مدیریت صنعتی

هدف: ارزیابی کارآیی نوآوری کمک می کند تا بهترین دست اندرکاران نوآوری را به منظور الگوگیری مورد شناسایی قرار داده و روش های بهبود کارآیی را از طریق روشن نمودن نقاط ضعف مشخص نمود. در این مقاله رویکرد فرموله سازی جدیدی برای تحلیل پوششی داده های شبکه ای پویا ارائه شده است تا ضمن کنترل اوزان انتخابی، کارآیی کلی سیستم های چندبخشی- چند دوره ای (MPMDS) را مورد ارزیابی قرار دهد. روش: به منظور ممانعت از روبرو شدن با جعبه سیاه فرآیند نوآوری، در ابتدا یک مدل مفهومی از ساختار شبکه ای پویای نوآوری دانشگاه ها طراحی شده و سپس مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای پویای ارائه شده در این تحقیق، مورد استفاده قرار گرفته شده است. یافته ها: از 13 دانشگاه مورد مطالعه، تعداد 1 دانشگاه (معادل 7 درصد) در فرآیند نوآوری کل کارآ شناخته شدند و میانگین کارایی برابر 82/0 برای دانشگاه ها بدست آمد. در هر دو زیرفرآیند تحقیق و توسعه و بکارگیری نتایج نیز 1 دانشگاه (معادل 7 درصد) کارآ شناخته شد و میانگین کارآیی به ترتیب برابر با 85/0 و 46/0 بدست آمد که نشان دهنده عملکرد ضعیف دانشگاه ها در زمینه بکارگیری نتایج و پیاده سازی و تجاری سازی ایده ها می باشد. همچنین روند تغییرات میانگین کارآیی در زیرفرآیند بکارگیری نتایج، کاملاً برعکس زیرفرآیند تحقیق و توسعه بود. نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان دهنده آن است که مدل ارائه شده در این تحقیق با کنترل وزن ها و محدود کردن آنها و توانایی اعمال اوزان مورد نظر مدیریت، علاوه بر حل مشکلات مدل های متعارف تحلیل پوششی داده ها در عدم کنترل اوزان، قابلیت تفکیک کنندگی واحدهای کارآ و ناکارآ را بهبود می بخشد.

هدف: : به عقیده بسیاری از صاحب نظران، ضعف روش شناسی یکی از نقاط ضعف پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری در کشور می باشد. نوعی از مطالعات جامع که به بررسی و مقایسه ابعاد روش شناسی پژوهش های قبلی می پردازد، مطالعه فرا روش می باشد. هدف از این پژوهش شناسایی و ارزیابی وضعیت مولفه های روش شناسی پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری رشته مدیریت صنعتی دانشگاه شیراز طی سال های 1370 تا 1398 می باشد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی است که با استفاده از فراروش به بررسی پایان نامه های رشته مدیریت صنعتی می پردازد. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل و هم رخدادی کلیدواژگان از نرم افزار  VOSviewerاستفاده شده است. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان می دهد که 89 درصد پایان نامه ها از نوع تحقیقات کاربردی و بیشترین ابزار مورد استفاده پژوهشگران، پرسشنامه (31 درصد) بوده است. علاوه بر این نتایج حاکی از غلبه روش های کمی (79 درصد)، پارادایم اثباتی (80 درصد) و راهبرد پیمایشی (57 درصد)، روش های آزمون آماری (30درصد) در تجزیه و تحلیل یافته ها در تحقیقات مدیریت صنعتی می باشد. در نهایت با استخراج 713 کلید واژه منحصر به فرد، 56 واژه حداقل 5 بار تکرار شده اند که شامل تحقیقات کاربردی، توصیفی، کمی، اثباتی، کتابخانه ای و میدانی،  پیمایشی، اسناد و مدارک و پرسشنامه می باشند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند به شناخت از وضعیت گذشته منجر شده و با ارائه تصویری از گرایشات در انتخاب روش های مورد استفاده در پایان نامه ها، خلاء های موجود را شناسایی کرده و برای برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی آتی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: تحلیل پوششی داده ها یک روش مؤثّر برای ارزیابی کارایی نسبی واحدهای تصمیم گیرنده است. رو ش های کلاسیک، هر واحد سازمانی را به صورت جعبه سیاه در نظر گرفته و ارزیابی را به ورودی های اولیه و خروجی های نهایی، محدود و از فرآیندهای داخلی غفلت می ورزد که این مشکل با معرفی و بکارگیری تحلیل پوششی داده ها در ساختارهای شبکه ای جهت تحلیل دقیق تر کارایی با درنظر گرفتن فرآیندهای داخلی آن، مرتفع گردیده است. در اکثر مدل های ارائه شده، ورودی ها و خروجی های واحدهای تصمیم گیری، قطعی می باشند اما در بسیاری از موارد، این داده ها با روش های دقیق، قابل اندازه گیری نیستند. لذا این مقاله، به دنبال معرفی یک مدل جدید تحلیل پوششی داده های شبکه ای نایقین با ساختار موازی با درنظرگرفتن ورودی ها و خروجی ها به عنوان متغیرهای نایقین، می باشد. رویکرد مورد استفاده، توسعه مدل ریاضی از بعد نظری، اثبات خواص نظری مدل، اعتبار ریاضی و کاربردی نمودن آن است. روش: در این مقاله از مفروضات تئوری نایقینی و مدل های تحلیل پوششی داده های شبکه ای با ساختار موازی برای ارزیابی واحدهای تصمیم گیرنده شبکه ای با ساختار موازی و ورودی ها و خروجی های نادقیق، استفاده شده است. یافته ها: با توجه به نتایج اجرای مدل پیشنهادی در سازمان تامین اجتماعی، کارائی تمامی واحدهای تصمیم گیرنده و بخش های زیر مجموعه آن، بین صفر و یک ارزیابی گردیده است. نتیجه گیری: به دلیل کثرت بخش های زیرمجموعه، هیچ کدام از دوازده اداره کل بیمه ای تأمین اجتماعی به عنوان واحدهای تصمیم گیرنده، کارا (نمره کارایی یک) نبوده است امّا در میان 313 شعبه، سه شعبه کارا ارزیابی گردیدند. نتایج نهایی اجرای مدل نایقین، مفروضات مدل قطعی را اثبات نمود.

هدف: تحلیل پوششی داده ها یک روش شناخته شده مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی برای اندازه گیری کارایی واحدهای تصمیم گیرنده است. این روش از مجموعه واحدهای تصمیم گیرنده، تعدادی را به عنوان کارا معرفی می نماید و به کمک آنها مرز کارائی را تشکیل می دهد. در این حالت چندین واحد تصمیم گیرنده کارا ارزیابی شده و نمی توان تمایز مناسبی میان این واحدهای تصمیم گیرنده ایجاد نمود چرا که چندین واحد تصمیم گیرنده نمره کارایی یکسانی برابر یک دارند. روش: این پژوهش به منظور ارائه یک مدل جدید برای رتبه بندی واحدهای کارا در تحلیل پوششی داده های فازی ارائه شده است. در این پژوهش استفاده از سیستم استنتاج فازی به منظور رتبه بندی واحدهای کارا به عنوان روشی جدید پیشنهاد شده است. در روش پیشنهادی ابتدا واحدهای کارا و ناکارا با استفاده از تحلیل پوششی داده ها از یکدیگر تمیز داده می شوند. سپس از مفاهیم سیستم استنتاج فازی برای رتبه بندی واحدهای کارا استفاده می شود. یافته ها: اطلاعات واحدهای ناکارا به گونه ای است که سبب شده تحلیل پوششی داده های فازی نتواند مقدار کارایی برابر یک را به این واحدها تخصیص دهد. با توجه به این مفهوم در روش پیشنهادی هر کدام از این واحدهای ناکارا به صورت یک قاعده در نظر گفته شده و میزانی از این قواعد که توسط واحدهای کارا فعال می شوند به عنوان شاخصی برای رتبه بندی آن ها قرار داده می شود. نتیجه گیری: در انتها یک مثال عددی برای بررسی صحت کارکرد مدل انجام شده است. در این مثال از داده های موجود در یکی از مقالات پایه ای این حوزه استفاده گردید و مشاهده شد نتایج بدست آمده از روش پیشنهادی این پژوهش با نتایج پژوهش مذکور کاملا یکسان می باشد.

هدف: عملیات بشردوستانه با وقوع فجایع به منظور حفظ زندگی مردم، کاهش آلام آسیب دیدگان و رفع نیازهای آنان به سرعت شروع می شود. جهت امدادرسانی و کمک به آسیب دیدگان می بایست استراتژی و راهکارهای مناسبی بکار گرفته شود. در همین راستا، این مقاله با هدف ارائه رویکردی ترکیبی جهت انتخاب استراتژی های اثربخش در زنجیره تأمین بشردوستانه صورت گرفته است. روش: در این تحقیق در ابتدا نیازهای آسیب دیدگان شناسایی و دسته بندی گردید و وزن هر کدام از آن ها با استفاده از تکنیک سوارای فازی بدست آمد. سپس جهت انتخاب استراتژی به منظور رفع نیازهای آسیب دیدگان از رویکرد ترکیبی QFD و مدل سازی چندهدفه استفاده گردید. جهت حل مدل چندهدفه از روش های محدودیت اپسیلون و محدودیت اپسیلون تقویت شده و نرم افزار گمز استفاده شد. یافته ها: : نیازهای آسیب دیدگان زلزله در کشور شناسایی و در پنج دسته نیازهای مواد غذایی، بهداشتی، روحی و روانی، اسکان و تسهیلات زندگی دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که نیاز به تغذیه و مواد غذایی، تخلیه و خروج گروه های آسیب دیده از محل حادثه و دسترسی به آب آشامیدنی مهم ترین احتیاجات آسیب دیدگان به هنگام وقوع زلزله می باشند. جهت کمک به آسیب دیدگان زلزله، تعداد 14 استراتژی در سه دسته استراتژی های مربوط به ساخت وساز، بهبود زیرساخت و تقویت فرآیندهای امدادرسانی تقسیم شدند. نتیجه گیری: جهت کاهش آسیب ها به هنگام وقوع زلزله می بایست از مصالح سبک در ساخت وساز استفاده شود، فرهنگ سبک سازی تقویت گردد و در عین حال آگاهی ساکنین در بکارگیری مصالح بادوام ارتقاء یابد. همچنین سیستم های فرسوده آب، برق و گاز شهری توسعه یافته و بین آن ها یکپارچگی وجود داشته باشد. بعلاوه می بایست در حین امدادرسانی، نظام ارتباطات اصلاح شده، و مدیریت موجودی و مکان یابی تخلیه، تقویت شود.

هدف: در محیط های کاری، سازمان ها نیازمند ایجاد تعادل بین موجودی انبار و هزینه های نگهداری می باشند.از این رو کنترل موجودی یکی از دغدغه های اصلی سازمان هاست.در بسیاری از سازمان ها از روش طبقه بندی ABC  جهت کنترل حجم زیاد موجودی ها استفاده می کنند. در طبقه بندی ABC سنتی ،اقلام تنها براساس یک معیار واحد دسته بندی می شوند اما توجه به معیارهای دیگر نیز ضروری است که در اینگونه موارد از طبقه بندی چندمعیاره اقلام موجودی استفاده می شود.هدف این پژوهش ارائه مدل جدید در طبقه بندی چندمعیاره اقلام موجودی است. روش: در این پژوهش از روش تحلیل پوششی داده ها جهت ارائه مدلی مناسب برای طبقه بندی اقلام موجودی استفاده شده است. در ادبیات پژوهش از مدل های شعاعی و غیر شعاعی تحلیل پوششی داده ها برای طبقه بندی اقلام موجودی استفاده شده است که از مقایسه نتایج مدل ها نتیجه می شود مدل های غیرشعاعی طبقه بندی منطقی تری را ارائه می دهند. به همین دلیل در این مقاله انواع دیگر مدل های غیرشعاعی جهت بهبود طبقه بندی اقلام موجودی پیشنهاد شده است. یافته ها : روش پیشنهاد شده ضعف مدل های شعاعی را ندارد و در راستای مدل های غیرشعاعی باعث بهبود طبقه بندی چندمعیاره اقلام موجودی شده است. نتیجه گیری: جهت اجرای مدل های جدید و مقایسه آن ها با مدل های موجود از47 قلم از اقلام موجودی مربوط به یک مثال عددی مشترک موجود در ادبیات پژوهش و همچنین 80 قلم از اقلام موجودی شرکت صنعتی پارس خزر استفاده شده است.نتایج مقایسه مدل پیشنهاد شده با مدل های موجود در ادبیات پژوهش، نشان دهنده برتری مدل پیشنهاد شده است.

هدف: بسیاری از دانشگاه های برتر جهان، تصمیم گرفته اند که آموزش مجازی را در نیمسال آینده برگزار کنند. در کشور ایران هم، پیش بینی ها وضعیت قرمزی را برای برخی مناطق از لحاظ شیوع کرونا نشان می دهند. همچنین، تعدادی از دانشجویان دانشگاه ها در این مناطق سکونت دارند. بنابراین، در برنامه ریزی نیمسال آینده باید تمرکز بیشتری روی آموزش مجازی صورت پذیرد. طبق دستورالعمل های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ایران، آموزش دانشجویان باید به گونه دو بخشی شامل آموزش مجازی و آموزش حضوری به اجرا در آید. در آموزش حضوری با نیازمندی های فضای آموزشی، دانشجویان به رسته هایی تقسیم می شوند به شکلی که اجرای پروتکل های بهداشتی در دانشگاه و فضای آموزشی شدنی باشد. به این منظور در این پژوهش یک مدل بهینه سازی ریاضی برای تخصیص هفته های ترم تحصیلی به دانشجویان رسته های مختلف در شرایط کرونا زیستی ارائه شده است. روش: در این مقاله، برای تعیین هفته های خاص به دانشجویان رسته های مختلف در طول ترم تحصیلی در آموزش حضوری، یک مدل بهینه سازی ریاضی به صورت برنامه ریزی غیر خطی با متغیرهای صحیح پیشنهاد می شود. در تابع هدف مدل، توزیع دانشجویان در فضای آموزشی طی هفته های متوالی در طول ترم تحصیلی به گونه ای انجام می شود که بیشینه پراکندگی ممکن را، به دلیل جلوگیری از شیوع بیماری کرونا داشته باشد. یافته ها : این مدل برای تخصیص هفته های خاص به دانشجویان رسته های مختلف در دانشگاه (به صورت عمومی)، پیاده سازی شده و به کارگیری آن نتایج مثبتی را برای تصمیم گیرندگان، به صورت خاص در دانشگاه علامه طباطبایی، به همراه داشته است. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از پیاده سازی و اجرای مدل، چشم انداز روشن و مثبتی را برای تصمیم گیرندگان در دانشگاه به همراه خواهد داشت. برای ادامه این پژوهش، باید مدل بهینه سازی دیگری برای هر دانشکده با در نظر گرفتن محدودیت های هر گروه آموزشی طراحی و اجرا گردد.