محمدرضا مهرگان

این پژوهش بر آن است تا با به کارگیری دو تکنیک مطرح تحلیل پوششی داده ها و کارت امتیازی متوازن، چارچوبی برای سنجش عملکرد سازمان ارائه دهد که سازمان با استفاده از این مدل سنجش عملکرد بتواند فرآیند ارزیابی عملکرد را با معیارها و سنجه هایی جامع و همه جانبه که ترجمان استراتژی ها و اهداف بلندمدت سازمان باشد، اجرا کند. در این پژوهش کارایی 20 شعبه «بانک سینا» با استفاده از شاخص هایی که با توجه به اهداف و استراتژی های کلان سازمان انتخاب شدند، ابتدا طی 4 مرحله با استفاده از مدل RTL > در هر یک از ابعاد چهارگانه کارت امتیازی متوازن بر اساس رابطه علت و معلولی موجود بین وجوه چهارگانه محاسبه شد؛ سپس کارایی شعبه ها بدون در نظر گرفتن رابطه علت و معلولی بین وجوه چهارگانه و پویایی های فرآیندهای درون سازمانی محاسبه گردید. پس از تعیین امتیاز کارایی شعبه ها، برای شعب ناکارا در هر یک از چهاردیدگاه کارت امتیازی متوازن، شعب مرجعی از مجموعه شعب کارا معرفی شد و به این وسیله راهکارهای بهبود عملکرد برای شعب ناکارا ارائه شد.

تا کنون مطالعات محدودی در خصوص شناسایی و حل مسائل در موقعیت های پیچیده سازمانی انجام شده است. ازین رو، هدف از این پژوهش آن بود که یک چارچوب نوع شناسی جدید از مسائل سازمانی و راهکارهای آن ها در موقعیت های پیچیده ارائه شود. این چارچوب ویکی اُرگ نام دارد که وجه تسمیه آن این است که این چارچوب، همانند سایت ویکی پدیا، در عین حال که اطلاعاتی در خصوص مسائل پیچیده سازمانی و راهکارهای پیشنهادی آن ها ارائه می دهد، توسط کاربرانش (مدیران و متخصصان مسائل سازمانی) قابل اصلاح و گسترش است. هدف از ارائه این چارچوب کمک به مدیران در شناسایی و حل مسائل در موقعیت های پیچیده در سازمان هاست. این چارچوب بخش مهمی از روش شناسی کارگردانی مسائل سازمانی (DOP) به شمار می رود که یک روش شناسی برای برخورد با مسائل در موقعیت های پیچیده اجباری است. در این مقاله، ضمن معرفی چارچوب ویکی اُرگ، نحوه شکل گیری و روایی و قابلیت اعتبار آن نیز تشریح می شود.

در گذشته بیشتر عملیات های نظامی بر اساس برآوردهای اطلاعاتی، نیروی انسانی، لجستیکی و سایر برآوردها و طرح های عملیاتی طرح ریزی و اجرا می گردیدند ولی به مرور زمان با گسترش عملیات های مشترک و حتی مرکب روش های پیش بینی، طرح ریزی و تصمیم گیری نیز متنوع تر شده و توسعه یافتند. در این مقاله کاربرد روش های پیش بینی و آینده پژوهی مورد توجه قرار گرفته و روش های متنوع مورد استفاده شناسایی، معرفی گردیدند. با مرور کاربرد این روش ها در مقالات علمی 10 سال اخیر و نظرات صاحب نظران مشخص گردید که روند استفاده از روش های پیش بینی و آینده پژوهانه رو به افزایش است. بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با صاحب نظران و متخصصین روش های پیش بینی و آینده پژوهی در دو گروه روش های کمی و کیفی (98 روش اولیه) شناسایی گردیدند و با استفاده از روش PCA تعداد 64 روش استخراج و با روش تحلیل اهمیت- عملکرد (IPA) وضعیت کاربرد این روش ها در تصمیم گیری محیط عملیات مشترک و مرکب محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از گروه روش های کمی؛ روش های تخمین حداکثر احتمال، مدل سازی رایانه، شبیه سازی، میانگین متحرک خودهمبسته، روش های غیرخطی پیش بینی، خودهمبسته، بردار خودهمبسته بدون محدودیت، الگوریتم ژنتیک و تحلیل روند و از گروه روش های کیفی نیز روش های تحلیل میک مک، دیده بانی آینده، رویه های آینده پژوهی مشارکتی، روش های گروه- مؤلفه، چشم اندازسازی، بازی جنگ و تحلیل مؤلفه اصلی از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. همچنین در پایان با توجه به لزوم آشنایی تصمیم گیران محیط های عملیاتی مشترک و مرکب پیشنهادهایی برای بهبود استفاده از این روش ها ارائه شده است.

صنایع خودروسازی به دلیل داشتن زنجیره تأمین طولانی و شبکه ارتباطات گسترده میان عناصر متشکله آن با ریسک های بسیاری مواجه اند. شرکت سایپا (یکی از مهم ترین قطب های خودروسازی کشور) در سال های اخیر درزمینه چگونگی شناسایی، اولویت بندی و مدیریت ریسک های موجود در زنجیره تأمین خود با چالش های بسیاری مواجه بوده است؛ به طوری که همواره مقابله با این چالش از اولویت های اصلی پژوهش های این مجموعه بوده است. هدف این پژوهش، شناسایی و ارزیابی ریسک های موجود در زنجیره تأمین شرکت خودروسازی سایپا برای تعیین ریسک های بحرانی و اتخاذ تصمیم مناسب برای هریک از دسته های تعیین شده است. مدل های موجود ارزیابی ریسک، هر ریسک و اثر و اهمیت آن در عملکرد شرکت را به صورت مجرد و بدون توجه به شبکه ارتباطی میان ریسک های مختلف موجود در سیستم بررسی می کنند. ازطرفی این روش ها درصورتی به کار گرفته می شوند که تعداد ریسک های شناسایی شده محدود باشند. در این پژوهش تلاش شده است با تعبیه رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی درقالب گام های مدل ارزیابی ریسک کوزو، رویکرد جدیدی در ارزیابی ریسک ها استفاده شود. بدین منظور، نخست باتوجه به اسناد و مدارک شرکت و مصاحبه با خبرگان و بهره گیری از روش تحلیل تم، ریسک های زنجیره تأمین شرکت سایپا شناسایی شده است. در مرحله دوم، رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی در گام های مدل کوزو پیشنهاد شده است و با استفاده از این رویکرد، کلیدی ترین ریسک ها شناسایی شده اند. درنهایت نتایج حاصل با بهره گیری از ماتریس اهمیت - عملکرد تجزیه و تحلیل و تصمیمات لازم ارائه شده است. باتوجه به نتایج تحلیل، 48 درصد از کل ریسک ها در دسته های مالی- اقتصادی، تأمین کنندگان، اطلاعاتی، و حمل و نقل قرار دارند. 

هدف از اجرای این پژوهش، ارائه مدل زنجیره تأمین پایدار با تأکید بر عوامل رفتاری برای مواد غذایی استان کرمانشاه، می-باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است. مطالعه مربوط به ادبیات موضوع ازطریق مطالعه کتابخانه ای نظیر کتب، مجلات، پایان نامه ها، مقالات و غیره می باشد و از طریق پرسشنامه داده های مورد نیاز جمع آوری گردیده، سپس با انجام روشهای آماری داده های مورد نظر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. با توجه به موضوع این پژوهش، جامعه مورد مطالعه، در این تحقیق از مدیران و کارکنان مرتبط با زنجیره تامین در شرکتهای مواد غذایی شهر کرمانشاه تشکیل شده است که تعداد آنها 90 نفر می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS، مشخص شد که محیط آموزش، نوآوری،انگیزه،توانمندسازی کارکنان،احترام و اعتماد متقابل و نیز کار تیمی تاثیر مثبت و معنی داری بر زنجیره تامین پایدار که دارای سه شاخص زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی می باشد، دارند. واژه های کلیدی: زنجیره تأمین پایدار، عوامل رفتاری، معادلات ساختاری، صنعت مواد غذایی.

در سال های اخیر مسائل طبقه بندی چند معیاره به عنوان بخشی از حوزه تصمیم گیری چند معیاره، علاقه پژوهشگران را به همراه داشته است. این مسائل دربرگیرنده توسعه مدل های تصمیم، برای تخصیص گزینه ها به طبقات از پیش تعیین شده هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی توانمندی روش طبقه بندی چند معیاره ELECTRE-TRI در یکی از جذاب ترین مسائل تصمیم، یعنی مسئله انتخاب پرتفولیوی سهام است. در این پژوهش چهار رویکرد مختلف روش ELECTRE-TRI با هم مقایسه شده است. این رویکردها شامل تخصیص خوش بینانه با حد آستانه وتو، تخصیص بدبینانه با حد آستانه وتو، تخصیص خوش بینانه بدون حد آستانه وتو و تخصیص بدبینانه بدون حد آستانه وتو است. بدین منظور برای انتخاب سهام از هشت شاخص بازده، بتا، حاشیه سود خالص، ROA، ROE، EPS، P/E و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری استفاده شده است و وزن شاخص ها یا استفاده از روش BWM به دست آمده است. این پژوهش در شرکت سرمایه گذاری ملی ایران به عنوان موردمطالعه انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد، در بین رویکردهای مختلف روش ELECTRE-TRI، رویکرد تخصیص بدبینانه، بدون در نظر گرفتن حد آستانه وتو، نتیجه بهتری را ارائه می کند. همچنین نتیجه این مطالعه نشان از اهمیت بالای شاخص P/E در انتخاب پرتفولیو دارد.

در قرون آینده تصور دنیای بدون مسافرت های هوایی امری غیرممکن تلقی می گردد. همه روزه شرکت های هواپیمایی میلیون ها مسافر و کالا را بین کشورها و شهرهای مختلف جابجا می نمایند. در این فرایند امنیت پرواز هواپیماها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کشورهای مختلف برای تامین امنیت خود نیازمند سامانه های پیشرفته کشف، شناسایی مراقبت هوافضایی آسمان برای همه اهداف پروازی هستند. در بسیاری از کشورها فرایند کشف با استفاده از انواع رادارها صورت می پذیرد و فرایند شناسایی به چندین روش مختلف و عمدتاً توسط افراد متخصص در مراکز کنترل فضایی انجام می شود. اشکال عمده روش های فعلی احتمال بروز خطاهای تصمیم گیری انسانی می باشد. لذا به نظر می رسد با توجه به پیش بینی های انجام شده و روند رو به افزایش ترافیک هوایی لازم است با استفاده از مدل های تصمیم گیری فازی و هوش مصنوعی سامانه های نرم افزاری طراحی نمود که بتواند به عنوان تصمیم یار به نفرات تصمیم گیرنده در این حوزه کمک نماید. بر همین اساس در این مقاله با استفاده از داده های موجود به عنوان اطلاعات آموزشی، آزمون و اعتبارسنجی و آموزش در محیط الگوریتم فازی رابط کاربری تاکاچی- سوگنو در محیط نرم افزار متلب استفاده شده و الگوی بهینه ای جهت فرایندهای کشف و شناسایی توسط سامانه پیشنهادی ارائه گردیده است. مهمترین نتیجه این تحقیق بهبود تشخیص و اقدام مناسب اهداف پروازی به میزان حدود 20 درصد می باشد. با توجه به اینکه الگوریتم پیشنهادی به دلیل بهره گیری از پایگاه دانش قابلیت یادگیری و پیش بینی روندها را دارا می باشد، در مأموریت های آینده کاربرد وسیع تری خواهد داشت.

مدیریت بهتر مسائل پیچیده و ارائه راهکارهای مناسب برای حل آنها، مستلزم شناخت این نوع مسائل است. هدف از این مقاله، شناسایی ویژگی های مسائل پیچیده سازمانی از دیدگاه مدیران ایرانی و مقایسه آن با ویژگی های مسائل پیچیده در ادبیات موضوعی است که توسط متخصصین مختلف مطرح شده است. بدین منظور، ابتدا ویژگی های مسائل پیچیده از نگاه متخصصین شناسایی شد. همچنین، برای استخراج ویژگی های مسائل پیچیده از دیدگاه مدیران، مصاحبه های نیمه ساختاریافته ای با چهارده مدیر در سازمان های دولتی انجام گرفت. در این مصاحبه ها، از مدیران خواسته شده بود که تعریف خود را از مسائل پیچیده و یا ویژگی های آنها بیان کنند و در صورت امکان، به نمونه های مختلف آن در سازمان خود اشاره کنند. در این مقاله، برای استخراج ویژگی های مسائل پیچیده از دیدگاه مدیران، ابتدا به تحلیل محتوای نظرات مدیران در این خصوص پرداخته شد. به طور کلی، در مرحله تحلیل محتوا، هشت ویژگی کلی برای مسائل پیچیده شناسایی گردید و با ویژگی های شناسایی شده از دیدگاه متخصصین متناظراً مورد مقایسه قرار گرفت. در مرحله بعدی، با به کارگیری روش شالوده شکنی، به تحلیل و تبیین بیشتر متون حاصل از دیدگاه های مدیران پرداخته شد تا درک بهتری از دلایل انتخاب این ویژگی ها از سوی مدیران به دست آید. در واقع، شالوده شکنی در اینجا به عنوان یک ابزار انتقادی در ارتباط با توسعه نظریه مربوط به ویژگی های مسائل پیچیده به کار گرفته شد. نتایج حاصل از به کارگیری روش شالوده شکنی، نشان د هنده تأیید ویژگی های مرحله قبل به شیوه ای دیگر بود.

در سازمان های سرمایه گذار، مدیران پروژه های کاندیدای ورود به سبد سرمایه گذاری را یکسان و بر اساس برآورها های شخصی ارزیابی می کنند و مبنای استانداردی برای شناسایی پروژه هایی که سهم بیشتری از سرمایه گذاری و سود را به خود اختصاص می دهند، ندارند اما با افزایش تعداد، تنوع و پیچیدگی پروژه ها، خطا در این گونه برآوردها افزایش می یابد. مساله اصلی تحقیق حاضر طبقه بندی پروژه های کاندیدای ورود به سبد سرمایه گذاری شرکت غدیر، توسط معیار های مشخص از جمله زمان اجرای پروژه، بودجه مورد نیاز، مقیاس در صنعت، نوع محصولات و... به سه گروه از پیش تعیین شده بسیار مهم، متوسط و کم اهمیت می باشد. مدیران می توانند با شناسایی پروژه های با اهمیت تر، مطالعات دقیق تری به منظور کاهش ریسک و افزایش بهره وری سبد پروژه ها انجام دهند. بدین منظور از مدل سازی ریاضی از نوع طبقه بندی با استفاده از تکنیک MHDIS استفاده کردیم. سپس جهت بررسی کارائی، خطای مدل را با نتایج به دست آمده از مدل مشابه با نامUTADIS مقایسه کردیم. با توجه به میزان پایین خطای این مدل می توان نتیجه گرفت امکان استفاده از روش مذکور به عنوان یک ابزار مدیریتی درسازمان های سرمایه گذار موجود است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تشکیل دهنده، ارائه مدل مفهومی و اعتباریابی کیفی مدرسه سالم با تاکید بر بعد سلامت سازمانی صورت گرفت. راهبرد این پژوهش کیفی برای شناسایی عوامل ایجاد مدرسه سالم از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه تحقیق شامل اسناد، مدارک، متون و صاحب نظران حوزه مدیریت آموزشی به ویژه در مدارس بود. برای نمونه گیری از روش هدفمند استفاده گردید؛ بدین معنی که منابعی انتخاب گردیدند که بیشترین اطلاعات و داده را برای پاسخ به سوال تحقیق فراهم نمودند. نمونه گیری تا نقطه رسیدن به حداکثر اطلاعات، یا نقطه اشباع صورت گرفت. بر این اساس از 51 متن و 15 مصاحبه تخصصی برای گردآوری داده ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که مضامینی همچون مدیر آموزشی، رهبری آموزشی، ویژگی های دموگرافیک مدرسه، ویژگی های معلمان، فرهنگ مدرسه، تعهد سازمانی معلم، رفتار شهروندی، خشنودی شغلی معلم، پیشرفت تحصیلی و سلامت دانش آموزان از مهم ترین عوامل تشکیل دهنده ی مدرسه سالم می باشند. جهت اعتباریابی الگوی مفهومی مدرسه سالم از تکنیک دلفی استفاده شده است. مقدار ضریب توافق در راند اول تکنیک دلفی 624/0 و در راند دوم 703/0 و در راند سوم 765/0 به دست آمد که وحدت نظر بالایی میان دیدگاه صاحبنظران را نشان داد. همچنین مقدار معناداری در هر دو دور  نیز 000/0 بدست آمد بنابراین فرضیه هماهنگی بین نظرات مورد پذیرش قرار گرفت.  بدین ترتیب 9 عامل که میانگین بالای 7 را کسب نمودند، مورد توافق قرار گرفتند.

مطالعه حاضر با هدف تعیین کارآیی نسبی واحدهای اداری آموزش و پرورش استان زنجان با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها(DEA)  صورت پذیرفته است. این مطالعه از یک رویکرد کمّی بهره برده، به لحاظ روش، توصیفی-مقطعی بوده و برای پاسخگویی به سئوال های پژوهش از ابزار بررسی اسناد و مدارک اداری استفاده شده است. برای تعیین کارآیی، ابتدا با استفاده از پرسشنامه، نظرات خبرگان در خصوص متغیرهای ورودی و خروجی دریافت شد و سپس با استفاده از روش بُردا (Borda) به تعیین و انتخاب این متغیرها اقدام شد. با استفاده از مدل جمعی (Slack)، از تعداد 14اداره آموزش و پرورش، 7 اداره کارآ و 7 اداره دیگر ناکارآ تعیین شدند. به منظور استفاده از نتایج مطالعه در برنامه ریزی و بهینه کاوی، مقادیر بهینه هر متغیّر به تفکیک ادارات آموزش و پرورش ارائه شد تا از این مقادیر به عنوان هدف کمّی در هدفگذاری و برنامه ریزی استفاده شود

در این پژوهش طراحی و مقایسه یک مدل شبیه سازی موجودی چندسطحی، چندمحصولی در صنایع فولاد ایران ارائه می شود. مدل شبکه واگرا با چند محصول نهایی و چند محصول میانی و یک قلم محصول اولیه در نظر گرفته می شود. هدف کمینه سازی تابع هزینه با حفظ حداقل سطح سرویس دهی موردنظر برای هر تسهیل که  با نرخ پرسازی سنجیده می شود. در مدل ارائه شده با داشتن یک نقطه شدنی و موضعی سازی درجه دوم تابع هدف و خطی قیود پیرامون آن نقطه و استفاده از الگوریتم ژنتیک در رسیدن به نقطه ی بهینه موضعی کوشیده شده است. ازآنجاکه برآوردهای نقطه ای تابع هدف و نرخ های پرسازی به کمک شبیه سازی انجام می گیرد از آزمون فرض های آم اری برای بررسی شدنی و بهبود جواب ها استفاده می شود. پس از  اعتبار سنجی، مدل بااستفاده از اطلاعات شرکت فولاد مبارکه در یک شبکه سه سطحی اجرا می شود. با توجه به این نکته که موضعی سازی خطی حالت خاصی از موضعی سازی درجه دوم است؛ ازاین رو با اطمینان بیشتری می توان انتظار داشت نقطه به دست آمده از این مدل، بهتر از حالت موضعی سازی خطی باشد

اهداف: نظام آموزش عالی و دانشگاه ها به فرم هایی از چابکی نیاز دارند. این پژوهش با هدف تعیین میزان استفاده از مولفه های چابکی سازمانی در دانشگاه ها براساس 5 مولفه محرک ها، قابلیت های، تسهیل کننده، موانع و پیامدهای چابکی صورت گرفت. روش ها: این پژوهش توصیفی پیمایشی در اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی استان فارس انجام شد و 310 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته 116سئوالی سنجش میزان کاربست چابکی در دانشگاه ها استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری T یک نمونه ای و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: بین نظرات اعضای هیات علمی دانشگاه ها در مورد میزان کاربست مولفه های چابکی سازمانی بر حسب جنسیت آنان تفاوت معنی داری وجود نداشت؛ اما بر حسب رتبه علمی، سابقه تدریس، نوع دانشگاه اعضای هیات علمی و سمت افراد دارای تفاوت آماری معنی دار بود. نتیجه گیری: میزان استفاده از مولفه های چابکی سازمانی در دانشگاه های دولتی استان فارس در سطح کمتر از متوسط است.

مواجهه با مسائل پیچیده دنیای امروز که دربرگیرنده شاخص های متعدد کمّی و کیفی با جنس های متفاوت است، مستلزم بکارگیری روش های جامعی است که حالات مختلف این گونه مسائل را دربرگیرند. «تصمیم گیری چندشاخصه» بیش از پنج دهه است که در فرآیند تصمیم سازی، مدیران را یاری نموده است و مطمئناً در دهه های آینده نیز با بهبودهایی که در آن متصور است در حوزه های مختلف عمومی و تخصصی مدیریت کاربرد خواهد داشت. روش های مختلفی برای ارزیابی و رتبه بندی گزینه ها و بهینه سازی تصمیم از منظر شاخص های چندگانه در ادبیات تئوری تصمیم گیری توسعه یافته است. بکارگیری روش های عدم قطعیت مانند تئوری فازی و تئوری سیستم های خاکستری، امکان درنظرگرفتن شاخص های کیفی یا غیرقطعی را در مسائل تصمیم گیری چندشاخصه فراهم ساخته است. روش های مختلف نرمال سازی ماتریس تصمیم نیز به منظور بی بُعد سازی شاخص های مثبت(هرچه بیشتر بهتر) و منفی (هرچه کمتر بهتر) به کار گرفته شده اند. این پژوهش با استفاده از «تحلیل رابطه ای خاکستری» به عنوان یکی از تکنیک های تصمیم گیری چندشاخصه و از طریق بکارگیری اعداد خاکستری در کنار اعداد قطعی در ماتریس تصمیم گیری، امکان درنظرگرفتن هم زمان شاخص های کیفی و کمّی را فراهم می سازد؛ و از سوی دیگر با ارائه بهبودهایی در روش های نرمال سازی موجود، بی بُعدسازی شاخص های بهینه (دارای مقدار مطلوب از پیش تعیین شده) در کنار شاخص های مثبت و منفی را امکان پذیر می نماید. بنابراین در این پژوهش، روشی جامع برای تصمیم گیری چندشاخصه ارائه شده است که امکان در نظر گرفتن اولاً شاخص های کمّی و کیفی و ثانیاً شاخص های بهینه، مثبت و منفی را به طور هم زمان داراست. در پایان به منظور تشریح روش ارائه شده، یک مثال کاربردی گام به گام پیاده سازی و نتایج آن ارائه شده است.

زمینه: در دنیای مبتنی بر دانش، سرمایه های فکری نقش اساسی در دستیابی به مزیت رقابتی بازی می کنند. در این میان نقش آموزش عالی در ساختار اقتصادی کشورها از منظر تربیت نیروی کار و آموزش دیده برای بخش های خصوصی و دولتی و همچنین ایجاد زمینه های نوآوری و گسترش فناوری حائز اهمیت ویژه ای است. نظام آموزش عالی از طریق مدیریت و بکارگیری مؤثر سرمایه های فکری، زمینه رشد، نوآوری کارآفرینی و نهایتاً توسعه اقتصادی را فراهم می نماید. شناخت سرمایه های فکری در نظام آموزش عالی و شیوه های سنجش آن راه را برای بهبود مدیریت این سرمایه ها هموار می سازد. هدف: این پژوهش با معرفی عناصر سرمایه فکری و چگونگی سنجش آن در نظام آموزش عالی، راهبردی برای مدیریت این سرمایه ها ارائه می نماید تا از این طریق، نظام آموزش عالی به عنوان یکی از ابزارهای ویژه در دستیابی به سند چشم انداز نظام مقدس جمهوری اسلامی که در آن دانش و دانایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، نقش پر رنگ تری ایفا نماید. روش: برای دست یابی به هدف فوق شاخص ها و معیارهای سنجش سرمایه فکری که از سوی پژوهشگران مختلف معرفی شده مورد بررسی قرار گرفت و مبتنی بر آن شاخص هایی که بیش ترین فراوانی و کاربرد را در این تحقیقات داشتند شناسایی شده و به قضاوت 20 نفر از خبرگان و متخصصان دانشگاهی که حداقل دارای یک مقاله یا کار تحقیقاتی در ارتباط با سرمایه فکری بودند، گذاشته شد و با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی معیارهای سنجش سرمایه فکری رتبه بندی شد. یافته ها: نتایج و یافته های تحقیق نشان می دهد که سرمایه فکری در نظام آموزش عالی مشتمل بر سه عنصر اصلی سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای می باشد که از بین سرمایه انسانی با وزن نسبی0.710 دارای بیش ترین اولویت و سرمایه ساختاری با وزن نسبی0.206 در اولویت دوم و سرمایه رابطه ای با ضریب وزنی0.084 در اولویت سوم قرار دارد. همچنین مهم ترین زیر معیارهای سرمایه انسانی به ترتیب اولویت عبارت اند: از هیئت علمی، دانشجویان و کارکنان. نتیجه گیری: بر مبنای یافته های تحقیق، درنهایت مدل مناسب سنجش سرمایه فکری به همراه ابعاد و معیارهای مربوطه جهت نظام آموزش عالی ایران ارائه گردید.