درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۹۶۱ تا ۹٬۹۸۰ مورد از کل ۳۶٬۳۳۵ مورد.
۹۹۶۱.

مرور کتاب دین، قدرت، جامعه، اثرِ ماکس وبر ترجمه احمد تدین، انتشارات هرمس، چاپ ششم، 1394(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال بیستم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (دومین ویژه نامه ماکس وبر) 142 - 153
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۱ تعداد دانلود : ۸۹۳
اثری که در نوشتار حاضر معرفی و بررسی می شود مجموعه مقالاتی از ماکس وبر است که از میان آثار این جامعه شناس کلاسیک و نام دار آلمانی انتخاب شده است. گزینش این مطالب که در اصل به زبان آلمانی بوده از سوی هنس گِرث و سی. رایت میلز (به عنوان ویراستاران)[1]، گردآوری و به زبان انگلیسی ترجمه و برای نخستین بار در سال 1946 (با عنوان: از ماکس وبر[2]) به وسیله موسسه انتشاراتی دانشگاه آکسفورد منتشر شده و در سال های بعد، به خاطر اهمیت آن چندین بار به چاپ مجدد رسیده است.ترجمه این اثر به فارسی از روی نسخه انگلیسی چاپ سال 1977 صورت گرفته که به وسیله موسسه انتشاراتی روتلج منتشر شده و به فارسی با عنوان:  دین، قدرت، جامعه انتشار یافته است. در نوشتاری که در این جا و به عنوان مرور کتاب[3] تدوین شده ممکن است خواننده انتظار داشته باشد که از همان آغاز به تلخیص و معرفی اثرِ موضوع بررسی (نظریات ماکس وبر) پرداخته شود ولی از آن جا که ویراستاران در بخش مقدماتی (که نزدیک به 100 صفحه کتاب را در بر گرفته) به شرح زندگی علمی وبر و مواضع و تحول فکری او پرداخته اند، در این  نوشتار نیز همین رویه به کار گرفته شده و در واقع تمامی مطالبی در این جا که ارائه می شود با مرور کتابی به دست آمده که عنوان آن در پیشانی این نوشتار ذکر شده است و البته همه این تلخیص و نیز بخش کوتاه پایانی، به هدف بررسی و معرفی کتابی مطرح شده که موضوع این نوشتار است.
۹۹۶۲.

بررسی وضعیت دینداری دانشجویان ورودی جدید دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 27 - 40

کلیدواژه‌ها: نگرش مذهب دانشجویان دینداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۲۷۴
جوانان در هر جامعه ای پیشگام استقبال از تغییرات فرهنگی و الگوهای زندگی هستند. نتایج تحقیقات نشان می دهد که وضعیت دینداری در تمام جنبه های زندگی بشر تأثیرات بسزایی دارد. این پژوهش با هدف، بررسی وضعیت دینداری دانشجویان جدید الورود دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد انجام گرفت. این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی است که در مهر ماه 1396 بر روی 180 نفر از دانشجویان جدید الورود دانشکده بهداشت انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه نگرش مذهبی استاندارد جمع آوری شد و با استفاده از آزمون آماری t و ANOVA تجزیه و تحلیل گردید. شرکت کنندگان در این مطالعه 36 درصد پسر و 64 درصد دختر بودند. میانگین و انحراف معیار نمره دینداری کل برای دانشجویان مورد بررسی 486.41 ± 51.36 بود. میانگین نمره نگرش مذهبی پسران و دختران به ترتیب 459.32 ± 45.21 و 493.50 ± 48.14 بود. همچنین بین متغیرهای جنس، سن و رشته تحصیلی با نگرش مذهبی ارتباط معنی دار آماری وجود داشت(P < 0.05) . تقویت جاذبه های دینی با برگزاری برنامه های آموزشی، مذهبی و فرهنگی جهت ارتقاء نگرش دینی این عزیزان پیشنهاد می گردد.
۹۹۶۳.

بررسی مؤلفه های هنر مکان ویژه در سمپوزیوم مجسمه سازی خشت خام یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 96 - 110

کلیدواژه‌ها: هنر مکان ویژه مجسمه سازی یزد سمپوزیوم مجسمه سازی خشت خام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۸
در برخی از هنرهای جدید محل عرضه ی اثر هنری منجر به ایجاد فضایی پویا می شود که نتیجه ی آن تعاملِ بیشتر مخاطبان با اثر هنری است. هنر مکان ویژه گونه ای از هنر است که ماهیت آن در فرم و معنا با مکانی که در آن قرار گرفته است گره خورده است. در سمپوزیوم مجسمه سازی خشت خام یزد، شهر به عنوان مکان اجرای اثر با هنر پیوند خورده است. بررسی سمپوزیوم مجسمه سازی خشت خام نشان می دهد که علاوه بر نمایش ویژگی های فرهنگی و اقلیمی شهر یزد، مخاطبِ اثر خود را به چالشی فکری برای ادراک جدیدی از آثار تاریخی شهر یزد دعوت می کند. این آثار می توانند در دسته ی هنر مکان ویژه قرار گیرند، چرا که آثار و محل ارائه شان به کمک یکدیگر معنای اثر را منتقل می کنند. این مقاله به دنبال بررسی این مسأله است که که چگونه مکان اجرای سمپوزیوم مجسمه سازی یزد می تواند ویژگی های این آثار را به عنوان آثار مکان ویژه تحت تاثیر قرار دهد. نتیجه ی بررسی مولفه های هنر مکان ویژه نشان می دهد که بسیاری از ویژگی های سمپوزیوم خشت خام با هنر مکان ویژه مطابقت دارد. بنابراین، با ترکیبی از گونه های هنری جدید در فضاهای شهری و شکل-گیری کنش و واکنش میان مخاطب و مکان ، می توان فضاهای ساکنِ شهرهای تاریخی را به بسترهای تعاملی تبدیل کرد.
۹۹۶۴.

جستاری در توسعه فرهنگ بنیان یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 111 - 122

کلیدواژه‌ها: یزد معماری یزد قنات توسعه فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۷۲
شهر یزد در چشمانداز توسعه خود با موانع طبیعی فراوانی روبه روست و تجربه توسعه شتابنده و ناپایدار دهههای اخیر آن حاکی از این است با روشهای موسوم به توسعه صنعتی، توسعه پایدار آن در معرض تهدید است. تاریخ دامنهدار این شهر حاکی از نوعی فرهنگ سازگاری با اقلیم و نوآوریهای ساکنان آن در توسعه متوازن و متناسب با محدو دیتهای اقلیمی است. معماری و شهرسازی و نظامواره آب و قنات و فرهنگ همزیستی مسالمتآمیز به عنوان مهم ترین تجلیات ممتاز این شهر که از سوی یونسکو به ثبت جهانی بافت تاریخی انجامیده است. در کنار خرده فرهنگهای گوناگونی که این زیست بوم چند هزار ساله را تاکنون پاسداری نموده است می تواند دستمایه توسعه فرهنگمحور این شهر برای بهرهبرداری بهینه از داراییهای فرهنگی خود در مسیر توسعه پایدار گردد. اشاره به این میراث ماندگار تاریخی و ارائه چشمانداز توسعه مبتنی بر فرهنگ در این مقاله بررسی شده است.
۹۹۶۵.

تحلیل بروندادهای علمی حوزه کتابخانه و یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 8 - 27

کلیدواژه‌ها: کتابخانه یزد علم سنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۳۵۵
کتابخانه تنها نهاد اجتماعی شناخته شده ای است که زمینه کتابخوانی را فراهم و امر مطالعه را ترویج می کند و موجودیت آن خود به خود هدف نبوده، بلکه هدف اصلی، خدمت به اجتماع است. تحلیل زمینه های پژوهشی این حوزه می تواند اطّلاعات مفیدی در اختیار پژوهشگران قرار دهد. هدف مطالعه حاضر بررسی مقالات مرتبط با حوزه کتابخانه و یزد می باشد . روش پژوهش از نوع توصیفی و علم سنجی می باشد که به بررسی مقالات حوزه کتابخانه و یزد که در محدوده سالهای 1372 تا 1398 در پایگاه مرکز منطقه ای اطّلاع رسانی علوم و فناور ی نمایه شده اند از طریق فنون تحلیل شبکه های اجتماعی و تحلیل هم رخدادی واژگان پرداخته است. از نرم افزارهای اکسل، راور پریمپ، یوسی نت برای تحلیل داده ها بهره برده شد . نتایج نشان داد موضوع کتابخانه های عمومی، کتابخانه های دانشگاهی، کیفیت خدمات، کتابداران از نظر شاخص های مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی به نسبت سایر موضوعات رتبه بالاتری دارند. به برخی مقوله های در حوزه « سواد اطّلاعاتی » و « بازاریابی کتابخانه ها » ،« تعاملات اجتماعی کتابخانه ها » پژوهشی نظیر کتابخانه ها کمتر توجه شده است. به طور کلّی رویکردهای کمی در مطالعات علمی به سیاست گذاران و برنامه ریزان شناختی کلّی می دهد تا با آگاهی از وضعیت کنونی بتوانند واقعی تر تصمیم بگیرند و کارآمدتر عمل کنند.
۹۹۶۶.

دغدغه های زیست محیطی در قالب هنر محیطی و شهری

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 48 - 68

کلیدواژه‌ها: هنر شهری رسانههای هنری جدید هنر زیست محیطی مخاطب اثر هنری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۵۲۲
مشکلات زیست محیطی یکی از دغدغه های جهان معاصر است، در سال های اخیر در ایران برخی از هنرمندان با استفاده از رسانه های هنری نوین و با هدف به چالش کشیدن مخاطب، به بیان و شناخت این مشکلات پرداخته اند. هنر شهری علاوه بر ارائه جنبه های زیبایی شناسانه، به واسطه نزدیکی ماهیت خود به هنر تعاملی و با در نظر گرفتن مخاطبان شهروند به عنوان مخاطب اصلی چنین اثر هنری، می تواند نقش مؤثّرتری در ارتقاء سطح آگاهی مردم نسبت به مسأله حفظ محیط زیست داشته باشد. در این پژوهش با مطالعه و بررسی توصیفی تحلیلی با رویکرد زیست محیطی،دلایل توجه هنرمندان به رسانه های نوین در فضاهای شهری ایران بررسی شده است تا میزان حضوراین رسانه ها در بستر شهری و چگونگی موفّقیت آنها در انتقال مفاهیم زیست محیطی ارزیابی گردد. به نظر می رسد وجوه مشترک فراوان میان رسانه های هنری جدید با هنر شهری موجب شده است که هنرمندان با استفاده از این رسانهها در شهر، بتوانند بیش از پیش با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند. همچنین مطالعه و شناخت آثار هنری زیست محیطی در فضاهای شهری ایران نشان گر آن است که در میان رسانه های جدید، هنر محیطی به دلیل برقراری ارتباط سریع و آسان با محیط و مخاطب، با اهداف هنرمند و بیان دغدغه های زیست محیطی در شهر، هم سوتر بوده و نسبت به رسانه های دیگر مورد اقبال هنرمندان قرار گرفته است.
۹۹۶۷.

شیخ شهاب الدین تورانپشتی و کتاب المعتمد فی المعتقد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 83 - 102

کلیدواژه‌ها: شهاب الدین توران پشتی المعتمد فی المعتقد اعتقادات و کلام نثر قرن هفتم تصوف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۶۹
شیخ شهاب الدین توران پشتی یکی از عالمان کمتر شناخته شده ی قرن هفتم هجری و معاصر با سعدی است که در رشته های گوناگون علوم اسلامی به فارسی و عربی آثاری از او بر جای مانده است. زادگاه وی توران پشت، از جمله آبادی های کهن و معتبر یزد به شمار می رود. در میان آثار توران پشتی کتابی به نام «المعتمد فی المعتقد» وجود دارد که به نثر شیوای فارسی نوشته شده و از لحاظ ویژگی های ادبی و مسائل کلامی درخور توجه است. این مقاله که به شیوه توصیفی تحلیلی تدوین یافته، به اختصار به شرح حال توران پشتی می پردازد و در مورد انگیزه او از تألیف این کتاب و ساختار و محتوای آن توضیح می دهد. همچنین در این نوشتار به منظور نشان دادن سبک نگارش شیخ بخش هایی از المعتمد که نکته ی کلامی شایان توجهی در برداشته آورده شده و به شرح و تحلیل آن ها پرداخته ایم. «توقیفی پنداشتن اسماء الهی»، «تأویل را خلاف ظاهر دانستن» و «اعتقاد به قدیم بودن کلام خداوند» برخی از آراء کلامی تورانپشتی است و «صوفی مشرب بودن» او به وضوح از لابه لای آثارش برداشت می شود.
۹۹۶۸.

درد و شیوه های التیام آن: مطالعه انسانشناختیِ دانش بومی و قومی منطقه موکریان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱ 75 - 114

کلیدواژه‌ها: درد انسان شناسی درد بیماری دانش بومی درمانگری سنتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۶۸
این مقاله به مفهوم درد و نحوه التیام آن در منطقه موکریان کردستان پرداخته است. برای نیل به این هدف، دانش بومی و قومی موجود درباره درد، با توسل به روش های انسان شناختی و به طور خاص مردم نگاری، و حدود نه ماه حضور مستمر در میدان و انجام مشاهدات و مصاحبه با مطلعین کلیدی، مطالعه شده است. برای تحلیل داده ها از تحلیل روایت مبتنی بر مضمون و از مدل میلز و هابرمن استفاده شده است. یافته های این مطالعه نشان می دهند به رغم وجود درمانگران مختلف محلی و سنتی در منطقه موکریان، و مدیریت و درمان درد و بیماری با شیوه ها و شگردهای مخصوص به خودشان، درد به عنوان مسأله ای سخت، برای مردمان قوم کرد امری غیر قابل پذیرش و شخصی است، و آنها برای ابراز آن عمدتاً از استراتژی انکار استفاده می کنند و این در غالب داستان ها، روایت ها، و ضرب المثل ها منطقه نیز قابل مشاهده است. شرایط زیست محیطی موکریان زمینه را برای پرورش افراد قوی، نستوه و دلاور مهیا می کند و فرهنگ هم داستان با این شرایط هرگونه ضعف و ناتوانی را نهی می نماید، لذا مردم در شرایط درد و بیماری از خود ضعف نشان نمی دهند؛ چون سر خم کردن در برابر درد با ارزش های مردانگی منطبق نیست.
۹۹۶۹.

پژوهشی بر دانش بومی سفال«کلپورگان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱ 115 - 150

کلیدواژه‌ها: دانش بومی سفال کلپورگان فرآیند تولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۴۰۷
این مقاله به بررسی فرآیند تولید هنر سفالگری "کلپورگان" با رویکرد مردم شناسی هنر می پردازد و به دنبال پاسخ به این پرسشهاست که:1.چه دانش بومی در شیوه ساخت این سفالینه ها نهفته است؟2.اطلاعات و اصطلاحات بومی رایج در ساخت آنها چیست؟"کلپورگان" روستایی مرزی در استان سیستان و بلوچستان که به سفالینه ها و استمرار شیوه سنتی ساخت آنها مشهوراست. فعالیت سفالگری این منطقه تنها توسط زنان، به روش دست ساز با ابزار ساخت بومی ، نقش پردازی ذهنی و با تولید و توزیع اندک در حال اجراست. زنان حرفه سفالگری را اجدادشان آموخته و این دانش بومی تولید سفال را به عنوان یک فرهنگ شفاهی نسل به نسل حفظ کرده و انتقال داده اند. واژه ها و نام های بومی و محلی برای نقوش وابزار کار بخشی از هویت فرهنگ بلوچ و منزلت شغلی این هنر محسوب می شود.نقش مایه هایی که هر کدام بازنمودی از فرهنگ،آداب و رسوم و طبیعت منطقه بلوچستان است. روش پژوهش در این مقاله میدانی و گردآوری داده ها از طریق مصاحبه با مطلعین کلیدی و زنان سفالگر، عکسبرداری، فیلمبرداری انجام شده که برآیند آن تصویری مناسب از سنت سفالگری کلپورگان،شیوه های فرآوری مواد اولیه،مراحل ساخت و تولید را در بر می گیرد.
۹۹۷۰.

رفتار افسر پلیس: ویژگی های فردی افسران

نویسنده: مترجم:
منبع: دانش انتظامی همدان سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 109 - 127

کلیدواژه‌ها: افسر پلیس رفتار فرهنگ اقلیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۷ تعداد دانلود : ۴۴۵
توضیحات فردی به تأثیر خصوصیات و ویژگی های خود افسران پلیس بر رفتار آنها اشاره دارد. در دهه ۱۹۶۰، تنش بین پلیس و شهروندان به شکل شورش و نافرمانی مدنی متجلی شد (واکر). در واکنش به مجموعه ای از کمیسیون های ریاست جمهوری، دستور داده شد تا درباره این موضوعات تحقیق کنند. مشهورترین کمسیون که کمیسیون کرنر(Kerner) بود، علل صدها اختلال را که در اواخر دهه ۱۹۶۰ اتفاق افتاده بود، بررسی کرد. کمیسیون کرنر گزارش داد که خصومت و عدم اعتماد عمیقی بین اقلیت ها و پلیس وجود داشته است. در این گزارش، توصیه شد که استخدام بیشتری از افسران اقلیت صورت گیرد؛ همچنین، توصیه شد اقدامات و عملیات های پلیس به طور قابل توجهی تغییر کند. به عنوان یک نتیجه مستقیم از بحران پلیس در دهه ۱۹۶۰، سازمان های پلیسی به دنبال استخدام افسرانی بودند که نماینده بیشتر جوامع بودند، از جمله در پی استخدام اقلیت ها و زنان بیشتر بودند. علاوه بر این، به تعاقب تعیین استانداردهای بالاتر برای استخدام، همراه با بهره مندی از فرصت های آموزشی فراهم شده از طریق LEAA (برنامه آموزش اجرای قانون)، سطح تحصیلات افسران پلیس از ۲۰ درصد افسران با مدرک دانشگاهی در سال ۱۹۶۰ به ۶۵ درصد در سال ۱۹۸۸ افزایش یافت(واکر، ص. 37).   نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر سن و جنس اختلاف معنی دار وجود دارد.
۹۹۷۱.

جایگاه جامعه اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب و نقش ناجا در تحقق آن

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 89 - 113

کلیدواژه‌ها: بیانیه گام دوم انقلاب نیروی انتظامی (ناجا) جامعه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۴۹۱
رهبر حکیم انقلاب، حضرت آیت الله امام خامنه ای، ضمن تبیین دستاوردهای چهار دهه گذشته، جامعه را به جهادی بزرگ برای ساختن ایران اسلامی رهنمون می سازد. مخاطب ویژه این بیانیه جوانان جامعه هستند. ناجا به عنوان مهم ترین نهاد در حوزه حفظ و حراست اجتماع، در ارتباط تنگاتنگ جامعه اسلامی برای رسیدن به تعالی با ایجاد نظم و ضابطه است و در این رهگذر، توجه به رهنمودهای مقام معظم چاره ساز و راه حل چالش های پیش رو است. هدف این مقاله تبیین نقش ناجا در تحقق اهداف مد نظر بیانیه گام دوم انقلاب در رابطه با جامعه اسلامی است. در این پژوهش که به شیوه کتابخانه ای انجام شده، سعی شد حوزه های متنوع و زمینه های فعالیت ناجا جهت تبیین جایگاه جامعه اسلامی، در ارتباط با تحقق بیانیه گام دوم معرفی گردد. با مطالعه هدفمند بیانیه گام دوم، درمی یابیم که پنج بستر علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، و سبک زندگی از توصیه های هفت گانه ای است که در بیانیه، ارتباط حداکثری ناجا را در تحقق جامعه اسلامی تبیین می نماید. بر این پایه، ناجا در زمینه پرورش افرادی تخصص محور و دانش بنیان، اخلاق مدار، نقدپذیر، مردم یار، مطالبه گر، و پاسخگو در بالندگی جامعه نقش به سزایی خواهد داشت. در نتیجه، ناجا برای عملیاتی کردن نقش خود نیازمند توانمند سازی و اخلاق مدار نمودن نیروی انسانی جوان و پژوهشگر است.
۹۹۷۲.

مدیریت بومی منابع آب در منطقه کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 151 - 203

کلیدواژه‌ها: مدیریت بومی منابع آب همیاری دانش بومی رفاقت دوراندیشی منطقه کاشان نیاسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۴۳۵
موضوع آب یکی از عوامل مهم در عرصه های مختلف زندگی در مقیاس های محلی، ملی و فراملی می باشد. لذا بررسی نظام مدیریت بومی منابع آب، با رویکرد محلی که حاصل تجربه چندین هزار ساله ملتی است که ضمن توجه به خصوصیات جغرافیایی و به منظور بهره گیری از امکانات محیطی به خلق آن همت گماشته اند، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله، مساله اساسی این است که شناخت و فهم جامعی از مدیریت بومی منابع آب در منطقه کاشان به ویژه روستای نیاسر به دست آوریم. به این منظور و نیز بررسی فرصت ها، راهکارها و موانع گذار به مدیریت دوراندیش، مبتنی بر دانش بومی، اصول همیاری و رفاقت، پژوهش کیفی از طریق مطالعات اسنادی و میدانی مشتمل بر مصاحبه با ذی نفعان طی سال های 92-1391 انجام شد. سپس با تلفیق مطالعات، مشاهدات میدانی به همراه مشارکت و ثبت و گردآوری نگرش ها و رفتارهای کنشگران مدیریت بومی منابع آب، شناخت نسبی از آن به دست آمد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مدیریت بومی منابع آب، مبتنی بر چهار مؤلفه کلیدی است. یکی از مهمترین مؤلفه های آن، دانش بومی است. این دانش، برخاسته از فرهنگ، ارزش ها، شیوه نگرش، تجارب، نوع باور و فهم مردم یک سرزمین است. نقش مشارکت ذی نفعان و یاری آن ها به یکدیگر در دومین مؤلفه، یعنی همیاری، نمود بیشتری پیدا کرده است. سومین مؤلفه عبارت است از رفاقت با مفهوم محوری خیرخواهی که مردم را در درک و ارتباط مناسب با یکدیگر و محیط زیست یاری می نماید. چهارمین مؤلفه، دوراندیشی است که شامل توجه به نیازهای نسل کنونی و آینده و نیز روش هایی است که دستیابی به مدیریت دوراندیش را محقق می کند.
۹۹۷۳.

نقش حقوق عرفی در مدیریت سنتی توزیع و تقسیم و پایداری آب قنات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 205 - 250

کلیدواژه‌ها: حقوق عرفی قنات حریم صرفه جویی آبیاری ذخیره آب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۴۶۶
در نظام آبیاری با قنات برای حفظ و صرفه جویی در مصرف آب قانون های نانوشته و عرفی بی شماری وجود دارد که از مقنی گرفته تا میراب و آبیار و کشاورز خود را ملزم به رعایت دقیق آن می دانند. این قانون ها درست از روزی که اولین کلنگ احداث یک قنات به زمین زده می شد با شرایطی تا آفتابی شدن و رسیدن قنات به مظهر و حتی بعدازآن تا رسیدن به محل شرب، محفوظ بود و استمرار داشت. فقط رعایت این ضوابط تابع شرایط زمان و مکان بود، مثلاً تعیین حریم که ضابطه ای برای حفظ حق وحقوق صاحبان قنات بود در تمام موارد از مادر چاه تا برسد به محل شرب هر جا بنا به موقعیت خود اعم از نوع خاک و عمق قنات متفاوت بود. حتی عبور قنات دیگر در فاصله معینی باید باشد و اگر مجبور می شدند قناتی از زیر قنات دیگر عبور دهند باید از شرایط معینی تبعیت می کردند. درهرصورت نباید آب استحصالی بیهوده هدر رود یا به قنات دیگر نفوذ کند. یکی از ایرادات وارده به قنات، غیرقابل کنترل بودن و هرز رفتن آب آن در زمستان است که کشاورزان نیاز کمتری به آب دارند اما برخلاف نظر منتقدین، کشاورزان برای این مورد هم راه کارهایی دارند. در استفاده از آب نیز حتی کسانی که مالک سهم آب کافی بودند حق نداشتند خارج از قاعده معین و به هر ترتیب که میل خودشان باشد استفاده کنند. در آبیاری سنتی، آب به ویژه در نظام خرده مالکی ارزش فوق العاده دارد به طوری که راه و بسیت هرچقدر ناچیز هم باشد از دایره حساب بیرون نیست. بسیاری و شاید همه این حقوق عرفی در قوانین مدنی هم به رسمیت شناخته شده و در موارد اختلاف به عرف رجوع می کردند بااین حال ضامن اجرای این قوانین بیش ازآنچه قانون مدنی باشد عرف و نظارت مردمی بود که متخلفین را تنبیه اخلاقی می کرد
۹۹۷۴.

شناخت رابطه بین آگاهی از مقررات راهور و پیشگیری از وقوع جرایم رانندگی: مطالعه موردی شهر کرمانشاه

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال دوم شهریور ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی۶)

کلیدواژه‌ها: قوانین و مقررات هوش اخلاقی آگاهی ترافیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۳۲۴
بقا قانونمندی و پذیرش قانون ریشه در ساختارهای اجتماعی دارد و در رابطه بافرهنگ عمومی جامعه قابل بررسی است. هدف پژوهش حاضر شناخت رابطه بین میزان آگاهی از قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی با پیشگیری از وقوع جرائم راهور در بین شهروندان شهر کرمانشاه است. منطق پژوهش قیاسی و کمی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساختی بوده است. در این پژوهش، برای محاسبه حجم نمونه آماری لازم از فرمول کوکران استفاده شده است، حجم نمونه پس از محاسبه با استفاده از فرمول کوکران، با توجه به خطای نمونه گیری ۰۵/۰ و سطح اطمینان ۹۵/۰ با آماره مجذور کای برای یک درجه آزادی، مقدار n=384 است. برای پردازش اطلاعات، از نرم افزار آماری SPSS استفاده می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد از هشت فرضیه مورد بررسی، پنج فرضیه تائید و سه فرضیه رد شده اند، یعنی سن و تحصیلات و هوش اخلاقی و آگاهی ترافیکی و آگاهی از قوانین راهنمایی و رانندگی رابطه مثبت و مستقیم با پیشگیری از وقوع جرم دارند ولی متغیرهای جنس و وضعیت تا هل و اشتغال رابطه ای با پیشگیری از وقوع جرم ندارند.
۹۹۷۵.

تولید فضای شهری بابلسر در دوره های قاجار و پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۴ 185 - 214

کلیدواژه‌ها: ملی شدن صنعت نفت مطبوعات ایران کیهان اطلاعات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۶۹۵
این مقاله کوشیده است تا با استفاده از مفاهیم و روش شناسی دیالکتیکی هانری لفور به بررسی تولید و تحولات فضای شهری بابلسر از دوره انعقاد معاهده گلستان و ترکمنچای در دوره فتحعلیشاه تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی بپردازد. این پژوهش در مطالعه و تفسیر تاریخ فضا از منابعی چون سفرنامه ها، اسناد، عکس های برجا مانده، کتاب های تاریخی محلی، ملی و بین المللی، و تکنیک هایی چون مصاحبه های عمیق، بحث های گروهی، گردآوری تاریخ شفاهی، و مشاهده آثار برجا مانده، استفاده کرده است و به بررسی ساختارها (اقتصادی و سیاسی)، و عوامل (روابط میان نیروهای اجتماعی) در کنار یکدیگر پرداخته است. با الهام از سه گانه مفهومی لفور، و با توجه به تجربه خاص این شهر، سه گانه ساخته شده جهت ترسیم بافت در هم پیچیده فضا، شامل «عمل فضایی»، «سیاست های اقتصادی» و «اقتصاد سیاسی» است. مؤلفه های این سه گانه، در هفت زیر دوره تاریخی به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته اند. بررسی دیالکتیکی این سه گانه، حاکی از وجود چرخش های اقتصادی، فرهنگی، و تغییر در نیروهای اجتماعی است و فضا از فضای مطلق به فضای انتزاعی و از فضای انتزاعی به فضای متمایز متحول شده است. این پژوهش کوشیده تفسیری از این تحولات ارائه کند.
۹۹۷۶.

مطالعه اجرای جنسیت از خلال فعالیت های خیریه ی زنان در فضای مجازی (مورد خاص اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 141 - 168

کلیدواژه‌ها: توسعه سرمایه گذاری دیپلماسی رسانه ای نقش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۴۶۲
  در این مقاله در پی آن بوده ایم تا با تکیه بر تئوری اجرای جنسیت جودیت باتلر، و با بررسی فعالیت های نیکوکارانه ی زنان خیّر در شبکه ی اجتماعی اینستاگرام، اجرای جنسیت را در فعالیت های خیریه مطالعه کنیم. درواقع در پی آن بودیم که چگونه از خلال کنش هایی که به ظاهر جنسیتی نشده اند، امر جنسیتی شده سر بر می آورد. بر آن شدیم تا با نظرداشت به ایده ی نمایش هویت جنسیتی، مکانیسم های نمود و اجرای جنسیت در فعالیت های زنان خیر در اینستاگرام را بازشناسیم. از آن جا که جودیت باتلر بنیان بخش مهمی از نظریه اش را بر بسط نقادانه ی مفهوم گفتمان مد نظر فوکو گذاشته است، چارچوب مفهومی این مقاله نیز بر مفهوم "گفتمان جنسیتی" و مفاهیم مرتبط با آن استوار است. از همین رهرو با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی فمینیستیِ مورد نظر لازار (2007)، فعالیت های مورد نظرمان در شبکه ی مجازی اینستاگرام را در سطوح مختلف و با تحلیل متن های گزینش شده از پروفایل 4 زن خیر فعال در اینستاگرام و چنان چه ایجاب می کرد، با تاکید بر جنسیت به عنوان عامل کانونی، مورد تحلیل قرار دادیم. نتایج حاکی از آن است که نمود عناصر برسازنده ی گفتمان جنسیتی در زمینه ی مورد بررسی این مقاله، بر این اساس قابل تحلیلند:الف) فعالیت های نیکوکارانه ی زنان در فضای مجازی به مثابه ی اجرای متفاوت جنسیتی.ب) فعالیت های نیکوکارانه ی زنان در فضای مجازی به مثابه ی محمل بازنمایی انسداد.همچنین این طور می نماید که زبان جنسیتی، همچون "سلاح گفتمان مردسالار" عمل می کند. بدین معنا که به کار بردن زبان جنسیتی مکانیسمی است که در فضای مجازی منجر به بازتولید عناصر گفتمانی برسازنده ی هویت جنسیتی حال حاضر می شود.
۹۹۷۷.

بازی ساختار: مطالعه رویه ها و عوامل موثر بر استفاده از رسانه های اجتماعی در ایران و رابطه آن با ساختارهای اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 251 - 288

کلیدواژه‌ها: آرمانشهر مدرنیته ادبیات داستانی نادر ابراهیمی تحلیل گفتمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۴۳۲
 هدف اصلی این مقاله، تحلیل رابطه متقابل استفاده از رسانه های اجتماعی و ساختارها در ایران است. رسانه های اجتماعی از آغاز ورود به ایران، مورد استقبال کاربران بوده اند و همین امر، ضرورت تحقیق درباره این رسانه ها را نشان می دهد. با وجود استفاده گسترده از رسانه های اجتماعی، تحقیق جامعی که دلایل و رویه های استفاده کاربران ایرانی از این رسانه ها را نشان دهد وجود ندارد. بنابراین در این تحقیق تلاش کرده ایم با استفاده از نظریه«ساخت یابی گیدنز» و روش مصاحبه کیفی، رسانه های اجتماعی مرجح و دلایل ترجیح آن ها را مطالعه کرده و مشخص سازیم که استفاده از این رسانه ها و ساختارها در جامعه چگونه بر یکدیگر اثر می گذارند. برای نمونه گیری از روش های در دسترس، گلوله برفی و موارد ویژه استفاده کرده ایم. تعداد افراد مصاحبه شونده 11 نفر بود و مصاحبه ها با نرم افزار «مکس کیو دی ای» تحلیل شدند. یافته ها در چند بخش، ابتدا نشان می دهد که چه رسانه هایی در ایران مورد توجه کاربران بوده اند و دلایل ترجیح آن ها چیست. سپس، رویه های استفاده و تغییرات آن ها مشخص می شود و در ادامه آثار رسانه های اجتماعی و دلایلی که موجب تغییر رویه های استفاده شده اند مشخص می شوند. در نهایت، چگونگی تاثیر متقابل استفاده از رسانه های اجتماعی و ساختارها مورد بحث قرار می گیرد.
۹۹۷۸.

بررسی تحول خانواده ایرانی از دریچه شاخص های جمعیتی (1355-1395)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۹ و ۱۱۰ ۱۲۱-۱۵۳

کلیدواژه‌ها: ساختار خانواده ولادت ازدواج طلاق گذار جمعیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۸۸۷
خانواده بدون شک اصلی ترین نهاد درجامعه به شمار می آید که چه درگذشته و چه در جامعه امروزی کارکردهای مهمی را داراست، لذا انعکاس تغییر در خانواده آنقدر مهم است که می تواند به کل جامعه تعمیم یابد. به دلیل اهمیت تحولات جمعیتی ایران در چهار دهه اخیر، موضوع محوری این مقاله مساله شناسی تحول خانواده با استفاده از بررسی آمار وقایع حیاتی ولادت، ازدواج و طلاق موجود در آرشیو سازمان ثبت احوال کشوراست. در این مقاله از روش اسنادی و تحلیل ثانویه به بررسی چهار دوره 10ساله ولادت، ازدواج و طلاق پرداخته شده است. در نتیجه بررسی کلی شاخص های جمعیتی ولادت، ازدواج و طلاق نشان داد که خانواده ایرانی طی 40 سال تغییراساسی را تجربه کرده است. رشد منفی ولادت و کاهش رشد ازدواج درمقایسه با رشد چند برابری طلاق را می توان نشانه های جمعیتی دانست که ایران را در مرحله دوم گذار جمعیتی قرار داده است. از طرفی تشدید روابط اجتماعی بدون مرز در قالب شبکه های گسترده ارتباطی موجب تحول در نگرشها، ارزشها و چارچوب های زندگی سنتی شده است. بویژه دگرگونی هویت زنان به عنوان یک عضو موثر در زاد و ولد، تحت تاثیر جهانی شدن، توانست نقشی تاثیر گذار در تحول خانواده را رقم زند.
۹۹۷۹.

سنخ بندی نظریات مربوط به بازی های رایانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۱ 271-307

کلیدواژه‌ها: بازی ویدئویی وانمود و وانموده جهان سینتتیک غوطه وری متن سایبری واقعیت سایبر پایدا/لودوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۷۲۴
رویدادهای فضای رسانه ای، حائز بالاترین اهمیت در زمینه علوم اجتماعی و رفتاری هستند، چرا که مرزهای تئوریک علوم اجتماعی را دگرگون می کنند. بازی های ویدئویی، بیش از هر چیز، شبیه ساز نحوی از زندگی قابل کنترل هستند. این وجه متمایز بازی های رایانه ای پای واقعیت افزوده را به حیطه ارتباطات رسانه مند باز می کند که تجربه تاریخی ما در تحلیل آن بسیار نارساست. در واقع، بشر در بخش قاطع و حتی کاملی از تاریخ زیست خود، چنین تجربه ای نداشته است. در بررسی چنین پدیده هایی، بسیار مهم است که پیوسته به مسیر پیموده شده بنگریم، و در مورد جمع بندی تجربیات و تحلیل های خود وسواس بورزیم. از این قرار، منظور و مقصود این مقاله آن است که به اتکای مرور مفصل برداشت های نظری از بازی های ویدئویی که در یک تحقیق مستقل صورت گرفته است، آخرین جمع بندی را از انواع تیپ های فکری در قبال این موضوع را فهرست نماید، که نهایتاً به شانزده تیپ نظری در این حیطه دست یافته است. در یک افق عمومی، مناقشه اصلی در انباشت نظری حوزه بازی های رایانه ای دایر بر این است که آیا بازی های رایانه ای استمرار انگیزش های انسانی هستند که در دنیای سایبر و تعاملی بازی های رایانه ای، پاسخ آسان تری دریافت می کنند، و این، دلیل اصلی افراد برای پناه بردن با دنیای بازی های رایانه ای است؟ یا در سوی مقابل، این سؤال مطرح است که آیا بازی های رایانه ای، گیم پلی و زیست فضای مستقل خود را خلق می کنند، و افراد با قرار گرفتن در این زیست فضا خود را با اقتضائات آن تطبیق می دهند و تبدیل به بازی باز آن بازی های می شوند؟ تنوعی از دیدگاه ها در این دو جبهه نظری وجود دارد که سنخ بندی آن ها الهامات مهمی برای آینده مواجهه نظری و عملی ما با دنیای بازی های رایانه ای و در کل، سایبرفضا خواهد داشت.
۹۹۸۰.

واکاوی و نقد نظریّه «تفکّر اجتماعیِ» علّامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 49 - 67

کلیدواژه‌ها: تفکر اجتماعی علامه طباطبایی عقلانیّت اجتماعیِ وحیانی رابطه فرد و جامعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۰ تعداد دانلود : ۵۳۵
از نظر علّامه طباطباییw، تنها راه دستیابی به دانش مطلوب در جامعه و تمدّن اسلامی روی آوردن به «تفکّر اجتماعی» است. همچنین مهم ترین −اگر نگوییم یگانه− عامل اختلاف و تشتّت فکری میان اندیشمندان مسلمان اعم از اهل حدیث، متکلّمان، فیلسوفان، و عارفان، روی گردانی از تفکّر اجتماعی است. «تفکّر اجتماعی» با ویژگی هایی که ایشان برای آن برشمرده است اصطلاحی است نامعمول و خاصِّ خود ایشان برای اشاره به دیدگاهی دارای آثار عمیق و گسترده و شایان تأمّل و بررسی. در این مقاله کوشش شده است با مراجعه به آثار گوناگون ایشان با روش تحلیل اسنادی و با رویکردی انتقادی گزارشی روشن از دیدگاه ایشان ارائه شود، ابعاد گوناگون و اهمّیّت آن خاطرنشان گردد، تحلیل و نقدی از آن به دست داده شود، و سرانجام پاره ای از ابهام های باقی مانده در آن و پرسش های فراروی آن بیان گردد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان