ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۰۸۱ تا ۵٬۱۰۰ مورد از کل ۷۹٬۳۰۳ مورد.
۵۰۸۱.

طریقه های تکلّم خدا با امام معصوم (ع) براساس آیه 51 سوره شوری (با تأکید بر آرای مفسرین شیعه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طریقه های تکلم خدا امام (ع) وحی من وراء حجاب الهام تحدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۲۸۶
نگره دینی، ارتباط کلامی بشر با خداوند متعال را، امکان پذیر می داند. در آیه 51 سوره شوری، طریقه های کلام خداوند با بشر، با عنوان «وحی» و «من وراء حجاب» و «ارسال رسول» معرّفی شده است. از آن جا که بر مبنای کلام امامیّه، یکی از مسائل اساسی جهت هدایت مستمرّ و ابدی بشریّت، امکان ارتباط کلامی امام معصوم (ع) با خداوند است، مسئله این پژوهش بررسی چگونگی تکلم خداوند با منصوبین خود است. این تحقیق، با روش تحلیلی-استنباطی و مطالعه کتابخانه ای، دیدگاه مفسّرانی هم چون قمی، طبرسی، فیض کاشانی، امام خمینی و علامه طباطبایی، در تفسیر این آیه را بررسی می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد؛ اولا ارتباط کلامی امام با خداوند امکان دارد و ثانیا این ارتباط از دو طریقه الهام و تحدیث، برقرار می شود . بنابراین کلام خدا با امام (ع)، به اصطلاح قرآنی از طریقه «من وراء حجاب» می باشد.
۵۰۸۲.

بازخوانی انتقادی دیدگاه قیصری درباره ماهیت زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قیصری ارسطو زمان حرکت وجود بقا کمیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۹۸
یکی از مباحث اختلافی در باب زمان، حقیقت و ماهیت آن است. مشهور فلاسفه مسلمان به تبع ارسطو، زمان را از مقوله کمّ می دانند و عدمِ قرار را به عنوان ذاتی زمان برمی شمارند. قیصری در رساله ای با عنوان نهایه البیان فی درایه الزمان با این رأی مخالفت می کند و بعد از نقل اقوال مختلف در این باب و نقد آنها، به تبیین دیدگاه خود می پردازد. قیصری زمان را به «بقای وجود» یا «مقدار بقای وجود» تفسیر می کند و آن را حقیقتی عرضی که لازمه ذات حق تعالی و متأخر از وجود اوست، معرفی می نماید که در عینِ معیتِ وجودی با حقایق عالم، بر همه آنها، تقدم ذاتی دارد. در این نوشتار که به شیوه کتابخانه ای در جمع آوری مطالب و با روش توصیف و تحلیل عقلانی داده ها به نگارش درآمده، ضمن تبیین دیدگاه قیصری و تأیید آن، نظر مشهور ارسطوییان مبنی بر اینکه زمان کم متصل غیرقارّ است، پذیرفته می شود و براساس مبانی قویم فلسفی و عرفانی، عدم تنافی این دو نظریه با یکدیگر تبیین می گردد و در تأیید این ادعا، به کلماتی از بیانات صدرالمتألهین استناد می شود.
۵۰۸۳.

ارزیابی میزان تعارضات بدوی روایات تفسیری ائمه (ع) در نورالثقلین و حل آن (مطالعه موردی: ۱۵ جزء ابتدایی قرآن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نورالثقلین اهل بیت (س) روایات تفسیری تعارض بدوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۹۶
تفسیر نورالثقلین از تفاسیر روایی جامع و معروف شیعی است که در آن به تناسب موضوع، ذیل برخی از آیات قرآن، روایات منقول از اهل بیت ( آمده است. درعین حال در برخی موارد روایاتی دیده می شود که متعارض هستند. حویزی نیز خود این مطلب را ذکر کرده و ارزیابی این مهم را به عهده خواننده قرار داده است. بر این اساس، در این پژوهش با به کارگیری روش کتابخانه ای، تجزیه و تحلیل داده ها ضمن استخراج روایات تفسیری متعارض، به ارزیابی و تحلیل این روایات پرداخته و به این نتیجه دست یافته ایم که از حدود 6418 روایت منقول از ائمه(ع) در 15 جزء ابتدایی قرآن در این تفسیر، تنها 19(ع) (حدود 1200 روایت که شامل 261 موضوع یا مورد می شود) مشمول موارد متعارض بوده که اکثر آن یعنی حدود 188 مورد آن شامل تعارض بدوی و ظاهری است که با روش هایی همچون تخصیص عام، تقیید مطلق، تبیین مجمل، تعیین مبهم و غیره حل می گردد.
۵۰۸۴.

مطالعه فقهی حقوقی قرارداد حمل و نقل کالای قاچاق و ید متصدّی حمل و نقل بر مال قاچاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وضعیت قرارداد حمل و نقل ید امانی ید ضمانی ید متصدی حمل و نقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۷۷
قرارداد حمل و نقل، قراردادی است که ما بین متصدّی حمل و نقل و مُرسِل (ارسال کننده کالا) منعقد می شود. نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که قرارداد حمل و نقل در فرضی که حمل کالا از طریق قاچاق باشد چه وضعیّتی دارد؟ این تحقیق که به روش توصیفی -تحلیلی انجام شده، حاکی از این است که برحسب توافق یا عدم توافق بر امری که از مصادیق قاچاق است، قرارداد حمل و نقل باطل یا صحیح خواهد بود؛ به علاوه این که ید متصدّی حمل و نقل، دائر مدار صحّت یا بطلان قرارداد حمل و نقل نیست و در شرایطی که متصدّی، اقدام به حمل کالای قاچاق کرده باشد بایست قواعد مربوط به ید امانی و ضمانی مورد لحاظ قرار گیرد. در این خصوص، مسأله در قالب پنج فرض مطرح گردیده تا به دقّت وضعیّت تمامی صورت ها مشخّص شود؛ یافته اصلی تحقیق در نهایت آن است که ید متصدّی، علی الاصول، ید ضمانی است.
۵۰۸۵.

جستاری نو در تحدی قرآن از منظر علامه طباطبایی و میرزا مهدی اصفهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علوم الهی علوم بشری تحدی قرآن اعجاز قرآن میرزا مهدی اصفهانی علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۱
قرآن به عنوان کتابی فوق بشری و معجزه ای جاویدان معرفی شده است. اما در بین مفسران مصداق اعجاز قرآن مورد اختلاف واقع شده است. برخی اندیشمندان فصاحت و بلاغت قرآن را تحدی قرآن می دانند. اما این نظر شبهات متعددی بر قرآن و تحدی قرآن وارد می سازد. علامه طباطبایی انحصارتحدی به فصاحت ادبی را منافی با آیات تحدی می داند و مخالف انحصارگرایی در تحدی قرآن شده است. میرزای اصفهانی تحدی قرآن را تنها مخالفت علم الهی با علوم بشری می داند. ایشان معتقد است چون قرآن خود را هادی می داند، پس باید تحدی آن تا ابد آبشخور هدایت بشریت باشد. وی با افتراق بین تحدی و اعجاز توانسته تحلیلی تاریخی از شهرت فصاحت ادبی به عنوان تحدی قرآن ارائه دهد.  
۵۰۸۶.

نگرشی تحلیلی به آرای مفسّران در آیه 84 سوره اسراء : «کل یعمل علی شاکلته»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه 84 اسراء شاکله شخصیت انسان جبر و اختیار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۶
مفسّران از آغاز تاکنون، ذیل آیه 84 سوره اسراء، در بیان معنای «شاکلته» مواضع چندی داشته اند؛ برخی آیه را بی نیاز از تفسیر دانسته اند اما بیشتر مفسّران به اجمال برای «شاکله» معانی ای چون: نیت، خُلق و خوی، عادت، دین و مذهب، ذات و طبیعت را مطرح کرده اند ولی توضیح بیشتری نداده اند و فقط در تفاسیر قرن 14 به پیام های اعتقادی و ابعاد انسان شناختی «شاکله» توجّه اندکی شده است. بیشتر تفاسیر عامّه در تفسیر «شاکله» به اقوال پیشینیان اکتفا کرده و فاقد داوری و تحلیل است و اگر توضیحی داده شده ا ست، بیان آنان موهم جبر بوده است. چنان که بیشتر مفسران امامیه نیز تا اواخر قرن 14 همانند بقیه تفاسیر، به اجمال از کنار آیه گذشته اند، ولی آنان با الهام از روایات اهل بیت^ در تفسیر «شاکله» از اندیشه جبر مطلق مصون مانده اند. نخستین تفسیری که در قرن 14به اهمیت بحث شاکله توجّه کافی کرده و به تفصیل، شبهه جبر را از حریم آیه زدوده و تأثیر جدّی در اندیشه مفسّران پس از خود داشته، تفسیر المیزان است، هر چند این تحوّل به تفاسیر عامّه راه نیافته است.
۵۰۸۷.

بررسی سندی و دلالی روایت «إذا کُتِبَ الْکِتَابُ قُتِلَ الْحُسَینُ علیه السلام»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) عاشورا کربلا سقیفه نقد حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۵
براساس منابع روایی متقدم، یکی از سخنان به جای مانده از امام صادق% راجع به ریشه و سبب اصلی قتل سیدالشهداء% عبارت: «إِذَا کُتِبَ الْکِتَابُ قُتِلَ الْحُسَینُ%» است که اساس واقعه عاشورا را عهدنامه ای ما بین چند تن از منافقین اصحاب پیامبر$ می داند که به عنوان صحیفه ملعونه شهرت یافته است. در این پیمان تعدادی از اصحاب پیامبر$ با یکدیگر عهد کردند از به خلافت رسیدن امیرالمومنین% ممانعت کنند و اجازه ندهند خلافت در خاندان رسول اکرم$ ادامه پیدا کند و برای رسیدن به این هدف، نقشه ترور آن حضرت را طراحی نمودند. مفسران آیات 79 و 80 سوره زخرف، آیه 7 و 10 سوره مجادله، آیه 167 بقره و آیه 118 آل عمران را درباره این صحیفه دانسته اند و بر پایه برخی اسناد، علاوه بر کتب شیعه، این قضیه در منابع اهل سنت از جمله «النشر و الطّیّ»، نیز آمده است. عبارت «إِذَا کُتِبَ الْکِتَابُ قُتِلَ الْحُسَینُ %»، ضمن حدیثی در کتاب روضه کافی نقل شده که از جهت سندی دارای اشکالاتی است؛ لکن از جهت متنی با روایات منابع متقدم و معتبر مطابقت دارد. در این مقاله با استفاده از بررسی سندی آیت الله شبیری زنجانی، تعلیق در سند حدیث منتفی و تصحیف در نام برخی از راویان سلسله سند، مرتفع، و دلالت متن حدیث، بر توطئه منافقین اصحاب رسول خدا$ و غصب خلافت امیرالمومنین% به عنوان اصل و اساس قتل اباعبدالله الحسین% اثبات شده است.
۵۰۸۸.

واکاوی اخلاق حرفه ای اساتید دانشگاه فرهنگیان از منظر دانشجو معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق حرفه ای اخلاق مدرسی اساتید دانشگاه فرهنگیان دانشجومعلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۱
از مسائل مهم در تعلیم و تربیت رعایت اخلاق حرفه ای از سوی آموزش دهندگان است. این تحقیق با هدف بررسی کیفیت رعایت اخلاق حرفه ای از سوی استادان دانشگاه فرهنگیان از منظر دانشجومعلمان انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی و با روش پدیدارشناسی توصیفی است. میدان پژوهش دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی است که طی مصاحبه با نفر سیزدهم، اشباع داده ها حاصل شد. جمع آوری داده ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل آنها با روش کلایزی انجام شد. نتایج پژوهش مبنی بر پایبندی و عدم پایبندی به رعایت اخلاق حرفه ای ذیل شش بُعد ویژگی های فردی، آموزشی، ارزش های اجتماعی و فرهنگی، تعهدات سازمانی، ویژگی های اعتقادی و بُعد تربیتی به دست آمد. یافته ها نشان داد استادان در حد متوسط به موارد اخلاق حرفه ای پایبندند.
۵۰۸۹.

تحلیل و ارزیابی اقوال مفسّران درباره حرف (واو) مندرج در فراز «وَ لِیَکُونَ من الموقنین» (آیه 75 انعام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حرف واو زائده استینافیه اعتراضیه عاطفه مقتضی حال مخاطب انعام آیه 75

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۱۰
ترکیب (واو+ لام تعلیل+ فعل مضارع) از ترکیب های پرکاربرد در آیات قرآن کریم است. یکی از نمونه های قرآنی که ترکیب مذکور در آن استعمال شده، آیه 75 سوره انعام است که مفسران چهار دیدگاه عاطفه، استینافیه، اعتراضیه و زائده را درباره ماهیت واو، در ترکیب این آیه بیان کرده اند. اختلاف دیدگاه ها صرفا در جایی متصور است که فعلی متصل به ما قبل واو نباشد؛ زیرا در صورت وجود فعل، بر عاطفه بودن واو اجماع وجود دارد. این پژوهش به منظور نقد ادبی دیدگاه های عاطفه، استینافیه، اعتراضیه در باره واو آیه 75 سوره انعام سامان یافته و باور دارد ریشه تعدد دیدگاه ها، کم توجهی یا بی توجهی به قواعد مسلم نحوی- بلاغی مؤثر در تفسیر آیات مانند مرجوح بودن تقدیر و مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب است. هدف از نگارش این تحقیق، تبیین دقیق مراد استعمالی خداوند براساس اصول محاوره عقلایی، بیان ترکیب صحیح نحوی بر اساس این اصول و رسیدن به تفسیری صحیح ازآیه است. این مقاله از روش تحلیلی – توصیفی بهره می برد. حاصل پژوهش اینکه، الف: هر سه دیدگاه به قاعده مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب و قاعده مرجوح بودن تقدیر توجهی ندارند. ب: شرط جمله مستانفه انقطاع لفظی یا معنایی از جمله ماقبل است درحالی که این شرط در دیدگاه استینافیه ملحوظ نیست. ج: جمله معترضه میان دو شیء متلازمی واقع می شود که شأن آنها عدم انفصال توسط اجنبی است که مورد توجه دیدگاه اعتراضیه نیست. د: دیدگاه مختار در میان اقوال چهارگانه، دیدگاه زائده بودن است چرا که خالی از ایرادات مذکور است.
۵۰۹۰.

واکاوی مبانی نقلی اعتقاد به تأثیر آیه «وَ اِن یَکاد» برای دفع چشم زخم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: وَ إن یَکاد شأن نزول امامت چشم زخم تفسیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
آخرین آیات سوره قلم از مشهورترین آیات بین مردم است که به آیه «وان یکاد» مشهور است. شهرت و رواج این آیه در بین مردم بیشتر از آن جهت است که به عنوان حرزی در برابر چشم زخم شناخته شده است. در این نوشتار به ریشه یابی این باور پرداخته شده است. در منابع اهل سنت روایتی به نقل از کلبی گزارش شده که نشان می دهد در پی تلاش مشرکان برای آسیب رساندن به پیامبر از طریق چشم زخم این آیه نازل شد. این شان نزول باعث شده بیشتر مفسران نیز این آیه را مرتبط با چشم زخم بدانند در حالی که این روایت معتبر نیست و روایات صحیحی در منابع شیعی نزول این آیات را مرتبط با موضوع امامت دانسته اند. برخی از مفسران منظور از آیه را نگاه از روی خشم و دشمنی دانسته و ارتباط آیه با مسأله چشم زخم را انکار کرده اند. از سویی هیچ روایت و دلیل معتبری که نشان دهد این آیه برای دفع چشم زخم مؤثر است یافت نشد، تنها مستند این باور قول حسن بصری است که به پیامبر(ص) منتسب نشده و احتمالا برداشت او از آیه بوده است و در برخی منابع متاخر شیعه به اشتباه به امام حسن(ع) منتسب شده است.
۵۰۹۱.

نویافته هایی درباره «نور العیون» زرین دست و متون موازی آن و جایگاه این کتاب در سنت چشم پزشکی دوره اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نور العیون المسائل فی العین ابوروح محمّد بن منصور جرجانی زرّین دست تذکره الکحالین علی بن عیسی کحال کتاب العشر مقالات فی العین الحاوی فی الطب حنین بن اسحاق رازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۰
نور العیون، کهن ترین کتاب فارسی در چشم پزشکی است که ابوروح محمّد بن منصور جرجانی یمانی، مشهور به زرّین دست، آن را در 480ق/ 1087م برای فارسی زبانان خواهان یادگیری مقدمات چشم پزشکی نوشته است. از آن جا که تبار دست نویس های نه چندان کم شمار نور العیون، گویا در دست نویسی گم شده و مخدوش به هم می رسد، ویراستی انتقادی و شایسته از این اثر، بی بهره گیری از «متون موازی» آن ناشدنی است. پیش از این معلوم شده بود که نور العیون بر پایه تذکره الکحالین علی بن عیسی کحال، اما «با اعمال تغییراتی چشمگیر در ساختار کلان و خرد این اثر، و افزودن مطالبی از دو منبع مهم علی بن عیسی، یعنی کتاب العشر مقالات فی العین و کتاب دوم الحاوی فی الطب»، فراهم آمده است. جستار حاضر، افزون بر ارائه شواهدی بیشتر و دقیق تر از این سه متن موازی نور العیون، یکی دیگر از متون موازی این کتاب، یعنی المسائل فی العین حنین را شناسانده است که البته شیوه پرسش و پاسخ نور العیون نیز به پیروی از همین کتاب است.
۵۰۹۲.

تحلیل فقهی خلق پول از هیچ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پول خلق پول خلق پول از هیچ بانکداری اسلامی بررسی فقهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۷۵
خلق پول درونی مهم ترین عملکرد بانک های تجاری است که حجم زیادی از نقدینگی را به خود اختصاص می دهد. عملکرد نامناسب بانک ها در این زمینه و عدم نظارت دقیق بانک مرکزی بر این فرایند، آن را به یک منبع اصلی برای ایجاد نقدینگی و تورم تبدیل می کند. تأمین ذخایر خلق پول درونی توسط منابع بانک مرکزی، بدترین شیوه ی خلق پول توسط بانک های تجاری است. در شرایط فعلی برداشت از منابع بانک مرکزی با حجم زیاد و فارغ از دغدغه های شرعی در حال انجام است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و اجتهادی به موضوع شناسی و بررسی فقهی خلق پول از هیچ می پردازیم. در این زمینه این سؤال مطرح است که آیا خلق پول از هیچ به معنای خلق پول توسط بانک های تجاری و تأمین ذخایر آن توسط منابع بانک مرکزی با محدودیت های فقهی و شرعی روبه روست؟ بر اساس یافته های مقاله، خلق پول با مقتضای قواعد فقهی مطابقت ندارد. ناسازگاری خلق پول از هیچ با مبانی فقهی را می توان با توجه به قواعدی همچون قاعده ی اکل مال به باطل و قاعده ی عدم اختلال در نظام مستند کرد.
۵۰۹۳.

بررسی نسبت سرمایه اجتماعی و ماهیت پول اعتباری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ماهیت پول پول اعتباری سرمایه اجتماعی نظریه اعتباریات حکمرانی پولی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۷۳
پول به عنوان یک پدیده اجتماعی، با تفاسیر متعددی در میان مکاتب اقتصادی روبه رو است. تلقی اشتباه از ماهیت پول و موضوع شناسی نادرست آن توسط فقها، سبب صدور احکام نادرست پیرامون پدیده ی مستحدثه ی پول می شود. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی و با تحلیل فرآیند خلق پول، به بررسی نسبت سرمایه ی اجتماعی و ماهیت پول اعتباری می پردازد. براساس یافته های مقاله، پول پدیده ای اجتماعی است که شکل گیری آن ارتباط تنگاتنگی با اعتباریات اجتماعی دارد. با تکیه بر نظریه ی اعتباریات علامه طباطبائی، سرمایه ی اجتماعی را می توان به عنوان امری حقیقی، پشتوانه ی خلق پول دانست. این رویکرد دلالت های متمایزی برای حکمرانی پولی دارد. در این چارچوب، مدیریت انتظارات تورمی از وظایف اصلی بانک های مرکزی است؛ تقویت سرمایه اجتماعی حاکمیت می تواند به بهبود روابط نظام پولی و تنظیم انتظارات تورمی متناسب با اهداف سیاستی حکمران پولی کمک کند.
۵۰۹۴.

نحوه اثرگذاری رشد جمعیت بر رشد اقتصادی از دیدگاه اسلام (مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رشد جمعیت توسعه اقتصادی پیشرفت اقتصادی رشد اقتصادی اقتصاد ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۶۰
رابطه بین رشد جمعیت و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم در مطالعات اقتصاد جمعیت است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و اقتصاد سنجی به بررسی رابطه این دو متغیر در رویکرد اقتصاد اسلامی با تطبیق بر اقتصاد ایران می پردازد. براساس یافته های پژوهش، در اسلام افزایش جمعیت مسلمانان مطلوبیت ذاتی دارد و کاهش نرخ جمعیت در جوامع اسلامی مذموم شمرده شده است. رشد اقتصادی نیز از منظر اسلام مطلوب است و می تواند در راستای سعادت و حیات طیبه قرار گیرد. در این چارچوب، رشد جمعیت شرایط رشد اقتصادی را فراهم می کند. تحلیل داده های اقتصادی ایران طی سال های 1368 تا 1393 با روش حداقل مربعات خطی (OLS) نشان می دهد که رشد جمعیت اثری مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی دارد. همچنین متغیرهایی مانند خالص صادرات، مصرف خصوصی و سرمایه گذاری تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی داشته اند. در مراحل اولیه، افزایش رشد جمعیت به طور مستقیم با رشد اقتصادی همراه بوده است، اما در کوتاه مدت به دلیل موج زاد و ولد دهه شصت و ورود ناکامل جمعیت به چرخه فعالیت اقتصادی، رشد اقتصادی کاهش یافته است. با این حال در بلندمدت نیروی انسانی و ظرفیت های ایجادشده اثر مثبت داشته و زمینه رشد اقتصادی کشور را فراهم کرده است.
۵۰۹۵.

تحلیل و بررسی تطبیقی جامعیت ذاتی و مقایسه ای قرآن کریم از منظر آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیت الله جوادی آیت الله مصباح جامعیت ذاتی جامعیت مقایسه ای ادله جامعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۱
یکی از مسائل اختلافی و بنیادین در تفسیر قرآن، مسئله ی جامعیت قرآن است. جامعیت از مبانی مهم تفسیر بوده که در چگونگی و مصادیق آن اختلاف نظر وجود دارد؛ به گونه ای که هرکدام از مفسران با استناد به ادله ای در هر یک از حوزه های جامعیت ذاتی و مقایسه ای به یکی از دیدگاه های جامعیت تمایل پیدا کرده اند. بررسی دیدگاه آیت الله جوادی و آیت الله مصباح به عنوان مفسران و قرآن پژوهان تأثیرگذار دوره معاصر می تواند راهگشای حل برخی مباحث نظری در حوزه اندیشه و عمل دینی باشد. نوشتار حاضر با شیوه توصیفی و تحلیلی و با گردآوری داده ها از راه جمع آوری کتابخانه ای درصدد تبیین، تحلیل و ارزیابی دیدگاه این دو اندیشمند در دو حوزه ی جامعیت است. با توجه به آثارشان، هر دو اندیشمند درباره جامعیت مقایسه ای قرآن اتفاق نظر دارند و هر دو، قرآن را نسبت به سایر کتب الهی کامل تر و حاوی تمام مسائل و معارف مفید برای سعادت دنیوی و اخروی می دانند؛ اما در خصوص جامعیت ذاتی، اندکی اختلاف نظر وجود دارد. ازنظر علامه مصباح، قرآن کریم در عرصه هدایت به سعادت دنیایى و آخرتى، جامعیت دارد و به جامعیت اعتدالی معتقدند؛ اما آیه الله جوادی، جامعیت حداکثری برای قرآن را با دو شرط پذیرفته است. این پژوهش، ضمن تبیین اصل دیدگاه این اندیشمندان قرآنی و ارزیابی مناسب به این حقیقت دست یافته که اگرچه اصل دیدگاه این دو مفسر و اندیشمند فرزانه معاصر موردقبول و قابل اثبات است، اما از منظری دیگر این نگرش ها با ملاحظات و بلکه کاستی هایی مواجه است که در این جستار به آن ها پرداخته می شود.
۵۰۹۶.

بررسی اختلافات تفسیری فریقین درباره آیات تشریعی حوزه نکاح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیات الأحکام نکاح تفسیر فقه فریقین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۲۰۶
با توجه به اختلافات تفسیری که در حوزه آیات الأحکام نکاح در دیدگاه فریقین وجود دارد، مقاله پیش رو بر اساس پرسش پیرامون مصادیق اختلافات تفسیری در حوزه مذکور با رویکرد تطبیقی سامان یافته است.آیات الأحکام نکاح حول محورهای مشروعیت، محرمات و لوازم و توابع آن احصاء می شوند و در هر یک از محورها و موضوعات مذکور، اختلافات متعددی نیز قابل دستیابی است. این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی بوده و گردآوری اطلاعات بر اساس روش کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در بحث مشروعیت، فریقین در جواز ازدواج موقت اختلاف دارند به طوری که امامیه قائل به جواز و معظم اهل سنت قائل به عدم جواز آن می باشند. در محرمات نکاح، دیدگاه های مربوط به ایجاد رحم از طریق وطی نامشروع و ازدواج با زنان اهل کتاب متفاوت است و در لوازم و توابع نکاح، مباحث مهریه و مقدار آن، پرداخت متاع و نفقه و همچنین موضوع نگاه خصوصا نگاه به مخطوبه و برخی از احکام وطی، اختلافی است.
۵۰۹۷.

نوطالبانیسم در افغانستان و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: افغانستان امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران طالبان جدید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۹۵
تحولات چند دهه گذشته در افغانستان اثرات گوناگون و گسترده ای بر امنیت جمهوری اسلامی داشته است. اما قدرت گرفتن مجدد طالبان با گرایش های ضدشیعی و ضدایرانی، علاوه بر خطرات گذشته، خطرات امنیتی را نیز برای ایران به همراه خواهد داشت. روش در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و هدف اصلی آن بررسی تأثیرات ظهور طالبان جدید در افغانستان بر امنیت ملی ایران است. چارچوب نظری این پژوهش، نظریه مجموعه امنیت منطقه ای است. به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که قدرت گرفتن مجدد طالبان چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ به نظر می رسد ایران با تقویت روابط سیاسی و کمک های اقتصادی می تواند تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. یافته های پژوهشی نشان داده است که نبود انسجام داخلی در افغانستان و ناتوانی طالبان در اعمال حاکمیت بر کل کشور و جذب نشدن گروه های مختلف اجتماعی و سیاسی و فرایند دولت سازی و ملت سازی یکی دیگر از مشکلات ظهور نوطالبانیسم در افغانستان است که دامنه ناامنی حاصل از آن، امنیت ایران را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. با توجه به ماهیت تمامیت خواهی طالبان، اگر این گروه نخواهد قدرت را با اقوام دیگر تقسیم کند، برای افغانستان و همسایگانش از جمله ایران چالش خواهد بود. در نتیجه، جمهوری اسلامی باید اقداماتی انجام دهد که تهدیدها را به فرصت ها و ضعف ها را به قوت ها تبدیل کند.
۵۰۹۸.

چیستی تقوا و بنیان های معرفتی صدور فعل تقوا و فرایند تحقق ملکه آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تقوا تربیت انسان ترس غضب الهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۴۳
با وجود اینکه مفهوم تقوا، کلیدی ترین مفهوم تربیتی تربیت دینی است و کاوش هایی در زمینه مفهوم تقوا و چگونگی شکل گیری آن صورت گرفته است؛ اما همچنان این مفهوم پرکاربرد، به لحاظ چیستی، در بین عوام و خواص به صورت دقیق شناخته شده نیست. همچنین در زمینه چگونگی تحقق تقوا در انسان، سؤالاتی وجود دارد که نیاز به بررسی مجدد دارد؛ منظور از تقوا چیست؟ و چه اقسام و مراتبی دارد؟ و چگونه در انسان تحقق پیدا می کند؟ روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است و از بررسی متون دینی به دست می آید که تقوا به معنای خودنگهداری از خطرات است؛ ولی خودنگهداری یک موحد از خطرات، که معتقد است همه چیز تحت اراده خداوند متعال تحقق می یابد، در خودنگهداری از غضب الهی انحصار پیدا می کند. مفهوم تقوا در متون دینی، هم به عنوان فعل، و هم به عنوان ملکه درونی، استعمال شده است. فعل تقوا بسیار ارزشمند است؛ اما زمانی ارزش آن بیشتر می شود که به صورت ملکه درونی در بیاید. خودشناسی و جهان بینی درست و تفکر سازنده سبب می شوند انسان در وهله اول در جهت خودنگهداری از مطلق خطرات و نهایتاً در جهت خودنگهداری از غضب الهی، از تمایلات نفسانی خود دست بردارد و لذت گناه را ترک، و سختی عبادت را به جان بخرد و تکرار این خودنگهداری ها سبب شکل گیری ملکه تقوا در انسان می گردد.
۵۰۹۹.

تاثیر مهارت های تفکر انتقادی درتبیین امر به معروف و نهی از منکر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امر به معروف نهی از منکر مهارت تفکر انتقادی دانش آموزان گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی مهارت های تفکر انتقادی در تبیین امر به معروف و نهی از منکر در دانش آموزان دوره دوم متوسطه گیلان بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان متوسطه، با فراوانی 1626 کلاس دخترانه و 1678 کلاس پسرانه بود. روش نمونه گیری از نوع احتمالی به صورت خوشه ای چندمرحله ای بود. نمونه آماری به حجم 262 نفر شامل 12 کلاس (6 کلاس تیمار و 6 کلاس کنترل) بود که از میان دانش آموزان پایه دهم به تصادف گزینش شدند. روش تحقیق از نوع آزمایشی با ابزار پرسش نامه مهارت های تفکر انتقادی (تست گلیزر واتسون) برای پیش آزمون انجام شد. یک هفته بعد از آموزش مهارت های تفکر انتقادی به گروه تیمار، از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد. محتوای پس آزمون غیرمستقیم در باره امر به معروف و نهی از منکر بود. برای تحلیل، از آمار توصیفی و استنباطی پارامتریک مطابق با نوع سؤال و فرضیه استفاده شد. یافته ها نشان داد؛ آموزش مهارت های تفکر انتقادی برای افزایش توان تبیین دانش آموزان در امر به معروف و نهی از منکر مؤثر است.
۵۱۰۰.

مقایسه تطبیقی چگونگی شعر در بوطیقای ارسطو و فن شعر فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فارابی ارسطو خیال محاکات بوطیقا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۶۳
رساله فن شعر ارسطو یا بوطیقا که ساختار تئاتر را تبیین می کند، رساله ای معتبر پیرامون نقد شعر است که نظریه پردازان تئاتر غرب از دیرباز توجه بسیاری به آن داشته اند. پس از اسلام با انتقال بوطیقا به حوزه اسلامی، حکمای بسیاری ازجمله فارابی و ابن سینا به شرح و تلخیص آن پرداختند. شرح فن شعر فارابی در باب ورود امر خیال به فن شعر و ویژگی شعر است. خیال نزد فارابی قوه ای عهده دار حفظ صور محسوس، تجزیه و ترکیب آنها و محاکات از محسوس و معقول توسط صور محسوس است. پاسخ فارابی به این پرسش است که شاعران چگونه امکان می یابند حقیقت را از طریق ابزارهای غیرمستقیم انتقال دهند؟ این پژوهش در قامت تحقیقاتی بنیادی تلاش دارد با بررسی رسالات شعری فارابی و فن شعر ارسطو ضمن بیان کردن دیدگاه آنها تصویر روشن تری از نظریات آنان درباره شعر به دست دهد. نهایتاً پژوهشگر به این نتیجه دست یافته که تحریر و تلخیص فارابی بر بوطیقا، پیش از هرچیز متوجه تلاش او برای فهم بوطیقای ارسطو و تطبیق آن با عناصر فرهنگ اسلامی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان