مدیریت صنعتی

هدف: یکی از دغدغه های مهم در رزرواسیون غذای دانشگاهی، مراجعه نکردن بسیاری از دانشجویان است که با توجه به دریافت یارانه دولتی و قیمت ارزان غذا، انبوهی از مواد غذایی هدر رفته و به ضایعات تبدیل می شود. هدف اصلی این پژوهش، جلوگیری از تولید ضایعات مواد غذایی در دانشگاه ها، به کمک پیش بینی تقاضای واقعی است. روش: برای مدل سازی و حل مسئله، از شبکه عصبی مصنوعی با تابع خطای موزونی که به کمک جست وجوی الگوی تعمیم یافته جهت دهی می شود، استفاده شد. شاخص های مجموع رزرو، روز هفته، سطح قیمت وعده، مجموع تعداد رزرو، تعداد رزرو به تفکیک مقطع تحصیلی، تعداد رزرو به تفکیک وضعیت اسکان و غذای مجاور به عنوان متغیرهای ورودی و تعداد تقاضای واقعی غذا نیز شاخص خروجی در نظر گرفته شد. یافته ها: داده های هفت سال اخیر سامانه رزرواسیون سلف مرکزی یکی از دانشگاه های بزرگ کشور که سالانه به طور متوسط پتانسیل تولید ۵۶ هزار پرس غذای مازاد (بیش از ۲۳ هزار تن مواد غذایی) را دارد، بررسی شد. با آموزش یک شبکه عصبی مصنوعی توأم با بهینه سازی GPS، الگوریتم ترکیبی با تابع خطای موزون متناسبی به دست آمد که قادر است تولید روزانه غذای مازاد را بیش از ۸۰درصد کاهش دهد. نتیجه گیری: با استفاده از مدل ارائه شده، می توان تقاضای واقعی را به طور دقیق تر تخمین زد. مدل پیشنهادی، ضمن معرفی شاخص های مؤثر بر تخمین تقاضا، قادر است که در سطوح ریسک مختلف مورد انتظار دانشگاه، تقاضاهای واقعی را برآورد کند. این رویکرد پیشگیرانه، وعده های غذایی کنترل شده را فقط به اندازه احتیاج تولید و توزیع خواهد کرد تا از ضایعات مواد غذایی یا اتلاف بودجه عمومی کشور جلوگیری شود.

هدف: یکی از عناصر مهم بخش سلامت، بیمارستان ها هستند و اتاق های عمل از مهم ترین و پرهزینه ترین بخش های آن به شمار می آیند. امروزه تسهیلات سیار، به کاهش بار کاری بیمارستان ها کمک شایانی می کند، بنابراین استقرار تسهیلات سیار در مکانی مناسب، همراه با تسهیلات ثابت و زمان بندی مناسب آنها قادر است تا حد زیادی مشکلات سلامت جامعه را حل کند. در این مقاله، یک مدل یکپارچه مکان یابی تخصیص و زمان بندی اتاق عمل، برای استقرار تسهیلات سیار در مکان مناسب ارائه شده است تا با بهره بردن از آن، گامی در جهت کاهش بار کاری تسهیلات ثابت، تخصیص بیماران به تسهیلات و اتاق های عمل و زمان بندی اتاق های عمل با اهداف کاهش هزینه ها و کاهش زمان اضافه کاری اتاق های عمل و پزشکان برداشته شود. شایان ذکر است که در پژوهش حاضر، این موضوع در نظر گرفته شده است که پزشکان دارای حداکثر زمان کاری در هر روز هستند و بعد این ساعات، کارایی عملکرد آنان کاهش می یابد. روش: با توجه به NP-hard بودن مدل و ناتوانی روش های دقیق برای حل مسائل در مقیاس بزرگ، یک روش فراابتکاری مبتنی بر الگوریتم ژنتیک برای مسئله توسعه داده شده و کارایی آن در مقیاس های گسترده و چندین نمونه بررسی شده است. مسئله در دو حالت تک هدفه و دوهدفه تحلیل و نتایج آن گزارش شده است. یافته ها: ﻧﺘﺎیﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗی حالت تک هدفه، روی مثال های ﻋﺪدی توسعه داده شده در چند مقاله ﻧﺸﺎن داد که اﻟﮕﻮریﺘﻢ اﺑﺘکﺎری این پژوهش، در ﺗﻮﻟیﺪ پاسخ های با دقت بالا کارایی مناسبی دارد. همچنین، در حالت دوهدفه نقاط پارتو مناسبی توسط الگوریتم یافت شده است. نتیجه گیری: نتایج مسئله، گویای اهمیت مکان یابی و استقرار تسهیلات سیار و زمان بندی یکپارچه آنها، کاهش مدت زمان انتظار بیماران و فاصله آنها با تسهیلات است. الگوریتم پیشنهادی قادر است مسائلی با ابعاد بزرگ را در زمانی کم و جوابی کارا حل کند.

هدف: در دهه گذشته، پارادایم های نوینی در طراحی زنجیره تأمین مطرح بوده است. زنجیره تأمین سبز تاب آور، مفهومی جدید است که سازمان ها را در مقابله با اختلال های ناگهانی و به حداقل رساندن اثرهای زیست محیطی یاری می رساند. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل بهینه سازی چندهدفه جهت طراحی شبکه زنجیره تأمین سبز تاب آور در صنایع سیمان است. در این پژوهش، شرکت صنایع سیمان دشتستان برای اعتبارسنجی و پیاده سازی مدل، انتخاب شده است. روش: پس از بررسی و مداقه مبانی نظری و پیشینه تجربی، طراحی شبکه انجام شد، سپس، مدل ریاضی مناسب با مطالعه موردی تدوین و اعتبارسنجی آن صورت پذیرفت. در ادامه، سناریوها در دو حالت تولید مازاد مجاز و تولید مازاد غیرمجاز تعریف شدند. در نهایت، تجزیه و تحلیل داده ها در هر سناریو با نرم افزار متلب انجام گرفت. برای حل مدل، از حل کننده سیپلکس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مازاد تولید صنایع سیمان، هیچ تأثیری بر تاب آوری شبکه زنجیره تأمین ندارد. همچنین، میزان هزینه انتشار دی اکسیدکربن در حالت مازاد تولید، از حالت عدم مازاد تولید کمتر است. نتیجه گیری: سطح تولید صنایع سیمان روی هزینه انتشار شبکه تأثیر کمی می گذارد و هزینه انتشار دی اکسیدکربن در شبکه طراحی شده، بیشتر از مقدار انتشار کربن در گره های تولیدی و کمان ها نشئت می گیرد. بنابراین، باید کاهش ردپای کربن در این نقاط از شبکه، در کانون توجه قرار گیرد.

هدف: این پژوهش دو هدف اصلی را دنبال می کند: ۱. طراحی نظام یکپارچه ارزیابی عملکرد پایدار با تأکید بر فرایندهای محوری زنجیره تأمین سیمان؛ 2. شناسایی جایگاه و نقش معیار های این نظام در تعامل با یکدیگر. روش: تحقق هدف های پژوهش، طی دو مرحله در شرکت سیمان سپاهان دنبال می شود. در مرحله نخست، از رویکرد فرایند محور مدل اسکور برای طراحی چارچوب یکپارچه ارزیابی عملکرد پایدار زنجیره تأمین سیمان و در مرحله دوم از مدل سازی تفسیری ساختاری و میک مک برای تحلیل جایگاه و نقش معیار های عملکرد پایدار در فرایندهای این زنجیره استفاده می شود. یافته ها: در مجموع، 16 معیار محیط زیستی، 10 معیار اقتصادی و 4 معیار اجتماعی شناسایی شد. سهم فرایندهای اجرایی منبع یابی، ساخت، تحویل و بازگشت زنجیره تأمین سیمان از این معیار ها، به ترتیب، 11، 15، 7 و 6 معیار بود. در هر فرایند، معیار های کلیدی و اثرگذاری که در ارتقای پایداری فرایندها نقش ریشه ای دارند، مشخص شد. نتیجه گیری: همه فرایندهای زنجیره تأمین شرکت سیمان سپاهان، در بهبود جنبه های مختلف پایداری (جامعه، محیط زیست، اقتصاد) نقش مشابهی ندارند. شناسایی معیار های کلیدی و اثرگذار هر فرایند، دیدگاه مناسبی درباره تدارک پروژه های بهبود پایداری در اختیار مدیران و سیاست گذاران این شرکت قرار می دهد. با وجود حضور معیار های اقتصادی در هر چهار فرایند اجرایی زنجیره تأمین سیمان، قدرت اثرگذاری و اثرپذیری این معیار ها در تمام فرایندها به یک میزان نیست. از این رو، ترجیح تصمیم گیرندگان در خصوص اولویت بندی پروژه های بهبود پایداری شرکت سیمان سپاهان متفاوت است.

هدف: پیدا کردن زیرمجموعه ای از مجموعه ویژگی ها، مسئله ای است که در زمینه های مختلفی مانند یادگیری ماشین و شناسایی آماری الگوها، کاربرد گسترده ای دارد. با توجه به اینکه افزایش تعداد ویژگی ها، هزینه محاسباتی سیستم را به طور تصاعدی افزایش می دهد، این پژوهش به دنبال طراحی و پیاده سازی سیستم هایی با کمترین تعداد ویژگی و کارایی قابل قبول است. روش: با توجه به لزوم جست وجوی کارآمد در فضای جواب، در این پژوهش برای انتخاب ویژگی در داده های چندکلاسه، از الگوریتم ژنتیک (GA) و الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب (NSGA II) چندهدفه با هدف افزایش دقت طبقه بندی و کاهش تعداد ویژگی ها استفاده شده است. روش ارائه شده، بر مبنای دو روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM) و K نزدیک ترین همسایه (KNN) روی 6 مجموعه داده اعتباری به اجرا درآمد و نتایج آن تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: الگوریتم ژنتیک و الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب چندهدفه برای افزایش دقت طبقه بندی و کاهش تعداد ویژگی ها در مسئله انتخاب ویژگی در داده های چندکلاسه کارکرد مناسبی دارند. نتایج به دست آمده، نشان دهنده بهبود در دقت طبقه بندی، هم زمان با کاهش چشمگیر در تعداد ویژگی ها در هر دو روش ماشین بردار پشتیبان و نزدیک ترین همسایه است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، رویکرد پیشنهادشده در این پژوهش برای مسئله انتخاب ویژگی ها کارایی بسیار خوبی دارد.

هدف: یکی از عوامل مؤثر در محاسبه شاخص بهره وری مالمکوئیست (MPI)، محاسبه تغییرات کارایی هزینه است. در مواقعی، به ویژه هنگامی که موضوع صرفه جویی و رعایت الگوی مصرف مد نظر است، قیمت ها معمولاً به صورت پلکانی در نظر گرفته می شود، بنابراین، این پژوهش روشی را برای محاسبه شاخص بهره وری مالمکوئیست هزینه ای (CMPI)، زمانی که قیمت ها پلکانی و تابع هزینه قطعه ای خطی است، معرفی می کند. روش: در این مقاله، به دلیل وجود قیمت های پلکانی و هزینه های قطعه ای خطی، مدل کارایی هزینه قطعه ای خطی و شاخص مالمکوئیست هزینه ای، به عنوان مدل های پایه استفاده شده است تا روش محاسبه شاخص بهره وری مالمکوئیست هزینه ای، به حالتی که قیمت ها پلکانی هستند، توسعه داده شود. یافته ها: با اعمال روش پیشنهادی برای محاسبه شاخص 14 قنادی در شهر اسلام آباد غرب، طی سال های 98 و 99 مشخص شد که تعداد 4 قنادی رشد بهره وری و 10 قنادی افت بهره وری داشته اند و در کل، میانگین کارایی سال 99 در مقایسه با سال 98 کاهش یافته است. همچنین، عامل اصلی افت بهره وری در واحدها، افت کارایی آنها در سال 99 نسبت به سال 98 است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های مقاله، مدل های ارائه شده در روش پیشنهادی، قابلیت مدل های کلاسیک را برای محاسبه شاخص بهره وری مالمکوئیست افزایش داده است؛ به گونه ای که اگر هزینه ها قطعه ای خطی باشند، به کمک مدل های پیشنهادی می توان نتایج واقعی و قابل قبول تری در مقایسه با مدل های کلاسیک به دست آورد.

هدف: امروزه ماهیت شرکت های دانش بنیان بر پایه خلاقیت و نوآوری است و این شرکت ها برای رشد اقتصادی بر پایه دانش و فناوری در کانون توجه قرار دارند، از این رو، عوامل مؤثر بر عملکرد بهتر و نوآوری این شرکت ها بسیار حائز اهمیت است. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر قابلیت های شبکه سازی پارک علم وفناوری بر عملکرد شرکت های عضو با میانجیگری نوآوری است. روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها، توصیفی و پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ای که بر مبنای پرسش نامه های استاندارد بود، استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، مدیران و کارکنان این شرکت ها بودند که بر اساس قاعده استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری، 379 نفر به عنوان نمونه، پرسش نامه را تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل اطلاعات، هم برای مدل روابط مستقیم و هم برای مدل تعدیلگری، به کمک روش مدل سازی معادلات ساختاری صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که قابلیت شبکه سازی بر نوآوری شرکت های مستقر در پارک و نوآوری شرکت های مستقر در پارک بر عملکرد این شرکت ها تأثیر مثبت و معناداری دارد. نقش میانجی نوآوری در رابطه شبکه سازی و عملکرد به تأیید رسید؛ اما تأثیر مستقیم شبکه سازی بر عملکرد شرکت ها تأیید نشد. نتیجه گیری: مدل مفهومی ارائه شده در این پژوهش، کمک می کند که این نوع از مدل ها در راستای حمایت از عملکرد شرکت های مستقر در پارک های علم وفناوری توسعه یابند.

هدف: عدم قطعیت در دنیای واقعی، موضوعی اجتناب ناپذیر است. یکی از رویکردهای به کارگرفته شده برای مدل کردن این عدم اطمینان، منطق فازی است، از این رو، در برنامه ریزی ریاضی، حوزه جدیدی به نام برنامه ریزی ریاضی فازی شکل گرفته است. به دنبال بلمن و زاده، پایه گذاران مکتب ریاضیات فازی، پژوهشگران با در نظر گرفتن اجزای مختلف مدل های ریاضی به صورت فازی، برای حل مسائل فازی راه حل های مختلفی ارائه داده اند. هدف این پژوهش نیز، ارائه روشی جدید به منظور حل مدل ریاضی تمام فازی در مسائل سرمایه گذاری است. روش: راه حلی که در پژوهش حاضر برای حل مسائل امکانی تمام فازی در نظر گرفته شده، استفاده از تعریف درجه بزرگی اعداد فازی است که این درجه بزرگی به صورت قطعی فرض شده است؛ حال آنکه مسئله تعریف شده، فازی است و بهتر است برای حل آن نیز درجه بزرگی فازی تعریف شود. در پژوهش پیش رو، با در نظر گرفتن این موضوع که بهتر است در مدل های فازی تمام اجزای فازی دیده شود، علاوه بر بخشی از مدل، مدل ترکیبی امکانی انعطافی تمام فازی با در نظر گرفتن تعریف درجه بزرگی اعداد فازی پیشنهاد شده است. یافته ها: در انتهای مقاله یک مسئله سرمایه گذاری مطرح و با مدل پیشنهادی و همچنین با مدل هایی که پیش تر ارائه شدند، حل شد. نتیجه مدل پیشنهادی، حدود 250درصد افزایش سرمایه را نشان می دهد که در مقایسه با روش های مشابه، عملکرد خیلی بهتری دارد. نتیجه گیری: در این پژوهش، درجه بزرگی فازی برای حل مسائل تمام فازی، برگرفته از رویکرد خمینز بوده است، از این رو، حل مسائل با توابع هدف چندگانه و محدودیت های فازی امکان پذیر است.