منوچهر منطقی

منوچهر منطقی

مدرک تحصیلی: دانشیار، دانشگاه صنعتی مالک اشتر

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۷ مورد.
۱.

چارچوب تنظیم گری مشوق انتقال فناوری در بخش بالادست صنعت نفت و گاز ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی دوره ۲۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۱ 15 - 32

کلید واژه ها: انتقال فناوری یادگیری فناورانه توانمندی فناورانه چارچوب تنظیم گری بخش بالادستی نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۳
علیرغم وجود قوانین و دستورالعمل های متعدد مرتبط با فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران، این تلاش ها بطور یکپارچه انجام نشده و نتایج تأثیر آنها بر ارتقاء سطوح توانمندی فناورانه مورد بررسی قرار نگرفته است. در این پژوهش، ضمن بررسی مفاهیم توانمندی فناورانه و تنظیم گری، ابعاد و ساز و کار تاثیر قوانین و مقررات در سطوح کلان (ملی)، میانی (صنعت) و خرد (بنگاه) بر توانمندی های فناورانه بخش بالادستی صنعت نفت ایران در قالب چارچوب منسجم تنظیم گری احصاء گردیده است. این پژوهش با توجه به هدف یک مطالعه کیفی اکتشافی، توصیفی و کاربردی است که با مصاحبه های نیمه ساختار یافته کیفی با 14 نفر از خبرگان صنعتی و علمی تا مرحله اشباع نظری صورت گرفته و به روش پدیدار شناسی در نظریه داده بنیاد تحلیل شده است. نتایج نشان دادند قانون مناقصات به عنوان بستری شفاف برای رقابت بر سطح توانمندی اکتساب فناوری مؤثر بوده و قانون استفاده از حداکثر توان داخل که بواسطه دستورالعمل وندورلیست صنعت نفت در سطح صنعت پشتیبانی شده در سطح بهره برداری و انطباق فناوری موثر می باشد. قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان با پارادایمی نوظهور در سطح نواوری فناورانه مؤثر می باشد که تصویب نظام نامه فناوری وزارت نفت نیز در راستای اجرای این قانون بوده که هنوز بطور کامل جاری نگشته است.
۲.

ترسیم ره نگاشتی برای تسهیل و تسریع وقوع همپایی فناورانه در صنعت پتروشیمی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 1 - 34

کلید واژه ها: شکاف فناورانه قابلیت های فناورانه نوآوری همپایی فناورانه صنعت پتروشیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۶
امروزه میزان بازده اقتصادی متأثر از سطوح قابلیت های فناورانه، تعیین کننده جایگاه، سطح رقابت پذیری و تمایز اقتصاد کشورها و یا دو بخش صنعتی رقیب از یکدیگر است که آثار آن در میزان تنیدگی آن ها در زنجیره های ارزش جهانی و سهم بازار قابل لمس است. در این پژوهش ابتدا نحوه انباشت توانمندی های فناورانه بنگاه ها در جوامع پیشرو و متأخر، موردبررسی قرارگرفته و سپس مطالعات حول تبیین و تحلیل شکاف فناورانه صنعت پتروشیمی ایران و ارائه یک چارچوب سیاستی جهت پر کردن این شکاف برای وقوع همپایی فناورانه متمرکزشده است. بررسی پیشینه پژوهش نشان می دهد، چارچوب جامع و یکپارچه ای برای شناسایی قابلیت های فناورانه وجود نداشته و بنگاه ها در فرآیند همپایی، متناسب با زیست بوم فناورانه خود از مدل های گوناگونی بهره برده اند. سهم دانش افزایی این پژوهش شناسایی قابلیت های فناورانه و مؤلفه های مؤثر در مراحل همپایی صنعت پتروشیمی است که در این راستا با بررسی، مقایسه و ترکیب یافته ها، منتج از پیشینه پژوهش و با استفاده از روش پژوهش موردی و تحلیل تم، تلاش شده است تا توانمندی های فناورانه موردنیاز در گام های همپایی فناورانه صنعت شناسایی گردد. تعیین میزان شکاف فناورانه صنعت، گونه شناسی توانمندی ها، مقایسه فرآیند همپایی شرکت های شیمیایی متأخر با پیشرو، شناسایی ابعاد توانمندی های فناورانه موردنیاز و عوامل و الزامات سیاستی مؤثر بر همپایی، و ارائه چارچوب سیاستی پر کردن شکاف فناورانه، از دستاوردهای این پژوهش است که می تواند جهت سیاست گذاری در برنامه های توسعه صنعت پتروشیمی استفاده گردد.
۳.

شناسایی قابلیت های شبکه ای شرکت های بزرگ و کوچک در فرایند شکل گیری و توسعه شبکه های نوآوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت راهبردی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 193 - 214
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۳۵
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی انواع قابلیت های شبکه ای شرکت های بزرگ و کوچک در شبکه های حوزه زیست دارویی کشور می باشد. بنابراین، در ابتدا با بررسی مبانی نظری و مصاحبه با تعدادی از متخصصان حوزه شبکه های زیست دارویی در بخش دولتی، صنعتی و دانشگاهی و با روش تحلیل تم نسبت به شناسایی انواع قابلیت های شبکه ای شرکت ها اقدام گردید. در بخش دوم با رویکرد کمّی و با روش تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار Smart-Pls و از طریق توزیع پرسشنامه بین مدیران ارشد شرکت های بزرگ و کوچک زیست دارویی، ابعاد شناسایی شده مورد تایید نهایی قرار گرفت. با توجه به یافته ها، قابلیت حضور فعال در شبکه و قابلیت مدیریت شبکه، به عنوان دو تم اصلی قابلیت های شبکه ای شناسایی شد. قابلیت های درون سازمانی و برون سازمانی با کارکرد تم های فرعی قابلیت حضور فعال در شبکه و قابلیت های شبکه سازی و ارکستری به عنوان تم های فرعی قابلیت مدیریت شبکه شناسایی گردید. همچنین یافته ها نشان می دهد که شرکت های کوچک بیشتر دارای قابلیت های عمومی حضور فعال در شبکه هستند و قابلیت مدیریت شبکه، مربوط به شرکت های بزرگتر می باشد که این شرکت ها اغلب با عنوان هاب شناخته می شوند. در نهایت، شرکت های کوچک و بزرگ زیست دارویی، بر اساس نقشی که در شبکه ها دارند باید به دو دسته قابلیت عمومی و قابلیت مدیریت شبکه برای کسب موفقیت در شبکه ها توجه نمایند.
۴.

ارایه مدل سرمایه ساختاری با محوریت انتقال فناوری در صنایع پتروشیمی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دیریت نوآوری سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 105-145

کلید واژه ها: سرمایه ساختاری شاخص های سرمایه ساختاری انتقال فناوری صنایع پتروشیمی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۳۶
انتقال فناوری از مهم ترین راه های کسب و توسعه فناوری برای سازمان ها به ویژه در صنایع پتروشیمی است. از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر انتقال فناوری، ویژگی های گیرنده فناوری می باشد. این ویژگی که شامل ساز و کار، ساختارها و ﻓﺮایﻨﺪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد درون یک ﺳﺎزﻣﺎن می باشد، سرمایه ساختاری نام دارد. با توجه به نقش صنعت پتروشیمی در سایر صنایع و اقتصاد کشورها و اهمیت فناوری و انتقال آن در این صنعت، مدلی که سرمایه ساختاری موثر در انتقال فناوری را ارایه نماید، می تواند چارچوبی برای درک و رفتار این سرمایه در انتقال فناوری را فراهم کند. بنابراین در این تحقیق به دنبال ارایه مدل سرمایه ساختاری موثر در انتقال فناوری در صنایع پتروشیمی ایران می باشیم. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها پیمایشی می باشد. براساس ادبیات شاخص های سرمایه ساختاری استخراج و با کمک خبرگان به جمع بندی این شاخص ها پرداخته شد و پرسشنامه طراحی گردید. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی ابعاد تشکیل دهنده سرمایه ساختاری شناسایی و با استفاده تحلیل عاملی تاییدی مدل ارایه شده، آزمون گردید. درنهایت مدل سرمایه ساختاری موثر در انتقال فناوری در صنایع پتروشیمی در پنج بعد 1)سرمایه نوپدیدی، 2) سیستم ها و روش های حمایتی، 3) زیرساخت های مدیریت دانش، 4) فرهنگ سازمانی حمایت گر و 5) ساختار سازمانی مناسب تبیین و ارایه شد.
۵.

تدوین راهبرد فناوری های خودروی خودران با رویکرد ماتریس جذابیت - توانمندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال پانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 87 - 102
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۴۸
رانندگان از دلایل اصلی تصادفات در خودروهای کنونی هستند که می تواند ناشی از محدودیت های انسانی مانند بینایی، خستگی و حواس پرتی باشد. یکی از راه حل های کاهش این حوادث، حذف راننده از رانندگی است. بنابراین فناوری خودروی خودران یا بدون راننده در سالهای اخیر در حال طراحی و توسعه است. با توجه به نیاز فناوری خودروی خودران مانند هر فناوری پیشرفته دیگر به زیرساخت فناورانه، اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی، لازم است از الان این آمادگی فراهم گردد. هدف از این تحقیق، تدوین راهبرد فناوری برای فناوری های کلیدی آینده خودروی خودران بود. روش تحقیق به این صورت بود که بعد از شناسایی فناوری های کلیدی خودروی خودران، و تشکیل ماتریس جذابیت و ماتریس توانمندی برای این فناوری ها، تدوین راهبرد فناوری برای آنها انجام شد. نتیجه تحقیق این بود که برای 40 مورد از فناوری های خودروی خودران، تدوین راهبرد فناوری انجام گردید. با توجه به نواحی قرارگیری این 40 فناوری در چهار بخش مختلف نمودار تدوین راهبرد فناوری، تجزیه و تحلیل متفاوت برای آنها صورت گرفت. در ناحیه اول این نمودار، تعداد 8 فناوری با توانمندی بالا و جذابیت بالا، و در ناحیه دوم این نمودار، تعداد 26 فناوری با توانمندی بالا و جذابیت پایین، و در ناحیه چهارم، تعداد 6 فناوری با توانمندی پایین و جذابیت پایین قرار گرفتند. ضمنا در فرآیند تحقیق، نتایج فرعی دیگری نیز مانند: اهداف کلان و فناوری های کلیدی خودروی خودران، ماتریس جذابیت و ماتریس توانمندی فناوری کسب گردید که این نتایج فرعی نیز تجزیه و تحلیل شد.  
۶.

تحلیل چندسطحی عوامل موثر بر همپایی فناورانه در صنعت نرم افزارهای بانکی؛ یک شرکت ایرانی توسعه دهنده نرم افزارهای بانکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 35 - 64

کلید واژه ها: همپایی فناورانه تحلیل چندسطحی صنعت نرم افزارهای بانکی تحلیل مضمون تحلیل عاملی تاییدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۶۰
همپایی فناورانه یک جزء مهم و کلیدی از فرایند توسعه کشورهایی است که نسبت به کشورهای پیشرو در زمینه فناوری و اقتصادی عقب تر هستند. کشورهای دنباله رو می توانند از فرصت های ایجاد شده به واسطه ظهور فناوری های جدید، وارد فضای رقابت جهانی شوند. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل کلیدی اثرگذار بر فرآیند همپایی فناورانه در صنعت نرم افزارهای بانکی ایران و بررسی میزان اثرگذاری و اولویت بندی آنها است. روش پژوهش مورد استفاده روش آمیخته است که در بخش کیفی از تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. در این راستا، عوامل اساسی تاثیرگذار با بهره گیری از روش تحلیل مضمون و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته مشخص شدند و 55 مضمون شناسایی شد که در قالب شبکه مضامین دسته بندی شدند. با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی اثرگذاری تمامی عوامل شناسایی شده تایید شد. از بین عوامل موثر در سطح بنگاه عامل بسترهای مناسب امنیتی، از بین عوامل موثر در سطح صنعت عامل افزایش تعامل و ارتباط با کاربران و مشتریان دائمی و از بین عوامل موثر در سطح ملی عامل تعامل و ارتباطات در جهت تولید، انتشار و استفاده از دانش جدید بالاترین اثرگذاری را دارند.
۷.

مدل مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 135-166

کلید واژه ها: اکوسیستم کسب و کار اکوسیستم نوآوری مراحل تکامل چرخه عمر پلتفرم صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۳۲
استفاده از استعاره اکوسیستم در حوزه علوم اجتماعی به طور روزافزون در حال گسترش است و برای مطالعه حوزه های مختلف مدیریتی از جمله نوآوری، کسب و کار و کارآفرینی استفاده شده است. ویژگی تکامل در اکوسیستم ها بیشتر مورد توجه واقع شده است. هدف این تحقیق شناسایی مدل مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی است. اکثر مطالعات قبلی در حوزه تکامل اکوسیستم ها بر مبنای مطالعات موردی انجام شده و لذا متاثر از شرایط موضوع مورد مطالعه بوده و از قابلیت تعمیم قابل اتکائی برای همه حوزه های صنعتی برخوردار نیست. در این تحقیق مدل جامعی برای مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی با استفاده از فراترکیب ارائه شده است. با مطالعه ادبیات موضوع، از 14 مطالعه که درباره مراحل تکامل بوده اند، 105 کد استخراج و در قالب 19 مفهوم به هم ترجمه شدند و یک مدل 4 مرحله ای استخراج شد. این مدل با برجسته کردن دو مفهوم زنجیره ارزش و پلتفرم صنعتی و زیر بخشهای آن، مدل جامعی برای مراحل اکوسیسمهای کسب و کار صنعتی است و صنعتگران و پژوهشگران می توانند با استفاده از آن، الگوی تکامل برای اکوسیستم صنعتی مورد نظرشان طرح-ریزی کنند یا اکوسیستمهای موجود را مطالعه و تکامل آن را ارزیابی کنند.
۸.

سناریو نویسی برای آینده خودروی بدون راننده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت در ایران دوره ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 118-143

کلید واژه ها: خودروی خودران خودروی بدون راننده سناریو نویسی آینده نگاری فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۶۳
محققین اعلام نموده اند که دلیل اصلی تصادفات خودروها، خطای انسانی می باشد. احتمالا خودروهای خودران می توانند خطاهای انسانی را حذف نمایند. همچنین می توانند باعث مزیت های دیگری از قبیل بهره وری منابع و کاهش ترافیک شوند. شرکت های زیادی از قبیل گوگل و تسلا به سمت توسعه خودروی خودران رفته اند. بنابراین لازم است زیرساخت های فناورانه، اجتماعی، اقتصادی از الان فراهم گردد. هدف از این تحقیق، سناریونویسی وضعیت های مختلف خودروی خودران بود. روش تحقیق به این صورت بود که ابتدا از پیشینه ادبیات، عوامل موثر بر این فناوری استخراج و این عوامل به عنوان پایه مصاحبه با خبرگان قرار گرفت. خبرگان این عوامل را حذف، تایید و یا بر آنها اضافه نمودند. تحلیل محتوی مصاحبه خبرگان با نرم افزار مکس کیو دی آ انجام و سپس عوامل موثر کلیدی با تحلیل اثر متقابل توسط نرم افزار میک مک مشخص گردید. در گام بعدی برای همین عوامل کلیدی موثر با نرم افزار سناریو ویزارد، سناریوهای مختلف در نظر گرفته شد. یافته های پژوهش این بود که چهار سناریو توسط نرم افزار سناریو ویزارد پیشنهاد گردید که یکی از آنها سناریوی مطلوب، یک سناریو نامطلوب و دو سناریو نیز ایستا بود. سناریوی مطلوب تحلیل و پیشنهادات نحوه رسیدن به آن نیز ارائه گردید. با دانستن این سناریوی مطلوب از الان می توان برای آینده مطلوب خودروی خودران، آمادگی لازم را فراهم نمود تا بهترین حالت از این فناوری جدید در سطح کشور جاری گردد.
۹.

ارائه مدل توسعه فناوری صنعت خودروسازی ایران مبتنی بر شبکه های همکاری مشترک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 65 - 95

کلید واژه ها: همکاری مشترک مدل توسعه فناوری صنعت خودروسازی همکاری های بین بنگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۳۶
تخصصی شدن و افزایش روزافزون پیچیدگی فناوری ها، کاهش دوره عمر فناوری و افزایش هزینه و ریسک توسعه از مهمترین دلایلی هستند که بنگاه ها را ملزم به بهره گیری از روش های همکاری در توسعه فناوری ها می نماید. در دهه های اخیر طراحی شبکه ای اثربخش و کارآمد از همکاران در فرآیندهای مختلف صنعتی، به چالشی جدی تبدیل شده است. همانطور که همکاری موجب کاهش ریسک در نوآوری و توسعه فناوری می گردد، ریسک هایی نیز در خود همکاری فناورانه نهفته است که در نتیجه آن بر اساس مطالعات انجام گرفته درصد قابل توجهی از همکاری ها با شکست یا عدم موفقیت کافی همکاری مواجه می گردند . در این پژوهش مدل پیشنهادی با تلفیق مدل توسعه تکنولوژی و مدل همکاری مشترک، در صنعت خودروسازی طراحی شده است. ابعاد مدل پیشنهادی عبارتند از: تحلیل راهبردی همکاری مشترک ، شناسایی سازمان همکار ، طرح ریزی همکاری مشترک ، مدیریت و اجرای همکاری ، تحقیق و توسعه و آمادگی توسعه فناوری، طراحی محصول و تصدیق فناوری، یکپارچه سازی و اجرا ، پشتیبانی و توسعه فناوری جدید نتایج این تحلیل حاکی از تایید ابعاد 8 گانه به همراه شاخص های آنان بود. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که بهره گیری از همکاری مشترک به ویژه در فناوری های پیشرفته در صنعت خودرو می تواند سبب ایجاد مزیت رقابتی و رفع موانع تولید و ارتقا توانمندی دانش فنی اکتساب شده در سازمانهای تحقیق و توسعه خواهد بود. هچنین توسعه فناوری نیازمند هماهنگی بین کنشگران اصلی در فرایند توسعه فناوری می باشد تا علاوه بر ایجاد زیرساخت، آموزش، کاربرد، شرایط خدمات پس از فروش را در کلیه زنجیره تامین فراهم نمایند.
۱۰.

تجاری سازی سنجش از دور در صنعت کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش از دور و GIS ایران سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 67 - 88

کلید واژه ها: سنجش از دور کشاورزی تجاری سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۴۶
سنجش از دور علم دریافت اطلاعات از سطح زمین، بدون تماس آشکار با اجزای مورد مطالعه است. تجاری سازی مجموعه فعالیت هایی است که نوآوری ها را به محصول یا خدماتی تبدیل می کند که از آن مزایای اقتصادی حاصل می شود. با توجه به کاربرد گسترده سنجش و اهمیت فراوان کاربرد آن در کشاورزی، اهمیت تجاری سازی این تکنولوژی در کشاورزی دارای اولویت است و در این پژوهش، بررسی شده است. جامعه هدف این پژوهش، شرکت های فعال و غیرفعال در این زمینه اند؛ به این دلیل که با استفاده از تجربیاتشان امکان فراهم آوردن زمینه مناسب به منظور پرورش تکنولوژی سنجش از دور به وجود آید. با این هدف، در این تحقیق، از روش مصاحبه عمیق برای گردآوری اطلاعات و از روش گلوله برفی برای نمونه گیری استفاده شده است. با استفاده از نمودار چرخه عمر محصول و تکنولوژی، چالش های تجاری سازی تکنولوژی و زیرساخت های مورد نیاز، المان های تجاری سازی، انواع نرم افزارهای کاربردی در صنعت کشاورزی دنیا، نمودار سرمایه گذاری در سنجش از دور و تحلیل ماندگاری سنجش از دور در کشاورزی، به منزله یک کسب وکار، بررسی موشکافانه شده است. در نتیجه، بهترین روش برای تجاری سازی محصول کاهشِ محدودیت ها برای شرکت های فعال، ایجاد زیرساخت های لازم، به ویژه داده های اولیه به موقع، و استقلال در بهره برداری از این تکنولوژی است تا امکان بهره گیری از انواع روش های تجاری برای کاربران فراهم آید.
۱۱.

همپایی فناورانه در صنایع مبتنی بر سامانه های پیچیده ، مطالعه موردی صنعت پتروشیمی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۱) 1 - 38

کلید واژه ها: همپایی فناورانه شکاف فناوری محصولات و سیستم های پیچیده توسعه اقتصادی صنعت پتروشیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۲۵۱
در راهبردهای توسعه محصولات و سیستم های پیچیده، همپایی فناورانه از مهم ترین راهبردهای کاهش شکاف فناورانه بین کشورهای متأخر با رهبران فناوری است، که در این فرآیند کشورهای متأخر با تقلید، جهش و سرمایه گذاری می توانند فاصله خود را با رهبران کاهش دهند. در دهه اخیر این راهبرد موردتوجه بسیاری از پژوهشگران بوده است، ولی بررسی ها نشان می دهد به دلیل عدم توجه به تمامی مؤلفه های مؤثر در زیست بوم فناوری بسیاری از این تجربیات ناموفق بوده اند. با توجه به پیچیدگی محیط اقتصادی، عدم قطعیت ها و تغییرات محیطی، کنش های عوامل مؤثر در زیست بوم متغیر بوده که لازم است اثر این عوامل بر فرآیند همپایی مدنظر قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان می دهد، وقوع همپایی فناورانه موفق در محصولات و سیستم های پیچیده، نیازمند ارتقاء قابلیت های فناورانه، متناسب سازی سیاست های حکمرانی در مقیاس ملی و بهره مندی مناسب از مزیت های نسبی کشوراست. در این پژوهش با تمرکز بر قابلیت های فناورانه و بررسی ادبیات موضوع و تحقیقات میدانی، با استفاده روش پژوهش ترکیبی عوامل مؤثر بر همپایی فناورانه، شناسایی، تحلیل و اولویت بندی شده اند. یافته ها نشان می دهد عوامل اساسی شامل قابلیت های تکنیکی و زیرساختی، ادغام در زنجیره ارزش جهانی، حکمرانی، رژیم های فناورانه، سرمایه های اجتماعی، انباشت ثروت و منابع مالی، منابع فیزیکی و جغرافیا، تحریم های اقتصادی، عوامل و مؤلفه های بازار و نهادسازی بر وقوع همپایی فناورانه در صنعت پتروشیمی ایران مؤثر می باشند.
۱۲.

بررسی نقش ناهمگونی شبکه بر قابلیت های شبکه ای و عملکرد دانشی شرکت ها در شبکه های زیست دارویی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت راهبردی دانش سازمانی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 1 - 37

کلید واژه ها: شبکه نوآوری قابلیت شبکه ای ناهمگونی شبکه عملکرد دانشی شرکت صنعت زیست دارو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۶۱
شبکه های نوآوری به مجموعه از شرکت ها و نهاد ها اطلاق می گردد که در کنار هم برای یک هدف مشترک که همان توسعه دانش و نوآوری می باشد، تلاش می کنند. اهمیت این شبکه سازی ها در حوزه های فناورانه همچون زیست دارو قابل توجه می باشد. هدف این پژوهش بررسی نقش ناهمگونی شبکه بر قابلیت های شبکه ای و عملکرد دانشی شرکت ها در شبکه های زیست دارویی می باشد. به این منظور، ضمن شناسایی ابعاد و مؤلفه های اصلی از طریق مبانی نظری و مصاحبه با پانزده خبره حوزه زیست دارویی، برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش، نسبت به تدوین مدل اقدام گردید. به منظور بررسی فرضیات پژوهش، پرسشنامه های جمع آوری شده از تعدادی از شرکت های دانش بنیان زیست دارویی در سراسر کشور با روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart Pls مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده نقش ناهمگونی شبکه بر قابلیت های شبکه ای و عملکرد دانشی شرکت ها در شبکه ها مورد تائید قرار گرفت. همچنین یافته ها نشان داد که ناهمگونی شبکه از طریق توسعه قابلیت شبکه ای بر عملکرد دانشی شرکت ها نقش مؤثرتری دارد و قابلیت های شبکه ای نقش متغیر میانجی در رابطه بین ناهمگونی دانشی شبکه و عملکرد دانشی شرکت ها در شبکه دارد. بر این اساس پیشنهاد می گردد شرکت ها برای حضور موفق در شبکه های نوآوری در جهت برقراری ارتباط با طیف گسترده ای از اعضای شبکه با ماهیت های گوناگون اقدام نمایند و قابلیت های شبکه ای خود را توسعه دهند.
۱۳.

ارزیابی توانمندی فناورانه بنگاه های داروساز زیستی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های بازرگانی مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۹ 1 - 24

کلید واژه ها: توانمندی فناورانه ارزیابی داروهای زیستی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۵۲
ارزیابی توانمندی فناورانه، یکی از پیش نیازهای تدوین راهبردها و سیاست های توسعه فناوری است. به همین جهت، در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از ابزار ممیزی توانمندی فناورانه ( TCAT ) توان فناورانه شرکت های داروساز زیستی در ایران ارزیابی شود. به این منظور، پرسش نامه توسعه یافته TCAT برای 18 شرکت ارسال شد. نتایج تحلیل پرسش نامه ها نشان می دهد که شرکت های داروساز زیستی ایران به طور متوسط در مرحله «استراتژیک» از چهار سطح توانمندی فناورانه قرار دارند. هم چنین نتایج نشان می دهد که از میان 9 بعد توانمندی، به لحاظ بعد «آگاهی» شرکت ها در وضعیت مناسبی قرار دارند و مهم ترین عامل مانع در حرکت بنگاه ها به سمت توانمندی خلاق، ضعف آن ها در شبکه سازی و استفاده از توان شرکت ها و مؤسسات بیرونی برای ارتقاء توان تولید و توسعه توانمندی فناورانه است. افزون بر این، ضعف بنگاه های داخلی در همکاری مشترک با یکدیگر ناشی از ضعف های فرهنگ همکاری، نبود نظام مالکیت فکری مناسب و نیز معضلات موجود در قانون تجارت کشور است که ادغام و اکتساب ( M&A ) بنگاه ها را دشوار کرده است.
۱۴.

الگوی توسعه صنعتی در صنعت قطعه سازی خودرو: بینش هایی برای درک واقعیت کنونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۱) 125 - 147

کلید واژه ها: صنعت قطعه سازی خودرو رویکرد تاریخی توسعه صنعتی بحران نظام تولیدی الگوی رشد صنعتی نگرش های سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۹۳
پژوهش حاضر روایتی تاریخی با تمرکز بر دورانی مشخص بین سال های آغازین دهه 70 تا میانه های دهه 90 شمسی در صنعت قطعه سازی خودروست. در این بازه زمانی تحولاتی در این صنعت رخ داده است که از دوران پیش و پس از آن متمایز است. تکوین و توسعه صنعت قطعه سازی خودرو در این دوره تاریخی نمونه ای از جریان های تکوین و توسعه در صنایع ایران است که فارغ از پیامدهای مرادی و نامرادی آن، نیازمند تحلیلی واقعی است تا زمینه ای برای درک مشترک فراهم شود. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه روایتی از توسعه صنعتی در صنعت قطعه سازی خودرو می توان به دست داد که منطبق بر واقعیت باشد و آموزه های برآمده از این روایت چیست؟ به همین منظور با انجام مطالعه ای اکتشافی به دنبال ارائه روایتِ تکوین و توسعه این صنعت هستیم. روندهای اساسی تکوینی صنعت قطعه سازی خودرو با انجام مصاحبه های عمیق استخراج شده است. در تحلیل نهایی استدلال شد که شناخت امور واقع اجتماعی فارغ از نگاه های سیاسی و روزمره، درکی عمیق تر و جامع تر در اختیار قرار می دهد و به مثابه سدی در برابر توصیف های برآمده از نگاه کوتاه مدت و روزمره که ناپیوستاری اجتماعی هسته اصلی آنهاست، عمل می کند. آفت های نگاه کوتاه مدت مانند تیشه به ریشه زدن است و تلاش های وسیع در این صنعت را نادیده می انگارد. بر همین مبنا گفتمانی جایگزین پیشنهاد شده است تا صنعت قطعه سازی خودروهر آن گونه که هست توصیف شود تا در این مقطع زمانی محرکی برای رشد دوباره این صنعت باشد.
۱۵.

شناسایی راهبردهای همکاری مشترک شرکت های دانش بنیان با زنجیره تأمین و توسعه محصول خودروسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های بازرگانی خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۱۰۷ 101 - 124

کلید واژه ها: توسعه محصول جدید زنجیره تأمین خودرو شرکتهای دانش بنیان مدل همکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف این پژوهش، طراحی مدل پارادایمی همکاری مشترک شرکت های دانش بنیان و زنجیره ارزش خودروسازی با تمرکز بر حوزه های زنجیره تأمین و توسعه محصول خودرو و تبیین راهبردهای مربوطه است. رویکرد این پژوهش کیفی بوده و از روش نظریه داده بنیاد بهره برده شده است. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل داده ها در مدل پارادایمی با توجه به درهم تنیدگی سیاست های خودروسازان در زیست بوم ذی نفعان در مدل سه بعدی با رویکرد سیاست گذاری سازمان دهی شده است. در بعد سیاست گذاری شناسایی روندهای آینده پژوهانه نسل های جدید خودرو در حوزه فناوری های با سطح متوسط و بالا، بازنگری عمق ساخت داخل بر مبنای فناوری در برنامه 1404 در راستای تعیین نیازمندی های خودروسازان در همکاری با شرکت های دانش بنیان، ... در بعد ساختاری ایجاد واحد دانش بنیانی در مراکز طراحی و توسعه و ...، در بعد زیرساختی شبکه سازی دانشی در صنایع ملی، تدوین سند تحریم ستیزی، تأسیس رشته سیاست گذاری خودرو و ... به عنوان راهبردهای حاصله راهنمای این حوزه به شمار می روند.
۱۶.

تحلیل نهادی نقش بازیگران در فرایند اجرای طرح های کلان ملی فناوری (مطالعه موردی: دو طرح کلان حوزه هوایی در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۱) 95 - 124

کلید واژه ها: تحلیل نهادی طرح های کلان محصولات پیچیده صنعت هوایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۱۷
صنعت هوایی یک صنعت استراتژیک حیاتی در حوزه سیستم محصولات پیچیده برای اقتصاد و امنیت ملی محسوب می شود. هدف مقاله حاضر، تجزیه و تحلیل نهادی نقش بازیگران در فرایند اجرای دو طرح کلان ملی فناوری حوزه هوایی در ایران می باشد. با بررسی پیشینه و تجارب کشورها در طرح های کلان طراحی و توسعه محصول در حوزه هوایی، چارچوبی از بازیگران و اقدامات هر بازیگر در هر مرحله این طرح ها ارائه شده است. راهبرد پژوهش حاضر مطالعه موردی، جهت گیری آن کاربردی، هدف آن توصیفی و رویکرد آن کیفی می باشد. ابزار گردآوری داده های اولیه مصاحبه با 14 خبره دارای تخصص و تجربه در حوزه هوایی و درگیر در دو طرح مورد مطالعه (هواپیمای دوزیست و موتورجت) می باشد که در بازه زمانی نیمه دوم سال 1398 صورت گرفته است. برای جمع آوری داده های ثانویه از تمامی اسناد و شواهد موجود در خصوص صنعت هوایی در ایران و خصوصاً دو طرح مورد مطالعه استفاده شده است. تحلیل داده ها با تحلیل محتوا و کدگذاری محوری انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که طرح های کلان ملی فناوری، فرایندی پیچیده و چندمرحله ای می باشند و اجرای آنها نیازمند همکاری و هماهنگی میان شبکه گسترده ای از نهادهای مختلف از جمله بخش دولتی و خصوصی، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است. نتایج این پژوهش می تواند به منظور برنامه ریزی بهتر و مدیریت اثربخش طرح های کلان ملی حوزه هوایی مورد استفاده سیاست گذاران و نهادهای متولی قرار گیرد.
۱۷.

واکاوی و کشف الگوهای همکاری بانک های ایران با فین تک ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دیریت نوآوری سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 161 - 188

کلید واژه ها: همکاری نوآوری بانک فین تک خوشه بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۵۳
همکاری بانک و فین تک به یکی از موضوعات مهم در مطالعات کسب وکارهای فناوری مالی و تحول در سیستم بانکداری تبدیل شده است، بااین حال تاکنون پژوهش دقیقی پیرامون وضعیت و الگوی همکاری بانک های ایران با فین تک ها انجام نشده است. هدف این پژوهش کشف الگوهای همکاری بانک ها با فین تک ها از منظر بانک هاست و بر این اساس سؤال اصلی پژوهش بدین شرح است: چه الگوهای همکاری میان بانک های ایران و فین تک ها وجود دارد؟ در این پژوهش تلاش گردید تا ضمن توزیع پرسشنامه در میان 144 نفر از مدیران ارشد بانکی و تولید داده های موردنیاز، وضعیت همکاری 16 بانک ایرانی با فین تک ها در چهار بخش همکاری، نوآوری، بانک و فین تک مطابق با چارچوب مفهومی مدنظر موردبررسی قرار گیرد. به منظور تحلیل داده های به دست آمده، از الگوریتم های خوشه بندی که یکی از کاربردی ترین روش های داده کاوی است استفاده گردید. نتایج حاصل نشان می دهد: اول اینکه الگوی همکاری بانک های موردمطالعه در پنج خوشه بهینه تقسیم بندی می شود: الگوی سرآمدانه، الگوی تحول طلبانه، الگوی شتابانه، الگوی زیرکانه و الگوی سرمایه گذارانه. دوم اینکه به دلایل گوناگونی از جمله عدم توسعه گونه های مختلف فین تک و مدل های کسب وکار مربوط به آن، اکثر بانک های موردمطالعه در یک خوشه قرار می گیرند و رفتار نسبتاً مشابهی دارند. سوم اینکه نتایج خوشه بندی نشان می دهد عامل دولتی و خصوصی بودن بانک ها نمی تواند به عنوان عامل متمایزکننده در رابطه بین بانک و فین تک مطرح شود.
۱۸.

سناریونگاری آینده بانک های ایران در مواجهه با فین تک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات مالی دوره ۲۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 294 - 328

کلید واژه ها: فین تک نوآوری همکاری بانکداری سناریونویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۸۰
هدف: سناریوهای همکاری بانک ها و فین تک ها در آینده، به یکی از موضوعات نوین در مطالعات نوآوری و کسب وکارهای فناوری مالی تبدیل شده است؛ با این حال تاکنون پژوهش دقیقی در خصوص سناریوهای همکاری بانک های ایران، به عنوان نهادهای سنتی مالی در مواجهه با رشد شتابان فین تک ها صورت نگرفته است که پژوهش حاضر با همین هدف اجرا شده است. روش: به منظور تدوین سناریوها از «روش های آمیخته» بهره گرفته شده است. در همین رابطه، نیروهای پیشران، شگفت سازها و نشانه های ضعیف همکاری بانک و فین تک، از طریق مصاحبه با 15 نفر از خبرگان بوم سازگان مالی و به کمک تحلیل مضمون فهرست شدند. سپس عوامل مؤثر در قالب نظرسنجی از 33 خبره با استفاده از آزمون t تک نمونه ای تأیید و در ادامه، به کمک تاپسیس فازی اولویت بندی شدند. در گام پایانی با مشارکت 144 نفر از مدیران ارشد 16 بانک ایرانی و مبتنی بر روش «شبکه جهانی کسب وکار» سناریوهای همکاری تدوین شد. یافته ها: دو عدم قطعیت مهم «توسعه گونه های مختلف فین تک» و «احراز هویت دیجیتال یکپارچه» شناسایی شد و بر این اساس، چهار سناریوی اصلی همکاری بانک و فین تک با نام های همانی، سینوسی، براکتی و لگاریتمی تشریح شد. سرانجام، راهبردهای سرویس پلاگین اختصاصی و رابط کاربردی برنامه نویسی، به عنوان راهبردهای پابرجای همکاری به بانک ها معرفی شد. نتیجه گیری: به منظور اتخاذ سناریوی متناسب و همچنین، اجرایی کردن راهبردهای پابرجا، لازم است که بانک ها اقدام هایی را انجام دهند که این اقدام ها در قالب مضامین راهبردی، در سه محور حکمرانی ملی، شبکه همکاری و مدیریت فناوری دسته بندی شدند. در نهایت با مصاحبه از خبرگان، نتایج به دست آمده به تأیید رسید.
۱۹.

تحلیل تاریخی زیرساختهای قابلیت ساز درون بنگاهی در صنعت ساخت هواپیمای مسافری (بررسی موردی: امبرائر برزیل، بمباردیر کانادا و پروژه های ساخت هواپیمای مسافری در چین، ژاپن و ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 31 - 59

کلید واژه ها: زیر ساخت های صادراتی قابلیت سازی ظرفیت سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۲۸۹
این پژوهش بدنبال تبیین زیر ساخت های قابلیت ساز درون بنگاهی از طریق بررسی سیر تاریخی کشورهای کانادا، برزیل، چین و ژاپن می باشد. با مرور سیر تاریخی اکتساب فناوری ساخت هواپیما در این کشورهاو نحوه ورود آ نها به این حوزه پیچیده، ملاحظه می شود که هر کدام از این کشورها ابتدا خود را به یک سطح آستانه ای از قابلیت و توانمندی رساندند. به عبارتی ظرفیت توسعه را در کشور خود ایجاد نمودند. لازمه توسعه ظرفیت ایجاد زیر ساخت های قابلیت ساز می باشد. با بررسی سیر تاریخی ایجاد قابلیت در این کشورها و مقایسه آن ها با قابلیت های ایران در این زمینه و تحلیل آنها، شکاف فناوری ایران با کشورهای هدف تبیین شد. و در نهایت با ترازیابی و مطالعه تطبیقی سیر تاریخی این کشورها، زیر ساخت های لازم در سطح بنگاه به عنوان مقدمه و پیش نیاز همپایی فناوری تدوین گردید. لازم به ذکر است زیر ساخ تهای قابلیت ساز طیف گسترده ای است ولی ما در این مقاله تمرکز به قابلیت های سطح بنگاه داشتیم و پرداختن به همه آنها از ظرفیت یک مقاله خارج است.
۲۰.

شناسایی و مدل سازی شاخص های مؤثر در طراحی فرایند توسعه محصولات پیچیده هوافضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نوآوری سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) 37 - 78

کلید واژه ها: ریسک های فرایند توسعه محصولات پیچیده خصوصیات فرایند توسعه محصولات پیچیده محصولات پیچیده دلفی فازی دیمتل فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۹۷
یکی از رموز موفقیت در توسعه محصول، مدیریت ریسک و سرمایه گذاری زمان و هزینه در مراحل اولیه است تا در آینده ناگزیر به انجام تغییرات پر هزینه نشویم. از این روی این مقاله با هدف شناسایی و مدلسازی پارامتر های تاثیر گذار در طراحی فرایند توسعه محصولات پیچیده هوافضایی صورت پذیرفته است، این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی، رویکرد ترکیبی می باشد. در بخش رویکرد کیفی از طریق مصاحبه و نظرسنجی دلفی فازی از مدیران و مهندسین سیستم، این عوامل در فرایند توسعه محصولات پیچیده هوافضایی، شناسایی شدند. در بخش کمی نیز با رویکرد دیمتل فازی، روابط علی و معلولی این عوامل تحلیل شد. یافته ها و نتایج نشان می دهد، ریسک های فرایند توسعه محصولات پیچیده در شش دسته اصلی و 32 محرک ریسک، ویژگی های محصولات پیچیده در نه دسته و خصوصیات فرایند توسعه محصولات پیچیده در سه دسته شناسایی شدند، تعیین مهندسی سیستم بعنوان خصوصیت قرایند توسعه محصولات پیچیده از نوآوری های این مقاله می باشد. در نهایت با یک چارچوب علی با محوریت ریسک زمانبندی، روابط نظری بین این عوامل ارائه گردید. می توان بیان کرد این چارچوب علاوه براینکه عوامل کلیدی را در نظر می گیرد، بلکه فرضیه یا روابط نظری بین فرضیه ها را نیز نشان می دهد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان