مدیریت صنعتی

بنزین از کلیدی ترین فرآورده های انرژی در حمل ونقل مسافر در ایران به شمار می رود. مصرف روزافزون بنزین و نیاز به سیاستگذاری های صحیح در راستای مدیریت تقاضای بنزین، شناخت ساختار تقاضای فرآورده بنزین را به اولویت بسیاری از برنامه های تحقیقاتی در ایران بدل ساخته است. یکی از مهم ترین چالش های موجود در این میان، درنظرگرفتن نااطمینانی های ناشی از شکست های ساختاری اقتصادی، تغییر در سیاستگذاری ها، نبودن داده های دقیق و ابهام در روند آتی است. این تحقیق تلاش می کند با بهره گیری از الگوهای متنوع شبیه سازی، به شناختی بهتر از عوامل مؤثر بر تقاضای بنزین در ایران دست یابد. از این رو، با استفاده از رگرسیون های آماری و فازی، به تخمین تابع تقاضای بنزین در ایران در بازه زمانی 1360-1386 پرداختیم و متغیر های مؤثر بر تقاضای بنزین معرفی شدند. سپس مدل های دو روش با استفاده از معیار های استاندارد مقایسه شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد علی رغم برتری نسبی روش رگرسیون آماری، دو روش آماری و فازی دارای دقت کافی و عملکرد مناسب در برآورد و پیش بینی تقاضای سرانه بنزین در ایران هستند. همچنین، از میان متغیرهای تخمین، تنها سه متغیر قیمت بنزین، متغیر سهم سرانه خوردو و متغیر روند دارای اثر معنادار بر متغیر وابسته مصرف سرانه بنزین است و متغیر درآمد سرانه اثر معناداری بر مصرف سرانه بنزین ندارد.

انبوه پروژه های سازمانی و پیچیدگی های تصمیم گیری پیرامون آنها موجب می شود مدیریت و رهبری پروژه، چالش های ویژه خود را داشته باشد. از این رو و به منظور استفاده مطلوب از فرصت ها و دارایی های سازمان، لازم است مدیران با استقرار سیستم مدیریت جامع چندوجهی، سبد پروژه سازمان را تشکیل دهند و با لحاظ توجیه های مناسب اقتصادی، فنی و اجتماعی آن را به انجام برسانند. همچنین، کمبود منابع موجب می شود مدیران همواره به دنبال انتخاب تعدادی از پروژه های ممکن به منظور اجرا یا اولویت بندی باشند. در این تحقیق، با درنظرگرفتن آثار متقابل معیارها و اشتراک منابع پروژه های سازمان، رویکردی برای ارزیابی و انتخاب پروژه ها ارائه شد. در این مدل دومرحله ای، ابتدا با تشکیل یک الگوریتم شاخه و کران و با درنظرگرفتن اشتراک منابع پروژه ها، سبدهای بیشینه مشخص شد و سپس کارایی هرکدام  از این سبدها با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی ارزیابی شد تا سبدهای پروژه بر این اساس رتبه بندی شوند. علاوه براین، بین درجه های کارایی روش مورد استفاده در این مقاله با روش های DEA و COLS همبستگی قابل قبولی وجود دارد.

گزینه های انتخابی برای زمان بندی ترتیب فعالیت های پروژه برای اتمام پروژه، جواب منحصربه فرد ندارد، بلکه مجموعه ای از جواب ها را شامل می شود که هیچ کدام بر دیگری ترجیح ندارند؛ بنابراین، انتخاب بهترین گزینه برای انجام دادن فعالیت ها مهم است، به طوری که هزینه و زمان انجام دادن پروژه، متناسب با دیدگاه پیمانکار یا کارفرما باشد. درنتیجه، در این تحقیق فعالیت های بخشی از پروژه احداث پالایشگاه میعانات گازی بندرعباس شامل 35 فعالیت و دارای دو منابع تجدیدپذیر شامل نیروی انسانی و ماشین آلات به عنوان مسئله نمونه انتخاب شد و برای حل آن یک مدل ریاضی زمان بندی پروژه با اهداف چندگانه بر مبنای الگوهای پرداخت هزینه و ملاحظه محدودیت منابع ارائه شد. از آنجاکه این مسئله از جمله مسائل بهینه سازی ترکیبی در خانواده مسائل  NP-hardمحسوب می شود، برای حل مدل پیشنهادی از الگوریتم های تکاملی چندهدفه NSGA-II و MOPSO برای زمان بندی پروژه استفاده شد و عملکرد الگوریتم ها با استفاده از شاخص های مقایسه ای مقایسه شدند. درنهایت، برای اعتبارسنجی، جواب های الگوریتم پیشنهادی با جواب های دقیق از نرم افزار GAMS مقایسه شد که نتایج نشان می دهد الگوریتم پیشنهادی کارا و همگرا به جواب بهینه است.

تجزیه و تحلیل سیستم های پیچیده خدماتی با درنظرگرفتن الگوهای تصادفی آن ها به کمک روش های مدل سازی ریاضی بسیار پیچیده یا احتمالاً ناممکن است؛ بنابراین مشاهده می شود راهکارهای بهبود بیشتر متکی بر استفاده از تجربیات خبرگان فن و تحلیل های توصیفی است. در مقاله حاضر، با بهره گیری از رویکرد شبیه سازی کامپیوتری گسسته- پیشامد، نظام دادرسی کیفری در دادگاهی برگزیده در کشورمان تجزیه و تحلیل کمّی شد و در آن با استفاده از ابزارهای آماری مانند طراحی آزمایش ها، آزمون فرض، تحلیل رگرسیون، روش های تحلیل حساسیت و بهینه سازی چندهدفه، راهکارهای عملیاتی مناسب برای بهبود زوج شاخص عملکردی سیستم ارائه شد. نتایج شبیه سازی نشان داد با بهره گیری سناریوهای پیشنهادی می توان کاهش 27 درصدی در میانگین زمان دادرسی و به طور همزمان کاهش 80 درصدی در متوسط مراجعه های مکرر به این دادگاه انتظار داشت. همچنین، با اجرای آزمون فرض بر چند متغیرهای پاسخ مصنوعی، اعتبارسنجی مدل شبیه سازی برای حصول به جزئیات تحلیلی بیشتر دنبال شد.

 امروزه یکپارچه سازی فرایندهای زنجیره تأمین به عنوان مزیت رقابتی شرکت ها مطرح است و معمولاً بدون درنظرگرفتن این دو عامل کلیدی متحمل هزینه های زیادی می شوند. بررسی پیکربندی های زنجیره تأمین در سطح راهبردی با داده های تصادفی می تواند مکمل مناسبی برای رویکرد های قبلی باشد. این تحقیق ابزاری را برای بهنیه سازی زنجیره تأمین فراهم می آورد تا مدیران در طراحی شبکه های تولید و توزیع در شرایط بی اطمینانی از آن استفاده کنند. مسئله مورد نظر در این تحقیق ایجاد زیرساخت های زنجیره تأمین، خرید، انتقال و موجودی مواد اولیه، تولید، انتقال موجودی محصول نهایی برای دستیابی به حداکثر سود و حداقل کردن تغییرپذیری سود و تقاضای برآورده نشده است. در این تحقیق، مدل بهینه سازی استوار عدد صحیح مختلط آرمانی چندهدفه با داده های تقاضای تصادفی ارائه می شود. به منظور درک بیشتر، مثال عددی ارائه می شود که با استفاده از نرم افزار LINDO حل و سپس اعتبارسنجی مدل بررسی شد که بیانگر بهبود اهداف در مدل است.

موضوع اصلی پژوهش حاضر مطالعه ملاحظات صنعت و فناوری در فرایند انتقال فناوری های پیشرفته توأم با درنظرگرفتن سطوح آمادگی فناوری است. به اهمیت این موضوع از این منظر تأکید می شود که سطوح گوناگون آمادگی فناوری، ملاحظات ویژه ای دارد و درنظرگرفتن آن از مخاطرات انتقال فناوری های پیشرفته می کاهد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و رتبه بندی ملاحظات صنعت و فناوری در انتقال فناوری های پیشرفته در سطوح گوناگون آمادگی فناوری است. این پژوهش از نوع کاربردی است و داده های آن به شیوه آمیخته گردآوری شد. یافته های پژوهش نشان می دهد 32 جزء در قالب هفت بُعد به عنوان ملاحظات صنعت و فناوری بر انتقال فناوری های پیشرفته تأثیرگذار است. تأثیر این عوامل در سطوح گوناگون آمادگی فناوری، متفاوت است. به گونه ای که با پیش رفتن به سوی سطوح آمادگی بالاتر (از 1 تا 9)، تأثیر ملاحظات صنعت از تأثیر ملاحظات فناوری بیشتر می شود. براساس نتایج پژوهش، درنظرگرفتن ملاحظات صنعت و فناوری و میزان تأثیر آن در سطوح گوناگون آمادگی فناوری، به شرکت هایی توصیه می شود که در حوزه انتقال فناوری های پیشرفته فعالیت می کنند.

از مهم ترین مسائلی که باید همواره در مدیریت بحران به آن توجه شود، اسکان موقت جمعیت آسیب دیده، تأمین کالاهای امدادی، طراحی و ایجاد بستر مخابراتی مناسب برای برقراری ارتباطات در زمان بحران است. به این منظور، در این مقاله با ارائه مدلی به مکان یابی پناهگاه ها برای اسکان موقت جمعیت آسیب دیده، انبارهای کالاهای امدادی و نیز دکل های مخابراتی پرداخته می شود، به طوری که انبارهای کالاهای امدادی و دکل های مخابراتی در یک تسهیل، با عنوان مرکز امدادی- مخابراتی، برای کاهش هزینه ها و ارائه خدمات بهتر در نظر گرفته شد. همچنین، برای افزایش قابلیت اطمینان در مدیریت بحران از انبارهای پشتیبان استفاده شد و مدل به صورت دوهدفه و غیر خطی ارائه شد که ابتدا نرمال سازی و سپس خطی شد. همچنین، با توجه به محیط و شرایط ناپایدار در بحران های طبیعی، مدل مذکور با نبودن قطعیت و به صورت فازی درنظر گرفته شد. درنهایت، مدل توسعه داده شده برای مطالعه موردی بحران سیل در منطقه سه تهران پیاده سازی شد که نتایج نشان می دهد درصورت مکان یابی بهینه تسهیلات مذکور می توان به تصمیم گیرندگان امر مدیریت بحران در این منطقه، برای افزایش خدمت رسانی در هنگام بحران کمک شایانی کرد.

 بحث مدیریت زنجیره تأمین و ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین در شرکت های خدماتی در مقایسه با شرکت های تولیدی بسیار کم و محدود است؛ بنابراین ضرورت مطالعات بیشتر در این حوزه وجود دارد. از این رو، هدف از این مقاله شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین خدمات است؛ بنابراین در ابتدا با مرور ادبیات موضوع به تعریف فرایندهای زنجیره تأمین پرداخته شد. سپس معیارهای اندازه گیری این فرایندها تشریح شد. بعد از استخراج معیارهای ارزیابی عملکرد، این معیارها با شاخص های مدل اسکور و سروکوال دسته بندی شدند و درخت تصمیم گیری طراحی شد. در ادامه، پرسشنامه تهیه و در بین مدیران هتل های پنج ستاره شهر تهران، به عنوان خبرگان صنعت خدمات، توزیع شد. بعد از جمع آوری پرسشنامه از روش AHP فازی برای اولویت بندی معیارها استفاده شد. درنهایت، تحلیل ها انجام گرفت و معیارها دسته بندی شد. نتایج نشان می دهد شاخص قابلیت اطمینان دارای بالاترین اولویت و شاخص ملموس بودن دارای کمترین اهمیت در زنجیره تأمین خدمات است.

در این مقاله، مدلی برای ارزیابی و رتبه بندی پروژه های عمرانی ارائه می شود. این مدل بر پایه شش شاخص کلیدی و در چارچوبی مفهومی ارائه شد. شاخص های اصلی ارزیابی عبارت اند از: حسن سابقه، توان تجهیزاتی، توانمندی مدیریت و نیروی انسانی متخصص، توانمندی اقتصادی و مالی، تجربه و توانمندی های فنی. شاخص های مذکور و وزن آنها از مطالعات پیشین استخراج شدند. به دلیل اینکه برخی ابعاد مورد ارزیابی دارای ابهام بودند و اندازه گیری آنها با شاخص های کمی امکان پذیر نبود، در فرایند ارزیابی از اعداد فازی استفاده شد. سپس روش PROMETHEE فازی برای انجام دادن رتبه بندی به کار رفت. برای آزمون مدل و به عنوان مطالعه ای موردی، انبوه سازان مسکن مهر شهر جدید هشتگرد رتبه بندی شدند. این مدل می تواند برای ارزیابی و رتبه بندی پیمانکاران انواع پروژه های عمرانی استفاده شود.