سمیه سادات آخشیک

هدف: پیاده سازی فرآیند مدیریت دانش در سازمان نیازمند توجه و طراحی مدل متناسب با شرایط و زمینه های خاص آن سازمان است. شرکت های بیمه از جمله سازمان های متکی بر سرمایه دانشی هستند که می توانند با پیاده سازی مدیریت دانش فرصت پیشرفت هرچه بیشتر را کسب نمایند. از این رو، هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل پیاده سازی مدیریت دانش برای شرکت بیمه دانا است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و مدیران شرکت بیمه دانا به تعداد 1761 نفر بودند که تعداد 317 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تحلیل داده ها و بررسی برازش مدل نیز با روش معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار آموس انجام گرفت. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده، مشخص شد که مدل از برازش کافی به داده ها برخوردار است. به گونه ای که شامل پنج بعد اصلی است و هر یک از ابعاد دارای مؤلفه های جداگانه است. بعد شرایط علّی شامل مؤلفه ایجاد حافظه سازمانی، اهمیت سرمایه فکری و فضای صنعت بیمه؛ بعد شرایط زمینه ای شامل چهار مؤلفه به صورت توسعه و بهسازی نیروی انسانی، نظام ارزیابی عملکرد و ارتقا مبتنی بر دانش، نهادهای عالی و نظارتی و مدیریت و رهبری؛ بعد شرایط مداخله گر شامل دو مؤلفه به صورت عوامل انسانی و عوامل درون سازمانی؛ بعد راهبردها و اقدامات شامل سه مؤلفه به صورت آماده سازی زیرساخت مدیریت دانش، کشف و گردآوری دانش و مستندسازی دانش؛ و بعد پیامدها شامل پنج مؤلفه به صورت افزایش بهره وری سازمان، ایجاد سازمان دانش محور، رشد عملکردی و اقتصادی سازمان، ارتقا سهم بیمه در رشد اقتصاد و بهبود عملکرد نیروی انسانی است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد مدل پیاده سازی مدیریت دانش به عنوان مرجع و الگویی برای شرکت بیمه دانا شامل پنج بعد اصلی و 17 مؤلفه است. از این رو، برای پیاده سازی موفقیت آمیز مدیریت دانش در شرکت بیمه دانا باید به این عوامل توجه ویژه شود. در بین ابعاد پنج گانه مدل مدیریت دانش، بعد پیامدها دارای رتبه اول و شرایط علّی، جایگاه آخر را به خود اختصاص داده است.

مقدمه: هدف این مطالعه، تحلیل آزمون های کارشناسی ارشد و دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی و مقایسه آن با برنامه های آموزشی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بود. این مقایسه بر پایه طبقه بندی بازنگری شده بلوم و در دو بعد دانشی (واقعی، مفهومی، فرایندی و شناختی) و شناختی (یادآوری، درک، کاربرد، تحلیل، ارزیابی و آفرینش) انجام شد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است که با رویکرد کیفی و با استفاده از شیوه تحلیل محتوا (کیفی و کمی) انجام شد. جامعه این پژوهش، پرسش های کنکور کارشناسی ارشد و دکترای رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در سال های 1393-1397 و آخرین نسخه از سرفصل های درسی مقطع های کارشناسی و کارشناسی ارشد بود. ابزار این پژوهش، سیاهه وارسی بود که ساخت آن مبتنی بر طرح طبقه بندی بازنگری شده بلوم توسط اندرسون و کراسول (2001) انجام شد. برای تحلیل داده ها نرم افزار MaxQDA V. 11   به کار رفت و بررسی پایایی با استفاده از شیوه توافق بین کدگذاران میزان 2/91 را نشان داد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد بین هدف های رفتاری درس های کارشناسی و پرسش های آزمون های کارشناسی ارشد این رشته از دو بعد مهارت های شناختی و دانشی، تناسب اندکی وجود دارد. همچنین میان هدف های رفتاری درس های کارشناسی و پرسش های آزمون های دکترا در بعد مهارت های شناختی، تناسب اندک است اما در بعد دانشی تناسب نسبی وجود دارد. نتیجه: هدف های رفتاری درس های کارشناسی و کارشناسی ارشد نیاز به بررسی مجدد دارد. بر اساس این بررسی لازم است در طراحی آزمون های کارشناسی ارشد و دکترا نیز تغییر محتوایی ایجاد شود. توصیه می شود بر پایه طبقه بندی بلوم، این تغییر در طراحی پرسش های آزمون های کارشناسی ارشد بر ارزیابی دانش واقعی و مفهومی صورت پذیرد. در حالی که انتظار می رود در پرسش های تخصصی آزمون های دکترای رشته نیز بیشتر، دانشِ شناختی شرکت کنندگان ارزیابی شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مسائل اساسی سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی ایران از دیدگاه سیاست گذاران و متخصصان موضوعی است. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از رویکرد کیفی و بهره گیری از روش نظریه زمینه ای و تشکیل گروه کانونی متخصصان انجام شده است. جامعه پژوهش شامل خبرگان و متخصصان در حوزه سیاست گذاری عمومی، سیاست گذاری فرهنگی و نیز خبرگان و متخصصان و صاحب نظران حوزه کتابخانه های عمومی بودند. داده های از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد و برای کدگذاری و تحلیل آن ها از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA و نیز اکسل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که « فقدان معنای واحد از کتابخانه های عمومی در کشور (بین متخصصان، سیاست گذاران و مردم)»، «عدم توازن بین تصمیم گیری و سیاست گذاری ملی و سیاست گذاری محلی»، و «میزان توانمندی مدیران در عرصه کتابخانه های عمومی (سیاست گذاری، تصمیم گیری و اجرا)» مسائل سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی کشور هستند. همچنین، با بررسی روابط بین مقوله ها و در نظر گرفتن مقوله های محوری، مسئله «تعارض بین سیاست گذاری ملی و سیاست گذاری محلی کتابخانه های عمومی کشور» به عنوان مسئله اصلی سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی ایران شناسایی شد که مورد اجماع اعضای گروه کانونی نیز قرار گرفت. اصالت/ارزش: نقطه قوت این پژوهش بهره گیری از نظرات سیاست گذاران عمومی و کتابخانه های عمومی به منظور شناسایی مسائل اساسی است و از اولین پژوهش هایی است که مسائل کتابخانه های عمومی در سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی ایران را با بهره گیری از روش کیفی مطالعه کرده است. همچنین، از نظرِ موضوع و روش پژوهش، دارای اصالت است.

هدف : هدف از این پژوهش تعیین مقوله ها و موضوعاتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه سیاست گذاران ملی بود. این پژوهش در نظر دارد با تحلیل محتوای اسناد خط مشی گذاری، مسائلی را شناسایی کند که سیاست گذاران درصدد یافتن راه حل برای آن ها بوده اند. روش : این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سیاست ها ، قوانین و مقرراتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی به تصویب نهادهای سیاست گذار در جمهوری اسلامی ایران رسیده اند. در این خصوص، نُه مصوبه مهم که به طور خاص کتابخانه های عمومی را مدنظر قرار داده اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. برای کدگذاری نیز از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA استفاده شده است. به منظور تضمین صحت و قابلیت اعتماد این پژوهش از ملاک های اعتبار پذیری، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و تأیید پذیری استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که در اسناد مصوب برای پنج مسئله «سیاست های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه های عمومی کشور»، «ساخت و توسعه کتابخانه های عمومی کشور»، «مدیریت ارائه خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران اداره کتابخانه های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اسناد نشان داد که موضوع سیاست های ترویج خواندن در سند نهضت مطالعه مفید و مصوبه شورای فرهنگ عمومی درباره ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی مورد توجه بوده و بازیگران و ذی نفعان متعددی در این دو سند مورد توجه سیاست گذاران بوده است. سایر مصوبات، سه موضوع دیگر را تحت پوشش قرار داده اند. همچنین، نقش بازیگران و ذی نفعان مختلف در ارتباط با کتابخانه های عمومی، طبق مفاد مصوبات، بررسی و طبقه بندی شد.

مقدمه: مدیریت دانش یکی از راهبردهای مؤثر برای کسب مزیت رقابتی است. شرکت های بیمه از جمله سازمان های متکی بر سرمایه دانشی هستند که می توانند با پیاده سازی مدیریت دانش فرصت پیشرفت هر چه بیشتر را کسب نمایند. مدل های مدیریت دانش به عنوان الگو و نقشه راهی برای پیاده سازی موفق مدیریت دانش در سازمان ها محسوب می گردند. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش برای سازمان های بیمه با مورد مطالعه شرکت بیمه دانا به عنوان یکی از شرکت های فعال در صنعت بیمه ایران است. روش شناسی: روش پژوهش کیفی و مبتنی بر رویکرد نظریه داده بنیاد است. ابزار جمع آوری داده های کیفی مصاحبه و روش نمونه گیری از نوع هدفمند با رویکرد نظری بود. در این پژوهش مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 12 نفر از مدیران شرکت بیمه دانا انجام شد. معیار تجزیه وتحلیل داده های کیفی مبتنی بر طرح سیستماتیک نظریه داده بنیاد بود. از این رو متن مصاحبه ها پس از پیاده سازی در سه مرحله و به روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در کدگذاری باز 331 کد شناسایی گردید. سپس کدگذاری محوری بر اساس الگوی پارادایمی صورت گرفت. بر این اساس، مدیریت دانش به عنوان مقوله ی محوری انتخاب شد. در نهایت کدگذاری انتخابی انجام شد که منجر به 61 کد محوری و 26 کد انتخابی گردید. نتیجه : مدل مفهومی مدیریت دانش برای شرکت بیمه دانا ترسیم گردید. در این مدل فرایندی، عوامل و شرایط مؤثر از جمله شرایط علّی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها شناسایی گردید. مدل ارائه شده می تواند به عنوان نقشه راهی برای پیاده سازی دانش مدیریت دانش در شرکت بیمه دانا مورد استفاده قرار گیرد و بر اساس آن به تجزیه وتحلیل نقاط ضعف و قوت خود بپردازد.

هدف: استفاده از تصویر در متن های آموزشی برای کودکان می تواند به افزایش یادگیری آن ها کمک کند، بنابراین هدف پژوهش بررسی تأثیر کتاب های کمیک ضرب المثل بر انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی خواندن دانش آموزان مقطع ابتدایی است. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی از نوع علی- مقایسه ای با طرح پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه این پژوهش دانش آموزان دختر کلاس چهارم و پنجم ابتدایی در استان البرز بود. نمونه گیری از این جامعه به شیوه قضاوتی هدفمند انجام شد و 50 نفر به عنوان گروه کنترل و 50 نفر به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند. به این افراد در گروه آزمایش کتاب های کمیک ضرب المثل داده شد و هر دو گروه به پرسش نامه خودکارآمدی خواندن هاگر و انگیزش تحصیلی گای، مارش و داوسون پاسخ دادند. این پاسخ ها در دو گروه تحلیل و با یکدیگر مقایسه شد. یافته ها: تفاوت معنی داری در شاخص انگیزش تحصیلی گروه کنترل و گروه آزمایش مشخص شد. به این معنی که خواندن کتاب های کمیک ضرب المثل توانسته بود سبب افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان مورد مطالعه شود. همچنین مشخص شد خواندن این کتاب ها بر خودکارآمدی خواندن این افراد تأثیری نداشته است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد کتاب های کمیک ضرب المثل موجب ایجاد علاقه و انگیزش به خواندن در دانش آموزان مورد مطالعه شده است. با توجه به این که کتاب های کمیک به ندرت در آموزش کودکان در داخل کشور مورد استفاده قرار گرفته است، استفاده از این نوع منابع در ترکیب با فرهنگ عامه می تواند انگیزه آن ها را برای تحصیل افزایش دهد.  

هدف: تغییر و دگرگونی در کتابخانه های دانشگاهی با همه مبانی آن در حال وقوع است و با پیشرفت های فن آوری، دانش فنی و صنعتی این تغییر شتاب چند برابری و غیر قابل کنترلی خواهد داشت. یکی از موارد همسویی با تغییرات، در نظر گرفتن آینده است. هدف این پژوهش شناسایی روندهای موثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی و نیز شناسایی پیشران های موثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی است. روش: رویکرد این پژوهش آینده پژوهی است. از مرور نظام مند، پنل های خبرگی و فرایند دلفی برای گردآوری داده ها استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو ابزار شامل: پنل های خبرگی و نرم افزار میک مک استفاده شده است. نرم افزار میک مک ابزاری برای تحلیل ساختاری مولفه ها و متغیرهای سازنده آینده سیستم است. از فرمول اعتبار داده ها برای سنجش اعتبار و میزان روایی داده ها استفاده شده است. برای تعیین اتفاق نظر میان اعضای پانل از ضریب هماهنگی کندال استفاده شده است. نمونه مورد بررسی شامل 20 نفر از رؤسای کتابخانه های مرکزی دانشگاه های جامع کشور، استادان و خبرگان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و استادان و خبرگان آینده پژوه است یافته ها: با روش مطالعه کتابخانه ای، روندهای اصلی شناسایی شدند. پنج مولفه کلیدی و پیشران شامل: "شهر هوشمند"، "همزیستی و همکاری"، "بومیان دیجیتال"، "حریم خصوصی" و "فناوری اطلاعات" در مجموع با بیشترین تاثیرپذیری و بیشترین تاثیرگذاری از نظر خبرگان بعد از دو دور دلفی مشخص شدند.

هدف: ارزیابی ظرفیت برنامه های درسی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی جهت توانمندسازی دانشجویان برای تصدی فرصت های شغلی مدیریت داده های پژوهشی.<br /> روش شناسی: این مطالعه با روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه مورد مطالعه عبارت است از کلیه متون مدیریت داده های پژوهشی که به زبان انگلیسی منتشر شده  است، برنامه های درسی دوره کارشناسی و دوره کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی (گرایش مدیریت اطلاعات) و 14 نفر از کارشناسان و مدیران داده های پژوهشی دانشگاه های دولتی تهران.<br /> یافته ها: روایی سیاهه وارسی مهارت های مدیران داده های پژوهشی توسط متخصصان و صاحب نظران رشته علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تأیید قرار گرفت و پس از بررسی، یافته ها نشان داد برخی از دروس مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد هم راستا با مهارت های مدیریت داده های پژوهشی است، که نیاز به تقویت و توسعه بیشتر دارد.<br /> نتیجه گیری: بازنگری برنامه های درسی رشته و در صورت لزوم اضافه کردن برخی دروس بالاخص در مقطع کارشناسی می تواند به توسعه مهارت های مربوطه کمک کند، تا از ابتدای تحصیل، دانشجویان بتوانند به عنوان مدیران داده های پژوهشی تربیت شوند و تحولات نوین ارائه خدمات مدیریت داده های پژوهشی را در حیطه کار حرفه ای خود ارائه دهند.

مقدمه: شیوه تهیه برنامه درسی و کیفیت محتوای آن، با مهارت و توانمندی دانش آموختگان ارتباط مستقیم دارد. هدف این مطالعه، تحلیل برنامه درسی دانشگاهی علم اطلاعات و دانش شناسی در مقاطع مختلف تحصیلی است. در این پژوهش وضعیت این برنامه ها بر پایه طبقه بندی بازنگری شده بلوم و در دو جنبه وضعیت ابعاد دانش (واقعی، مفهومی، فرایندی و شناختی) و وضعیت مهارت های شناختی (یادآوری، درک، کاربرد، تحلیل، ارزیابی و آفرینش) بررسی شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است که با رویکرد کیفی و با استفاده از شیوه تحلیل محتوا (کیفی و کمّی) انجام شد. جامعه این پژوهش، آخرین ویرایش برنامه های درسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی بود که در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا مورد بررسی قرار گرفت. ابزار این پژوهش، سیاهه وارسی بود که ساخت آن مبتنی بر طرح طبقه بندی بازنگری شده بلوم توسط اندرسون و کراسول (Anderson, & Krathwohl, 2001) انجام شد. برای تحلیل داده ها نرم افزار 2018 MAXQDA به کار رفت و بررسی پایایی با استفاده از شیوه توافق بین کدگذاران میزان 5/95 درصد را نشان داد. یافته ها: یافته ها نشان داد از منظر مهارت های شناختی در برنامه درسی مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، مهارت های سطح پایین شناختی بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند اما تناسب و تقدم مهارت های هر سطح رعایت نشده است. در برنامه های درسی مقطع دکتری میزان تأکید بر مهارت های هر دو سطح یکسان است. از منظر دانشی نیز در مقطع کارشناسی بسامد دانش فرایندی و در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری بسامد دانش مفهومی بیش از انواع دانش های دیگر است. همچنین مشخص شد برنامه های رشته/گرایش ها در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تفاوت هایی در جنبه های شناختی و دانشی دارند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد بر پایه طبقه بندی بازنگری شده بلوم، هدف های رفتاری برنامه های درسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در هر سه مقطع با وضعیت مطلوب فاصله دارند و بازنگری این برنامه ها ضروری است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی نمودها و دلایل وندالیسم در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر تهران از دیدگاه کتابداران این کتابخانه ها است. روش: پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تمامی کتابداران شاغل در کتابخانه های 10 دانشگاه دولتی شهر تهران بودند که دیدگاه 304 نفر آنها به شیوه تصادفی ساده و با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته گردآوری و بررسی شد. یافته ها: وندالیسم در "منابع" بیش از وندالیسم در "تجهیزات و ساختمان" است. در منابع، سرقت، پنهان و پاره کردن کتاب ها و مجلات بیشتر رخ می دهد. در تجهیزات و ساختمان، بیشترین تخریب به واسطه نوشتن مطالب، جابجایی پوستر، نوشتن متن روی دیوار و آسیب رسانی به تجهیزات است. نتایج: دلایل وقوع رفتارهای وندالیستی از دیدگاه کتابداران را می توان به 2 دسته تقسیم کرد؛ 1- عوامل فردی شامل: عدم توانایی در خرید منابع و استفاده مکرر از منابع کتابخانه ها و مسائل روانشناختی. 2- عوامل محیطی مانند: نارضایتی کاربران از خدمات کتابخانه و نبودن نسخه های متعدد از منابع. اصالت اثر: با توجه به مطالعات انجام شده، این پژوهش برای نخستین بار در کشور به بررسی وندالیسم در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر تهران پرداخته است.

هدف: هدف این پژوهش، تعیین میزان تأثیر ابعاد فردی و سازمانی بر ایجاد مقاومت در برابر فرایند تغییر برنامه ریزی شده با توجه به نقش آموخته زدایی و چسبندگی دانش در طرح تجمیع کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با شیوه پیمایشی و رویکرد ترکیبی در گردآوری داده ها و بر پایه مطالعه موردی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر را سه گروه تشکیل دادند؛ کتابداران (40 نفر)، مدیران میانی (11 نفر) و مدیران ارشد (5 نفر) کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد. ابزارهای گردآوری داده ها از این سه گروه شامل پرسشنامه، بحث گروهی متمرکز و مصاحبه به تفکیک سه مرحله انجمادزدایی، اجرای تغییر و انجماد مجدد بود. یافته ها: در دو مرحله انجمادزدایی و اجرای تغییر، در بعد فردی، نیروهای پیش برنده بیش از نیروهای بازدارنده بود اما در بعد سازمانی، نیروهای بازدارنده بر نیروهای پیش برنده غلبه داشتند. برآیند کلی نیروهای این دو مرحله، منفی و نشان دهنده غلبه نیروهای بازدارنده در زمان پیش از تجمیع و هنگام اجرای آن است. افزون بر آن، مشخص شد که در مرحله انجماد مجدد، در هر دو بعد فردی و سازمانی، نیروهای پیش برنده بیش از نیروهای بازدارنده بوده و برآیند نیروهای مربوط به این مرحله مثبت است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به تقویت این استنباط نظری کمک کرد که در جامعه مورد پژوهش، "عوامل سازمانیِ چسبندگی دانش در مقایسه با عوامل فردی آن، تأثیر بیشتری بر ایجاد مقاومت در برابر تغییر برنامه ریزی شده داشته است". از دستاوردهای این پژوهش، تأیید ارتباط میان آموخته زدایی، چسبندگی دانش و تغییر سازمانی است.

هدف: هدف مقاله حاضر، شناسایی و تعیین وزن معیار ها ی نُه گانه مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان و اجرای آزمایشی آن در مجموعه کتابخانه ها ی عمومی ایران است. نتایج این پژوهش می تواند به ارائه مدلی مناسب و کاربردی برای ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه ها بیانجامد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش ترکیبی در گردآوری داده ها (در دو مرحله کیفی و کمی) با استفاده از پنل دلفی و پرسشنامه انجام شده است. جامعه پژوهش را دو گروه تشکیل دادند: اعضای پنل دلفی (9 نفر از صاحب نظران حوزه کتابخانه ها ی عمومی و مدل تعالی سازمانی) و مدیران کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان (93 نفر). در این پژوهش از پنل دلفی برای تعیین و استخراج مولفه ها و از پرسشنامه ای که حاصل پنل دلفی بود برای بررسی دیدگاه مدیران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون امتیاز عامل و با روش بوت استرپ-پی (صدکی) در نرم افزار AMOS نسخه 21 استفاده شد. یافته ها : ساختار کلی مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان همانند ویرایش 2013 مدل تعالی سازمانی بود اما تغییراتی قابل توجه در امتیاز برخی معیار ها ی نُه گانه به وجود آمد. یافته ها ی این پژوهش نشان داد که امتیاز معیارهای فرایند ها ، تولیدات و خدمات، نتایج مشتری و نتایج جامعه برای کتابخانه های عمومی خوزستان افزایش پیدا کرده است اما امتیاز معیارهای رهبری، مشارکت ها و منابع، استراتژی، نتایج کارکنان و نتایج کسب وکار کاهش یافته و امتیاز عیار منابع انسانی بدون تغییر باقی مانده است.

هدف : کاربرمداری، پارادایمی است که ضرورت توجه به آن در تمامی کارکردهای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بویژه در طراحی نرم افزارهای کتابخانه ای، بیش از پیش دیده می شود. اگر چه در آغاز طراحی و بهره گیری از نرم افزارهای کتابخانه ای پارادایم نظام مدار مورد نظر بوده است، امروزه لزوم تغییر پارادایم و حرکت آنها به سمت کاربرمداری و استفاده پذیری، اهمیت بیشتری یافته است. نرم افزار سیمرغ نیز که در آغاز دهه هفتاد طراحی شد، در زمان انجام این پژوهش (1390) در بسیاری از کتابخانه های ایران استفاده می شود. در این زمان ویرایش 05/6 آن در کتابخانه ها از جمله کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد مورد استفاده بود. روش : هدف پژوهش حاضر که به روش پیمایشی انجام شده، بررسی دیدگاه کاربران در مورد استفاده پذیری سیمرغ به عنوان پارادایمی کاربرمدار در طراحی آن است. برای گردآوری اطلاعات، از نظرسنجی، مشاهده (به شیوه فیلمبرداری از کاربران در زمان جستجو) و ضبط افکار آنها در زمان استفاده از نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ، استفاده شد. در این رابطه، دیدگاه کاربران در مورد چهار ویژگی جستجو، نمایش، واژگان، رابط کاربر و راهنما بعنوان معیارهای استفاده پذیری مورد ارزیابی شد. 30 نفر (15 دانشجوی کارشناسی و 15 دانشجوی تحصیلات تکمیلی) با روش تعمدی برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند. یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد اگر چه بیش از دو دهه از طراحی این نرم افزار کتابخانه ای می گذرد و تغییرهای زیادی داشته، هنوز هم در طراحی آن پارادایم، نظام مداری بیشتر از کاربر مداری مورد توجه بوده است .  

مقدمه: ویژگیهای خاصّ دستوری و نگارشی زبان و خط فارسی، دشواریهایی را در ذخیره و بازیابی اطلاعات در محیط رایانه ای پدید آورده است. رسم الخط فارسی نیز از یک سو به علت اختلاف نظر پدیدآورندگان متون و از سوی دیگر پیچیدگیهای ذاتی خود، به هنگام ذخیره، جستجو و بازیابی چالشهای متعددی را برای طراحان و نمایه سازان پایگاه ها، کاربران و پدیدآورندگان منابع به وجود آورده است. روش بررسی: این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شد.100 عنوان از پایان نامه های موجود رشته کتابداری و اطلاع رسانی به منزله نمونه ای از متون فارسی در پایگاه های اطلاعاتی پژوهشگاه های علوم و فناوری اطلاعات ایران و مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و از هر پایگاه 50 عنوان به صورت تصادفی انتخاب شد. با استفاده از دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان، کلماتی که درست یا نادرست نوشته شده بود، از یکدیگر تفکیک و در مرحله بعد، عنوانهای مورد نظر در هر دو پایگاه و با حالتهای متفاوت کلمات مرکب، جستجو گردید و در نهایت، نتایج بازیابی در پایگاه ها، ارزیابی و مقایسه شد. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد 2/71% از کلمات عنوانها به صورت درست و 8/28% نادرست نگارش شده اند. همچنین، مشخص شد 6/51% این کلمات، دو جزئی و 5/47% سه جزئی هستند و اغلب نویسندگان پایان نامه ها، در مورد نحوه نگارش کلماتی که 2 جزئی و مشتق می باشند، دچار خطا شده اند. در پایگاه اطلاعاتی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری، تنها حالت ثبت شده عنوانها به بازیابی عنوان مورد نظر انجامید و در پایگاه اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، تنها 58% عنوانها با تغییر رسم الخط همچنان بازیابی شدند. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد پایگاه اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران نسبت به پایگاه اطلاعاتی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری، در بازیابی عنوان پایان نامه ها در حالتهای مختلف پیوسته و جدا نوشته شده، بهتر عمل می کند. همچنین، باید به نویسندگان پایان نامه ها، استفاده از قواعد یکدست ملی بویژه در نگارش کلمات 2 جزئی و مشتق تأکید شود.

" مقدمه: کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌ر‌سانی پزشکی در حکم سازمان‌های خدماتی، به جهت ارتقای بیشتر کیفیت خدمات خود، پاسخگویی هر چه بیشتر به مراجعان و به منظور بهبود عملکرد سازمان مادر، نیازمند روش‌های استانداردی برای سنجش و ارزیابی خدماتشان می‌باشند تا بر مبنای آن بتوانند نیازهای کاربران خود را که منتهی به عملکرد بهتر خدمات سازمان می‌شود، به طور مطلوب برآورده سازند. هدف از این تحقیق، سنجش سطح کیفیت مدیریت فن‌آوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی‌ شاپور به عنوان موردی از کتابخانه‌های علوم پزشکی در کشورمان بود. روش بررسی: مدل تعالی سازمانی EFQM (European Foundation for Quality Management) یکی از ابزارهای استاندارد ارزیابی کیفیت عملکرد است. در این پژوهش پیمایشی، جامعه‌ی پژوهشی آن را کلیه مدیران و دست اندرکاران فن‌آوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که 30 نفر بودند، تشکیل ‌دادند. پیش از اجرای پرسش‌نامه، یک کارگاه نیز به منظور آموزش نحوه‌ی پاسخ‌دهی به پرسش‌نامه برای هر یک از این گروه‌ها برگزار شد. به منظور سنجش پایایی پرسش‌نامه‌ی پژوهش از ضریب Cronbach’s alpha استفاده شد. مقدار آلفا عدد 9797/0 به دست آمد که نشان‌دهنده‌ی پایایی بسیار قوی است. از آمار توصیفی مانند فراوانی، درصد و میانگین، برای توصیف و به تصویر کشیدن وضعیت موجود استفاده شد، از آزمون t مستقل برای بررسی (معنی‌‌دار بودن) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانه‌های دانشگاه مورد بررسی استفاده گردید. یافته‌ها: بررسی به عمل آمده روشن ساخت که از مدل EFQM می‌توان برای بررسی کیفیت عملکرد درکتابخانه‌های علوم پزشکی استفاده کرد؛ ضمن این که کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با کسب 4208/441 امتیاز از 1000 امتیاز، که 0304/203 امتیاز آن از 500 نمره‌ی شاخص‌های توانمند‌سازها و 3904/238 امتیاز آن از 500 نمره‌ی‌ شاخص‌های نتایج می‌باشد، از سطحی متوسط برخوردار هستند. نتیجه‌گیری: مدیریت کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و مسؤولان رده بالای تصمیم گیرنده در این دانشگاه بایستی به موارد مدیریت کیفیت فن‌آوری اطلاعات، وضعیت کارکنان و رضایت مشتریان توجه بیشتری کنند و در تقویت آن‌ها بکوشند. "