درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
گردشگری و توریسم
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۰۱ تا ۶۲۰ مورد از کل ۸۴۷ مورد.
۶۰۱.

بررسی تطبیقی کیفیت زندگی مربوط به سلامت بزرگسالان شهر تهران، با تاکید بر سلامت خود ادراک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 55 - 76

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی مربوط به سلامت سلامت خودادراک تهران پرسشنامه EQ-5D مقیاس دیداری EQ-VAS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۱
در این تحقیق به منظور بررسی کیفیت زندگی مربوط به سلامت بزرگسالان شهر تهران، از نسخه پنج سطحی پرسشنامه سازمان کیفیت زندگی اروپا (EQ-5D-5L) استفاده شده است. این پرسشنامه متشکل از یک مقیاس دیداری (EQ-VAS) و یک سیستم توصیفی سلامت شامل پنج بعد: تحرک، مراقبت از خود، فعالیت های روزمره، درد/ناراحتی و اضطراب/افسردگی است. همانند دیگر کشورها، بزرگسالان شهر تهران نیز با افزایش سن نمره پایین تری به وضعیت سلامت خویش داده و مشکلات بیشتری را در ابعاد سلامت گزارش کرده اند؛ زنان نیز وضعیت سلامت خویش را پایین تر از مردان ارزیابی کرده اند، با اینکه امید زندگی بالاتری نسبت به مردان دارند. مقایسه نتایج شهر تهران با کشورهای مورد بررسی، نشان دهنده وضعیت سلامت خودادراک نامناسب این شهر نسبت به این کشورها، بخصوص کشورهای توسعه یافته است. ارزیابی بزرگسالان شهر تهران از وضعیت سلامت خویش براساس نمرات مقیاس دیداری پایین تر از اکثر کشورهای مورد مقایسه است. در میان ابعاد سلامت، وضعیت شهر تهران در سه بعد تحرک، درد/ناراحتی و اضطراب/افسردگی نسبت به کشورهای مورد مقایسه نامناسب و در بعد اضطراب/افسردگی نگران کننده است. در بعد اضطراب/افسردگی میزان مشکلات گزارش شده در تمام گروه های سنی بیش از 23درصد و مشکلات جوانان گروه سنی 24-18 ساله بیش از سه گروه سنی ده ساله بعدی است. نتایج نشان دهنده نیاز به توجه بیشتر به وضعیت سلامت روانی جامعه بویژه جوانان است. وضعیت سلامت خودادراک سالمندان شهر تهران، بخصوص زنان سالمند، نیز نامناسب و نیازمند توجه است.
۶۰۲.

تعارضات هنجاری منجر به ریاکاری به روایت سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۹ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 121 - 142

کلیدواژه‌ها: ریاکاری تجربیات جامعه پذیری الگوهای ریاکاری نشانه شناسی دیدگاه نمایشی گافمن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۴
وجود ریاکاری به عنوان پدیده ای بین فردی و اجتماعی و استمرار آن در فرایند تجربیات جامعه پذیری نظر ما را به مسأله ای مهم در جامعه جلب می نماید. تفاوت یا تضاد هسته اصلی مفهوم ریاکاری است و عبارت از: گفتار در مقابل کردار، اعتقادات متظاهرانه در مقابل اعتقادات واقعی و صادقانه و اعتقادات در مقابل امیال است. ریاکاری اگرچه پدیده ای بین فردی است اما به سطح گروه ها، نهادها و سازمانهای اجتماعی نیز گسترش می یابد. عملکردهای ریاکارانه از دو نوع الگوی خودآگاهانه و خودفریبانه پیروی می کنند. در این نوشتار با توجه به این که سینما علاوه بر بعد زیباشناختی دارای بعد اجتماعی نیز می باشد و روحیات جمعی و فرهنگ ملت ها را به نمایش می گذارد. همچنین فیلم ضمیر ناخودآگاه جمعی و گرایش های روحی و روانی جوامع را منعکس می سازد. از این رو پنج فیلم از پنج کارگردان با درون مایه اجتماعی که به طورغیرمستقیم پدیده ریاکاری را مطرح نموده اند گزینش شده اند. این نمونه ای هدفمند با تحلیل هم نشینی و تحلیل جانشینی و نیز باتوجه به رمزگان ها نشانه شناسی شده اند. سپس نشانه های عملکردهای ریاکارانه با توجه به مدلی مفهومی از ریاکاری و دیدگاه نمایشی گافمن مورد تحلیل قرارگرفته اند. بنابر یافته های تحقیق، از منظر فیلم های مورد مطالعه، متعاقب هنجارهای متعارض، ریاکاری در سطح افراد، گروه ها و نهادهای اجتماعی قابل تشخیص است. درحالی که به درستکاری و انسجام اخلاقی توصیه می شود، ریاکاری تعلیم و اشاعه می یابد. علل و انگیزه های کنش های ریاکارانه دو عامل منفعت شخصی و فشار موقعیتی همراه با عواملی چون ویژگی های پایدار شخصیتی، عادتها و عوامل روان شناختی می باشند. فشار موقعیتی عاملی اجتماعی و جامعه شناختی می باشد. منفعت شخصی عاملی روان شناختی اجتماعی است. منفعت شخصی رفتارها و کنش های افراد را به طور اساسی جهت داده و هدایت می کند. افراد منفعت شخصی خود را با توجه به افراد دیگر، گروه ها، جامعه و فشار موقعیتی تعریف و تعیین می کنند.
۶۰۳.

بحران اعتماد اجتماعی در سیالیت شبکه های اجتماعی بررسی اعتماد اجتماعی از خلال واکنش افراد در توییتر به برجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 103 - 135

کلیدواژه‌ها: اعتماد اجتماعی توسعه اجتماعی انتخاب اخلاقی شبکه های اجتماعی داده کاوی هوش مصنوعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۷
اعتماد اجتماعی به عنوان شیرازه ی همبستگی اجتماعی، امری بنیادین در برقراری و تداوم جامعه است. پژوهش های انجام شده طی سال های اخیر گویای کاهش اعتماد اجتماعی در ابعاد سازمانی و رسمی آن است. از سوی دیگر در سال های اخیر با روند رو به رشد استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی مواجه بوده ایم که خود به معنای دسترسی سریع به اخبار و داده های بسیار درباره ی رخدادهای اجتماعی است. چنین به نظر می رسد که در شرایط جدید، گسترش ارتباطات جهانی از طریق اینترنت و شبکه های اجتماعی، فرایند شکل گیری اعتماد را نیز متأثر کرده و به واسطه ی فعالیت در فضای مجازی نقش سازمان های غیر رسمی، گروه های فعال و حتی افراد در جهت گیری اعتماد اجتماعی اهمیت یافته است. در این مقاله کوشیده ایم با استفاده از روش های نوین داده کاوی، با پایش داده های توییتر، سطح اعتماد به عملکرد سیاسی دولت درباره موضوع برجام را بسنجیم. برای این منظور توییت ها بر اساس اعتماد، بی اعتمادی و خنثی دسته بندی شده و مدلی پیش بینی کننده برای اعتماد بر اساس داده های توییتر ایجاد شده است که متوسط اعتماد را بر اساس معادله رگرسیون اندازه گیری می کند. همچنین همبستگی متوسط اعتماد با ارزش کالاهای سرمایه ای به طور خاص سکه بهار آزادی و دلار بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که اخبار منفی درباره ی برجام باعث افزایش بی اعتمادی کاربران می شود. از سوی دیگر بین بی اعتمادی که موجب عدم اطمینان نسبت به آینده می گردد و نوسان قیمت کالاهای سرمایه ای مانند ارز و سکه همبستگی مشاهده می شود. به بیان دیگر بی اعتمادی و عدم ثبات اجتماعی تنش در بازار کالاهای سرمایه ای مانند سکه و ارز را افزایش داده و ترس از آینده و میل به نگاه داشت سرمایه موجب افزایش تقاضا، همچنین رشد بیشتر قیمت کالاهای سرمایه ای می گردد.
۶۰۴.

مطالعه کیفی درباره زباله گردی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 167 - 197

کلیدواژه‌ها: بازیافت زباله زباله گردی فقرای جدید هوموساکر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۲
در پژوهش حاضر هدف اصلی مطالعه کیفی درباره زباله گردی در شهر تهران است. مطالعه به روش کیفی انجام شده است و در گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. در نهایت با 15 نفر مصاحبه به عمل آمده و تحلیل داده ها بر مبنای تکنیک تحلیل مضمون انجام شده است. داده ها در 4 سطح مضامین اولیه، اصلی، مرکزی و هسته ای تنظیم شده اند. در مجموع 184 مضمون اولیه استخراج، و در مرحله کدگذاری اصلی این مضامین ذیل 9 مضمون اصلی ادغام شدند. یافته ها حاکی از آن است؛ فقرگریزی در مبداء و انتخاب ناگزیر زیست فرودستانه، زباله گردی از چشم دیگران، فشار روانی زیاد، تقویت چرخه بی میلی تحصیلی و بی سوادی، فرسودگی جسمی و عدم آرامش، افق نامعلوم و سرگردانی خوجی ها، ابهام قانونی و تعاریف و قراردادهای عرفی، گلایه از نهادهای ذی ربط، ورود مافیا و شکل گیری رانت و فساد از جمله مسائل و مشکلات زباله گردان تلقی شده است. این مضامین در نهایت تحت مضمون هسته ای ساختار به لحاظ اجتماعی آسیب زا و به لحاظ نهادی غیرقانونمند، پدیده زباله گردی را توضیح داده اند.
۶۰۵.

فرا تحلیل کیفی مقالات علمی ناظر بر مسئله فرار مغزها در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ 45 - 75

کلیدواژه‌ها: ایران پیشرفت توسعه فرار مغزها مهاجرت نخبگان مسئلیه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۳
فرار مغزها را می توان به منزلیه نوعی پدیده یا مسئلیه اجتماعی تعریف کرد که در واقعیت روند توسعیه ملّی کشورهای در حال توسعه تبعات منفی و در شرایطی پیامدهای مطلوبی دارد. اصولاً جامعیه ایران برای دست یابی به الگویی از پیشرفت، نیازمند تعلیم، پرورش و به کارگیری نیروی متخصص در جنبه های متعدد توسعه است و تقویت استعدادهای داخلی و کاستن از خلأهای فکری و مادی از ضرورت های آن محسوب می شود. از این رو، شناسایی زمینه ها، دلایل و پیامدهای پدیدیه فرار مغزها نیازمند تبیین و تدقیق مضاعف است. تا کنون پژوهش های گوناگونی درباریه مهاجرت نخبگان ایرانی انجام شده است. این مقاله با استفاده از روش فرا تحلیل کیفی، 45 مورد از مقالات علمی تولید شده در ایران از سال 1380 (جست و جوشده در چهار پایگاه داده های علمی) را بررسی توصیفی و همچنین ارزیابی (در ابعاد سؤالات، فرضیات، اهداف و نتایج) کرده است. به نظر می رسد که ضرورت و کاربرد این فرا تحلیل می تواند در رصد مشکلات اجتماع علمی کشور و مضافاً سیاستگذاری های علمی مقتضی در ابعاد تقنینی و اجرایی مؤثر باشد. در انتها نیز جمع بندی و تحلیل جامعه شناسانه از فرار مغزهای ایرانی و راهکارهای کاستن از آن ارائه شده است.  
۶۰۶.

ادراک تجربه حبس در میان زنان مجرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 75 - 109

کلیدواژه‌ها: بازسازی زنانگی پیوند خانوادگی تجربیه حبس توانمندسازی زندان زنان ملاحظات جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۵
پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی و با تکنیک مصاحبه عمیق، به انعکاس تجربیه زیستیه 25 نفر از زنانی پرداخته است که تجربیه گذراندن حبس در یکی از زندان های زنان را داشته اند. بر این اساس، نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع است. سؤالات اصلی پژوهش در ارتباط با ادراک تجربیه فرایندهای دوران حبس از نگاه زنان زندانی و ملاحظات جنسیتی بر اساس تجربیات زیستیه این افراد بوده است. این یافته های کیفی با پشتوانیه رویکردهای فایده گرایی، جرم شناسی فمینیستی و پاسخ به نیازهای جنسیتی زنان تحلیل شده است. ادراک تجربیه مشارکت کنندگان در حوزه های پاسخ به جلوگیری از انفصال زندانی با خانواده در بخش نزدیکی به محل سکونت، تسهیل سازگاری زندانیان در بخش قرنطینه، تحکیم پیوند با خانواده در بخش تعاملات، حفاظت از زندانیان بدون سابقه و مادران زندانی در بخش طبقه بندی زندانیان، توجه به وضعیت جسمانی و روحی زنان در بخش خدمات، آگاهی بخشی و عزتِ نفس در حوزیه برنامه های زندان تفسیر کرده اند. یافته های پژوهش، تجربیه زیستیه زنان از ملاحظات جنسیتی را شامل حفظ و بازسازی پیوندهای خانوادگی، حفظ و بازسازی زنانگی در زندان، توجه به توانمندسازی جنسیت محور و سرگرمی و اوقات فراغت زنانه بیان می کند که بر اثر پرتکرارترین مقوله ها و در جهت پاسخگویی به نیازهای جنسیتی زنان تفسیر شده است.
۶۰۷.

فهم تجربه ی زیسته ی دانشجویان غیر مذهبی از طرد و پذیرش (مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی ارشد رشته های علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبائی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۷ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 155 - 178

کلیدواژه‌ها: زیست جهان طرد پذیرش تکثر معنا دانشجویان غیر مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۱
هدف اصلی این پژوهش فهم چگونگی و دلایل غیر مذهبی شدن برخی از دانشجویان با نگاه به زیست جهان آنان است که چارچوب مفهومی این تحقیق شامل نظریات برگر و هابرماس است. رویکرد روشی این تحقیق کیفی است لذا برای گردآوری دادهها از تکنیک های مصاحبه ی نیمه ساخت یافته عمیق، اپیزودیک؛ و تکنیک مشاهده و در تحلیل دادهها از روش نظریه مبنایی استفاده گردید. نمونه ی این تحقیق، شامل 23 نفر از دانشجویان گرایشهای علوم اجتماعی تحصیلات تکمیلی می باشند. نتایج گویای آنست که مجموعه شرایطی اولین جرقه های تغییر در عقاید را ایجاد کرده اند. این تغییرات با توجه به دو تجربه ی مدارا و طرد شدگی تقویت می شوند لذا غیر دینداران در واکنش دست به اتخاذ استراتژیهایی همچون فاصله گیری، مدارای اجباری، مقابله به مثل و... می زنند و همچنین از پیامدهای غیر مذهبی شدن می توان از عدم آرامش، احساس محرومیت، خشونت، انگ زنی، خود سانسوری و... نامبرد.
۶۰۸.

مسأله شناسی حجاب در جامعه ایرانی (مورد کاوش: مقالات علمی 1383- 1397)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 231 - 255

کلیدواژه‌ها: حجاب جامعه شناسی بدن کارکرد حجاب جامعه پذیری فرهنگ حجاب مطالعات حجاب خودآرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۶
پراکندگی نتایج مطالعات ناظر به حجاب، ضرورت مرور نظام مند پژوهش های ذیربط را به منظور دست یافتن به تصویری نسبتاً روشن از آورده ها و چالش های مطالعاتی آشکار می کند. پرسش های پژوهش حاضر ناظر به توصیف وجوه روش شناختی، تبیینی و کارکردی پدیده حجاب در جامعه ایران طی مطالعات سال های 1383 1397، همچنین ایضاح نقد های وارد بر آن مطالعات است. بر پایه نتایج پژوهش، نه مسأله محوری شامل عوامل مؤثر بر ارتقای فرهنگ حجاب، قلمرو حجاب، پیامدهای فردی و اجتماعی حجاب، شبهات و آسیب شناسی حجاب، مسئولیت حکومت در قبال فرهنگ حجاب، تحولات حجاب و تلقی از حجاب در جامعه مورد توجه پژوهش گران داخلی قرار گرفته اند. هم چنین، به استناد برداشت های تفسیری حاصله، موارد چندگانه ای، مشتمل بر عدم توجه محققان به ملاحظات روش شناختی مندرج در پارادایم کمّی، تقلیل سطح علمی پژوهش ها به مطالعات ترویجی و مروری، حصر حداکثری پژوهش ها به کلان شهرها و کنارگذاری شهرهای کوچک تر از شمول مطالعه، تغلب نگاه آسیب شناسانه به حجاب در مطالعات و تغافل پژوهشگران از ابعاد تفسیری و معناکاوانه مرتبط با آن، تقلیل طیف کثیری از کارکردهای دنیوی و اخروی حجاب به ملاحظات معطوف به امر جنسی، نبود راهکارهای مبتنی بر مطالعات میدانی در مواجهه با معضله حجاب، و سرانجام، بی توجهی به رویکردهای میان رشته ای در حکم نقدهای وارد بر مطالعات منتخب هستند. موارد فوق الذکر، امکان تعریف دستورکارهای پژوهشی جدید پیرامون مسأله حجاب در جامعه ایرانی فراهم می آورد.
۶۰۹.

شبیه سازی اثر متغیر رفتاری بخشش بر توزیع ثروت در بافت شهری بر اساس مدل عامل محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 177 - 195

کلیدواژه‌ها: فقر بافت شهری نابرابری اقتصادی مدل عامل محور مدل سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۷
مدل مبتنی بر عامل یک مدل محاسباتی است که در علوم اجتماعی و اقتصاد برای شبیه سازی رفتار عامل های فردی (مانند خانواده ها، شرکت ها یا دولت ها) و چگونگی تأثیر متقابل آنها با یکدیگر و محیط بر نتایج کلی سیستم استفاده می شود. مدل های عامل محور به گونه ای طراحی شده اند که پیچیدگی سیستم های اجتماعی در دنیای واقعی را از طریق شبیه سازی رفتار تعداد زیادی عامل به تصویر بکشند. هر یک از این عوامل دارای قوانین و استراتژی های تصمیم گیری خاص خود هستند و معمولاً مکانیسم های یادگیری و سازگاری را نیز در خود جای می دهند. در این تحقیق بر اساس مدل عامل محور، تأثیر بخشش بر توزیع ثروت با استفاده از نرم افزار نت لوگو مدل سازی شده است. از طریق شبیه سازی، شاخص های مختلفی از جمله تعداد فقراء در جامعه، ضریب جینی، درصد رضایت از محل زندگی و چگونگی توزیع بافت شهری مقایسه شده اند. نتایج به خوبی نشان می دهند که این سیستم ها با وجود رفتار بخشش، تا حد زیادی موجب کاهش فقر و نابرابری می شود. نتایج نشان می دهند که بخشش می تواند به تقویت برابری و توزیع مناسب درآمد و ثروت کمک کند و ضریب جینی را کاهش دهد. علاوه بر این، مدل سازی نشان می دهد که اگر اجتماع دارای همدلی بیشتری باشند و ملاک های نوع دوستی را برای محل زندگی خود انتخاب کنند، بافت شهری و جامعه همگون تری رقم می خورد و تفاوت های طبقاتی کمتری در بافت شهری ایجاد می شود
۶۱۰.

داغ ننگ و تبعیض: دو مضیقه اجتماعی دخیل در افشای وضعیت ابتلا توسط افراد مبتلا به اچ آی وی/ ایدز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 1 - 23

کلیدواژه‌ها: داغ ننگ تبعیض مضیقه (قیدوبند) اجتماعی هم افزایی (اینترسکشنالیتی) افشا سازی اچ آی وی / ایدز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۱
داغ ننگ و تبعیض دو مضیقه یا قید و بند اجتماعی هستند که تمایل افراد برای فاش نمودن وضعیت ابتلا به اچ آی وی / ایدز را تقلیل داده و دسترسی افراد مبتلا به حمایت و مراقبت های  بهداشتی را محدود می کنند. در مقامِ یک برساخته اجتماعی-فرهنگی، داغ ننگِ مرتبط با اچ آی وی/ ایدز، با تبعیض های ساختاری و نهادی همراه است. فرایند داغ ننگ در اثر تعامل سه عامل مشترک محیط، نظام مراقبت های  بهداشتی و واسطه ها ایجاد می شوند و با پیامدهای فردی و اجتماعی متعددی همراه است. داغ ننگ مرتبط با اچ آی وی / ایدز ممکن است با ویژگی های  فردی مانند سن، تحصیلات، جنسیت و پیشرفت بیماری ارتباط داشته باشد. افرادی که وضعیت ابتلای خود را به اچ آی وی / ایدز فاش می کنند، ممکن است با داغ ننگ و تبعیض مواجه شوند؛ بنابراین افشا سازی می تواند یک خطر یا تضییع هویت اجتماعی قابل توجه برای آنها باشد. اچ آی وی/ ایدز به عنوان یک نابرابری اینترسکشنال جهانی در نظر گرفته شده است که تحت تاثیر مضیقه های اجتماعی نظیر تبعیض های نژادی- قومیتی، جنسیتی، طبقاتی و مرتبط با ناتوانی و کم توانی افراد قرار می گیرد. این مضیقه ها به طور همزمان و به شکلی نظام مند گسل ها، بی عدالتی ها و نابرابری های جامعه را تشدید می نمایند. یک چرخه نادرست بین داغ ننگ، تبعیض و نقض حقوق بشر وجود دارد. داغ ننگ و تبعیض هم در سطوح مختلف فردی، گروهی، اجتماعی و جهانی رخ می دهند. بنابراین، مداخله های لازم برای مدیریت آنها بایستی علاوه بر آموزش فردی، به اصلاح بسترهای جامعه نیز اختصاص یابد. عوامل ساختاری، اجتماعی-فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی به شکل هم افزایانه ای (اینترسکشنال) تجربه اچ آی وی و ایدز را تحت تاثیر قرار می دهند و در شکل گیری تحوّلات اچ آی وی / ایدز نقش مهمی را ایفا می کنند. اصلاح این عوامل ساختاری و مناسبات هم افزایانه می تواند موجب افزایش اثربخشی برنامه های  مداخله ای در افراد مبتلا به اچ آی وی / ایدز جامعه گردد. 
۶۱۱.

داغِ ننگ سازی و پزشکی شدن مسائل روانی: مطالعه ای برساخت گرایانه درباره مسئله افسردگی در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 27 - 50

کلیدواژه‌ها: استیگما داغ ننگ افسردگی برساخت گرایی پزشکی شدن مسائل اجتماعی و روانی نظرییه مبنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۵
استیگما (داغ ننگ) برساخته ای اجتماعی- فرهنگی سیال و زنده است که افراد و گروه های زیادی در جوامع انسانی با آن مواجه اند. در ساحت سلامت، داغ ننگ در زمریه عوامل تأثیرگذار بر تعمیق شکاف بیمار و درمان است. داغ ننگ به اقتضای شرایط جامعه، افکار عمومی و موضوع تحت استیگما به صورت متفاوتی تفسیر می شود. این تفاسیر در کنش متقابل افراد جامعه با فرد افسرده، بر نگرش بیمار به بیماری خود و واکنش وی به این شرایط مؤثر است. داغ ننگ بر تمام جوانب زندگی افراد نظیر یافتن منزل، شغل و بیمیه سلامت تأثیر می گذارد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی فرایند داغ سازی از نگاه خود بیماران و کشف انگاره های ذهنی آنان است. در این تحقیق همچنین زوایای جامعه شناسانه و مردم شناسانیه فرایند دا غ ننگ سازی در افراد افسرده بررسی شده است. این پژوهش با اتخاذ رویکرد برساخت گرایی در علوم اجتماعی و با طرح سؤالاتی از جنس چگونگی ماهیت میان ذهنی، تعریفی و هم ساختی مسائل مرتبط با افسردگی از طریق داغ ننگ سازی در محیط پژوهشی تبریز سخن می گوید. در این مطالعه، از روش کیفی و نمونه گیری هدفمند برای جذب مشارکت کنندگان (به حجم 18 نفر) استفاده شده است. همچنین، برای گردآوری و آنالیز همزمان داده ها و شواهد، روش نظرییه مبنایی بکارگرفته شده است. این پژوهش نشان می دهد که داغ ننگ سازی افراد درگیر با افسردگی، برساخته ای اجتماعی- فرهنگی بوده و در پزشکی شدن افسردگی سهم زیادی داشته است.
۶۱۲.

تنوع اکولوژیکی به مثابه راهبرد شناختِ تنوع قومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 61 - 75

کلیدواژه‌ها: تنوع زیستی تنوع قومی همگرایی اجتماعی یکپارچگی سرزمینی تنوع اکولوژیکی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۳
تنوع زیستی در ایران زمین پرسش های دشواری را در مورد چگونگی شناخت، تعامل و تحلیل آن، فرا روی محققان این فلات گسترده و ناهموار مطرح می سازد. به واسطه جدایی مطالعات و تحقیقات طبیعی و اجتماعی و مرزبندی های ناشی از این رویکرد واگرایانه، این دشواری در حوزه مسائل اجتماعی دو چندان شده است. تنوع قومی، سرفصلی اجتماعی از بافت و ترکیب زیست جمعی در فلات ایران می باشد. با توجه به درهم تنیدگی حوزه های طبیعی و اجتماعی، پرسش اصلی مقاله عبارت است از این که: تنوع قومی به مثابه یک ویژگی زیستی و سرزمینی در کشور، چگونه می تواند همگرایی اجتماعی و یکپارچگی سرزمینی را در پی داشته باشد؟ فرضیه اصلی بر پایه واقعیتِ پیوند حوزه های طبیعی و اجتماعی و دیرینگی زیست در سرزمین، شناخت تنوع قومی را در گرو شناسایی و تحلیل با هم پیوند طبیعی آن یعنی تنوعِ زیستگاهی و سکونتگاهی می داند و نسبت همگرایی اجتماعی با تنوع قومی را بدون فهم تنوع اکولوژیک ممکن نمی داند زیرا جداسازی تحلیلی و صورت بندی صرفاً اجتماعی-در معنای عام آن- از تنوع قومی، منجر به از دست رفتن ویژگی بوم-پایه بودن آن می شود. با توجه به ماهیت نظری مقاله، روش تحقیق مورد استفاده، تحلیل انتقادی با هدف گشودگی مفهومی در حوزه مطالعاتی و تحقیقاتیِ قوم شناسی ایران با تکیه بر رویکرد اجتماعی-اکولوژیک است. از این رو، تنوع اکولوژیکی به مثابه زیرساخت ادراکی و مفهومیِ مواجهه با ویژگی ها و تغییرات سرزمینِ متنوع ایران به ویژه، تنوع قومی پیشنهاد شده است.
۶۱۳.

شناسایی و اعتبارسنجی نشانگرهای مناسک گرایی در نظام آموزش عالی ایران: یک مطالعه آمیخته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال ۳۶ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 41 - 70

کلیدواژه‌ها: مناسک گرایی آنومی آموزش عالی ایران مطالعه آمیخته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۴
امروزه در نظام آموزش عالی ایران با یک پارادوکس مواجه هستیم؛ به طوری که باوجود رشد سریع نظام آموزش عالی و فراگیرشدن نهاد دانشگاهی در ایران، نگرانی ها درخصوص ناکارآمدی نظام دانشگاهی در ایران وجود دارد. به نظر می رسد که دانشگاه در ایران از کارکردهای نهادی خود منحرف و دچار آنومی و بی هنجاری شده است و به قول مرتن (1938) دچار نوعی مناسک گرایی شده است؛ ازهمین رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتبارسنجی نشانگرهای مناسک گرایی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است که در آن از روش تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی متوالی(کیفی-کمی)  استفاده شد. در مرحله کیفی با روش نمونه گیری هدفمند (صاحب نظران کلیدی) و معیار اشباع نظری با 17 نفر عضو هیئت علمی مصاحبه بدون ساختار انجام شد و به همراه 12 سخنرانی از صاحب نظران و دانشگاهیان ایرانی با رویکرد تحلیل مضمون تجزیه وتحلیل شد. در مرحلیه کمی نیز 271 نفر عضو هیئت علمی به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسش نامیه محقق ساخته مستخرج از بخش کیفی پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کمی با بهره گیری از دو نرم افزار Smart-PLS و SPSS23 انجام گرفت؛ درنهایت طبق نتایج بخش کیفی نشانگرهای مناسک گرایی در آموزش عالی ایران در پنج حوزه پژوهش (کمیت گرایی، مدگرایی علمی، فراورده محوری، سلطیه آمار و روش بر هدف پژوهش، ISIسالاری، دوریه تحقیقاتی پست داک، جلسات دفاع از پایان نامه، نقش اساتید راهنما و مشاور)، آموزش (مدرک گرایی، تأکید روی جنبه های فرمال تدریس)، سنجش و ارزیابی (ارزیابی و قضاوت کمی گرا، قداست نظام های رتبه بندی، کنکور، آزمون جامع)، توسعیه آموزش عالی (رشد قارچ گونیه مؤسسات آموزش عالی، کمیت گرایی در تعداد اساتید و دانشجو) و ارتباط با صنعت (دفاتر ارتباط با صنعت) سازمان دهی شدند. همچنین نتایج بخش کمی نشان داد الگوی مستخرج از بخش کیفی از برازش مطلوب برخوردار است؛ علاوه براین، یافته های کمی پژوهش نشان داد کلییه نشانگرهای مناسک گرایی در آموزش عالی در سطح بالا و نامطلوبی ارزیابی شدند. بدیهی است که یافته های این پژوهش امکان درک بهتر موضوع و اتخاذ سیاست ها و اقدامات مناسب برای بهبود نظام آموزش عالی ایران را فراهم آورده است.
۶۱۴.

تجربه زیسته ی جوانان در مواجهه با چالش های هویتی جامعه ی گذار (مطالعه کیفی جوانان 30-20 سال شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۷ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 99 - 124

کلیدواژه‌ها: چالش هویتی زندگی روزمره نسل جوانان نسل مسن جامعه ی گذار هویت سنتی هویت مدرن نظریه معطوف به زمینه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۳
با توجه به اینکه جامعه ی کنونی ما درحالِ گذر از هویت سنتی به هویت مدرن است، پژوهش حاضر با استعانت از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به بررسی چالش هایی که جوانان به لحاظ هویتی در بافت زندگی روزمره با آن ها مواجه می شوند، پرداخته است. در این پژوهش تلاش شده است از طریق روش پژوهش کیفی و تکنیک مصاحبه به یک نظریه ی زمینه ای دست یابیم. براساس روش نمونه گیری کیفی-هدفمند (نمونه گیری نظری) و معیاراشباع نظری با 28 نفر از جوانان 20 تا 30 سال شهراصفهان مصاحبه صورت گرفت، یافته های به دست آمده با استفاده از روش نظریه مبنایی شامل 21 مقوله است. مقوله ی محوری این بررسی «انتخاب گری عناصرهویتی» است سایر مقولات را دربرمی گیرد. براساس مقوله محوری از مهم ترین یافته های پژوهش، وجود تضادنسلی میان نسل جوان و نسل مسن است که در مدل پارادایمی نیز قابل مشاهده است...
۶۱۵.

گذار از منافع فردی به منافع جمعی در مصرف انرژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 317 - 339

کلیدواژه‌ها: اعتماد نهادی مصرف گاز خودکارآمدی فشار هنجاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۴
امروزه مصرف انرژی به یکی از مسائل مهم اجتماعی تبدیل شده و برنامه ریزی و سیاست گذاری برای ترغیب مردم به منظور مصرف بهینیه آن، مشترکین را در یک دوراهی اجتماعی (ترجیحات شخصی در برابر اولویت های اجتماعی)، قرار داده است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی گرایش ها (دگرگرایانه/ خودخواهانه) به عنوان یک نوع دوراهی اجتماعی مشترکین خانگی در مصرف گاز و شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن است. پس از مرور ادبیات تحقیق و مفاهیم مربوط به دوراهی اجتماعی، فرضیه ها تعریف شدند. رویکرد این تحقیق کمّی بوده و از روش پیمایش برای انجام آن استفاده شد. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامیه محقق ساخته است و به منظور بررسی روایی از اعتبار صوری و برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفا کرونباخ استفاده شده است. جامعیه آماری، مشترکین خانگی استان مازندران بودند که با نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 510 نفر از آن ها به عنوان نمونیه آماری انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد مصرف گاز توسط مشترکین خانگی تا حد زیادی همسو با منافع جمعی است. علاوه بر این، نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد ارزش های محیط زیستی، اعتماد نهادی، هنجارهای اجتماعی و خودکارآمدی بیشترین تأثیر را بر گرایش های دیگرخواهانه در مصرف گاز داشته اند. بدین ترتیب، در سطح جامعیه محلی، افراد در دوراهی اجتماعی (ترجیحات فردی/ اولویت های جمعی)، تحت تأثیر عوامل پیش گفته، منافع جمعی را ترجیح دادند.
۶۱۶.

مسئله مدرنیزاسیون در ایران: مقایسه تطبیقی-تاریخی ایران و ترکیه در دوران حکومت رضاشاه و آتاتورک (1941-1921م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۵ و ۶) 121-141

کلیدواژه‌ها: بحران تمایزات ساختاری- نهادی حکومت خودکامه فرایند مدرنیزاسیون گسست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۶
رضاشاه پهلوی(1944-1878 ) و مصطفی کمال آتاتورک (1938-1881) تقریبا در یک زمان در ایران و ترکیه به قدرت رسیدند. هر دو رهبر، پروژ? مدرنیزاسیون را برپای? برداشتی کم و بیش یکسان از مدرنیته آغاز کردند و دو کشور نیز به لحاظ اجتماعی- تاریخی شباهتهای فراوانی دارند. با این حال، فرایند مدرنیزاسیون در ایران و ترکیه سرنوشتی متفاوت داشته است. در این پژوهش با کنار گذاشتن دیدگاه نظام جهانی و همچنین تحلیلهای طبقاتی، فرهنگی و جغرافیایی و با تکیه بر تمایزات ساختاری-نهادی بر مبنای استفاده از روشی تطبیقی-تاریخی، در پی یافتن پاسخی درخور به چرائی این تفاوت هستیم. در نهایت، چهار زمینه از این تمایزات که به زعم ما تاثیری تعیین کننده بر تفاوت سرنوشت مدرنیزاسیون در دوکشور داشته اند را برجسته کرده ایم؛ پیشین? شکل گیری نهادهای مدرن در زمان آغاز پروژ? مدرنیزاسیون، تکثر قومی، گروهی، ایلی و طایفه ای، نهاد دین و رابط? آن با حکومت و بالاخره اقتصاد و دسترسی به درآمدهای نفتی.
۶۱۷.

بررسی رفتار زباله پراکنی در ایران با رویکرد تحلیل لایه ی علّی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 141 - 166

کلیدواژه‌ها: زباله پراکنی شکاف دولت - ملت شکاف ملت - ملت سناریو نویسی تحلیل لایه ی علّی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۰
محیط زیست و حفاظت از آن یکی از دغدغه های کنونی دنیای پرمخاطره ی مدرن است. دنیای امروز با وجود پیشرفت های فراوان نه تنها قادر به حل مشکلات محیط زیست نبوده بلکه همواره باعث تشدید وخامت آن نیز شده است. زباله پراکنی در جنگل، ساحل، اماکن و معابر عمومی به عنوان یکی از معضلات زیست محیطی از مسایل مهم جامعه ی ایرانی به شمار می رود. هدف از مطالعه ی مذکور بررسی علل شکل گیری مسئله ی زباله پراکنی با رویکرد تحلیل لایه ی علّی و سناریونویسی است. در این رویکرد، پژوهشگر با تحلیل لایه هایی که باعث شکل گیری این مسئله ی اجتماعی شده اند، در جستجوی ریشه ی علل مسئله ی مزبور برآمده است. بدین منظور، با استفاده از روش کیفی و اکتشافی و با به کارگیری تکنیک مصاحبه ی عمیق، 15 متخصص و کارشناس حوزه ی محیط زیست و جامعه مورد مصاحبه قرار گرفته و پس از استخراج مطالب و تحلیل تم مصاحبه ها، نظرات آنها در قالب 4 جدول با عناوین لیتانی، علل سیستماتیک، گفتمان و کنایات ارایه گردیدند. سپس با کمک گفتمان های موجود، 2 گفتمان شکاف دولت – ملت و ملت – ملت به عنوان پیشران های مهم شناسایی شده و در ارایه ی سناریوهای احتمالی مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت 4 سناریو در قالب نموداری ارایه شدند که می توانند در تصمیم سازی های مسئولین جامعه مورد توجه قرار گیرند. 
۶۱۸.

تأثیر حمایت های اجتماعی غیر رسمی بر کیفیت زندگی سالمندان بازنشسته به مثابه یک مسئله اجتماعی: مطالعه صندوق تأمین اجتماعی و صندوق صنعت نفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 109 - 130

کلیدواژه‌ها: حمایت های اجتماعی غیر رسمی سالمندان صندوق تأمین اجتماعی صندوق صنعت نفت کیفیت زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۵
سالمندی مرحله ای از زندگی و حاصل روابط بین نسلی و از این نظر منحصر به جوامع انسانی است. بنابراین، هرگونه خللی در روابط بین نسلی می تواند زندگی انسان در این مرحله را با آسیب هایی همراه کند. واکنش جامعه، متخصصان و سیاست گذاران به این پدیدیه جمعی، واقعی، مرتبط با ارزش ها، کثیر الابعاد و بین رشته ای آن را به عنوان یک مسئلیه اجتماعی مطرح کرده است. کیفیت زندگی یکی از این ابعاد مهم در زندگی سالمندان است که این مقاله تلاش می کند به شناختی درباریه عوامل مؤثر بر آن دست یابد و در این مسیر بر تأثیر شبکه های حمایت اجتماعی غیررسمی تأکید دارد. مدل نظری به کار رفته در این مقاله با استفاده از چند نظرییه اجتماعی در حوزیه مطالعات سالمندی و کیفیت زندگی ساخته شده است. روش پژوهش کمّی، میدانی و پهنانگر است. طرح نمونه ای به شیویه تصادفی سهمیه ای با حجم 300 نفر در سال 1391 در شهر تهران اجرا شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عوامل مجموعه حمایت های اجتماعی فقط تا آنجا قدرت زیادی در تبیین کیفیت زندگی دارند که از مجموعه عوامل اجتماعی جدا باشند. اما مناسبات اجتماعی اعم از پیوندهای اجتماعی و مشارکت در فعالیت های جمعی مستقل از حمایت اجتماعی توانایی بالایی در این تبیین نشان می دهند. این موضوع بیان کنندیه اصالت چنین تأثیری است و نشان می دهد که متغیرهای حمایت اجتماعی مستقل از مناسبات اجتماعی قادر به تبیین کیفیت زندگی سالمندان نیست. از طرف دیگر حمایت ابزاری برعکس حمایت عاطفی اثر مثبتی بر کیفیت زندگی سالمندان ندارد. یعنی سالمندانی که حمایت ابزاری بیشتری دریافت می کنند کیفیت زندگی بالاتری ندارند.
۶۱۹.

بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان روستایی (مورد مطالعه: روستای چمران از توابع بخش نوبران در شهرستان ساوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۷ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 229 - 260

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی طرد اجباری طرد خودخواسته سازوکارها پیامدها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۷
یکی از ابعاد بسیار مهم محرومیت روستاییان، طرد اجتماعی آن ها از جامعه است. طرد اجتماعی زندگی فرد را با عدم امنیت و آسیب پذیری مواجه می کند. پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان روستایی در روستای چمران از توابع بخش نوبران در شهرستان ساوه انجام شده است. در این مطالعه که با روش کیفی انجام شده، برای جمع آوری داده ها، تکنیک مصاحبه گروهی، مصاحبه فردی، ترسیم نقشه اجتماعی، تهیه جدول مادر و مشاهده غیرمشارکتی و برای تحلیل داده ها نیز روش تحلیل موضوعی مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، زنان روستایی گاه به صورت اجباری و گاه به طور خودخواسته از مشارکت در فعالیت های اجتماعی و حضور در جامعه طرد گشته اند. «فقر درآمدی»، «طلاق»، «رفتارهای انحرافی (دزدی)»، «تجرد در سنین بالا» موجب طرد اجباری زنان روستایی گردیده و «بیماری و معلولیت»، «کم رویی» و «خودسوزی»، زنان را به صورت خودخواسته با پدیده طرد اجتماعی مواجه کرده است. بدگویی، عدم معاشرت، کم محلی، تمسخر و طعنه، انگشت نمایی، بی آبرویی و بدنامی، شرم، تمایل به تنهایی، احساس انگشت نمایی و حساس بودن نسبت به رفتارهای سایرین نیز از سازوکارهای تشدید کننده طرد اجتماعی است که برخی از سوی جامعه و برخی از سوی فرد دچار طرد اعمال می شود و بیش از پیش فرد را در ورطه طرد اجتماعی فرو می برد و در نهایت موجب بروز پیامدهای گوناگونی در روابط اجتماعی و احساسات فردی می گردد
۶۲۰.

تحلیل اجتماعی رفتار مصرف برق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 287 - 304

کلیدواژه‌ها: اثر بخشی ادارکی مدیریت مصرف برق نظرییه رفتار برنامه ریزی شده نگرش نسبت به انرژی نگرش نسبت به مصرف انرژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۲
پژوهش حاضر، با نگاه جامعه شناسی زیست محیطی به آزمون تجربی تأثیر نگرش، اثر بخشی ادراکی و ارزش زیست محیطی بر رفتار مصرف برق می پردازد و به دنبال پاسخ گویی به این سؤال اساسی است که تا چه اندازه نظرییه رفتار برنامه ریزی می تواند رفتار مصرف انرژی برق خانگی را تبیین کند؟ براساس نظرییه رفتار برنامه ریزی شده، مدیریت مصرف برق از سوی فرد، ابتدا به وسیلیه نگرش وی نسبت به مصرف انرژی و سپس، تحت تأثیر اثر بخشی ادراکی او از رفتار نسبت به مصرف انرژی و درنهایت، ارزش های زیست محیطی است. مطالعه حاضر در بین مشترکان برق خانگی ساکن مناطق شهری تحت پوشش شرکت توزیع نیروی برق مازندران در سال 1392 و با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. برای تعیین نمونه، از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است و 437 نفر به عنوان نمونه بررسی شده اند. ابزار این پژوهش پرسشنامه بوده و برای سنجش اعتبار و روایی سؤالات، به ترتیب از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر گویای آن است که رفتار مصرف برق خانوار را تنها به میزان معینی می توان از طریق نظریه رفتار برنامه ریزی شده تببین کرد. بر این اساس، رفتار مصرف برق نه تنها مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده است، بلکه به نظر می رسد تحت تأثیر متغیرهای اجتماعی فرهنگی دیگری نیز قرار دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان