مطالب مرتبط با کلیدواژه

پارادایم


۸۱.

مسئله شناسی کثرت روش شناختی در علم اجتماعی اسلامی (تأکید بر ابعاد چیستی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کثرت گرایی روشی علم اجتماعی اسلامی روش پارادایم مبانی معرفت شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۶۳۷
کثرت گرایی روشی در ادبیات اندیشمندان مسلمان که متفاوت اراده شده، موجب ابهاماتی گردیده است. در مطالعات اجتماعی با رویکردهای اسلامی، به ندرت می توان ترکیب روش ها را در معنای شایع اخیر دانش اجتماعی (ترکیب روش های کمی و کیفی) مشاهده کرد و غالب ایده ها در این باب، ناظر به حیثیت مطلوبیت کثرت گرایی است تا بحث از امکان. بسیاری از آنان تکثر روشی را امری مطلوب و گاهی ضروری تلقی کرده، تعارضات معرفتی عمده ای با مبانی اساسی معرفت شناسی و دیگر مبانی اسلامی در این باره نمی بینند. این مقاله با روش اکتشافی، تعارضات محتمل پاسخ نیافته بسیاری را در این باره آشکار می سازد؛ گرچه الزاما بر نفی امکان کثرت گرایی و مطلوبیت آن نیز دلالت و تاکید ندارد. این مطالعه پیش نیازی برای پژوهش پردامنه کثرت گرایی روش شناختی علم اجتماعی اسلامی است و زوایه اصلی اش کثرت گرایی روشی در سطوح متدولوژیک است. مساله اصلی این تحقیق ابعاد چیستی کثرت گرایی روشی به منظور دستیابی به تلقی های حتی الامکان همسو در این باره است؛ یعنی آنچه برای بررسی دو فاز کلان مساله امکان و مبانی ضروری است.
۸۲.

باورهای کلامی و علوم انسانی (جایگاه و چگونگی تأثیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: باورهای کلامی پارادایم علوم انسانی عوامل معرفتی و غیرمعرفتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۳۴۲
بی شک آگاهی جامع از کاستی های کلام موجود، پاسخ دقیق به امکان اسلامی سازی علوم و مبرهن به امکان پیرایش علوم از پیش فرض ها، با نگاهی کلان به جایگاه های تأثیر و تأثر و از آن طریق اصطیاد چگونگی تأثیر باورهای کلامی بر علوم انسانی میسر است. نوشتار حاضر، ضمن پذیرش فی الجمله نه بالجمله ابتنای علوم انسانی و امهات مسائل این علوم بر گزاره های کلامی، با استفاده از روش تاریخی و تحلیل عقلی، هدف مذکور را در طرحی جامع دنبال می کند. بر اساس این طرح، الف) علم یا فعالیت علمی به عنوان متعلق تأثیر گاهی به صورت مستقیم و زمانی دیگر به صورت غیرمستقیم از باورها اثر می پذیرند؛ ب) در تأثیر غیرمستقیم، باورهای کلامی در مرحله اول بر عوامل معرفتی (عوامل فلسفی و علمی) یا غیرمعرفتی (ویژگی های شخصیتی دانشمندان، فرهنگ، محیط و جامعه آماری و...) تأثیرگذار بر علم یا فعالیت علمی تأثیر می کنند و آنگاه بر علوم انسانی؛ ج) تأثیرگذاری بر فعالیت و فرایند تولید علم و پژوهش به دو صورت خرد و کلان تصور شدنی است؛ زیرا علم را می توان ناظر به مسئله پژوهشی و کلیت معرفت، تصور و مراحل تولید آن دو را بررسی کرد؛ د) همچنین در صورتی که مراد از علم معنای دیسیپلین باشد، مؤلفه های علم مانند موضوع، روش، غایت و... از باورهای کلامی اثر می پذیرند.
۸۳.

طراحی الگوی رهبری خدمتگزار با رویکرد اسلامی در آموزش عالی (مورد مطالعه: دانشگاه ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۵۱۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی رهبری خدمتگزار در آموزش عالی(دانشگاه ایلام) انجام شده است. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع تحقیقات آمیخته اکتشافی است. از نظر هدف، کاربردی بوده و برای گردآوری داده ها از روش میدانی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه و پرسشنامه بود. جامعه آماری تحقیق حاضر، دانشگاه ایلام است. تعداد نمونه آماری به ترتیب برای بخش کیفی، هشت نفر و برای بخش دلفی، 20 نفر از خبرگان آموزش عالی بودند که به صورت غیر تصادفی و گلوله برفی انتخاب شدند. یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته های بخش دلفی با آزمونهای آماری میانگین، انحراف معیار و ضریب هماهنگی کندال انجام شد. یافته ها نشان داد که ابعاد خدمتگزاری، صلاحیت رهبر خدمتگزار، پیامدهای رهبری خدمتگزار، اعتماد، انسان گرایی، تواضع و فروتنی، تعهد، نوع دوستی و آینده نگری، الگوی رهبری خدمتگزار با رویکرد اسلامی در آموزش عالی را شکل می دهند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که نهادینه سازی سبک رهبری خدمتگزار، پیامدهای فردی و سازمانی مختلفی مانند بصیرت بخشی، رشد معنوی و شخصیتی کارکنان، وحدت بخشی، توانمندسازی، بهبود ارتباطات سازمانی و فراهم کردن برنامه های آموزشی را برای کارکنان به همراه دارد.
۸۴.

تحلیل سیر تحول و تطور فلسفه سیاسی در چشم انداز پارادایمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فلسفه سیاسی پارادایم پیشامدرن مدرن پسامدرن روایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳ تعداد دانلود : ۵۱۱
مقاله حاضر کوشیده است تا به این پرسش پاسخ دهد که فلسفه سیاسی از ابتدای شکل گیری تا کنون، چگونه ازحیث مضامین دستخوش تحول و تطور شده است؟ فرضیه این مقاله آن است که تحول در بینش موردپذیرش درباب هستی، معرفت و انسان، سبب تحول و تطور مضمونی فلسفه سیاسی و سرانجام انحلال آن گردیده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که فلسفه سیاسی با گذر از حقیقت مداری، فضیلت گرایی و سعادت گرایی شکل گرفته درچارچوب بینش سلسله مراتبی کیهان /خدامحور و مبانی معرفت شناسی قیاسی و انسان شناسی نخبه گرای متناظر با آن در پارادایم پیشامدرن، از یک سو به نوعی تلقی درزمانی و افقی برپایه مفاهیم حق، تاریخ و آزادی در پارادایم مدرن انسان محور و ازسوی دیگر، بنابر عنصرشکاکیت نهفته در عقل مدرن به طیفی از جریان های انتقادی و یا خواهان احیای فلسفه سیاسی کلاسیک می انجامد و سرانجام فلسفه سیاسی در پارادایم جوهرستیز، خردگریز و انسان ستیز پسامدرن به روایت تبدیل می شود. این نوشتار از رویکرد پارادایمی سود جسته و گونه شناسی از فلسفه سیاسی در سه پارادایم پیشامدرن، مدرن و پسامدرن ارائه کرده و درخلال آن، سیر تحول مضامین فلسفه سیاسی را نشان داده است.
۸۵.

پارادایم یا مبنا؛ امکان، گونه ها و نقش آن در معرفت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: پارادایم واقع گروی معرفت مبانی معرفت شناختی واقعیت مبانی روش شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۳۵۲
از پایه ای ترین و مهم ترین مسائل روش شناسی که پیوند تنگاتنگی با معرفت شناسی دارد این مسئله است که پارادایم ها، به معنای مبانی، چه نقشی در معرفت و دستیابی به واقعیت دارند؟ آیا مبنایی بر دیگر مبانی یا پارادایم ها برتری دارد و می توان بر پایه این برتری آن را بر دیگر پارادایم ها ترجیح داد؟بدین سان، در این پژوهش، با تأکید بر نادرستی آموزه چهارچوب و نامعقول بودن آن، تمایز میان چهارچوب ذهنی و مبنا و نیز ویژگی های شان را وامی کاویم و امکان پذیرش پارادایم ها به معنای مبانی را بررسی می کنیم و به پژوهش در این مسئله می پردازیم که پارادایم ها، به معنای مبانی، چه نقشی در معرفت و دستیابی به واقعیت دارند. در پایان، گونه های پارادایم (مبنا) را بررسی می کنیم. مهم ترین دستاورد این اندیشه ورزی این است که از هر مبنایی ویژه، دیدگاهی متناسب با آن برمی خیزد. مبانی، به ویژه مبانی معرفت شناختی، نقشی ژرف در نظریه های ما دارند. آیا پیامد این تکثر، شکاکیت در روش شناسی علوم است؟ در این وضعیت، کدام شیوه پژوهش را برگزینیم؟ پایان بخش این نوشتار کاوش و تلاش برای یافتن راه حل این مسئله دشوار است.
۸۶.

تئوری سیستم ها و توسعه فراگیر شبکه ای با نظر به منطقه آسیای جنوب غربی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نظام نوین جهانی پارادایم شبکه نظریه سیستمی منطقه گرایی تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۳۴
یکی از مهمترین تغییرات در نظام نوین جهانی و ساختارهای مرتبط با آن افزایش بحث منطقه گرایی است. به بیان دیگر تلفیق مفاهیم جهانی شدن با دغدغه های بومی از یکسو و نگرانی به منظور ارائه طبقه بندی نوینی از مؤلفه های تأثیرگذار بر نظام کلی جهان رهیافت منطقه گرایی را به عنوان مناسبترین شیوه برگزیده است. لیکن مناطق مختلف براساس یک الگوی مناسب می بایست توسعه جمعی و تبادل نظام مند را در دستور کار خویش قرار داده تا به این تحولات جهانی پیوسته و از منافع آن بهره مند شوند. منطقه آسیای جنوب غربی نیز با در اختیار داشتن بسیاری از مؤلفه های استراتژیک از این قاعده مستثنی نبوده و رسیدن به یک آینده مطمئن در منطقه در گرو اتخاذ راهکارهای مناسب در این حوزه است. از سوی دیگر تغییرات و تحولات صورت پذیرفته در جهان امروز در منشاء به نظریه سیستم ها و رویکردهای وابسته به آن بازمی گردد و این رویکرد علاوه بر قدرت شناخت و درک محیط امکان تحلیل و استخراج این راهکارها را در اختیار ما قرار می دهد. در این مقاله تلاش شده است تا با بهره گیری از نظریه سیستم ها و ابزارهای متعلق به آن رویکرد نظام مندی به منظور تجرید و ارائه الگوی توسعه منطقه ای در قالب یک نظام شبکه ای تبیین و در مرحله تعبیر راهکارهای کلان در دو سطح منطقه و کشور ارائه گردد. مفاهیم اساسی بکار رفته در این نظام شبکه ای جغرافیایی مبتنی بر تعریف و مفاهیمی همانند تعادل و مرز در سیستم ها می باشد که کمک می کند تا روابط و تعاملات و سایر واژگان در قالب یک چارچوب یکپارچه معنی دار شود.
۸۷.

اثر بازگشت پذیری انتخاب بر تغییر نگرش در ناهماهنگی شناختی: پارادایم انتخاب آزاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتخاب بازگشت پذیری پارادایم شناخت ناهماهنگی نگرش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۴۴۱
هدف: هدف پژوهش تعیین اثر بازگشت پذیری انتخاب بر تغییر نگرش در پارادایم انتخاب آزاد نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر (1957) بود. روش: پژوهش شبه آزمایشی در قالب طرح بین آزمودنی 4 گروهی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه و جامعه آماری 650 دانشجوی روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 94-1393بود. برای حضور 15 نفر در هر گروه طبق پیشنهاد دلاور (1396)، 60 نفر از آ ن ها به شکل نمونه گیری در دسترس و همتاسازی از نظر سن و جنس انتخاب و به دو گروه انتخاب آسان و دو گروه دشوار 30 نفری و هریک به گروه های انتخاب بازگشت پذیر و بازگشت ناپذیر 15 نفری تقسیم شدند. هشت آزمون روان شناسی که بر اساس میزان پیچیدگی انتخاب شده بودند به آزمودنی ها داده شد تا قبل و بعد از انتخاب به ارزیابی مطلوبیت آن ها بپردازند. گروه بازگشت پذیر پس از انتخاب می توانستند آن را عوض کنند. تغییر نگرش، به وسیله پرسشنامه پژوهشگر ساخته 1393 این پژوهشگران، در پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد. با حذف 6 پرسشنامه های ناقص، داده های 54 نفر با تحلیل واریانس عاملی تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد در گروه های انتخاب دشوار، نگرش گروه انتخاب بازگشت ناپذیر به گزینه انتخاب شده به طورمعناداری مثبت تر شد درحالی که در گروه انتخاب بازگشت پذیر نگرش منفی تر شد (48/29=F، 001/0=P). نتیجه گیری : این نتایج نشان می دهند فقط در انتخاب های بازگشت ناپذیر تغییر نگرش مثبت رخ می دهد. از این رو فروشندگان کالا و خدمات برای کمک به مثبت تر شدن نگرش خریداران، بهتر است فرایند تعویض کالا را بیش از حد هموار نسازند.
۸۸.

ارزش معرفت شناختی انواع نسبی گرایی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی نسبی گرایی پارادایم فرهنگ مدل مفهومی علوم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۹ تعداد دانلود : ۸۰۵
با مرور برخی آثار به نظر می رسد، طرد اثبات گرایی در علوم انسانی و یا هرگونه سخنی از تکثرگرایی و بومی گرایی، فروافتادن در دام نسبی گرایی دانسته شده است. خاستگاه این دیدگاه را می توان عدم توجه به معانی مختلف نسبی گرایی دانست؛ نسبی گرایی عموماً به عنوان مفهومی عام در نظر گرفته می شود که ریشه در شکاکیت سوفسطائیان داشته و مابعد اثبات گرایان آن را در ساحت های گوناگون بازتولید کرده اند؛ به طوری که انسان، معیار همه چیز بوده و در غیاب حقیقت مطلق، ملزومات معرفت از فردی به فرد دیگر کاملاً تغییر می یابد؛ تا جایی که قیاس ناپذیری پارادایم ها و عدم امکان گفت وگو ثمره طبیعی آن خواهد شد. دقت در ابعاد مسئله، روشنگر این مطلب است که نسبی گرایی یک کلّ واحد نبوده و دارای اقسام گوناگونی است. با تتبّع بیشتر این نتیجه حاصل می شود که آنچه مشهور به نسبی گرایی است، در برخی موارد اساساً دچار اشتراک لفظی با نسبی گرایی به معنای افراطی آن گشته و در برخی موارد اعتقاد به چنین آموزه ای نه تنها فرو افتادن در شکاکیت نیست، بلکه معقول و از نظر معرفت شناختی بلااشکال نیز به نظر می رسد. نگارندگان با تفکیک و تبیین انواع نسبیت، سعی نموده اند همه انواع نسبی گرایی قابل تصور در علوم انسانی را در مدل مطلوب پیشنهادی عرضه نموده و هر کدام را از حیث معرفت شناختی ارزیابی نمایند.
۸۹.

مدینه فاضله افلاطونی در روایتی پارادایمی (بر پایه همپرسه جمهوری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: افلاطون معرفت شناسی هستی شناسی مدینه فاضله پارادایم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۴۴۴
وجودشناسی و معرفت شناسی و انسان شناسی، اساس هر نوع نظریه پردازی در علوم انسانی است. هیچ نظریه ای نیست که چه آشکارا و چه ضمنی، مبتنی بر این مبانی بنیادین متافیزیکی نباشد. همچنین اندیشه سیاسی به عنوان اندیشه ای هنجاری، همواره در نسبت با زمینه و زمانه و بحران های معاصرش شکل می گیرد، این بحران ها را مورد تأمل قرار می دهد و بر اساس مبانی بنیادین فلسفی خود، شرایط مطلوب خود را مبتنی بر هنجاری که مناسبات معیار را تعیین می کند، ترسیم می نماید و بر اساس آن، صورت بندی خاص خود از الگوهای اقتدار را ارائه می دهد. مقایسه نظرورزی ها در اندیشه سیاسی با یکدیگر نشان می دهد که می توان بر اساس مبانی متافیزیکیِ آنها و نیز هنجار پیشنهادی و راهبرد اقتدارشان، به یک دسته بندی در اندیشه سیاسی رسید. تحلیل اندیشه سیاسی بر اساس چنین فرایندی، روایتی پارادایمی از اندیشه سیاسی نام دارد. این مقاله سعی دارد که از اندیشه سیاسی افلاطون مبتنی بر همپرسه جمهوری، روایتی پارادایمی به دست دهد؛ به این معنی که با نشان دادن مبانی بنیادین متافیزیکی افلاطون و بحران های معاصرش، نسبت ایجابی و سلبی مدینه فاضله افلاطونی را با آن مبانی و بحران ها تحلیل کند. بحران اخلاقی و روند رو به انحطاط پولیس آتن در اثر جنگ های پلوپونزی و ظهور سوفیسم، بحران مرکزی افلاطون است. عالم مُثُل نیز در مرکز معرفت شناسی و هستی شناسی افلاطون قرار دارد. مدینه فاضله افلاطونی مبتنی بر حاکمیّت فیلسوف- شاه که ذیل پارادایم ریاستی قرار می گیرد، تنها در نسبت با همین بحران های معاصر افلاطون و نیز بنیادهای متافیزیکی او فهم خواهد شد و ابعاد و وجوه و اوصاف خود را نشان خواهد داد.
۹۰.

تحلیلی بر روند پارادایم توسعه یافتگی و تأثیر آن بر همگرایی ملی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پارادایم توسعه یافتگی اقوام همگرایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۹ تعداد دانلود : ۲۹۴
هدف توسعه، بهبود زندگی و توزیع عادلانه منابع است. توازن نداشتن توسعه در میان مناطق موجب شکاف و تشدید نابرابری منطقه ای و فضایی و مانعی در مسیر توسعه ملی محسوب می شود. با اعتقاد به اینکه توسعه متوازن می تواند همگرایی را در جامعه چند قومیتی تحکیم بخشد، این مقاله به تبیین رابطه توسعه یافتگی و همگرایی ملی در فضای جغرافیایی ایران بر اساس برنامه های توسعه اقتصادی اجتماعی کشور در چند سال اخیر می پردازد. این تحقیق توصیفی تحلیلی است و با استفاده روش تاپسیس خطی بررسی شده است که 14متغیر در ابعاد جغرافیایی، زیربنایی، اقتصادی و اجتماعی دارد. یافته ها نشان داد شکاف توسعه در ایران در چند دهه اخیر رو به افزایش بوده است. نتایج نشان داد ارتباط مستقیمی بین توسعه یافتگی با تفاوت فرهنگی در ایران وجود دارد. نگرش های توسعه بیش از آنکه کاربردی توأم با برنامه ریزی داشته باشند، متأثر از شرایط سیاسی امنیتی است؛ بنابراین آنچه همگرایی ملی را تحکیم می بخشد رویکرد سیستمی به توسعه است. استفاده از توان های محیطی با اعتلای اقتصاد ملی و مشارکت اقوام میسر می شود. 
۹۱.

نظریه مبنای «رهبری تحول» در اجتماعات انسانی براساس تدبر موضوعی در آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم رهبری تحول رویکرد تحقیق ترکیبی نظریه مبنا پارادایم تدبر موضوعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۴۷۵
یکی از مهم ترین گام هایی که در فرایند دستیابی به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باید دنبال شود، طراحی الگوی رهبری تحول است. ضرورت ها و ویژگی های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ایجاب می کند ابتدا نظریه مبنای رهبری تحول که با ضرورت های این الگو همخوانی دارد، تهیه و سپس مبتنی بر آن، نسبت به طراحی الگوی رهبری تحول اقدام شود. بر این اساس، این مقاله به موضوع ارائه نظریه مبنای رهبری تحول می پردازد و می کوشد نظریه مبنای برآمده از آیات قرآن کریم درباره شیوه ایجاد تحول مورد نظر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را تدوین کند. نتایج اجمالی حاصل از این پژوهش، در قالب 30 اصل معرفی شده است. پرداختن به موضوع «نظریه مبنا» به جای ارائه مدل بدون توجه به پارادایم و نظریه مبنای آن، از مهم ترین نوآوری های این مقاله است. نظریه مبنای ارائه شده در این مقاله می تواند مبنای طراحی الگوی رهبری تحول و مدل های ایجاد تحول در اجتماعات انسانی با رویکرد اسلامی قرار گیرد.
۹۲.

چیستی علوم اجتماعی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علوم اجتماعی پارادایم مبانی معرفتی فلسفه اجتماعی علوم اجتماعی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۶
مسأله اصلی این نوشتار، چیستی علوم اجتماعی است که خود ذاتاً پرسشی فلسفی است و مبانی و پیش فرض های این علوم را پس از مدت زمان نسبتاً زیادی که از استقرار آنها در جامعه بشری سپری شده است، مورد بررسی قرار می دهد. برای این منظور سعی گردید با استفاده از روش توصیف و تحلیل، به مهم ترین مشخصه های این علوم، زمینه ها و شرایط پیدایش آنها اشاره و ضمن بیان و نقد منابع کسب معرفت در این علوم، به مبانی معرفتی و آسیب های مترتب بر به کارگیری آنها در جامعه اسلامی پرداخته شود. در پایان، به سبب دغدغه دیندارانه نسبت به نحوه جریان این علوم در جامعه اسلامی، همنوا با تلاش هایی که در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی در کشور به وجود آمده است، به مخاطرات این علوم اشاره و راه کارهای برون رفت از بن بست های آن بر اساس مبانی اندیشه اسلامی یادآوری خواهد شد.
۹۳.

رویکردهای مختلف به تدریس نظریه ها در برنامه درسی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گفتمان نظریه ای نظریه پردازی پارادایم آموزش عالی تدریس نظریه برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۳۵۱
نظریه و نظریه پردازی اهمیت و نقش انکارناپذیری در حیات و ممات آموزش عالی بر عهده دارد؛ اما در این میان، اکثر دانشجویان احساس می کنند که در کلاس درس نظریه ها، وارد یک دنیای کاملا علمی، شاعرانه و دور از عمل شده اند. برخی استادان هم با این تصور که دروس مربوط به نظریه ها، جزء دروس غیرفنی، غیرعملی و کاملاً حفظی هستند، دانشجویان بیشتری را در مکان محدود و زمان اندک آموزش می دهند. بررسی ها نشان می دهد یکی از دلایل وجود چنین وضعیتی، فقدان چارچوب و سامانه مفهومی مناسب و روشمند برای تدریس نظریه-هاست. از اینرو، هدف این مطالعه بررسی رویکردهای مختلف نسبت به تدریس نظریه ها است. بدین منظور، چهار رویکرد مواجهه تاریخی، مواجهه درون پارادایمی، تدریس یک مضمون یا مساله از منظر نظریه های مختلف؛ و رویکرد تبیین، تحلیل و نقد یک موقعیت یا پدیده از منظر نظریه های مختلف در تدریس نظریه مطرح شده است و به توضیح هدف یادگیری، سازماندهی محتوای تدریس، ارائه مثال و تحلیل نقاط قوت و ضعف هر یک از رویکردهای چهارگانه پرداخته شده است. انتظار می رود شناسایی و بکارگیری شیوه مناسب در تدریس نظریه ها موجبات فهم عمیق و انتقادی نظریه های موجود از یک سو و زمینه سازی برای تولید نظریه های جدید از سویی دیگر و بطور کلی شکل گیری گفتمان های نظریه ای در آموزش عالی را فراهم سازد.
۹۴.

نظریه کوهن و تغییر پارادایمی در حقوق کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب علمی پارادایم ترمیم تغییر پارادایمی کوهن مجازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۱ تعداد دانلود : ۴۱۴
تصویر کوهن از سیر تحول یک علم را می توان به وسیله این طرح بی پایان خلاصه کرد: پیش علم - علم عادی - بحران - انقلاب - علم عادی جدید - بحران جدید. ویژگی عمده نظریه وی تأکیدی است که بر ممیزه انقلابی تحولات علمی دارد. بر این اساس انقلاب علمی متضمن طرد یک ساختار نظری و جانشینی ساختار ناسازگاری دیگر است. از زمان طرح این نظریه در کتاب ساختار انقلاب های علمی ، این پرسش مطرح بوده که آیا تصویر کوهن از تاریخ علوم طبیعی در مورد سایر علوم نیز سازگار است؟در نگاه اول به نظر می رسد پاسخ منفی باشد. در این مقاله سعی شده تا نشان داده شود که گذر از مجازات به ترمیم، انقلاب علمی کوهن در حقوق کیفری است. البته این بدان معنا نیست که تمامی مقوّمات تصویر کوهن عیناً در این حوزه از علم صادق است، بلکه ویژگی مهم آن، یعنی ممیزه انقلابی تحول علمی در حوزه حقوق کیفری نیز صدق می کند. به عبارت دیگر، هرگاه ما با یک پارادایم کوهنی در حقوق کیفری سروکار داشته باشیم که مورد پذیرش جامعه علمی قرار گرفته باشد، تغییر پارادایمی در حقوق کیفری واقعاً امکان پذیر است. تغییر این پارادایم، انقلاب کوهنی را در پی خواهد داشت.
۹۵.

بررسی مفاهیم پارادایم، مرجعیت و ائتلاف حامی در تحلیل سیاستگذاری عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ائتلاف حامی ارزشها پارادایم سیاستگذاری مرجعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۴۲۷
سیاستگذاری عمومی فرایندی پیچیده و چندبعدی است و عوامل متعددی بر آن تأثیر می گذارند.هدف تحلیل سیاستگذاری شناخت این عوامل و متغیرهاست. یکی از رویکردهای مهم در تحلیل سیاستگذاری عمومی، بررسی نقش ایده ها و ارزش ها در سیاستگذاری عمومی است. این رویکرد به دنبال پاسخ به این پرسش است که چگونه ایده ها به سیاست ها و قوانین رسمی تبدیل می شوند و در نهایت در جامعه مورد نظر به مرحله اجرا در می آیند. در این زمینه سه مفهوم پارادایم سیاستگذاری توسط پیتر هال، مفهوم مرجعیتتوسطپیر مولر و مفهوم ائتلاف حامی توسط پل ساباتیر ارائه شده است. این پژوهش براساس چهار مؤلفه (اصول اساسی، اصول مشخص، شیوه های اقدام و ابزارها) به بررسی و مقایسه این سه مفهوم می پردازد و نقش ارزش ها و ایده ها را در تحلیل سیاستگذاری عمومی تبیین می کند.
۹۶.

نسبت قیاس ناپذیری با نسبی گرایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قیاس ناپذیری پارادایم نسبی گرایی شکاکیت واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۲
قیاس ناپذیری یکی از مفاهیم اصلی در رویکردهای تکثرگرایانه معاصر است که در گسترش و تثبیت نسبی گرایی در دو حوزه شناخت شناسی و وجودشناسی نقشی محوری ایفا کرده است. در این نوشتار نخست جایگاه و کارکرد مفهوم قیاس ناپذیری در فلسفه معاصر بررسی خواهد شد و سپس با محور قراردادن دیدگاه تامس کوهن مبنی بر قیاس ناپذیری پارادایم های متکثر در طول تاریخ علم، دلایل تاریخی و منطقی این انگاره و ابعاد نسبی گرایانه آن بحث خواهد شد. در ارزیابی نهایی نیز از پیش فرض ضدرئالیستی این انگاره بحث می کنیم و از این رهگذر، استدلال خواهد شد که با قیاس ناپذیری امکان دفاع از عقلانیت و امکان گفت و گوی انتقادی از دست می رود.
۹۷.

نقد کتاب ضدروش 1(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۳۱۲
کتاب روش تحقیق کیفی؛ ضدروش 1 ازجمله کتاب هایی است که متأثر از اندیشه های بلیکی و نیومن است. تمرکز کتاب مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، و ارزش شناسی پارادایم های تحقیقاتی (پنج پارادایم اثباتی، تفسیری، انتقادی، فمینیستی، و پراگماتیسم) است. این کتاب از نثری روان برخوردار است و نشان می دهد نویسنده کتاب آشنایی کاملی با مبانی تحقیقات کیفی دارد. باوجوداین، کتاب با مسائلی چون ابهام آمیزبودن مفهوم «ضدروش» در عنوان کتاب، خلط مباحث پارادایمی انتقادی و تاریخی تطبیقی و جمع کردن آن ها ذیل پارادایم کلی تحقیق کیفی، استفاده زیاد از مفاهیم و ترکیبات مفهومی ترجمه شده و نپرداختن به آن ها، تناسب نداشتن بخش داده یابی (یا جمع آوری داده) با عنوان کتاب، و مهم تر از همه مغفول ماندن موضوع استراتژی های تحقیق مواجه است. بااین همه، کتاب کارکرد و جایگاه خاص خود را در تحقیقات کیفی ایران دارد. در وضعیت فعلی توجه به منطق و پارادایم تحقیق، تمرکز بر تمایزهای میان انواع مختلف روش تحقیق کیفی، دست یابی به نمونه های عملی از انجام تحقیقات معتبر کیفی، و درنهایت، تلاش برای چاپ یافته های علمی در سطح جهانی از ضرورت های فعلی تحقیقات کیفی در ایران است.
۹۸.

ماهیت پارادایم و ابعاد کل گرایانه آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پارادایم کل گرایی گشتالت انقلاب علمی نسبی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۴۰۹
پارادایم مفهوم محوری فلسفه علم تامس کوهن است که در چارچوبی کل گرایانه تعریف شده است. کوهن با تمسک به این مفهوم پرسشهای تحلیلی تجربه گرایان پیش از خود را منحل کرد و با طرح پرسشهایی تاریخی و جامعه شناختی، در ادبیات فلسفه علم انقلابی ایجاد کرد که هنوز همه ابعاد آن آشکار نشده است. کوهن در تعریف مفهوم پارادایم به روشنی و عمیقا تحت تأثیر روانشناسی گشتالت است و با اینکه مفهوم پارادایم در آثار کوهن کاربردیکسانی ندارد، اما کوهن همیشه این مفهوم را برای اشاره به ابعاد کل گرایانه شناخت علمی به کار می برد. در این نوشتار با اشاره به کاربردهای متعدد مفهوم پارادایم از کل گرایی به عنوان مؤلفه مشترک آنها بحث خواهیم کرد. در بحث از قابلیتها و محدودیتهای ناشی از رویکرد کل گرایانه کوهن نیز به تلاش کوهن برای رفع برخی از ابهام ها در خصوص ماهیت پارادایم خواهیم پرداخت و میزان موفقیت کوهن در این خصوص را ارزیابی خواهیم کرد.
۹۹.

بررسی و نقد نشانه شناختی قرائت وحدت وجودی از شعر حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حافظ پارادایم وحدت وجود وحدت شهود عشق تجلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۱ تعداد دانلود : ۵۱۶
سرشت باز و چندصدایی شعر حافظ موجب شده است خوانندگان زیادی از دیرباز تا روزگار معاصر به قرائت شعر او بپردازند. قرائت عرفانی یکی از قرائت های مطرح و دامنه دار از شعر حافظ است که به اقسام گوناگونی بخش پذیر است. از میان قرائت های عرفانی می توان به رساله ای از جلال الدین دوانی در قرن نهم اشاره کرد. او در رساله خود، بیتی از حافظ را بر مبنای پارادایم وحدت وجود قرائت کرده است. این مقاله می کوشد برای نقد و ارزیابی قرائت دوانی، الگوی نشانه شناسی مبتنی بر بافت های سه گانه را به کار گیرد و با رجوع به تاریخ تحول عرفان ایرانی - اسلامی نشان دهد چنین قرائتی از شعر حافظ مقرون به صواب نیست. برای تبیین تحولات تاریخ تصوف، از مفهوم سنت اول و دوم عرفانی استفاده شده و مفاهیم عمده و مشترک این دو سنت، یعنی تجلی، عشق و وحدت شهود / وحدت وجود با یکدیگر مقایسه شده است.
۱۰۰.

ضرورت ایجاد و تقویت تفکر راهبردی در کارکنان آجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفکر راهبردی مدیریت راهبردی تدوین راهبرد پارادایم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۹۵
 با توجه به وضعیت خاصی که ارتش جمهوری اسلامی در آن قرار گرفته، که از یک طرف بایستی موارد مربوط به خود در چشم انداز 1404 را محقق نماید و از سوی دیگر بر اساس تدابیر و سیاست های ابلاغی، مقام معظم رهبری (مدظله العالی) انتظار ایفای نقش فعال در صحنه بین المللی و داخلی را از ارتش داشته و انجام این رسالت از دغدغه های اصلی این سازمان به شمار می رود. در این مقاله سعی شده با معرفی تفکر راهبردی به عنوان یک ضرورت، مطرح تا با ایجاد و تقویت این مهارت، این سازمان الهی بتواند انتظارات مقام عظمای ولایت را محقق نماید. در این مقاله پس از ذکر انواع تفکر، تعاریفی از تفکر راهبردی ارائه گردیده و سپس به روشن نمودن راهبرد، مدیریت راهبردی، برنامه ریزی راهبردی و مراحل تدوین راهبرد به اختصار توضیح داده شده و کارکردهای مدیریت راهبردی ارائه شده است. ذکر شرایط فعلی جهان و اینکه از کارکرد های اصلی تفکر راهبردی شناخت پارادایم ها، فرصت ها و راه های استفاده از فرصت ها است، ضرورت ایجاد و تقویت تفکر راهبردی در کارکنان ارتش را روشن می نماید.