اهداف: ارزشیابی توصیفی، نظامی سنجشی است که در آن رقابت و حساسیت به نمره به همکاری و مشارکت مبدل می شود و همچنین، در آن از ابزارهای سنجشی استفاده می شود. انتظار می رود که این روش در مقایسه با ارزشیابی سنتی توانسته باشد الگوهای یادگیری سازگارتری در دانش آموزان ایجاد کند. این پژوهش به منظور تعیین تفاوت بین ارزشیابی توصیفی و سنتی از لحاظ الگوهای یادگیری سازگار دانش آموزان در پایه پنجم ابتدایی انجام شد.
روش ها: این مطالعه کاربردی، غیرآزمایشی از نوع علّی- مقایسهای در سال 1389 روی 477 دانش آموز پایه پنجم ابتدایی مدارس استان یزد که تحت پوشش طرح ارزشیابی توصیفی و نظام سنتی قرار داشتند، انجام شد. افراد مورد مطالعه به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و در دو گروه دانش آموزان طرح ارزشیابی توصیفی (251 نفر) و دانش آموزان نظام سنتی (226 نفر) قرار گرفتند. آزمودنیها به پرسشنامه الگوهای یادگیری سازگار میدگلی پاسخ دادند. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دوسویه و چندمتغیره به کمک نرمافزار SPSS 16 تحلیل شد.
یافته ها: بین آزمودنیهای متعلق به طرح ارزشیابی توصیفی و نظام سنتی تنها در متغیرهای جهتگیری هدف عملکردگریز و خودافشاسازی پیشرفت کم تفاوت معنی دار وجود داشت (02/0 =p ). دانش آموزان ارزشیابی سنتی در هیچ یک از موارد نسبت به دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی برتری نداشتند.
نتیجه گیری: دانش آموزان نظام ارزشیابی توصیفی در اکثر خرده مقیاس های الگوهای یادگیری سازگار نسبت به دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی سنتی برتری ندارند. این عدم برتری احتمالاً نشانگر آن است که اجرای طرح ارزشیابی توصیفی کاملاً موفق نبوده است.
