مدیریت صنعتی

فرایند نگهداری و تعمیرات، یکی از حیاتی ترن فرایندهای سازمان است که وظیفه اصلی آن نگهداری و حفظ ماشین آلات در شرایط مطلوب یا بازگرداندن آنها از شرایط نا مطلوب به مطلوب است. خرابی ماشین آلات، به از دست رفتن زمان در دسترس تجهیزات و افزایش هزینه های سازمان منجر می شود، بنابراین همواره بهبود عملکرد ماشین آلات و درنتیجه بهبود فرایند نت، مورد توجه متخصصان بوده است. هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که بر اساس شاخص های انتخاب شده، کدام دستگاه بیشتر از دستگاه های دیگر نیاز به نت پیشگیرانه دارد. افزایش میزان عمر تجهیزات، افزایش رضایتمندی مشتریان و کاهش دیرکرد صورت گرفته به سبب خرابی های دستگاه ها، از دلایل انجام این پژوهش است. در این مقاله نخست به شناسایی شاخص های مهم در بحث نگهداری و تعمیرات کارخانه با توجه به سوابق دستگاه های موجود در سال 91 به مدت دوازده ماه پرداخته شده است و سپس به کمک یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره با نام مدل مارتل و زاراس، به اولویت بندی و شناسایی حیاتی ترین دستگاه موجود در کارخانه پرداخته و راه کارهایی برای نگهداری این دستگاه در بالاترین سطح کیفی خود ارائه شده است.

مدیریت نیروی انسانی در صنعت تایر ایران، نیازمند تصمیم های راهبردی و آینده نگر برای مقابله با تغییرات پیش بینی نشده است. در این زمینه یکی از کاربردی ترین ابزارها، پویایی سیستم است که با جست وجوی ساختارهای علّی معلولی در سیستم ها، رفتار آنها را در برابر تغییرات ناگهانی شبیه سازی می کند تا سیاست هایی برای مقابله با شرایط احتمالی آینده تدوین شوند. پژوهش حاضر می کوشد با ارائه مدلی پویا برای صنعت تایر خودروی سواری کشور، تغییرات نیروی انسانی فعال این صنعت را تا چشم انداز 1404 برنامه ریزی و تحلیل حساسیت کند. برای این کار، ساختارهای صنعت تایر خودروی سواری بر مبنای روش استرمن طراحی و داده های 10 سال اخیر، متغیرهای تأثیرگذار مدل شناسایی شدند. داده ها با روابط ریاضی مدل سازی و به منزله ورودی های مدل دینامیکی، در نرم افزار Vensim به کار رفتند. بر مبنای مدل طراحی شده، رفتار و نتایج نهایی متغیرهای مدل تا پایان مرز زمانی مورد نظر، بررسی شد. نتایج نشان داد که تا پایان چشم انداز، حدود پانزده هزار نفر در این صنعت فعال خواهند بود. درنهایت تحلیل حساسیت تأثیر متغیرهای مهم، به ویژه تقاضا بر صنعت تایر انجام و توصیه هایی برای اتخاذ سیاست های برنامه ریزی کلان تولید و نیروی انسانی در شرایط مختلف، ارائه شد.

زمان بندی درس های دانشگاه یک مسئله پیچیده بهینه سازی است. عوامل زیادی مانند گروه های آموزشی، استادان، اتاق ها و دانشجویان، مسئله را بزرگ و حل آن را دشوار می کنند. هر عامل، مجموعه ای از محدودیت ها را که معمولاً با هم در تضاد هستند، بر فضای حل تحمیل می کند. اگر درس ها در اتاق های متفاوت و در بازه های زمانی معین به گونه ای زمان بندی شوند که مجموعه محدودیت ها را برآورده کنند، مسئله حل خواهد شد. در این نوشتار برای حل مسئله زمان بندی درس های دانشگاه، یک الگوریتم هیوریستیک فرادست بر مبنای گراف ارائه شده است. الگوریتم پیشنهادی یک رویه مدل سازی دو لایه است که هیوریستیک فرادست را با روش رنگ آمیزی گراف ترکیب می کند. لایه بالاتر، یک هیوریستیک مناسب را انتخاب می کند که بتواند یک حل شدنی خوب را برای مسئله رنگ آمیزی گراف در لایه پایین ارائه دهد. الگوریتم پیشنهادی در حل یک مسئله واقعی به کار رفته است. رویکرد پیشنهادی توانست همه محدودیت های نرم و سخت را برآورده کند. بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که رویکرد پیشنهادی یک روش مناسب و کارای محاسباتی، در یافتن حل مسئله زمان بندی درس های دانشگاه است.

در این مقاله تلاش می شود با ارائه مدلی، دو نقطه ضعف مدل های پایه ای تحلیل پوششی داده ها در عدم کنترل اوزان عوامل و محاسبه مجموعه ای متفاوت برای وزن های انتخابی واحدهای مختلف، به طور همزمان برطرف شود. این پژوهش یک مطالعه موردی است که مدل معرفی شده را برای ارزیابی کارایی نواحی هجده گانه مدیریتی شرکت توزیع نیروی برق فارس، در سال 1384 به کار برده است. کارایی واحد های مورد نظر، نخست به کمک مدل پایه CCR مضربی خروجی محور اصلاح شده، اندازه گیری شد و در مرحله بعد این کار با مدل ارائه شده، انجام گرفت. در مدل کلاسیک از هجده ناحیه توزیع، پنج ناحیه نواحی کارا شناخته شدند (حدود 28 درصد) و میانگینی برابر 74/0 برای کارایی واحدها به دست آمد، اما با استفاده از مدل ارائه شده، تنها یک واحد توانست خود را واحدی کارا نشان دهد و میانگین به دست آمده برای کارایی واحدها تا 35/0 کاهش یافت. نتایج نشان دهنده آن است که مدل مورد استفاده، علاوه بر اینکه نقاط ضعف DEA کلاسیک را در مورد عدم کنترل اوزان برطرف می کند، توانایی تفکیک کنندگی مدل را نیز افزایش می دهد.

سازمان ها در ساختار پروژه ای، توجه ویژه ای به مقوله مدیریت بهینه پروژه دارند و در این راستا می کوشند از تأخیر در پروژه ها بکاهند. مناطق عملیات انتقال گاز، ازجمله سازمان هایی هستند که بخش عمده ای از فعالیت آنها در ساختار پروژه ای رقم می خورد. لذا اهمیت توجه به مقوله مدیریت پروژه و آسیب شناسی پیشامد تأخیر که هزینه های هنگفتی به سازمان تحمیل می کند، در این سازمان ها دوچندان می شود. در نوشتار پیش رو، پیشامد تأخیر پروژه های منطقه سه عملیات انتقال گاز ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، از مصاحبه با تعدادی از مدیران و کارشناسان و متخصصان صف و ستاد سازمان مذکور و همچنین پرسش نامه استفاده شده است. برای اثبات فرضیه ها، آزمون تی. و برای رتبه بندی عوامل مؤثر بر تأخیر پروژه ها، آزمون فریدمن به کار گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، مؤثرترین عامل در تأخیر پروژه ها از دیدگاه پاسخ دهندگان، عدم انجام تعهدهای پیمانکار و کم اثرترین عامل، عوامل محیطی شناخته شد. از یافته های این پژوهش می توان برای آسیب شناسی پروژه های سایر مناطق عملیات انتقال گاز و نیز، سازمان های مشابه استفاده کرد.

امروزه با گسترش رقابت میان شرکت ها، ساخت محصول یا خدمت مطابق با الزامات مشتریان، مسئله ای مهم تلقی می شود. به گفته دیگر، شرکت ها می بایست شناسایی مطلوبی از نیازمندی های مشتریان داشته باشند و بتوانند آنها را در الزامات فنی محصول خود پیاده سازی کنند و برای عملی کردن الزامات فنی محصول، باید تضادهای میان این الزامات را در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف کنند. پژوهش حاضر، ابزاری برای طراحی محصول ترانسفورماتور مبتنی بر الزامات مشتری، در شرکت ایران ترانسفوری ارائه می دهد. برای این کار، ابتدا از ابزار QFD فازی استفاده شده است. در فرایند ماتریس خانه کیفیت، برای وزن دهی به الزامات مشتریان، فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به کار رفته و از نرم افزار تصمیم گیری پیشرفته برای محاسبه پایایی استفاده شده است. در خروجی ماتریس خانه کیفیت، اهمیت الزامات فنی طراحی بر اساس الزامات مشتریان بیان می شود، اما بین این الزامات فنی تضادهایی وجود دارد که براساس اهمیت این الزامات، از ابزار TRIZ برای رفع تضادها در کمترین زمان ممکن استفاده شده است و این به معنای انتقال تکنولوژی است.

پژوهش حاضر به ارائه رویکردی جایگزین در تصمیم گیری و به کارگیری آن در انتخاب بهترین بالگرد نظامی از میان گزینه های موجود می پردازد. برای این کار، پس از شناسایی معیارهای ارزیابی و انتخاب بالگردهای نظامی، از روش تحلیل مؤلفه های اصلی برای تعیین اوزان اهمیت این معیارها استفاده شد. سپس این اوزان در صورت بندی مدل برنامه ریزی آرمانی به کار رفت. درنهایت با اجرای مدل برنامه ریزی آرمانی، به ازای پارامترهای متناظر با گزینه های در دسترس، ضمن رتبه بندی گزینه ها، امکان انتخاب بهترین گزینه فراهم شد. مزایای متعددی چون، اتکای کمتر به نظرات ذهنی و ادراکات فردی و تأکید بیشتر بر داده های واقعی، حذف هم خطی های چندگانه بین شاخص های ارزیابی، کاهش چشمگیر ابعاد مسئله ارزیابی بدون ریزش قابل توجه اطلاعات، انعطاف پذیری در مواجهه با معیارهای کمی و کیفی و سهولت به کارگیری، حکایت از قابلیت بالای این مدل در حل مسئله ارزیابی و انتخاب گزینه ها دارد.

عملکرد پروژه های سازمان، تأثیر مهمی بر اجرای موفقیت آمیز استراتژی های سازمان دارد و این امر در سازمان های پروژه محور که کسب وکارشان براساس پروژه هاست، از اهمیت بیشتری برخوردار است. سازمان مادر که یکی از گروه های تعیین کننده موفقیت یا شکست پروژه  است، کارکردهای متفاوتی در رابطه با پروژه هایش دارد که شناسایی آنها نقش مهمی در توسعه ادبیات موضوع و شناخت بیشتر این نوع سازمان ها دارد. در این پژوهش بر اساس رویکرد کیفی و با استفاده از یک مطالعه چند موردی، هفت سازمان پروژه محور فعال در صنعت ساخت مورد بررسی قرار گرفتند تا کارکردهای سازمان مادر آنها در رابطه با پروژه هایشان مشخص شوند. براساس تجزیه وتحلیل های بین موردی، هفت کارکرد اصلی برای سازمان های پروژه محور شناسایی شده است. با مشخص شدن این کارکردها، سازمان های پروژه محور می بایست در توسعه قابلیت های لازم برای انجام هرچه بهتر آنها حرکت کرده و سیاست ها و استراتژی هایی را در این جهت تدوین و پیاده سازی کنند.