اندازه گیری تربیتی

هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزش مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه به منظور بهبود ادراک دیداری فضایی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی و مقایسه اثربخشی آن با روش آموزش سنتی بوده است. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون  و پس آزمون  با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در دبستان های دولتی دوره اول ابتدایی منطقه پانزده شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بوده است. حجم نمونه این پژوهش شامل 45 نفر است که به روش نمونه گیری هدفمند انجام گرفت که در این میان 15 دانش آموز در گروه آزمایش برنامه آموزشی رایانه ای،15 دانش آموز در گروه آزمایش   به روش سنتی و 15 دانش آموز در گروه کنترل جای گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از آزمون  کولموگروف – اسمیرنف و شاپیروویلک، تی مستقل و کواریانس استفاده شده است. ابزار پژوهش شامل آزمون  ادراک دیداری فضایی فراستیگ با سطح پایایی 69/0 و برنامه آموزشی رایانه ای با سطح پایایی 71/0 بوده است. مقایسه میانگین های تعدیل شده نمرات ادراک دیداری- فضایی گروه آزمایش با کنترل اختلاف نمره 93/22 نمره ای را نشان می دهد که در سطح 001/0 معنی دار می باشد. با جمع بندی این نتایج می توان بیان نمود که آموزش از طریق برنامه آموزشی مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه بر بهبود ادراک دیداری - فضایی دانش آموزان موثر بوده است. مقایسه میانگین های تعدیل شده نمرات ادراک دیداری- فضایی گروه های سنتی با برنامه آموزشی اختلاف نمره 130/11 نمره ای را نشان می دهد که در سطح 001/0 معنی دار می باشد. این تفاوت ها به شکلی است که همواره میانگین گروه برنامه آموزشی رایانه ای بیشتر از گروه سنتی است.

پژوهش حاضر با هدف ساخت، پایاسازی و اعتباریابی پرسشنامه نظام آموزش کارآفرینی در هنرستان های فنی و حرفه ای انجام شده است. روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی است. ابتدا با استفاده از مصاحبه با اساتید کارآفرینی و با تکنیک دلفی پرسش نامه اولیه برای اجر در بخش کمی تدوین شد. پایایی پرسشنامه به دست آمد. جامعه آماری پژوهش1- متخصصان کارآفرینی در بخش کیفی و 2- هنرآموزان هنرستان فنی و حرفه ای در بخش کمی بودند. در بخش کیفی به روش هدفمند و در بخش کمی به روش خوشه ای طبقه ای نمونه گیری به عمل آمد. نتایج پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و اصلاح نتایج بخش کیفی نشان داد که پرسشنامه نظام آموزش کارآفرینی در هنرستان های فنی و حرفه ای ابزاری چند بعدی و دارای 9 مؤلفه و 59 خرده مؤلفه است که به ترتیب درصد واریانس و ارزش ویژه عبارتند از: آموزش کارآفرینی، ویژگی های روانشناختی هنرجویان، مشاوره تحصیلی و شغلی، سبک رهبری، مدیریت و سازماندهی هنرستان ها، ارتباط با صنعت و مهارت های تجاری و مدیریتی، محتوی، توسعه مهارت های کارآفرینی در فراگیران، فضا و تجهیزات آموزشی و شیوه آموزش. برای آزمون ابزار از تحلیل مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم و آزمون های برازش مدل و پایایی خرده مقیاس ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید.

خودکارآمدی ، یکی از سازه های مهم در نظریه ی شناختی- اجتماعی بندورا است و به معنی اطمینان و باور فرد نسبت به توانایی های خود در کنترل افکار، احساس ها، فعالیت ها و نیز عملکرد موثر او در موقعیت های استرس زاست. این پژوهش با هدف بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی(روایی و پایایی) مقیاس کوتاه خودکارآمدی تصمیم گیری شغلی میان دانشجویان اجرا شد. روش پژوهش همبستگی(سنجش روایی و پایایی) و جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه تهران در سال تحصیلی 96-95 بود که از میان آنها 367 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس خودکارآمدی تصمیم گیری شغلی بود. به منظور بررسی روایی مقیاس، تحلیل عاملی تاییدی(GFE) انجام شد. نتایج نشان داد که شاخص برازش مقیاس در وضعیت مطلوبی قرار دارد و ضریب پایایی مقیاس به روش آلفای کرونباخ، برابر 88/0 به دست آمد. بر اساس نتایج، مقیاس خودکارآمدی تصمیمی گیری شغلی در جامعه دانشجویان دانشگاه تهران دارای روایی و پایایی مناسبی است.

زمینه: در دو دهه اخیر بیان شده است که مدل شش عامل شخصیت (هگزاکو) تبیین کاملی از ساختار شخصیت ارائه می دهد؛ لذا ساخت و اعتباریابی پرسشنامه های هگزاکو در پژوهشهای رفتاری از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی فرم کوتاه پرسش نامه شخصیتی هگزاکو در دانشجویان انجام گرفت. روش: کلیه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1393 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 370 دانشجو (211 پسر، 159دختر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در پژوهش شرکت کردند. آزمودنی ها در محل کلاس و به صورت انفرادی به پرسش نامه های شخصیتی هگزاکو-24 سؤالی، جهت گیری زندگی، سلامت عمومی و پرسش نامه پنج عاملی شخصیت پاسخ دادند. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، t برای گروه های مستقل و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزارهای 21spss و لیزرل8.8 تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 6 عامل با مقادیر ویژه بیش تر از یک را آشکار کرد که در مجموع 20/75 درصد از واریانس کل را تبیین می کردند. شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز دلالت بر برازش مطلوب مدل سه عاملی این پرسش نامه داشت. نتایج ضریب همبستگی ارتباط آماری معنی داری بین اکثر خرده مقیاس های هگزاکو با پنج عاملی شخصیت به خصوص وظیفه شناسی آشکار کرد. ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های هگزاکو نیز در دامنه 78/0 تا 94/0 بدست آمد. بحث و نتیجه-گیری: بر اساس نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که این پرسش نامه از روایی و پایایی نسبتاً خوبی جهت استفاده در جمعیت های دانشجویی برخوردار است.

هدف: این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی آزمون خرد بر اساس مؤلفه های ایرانی انجام گرفت. روش: در این پژوهش از روش ترکیبی(کیفی-کمی) از نوع طرح اکتشافی سود برده شد. در مرحله اول(کیفی)، ابتدا با 20 نفر از اساتید علوم انسانی شهر همدان، مصاحبه(نیمه ساختار یافته) انجام شد (روش پژوهش کیفی از نوع پدیدار شناسی بود). روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اشباع نظری بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مصاحبه ها از روش تحلیل محتوای آشکار استفاده شد. در مرحله دوم(کمی) براساس کد گذاری و تدوین مضامین اطلاعات حاصل از مصاحبه ها پرسشنامه ای 40 سوالی تدوین شد. سپس براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 400نفر (281 نفر زن و 119 نفر مرد) در پژوهش شرکت کردند. در این مرحله برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تاییدی سود برده شد(آزمون بارتلت و KMO و نمودار سنگریزه). همچنین به منظور بررسی روایی سازه آزمون خرد از ضریب همبستگی درونی پرسشنامه و ضریب همبستگی این آزمون با آزمون آردلت ، برای روایی محتوایی آزمون خرد از ضریب آلفای کرونباخ و روش دو نیمه کردن و برای پایایی آزمون از روش باز آزمایی استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل محتوا در مرحله اول(کیفی) نشان داد که خرد دارای چهار مولفه است :1 - مؤلفه « شناختی» ،2 - مؤلفه ی «عاطفی» ،3- مؤلفه «انعطاف پذیری و گشودگی به تجربه » ،4- مؤلفه «از خود فراروی / هدفمندی و جستجوی معنا». همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی(مرحله دوم) چهار عامل را نشان داد؛ عامل اول(شامل سوالات 2-3-4-5-6-8-10-14-15-20-21-32-40) با عنوان «بعد عاطفی»، عامل دوم (شامل سوالات 1-7-9-12-13-16-17-19-22-23-24-25-29-30) با عنوان « بعد شناختی»، عامل سوم(شامل سوالات 26-27-28-35-36-38) با عنوان «بعد انعطاف پذیری» و عامل چهارم(شامل سوالات 11-18-31-33-34-37-39) با عنوان «بعد از خود فرا روی». نتایج پژوهش بیانگر آن است که ساخت آزمون خرد از اعتبار و روایی لازم برخوردار است. نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از پژوهش در دو مرحله کیفی و کمی می توان گفت که خرد دارای 4 مولفه شناختی ، عاطفی ، گشودگی به تجربه و از خود فراروی است.

شناخت ویژگی ها و عوامل روان شناختی و چگونگی برانگیخته شدن اضطراب مرگ در شرایط زندگی امروزی و همچنین پیشایدها و پیامدهای روانی آن از جمله مباحث مطرح در روان شناسی است. تحقیقات بسیاری در رابطه ی عوامل مختلف روان شناختی با اضطراب مرگ را بررسی کرده اند اما گاهی نتایج آن ها ناهماهنگ و متناقض بوده و از سویی متغیرهای تبیین کننده در این رابطه به طور دقیق بررسی نشده است. پژوهش فراتحلیلی، مجموعه ای از فنون نظام دار برای حل تناقض در مورد یافته های حاصل از تحقیقات مختلف جهت یک موضوع است. براین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه متغیرها و عوامل روان شناختی و اضطراب مرگ به شیوه فراتحلیل انجام شد. ابتدا با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و نیز دانشگاه های شهر تهران نسبت به جمع آوری تمام گزارش های پژوهشی اقدام شد. نهایتاً نتایج 44 مطالعه انجام شده بین سال های 1388 الی 1396 که ملاک ورود به فراتحلیل را داشتند، تحلیل شدند. نتایج فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر ترکیبی مطالعات در مدل اثرات ثابت 018/0- و در مدل تصادفی 022/0- می باشد که اندازه اثر ترکیبی در هر دو مدل کم است اما در بررسی اندازه اثر متغیرها به طور جداگانه مشاهده شد که متغیرهای باورهای غیرمنطقی، منبع کنترل، فرسودگی شغلی، همجوشی شناختی، خودشکوفایی، خودتعیین گری، معنایابی، امید به زندگی و روان نژندگرایی دارای اندازه اثر متوسط هستند. بنابراین، نتیجه گرفته می شود که آگاهی از مرگ در نظریه های مختلفی اعم از مدیریت ترس، درمان های وجودی و شناختی - رفتاری نقش مهمی ایفا می کند. از این میان نظریه ی مدیریت ترس، رویکردی نظری، پیشرو و تأثیرگذار در خصوص اضطراب مرگ است که می تواند متغیرهای مذکور را تبیین نماید.

مهارت ریاضی شامل حوزه های محتوایی و فرایندهای شناختی مختلف است که بیانگر پیچیدگی توانایی ریاضی و ویژگی های پنهان آن است. تاکنون مطالعه این پیچیدگی ها با روش های سنتی تحلیل داده ها یا به صورت ذهنی انجام شده است. بنابراین، پژوهش حاضر با استفاده از مدل چندبعدی طبقه پنهان پاسخ سوال (LCMIRT) به مطالعه ابعاد شناختی و متغیر های پنهان درس ریاضی آزمون سراسری ورود به دانشگاه پرداخت. در این راستا، داده های درس ریاضی آزمون سراسری سال های 87، 90 و 94 مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که آزمون ریاضی، به عنوان یکی از دروس سرنوشت ساز در آزمون سراسری ورود به دانشگاه، شامل مجموعه ای از ویژگی های شناختی چندبعدی است. نتایج روش تحلیل موازی وحدت یافته نشان داد که آزمون ها با مدل تک بعدی برازش ندارند و اضافه کردن ابعاد بیشتر، برازش مدل را به صورت معنی داری بهبود می بخشد. بعلاوه، حوزه های شناختی درک، حل مسئله و استدلال سه سازه اساسی در تبیین توانایی ریاضی شناسایی شدند که در خوشه بندی و تحلیل سؤالهای آزمون، اطلاعات دقیق تری از کیفیت سوال ها به دست می دهند. این ویژگی LCMIRT ، در مقایسه با سایر رویکردها، تعداد زیر خوشه های شناختی را افزایش می دهد. در نهایت توصیه می شود که در ساخت و تحلیل آزمون های روانی و تربیتی، مدل های LCMIRT مد نظر قرار گیرند تا آشکارسازی توانایی های شناختی پنهان آزمون ها از اعتبار بیشتری برخوردار باشد.

از جمله مواردی که می تواند با طلاق مرتبط باشد، سکوت زناشویی است. سکوت زناشویی یعنی خودداری از بیان نظرات و انتظارات راجع به مشکلات زناشویی و پذیرش منفعلانه تعارضات و سرکوب نمودن هیجانات در خود. سنجش سکوت زناشویی با بهره جستن از ابزارهای روا و پایایی و با توجه به نرخ رو به رشد طلاق در ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعه با هدف ساخت و اعتبار یابی پرسشنامه سکوت زناشویی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی است. و داده ها با کمک پرسش نامه محقق ساخته بدست آمد .جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زوجین مراجعه کننده به دادگاهها و مراکز مشاوره شهرستان کرمانشاه بودند.از بین جامعه مورد نظر تعداد 280 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش با یک پرسشنامه 36 سوالی تنظیم گردید. ابزار پژوهش با یک پرسشنامه 36 سوالی تنظیم گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از نرم افزار آماری وایرماکس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مولفه اول(مهارت های ارتباطی) بیشترین میزان همبستگی را با سایر مولفه ها دارد و در این بین بالاترین همبستگی بین مولفه اول (مهارت های ارتباطی) با مولفه دوم (ترس از مواجهه) با مقدار ضریب همبستگی 711/0 می باشد. سایر مولفه ها (شک و بی اعتمادی ، علاقمندی به همسر، موانع فرهنگی وذهنی و فرزندان)از همبستگی های بالا و معنی داری برخوردارند. نتیجه حاصل از پرسشنامه سکوت زناشویی نشان داد که از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است. همچنین برای سنجش میزان تمرکز افراد از این پرسش نامه می توان در مشاوره با مراجعان و در تحقیقات بالینی استفاده کرد.

باجگیری عاطفی شکلی از دستکاری کردن شدید دیگران است، به طوری که اگر خواسته های یک فرد در رابطه صمیمانه برآورده نشود، به طور مستقیم و غیر مستقیم از تهدید استفاده می کند تا طرف مقابل را تنبیه کند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس باجگیری عاطفی (EB) شامل روایی سازه، روایی همگرا و همسانی درونی بود. روش تحقیق از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه زن متاهل شهر اهواز بودند که از بین آن ها 269 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس باجگیری عاطفی و مقیاس چهار اسب سوار مهلک پاسخ دادند. نتایج تحلیل عامل تاییدی ساختار سه عاملی (ترس، التزام و احساس گناه) مقیاس باجگیری عاطفی را تایید کردند اما ساختار دو عاملی این مقیاس تایید نشد. روایی همگرای مقیاس باجگیری عاطفی از طریق همبسته کردن این مقیاس و عوامل آن با مقیاس چهار اسب سوار مهلک محاسبه شد که همگی معنادار بودند. همسانی درونی باجگیری عاطفی و عوامل آن برحسب ضرایب آلفای کرونباخ 78/0 تا 85/0 مورد تأیید قرار گرفت. یافته های پژوهش مشخص ساخت که مقیاس باجگیری عاطفی برای مطالعات پژوهشی و درمانی کاربرد دارد و استفاده از این مقیاس به روانشناسان و مشاوران خانواده توصیه می شود.