن أبان کُلینی رازی مشهور به «عَلّان کلینی» از راویان امامی عصر غیبت صغری است. از میان رجالیان متقدم، تنها نجاشی شرح حال او را آورده و بر وثاقتش تصریح کرده است. از او که داییِ شیخ کلینی معرفی شده، روایات بسیاری در الکافی نقل شده است. بخش قابل توجهی از این روایات در «کتاب الحُجّه» الکافی است. نظر به اینکه شیخ کلینی روایات کتابش را از منابع مکتوب پیشینی گردآورده، این پرسش مطرح است که منبع مکتوب او در نقل این روایات کدام کتاب بوده است. اهمیت شناسایی این منابع از آن روست که از جمله معیارهای محدثان متقدم، نقل از کتاب های قابل اعتماد بوده است. این مقاله می کوشد تا با گردآوری این روایات و تحلیل آن ها، این فرضیه را ارزیابی کند. شواهد محتوایی و سندی این روایات، نقل آن ها از کتاب أخبار القائم (علیه السلام) علان کلینی را تقویت می کند. محتوای بخش قابل توجهی از این روایات درباره امام زمان (ع) است که با عنوان کتاب وی همسویی کامل دارد.
۲۶۹۵.

تفسیر آیه «علیکم انفسکم» بر اساس خودباشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 221 - 235

کلید واژه ها: آیه «علیکم انفسکم» خودباشی میزانانگاری نفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۷۱
در مورد مسئله اساسی نفس، حداقل دو رویکرد شناخته شده و یک رویکرد گمنام وجود دارد: 1. رویکرد «معرفت نفس»؛ 2. رویکرد «دشمن انگاری نفس»؛ 3. رویکرد «میزان انگاری نفس» که با عنوان «خودباشی» در این مقاله به روش تحلیلی تبیین شده است. نتیجه اصلی این مقاله این است که آیه 105 سوره مائده (یا آیه علیکم انفسکم) عمیق تر فهمیده شود؛ چون به دلیل معنای لغوی، سیاق و دیگر آیات و روایات، قابلیت تفسیر بر اساس خودباشی را دارد. 1. اقتضای لغت این است که ملازمت با نفس فقط در مراقبت و حفظ نیست؛ بلکه میزان قراردادن آن هم هست؛ 2. سیاق آیه نشان می دهد، نفس در اینجا معنایی فردی و شخصی دارد و در مقابل غیر (دیگران) قرار دارد؛ 3. دیگر آیات قرآن که اطمینان نفس را میزان می دانند و نیز قلب را حریم امن الهی توصیف می کنند، مؤید این تفسیر هستند که می توان آیه مذکور را بر اساس خودباشی (میزان انگاری نفس) توضیح داد. روایاتی که توصیه به میزان قراردادن نفس هم می کنند، از دیگر شواهد تفسیر آیه بر اساس خودباشی هستند.
۲۶۹۶.

تولیت موقوفه در صورت عدم تعیین متولی از سوی واقف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۷ 3 - 22

کلید واژه ها: وقف تولیت حاکم موقوف علیهم متولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۷
یکی از مسائل اساسی در عقد وقف، شیوه مدیریت کردن آن است. مطابق نظر فقها و همچنین قانون مدنی، مسئولیت اداره مال موقوفه با متولی است. معمولاً متولی در ضمن وقف توسط واقف تعیین می شود. حال اگر واقف، متولی را تعیین نکرده باشد، این سٶال مطرح می شود که چه کسی متولی خواهد بود؟ ماده 81 اصلاحی قانون مدنی در اوقاف عامه که متولی معین نداشته باشد، متولی را حاکم معرفی کرده است. طبق بند 1 ماده 1 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 2/10/63، اداره امور موقوفات عام که فاقد متولی بوده یا مجهول التولیه است و موقوفات خاصه در صورتی که مصلحت وقف و بطون لاحقه و یا رفع اختلاف موقوف علیهم متوقف بر دخالت ولیّ فقیه باشد، از تاریخ تصویب این قانون، به این سازمان واگذار می گردد. با   وجود این، آرای فقها در جایی که واقف در وقف نامه تعیین متولی نمی کند، متفاوت است. عده ای معتقدند که در هر دو نوع وقف، تولیت با موقوف علیهم است. گروهی تولیت را در هر نوع از آن حاکم می دانند. بعضی معتقدند که در وقف عام، متولی حاکم است و در وقف خاص، موقوف علیهم این مسئولیت را به   عهده دارند. در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی و با بهره مندی از روش کتابخانه ای مشخص شد در مواردی که واقف متولی را در وقف نامه معین نمی کند، حاکم متولیِ مال موقوفه است و در این جهت، تفاوتی بین وقف عام و وقف خاص وجود ندارد.
۲۶۹۷.

توافقات قراردادی در عملیات بانکی بدون ربا با توجه به نظریه ضمان پول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۷ 287 - 316

کلید واژه ها: بانک پول بهره بانکداری بدون ربا سود ضمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۷۷
در بانکداری متعارف در قالب عقد قرض، قراردادی بین بانک و مشتری منعقد می شود و بهره مشخصی بر اساس توافق قراردادی پرداخت می گردد. با توجه به ممنوعیت شرعی دریافت سود در عقد قرض، نحوه استفاده از عقود مشارکتی و غیر مشارکتی در عملیات بانکی بدون ربا برای دریافت سود، مورد مطالعه بسیاری از صاحب نظران قرار گرفته و قانون عملیات بانکی بدون ربا بر این اساس تنظیم، مصوب و اجرا شده است. ولی استفاده از این عقود، موجب پیچیدگی، پرهزینه کردن و صوری شدن عقود و سوق دادن آن به بنگاهداری شده است. هدف این مقاله، ارائه راه حل جهت رفع این مشکل با استفاده از نظرات فعلی راجع به نظریه ضمان پول است. علاوه بر جبران کاهش ارزش پول، منافعِ از   دست رفته و جریمه تأخیر تأدیه نیز در پرتو این نظریه و با توجه به ماهیت پول در اقتصاد نوین در قالب توافقات قراردادی و شرط ضمن عقد بررسی شده است. استفاده از توافقات قراردادی با توجه به نظرات ارائه شده راجع به نظریه ضمان پول در قراردادهای بانکی می تواند در رفع این مشکل راهگشا باشد.
۲۶۹۸.

شرط خلاف مقتضای ذات عقد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۷ 317 - 336

کلید واژه ها: شرط مقتضای عقد اثر عقد عناصر عقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۵ تعداد دانلود : ۳۹۹
بند 1 ماده 233 قانون مدنی، یکی از شرایط اختصاصی صحت شرط را سازگاری آن با مقتضای عقد می داند. اما نسبت به مبنای بطلان شرطِ خلاف مقتضای عقد و اینکه ضابط در تعیین و تمییز مقتضای ذات از اطلاق چیست، ساکت است. لذا حکم مذکور جامع و روشن نبوده، ناکافی است. این نقص و اجمال، موجب اختلاف نظر بین نویسندگان حقوق مدنی شده است. نگارندگان با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ابتدا مبانی نظری حکم مذکور شامل برهان عقلی و برهان نقلی را در آثار فقهی احصا و تبیین نموده، سپس از بین تفاسیر موجود در معیار تشخیص اقتضای ذات از اطلاق، نظریه عناصرشناسی عقود را ترجیح داده، برمی گزینند. پس هر شرطی که ضد یکی از عناصر عمومی یا اختصاصی عقدی باشد، به جهت تضاد درون آن شرط در رابطه با آن عقد، مانع تحقق عقد و مخالف مقتضای ذات عقد است.
۲۶۹۹.

دلالات التصریف القرآنی عند ابن الزبیر الغرناطی من خلال کتابه ملاک التأویل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 35 - 48

کلید واژه ها: التصریف القرآنی التکرار الغرناطی ملاک التأویل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۵۴
هذا البحث بعنوان دلالات التصریف القرآنی عند ابن الزبیر الغرناطی من خلال کتابه ملاک التأویل، أوردت فیه الدلالات المختلفه التی ذکرها ابن الزبیر الغرناطی فی کتابه، محاولا بذلک نفی التکرار عن الآیات المتشابهه، من خلال بیان ما تحمله من فروق دقیقه فی دلالاتها، متبعا المنهج الوصفی  التحلیلی فی عرض وجهه نظر مؤلف الکتاب فی معرض دفاعه عن آیات القرآن الکریم المتشابهه. وقد بینا المنهج الذی سار علیه ابن الزبیر وقصده من تألیف کتابه، ثم ذکرنا ما اعتمد علیه من دلالات: اختصاص کل موضع بما فیه، واختلاف التعقیبات، واختلاف المقاصد، واختلاف العطف، ودلاله التقدیم والتأخیر، ودلاله التضعیف، والاختلاف فی الجمع، وزیاده حرف وخلوه فی آیه آخرى، والتعریف والتنکیر، والإجمال والتفصیل، والإیجاز والإطاله، ومناسبه الحال، ومناسبه النزول، ومراعاه ما بنیت علیه السوره، لنفی التکرار عن القرآن الکریم ویشیر إلى مدلولات التصریف القرآنی دون التصریح بذلک؛ ولعل أهمیه البحث تتأتى من أن موضوع التصریف فی القرآن لم یأخذ حقه من الاهتمام والتعریف فی الدراسات اللغویه على مستوى التنظیر والتطبیق، کما أن فیه رد على المشککین بکلام اللّٰه مدعین أنه لو من عند اللّٰه لم تتکرر آیاته. وقد خرج البحث بنتائج، أهمها أن التصریف لفظه قرآنیه ومنهج قرآنی کذلک اتخذه وسیله فی بیان معانیه، کما أن التصریف وجه من وجوه الإعجاز فی القرآن الکریم، ویکاد ابن الزبیر أول من أکمل جهود سابقیه فی هذا المضمار، من خلال ما أورده فی کتابه من دلالات تدحض آراء المشککین والطاعنین فی کتاب اللّٰه.
۲۷۰۰.

فاعلیه استخدام إستراتیجیات المراقبه الذاتیه فی الاستیعاب القرائی خاص بالمتعلمین الإیرانیین للغه العربیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 177 - 190

کلید واژه ها: تعلیم اللغه العربیه المراقبه الذاتیه إستراتیجیات ماوراء المعرفه تفکیک الرموز والفهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۶۴
الاستیعاب القرائی عملیات معقده تقوم على الأسلوب التفاعلی بین النص ومکوناته والقارئ ومهاراته، مما یشکل الأساس لتعلم أی لغه. بأن ضعف الطلاب فی هذه المهاره ربما یکون أساس إخفاقه فی المواد الأخرى، حیث لا یمکن لمتعلمی اللغه الأجنبیه عادهً أن یتحدثوا جیدا، إذا لم یقرؤوا ویفهموا جیدا؛ فیسعی البحث الحالی أن یستخدم إستراتیجیات صحیحه وتطبیقیه بدل الإستراتیجیات التقلیدیه والاعتیادیه لتعزیز وتحسین هذه المهاره. بما أن إستراتیجیات المراقبه الذاتیه (ما وراء المعرفیه) مهارات ینظم بها الطلاب أنشطه التعلم وتوفر القدره على التفکیر الواعی فی أداء المتعلم، فتمّ اختیار 34 طالبا للغه العربیه من المستوى المتوسط فی جامعه فرهنکیان بقم، بصوره متاحه وعن قصد، ثمّ حذفت الإضافات. هذه المقاله تقوم بتقییم أداء المتعلمین خلال الاختبار التمهیدی – التدخل – الاختبار النهائی للقراءه واستیعاب النص قبل وبعد التدخل التعلیمی مستخدمه المنهج الشبه التجریبی وعبر برنامج SPSS واختبار t المزدوج. تشیر نتائج هذا البحث إلى أنّ إستراتیجیات المراقبه الذاتیه لها دور خاص وإیجابی فی تحسین أداء المتعلمین فی قراءه واستیعاب النص العربی؛ لأن الطلاب یتعلمون إستراتیجیات التنظیم الذاتی وحلّ المشکلات ضمن تعزیز الثقه بالنفس، ویکتسبون المزید من القدره على تفکیک رموز المعلومات النصیه والترکیز علیها وحفظها بشکل صریح.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان