اندازه گیری تربیتی

امروزه نقش بنیادین حضور هدف در زندگی، در راستای افزایش سلامت تن و روان، به تأیید رسیده است. از نگاه ویکتور فرانکل، وجود هدف در زندگی، به زندگی معنا می دهد و تاب آوری در برابر دردها و آسیب های شدید را ممکن می سازد. اهمیت سازه ی هدف در زندگی، نیاز به وجود ابزاری معتبر و روا برای اندازه گیری آن را آشکار می سازد. پرسش نامه ی هدف در زندگی کرامباف و ماهولیک، نخستین ابزار و یکی از پرکاربردترین ابزارهای سنجش هدف مندی زندگی است. هدف از این پژوهش، تعیین ساختار عاملی پرسش نامه ی هدف در زندگی است. بدین منظور، این پرسش نامه بر روی 206 تن از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که به شیوه ی تصادفی طبقه ای گزیده شده بودند، اجرا شد. تحلیل عاملی اکتشافی، وجود دو عامل ((اندریافت)) و ((هدف)) را در این پرسش نامه نشان داد، که این یافته با تحلیل عاملی تأییدی، تأیید گردید. روی هم رفته یافته های این پژوهش، نشان دهنده ی روایی عاملی پرسش نامه ی هدف در زندگی با الگوی دوعاملی است.

بهبود مشارکت در فعالیت های داوطلبانه در ایران از آن جهت اهمیت دارد که افزایش بهره وری در میان جوانان، با توجه به جمعیت جوان کشور، به پایداری جامعه کمک می کند. بنابراین، درک بهتر از انگیزه های داوطلبانه در جوانان ایرانی مورد نیاز است. سیاهه فعالیت های داوطلبانه برای ارزیابی انگیزه های داوطلبانه دارای خواص روانسنجی خوبی است و متناسب با چندین زبان است، اما هنوز هیچ ترجمه معتبر ایرانی وجود ندارد. پژوهش با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی سیاهه فعالیت های داوطلبانه در اعضای جمعیت هلال احمر ایران انجام گرفت. حجم نمونه 595 نفر از اعضای سازمان جوانان جمعیت هلال احمر ایران از 31 استان و 175 شهر ایران بود که با روش نمونه-گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به سیاهه فعالیت های داوطلبانه پاسخ دادند. جمع آوری داده ها با استفاده از نمونه برگ ویژگی های جمعیت شناختی و سیاهه فعالیت ها داوطلبانه (VFI) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی به روش مؤلفه های اصلی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که سیاهه فعالیت های داوطلبانه از پایایی و روایی لازم برخوردار بود. همچنین ساختار عاملی نشان داد که 29 ماده و 6 عامل به خوبی نگرش افراد به فعالیت های داوطلبانه را ارزیابی می کنند و ساختار این سیاهه برازش قابل قبولی دارد و کلیه ی شاخص های نیکویی برازش مدل را تائید می کند. بنابراین، مطالعه حاضر استفاده از ترجمه ایرانی سیاهه فعالیت های داوطلبانه (6 مقیاس و 29 گویه) را برای ارزیابی انگیزه های داوطلبانه در بین داوطلبان جوان ایرانی را فراهم می کند.

این پژوهش با هدف بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی پرسشنامه "چگونه من فکر می کنم" برای سنجش تحریف های شناختی در دانش آموزان ایرانی انجام شده است. طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مطالعات روان سنجی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر دزفول در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که از بین آن ها تعداد 316 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه چگونه من فکر می کنم و پرخاشگری باس و پری (جهت روایی همگرا (را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS 20 استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که پرسشنامه از شش عامل تشکیل شده و از شاخص های برازش مناسبی برخوردار است . روایی همگرای این پرسشنامه حاکی از همبستگی رضایت بخش بین ابعاد مقیاس "چگونه من فکر می کنم" با پرسشنامه پرخاشگری بود (01/0 >p). ضرایب آلفای کرونباخ و دونیمه سازی برای کل مقیاس و ابعاد آن بین 66/0 تا 92/0 نوسان داشت. نتیجه اینکه، نسخه فارسی پرسشنامه "چگونه من فکر می کنم"، برای سنجش تحریف های شناختی در دانش آموزان ایرانی، از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در موقعیت های پژوهشی، آموزشی و بالینی استفاده کرد .

زمینه: گسترش استفاده از تکنولوژی رسانه های صوتی و تصویری، جامعه را با چالش های پزشکی، فرهنگی و اقتصادی فراوانی رو به رو ساخته است. در این میان استفاده مفرط از تلفن همراه می تواند مشکلات فراوانی را در پی داشته باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسش نامه آسیب های جسمی و روانی تلفن همراه انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از نوع تحلیل عاملی تاییدی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه شهروندان شهر خرم آباد با مدرک تحصیلی دیپلم به بالاتر در سال 1399 تشکیل داد که با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 200 نفر به صورت آنلاین و مجازی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. یافته ها: نتایج نشان داد پرسش نامه آسیب های جسمی و روانی تلفن همراه تحلیل عاملی شده دارای 42 سوال و 10 مؤلفه (ترس از دست دادن، سندرم ویبره، سندرم اردک، نوموفوبیا، بیخوابی، مشکل شنوایی، سندرم چشم، سندرم تونل و گردن پیامکی) بوده و از لحاظ روان سنجی از پایایی، روایی و برازندگی خوبی برخوردار است. بحث و نتبجه گیری: از پرسش نامه تحلیل عاملی شده آسیب های جسمی و روانی تلفن همراه، می توان برای شناسایی و مطالعات مربوط به آسیب های جسمی و روانی تلفن همراه استفاده کرد.

ضرب آهنگ شناختی کند، برای توصیف نوع خاصی از اختلال توجه، تمرکز حواس و کُندی در پردازش اطلاعات به کار می رود. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس ضرب-آهنگ شناختی کند (SCTS) فرم والد در بین کودکان ایرانی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است، نمونه ای با حجم 1700 نفر و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از استان های تهران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان ، فارس و خراسان انتخاب شدند، 122 آزمودنی به علت پاسخ ناقص به به پرسشنامه ها از تحلیل آماری کنار گذاشته شدند و به این ترتیب نمونه نهایی به 1578 والد تقلیل یافت. به منظور تعیین روایی عاملی مقیاس ضرب آهنگ شناختی کند از روش آماری تحلیل عامل تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی مقیاس ضرب آهنگ شناختی کند از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازه مقیاس ضرب آهنگ شناختی کند، ضرایب همبستگی آن با خرده مقیاس نقص توجه پرسشنامه ارزیابی سلامت روان کودکان و نوجوانان) (CSI- 4گزارش شد. نتایج یافته های آماری نشان داده که این مقیاس در جامعه ایرانی از روایی سازه، ملاکی و همگرا برخوردار است، نتایج نشان دهنده سه عاملی بودن مقیاس است و همچنین اعتبار مقیاس با استفاده از روش آلفای کرونباخی و آزمون بازآزمون بعد از دو هفته مورد تایید قرار گرفت. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، فرم والد مقیاس ضرب آهنگ شناختی کند(SCTS) اعتبار و روایی مطلوبی دارد و از آن می توان در پژوهش های مربوط به ضرب آهنگ شناختی کند در جامعه ایرانی استفاده کرد.

یکی از عواملی که می تواند رابط بین قصدها و اعمال ما و پیامدهای بیرونی آنها قرار گیرد، عاملیت انسانی می باشد که بیانگر طراحی آگاهانه و اجرای قصدمند اعمال از سوی فرد به منظور تأثیرگذاری بر رویدادهای آینده است. هدف و روش: این پژوهش با رویکرد توسعه ای از نوع روان سنجی و روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ، شاخص هاى روان سنجی مقیاس ویژگی های عاملیت انسانی را با بهره گیری از نظریه اندازه گیری کلاسیک نمره آزمون و نظریه سوال-پاسخ مدرج مورد بررسی قرار داده و بدین منظور از ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری این پژوهش که شامل دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستانهای تهران بود با روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 500 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و تجزیه و تحلیل آماری بر روی 481 داده انجام شد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس ویژگی های عاملیت انسانی یون (2011) استفاده گردید و با بهره گیری از نرم افزارهای IRTPRO و SPSS سوالات پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نسبت روایی محتوا(CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) مقیاس ویژگی های عاملیت انسانی با روش والتس و باسل مناسب ارزیابی شد. مفروضه استقلال موضعی براساس شاخص x2 پیرسون با اعمال نظریه سوال-پاسخ مدرج شده سیمجیما و مفروضه تک بعدی بودن براساس تحلیل نظریه سوال-پاسخ چند بعدی برقراربودند. پارامترهای تشخیص با رویکرد سوال-پاسخ و رویکرد کلاسیک نمره آزمون هر دو رویکرد گویه 25 کمترین و گویه 2 بیشترین پارامتر تشخیص را داشتند. آستانه های پاسخ برای تمامی سؤالات به اندازه ای با یک دیگر فاص له داشتند که هیچ گزینه ای تحت پوشش گزینه دیگر ق رار نگرف ت و گزین ه ه ا ب ه ط ور مستقل در بازه هایی از تتا دارای احتمال انتخاب از سوی افراد بودند. باعتبار کل مقیاس با آلفای کرونباخ 945/0، قصدمندی894/0، پیش اندیشی780/0، خود واکنش گری871/0و بازاندیشی762/0محاسبه شد. همچنین نقش هر گویه در همسانی درونی با روش لوپ بررسی شد، که همه سوالات دارای نقش مطلوبی در همسانی درونی این مقیاس داشتند. مقدار ضریب اعتبار حاصل از نظریه سوال-پاسخ با روش حاشیه ای برای قصدمندی 92/0، پیش اندیشی 85/0، خودواکنش گری91/0، باز اندیشی 83/0 بدست آمد. .

پرسشنامه پنج بزرگ(BFI) یکی از پرسشنامه های پرکاربرد شخصیت است، اما درباره ویژگیهای روانسنجی آن در جامعه ایران، مطالعات بسیار اندکی صورت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه BFI به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 390 نفر از دانشجویان دانشگاههای شهر تهران(210 دختر و 180 پسر) با دامنه سنی 18 تا 56 سال(52/27=M؛ 79/8=SD) به روش در دسترس انتخاب و پرسشنامه BFI و NEO-FFI را تکمیل کردند. برای برآورد ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه از آلفای کرونباخ، ماتریس چند صفتی- چند روشی، و تحلیل عاملی تاییدی، استفاده گردید. نتیجه تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که 15 سوال از 44 سوال، روی عاملهای متناظر از بار عاملی قوی(بالاتر از 40/0) برخوردار نبودند و بنابراین از پرسشنامه حذف شدند. شاخص های برازش نشان داد که نسخه فارسی 29 سوالی(BFI-29) با 5 عامل از برازش خوب با داده ها برخوردار است. تحلیل های اعتبار نیز نشان داد که دامنه ضرایب آلفای کرونباخ عاملها از 70/0 تا 79/0 است. کمترین ضریب آلفای کرونباخ مربوط به عامل توافق پذیری و بیشترین آن مربوط به وظیفه شناسی بود. یافته های مربوط به ماتریس چند صفتی- چند روشی نشان داد که پرسشنامه BFI-29 از روایی همگرا و واگرای خوب با پرسشنامه NEO-FFI برخوردار است. در مجموع، با استناد به نتایج پژوهش حاضر می توان چنین گفت که پرسشنامه BFI-29 از ویژگیهای روانسنجی مطلوب برخوردار است و هر زمان که به ابزاری کوتاه برای اندازه-گیری شخصیت مورد نیاز باشد از این پرسشنامه می توان استفاده کرد.