اندیشه ی شریعتی درباره ی زن و حقوق او در اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مسأله ی زن و نسبت او با مرد از موضوعات مهم مورد توجه در قرن حاضر بوده و اندیشمندان گوناگون هریک به فراخور حوزه ی کار خود به جهات مختلف آن پرداخته اند. در پژوهش کیفی حاضر، دیدگاه های انسان شناسی دکتر علی شریعتی در باره ی زن، حقوق خانوادگی و اجتماعی او و نسبت وی با مرد مورد مطالعه و تحلیل محتوایی قرار گرفته است. وی بر اهمیت نقش زنان در تحولات اجتماعی تاکید کرد و با تمییز سه تیپ شخصیتی میان زنان (زن سنی، شبه مدرن و فاطمه وار) زنان را به پیروی از فاطمه و ارزشهای اسلامی دعوت کرد. با وجود پاره ای تعارضات و گرایشات مرد سالارانه در آرای او، می توان دریافت که وی به برابری انسانی زن و مرد، آزادی ، اختیار و استقلال زن باور داشت اما با اعتقاد به نظریه ی حقوق طبیعی و اصالت خانواده، از اختلاف نقش زن و مرد و در نتیجه تعهدات و حقوق مختلف آنها در خانواده حمایت کرد، مانند سرپرستی مرد درخانواده، چند همسری و ازدواج موقت. وی نهادهای اجتماعی را متفاوت از نهاد خانواده و غیرطبیعی می دانست و با برجسته کردن استعدادها و توانایی های زنان بر حضور و مشارکت اجتماعی آنان پای فشرد اما درباره ی حقوق سیاسی- اجتماعی زنان و حدود آن ها ، مانند حق انتخاب شدن یا انتصاب آنها برای تصدی پست های مختلف، بحث نکرد.