اقرارنامه هایی به فارسیِ نوِ متقدّم از ناحیه بامیان (۳۹۵- ۴۳۰ هجریِ قمری)
آرشیو
چکیده
در این مقاله، هشت اقرارنامه کهنِ اسلامی به فارسیِ نوِ متقدّم، محفوظ در کتابخانه ملّیِ اسرائیل، تصحیح شده است. این اقرارنامه ها بخشی از گنجینه نُسَخِ موسوم به «گنیزه افغانستان» است که از قرارِ معلوم در ناحیه بامیان در مرکزِ افغانستان بازیافته شده است. این هشت اقرارنامه، مورَّخِ ۳۹۵-۴۳۰ هجریِ قمری، به گمان کهن ترین اسنادِ حقوقیِ بازمانده به زبانِ فارسیِ نو است. از تاریخِ این اسناد برمی آید که اسنادِ حقوقیِ اسلامی در ناحیه بامیان (و گویا در مناطقِ دیگرِ شرقِ ایران) از همان آغازِ سده پنجم به فارسی نوشته می شده است. دیگر این که بررسیِ دقیقِ ساختارهایِ قالبیِ این اقرارنامه ها نشان از آن دارد که این ساختارها به تأسی از ساختارهایِ حقوقیِ عربی نوشته شده است، و این خود نشان دهنده مراحلِ نخستینِ نوشتارِ حقوقی به زبانِ فارسیِ نو استAcknowledgment Deeds (iqrārs) in Early New Persian from the Bāmiyān (395-430 AH/1005-1039 CE)
The article provides an edition and translation of eight early Islamic acknowledgment (iqrār) deeds written in Early New Persian, which are preserved in the National Library of Israel. The acknowledgment deeds are part of a rich trove of manuscripts known as the “Afghan Genizah”, reportedly found in the area of Bāmiyān in central Afghanistan. Dated between the years 395-430/1005-1039, the eight discussed acknowledgment deeds are probably the earliest extant legal documents written in New Persian. This implies that Islamic legal documents were drawn up in New Persian in the area of Bāmiyān—and perhaps in other eastern Iranian territories—as early as the beginning of the 5th/11th century. Furthermore, a thorough examination of the formulaic structure of these acknowledgment deeds reveals their reliance on Arabic legal formulae, which may reflect an early stage of legal writing in New Persian.