اندازه گیری تربیتی

مدل های تشخیصی شناختی(CDM) مدل های متغیر مکنون چندبعدی تأییدی با ساختاری پیچیده هستند. در این پژوهش از این مدل ها برای بررسی وضعیت دانش آموزان پایه اول دبیرستان در درس ریاضیات استفاده شد. سنجش تشخیصی شناختی بر اساس 8 صفت اصلی، شامل 32 سوال بر روی نمونه ای به حجم 509 دانش آموز که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین دانش آموزان شهر تهران انتخاب شده بودند، اجرا گردید. از مدلهای IRT برای تعیین ویژگی های روانسنجی سوالات استفاده شد تجزیه و تحلیل داده ها با به کارگیری مدل DINA در مدلسازی تشخیصی شناختی ریاضیات نشان داد که هشت صفت زیربنایی تبیین کننده عملکرد ریاضی دانش آموزان پایه اول دبیرستان است. بر اساس نتایج پژوهش مشخص گردید که آزمودنی ها تنها در یک صفت از هشت صفت به حد تسلط ( 7/0) دست یافته اند و کمترین میزان تسلط مربوط به مهارت های درک مفهوم تعاریف ( 494/0) ، عملیات پیشرفته ریاضی ( 498/0) و کاربرد آموخته ها در مسائل واقعی (505/0) است.

پژوهش حاضر با هدف آزمون ویژگیهای روان سنجی سیاهة فرسودگی تحصیلی (SBI؛ سالملا آرو، کیورا، لسکینن و نورمی، 2009) در بین گروهی از دانشجویان دختر و پسر ایرانی انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر 322 دانشجوی کارشناسی (166 پسر و 156 دختر) به SBI و سیاهة مشغولیت تحصیلی (SEI، سالملا آرو و آپادایا، 2012) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی SBI از روش آماری تحلیل عامل تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی SBI از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازة SBI، ضریب همبستگی بین نمرة کلی و مقیاس های SBI با نمرة کلی مشغولیت تحصیلی دانشجویان گزارش شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی بر پایه نرم افزار AMOS نشان داد که SBI از سه عامل خستگی از دانشگاه، بدگمانی نسبت به دانشگاه و عدم کفایت فردی تشکیل شده است. مقادیر ضرایب همسانی درونی SBI برای عوامل خستگی، بدگمانی و عدم کفایت فردی و نمرة کلی فرسودگی تحصیلی به ترتیب برابر با 91/0، 85/0، 84/0 و 89/0 به دست آمد. در مجموع، نتایج مطالعة حاضر نشان داد که SBI برای سنجش مفهوم فرسودگی تحصیلی در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است. کلیدواژه ها: روایی عاملی، تحلیل عاملی تاییدی، سیاهة فرسودگی تحصیلی، روایی سازه.

زمینه: شناسایی و جداسازی منابع چندگانه خطای اندازه گیری و برآورد هر یک از آن ها، تمایز گذاشتن میان تصمیم های نسبی و مطلق، تمایز گذاشتن میان رویه های اندازه گیری ثابت و تصادفی و همچنین پرداختن به طرح های مختلف مطالعه D را می توان از جمله نقاط قوت نظریه تعمیم پذیری ذکر کرد که نظیر آن ها در نظریه کلاسیک آزمون وجود ندارد. با وجود این نقاط قوت، نظریه تعمیم پذیری برای محققان کشورمان ناشناخته است و تحقیقات انگشت شماری در این زمینه صورت گرفته است. هدف: هدف از این مقاله، معرفی نظریه تعمیم پذیری و نشان دادن قابلیت کاربرد عملی آن در سنجش اعتبار اندازه ها بود. یافته ها: علاوه بر مقایسه میان دو نظریه کلاسیک آزمون و تعمیم پذیری، چارچوب مفهومی نظریه تعمیم پذیری به سادگی بیان گردید. همچنین، در این مقاله فرآیند طراحی، تحلیل و تفسیر یک مطالعه اندازه گیری در قالب یک مثال به همراه محاسبات و معادلات مربوطه، در 15 گام اصلی با جزئیات تشریح شد تا برای محققان و آزمون سازان یک راهنمای کاربردی جهت سنجش اعتبار باشد. نتیجه گیری: سودمندی GT نسبت به CTT جهت برآورد اعتبار به خصوص در وضعیت های اندازه گیری پیچیده نمایان گردید. همچنین، GT محققان را قادر می سازد که با اقدامات بهینه سازی، سهم خطا را در طرح اندازه گیری شان کاهش دهند که این کار، افزایش دقت در تعمیم نتایج را به دنبال خواهد داشت.

در پژوهش های اخیر، درگیری تحصیلی، به عنوان یکی از سازه های موثر بر پیشرفت تحصیلی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از چالشهای موجود در زمینة مطالعه ی این سازه، سنجش و ارزیابی این متغیر و مولفه های آن بوده است. هدف از مطالعة حاضر، بررسی و انطباق شاخصهای روایی و پاپایی پرسشنامه ی درگیری تحصیلی ریو و تسنگ ، بر روی نمونه ای از دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی شهر بندرعباس بوده است. آزمودنی های پژوهش،364 دانش آموز سال اول متوسطه بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ی 22 ماده ای درگیری تحصیلی بود. جهت بررسی روایی پرسشنامه، از روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. پس از انجام تحلیل عاملی، ساختار عاملی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. همچنین بررسی پاپایی پرسشنامه نیز ضریب آلفا برابر با 87/0 به دست داد. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه ی درگیری تحصیلی، جهت سنجش این متغیر و مولفه های آن، در بین دانش آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس مناسب است و می تواند تا حدودی نیازهای موجود را بر طرف نماید.

هدف از انجام این پژوهش بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سبک های تفکر در میان دانشجویان رشته کشاورزی است. به این منظور نمونه ای 247 نفری از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشکده های کشاورزی دانشگاه های تهران، یاسوج، ایلام، شهید باهنر کرمان، و رازی کرمانشاه انتخاب شدند و مقیاس مذکور را تکمیل کردند. داده های به دست آمده، پس از تکمیل پرسشنامه ها، با استفاده از نرم افزار SPSSو AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پایایی آزمون- بازآزمون و همسانی درونی حکایت از حد مطلوب خرده مقیاس های سبک تفکر داشت. البته از آنجا که مقدار آلفای سبک آنارشی در سطح قابل بحث بود، با حذف یک آیتمها، این مقدار به 74/0 و سطح قابل قبول ارتقا یافت. سنجش روایی مقیاس با استفاده از روایی صوری و محتوایی تایید شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفت. تحلیل عاملی تاییدی نشان از برازش مناسب مدل های مورد بررسی با داده های مشاهده شده داشت. در خصوص بعد ""شکل""، مدل یک بار با 4 گویه سبک آنارشی و یک بار با 5 گویه این سبک مورد آزمون قرار گرفت و نتایج نشان داد که هرچند هر دو مدل از برازش برخوردارند، اما با حذف یک گویه سطح برازش ارتقا می یابد. در نهایت و براساس نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه سبک های تفکر برای سنجش سبک های تفکر دانشجویان کشاورزی در ایران از روایی و پایایی کافی برخوردار است.

زمینه: انسان همواره سعی در تبیین رفتارهای خود دارد، لذا همانند همه رفتارهای دیگر خود، سعی در تبیین رفتارهای بزهکارانه و جنایت کارانه خود دارند. هدف: بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی نسخه تجدید نظر شده ی پرسشنامه اسناد خطای گودجانسون (GBAI-R) انجام شده است. روش: بدین منظور با استفاده از یک طرح توصیفی-مقطعی، از بین مددجویان ندامتگاه اوین و کانون اصلاح و تربیت تهران، تعداد 464 آزمودنی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. یافته ها: روایی محتوایی با استفاده از دو شاخص ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) محاسبه شد که بر این اساس دو آیتم 8 و 26 از پرسشنامه کنار گذاشته شد. برای ارزیابی برازش مدل از شاخص های کای اسکوئر نسبی، شاخص نیکویی برازش، شاخص نیکویی برازش انطباقی، جذر میانگین مربعات خطای برآورد، شاخص برازش هنجار شده مقتصد، شاخص برازش افزایش، شاخص برازندگی توکر- لویس و شاخص برازش تطبیقی استفاده شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که الگوی سه عاملی برازش قابل قبولی با داده ها دارد و بار عاملی تمامی آیتم ها به استثنای آیتم 23 در حد متوسط و قوی بود. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که مقیاس GBAI-R از پایایی بالایی برخوردار است. نتیجه گیری: در مجموع نتایج پژوهش حاضر نشان داد که این پرسشنامه یک ابزار روا و پایا برای بررسی اسناد خطا در متخلفان می باشد.

هدف: آزمونهای الکترونیکی یکی از پیامدهای نفوذ فناوری به قلمرو آموزش است که در کشور ایران نیز به مرور استفاده از آن در حال افزایش است. این امر می تواند دربردارنده مشکلات و موانعی باشد که هدف اصلی این تحقیق بررسی آسیب شناسانه اجرای آزمون های الکترونیکی در ایران است. روش: روش تحقیق توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان و داوطلبان آزمونهای الکترونیک زبان انگلیسی تافل در سال 1393 می باشد.از میان جامعه آماری به روش سرشماری 102 نفر از داوطلبان و 25 نفر از کارکنان مرتبط با برگزاری آزمون های الکترونیکی انتخاب شدند. ابزارهای گرداوری داده ها شامل دو پرسشنامه محقق ساخته شامل گویه هایی در مورد جنبه های مختلف آزمون الکترونیکی است. داده ها با کمک نرم افزار آماری spss و با اعمال روش های آماری تی تک گروهی و فریدمن مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: آسیب های اجرایی آزمون الکترونیکی از دیدگاه داوطلبان به ترتیب وضعیت شامل «نگرش به آزمون الکترونیکی»، «محتوای آزمون»، «بازخورد سریع، دقیق و مفید»، «آموزش و آمادگی داوطلبان»، «پاسخگویی دست اندرکاران برگزاری»، «امنیت آزمون»، «فضای فیزیکی اجرای آزمون»،«مسائل فنی سخت افزاری و نرم افزاری»، طبقه بندی کرد. همچنین مشکلات به ترتیب بدترین وضعیت از دیدگاه دست اندرکاران آزمون های الکترونیکی تافل شامل: «هزینه های اجرا»، «سواد دیجیتالی داوطلبان»، «نگرش کارکنان»، «انگیزش کارکنان»، «مسائل حقوقی»، «بازخورد»، «نظارت بر اجرا»، «آشنایی کارکنان با آزمون»،«هماهنگی و برنامه ریزی در اجرا»، «مسائل امنیتی»، «فضای اجرای آزمون»، «مسائل فنی آزمون»، است. نتیجه گیری: آزمونهای الکترونیکی دارای مزیت های زیادی هستند اما در اجرای آنها آسیب های مختلفی شناسایی شده است که لازم است به مرور زمان اصلاح شوند.

زمینه: هیجان ها نقشی اساسی در محیط های آموزشی ایفا می کند لذا طراحی مقیاسی برای سنجش هیجان های معلمان موضوعی ارزشمند و قابل توجه است. هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس هیجان های معلم در شهر مشهد بود. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 نفر تعیین شد. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه هیجان های معلم (TEI) چن و مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی (PANAS) واتسون، کلارک و تلیگن توسط شرکت کنندگان به طور هم زمان تکمیل گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه، از روش همسانی درونی (ضریب آلفا) و جهت احراز روایی از روایی محتوایی، روایی همگرا و روایی سازه تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد ضریب آلفای کل مقیاس برابر با 88/0 و در زیر مقیاس های آن میان 74/0 تا 88/0 به دست آمد. همچنین ضریب همبستگی بین مقیاس هیجان معلم و عاطفه مثبت و منفی 41/0 به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس نشان داد که ارزش ویژه 5 عامل قابل ملاحظه است که روی هم 49/62 درصد واریانس هیجان های معلمان را تبیین می کند. شاخص های نیکویی برازش مدل را تأیید کردند. نتیجه گیری: بنابراین مقیاس هیجان های معلمِ، همسانی درونی مطلوب و روایی کافی در نمونه معلمان ایرانی دارد.

پژوهش حاضر با هدف ساخت، پایاسازی و اعتباریابی ابزار اندازه گیری برای اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران انجام شده است. برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی–مدل توسعه ابزار استفاده شده است. ابتدا در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش نظریه زمینه ای و مصاحبه با 36 نفر از خبرگان آموزش عالی، پرسشنامه ای با 25 مؤلفه و 157 خرده مؤلفه طراحی شد. سپس، در بخش کمی، پرسشنامه طراحی شده در یک مطالعه مقدماتی روی 84 نفر از خبرگان آموزش عالی ایران اجرا شد. بر اساس، بازخوردهای دریافتی به اصلاح پرسشنامه اقدام شد. سپس، نسخه نهایی و اصلاح شده آن در اختیار 293 نفر از خبرگان آموزش عالی کشور قرار داده شد. اعتبار پرسشنامه توسط صاحبنظران تأیید شده و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ (982/0) محاسبه گردید. در بخش کیفی پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند غیر احتمالی و در بخش کمی از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شد. برای آزمون ابزار اندازه گیری مزبور، از تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. با انجام تحلیل عاملی مرتبه ی اول، ابزار اندازه گیری مزبور به 22 مؤلفه و 150 خرده مؤلفه اصلاح و تعدیل یافت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم نیز نشان داد که مؤلفه های 22 گانه احصاء شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش بینی ابزار اندازه گیری اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران است. همچنین، شاخص های برازش، (CMIN/DF) برابر با 924/1، (RMSEA) برابر با 39/0، (GFI) برابر با 976/0، (AGFI) برابر با 939/0، (CFI) برابر با 928/0، (NNFI) برابر با 953/0، (TLI) برابر با 000/1، (IFI) برابر با 928/0 و (RFI) برابر با 925/0 نشان می-دهد، ابزار اندزه گیری طراحی شده برای اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.

کنکور سراسری بنا به اذعان بسیاری از کارشناسان سرنوشت سازترین آزمون در ایران است و ویژگیهای جمعیت شناختی داوطلبان از قبیل جنسیت، منطقه (پایگاه اجتماعی-اقتصادی) و استان(زبان) می توانند بر عملکرد داوطلبان ورود به دانشگاه در پاسخ به سؤالهای آزمون مؤثر باشند. اگر پاسخ به سؤالهای آزمون با کنترل توانایی آزمودنی ها تابعی از ویژگیهای جمعیت شناختی باشند، سؤالهای آزمون نسبت به آنها کنش افتراقی (DIF) دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی کنش افتراقی سؤال های آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور بر حسب ویژگیهای جمعیت شناختی داوطلبان است. نمونه تحقیق شامل همه آزمودنی های یک دفترچه آزمون و برخی دروس امتحانی تخصصی گروه های آزمایشی کنکور سراسری از سال 87 تا 90 بود. به منظور تحلیل DIF از رویکرد تحلیل رگرسیون لوجستیک دو وجهی استفاده شد. پس از اطمینان از تک بعدی بودن آزمون های مورد مطالعه از طریق رویکرد NOHARM، یافته های تحلیل DIF حاکی از این بود که به ترتیب بیشترین تعداد کنش افتراقی آشکار شده در سؤالهای آزمون، مربوط به متغیرهای جنسیت، سهمیه مناطق (پایگاه اجتماعی-اقتصادی) و استان(زبان) هستند، اما مقادیر اندازه های اثر بسیار کوچک و ناچیز بودند. با این وجود، بر اساس یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که کمیته های موضوعی تشکیل شده و بر اساس قضاوت نهایی آنها، سؤالهای سودار آزمون مشخص شوند و در طراحی سؤال در آزمون های آینده مد نظر قرار گیرند.

مقدمه: مطالعه ی حاضر با هدف بررسی آزمون ساختار عاملی و سنجش همسانی درونی پرسشنامه ی بهزیستی تحصیلی (AWBQ) انجام شد. روش: پرسشنامه ی بهزیستی تحصیلی و پرسشنامه ی تنیدگی تحصیلی بر روی 365 دانش آموز دوره ی متوسطه ی دوم مدارس دولتی شهر پل-دختر (189 پسر و 176 دختر) که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، اجر شد. به منظور تعیین روایی عاملی AWBQ از روش های آماری تحلیل عامل اکنشافی و تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی AWBQ از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین به منظور مطالعه ی روایی واگرای AWBQ، ضریب همبستگی بین نمره ی کل بهزیستی تحصیلی و تنیدگی تحصیلی ادراک شده-ی دانش آموزان گزارش شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که AWBQ از چهار عامل ارزش مدرسه، فرسودگی نسبت به مدرسه، رضایتمندی تحصیلی و درآمیزی با کار مدرسه تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عامل تاییدی بر پایه ی نرم افزار AMOS، وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. همبستگی معنادار بین نمره ی ابعاد بهزیستی تحصیلی با نمره ی کلی تنیدگی تحصیلی، روایی AWBQ را تایید کرد. همچنین همسانی درونی مقیاس ها معنادار برآورد گردید. نتیجه گیری: با توجّه به برازش مدل و اعتبار بالای پرسشنامه، از آن می توان جهت مطالعه و سنجش بهزیستی تحصیلی دانش آموزان ایرانی استفاده کرد.

سنجش انطباقی کامپیوتری (CAT) شیوه ای از سنجش توانایی است که دقت برآورد توانایی را افزایش می دهد و بدون از دست دادن دقت اندازه گیری آزمون، طول آن را کاهش می دهد. با این وجود، سنجش انطباقی در صورتی خوب عمل می کند که، دارای خزانه سؤالی باشد که در آن تعداد کافی سؤال با کیفیت مناسب وجود داشته باشد. بسیاری از محققان خاطر نشان کردند که، برای ساخت خزانه سؤالی برای (CAT)، نه تنها اندازه خزانه سؤال مهم است، بلکه توزیع پارامترهای سؤال های خزانه نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است. با این وجود، تحقیقات اندکی در مورد این که چگونه این ویژگی های مطلوب تعیین می شود، وجود دارد. هدف اصلی این پژوهش، تلفیق ایده“bin-and-union” برگرفته از رویکرد ریکیسی (2003)، که یک روش شبیه سازی مونت کارلو برای تعیین ویژگی های خزانه سؤال است، با رویکرد برنامه نویسی ریاضی بوده است. در این پژوهش این روش برای ساخت یک خزانه سؤال بهینه برای آزمون سنجش انطباقی ریاضی به کار رفته است. خزانه سؤال پژوهش حاضر بر اساس مدل سه پارامتری مدرج شده است، و روش سیمپسون-هتر برای کنترل مواجهه سؤال به کار رفته است. این طرح شامل برآوردهایی از اندازه مطلوب خزانه سؤال و توزیع مطلوب پارامترهای سؤال ها و ویژگی های غیر آماری آن بوده است. فرآیند طراحی این خزانه شامل تعیین مجموعه ای از ویژگی های مطلوب خزانه سؤال، با درنظر گرفتن چندین عامل مهمی که ممکن بود بر نتایج مورد نظر طراحی یک خزانه سؤال اثر گذارد، بوده است. عملکرد خزانه های سؤال شبیه سازی شده و عملیاتی با در نظر گرفتن مجموعه ای از ملاک های ارزیابی، با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفته اند. نتایج ارزیابی نشان داد که، مکانیزم به کار رفته برای تعیین ویژگی های مطلوب خزانه سؤال به خوبی عمل می کند و برای تعیین ویژگی های مطلوب خزانه سؤال مناسب است.