پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره 13 پاییز 1402 شماره 3 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نقش و کارکرد مولفه طبیعی سازی در خوانایی ترجمه رضا عامری از رمان موسم هجرت به شمال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طبیعی سازی سبک مترجم افق معنایی الطیب صالح رضا عامری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۲
طبیعی سازی از مولفه های همگانی ترجمه است که درآن مترجم با بهره مندی از فرآیند خلاقیت های ویژه همچون کاربست معیارها، اصطلاحات کنایی مناسب، کامل کردن جملات، جایگزین کردن عبارات ساده به جای ساختارهای پیچیده، افزایش معنای واژگان یا تغییر آنها متناسب با معنا، زبان ترجمه را عادی و طبیعی می نماید. از نظر بیکر، این راهکار به پررنگ نشان دادن ویژگی های زبان مقصد گرایش دارد و از الگوهای متعارف و رایج آن زبان پیروی می کند. در این پژوهش با تکیه بر الگوی مونا بیکر و با روش توصیفی-تحلیلی، انواع طبیعی سازی در ترجمه رضا عامری از رمان «موسم الهجره الی الشمال» و میزان سبک آفرینی او در ارائه ترجمه ای خوانا از رمان یادشده مورد ارزیابی و سنجش قرارگرفته است. برآیند پژوهش نشان می دهد که مترجم از رهگذر طبیعی سازی، متن مقصد را به افق معنایی خواننده فارسی زبان به گونه ای نزدیک نموده که باعث خوانایی متن شده و با ارائه واژگان، نحو و سبک طبیعی، ترجمه ای با مختصّات و سبک فردی و خواننده محور ارائه نموده است. برآیند پژوهش نشان می دهد که مترجم از رهگذر طبیعی سازی، متن مقصد را به افق معنایی خواننده فارسی زبان به گونه ای نزدیک نموده که باعث خوانایی متن شده و با ارائه واژگان، نحو و سبک طبیعی، ترجمه ای با مختصّات و سبک فردی و خواننده محور ارائه نموده است.
۲.

بررسی دانش محتوایی تربیتی فناوری درک شده فارغ التحصیلان ایرانی رشته آموزش زبان فرانسه در دوران همه گیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش محتوایی تربیتی فناوری فناوری فارغ التحصیلان رشته آموزش زبان فرانسه تجربه تدریس ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۴
هدف این پژوهش تحلیل دانش محتوایی تربیتی فناوری (TPACK) درک شده نودانش آموختگان ایرانی از رشته آموزش زبان فرانسه، در راستای بررسی آمادگی آن ها برای تدریس حرفه ای خود بر اساس هفت مؤلفه این دانش، و نیز بررسی نقش نوع دوره آموزشی و تجربیات تدریس قبلی بر میزان درک شده دانش محتوایی تربیتی فناوری آن ها می باشد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه الکترونیکی (Baser et al, 2016)، متشکل از 39 گویه در مورد هفت مؤلفه فرعی TPACK جمع آوری شد. چهل و هشت تازه فارغ التحصیل/مدرس ایرانی پیش از خدمت زبان فرانسه به پرسشنامه پاسخ دادند. نتایج حاکی از آن بود که به طور کلی، شرکت کنندگان ارزیابی مثبتی از دانش محتوایی تربیتی فناوری خود دارند، اگرچه دانش آن ها در زیرمجموعه هایی مانند بکارگیری فناوری در آموزش و یادگیری تعاملی و مشارکتی زبان، نیازمند توسعه می باشد. علاوه بر این، در حالی که رابطه معناداری بین نوع آموزش (حضوری یا مجازی) و سطح کلی و زیرمجموعه های دانش محتوایی تربیتی فناوری این افراد مشاهده نشد، شرکت کنندگان با تجربه تدریس قبلی، دانش محتوایی و دانش تربیتی بالاتری داشتند، امری که بیانگر آن است که رشد این دو حوزه دانش، درکنار دوره های نظری رشته آموزش، وابسته به تجربیات تدریس عملی می باشد.
۳.

ساخت و اعتبارسنجی یک چهارچوب نظام مند مبتنی بر ژانر برای ارزیابی متون تفسیری زبان آموزان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: چارچوب نظام مند متون تفسیری رویکرد مبتنی بر ژانر دستور زبان نقش گرا مهارت نوشتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۹
، هدف از این مطالعه ساخت و اعتبارسنجی چارچوبی برای ارزیابی متون تفسیری نوشته شده توسط زبان آموزان مقطع پیشرفته هست. روش تحقیق به صورت کیفی - کمّی بود. بخش کیفی از طریق مصاحبه با 15 نفر از اساتید دانشگاهی در شهر تبریز به روش گلوله برفی در سال 1400-1401 تا رسیدن به اشباع نظری صورت پذیرفت. بخش کمّی با 50 نفر از مدرسان در شعب آموزشگاه کانون زبان ایران در تبریز با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند از بین 183 مدرس انجام شد. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. ابزار بخش کمّی پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر چارچوب مستخرج از مضامین شناسایی شده توسط اساتید در بخش مصاحبه بود. جهت روایی سنجی مضامین مصاحبه، دو مرحله متوالی از نظرسنجی با اساتید دانشگاهی استفاده شد. یافته های بخش کیفی نشان داد که بر اساس روش تحلیل مضمون حاصل از مصاحبه با اساتید از مجموع 76 کد اولیه و 39 کد طبقه بندی شده، 8 مضمون فرعی و در نهایت سه مضمون اصلی شامل: 1. بافت فرهنگ، 2. بافت موقعیت و 3. ویژگی های واژگانی - دستوری شناسایی شد. براین اساس، بافت فرهنگ در قالب دو مضمون فرعی قالب بندی معنایی و قالب بندی محتوایی؛ بافت موقعیت در قالب سه مضمون فرعی موضوع سخن، عاملان سخن، و شیوه بیان و ویژگی های واژگانی - دستوری در قالب سه مضمون فرعی اندیشگانی، بینافردی و متنی تدوین شد. یافته ها در بخش کمّی نیز نشان داد که بر اساس تحلیل عاملی انجام شده، چارچوب ارائه شده بخش کیفی مشتمل بر مضامین اصلی و فرعی مورد تأیید واقع و ابزار ساخته شده اعتبارسنجی شد.
۴.

اثربخشی آموزش تلفیقی بر خودپنداره و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان در درس عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش تلفیقی خودپنداره اشتیاق تحصیلی دانش آموزان درس عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۰
هدف پژوهش حاضر تأثیر آموزش تلفیقی بر خوپنداره و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان در درس عربی بود. روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر کنگاور بود که با روش نمونه گیری خوشه ای 40 دانش آموز به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده بودند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های خودپنداره (SCQ) کارزل راجرز و اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران (2005) بود که پایایی پرسش نامه ها با استفاده از آلفای کرنباخ به ترتیب  79/0 و 75/0 به دست آمد و روایی آن ها نیز با کمک اساتید روان شناسی و مختصصین حوزه علوم تربیتی و روان شناسی مورد بررسی قرار گرفت و پس از بررسی های لازم مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری spss ورژن 24 در بخش تحلیل توصیفی (واریانس، انحراف معیار، چولگی و کشیدگی) و استنباطی (تحلیل کواریانس یک متغیره) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش تلفیقی تأثیر معناداری بر خودپنداره و اشتیاق تحصیلی و مؤلفه های آن ها در دانش آموزان داشته است(01/0>p). همچنین نتایج پژوهش نشان داد روش آموزش تلفیقی سبب افزایش خودپنداره و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان شد. بدین ترتیب پیشنهاد می شود که در جهت افزایش استفاده از روش آموزش تلفیقی به منظور بهبود سایر عوامل روان شناختی دانش آموزان برنامه ریزی گردد.
۵.

بررسی عملکرد مترجم مایکروسافت در ترجمه گفتار به متن: شناسایی انواع خطاها و منشا ایجاد آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابزارهای کمک یار ترجمه شفاهی ترجمه شفاهی همایشی تحلیل خطا سیستمهای ترجمه گفتار به متن مترجم مایکروسافت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۸
تمایل به اجتناب از اشباع شناختی، علاقه به ابزارهای کامپیوتری و سیستم های ترجمه گفتار را در میان مترجمان شفاهی افزایش داده است. با این حال، برای درک بهتر عملکرد این سیستمها، لازم است عملکرد آنها بررسی شود، خطاهای احتمالی شناسایی و کیفیت داده های خروجی ارزیابی شود. علیرغم پژوهشهای گسترده در مورد بررسی ابزارهای مترجم یار در ترجمه شفاهی، به نظر می رسد این حوزه تحقیقی در ایران مورد توجه قرار نگرفته است. برای پرکردن این خلا تحقیقاتی، مطالعه حاضر به دنبال ارزیابی عملکرد مترجم مایکروسافت می باشد. محققین به دنبال ارزیابی خروجی تولیدی این نرم افزار، شناسایی خطاها و شناسایی منبع تولید خطا بودند. با این هدف که با توجه به عملکرد مترجم مایکروسافت بتوان در آینده از مترجم مایکروسافت به عنوان یک ابزار کمکی در کلاسهای ترجمه شفاهی استفاده کرد. برای این منظور، پیکرهای از سخنرانیهای سازمان ملل ساخته شد، ترجمه گفتار به متن توسط مترجم مایکروسافت ارائه شد و نتیجه آن با ترجمه مرجع مقایسه شد. برای یافتن پاسخ سوال اول، خطاهای مترجم مایکروسافت بر اساس مؤلفه ای مسئول ایجاد خطاها، شناسایی و دسته بندی شدند. سوال دوم مربوط به علل احتمالی ایجاد خطا بود. یافته ها نشان داد که عدم دسترسی به اینترنت مناسب، تاخیر زمانی، عملکرد دستی میکروفون و ویژگی های گفتار می تواند منجر به خطاهای ترجمه شود. یافته های این پژوهش نقطه آغازی برای تحقیقات آتی در زمینه استفاده از ابزارهای کمکی درگونه های متفاوت ترجمه شفاهی خواهد بود. به علاوه، بررسی عملکرد ابزارهای کمک ترجمه بین جفت زبانهای متفاوت می تواند سازندگان و طراحان این ابزارها را در جهت بهبود و ارتقای سیستم یاری کند
۶.

بررسی تأثیر بهزیستی بر خودپنداره و توسعه حرفه ای با میانجیگری جنسیت و تجربه تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهزیستی توسعه حرفه ای خودپنداره جنسیت تجربه تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۴
در کنار جنبه های شناختی یادگیری زبان، سایر عوامل می توانند شکست/موفقیت عمومی آموزش زبان را توضیح دهند. بدلیل کم توجهی به عوامل عاطفی در یادگیری زبان، بررسی این عوامل امری دشوار بنظر می رسد. محققان حوزه روانشناسی در مطالعات روانشناختی خود در مقایسه با احساسات مثبت بیشتر احساسات منفی مانند غم و عصبانیت را نظر گرفته اند و این عناصر را در ارتباط با زبان آموزان مورد بررسی قرار داده اند. از این رو، نقش عواطف مثبت به اندازه کافی مورد بررسی قرار نگرفته است، به ویژه در مورد مدرسان زبان انگلیسی. پژوهش حاضر با میانجیگری جنسیت و تجربه تدریس سعی در بررسی تأثیر بهزیستی بر خودپنداره و توسعه حرفه ای دارد. بدین منظور 220 مدرس زبان انگلیسی مرد و زن مقطع مهارتی پیشرفته با حداقل 5 سال سابقه بر اساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارها شامل پرسشنامه بهزیستی PERMA توسعه یافته توسط باتلر و کرن (2016)، توسعه حرفه ای (PD) طراحی شده توسط افشار و قاسمی (2018) و پرسشنامه خودپنداره رابسون (SCQ) تهیه شده توسط رابسون (1989) بود. پایایی (ضریب آلفای کرونباخ) و روایی (روایی محتوایی) پرسشنامه ها تضمین شد. داده های جمع آوری شده بر اساس تحلیل همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از SPSS 24.0 و Amos 8 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که هیچ رابطه ساختاری معناداری بین بهزیستی و توسعه حرفه ای با میانجیگری جنسیت و تجربه تدریس وجود ندارد. یافته های این پژوهش پیامدهای نظری و عملی مهمی برای معلمان، روانشناسان مدارس، مربیان معلمان، طراحان برنامه درسی و پژوهشگران دارد.
۷.

تجزیه و تحلیل خطاهای رایج زبان آموزان ایرانی در کاربرد جملات وجودی زبان چینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تحلیل خطا تحلیل مقابله ای جملات وجودی خطاهای رایج زبان چینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۱
جملات وجودی[1] در زبان چینی نشانگر وجود، ظاهر یا ناپدید شدن اشیاء یا افراد در یک مکان است. تا کنون تحقیقات و مقالات بسیاری در زمینه جملات وجودی زبان چینی صورت گرفته است و خطاهای رایج گویشوران کشورهای مختلف به هنگام کاربرد جملات وجودی زبان چینی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند، با این حال، هیچ تحقیقی در مورد دانشجویان ایرانی انجام نشده است، لذا تحقیق در این باره ضرورت میابد. محور اصلی این مقاله، تجزیه و تحلیل اشتباهاتی است که زبان آموزان ایرانی در هنگام استفاده از جملات وجودی زبان چینی مرتکب می شوند. به این منظور، پنج نوع اصلی جملات وجودی زبان چینی که عبارتند از: جملات با فعل «是[1]»، جملات با فعل «有[1]»، جملات با فعل«在[1]»، جملات با «V+着[1]» و جملات با «V+了[1]» انتخاب شده اند و با طرح پرسش نامه از دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در چین، تحقیق به عمل آمده است.  در ادامه، با استفاده از تئوری تحلیل مقابله ای و تحلیل خطا، داده های حاصل از تحقیق مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. خطاهای به دست آمده به طور عمده به چهار دسته حذف، اضافه، جایگزینی و تبدیل تقسیم می شوند. مطالعه این خطاها به زبان آموزان ایرانی در فرآیند یادگیری زبان چینی کمک می کند و به اساتید این حوزه در انتخاب روش های مناسب برای تدریس و بهبود برگزاری کلاس ها و دوره های آموزشی یاری می رساند.
۸.

آموزش ضرب المثل فارسی به غیرفارسی زبانان درس «خواندن متون مطبوعاتی» به عنوان مطالعه موردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی ضرب المثل متن مطبوعاتی پس زمنیه ی زبان روش تدریس زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۵
ضرب المثل، یکی از فرم های زبان است که هم از فرهنگ تأثیر می پذیرد و هم بر فرهنگ تأثیر می گذارد. به آسانی پیداست که ضرب المثل در متون مطبوعاتی، به ویژه در تیتر اخبار زبان فارسی و چینی زیاد به کار می رود، اما بعضی وقت ها با وجود ظاهر مشابه، کاربرد و پس زمینه آنها کاملاً متفاوت است. ازاین رو تمرکز این تحقیق، مبتنی بر این سؤال اصلی است که چطور در کلاس «خواندن متون مطبوعاتی»  ضرب المثل های فارسی را به غیرفارسی زبانان تدریس می کنیم. بر اساس مطالعات صورت گرفته، شباهت و تفاوت کاربرد، پس زمینه ضرب المثل های دو زبان و روش تدریس تحلیل و بررسی خواهد شد. هنگام خواندن اخبار دو کشور، به دلیل تفاوت های فرهنگی ممکن است میان خوانندگان سوءتفاهم پیش آید. به عنوان یک زبان آموز و مترجم باید روش ترجمه مناسب تر را انتخاب کنیم تا درک متقابل میان مردم دو کشور تقویت شود. چکیده ضرب المثل، یکی از فرم های زبان است که هم از فرهنگ تأثیر می پذیرد، و هم در فرهنگ تأثیر می گذارد. به آسانی پیداست که ضرب المثل در متون مطبوعاتی، به ویژه در تیتر اخبار زبان فارسی و چینی زیاد به کار می روند، اما بعضی وقتها کاربرد و پس زمینه ی آنها یکسان نیست. از این رو تمرکز این تحقیق، مبتنی بر این سؤال اصلی است که چطور در کلاس «خواندن متون مطبوعاتی» ضرب المثل های فارسی را به غیر فارسی زبانان تدریس می کنیم. بر اساس مطالعات صورت گرفته، درباره ی کاربرد شباهت و پس زمینه های تفاوت دو زبان، روش تدریس ضرب المثل و فرهنگ مربوط به آنها و راه ترجمه ی مناسب تحلیل و بررسی خواهد شود.
۹.

ساخت بررسی و تحلیل خطای زبان آموزان ایرانی در استفاده از جملات مجهول «被 » در زبان چینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تحلیل خطا جملات مجهول زبان آموزان ایرانی زبان چینی دستور زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۴۸
«جملات مجهول» الگویی مشترک در زبان های چینی و فارسی بوده و ساختار اصلی برای بیان مجهول در این دو زبان هستند. زبان های فارسی و چینی از لحاظ دستوری تفاوت ها و شباهت هایی دارند. یادگیری زبان چینی برای زبان آموزان ایرانی، با توجه به این تفاوت ها و شباهت ها، هم با سختی و هم آسانی همراه است. در مسیر یادگیری زبان، بروز خطا اجتناب ناپذیر است. اما بررسی خطاها به کاهش آنها کمک خواهد کرد. زبان آموزان ایرانی در مسیر یادگیری زبان چینی خطاهایی را مرتکب می شوند که بحث و تحقیق در مورد دلایل آنها از گام های مهم تحلیل خطاها بوده و دانستن علت آنها، کیفیت آموزش را به مراتب ارتقاء می بخشد. در این پژوهش ابتدا مقایسه دقیقی از ساختار جملات مجهول در زبان چینی و زبان فارسی ارائه گردیده و سپس به تفاوت ها و شباهت های این دو ساختار در دو زبان پرداخته شده است. در ادامه چگونگی استفاده جملات مجهول«被» در زبان چینی توسط زبان آموزان ایرانی از طریق پرسش نامه بررسی شده است. با تجزیه و تحلیل خطاهای زبان آموزان در پرسش نامه، مشخص گردید که دلایل بروز این خطاها عمدتاً سه عامل «انتقال اشتباه از زبان مادری»، «پیچیدگی دستور زبان چینی» و «استفاده از راهکار های اجتنابی» هستند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۸