رهبری تحول

یکی از مهم ترین گام هایی که در فرایند دستیابی به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باید دنبال شود، طراحی الگوی رهبری تحول است. ضرورت ها و ویژگی های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ایجاب می کند ابتدا نظریه مبنای رهبری تحول که با ضرورت های این الگو همخوانی دارد، تهیه و سپس مبتنی بر آن، نسبت به طراحی الگوی رهبری تحول اقدام شود. بر این اساس، این مقاله به موضوع ارائه نظریه مبنای رهبری تحول می پردازد و می کوشد نظریه مبنای برآمده از آیات قرآن کریم درباره شیوه ایجاد تحول مورد نظر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را تدوین کند. نتایج اجمالی حاصل از این پژوهش، در قالب 30 اصل معرفی شده است. پرداختن به موضوع «نظریه مبنا» به جای ارائه مدل بدون توجه به پارادایم و نظریه مبنای آن، از مهم ترین نوآوری های این مقاله است. نظریه مبنای ارائه شده در این مقاله می تواند مبنای طراحی الگوی رهبری تحول و مدل های ایجاد تحول در اجتماعات انسانی با رویکرد اسلامی قرار گیرد.

هدف اصلی انجام این پژوهش، ارائه مدل فرهنگ سازمانی مبتنی بر رهبریِ تحول در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. روش تحقیق این پژوهش از نوع داده بنیاد خودظهور (مرحله کیفی) و پیمایشی مقطعی (مرحله کمی) است. جامعه آماریِ بخش کیفی خبرگان حوزه فرهنگ و صدا و سیما بودند که به روش هدفمند و گلوله برفی اقدام به نمونه گیری از آنها شد. جامعه بخش کمّی هم تمام کارکنان و مدیران سازمان صدا و سیمای شهر تهران به تعداد 16372 نفر بودند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و 375 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس به روش تصادفی ساده نمونه گیری انجام شد. بر این اساس، بعد از سندکاوی (مطالعه پیشینه نظری و پیشینه پژوهشی)، متغیرهای فرهنگ سازمانی و رهبری تحول فهرست شدند و نظرات خبرگان در قالب فن دلفی درباره آنها اخذ شد. خروجی بخش کیفی پژوهش در قالب پرسشنامه محقق ساخته تنظیم و بین نمونه آماری بخش کمی توزیع و داده ها جمع آوری شد. برای تعیین روایی ابزار پژوهش (معادل 0.81) از روایی محتوا (اخذ نظر خبرگان در خصوص پرسشنامه ها و رفع ابهامات و ایرادات آنها) و محاسبه ضریب نسبی روایی محتوا (CVR)، و برای تعیین پایایی ابزار (معادل 0.85) از آلفای کرونباخ استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده در بخش کیفی، از روش کدگذاری استفاده شد و در بخش کمی از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آمار استنباطی (آزمون تی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی)بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها بدین شرح است: در مجموع، 54 شاخص و 12 مؤلفه برای مدل فرهنگ سازمانی مبتنی بر رهبری تحول در سازمان صدا و سیما شناسایی شدند که در مرحله کمی و با آزمون تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفتند. وضعیت موجود فرهنگ سازمانی در صدا و سیما پایین تر از میانگین و رهبریِ تحول بالاتر از میانگین بود. بین مؤلفه های فرهنگ سازمانی با رهبریِ تحول ارتباط معنی داری در سازمان صدا و سیما وجود داشت.

مقدمه و هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی پیشایندها و پسایندهای رهبری تحول دیجیتال در آموزش دانشگاه علوم پزشکی می باشد.روش شناسی پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران وکارکنان دانشگاه علوم پزشکی البرز است. حداقل حجم نمونه طبق فرمول کوکران 203 نفر برآورد گردید و در نهایت همین تعداد پرسش نامه ،مع آوری و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است. پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت و روایی صوری و محتوای با نظر استاد راهنما و روایی سازه نیز مورد بررسی و تایید قرار گرفت. همچنین تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و Smart PLS4 صورت گرفته است.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که خلق ارزش بر رهبری تحول دیجتال تاثیر مثبت و معنی داری دارد و رهبری تحول دیجتال ، تصمیم گیری و چالش های دیجیتال بر استراتژی سازمان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. و رهبری تحویل دیجیتال بر یادگیری تاثیر مثبت و معنی داری دارد.بحث و نتیجه گیری: در عصر تحول دیجیتال، صنعت آموزش نیز به شدت تحت تأثیر فناوری ها قرار گرفته است. در اثر این رشد پر سرعت در بخش های آموزش، دانشگاه ها به طور فزاینده ای دیجیتالی می شوند.

زمینه و هدف: عصر دیجیتال موجب تغییرات بنیادین در خواسته ها و نیازهای افراد شده است. سازمان ها به عنوان یکی از عناصر اکوسیستم اقتصادی و اجتماعی در عصر دیجیتال، دستخوش تغییراتی شده اند. سازمان ها برای پاسخ به این انتظارات، باید تحولات اساسی را در دستور کار خود قرار دهند. این تحولات اساسی، فقط از طریق رویکرد رهبری تحول دیجیتال حاصل می شوند. با این رویکرد، پژوهش حاضر با هدف شناسایی شایستگی های رهبران در محیط تحول دیجیتالی انجام شد.روش: پژوهش حاضر در زمره پژوهش های توسعه ای و کاربردی و با روش نظریه پردازی داده بنیاد اجرا شد. از نظر هدف، اکتشافی محسوب می شود. رویکرد پژوهش حاضر، از نوع کیفی است که با روش تحلیل مضمون انجام شده است. جامعه آماری آن، افراد خبره در دانشگاه علامه طباطبائی، در حوزه مدیریت فناوری اطلاعات بودند. در این پژوهش از شیوه نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد و هدف نمونه گیری، اشباع اطلاعات بود. برای این منظور، ابتدا به کمک روش هدفمند، خبرگان مدنظر انتخاب شدند. روایی نتایج مصاحبه با روش معیار مقبولیت، از طریق بازنگری خود مصاحبه شوندگان و قابلیت تأیید، از طریق بازبینی و تأیید مجدد نتایج در مرحله پایانی بررسی شد. برای سنجش پایایی پرسش های مصاحبه نیز، از روش بازآزمون و پرسشگری، در دو زمان متفاوت استفاده شد. پایایی نحوه کدگذاری مصاحبه نیز به روش درصد توافقی در کدگذاری محاسبه شد که نتایج آن به میزان ۸۷/۶۵ درصد به دست آمد.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، رهبری دیجیتالی، به منظور غلبه بر مشکلات و موضوعات مختلف در حیطه تحول سازمانی، به پنج شایستگی نیاز دارد که عبارت اند از: شایستگی فنی تخصصی، شایستگی هوشی، شایستگی های مدیریتی، شایستگی های فردی و شایستگی های سازمانی دیجیتالی.نتیجه گیری: به منظور ارتقای شایستگی های رهبران در محیط تحول دیجیتالی، توجه به شایستگی های فنی تخصصی، هوشی، مدیریتی، فردی و سازمانی از اهمیت زیادی برخوردار است.