درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۸۱ تا ۱٬۰۰۰ مورد از کل ۱۰٬۳۰۳ مورد.
۹۸۱.

حالت دهی گروه های اسمی در ساخت های مفعولی در هورامی: تقابل رویکردهای کمینه گرای ساختاری و ساختواژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 83 - 104

کلیدواژه‌ها: حالت دهی مطابقه برنامه کمینه گرا رویکرد نحوی رویکرد ساختواژی فاز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۷۷
چکیده تبیین فرایند حالت دهی گروه های اسمی همواره یکی از چالش های برجسته صورت های مختلف دستور زایشی بوده و به همین دلیل تا کنون رویکردهای نظری گوناگونی برای تحلیل صوری این پدیده در چارچوب این سنت زبان شناختی ارائه شده است. در این میان رویکرد ساختاری، برگرفته شده از آرای چامسکی و رویکرد ساختواژی، ارائه شده از سوی مارانتز، بیکر از مهم ترین آن ها محسوب می شوند. مقاله حاضر درصدد است تا روند اشتقاق نحوی و به تبع آن فرایند حالت دهیِ موضوعات فعلی را در ساخت های متعدیِ مفعولی در زبانی هورامی در چارچوب دو رویکرد کمینه گرای پیش گفته بررسی نماید و از این رهگذر نقاط ضعف و قوت هر یک از دو رویکرد مذکور را در ارائه تبیینی منطقی و نظریه بنیاد از داده های هورامی برجسته کند. تحلیل داده های برگرفته شده از هورامی در نهایت نشان می دهد که هیچ یک از دو رویکرد نحوی و ساختواژی به تنهایی نمی تواند خصوصیات ساخت های مفعولی را در این زبان به شکلی کامل و موجه تبیین کنند و به همین دلیل اتخاذ دیدگاهی ترکیبی و متشکل از هر دو رویکرد برای بررسی خصوصیات متنوع این ساخت ها منطقی تر به نظر می رسد. نتایج این جستار در مقیاسی کلان تر کفایت تبیینی رویکردهای نظری ترکیبی را برای تحلیل الگوهای حالت دهی در چارچوب دستور جهانی تأیید می نماید. واژگان کلیدی: حالت دهی، مطابقه، برنامه کمینه گرا، رویکرد نحوی، رویکرد ساختواژی، فاز.
۹۸۲.

The Relationship between the Addressee’s Social Dominance and Request Strategies Usage by Iranian Teenage Students(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 149 - 186

کلیدواژه‌ها: Request social dominance type of request strategies number of request strategies Iranian teenage students

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۱۶
The study of request speech act has been considered by many researchers in various cultures and communities. In line with the goals of these studies, the cuurent article aims to extract and categorize the request speech act strategies used by Iranian teenager students (ITS) based on Cross Cultural Speech Act Realization Project (CCSARP) coding scheme proposed by Blum-Kulka, House and Kasper (1989) with regard to the relationship between the social dominance (power) of the addressees on the type and number of request strategies. The data were collected via Discourse Completion Test (DCT) and role-play filled and performed by 100 Birjandi high school students of Persian (50 girls and 50 boys). The results of the Chi-square test and also the two data collection methods employed showed that there was a significant relationship between the addressee’s social dominance and the type and number of request strategies used by ITS. In addition,“Alerters”, “preparatories” and “grounders” were the most employed strategies by the participants in both DCTs and role-plays. Besides, the lower social dominance of the speaker towards the addressee resulted in the application of complex strategies. So, it seems, with regard to politeness, Iranian cultural system to be hierarchical. Moreover, regarding the use of the request strategies by ITS, the findings didn’t show any difference between the two corpora, i.e., the data gathered via DCTs and role-plays.
۹۸۳.

بررسی کارکردهای پوشاک و زیورآلات در دیوان قانع بر اساس رویکرد نشانه شناسی اجتماعی پیر گیرو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 141 - 167

کلیدواژه‌ها: ادب‍ی‍ات ک‍ردی نشانه شناسی اجتماعی پوشاک و زیورآلات محمد قانع پیر گیرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۲۰۳
پیر گیرو ازجمله زبان شناسانی است که موضوع بررسی نشانه های اجتماعی برای فهم معنای پنهان و ضمنی متن را مطرح می کند. نشانه شناسی اجتماعی رویکردی است که به بررسی نشانه ها برای دریافت معنای پنهان در متون می پردازد. نشانه های اجتماعی آنگاه که در محور هم نشینی درکنار دیگر نشانه ها و واژه ها قرار می گیرند، معنایی فراتر از معنای صریح و ظاهری به مخاطب انتقال می دهند . پوشاک و زیورآلات به عنوان یکی از بارزترین پدیده های فرهنگی-اجتماعی در کلام و نوشته های نویسندگان و سرایندگان جایگاه ویژه ای دارد. سرایندگان کُردزبان نیز به پوشاک و زیورآلات محلّی خود به وفور توجه داشته اند و آن ها را با اهداف گوناگونی در سروده های خود به کار برده اند. قانع نیز در مقام یکی از سرایندگان نامدار کُرد در سروده های خود به پوشاک و زیورآلات بسیار اشاره کرده است؛ این اشارات او نیز کارکردهای مختلفی دارد. بررسی بازتاب پوشاک و زیورآلات محلّی در دیوان قانع ازدیدگاه نشانه شناسی اجتماعی پیر گیرو نشان می دهد هریک از انواع پوشاک و زیورآلات مردم کُرد در دیوان قانع نشانه ای است که با قرارگرفتن در محور هم نشینی درکنار دیگر واژه ها و در بافت متن به اوضاع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اخلاقی جامعه کردستان، وطن پرستی مردم کُرد و احوال روحی و روانی شاعر اشاره می کند.
۹۸۴.

مقایسه میزان اضطراب و عملکرد نوشتاری در بازخورد حضوری و برخط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 595 - 611

کلیدواژه‌ها: اضطراب بازخورد از مدرس/معلم و همکلاسی بازخورد اصلاحی بازخورد حضوری و برخط عملکرد نوشتاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۹۸
در این مطالعه، با تمرکز بر بازخورد اصلاحی به تحلیل تعامل پیچیده میان بازخورد، اضطراب و عملکرد نوشتاری در یادگیری زبان دوم پرداخته می شود. گرچه همچنان بحث ها در خصوص کارایی بازخورد ادامه دارد، پژوهش های پیشین بر تاثیر مثبت این نوع بازخورد بر جنبه های زبانی در نوشتار تاکید می کند. ویژگی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر بازخورد حضوری و برخط بر کنش های عاطفی و نتایج یادگیری در زبان های کمتر تدریس شده مانند زبان ژاپنی است. این مطالعه مبتنی بر نظریه شناخت اجتماعی، چگونگی تعامل باورها و منابع بازخورد زبان آموزان با اضطراب را برای شکل دادن مهارت نوشتن بررسی و رابطه پیچیده بین بازخورد، اضطراب و عملکرد نوشتاری را در شرایط مختلف (بازخورد برخط و حضوری مدرس و هم کلاسی) را بررسی می کند. به این منظور، 84 زبان آموز زبان ژاپنی به نگارش انشای ژاپنی پرداخته و به پرسشنامه اضطراب پاسخ دادند که سطح اضطراب و عملکرد نوشتاری آنان در شرایط بازخورد برخط و حضوری از مدرس و هم کلاسی بررسی شد. نتایج نشان داد که ارتباط معنا داری بین کاهش اضطراب و بهبود انشا وجود دارد. این ارتباط در بازخورد همکلاسی قوی تر است. به علاوه، فارغ از شرایط بازخورد، زبان آموزانی که از هم کلاسی بازخورد دریافت می کنند، اضطراب کمتری را تجربه می کنند. هم چنین، بازخورد مدرس به صورت چشمگیری کیفیت انشا را افزایش داده و بر اضطراب غلبه می کند. این موضوع بر نقش کلیدی نگرش زبان آموزان در شکل دهی تجارب یادگیری تاکید می کند. پژوهش حاضر همچنین بر اهمیت راهبردهای آموزشی مناسب در بهینه سازی نتایج یادگیری زبان با در نظر گرفتن وضعیت عاطفی و ترجیحات زبان آموزان در طراحی بازخورد موثر تاکید می کند.
۹۸۵.

تحلیلی نحوی از حالت نمای "را" در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 213 - 237

کلیدواژه‌ها: نشان مفعولی را حالت نمائی مفعولی مفعول نمائی افتراقی جابه جایی مفعول حالت دهی وابسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
در این مقاله، تحلیلی نحوی از حالت نمای را در زبان فارسی ارائه می گردد. زبان فارسی از جمله زبان هایی است که در آن مفعول نمایی افتراقی دیده می شود، به این ترتیب که مفعول های معرفه با نشانه را و مفعول های نکره بدون نشانه هستند. ولی در کنار رخداد عام این عنصر با مفعول های معرفه، رخدادهای غیر کانونی دیگری از این عنصر در زبان فارسی دیده می شود که شامل موارد (1-4) است: 1. ظهور را با قیدها؛ 2. ظهور را با فاعل های ارتقایی از بند درونه؛ 3. ظهور اجباری را بر روی گروه های اسمی خارج شده از جایگاه مفعول غیر مستقیم؛ 4. ظهور را با گروه های اسمی خارج شده از متمم های گروه حرف اضافه ای. در راستای تبیین نحوی رخداد عام و غیر کانونی این عنصر، در ابتدا به معرفی و نقد تحلیل های نحوی پیشین پرداخته شده و به ناکارآمدی آن ها در ارائه توصیف و تبیینی جامع از رخدادهای این حالت نما اشاره خواهد شد. سپس، نظام حالت دهی وابسته به عنوان نظریه ای کارآمد که می تواند تحلیلی یک دست از رخدادهای کانونی و غیر کانونی حالت نمای را در زبان فارسی ارائه دهد، معرفی می شود. در چارچوب این نظریه چنین استدلال می شود که را یک حالت نمای غیر فاعلی وابسته است که به وسیله عامل (ب) از حالت دهی وابسته با گروه های اسمی ای که در لبه گروه فعلی پوسته ای (vP) می نشینند، نمایانده می شود.
۹۸۶.

تحلیل چند معنایی افعال مرکب با همکرد «دادن» در چارچوب معنی شناسی قالبی و صرف ساختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 75 - 111

کلیدواژه‌ها: همکرد دادن فعل مرکب صرف ساختی طرح واره معنی شناسی قالبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۹۰
در این پژوهش، به بررسی قالب های معنایی و طرح واره های ساختی افعال مرکب با همکرد «دادن» پرداخته شده تا چندمعنایی بین آن ها در چارچوب معنی شناسی قالبی (فیلمور، 1982) و صرف ساختی (بوی، 2010الف، 2010ب، 2018) مطالعه شود. داده های مورداستفاده شامل 382 فعل مرکب با همکرد «دادن» است که از منابعی همچون فرهنگ زانسو (کشانی، 1372)، فرهنگ بزرگ سخن (انوری، 1381)، فرهنگ ظرفیت نحوی افعال فارسی (رسولی و دیگران، 2011) و فرهنگ املایی خط فارسی (صادقی و زندی مقدم، 1394) گرد آوری شده اند. در دسته بندی معنایی داده ها از معنای افعال در فرهنگ بزرگ سخن (انوری، 1381) کمک گرفته شده است. طرح واره های ساختی هر دسته معنایی، الگوهایی برای ساخت افعال مرکب جدید را ارائه می دهند. ازطرفی، قالب های معنایی مواردی همچون ظرفیت نحوی، ساخت دستوری و نقش های دستوری را در جملاتی نشان می دهند. یافته ها نشان می دهد که با استفاده از مفاهیمی که در نظریه های معنی شناسی قالبی و صرف ساختی مطرح است، می توان بین طرح واره های ساختی و قالب های معنایی ارتباط برقرار کرد و چندمعنایی موجود بین افعال مرکب همراه با همکرد «دادن» را شناسایی و واکاوی کرد. این تحلیل به ساختار شبکه ای و پایگانی از طرح واره ها منجر می شود که حالت سلسله مراتبی دارد و تصویری گویا از چندمعنایی انتزاعی در سطح طرح واره ها را می نمایاند.
۹۸۷.

بررسی ساخت آغازگری در متون فارسی میانه از منظر فرانقش متنی رویکرد نقشگرای هلیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 9 - 40

کلیدواژه‌ها: رویکرد هلیدی آغازگر ساده آغازگر مرکب بی نشان نشاندار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۹
این پژوهش می کوشد تا به بررسی برخی ویژگی های متنی در متون دوره میانه زبان فارسی بپردازد. پژوهش حاضر می تواند زمینه ای را برای مقایسه متون دوره های پیشین زبان فارسی با فارسی امروز فراهم آورد. بر اساس چنین دستاوردهایی، می توان بررسی کرد که در سطح بازنمایی ساخت آغازگری و نحوه چینش پیام چه تغییراتی در روند تکوین زبان فارسی صورت گرفته است. بنا بر نظر هلیدی متیسون، آغازگر نقطه عزیمت پیام است و جایگاه بند را در درون متن تعیین می کند. به منظور انجام پژوهش حاضر، متن روایی کارنامه اردشیر بابکان و متن اندرزی دینکرد ششم انتخاب شدند. نتایج نشان می دهند که بیشترین بسامد وقوع آغازگر در هر دو متن، متعلق به آغازگرهای مرکب و بی نشان است و بسامد آن در هر متن تقریبا 65% است. در این میان، الگوی «آغازگر متنی (ساختاری) + آغازگر مبتدایی» بالاترین درصد وقوع را دارد. باتوجه به این امر می توان ادعا کرد که در این دوره برای آغاز پیام غالباً از این الگو استفاده می شده است. درصد وقوع آغازگرهای بینافردی (وجه) در کارنامه اردشیر بابکان بسیار پایین است، باوجوداین، درصد وقوع این آغازگر در دینکرد ششم قابل توجه است. نکته قابل تأمل دیگر در متن دینکرد ششم وجود آغازگرهای گسسته است، یعنی بخشی از آغازگر در ابتدای جمله می آید و پس از آن اجزای دیگر جمله قرار می گیرند؛ ادامه آغازگر بعد از اجزای دیگر جمله می آید. همچنین، بررسی ویژگی نشانداری و بی نشانی در فارسی میانه و مقایسه آن با فارسی امروز نشان دهنده تغییر در گروه های نشانداری و بی نشانی در زبان فارسی است. این امر می تواند زمینه را برای مطالعات شناختی بازکند.
۹۸۸.

مقایسۀ ساختار واژگانی کتاب های تألیف و ترجمه شده برای کودکان براساس اصول صرف طبیعی: مطالعۀ موردی پایگاه دادگان زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 65 - 85

کلیدواژه‌ها: کتاب های تألیفی کودکان کتاب های ترجمه ای کودکان اصول صرف طبیعی ادبیات کودکان کتاب های کودکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۷۶
در همه جای جهان، بخشی از ادبیات کودکان به کتب ترجمه شده از زبان های دیگر اختصاص دارد. مطالعه ساختار و ویژگی های زبانی این کتاب ها، که از ملاک های انتخاب کتاب توسط خود کودکان، والدین و شورای کتاب کودک است، بسیار اهمیت دارد. یکی از مهم ترین وجوه زبان شناختی ترجمه کتاب کودک، واژه گزینی مناسب است؛ زیرا مترجم باید از میان تعداد محدودی واژه که دامنه واژگانی او را شامل می شود، معادل مناسبی را انتخاب کند تا انتقال محتوا و فهم کتاب برای کودک آسان شود. مسئله پژوهش حاضر این است که چه تفاوتی میان شیوه های گزینش واژه ها در کتب تألیفی و ترجمه ای برای کودکان در چارچوب نظریه صرف طبیعی وجود دارد و با محک اصول این نظریه، مترجمان تا چه اندازه توانسته اند واژه های مناسبی را انتخاب کنند؟ این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش اجرا، از نوع پژوهش های ترکیبی است. داده های پژوهش از پایگاه دادگان زبان فارسی استخراج شدند. یافته های آمار استنباطی نشان داد که براساس معیارهای نظریه صرف طبیعی (تصویرگونگی، شفافیت، دوگانگی و طول کلمه) اختلاف معناداری بین واژه های کتب تألیفی و ترجمه ای وجود ندارد، اگرچه براساس آمار توصیفی در پارامترهای تصویرگونگی و طول کلمه کتب تألیفی از نرخ طبیعی تری برخوردارند. این یافته ها مؤید آن است که درمجموع مؤلفان و مترجمان حوزه کتاب کودک در انتخاب واژه های مناسب، موفق عمل کرده اند.
۹۸۹.

تحلیل نگرش معلم های زبان انگلیسی نسبت به کتاب های درسی زبان انگلیسی در ایران و تاثیرات آموزشی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 317 - 334

کلیدواژه‌ها: کتاب های آموزش زبان انگیسی بازنمایی جنسیتی اثرات آموزشی معلم ها ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۸۳
هدف از این تحقیق، بررسی نگرش معلم های زبان انگلیسی نسبت به بازنمایی جنسیتی در کتاب های درسی زبان انگلیسی (سری ویژن) پایه دهم، یازدهم و دوازدهم دبیرستان های دوره دوم ایران می باشد. بدین منظور، برای جمع آوری داده از پرسشنامه مقاله یعقوبی نوتاش و نوری (2016) استفاده و برای دستیابی به اهداف این تحقیق گویه هایی به این پرسشنامه اضافه شد. لازم به ذکر است که به منظور افزایش درک شرکت کنندگان، این پرسشنامه به فارسی ترجمه شد و با قابلیت اطمینان0.88، اعتبار آن توسط کارشناسان مورد تایید قرار گرفت. سپس پرسشنامه میان 330 معلم زبان انگلیسی زن و مردکه تجربه تدریس کتاب های مذکور را داشتند توزیع شد. بنتایج تجزیه و تحلیل پرسشنامه و مصاحبه با معلم ها نشان داد که اکثریت معلم ها بر این باور بودند که بازنمایی مردان در کتاب های درسی به طور قابل توجهی بیش از زنان است که احتمالا ریشه در دیدگاه های سنتی پدر سالانه و فرهنگی در ایران دارد. به علاوه، معلم ها بر این باور بودند که بازنمایی جنسیتی باعث به وجود آمدن کلیشه های جنسیتی در ذهن دانش آموزان شده، بر انتخاب های تحصیلی و شغلی آینده آنها اثر گذاشته و منجر به مدل سازی مغرضانه ای از نقش های اجتماعی جنسیتی می شود. نتایج تحقیق حاضر می تواند آگاهی توسعه دهندگان آموزش، طراحان برنامه درسی و همه افرادی که به نوعی در ابداع کتاب های درسی مشارکت دارند، نسبت به در نظر گرفتن نابرابری های جنسیتی در کتاب های درسی افزایش دهد.
۹۹۰.

بررسی برخی فرایندهای واژ-واجی در زبان ترکی آذری گویش زنجانی بر اساس رویکرد بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 139 - 163

کلیدواژه‌ها: زبان ترکی آذری فرایندهای واژ-واجی محدودیت های نشانداری محدودیت های وفاداری نظریه بهینگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۹
در این تحقیق سعی شده برخی فرایند های واژ-واجی یعنی فرایندهای واجی که در مرز تکواژ ها (ریشه و پسوند) رخ می دهد، در چهارچوب بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) بررسی شود. زبان ترکی آذری، زبانی پیوندی است به طوری که حروف اضافه (پس اضافه) به صورت پسوند به ریشه پیوند می خورند. این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و بر اساس داده هایی صورت گرفته که به صورت مصاحبه از سی گویشور بومی زن و مرد شهر زنجان (بین 15 تا 75 سال) در سه گروه نوجوان، میانسال و بزرگسال (هر گروه ده نفر) جمع آوری شده است. بر اساس نظریه بهینگی، محدودیت های وفاداری و نشانداری مربوط به فرایندهای واژ-واجی مشخص شد و تعامل محدودیت ها برای به دست آوردن صورت بهینه موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد محدودیت ONSET (هجا باید دارای آغازه باشد) و محدودیت HARMONY (واکه پسوند باید از نظر مشخصه پسین و گرد با آخرین واکه ریشه هماهنگی داشته باشد) به عنوان محدودیت های بالارتبه در زبان ترکی آذری گویش زنجانی در نظر گرفته می شود. همچنین محدودیت های وفاداری IDENT-IO (واحد برونداد باید دارای ارزش برابر با واحد متناظر دروندادی اش باشد) در رتبه بندی محدودیت ها دارای رتبه پایینی هستند و تخطی از آن ها گزینه را غیر بهینه نمی کند. همچنین می توان گفت نظریه بهینگی توانایی توصیف فرایندهای واژ-واجی در زبان ترکی آذری را دارد.
۹۹۱.

بررسی کیفی هویت و سرمایه گذاری بین فراگیران پیشرفته زبان انگلیسی در آموزشگاه های خصوصی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ مهر و آبان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 405-445

کلیدواژه‌ها: هویت سرمایه گذاری مشارکت در یادگیری روش داده بنیاد انگلیسی به عنوان زبان خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
این تحقیق به منظور بررسی هویت و پیامد های آن تحت چارچوب نظریه سرمایه گذاری (Norton, 2000) انجام شده است. 17 شرکت کننده از فراگیران بزرگسال (بالای 18 سال) زبان انگلیسی در موسسات زبان مشهد در ایران، شامل 10 مرد و 7 زن، بر اساس توانش زبانی (سطوح پیشرفته C1 و C2)، به این منظور انتخاب و مصاحبه شدند. با استفاده از نرم افزار MAXQDA 18، محققین مراحل کد گذاری روش تحقیق داده بنیاد را اجرا نموده و نتایج را بطور دقیق تحلیل نمودند. نتایج حاکی از آن بود که بعضی عوامل مهم مانند سخت کوشی، ترس از شکست و تمایلات شخصی ساخت سرمایه گذاری را تحت تاثیر خود قرار می دهند. همین طور، نتایج نشان می دهند که شرکت کنندگانی که درجات بالایی از مشارکت را نشان دادند، سطوح بالایی از سخت کوشی و دیدگاه مثبتی نسبت به کلاس معلم و یادگیری خود داشتند. دیگر یافته ها نشان داد که توصیف جامعه هدف برای فراگیران باعث افزایش انگیزه آن ها می گردد که به نوبه خود سطح سرمایه گذاری را افزایش می دهد. نتایج همچنین نمایان گر بینش های جدیدی در رابطه ی بین زیرساخت های سرمایه گذاری و عوامل تحکیم بخش آن هستند. نکات عملی آموزشی نیز به معلمین و مدرسین زبان انگلیسی مخصوصا در محیط انگلیسی به عنوان زبان خارجی (EFL) پیشنهاد گردید.
۹۹۲.

نگرش دستور شناختی به پدیده حذف در ساخت های همپایه فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 233 - 264

کلیدواژه‌ها: همپایگی حذف پنجره های توجه ضدمتمایز متمایز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۶۳
در این پژوهش، به بررسی چگونگی مفهوم سازی حذف در ساخت های هم پایه فارسی، با رویکرد دستور شناختی پرداخته ایم. از دید لنگکر (Langacker, 2012, p. 585)، حذف به مواردی گفته می شود که در آن ها یک عبارت، جمله نیست، ولی در قیاس با عبارت دیگری که جمله است، تفسیری جمله گونه می یابد. بر مبنای پژوهش های انجام گرفته در زبان انگلیسی، انتظار بر آن بود که دستور شناختی با کمک مفاهیم متمایز و ضد متمایز از عهده تبیین حذف در ساخت های هم پایه فارسی برآید. برای آزمودن این امر، تعداد 405 داده دارای ساخت همپایه از دو روزنامه پرشمارگانِ شرق و اعتماد گرد آوری شده و ساخت های دارای حذف را از متن آن ها برگزیدیم. سپس، با کمک ابزار نظری پژوهش، به بررسی آن ها پرداختیم. یافته ها نشان دادند که حذف ساخت های همپایه در زبان فارسی به کمک پنجره های توجه و بر اساس مفاهیم متمایز و ضد متمایز قابل تبیین است، به گونه ای که متمایز و ضدمتمایز، همپایه های ساخت موردنظر را تشکیل می دهند. بنابراین، بدون در نظر گرفتن کلاسیک بودن یا نبودن سازه های همپایه ، حذف ساخت های همپایه در زبان فارسی بدون ایجاد چالش برای نظریه در چارچوب دستور شناختی تبیین می شود.
۹۹۳.

تمرین حساسیت دستور زبان و درک مطلب: شواهدی از زبان آموزان ایرانی ESP (زبان انگلیسی برای اهداف ویژه) در مقطع کارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 93 - 108

کلیدواژه‌ها: درک مطلب حساسیت دستوری زبان انگلیسی برای اهداف ویژه نقش های دستوری آزمون قضاوت دستور زبان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۲
هدف تحقیق پیش رو، بررسی این موضوع بود که آیا مداخله ی تمرین حساسیت دستور زبان می تواند باعث پیشرفت بیشتر در درک مطلب زبان آموزان ایرانی ESP (زبان انگلیسی برای اهداف خاص) در مقطع کارشناسی رشته حسابداری شود. بهمین منظور، 40 نفر از زبان آموزان ایرانی ESP در مقطع کارشناسی حسابداری از طریق اجرای OPT انتخاب شده و در آزمایش این مطالعه شرکت کردند. آنها به دو گروه آزمایشی و مقایسه ای تقسیم شده و تحت پیش آزمون درک مطلب قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش، 5 جلسه درمانی تمرین حساسیت دستورزبان (آزمونهایGJ ) و گروه کنترل، دارونما را دریافت کردند. در نهایت، پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. داده ها توسط آزمون تی نمونه مستقل بین پس آزمونها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از آزمون تی زوجی برای نشان دادن پیشرفت احتمالی گروهها، استفاده شد. نتایج حاکی از عملکرد بهتر گروه آزمایش بود که نمرات بالاتری را در پس آزمون درک مطلب پس از 5 جلسه درمان دریافت کردند. نتایج تجزیه و تحلیل عملکرد آزمون درک مطلب زبان آموزان که به صورت مقایسه ای بین پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و کنترل به طور مستقل انجام شد، نشان می دهد که شرکت کنندگان با درجه حساسیت گرامری بالاتر، عملکرد موفقیت آمیزتری را در آزمون درک مطلب ESP خود منعکس کردند. این می تواند به این معنی باشد که درمان می تواند به آنها کمک کند تا نیازهای مرتبط با خواندن خود را در طول فرآیند یادگیری نشان دهند
۹۹۴.

مبتداسازیِ ضمیرگذارِ ساخت ملکی در زبان فارسی بر اساس رویکرد بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 201 - 223

کلیدواژه‌ها: نظریه بهینگی مبتداسازی ضمیرگذار نحو ترازمند ساخت ملکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۹
هدف پژوهش حاضر، بررسی کارایی نظریه بهینگی در تجزیه و تحلیل مقوله ساخت ملکی زبان فارسی است. مقاله پیش رو می کوشد با استفاده از نظریه نحو ترازمند (2004; Newson, 2010 Newson,) و در چارچوب نظریه بهینگی (Prince & Smolensky, 1993/2004) نشان دهد که در ایجاد مبتداسازی ضمیرگذار ساخت ملکی در زبان فارسی محدودیت هایی مشتمل بر محدودیت های تقدم، مجاورت و وفاداری اعمال می شوند که ترتیب مرتبه بندی آن ها صورت یا صورت های بهینه را مشخص می سازد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و نمونه های مورد بررسی مشتمل بر زبان محاوره است. مواردی که در این مقاله بررسی می شوند عبارتند از الف) ماهیت سازه مبتداشده در ساخت ملکی ب) وضعیت موضوع اول (فاعل) به صورت اسم خاص یا ضمیر فاعلی محذوف و ج) وضعیت مبتداسازی مضاعف در ساخت ملکی زبان فارسی. یافته های مربوط به تابلوها نشان می دهد که مبتداسازی ضمیرگذار مالک در ساخت ملکی در واقع مبتداسازی افزوده است و نه موضوع. بر مبنای یافته های پژوهش، حضور فاعل به صورت اسم خاص و یا ضمیر فاعلی تأثیر یکسانی بر تحلیل تابلوها دارد. از سوی دیگر، در ساخت ملکی زبان فارسی امکان مبتداسازی مضاعف وجود دارد. این پژوهش نشان می دهد که نظریه بهینگی و یک نظام ترازمند مبتنی بر ترتیب خطی سازه ها در تجزیه و تحلیل ساخت مبتداسازی ضمیرگذار مالک زبان فارسی کارایی لازم را دارد.
۹۹۵.

زبان و شاخصه های شعر جنگ در فارسی و انگلیسی: بررسی ناتورالیسم و مؤلفه های آن در اشعارِ منتخب قیصر امین پور و ویلفرد اوون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 97 - 129

کلیدواژه‌ها: قیصر امین پور ویلفرد اوون ناتورالیسم شعر جنگ ادبیات پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۲۴۹
شاعران و نویسندگان مکتب ناتورالیسم با بهره گیری از ابزار مختلف و مؤلفه های گوناگون توانسته اند به بازتاب حوادث و رویدادهای زندگانی به شیوه ای دقیق و توصیفی در شعر و رُمان بپردازند. مهم ترین موضوعات مطرح در این مکتب عبارت اند از: جنگ، فقر، فحشا، خونریزی و کشتار. پژوهش حاضر با بهره گیری از شاخصه ها، ابزار و لوازم این مکتب که به نظر می آید در شعر مقاومت و جنگ به شکل چشمگیری دیده می شود، به بررسی تطبیقی اشعار منتخب قیصر امین پور و ویلفرد اوون پرداخته است تا تحلیلی شکلی و محتوایی از آنها به دست آورد. برای این منظور، قطعه شعر « شعری برای جنگ » از سروده های سال های 1357 تا 1363 قیصر امین پور و شعر « چه شیرین است » اثر ویلفرد اوون، شاعر انگلیسی، از دفتر شعرها (1920) برگزیده و انتخاب شده اند. مؤلفه های مورد بررسی در این پژوهش عبارت اند از: توصیف جزء به جزء و دقیق؛ کاربرد زبان محاوره ای و بی پیرایه؛ خشونت زبانی و تنافر آوایی و به کارگیری زبانی تُند، سریع و خشن؛ و توصیف فجایع، زشتی ها، اضطراب ها و وحشت جنگ. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شعر جنگ در انگلستان و مغرب زمین در بحبوحه جنگ جهانی اوّل، عمدتاً، شعری ضد جنگ است، هرچند شعرهای حماسی و شورانگیز در ابتدای سال های جنگ توسّط شاعرانی مانند رابرت بروک و زیگفرید ساسون سروده شد، در ایران امّا به جنگ از منظر حماسه و عرفان نگریسته شده است؛ هرچند علی رغم چنین رویکردهایی، تصویر جنگ دردآلود و سرشار از صحنه هایی ناتورالیستی و خشن و بی پیرایه و در مواقعی ضد جنگ است.
۹۹۶.

تحلیل مقابله ای چندمعنایی ترکیبات "سر" در فارسی و انگلیسی: رویکردی ساختی-شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 57-86

کلیدواژه‌ها: ساختواژه ساختی طرحواره ساختی چندمعنایی ترکیب فارسی انگلیسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۹۱
هدف پژوهش حاضر تحلیل مقابله ای چندمعناییِ ترکیبات "سر" در فارسی و انگلیسی و شناسایی طرحواره های ساختی ناظر بر ساخت این ترکیبات برمبنای ساختواژ ساختی بوی (2010) و در نهایت ارزیابی این انگاره در مواجه با داده های این دو زبان است. بدین منظور، تمام واژه های مرکب فارسی و انگلیسی که "سر" به عنوان سازه اول در آنها ظاهر می شود از منابع مختلف، از جمله فرهنگ سخن، فرهنگ زانسو، فرهنگ انگلیسی آکسفورد، فرهنگ های آنلاین مریوم وبستر، کمبریج و کولینز استخراج شدند. سپس به مقوله بندی معنایی و تحلیل تفاوت ها و شباهت های آنها پرداخته شد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده ها شامل 300 واژه مرکب است. یافته ها نشان داد که چندمعنایی ِ این ترکیبات، نه در سطح واژه های عینی، بلکه در سطح ساخت ها و طرح واره های انتزاعی قابل تبیین است و لذا آن را چندمعنایی ساختی انگاشتیم. همچنین، مشخص شد که اگرچه طرحواره ها و زیرطرحواره های ساختی مشابهی برای ترکیبات "سر" در هر دو زبان وجود دارد، اما تنوعات معنایی و تعداد زیرطرحوارهای فرعی این ترکیبات در فارسی بیشتر از انگلیسی است و این تفاوت حاکی از آن است که نظام طرحواره ای ساخت [Head-X] در فارسی نسبت به انگلیسی پیچیده تر و بسط معنایی آن گسترده تر است.
۹۹۷.

تحلیل زبان شناختی سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس بر اساس الگوی حل مسأله مایکل هوئی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۷ 247 - 280

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی متن حل مسأله احسان عبدالقدوس لن أعیش فی جلباب أبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۹۲
زبان شناسی متن، شاخه ای نوپا در حوزه زبان شناسی است که در بررسی زبان از سطح جمله فراتر می رود و بر مطالعه متن به عنوان بزرگترین واحد زبانی تأکید می ورزد. از میان رویکردهای مختلف زبان شناسی متن، الگوی حل مسأله هوئی، یکی از پرکاربردترین رویکردها محسوب می شود. این الگو که از چهار عنصر موقعیت، مسأله، پاسخ و ارزیابی تشکیل شده است، به بررسی چگونگی تولید و درک متن می پردازد. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. شیوه روایتی این رمان به گونه ای است که می توان آن را با رویکرد حل مسأله بررسی نمود. سازمان این متن روایی حول محور سه مسأله اصلی، یعنی سرخوردگی عبدالوهاب، انزوای روزالین و ازدواج نظیره می چرخد. این سه مسأله ارکان اصلی رمان هستند. در این متن، پاسخ های متعددی برای حل مسأله اول ارائه می شود که ناموفق بوده و ارزیابی از آنها منفی است. به همین دلیل، مسأله نخست با وجود ورود به چرخه مجدد، به صورت حل نشده باقی می ماند. مسائل دوم و سوم بدون طی کردن چرخه طولانی با ارزیابی مثبت پاسخ های ارائه شده با موفقیت به اتمام می رسند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» تا حد زیادی با چهار عنصر الگوی حل مسأله منطبق است و ساختار آن از این الگو تبعیت می کند.
۹۹۸.

بررسی شناختی صفات مرکب در کردی هورامی پاوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۰ 83 - 102

کلیدواژه‌ها: صرف شناختی عملکردهای شناختی فرایند ترکیب صفت مرکب کردی هورامی پاوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۵۶
در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، نخست صفات مرکبِ کردی هورامی پاوه، از فرهنگ فارسی-کردی (سه جلدی) (مردوخ روحانی و دیگران، 1385) گردآوری شده اند؛ همچنین، یکی از نگارندگان که گویشور هورامی پاوه است، 25 صفت مرکب دیگر را بدان ها افزوده است. سپس این داده ها، در چارچوب صرف شناختی و براساس مدل پیشنهادی هماوند (2011) بررسی و روابط معنایی بین هسته و توصیفگر در آن ها برپایه سه عملکرد شناختی مقوله سازی، پیکربندی و مفهوم سازی مشخص شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که تعداد نُه مقوله از یازده مقوله پیشنهادی هماوند (شامل صفاتی که در آن ها توصیفگر هدف یا مکان هسته را نشان می دهد یا فاقد ویژگی بیان شده توسط هسته است یا هسته نوع، ویژگی، اندازه، عملکرد، تمایل یا حرکت به سمتِ توصیفگر را نشان می دهد)، به علاوه چهار مقوله دیگر که در مدل پیشنهادی هماوند به آن ها اشاره ای نشده است (شامل صفاتی که در آن ها توصیفگر کمیت هسته، محدوده فعّالیت هسته، ویژگی هسته و تشابه هسته به چیزی رانشان می دهد) در صفات مرکب زبان کردی هورامی پاوه وجود دارند. درضمن، سه قلمرو درون طبقه ای و سه قلمرو برون طبقه ای و شش نوع تعبیر در این صفات قابل تشخیص است.
۹۹۹.

The Relationship between L2 Motivational Self-system and Willingness to Communicate: The Mediating Effect of L2 Anxiety in the Chinese EFL Context

نویسنده:
منبع: Research in English Education Volume ۸, Issue ۲ (۲۰۲۳) 14-29

کلیدواژه‌ها: willingness to communicate L2 motivational self - system L2 anxiety Individual Factors Structural Equation Modeling

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۸۵
The current study used Structural Equation Modeling (SEM) as a statistical technique to test a hypothesized mediating model to uncover the underlying relationship between the L2 motivational self-system, L2 anxiety, and L2 willingness to communicate (L2 WTC). This study is significant because it considers the unique experiences of English as a foreign language (EFL) learner in the era of globalization by incorporating the L2 motivational self-system. The mediating effect of L2 anxiety was also accounted for, providing a deeper understanding of how emotional factors influence L2 WTC. The data were collected through a questionnaire administered to 260 students at six public universities in China. The results showed that (a) two subcomponents of the L2 motivational self-system (ideal L2 self and L2 learning experience) were positive predictors to L2 WTC; (b) the higher the degree to which learners were motivated by their ought-to L2 self, the higher the anxiety of English learning; and (c) L2 anxiety had a suppressing effect between the L2 motivational self-system and L2 WTC. Specifically, L2 anxiety weakens the direct positive effect of the L2 motivational self-system on L2 WTC, leading to a decrease in L2 WTC. Pedagogical implications and future research directions were also addressed.
۱۰۰۰.

The Effect of Regulatory Focus Orientations on Iranian EFL learners’ Speaking Fluency and Willingness to Communicate(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Applied Language Studies,Vol ۱۵, No. ۱, ۲۰۲۳ 191 - 208

کلیدواژه‌ها: Iranian EFL learners regulatory focus orientations speaking fluency willingness to communicate promotion-focused prevention-focused

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۷۲
The Regulatory Focus Theory, a classic self-regulatory approach, posits that human behavior is significantly influenced by salient standards and reference points that are either situation-dependent or chronically accessible in a person's mind. This study examined the impact of regulatory focus orientations, namely prevention and promotion, on the willingness of Iranian EFL learners to communicate in an English class. We selected 48 upper-intermediate-level students via the Oxford Placement test. These students were divided into three groups: promotion-focused, prevention-focused, and control. The promotion-focused group was encouraged through positive reinforcement of their success and accomplishments when using correct linguistic features during class. Conversely, the prevention-focused group was immediately corrected when a linguistic error occurred to avoid further mistakes, and no praise was given for correct language use. The control group received no intervention. Results derived from a one-way ANOVA demonstrated a significant relationship between the regulatory focus orientation and students' willingness to communicate. EFL learners exposed to promotion techniques demonstrated a higher willingness to communicate. The paper concludes with a discussion on the theoretical implications and pedagogical applications of the study.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان