بهرنگ اسدی

دسترسی مالی بدین معنی است که افراد و صاحبان کسب وکار بتوانند به محصولات و خدمات مالی مورد نیاز، با راحتی و صرفه اقتصادی مناسب و همچنین از طریق راه های ارتباطی معتبر و پایدار، دسترسی داشته باشند. کاهش فقر، افزایش رشد اقتصادی و کاهش بیکاری از مهم ترین مزایای دسترسی مالی به حساب می آیند. با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر به معرفی و تبیین مفهوم دسترسی مالی پرداخته شده و شاخصی ترکیبی طراحی شده است که به وسیله آن میزان دسترسی مالی قابل اندازه گیری می باشد. سپس با استفاده از شاخص طراحی شده، دسترسی مالی در هر یک از استان های کشور ایران محاسبه شده و استان ها از این منظر رتبه بندی شده اند. نتایج نشان می دهد استان های تهران، سمنان و یزد بیشترین سطح دسترسی مالی و استان های سیستان بلوچستان، خوزستان و آذربایجان غربی کمترین سطح دسترسی مالی را در بین استان ها در اختیار دارند. در نهایت، عواملی که منجر به کاهش رتبه استان ها در تحقق شاخص  دسترسی مالی شده اند، مورد بررسی قرار گرفته است.

انبوه پروژه های سازمانی و پیچیدگی های تصمیم گیری پیرامون آنها موجب می شود مدیریت و رهبری پروژه، چالش های ویژه خود را داشته باشد. از این رو و به منظور استفاده مطلوب از فرصت ها و دارایی های سازمان، لازم است مدیران با استقرار سیستم مدیریت جامع چندوجهی، سبد پروژه سازمان را تشکیل دهند و با لحاظ توجیه های مناسب اقتصادی، فنی و اجتماعی آن را به انجام برسانند. همچنین، کمبود منابع موجب می شود مدیران همواره به دنبال انتخاب تعدادی از پروژه های ممکن به منظور اجرا یا اولویت بندی باشند. در این تحقیق، با درنظرگرفتن آثار متقابل معیارها و اشتراک منابع پروژه های سازمان، رویکردی برای ارزیابی و انتخاب پروژه ها ارائه شد. در این مدل دومرحله ای، ابتدا با تشکیل یک الگوریتم شاخه و کران و با درنظرگرفتن اشتراک منابع پروژه ها، سبدهای بیشینه مشخص شد و سپس کارایی هرکدام  از این سبدها با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی ارزیابی شد تا سبدهای پروژه بر این اساس رتبه بندی شوند. علاوه براین، بین درجه های کارایی روش مورد استفاده در این مقاله با روش های DEA و COLS همبستگی قابل قبولی وجود دارد.

بهینه سازی سبد پروژه سازمانی به دلیل پیچیدگی ارزیابی پروژه ها و همچنین محدودیت منابع همواره با چالش های تصمیم گیری متعددی روبرو است. مطالعات بسیاری برای ارائه و بررسی عملکرد مدل ها و الگوریتم های بهینه سازی سبد پروژه انجام شده است. با این وجود لحاظ اثرات متقابل بین پروژه ها در بسیاری از این پژوهش ها مغفول مانده است. اگرچه لحاظ کردن اثرات متقابل بین پروژه ها باعث پیچیدگی مضاعف مسئله انتخاب سبد پروژه می شود، صرف نظرکردن از محاسبه این اثرات ممکن است کارایی فرآیند تصمیم گیری و مطلوبیت سبد پایانی پروژه را به شدت تحت تأثیر قراردهد. در این مقاله ابتدا فرمولاسیون مسئله انتخاب سبد پروژه با درنظر گرفتن اثرات متقابل بین پروژه ها انجام شده است. سپس مسئله انتخاب سبد پروژه با درنظر گرفتن اثرات متقابل پروژه ها با استفاده از الگوریتم های بهینه سازی ICA بررسی شده است. لحاظ کردن اثرات متقابل در انتخاب سبد نهایی و برازندگی آن را تحت تأثیرات قابل توجه بالایی قرار می دهد. نتایج حاصل نشان می دهد که روش ICA نسبت به روش الگوریتم هایGA ، PSO و CPSO که پیش از این در این گونه مسائل به کار رفته است برتری دارد.

در این مقاله نتایج حاصل از به کارگیری مدل های بازاربینی و اوراق گزینی در ارزیابی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک فعال بازار سرمایه ارائه می شود. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که صندوق ها تا چه حد در رسالت خود برای کسب بازده بالاتر از بازار موفق بوده اند و آیا کسب بازده بالاتر از بازار در طول زمان برای این واسطه های مالی، روندی معنادار داشته و حاصل توانمندی های مدیریت فعال سبد اوراق بهادار است؟ برای پاسخ به این سؤال ها، اطلاعات نمونه ای متشکل از هشت صندوق سرمایه گذاری در سهام، انتخاب شد. توانمندی های مدیریت فعال در این صندوق ها شامل بازاربینی و اوراق گزینی مطابق دو مدل ترینور مازوی و هنریکسون مرتون بررسی شد. بررسی نتایج نشان داد که در میان صندوق های موضوع پژوهش، توانمندی بازاربینی به صورت معنادار در هیچ موردی وجود ندارد و اوراق گزینی مثبت تنها در دو صندوق عضو نمونه مشاهده شده است.