فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۳۶۱ تا ۲٬۳۸۰ مورد از کل ۱۷٬۶۸۳ مورد.
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
3 - 26
حوزههای تخصصی:
سلسله صفویان اوایل قرن شانزدهم (1501م) در ایران مستقر شد. استقرار سلسله صفویه به شکل گیری دو حوزه عمومی موازی، همکار و رقیب منجر شد: حوزه عمومی دیوانی و حوزه عمومی روحانیون. علما، مجتهدان و آخوندها با تأسیس حوزه عمومی روحانی در دو عرصه با موفقیت فعال شدند: نهادسازی و تحول نظری. نظریه های «حاکم جائر»، «نیابت امام غائب»، «ولایت»، «اجتهاد»، «تقلید» و درنهایت «مرجعیت» از سوئی زمینه نظری را برای تلاش های نهادی فراهم کردند و از سوی دیگر سبب افزایش نفوذ علما و مجتهدان در حوزه عمومی جامعه ی ایرانی شدند. به این ترتیب زمینه برای طرح نظریه های بعدی از قبیل «ولایت فقیه» در قرون بعدی فراهم گردید. روش تحقیق در این پژوهش منبعث از رویکرد مفهوم سازی رابرت مرتون و روش کار در جامعه شناسی جدید تاریخی است. یافته های پژوهش نشان داد که روحانیون با طرح نظریه های مذهبی شیعی و تلاش برای تأسیس نهادها مناسب با این تحول نظری به تدریج بر حوزه عمومی جامعه ایرانی مسلط شدند و به این ترتیب زمینه برای تحول سنت منفعل به سنت بازتابی از طریق بازتولید ته نشست های تاریخی فراهم و در نهایت موجبات تأسیس نظام جمهوری اسلامی فراهم گردید.
شناسایی چالش های اخلاقی و امنیّتی موسیقی های زیرزمینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
27 - 54
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه موسیقی های زیرزمینی از جمله پدیده های اجتماعی اند که در برخی جوامع یافت می شود. هدف این پژوهش، شناسایی چالش های اخلاقی و امنیّتی گرایش جوانان به موسیقی های زیرزمینی است. روش : این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی (پیمایشی) است. جامعه آماری تحقیق 32 نفر است که عبارت اند از: خوانندگان و موزیسین های فعّال موسیقی زیرزمینی دستگیرشده (جمعاً 21 نفر)؛ کارکنان پلیس مرتبط با موضوع (9 نفر) و قضات پرونده (2 نفر) که به صورت هدفمند با تأکید بر اشباع نظری انتخاب شده اند. روش جمع آوری اطلاعات، میدانی و ابزار آن مصاحبه حضوری نیمه ساخت یافته بود. روایی تحقیق به گونه روایی بیرونی (کسب اطلاعات دقیق، کنترل های اعضا و جهت گیری های تئوریک محقق) است و پایایی مصاحبه ها و پرسش ها برطبق ضریب توافق درصدی با تأکید بر مدل هفت گانه کرسول و ضریب کاپا (که مقدار آماره آن 0/836 بوده و در حد عالی است) محاسبه شده است. به سبب کیفی بودن پژوهش، تجزیه وتحلیل به طور همزمان با جمع آوری اطلاعات، کُدگذاری، رمزگذاری، فشرده سازی، جداسازی و خلاصه سازی انجام شد. سپس با درست کردن مقولات، تم ها و مضامین با استفاده از نرم افزار نسخه 18 مکس کیودا، محاسبه و تحلیل شد. یافته ها: بین موسیقی های زیرزمینی و ایجاد چالش های اخلاقی و امنیّتی در کشور ارتباط مثبت وجود دارد، زیرا به دلیل مؤلفه هایی مانند تأثیر از خود بی خودکنندگی، غیرقابل نظارت بودن، محتواهای اشعار و روابط غیرمعمول اعضای موسیقی های زیرزمینی، شکل گیری جرائم اخلاقی در گروه های موسیقی زیرزمینی امکان پذیر است. نتیجه گیری: چالش های اخلاقی و امنیّتی جامعه محصول موسیقی های زیرزمینی و غیرمجاز است. گروه های موسیقی زیرزمینی محصول و فراورده و نتیجه عمل اجتماعی افراد در خصوص موسیقی است و به سیاست های نادرست و مقطعی تصمیم گیران بازمی گردد.
مطالعه تحولات نقشی و شادزیستی زنان روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شادی و شادزیستی از معیارهای مهم توسعه اجتماعی و فرهنگی یک کشور و نشان دهنده سلامت جسمی و روحی اعضای جامعه به ویژه زنان است. بخشی از شادی زنان در پرتو ایفای نقش های متعدد آنها در عرصه زندگی خانوادگی و اجتماعی تجلی می یابد. پژوهش حاضر تحولات نقش های خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی زنان روستای دهستان جوشق را مطالعه نموده است. درک بومی زنان از مفهوم شادی و پیامدهای تحولات نقشی در میزان شادی زنان، از دیگر اهداف این پژوهش بوده است. این مطالعه کیفی، حاصل حضور 5 ماهه پژوهشگران در 6 روستای این دهستان است. مصاحبه های فردی و گروهی، با روش نظریه بنیانی تجزیه و تحلیل شده اند. طبق یافته ها، نقش های انتسابی و اکتسابی سه نسل از زنان دستخوش تحولات اساسی شده است. تحولات نقشی با کاهش سطح تعاملات و همکاری های زنان، افزایش وابستگی آنها به نهادهای بیرونی و از بین بردن خودکفایی اقتصادی، از میزان شادی آنها کاسته است. دگرگونی نقشی در کنار سایر شرایط علّی ازجمله کاهش فعالیت های کشاورزی، بروز تجمل گرایی، غلبه فردگرایی، کاهش تعاملات خودانگیخته و ... در کاهش میزان شادی این گروه از زنان اثرگذار بوده است.
نقش رضایت زناشویی و رضایت جنسی طی همه گیری کروناویروس 2019 در سلامت روانی خانواده ها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۵
45 - 62
حوزههای تخصصی:
کرونا ویروس 2019 (کووید-19) به عنوان یک بیماری همه گیر باعث ایجاد محدودیت های زیادی در سطح جهان از جمله قرنطینه خانگی شد. با طولانی شدن محدودیت ها بسیاری از خانواده ها دچار مشکلات خانوادگی متعددی مانند خشونت خانگی، تعارضات زناشویی و روابط جنسی خود شدند. در این راستا، پژوهش مروری حاضر با هدف بررسی نقش رضایت زناشویی و رضایت جنسی طی همه گیری کرونا ویروس 2019 بر سلامت روانی خانواده ها انجام شد. در این مطالعه مروری نظام-مند با جستجو توسط واژگان کلیدی Coronavirus 2019 ، Marital Satisfaction، Sexual Satisfaction Mental Health, Domestic Violence, و COVID-19 در عنوان و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاه های Google Scholar، PubMed، Scopus و ScienceDirect مورد جستجو قرار گرفت. معیار اصلی جهت ورود، مقالات چاپی تمام متن انگلیسی مرتبط طی سال های 2020 و 2021 بود. یافته های به دست آمده نشان داد در مقایسه با قبل از شیوع کووید-19 خشونت کلامی، جسمانی، روانی و تعارضات زناشویی زوجین به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین عملکرد و رضایت جنسی زوجین در دوران همه گیری کرونا ویروس 2019 کیفیت لازم را نداشت و کاهش چشمگیری داشت. با توجه به پیامدهای بلندمدت خشونت های خانگی بر روی سلامت روانشناختی زنان و فرزندان، لازم است تدابیری در جهت شناسایی، کاهش و کنترل مشکلات خانوادگی اتخاذ گردد.
شمول پذیری «قاعده نفی حرج» نسبت به حرج جنسی و تأثیر آن بر درخواست طلاق قضایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۵
63 - 80
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: بهره وری جنسی از جمله حقوق بنیادین زن و شوهر پس از ازدواج است که تأمین آن در آموزه های مختلف دینی مورد تأکید قرار گرفته و فقها نیز آن را در قالب حق همخوابگی، حق تحریک، حق آمیزش و حق عدم عزل به رسمیت شناخته اند. رویارویی زوجه با کژکاری، انحراف یا خشونت جنسی زوج، سبب محرومیت او از این حق شده، وی را در معرض وضعیتی قرار می دهد که تحمل ادامه زندگی مشترک را برای او دشوار می سازد. در این پژوهش بر آن هستیم به این پرسش پاسخ دهیم آیا زوجه می تواند با استناد به وضعیت دشوار خود در عدم تأمین نیازهای جنسی اش آن را مصداق سوء معاشرت زوج دانسته و با استناد به قاعده نفی حرج، متقاضی طلاق قضایی باشد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی و با اسناد به منابع کتابخانه ای انجام شده است. .یافته ها: پژوهش حاضر نشان می دهد که احقاق حقوق جنسی در روابط زناشویی بر اساس معیارهای عرفی مورد پذیرش فقهای مسلمان است. هرچند در بیشتر متون فقهی عنوان حرج ناظر به امور جسمانی است، اما اطلاق «حرج» و کاربست های گوناگون آن در مسائل مختلف فقهی، سبب می شود تا قاعده نفی حرج، حرج های غیر جسمی از جمله حرج جنسی را در برگیرد
مقایسه اثربخشی فیلیال تراپی و تراپلی بر اضطراب کودکان با آسیب شنوایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۵
117 - 136
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی فیلیال تراپی و تراپلی بر اضطراب کودکان با آسیب شنوایی انجام شد. این مطالعه یک پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. 39 کودک به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور مساوی و تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 13 نفر) جایگزین شدند. یکی از گروه های آزمایش در برنامه فیلیال تراپی در 10 جلسه 90 دقیقه ای و دیگری در برنامه تراپلی، در 10 جلسه 40 دقیقه ای شرکت کردند، درحالی که گروه گواه در این برنامه ها شرکت نکرد. آزمودنی ها با استفاده از پرسش نامه اضطراب کودکان پیش دبستانی اسپنس (2001) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری و چندمتغیری تحلیل شدند. یافته های به دست آمده حاکی از آن بود که فیلیال تراپی و تراپلی بر اضطراب کودکان با آسیب شنوایی اثر مثبت و معناداری داشت (05/0>P). همچنین نتایج نشان داد که بین میزان اثربخشی فیلیال تراپی و تراپلی در خصوص اضطراب و خرده مقیاس های آن، تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0P>). لذا از یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که برنامه های فیلیال تراپی و تراپلی می توانند نقش مهمی در کاهش اضطراب در کودکان با آسیب شنوایی ایفا کنند.
Designing a Model of Extra Organizational Professional Ethics for Deputies and Heads of Education Districts in Tehran(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Purpose: Considering the role and importance of professional ethics in all organizations, including educational organizations, the purpose of this study was designing a pattern of extra-organizational professional ethics of deputies and heads of education districts. Methodology: The present study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was combined (qualitative and quantitative). The research population in both qualitative and quantitative sections were deputies and heads of education districts of Tehran city in 2018-19 academic years, which The sample size in the qualitative section according to the principle of theoretical saturation was estimated 20 people who were selected by purposive sampling method and the sample size in the quantitative section according to Cochran's formula was estimated 113 people who were selected by cluster random sampling method. The research instruments were semi-structured interview and researcher-made questionnaire whose psychometric properties were confirmed. Data were analyzed by methods of coding and exploratory factor analysis. Findings: The results of the qualitative section showed that extra-organizational professional ethics included 71 indicators in 14 categories of professional, ethical or normative, ethical knowledge, organizational strategies, education, managerial factors, resources, institutionalization, evaluation, staff, organizational culture, structure factors, organizational procedures or regulations and development of individual and organizational professional ethics. Also, the results of the quantitative section showed that extra-organizational professional ethics included 40 items in 9 factors of self-efficacy, scientific responsibility, individual ethics, managerial factors, organizational factors, job ethics, extra-organizational factors, social responsibility and belonging to scientific social, which two factors of self-efficacy and belonging to scientific social were removed from the pattern due to a factor load of less than 0.40. Finally, the pattern of extra-organizational professional ethics of deputies and heads of education districts was designed. Conclusion: According to the designed pattern of extra-organizational professional ethics of the deputies and heads of education districts, to promote the extra-organizational professional ethics in them can be improved the identified categories.
بررسی مقایسه ای ساماندهی آموزش عالی کشور مبتنی بر رویکرد آمایش سرزمین موردمطالعه: برنامه های توسعه قبل و بعد از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزش عالی ایران سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
۶۱-۲۱
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای سیاست های اثرگذار از منظر آمایش آموزش عالی در مستندات برنامه های توسعه قبل و بعد از انقلاب اسلامی، انجام شده است؛ به این منظور مستندات برنامه های توسعه قبل و بعد از انقلاب طی سال های 1327 تا 1396( یازده برنامه توسعه)، موردبررسی مقایسه ای قرار گرفت و محتوای آن ها از منظر جایگاه و دستاوردشان در جریان ساماندهی آموزش عالی کشور مبتنی بر رویکرد آمایش سرزمین، بررسی شد؛ روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی و از نوع مقایسه ای است. مسئله اصلی پژوهش این گونه مطرح شد که شباهت ها و تفاوت های "آمایش آموزش عالی" در برنامه های توسعه قبل و بعد از انقلاب چه بوده است؟ طبق یافته های این پژوهش، ساماندهی آموزش عالی با «تأکید بر آمایش سرزمین» در برنامه های توسعه قبل و بعد از انقلاب در هفت مقوله مطالعات و برنامه ریزی آمایش سرزمین، گسترش آموزش عالی، تراز نیروی انسانی، مدیریت آموزش عالی، ارزیابی کیفیت آموزش عالی، همکاری های ملی و بین المللی و تولیدات علم و فناوری هم راستا با یکدیگر و همچنین در پنج مقوله از آن ها مطالعات و برنامه ریزی آمایش سرزمین، گسترش آموزش عالی، تراز نیروی انسانی، همکاری های ملی و بین المللی و تولیدات علم و فناوری، دارای تفاوت بوده اند.
طراحی الگوی مناسب برای شناسایی شایستگی های مدیران مؤسسات آموزش عالی کشور (مطالعه موردی دانشگاه های دولتی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی شایستگی های مدیران دانشگاه های دولتی ایران تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. به منظور تحقق این هدف از روش ترکیبی استفاده شد. جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه های شایستگی مدیران، روش دلفی به کار گرفته شد (روش کیفی) و برای روایی و اعتبار مدل از روش پیمایشی استفاده گردید (روش کمّی). در مرحله کیفی جامعه آماری پژوهش، اساتید و خبرگان بودند که براساس روش نمونه گیری غیراحتمالی قضاوتی 40 نفر انتخاب شدند که تنها 34 پرسش نامه جمع آوری گردید، اما در مرحله کمهی از مجموع 14 دانشگاه دولتی، 247 پرسش نامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه و داده های ثانویه استفاده شد. برای تحلیل داده ها، مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار LISREL اجرا شد. درنهایت براساس نتاج دلفی در مدل شایستگی های مدیریت دانشگاه های دولتی ارائه شده شایستگی های عمومی دارای بیشترین اهمیت می باشند، شایستگی عمومی شامل ابعاد اجرایی، نوآوری و ادارکی می شود در این بین شایستگی اجرایی مورد تأکید بیشتری قرار دارد؛ هم چنین تمامی شاخص های مربوط به شایستگی ها و ابعاد آن مورد تأیید قرار گرفته اند و مدل آزمون شده پژوهش مورد تأیید می باشد. در این بین، نیمرخ فردی مدیریت در دانشگاه بُعد آموزش مدیریت دانشگاه، باوجود تأیید اهمیت آن از تأثیر کمتری نسبت به سایر شاخص ها در مدل برخوردار است.
نقش نظام ارزشی در مصرف فرهنگی در شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹
201 - 226
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش نوع نظام ارزشی افراد در مصرف کالاهای فرهنگی، در شهر کرمانشاه و در سال 1398 بوده است. روش انجام پژوهش، پیمایشی و روش گردآوری داده ها پرسش نامه بوده است. جامعه آماری این پژوهش، افراد 20 سال و بیشتر شهر کرمانشاه بوده است. حجم نمونه 350 نفر که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. یافته ها نشان داده است که میزان مصرف فرهنگی در شهر کرمانشاه متوسط بوده است و پاسخ گویان مجرد، تحصیل کرده و ساکن در محلات متوسط مصرف فرهنگی بیشتری داشته اند. میانگین نمره نظام ارزشی اقتصادی و اجتماعی پاسخ گویان بیش از میانگین نمره نظام ارزشی سیاسی و مذهبی آنان بوده است. میانگین نمره نظام ارزشی اقتصادی و مصرف فرهنگی در زنان، افراد مجرد، محلات سطح متوسط و سنین پایین تر، بیشتر بوده و در محلات پایین شهر، افراد متأهل و سنین بالاتر، ارزش های اجتماعی بیشتر و مصرف فرهنگی کمتر بوده است. میزان مصرف فرهنگی افراد دارای نمره نظام ارزشی سیاسی و اقتصادی بالاتر، بیشتر بوده است. اما میزان مصرف فرهنگی در افرادی که نمره نظام ارزشی اجتماعی و مذهبی آنان بیشتر بوده، کمتر بوده است. از بین متغیرهای زمینه ای ، تحصیلات مهم ترین عامل مؤثر بر نوع نظام ارزشی و در نتیجه بر نوع و میزان مصرف فرهنگی افراد بوده است. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که نظام ارزشی افراد در میزان مصرف فرهنگی آنان نقش دارد.
خیابان به مثابه فضای اجتماعی: فراتحلیل پژوهش های مرتبط با منظر شهری در ایران دهه 90(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹
227 - 249
حوزههای تخصصی:
منظر هر شهری برون داد واقعیت های آن جامعه است؛ بدان معنی که مفهوم منظر، برون داد یک واقعیت اجتماعی است که ازسوی استفاده کنندگان از فضای شهر، به صورت پویایی مورد ادراک قرار می گیرد و به طور دائم بازتولید می شود. خیابان به عنوان یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده فرم اصلی هر شهر و نماد فرهنگی و اجتماعی و برقرارکننده ارتباط فضایی و اتصال دهنده فعالیت های شهری می باشد. به دیگر سخن، خیابان ها فضاهایی برای منظرسازی شهری بوده و به عنوان بسترهای جریان ساز در بازتاب شیوه های معیشت ساکنین یک شهر، فضاهایی را تصویر می کنند که به صورت روزمره بیشترین حیات جمعی را در خود جای می دهد. با عنایت به اهمیت موضوع خیابان در مطالعات شهری ایران امروز به مثابه یک فضای اجتماعی و پررنگ بودن مباحثات منظر در این زمینه، در پاسخ به این پرسش های مهم که تا چه اندازه به این گونه مباحث در پژوهش ها توجه علمی اساسی شده و هم چنین سیر تحول و تطور فکری این گونه مباحث به چه سبک و سیاقی پیش می رود؟ باید یادآور شد که نتایج فراتحلیل پژوهش ها نشان می دهند که به موضوع مذکور طی دَه سال اخیر توجه جدی شده است. هم چنین بررسی ها نشان می دهد که مطالعات شهری ایران با چرخش های فکری مهمی روبه روست که از دلایل چرایی آن می توان به توجه مجدد به بحث سیاست گذاری های مدیریت منظر، نگرش سیستمی به شهر و مهم تر از همه، کاربست محوری مفاهیمی که از جنس اجتماعی (مهم ترین آنان هویت، تعاملات اجتماعی، سرزندگی و حضور پذیری) هستند، اشاره نمود و همین امر حکایت از انعطاف پذیری نظام مطالعات شهری در ایران امروز در مباحث مرتبط با منظر خیابان دارد.
عوامل تأثیرگذار بر رفتار مصرف کنندگان دوستدار محیط زیست؛ مطالعه موردی: سازمان های مردم نهاد محیط زیستی شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹
295 - 320
حوزههای تخصصی:
چگونگی ارتباط بین انگیزه های محیط زیستی افراد در تعامل رفتاری آنان با محیط زیست، همیشه یکی از موضوعات مطرح در تعامل انسان با طبیعت است. به همین دلیل، پژوهش حاضر به بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار مصرف کنندگان دوست دار محیط زیست می پردازد. جامعه آماری این پژوهش، اعضای سازمان های مردم نهاد دوست دار محیط زیست فعال در شهر مشهد است. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه انجام شد که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از روش تحقیق توصیفی و پیمایشی، تعداد 404 نفر از آن اعضای سازمان های مردم نهاد محیط زیستی شهر مشهد با روش نمونه گیری تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها ازطریق مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و AMO مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که انگیزه ها برروی رفتار مصرف کنندگان دوست دار محیط زیست اثر مثبت و معناداری دارد. در این بین، انگیزه های هنجاری، بیشترین تأثیر، ولی محدودیت ها برای انگیزه ها، کمترین تأثیر را برروی رفتار دارد. این یافته، اهمیت اولویت بندی سیاست گذاری را برجسته می سازد.
کاوش مردم نگارانه انتقادی چالش های بحران آب در روستاهای شهرستان ممسنی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به دنبال ارائه تحلیل مردم نگاری انتقادی از چالش های بحران آب در روستاهای شهرستان ممسنی است. در این پژوهش از روش تحقیق کیفی مردم نگاری انتقادی استفاده شده است. داده ها به کمک مصاحبه گردآوری شد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. پاسخ دهندگان در این پژوهش، 25 نفر از ساکنان محلی روستاهای شهرستان ممسنی در استان فارس بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، روش تحلیل شبکه مضمونی به کار رفت و در فرایند شش مرحله ای تحلیل داده ها، یک شبکه تحلیل مضمونی استخراج شد. در این شبکه مضمونی، 10 تم بنیادین به 3 تم سازمان دهنده «حکمرانی ناکارآمد منابع آب»، «آسیب پذیری»، «محرومیت روستایی» و 1 تم فراگیر «فاجعه انسانی آب» تقلیل یافت. تحلیل شبکه مضمونی در این مطالعه نشان می دهد در روستاهای مطالعه شده، سازه های تعیین کننده ای مانند حکمرانی ناکارآمد منابع آب به عنوان تشدیدکننده بحران آب، آسیب پذیری و محرومیت روستایی در بستر اجتماعی روستا به عنوان پیامد بحران آب موجب تشدید بحران آب و درنهایت، بروز «فاجعه انسانی آب» در روستاهای مدنظر شده است.
مطالعه کیفی مناسبات بین ذینفعان طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا در شهر تهران (مطالعه موردی بازار بزرگ تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
93 - 119
حوزههای تخصصی:
این مطالعه با هدف بررسی مناسبات بین ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا انجام شده است. روش تحقیق، کیفی و جامعه مورد مطالعه کلیه ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا در محدوده بازار بزگ تهران بودند. روش نمونه گیری هدفمند و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته با 25 نفر از مطلعان کلیدی بود. با توجه به اسناد و داده های میدانی، سه سطح از ذینفعان «قطعی، فرعی و مداخله گر» شناسایی شد. این ذینفعان در مواجهه با طرح ترافیک و آلودگی هوا مناسباتی را اتخاذ کرده اند که عبارتند از: نادیدگی و اعراض، جبران سازی و حداکثرسازی منافع، نگاه دستوری و تجویزی، مشارکت آینده نگرانه، تقابل فعالانه، بیتفاوتی و تماشاگری منفعلانه، اقناع و خشنودسازی. نتایج نشان میدهد سیاست شهری با ارائه سیاست یکسان، نوعی اجبار به اطاعت را بر ذینفعان تحمیل کرده است. به منظور کاهش مناسبات منفی بین ذینفعان، باید به احیاء ساختار محلهای دست زد تا از این طریق به همراهسازی ذینفعان امیدوار بود.
تحلیل مدل کارکرد نهاد ورزش در سلامت سازی اجتماعی
حوزههای تخصصی:
سلامت اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد سلامت همگانی و عمومی در جامعه هم پای سایر ابعاد روانی، معنوی، پزشکی و... نقش بارزی در توسعه پایدار جامعه در راستای پیشگیری از آسیب های اجتماعی و بسترسازی مشارکت آنان در تمام عرصه های جامعه ایفا می کند. از طرفی هر نظام اجتماعی برای ثیات و پایداری نیازمند سلامت اجتماعی پایدار و یکپارچگی اعضای خود به ویژه از طریق توزیع قدرت، اعتبار، مسئولیت و همبستگی می باشد، سلامت، شرطی ضروری برای ایفای نقش های اجتماعی است. از نظر کارکردگرایان ورزش در سطح کلان باعث ایجاد احساس وحدت و یکپارچگی در بین افراد جامعه می شود. از طرفی ورزش عرصه فعالیت های الگومند، ساختارهای اجتماعی و روابط میان نهادی است که فرصت منحصر به فردی برای مطالعه و فهم پیچیدگی های حیات اجتماعی فراهم می آورد با توجه به حاکم بودن روابط انسانی در آن در نتیجه تعامل اجتماعی بین اجزای آن منجر به ایجاد هماهنگی، انسجام، نظم اجتماعی، پیوستگی اجتماعی، جامعه پذیری و... در نتیجه منجر به سلامت سازی اجتماعی می شود.
بررسی وجود دام فقر تغذیه محور در سکونتگاه های غیررسمی شهر مشهد: مطالعه موردی محله شهید قربانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در میان عوامل بسیاری که بر بهره وری نیروی کار اثرگذارند، کمبود غذای دریافتی می تواند اثرات زیان باری بر بهره وری فرد داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی دام فقرتغذیه محور است که ریشه در نظریه دستمزد کارایی دارد که بر اهمیت سوء تغذیه و فقر تاکید می کند. داده های این مطالعه از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1395 و در میان 220 خانوارِ ساکن در یکی از محلات اسکان غیررسمی شهر مشهد (محله شهید قربانی مشهد) به دست آمد و از سیستم معادلات همزمان برای بررسی امکان وجود دام فقر تغذیه محور استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی غذایی ساکنان این منطقه تفاوتی آشکار با میانگین خانوارهای شهری استان و کشور دارد. ساکنان این منطقه برای گروههای کالایی با مواد مغذی بالا شامل گوشت، شیر و تخم پرندگان و میوه ها و سبزی ها در حدود نیمی از متوسط هزینه خانوارهای شهری کشور و استان هزینه کرده بودند. نتایج حاصل از سیستم معادلات همزمان حاکی از آن بود که باوجود بهره گیری اندک ساکنان این منطقه از الگوی غذایی دارای مواد مغذی، چرخه دام فقر تغذیه محور در میان ساکنان آن شکل نگرفته است وتغذیه نامناسب نتوانسته موجب ایجاد دور باطل کاهش درآمد، کاهش بهره وری و تغذیه نامناسب شود. بنابراین باید به دنبال شناسایی سایر عوامل تاثیرگذار بر فقر در این منطقه بود تا بتوان سیاست های مناسبی برای کاهش فقر پیشنهاد داد.
سبک زندگی سلامت محور در بین گروه های مختلف سنی: مطالعه ای در شهر سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷
57 - 91
حوزههای تخصصی:
پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا درک از سلامت در نزد بزرگسالان و جوانان متفاوت است؟ رفتار سلامتی در این دو گروه سنی به چه شکلی ظاهر می شود؟ برای پاسخ به این پرسش از روش داده بنیاد و تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته با 34 نفر جوان و بزرگسال درشهر سمنان، استفاده شد. این پژوهش در دو محله با سطوح متفاوت از رفاه اقتصادی انجام شده است. شیوه نمونه گیری با روش نمونه گیری هدفمند آغاز شد و حجم نمونه با اشباع نظری مشخص شد. یافته های پژوهش نشان از وجود چهار مقوله اصلی بهداشت، سلامت، درک از زندگی و رفتار درمانی در فهم رفتار سلامتی دارد. با توجه به مقوله ها و زیرمقوله های شناسایی شده، چهار پاردایم اصلی شناسایی شد. این پاردایم ها عبارتند از 1.الگوی پاردایمی رفتار سنتی، 2.الگوی بدن زیبا و متناسب، 3. الگوی بدن به مثابه ابزار، 4.الگوی بازگشت به طبیعت. جوانان عمدتا در گروه سنی بدن زیبا و متناسب دیده می شوند. پیامد شرایط در این الگو ظهور بیماری ثانویه و مصرف نمایشی کالاهای درمانی-بهداشتی است. بزرگسالان عمدتا در الگوی بدن به مثابه ابزار قرار می گیرند. عملگرایی در این الگو مسلط است و پیامد شرایط آن منجر به استفاده هم زمان از همه کالاهای درمانی-بهداشتی عرضه شده توسط طب سنتی و مدرن است. تناقض در رفتار سلامتی در این پاردایم بسیار شدید است. نقش سرمایه فرهنگی در همه پاردایم ها درعوامل علی دیده می شود.
مسئله زنان سالمندِ تنهای ایرانی: مورد مطالعه استان تهران و البرز
منبع:
پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی دوره ۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲
77 - 108
حوزههای تخصصی:
زنان سالمندِ تنها، با توجه به شرایط جامعه، یکی از گروه های در معرض خطر محسوب می شوند و لازم است برنامه مشخصی برای حمایت از آنها پیش بینی شود. در ایران برنامه خاصی برای حمایت از زنان سالمندِ تنها طراحی و اجرا نشده و ضرروت دارد برای این منظور، نیازهای این گروه ارزیابی و اولویت بندی شود. در این پژوهش، برای بررسی این موضوع، ابتدا با کارشناسان، سیاستگذاران و مدیران و همچنین زنان سالمندِ تنها به صورت نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و سپس مصاحبه ها مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. نمونه گیری به روش هدفمند و گلوله برفی در استان های تهران و البرز انجام گرفت و تا زمان دستیابی به اشباع ادامه یافت. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. متن مصاحبه ها پس از پیاده سازی در سه مرحله کدگذاری شد و مقوله ها و زیرمقوله ها به دست آمد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین دلیل تنها زیستی زنان سالمند، فوت همسر و ازدواج فرزندان است. آنها برای حفظ استقلال خود، سعی می کنند با صرفه جویی منابع مالی خود را مدیریت کنند، مراقب سلامتی خود هستند و برای بیماری هایشان تحت درمان اند. بسیاری از آنها در دوره سالمندی تمایلی به ازدواج مجدد ندارند. تغییر محل زندگی به دلیل فروش منزل در دوره سالمندی موجب می شود شبکه ارتباطی آنها در بسیاری موارد به فرزندان و خانواده آنها محدود شود و مشارکت اجتماعی در میان آنها محدود باشد. ارتباط با اعضای خانواده، مراقبت، استقلال، حمایت مالی، تعامل اجتماعی و مشارکت اجتماعی، امنیت و احساس امنیت، دسترسی جغرافیایی و خدمات بهداشتی-درمانی و توان بخشی، آموزش و ارتقای آگاهی و سرگرمی و داشتن اوقات فراغت متناسب با دوره سالمندی، از جمله موضوعاتی است که ضرورت دارد در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های مربوط به زنان سالمندِ تنها مورد توجه قرار گیرند.
رابطه رهبری تحول آفرین با خلاقیت با میانجی گری یادگیری سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه رهبری تحول آفرین با خلاقیت با میانجی گری یادگیری سازمانی بود.روش شناسی: این پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه پژوهش تمامی معلمان مدارس متوسطه شهر کرمانشاه به تعداد 5900 نفر و نمونه آماری تعداد 360 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر مبنای جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. ابزار پژوهش سه پرسشنامه استاندارد رهبری تحول آفرین باس و آولیو (2000)، یادگیری سازمانی نیفه (2001) و خلاقیت مقیمی (1388) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک های آماری و نرم افزارهای آماری SPSS وLISREL استفاده شد. در تحلیل توصیفی داده ها از جداول توزیع فراوانی، شاخص های مرکزی (نما، میانه و میانگین)، شاخص های پراکندگی(انحراف معیار و واریانس) استفاده شد. در آزمون فرضیات پژوهش از تکنیک های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تائیدی استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که رهبری تحول آفرین دارای اثر مثبت (2532/0) و معنادار بر خلاقیت در سطح 05/0 می باشد. یادگیری سازمانی دارای اثر مثبت (08/0) و معنادار بر خلاقیت در سطح 05/0 می باشد. رهبری تحول آفرین به واسطه یادگیری سازمانی (0432/0) و مقدار تی (12/2) دارای اثر مثبت و معنادار بر خلاقیت در سطح 05/0 می باشد.بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، بکارگیری سبک رهبری تحول آفرین در سازمان، یادگیری سازمانی و خلاقیت کارکنان را افزایش می دهد.
تدوین الگوی رقابت پذیری بانکهای ایران با تاکید بر آموزش سرمایه های انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این مقاله با هدف شناسایی شاخص های رقابت پذیری با تاکید بر آموزش سرمایه های انسانی در صنعت بانکداری کشور انجام گرفت.روش شناسی: این پژوهش مبتنی بر فلسفه تجربه گرایانه و به روش قیاسی-استقرایی انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی-توسعه ای و از منظر روش گردآوری داده ها، یک پژوهش های پیمایشی-مقطعی بود. جامعه آماری شامل اساتید بازاریابی و مدیران شبکه بانکی ایران بود. برای نمونه گیری از روش غیر احتمالی و هدفمند استفاده شد و در نهایت 12 نفر از خبرگان مذکور در این مطالعه شرکت کردند. برای گردآوری داده های پژوهش از روش فراترکیب و مطالعات کتابخانه ای استفاده شد. پس از شناسایی مقوله ها به روش فراترکیب، از پرسشنامه ای مبتنی بر روش دلفی استفاده گردید برای شناسایی مقوله های زیربنایی رقابت پذیری و با تاکید بر آموزش منابع انسانی در صنعت بانکداری از روش فراترکیب استفاده شد. همچنین با استفاده از روش دلفی فازی به اعتبارسنجی نتایج پرداخته شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای MaxQDA و MatLab انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد شاخص های اصلی رقابت پذیری مبتنی بر صنعت بانکداری عبارتند از: مدیریت دانش سازمانی، آموزش و توسعه سرمایه های انسانی، مدیریت تجربه مشتری، بازارگرایی، ارزش ویژه برند، ساختار بانک، مدیریت تغییرات، رضایت مندی و وفاداری مشتریان، آﻣﯿﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ، فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت مالی. این شاخص ها براساس 45 گویه قابل پایش و سنجش بودند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش شناسایی شاخص های رقابت پذیری با تاکید بر آموزش سرمایه های انسانی در صنعت بانکداری کشور، بستری جهت رقابت سالم ایجاد میکند و در نهایت باعث رشد و بهبود وضعیت اقتصادی کشور می شود.