مطالب مرتبط با کلیدواژه

رسانه


۵۲۱.

ارائه الگوی آگاه سازی مخاطب برای برون رفت از فریب کاری رسانه (مبتنی بر محیط خانواده)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۴ (پیاپی ۶۷) 105 - 130

کلیدواژه‌ها: رسانه فریب کاری برون رفت از فریب کاری خانواده سواد رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۱۵۷
 هدف این پژوهش، ارائه الگوی آگاه سازی مخاطب برای برون رفت از فریب کاری رسانه مبتنی بر محیط خانواده است. در عصر ارتباطات، دستیابی به مخاطبان و آگاه سازی مخاطب و اثرگذاری برآنان، از اهداف دست اندرکاران رسانه های مختلف است. یکی از مهم ترین عناصر ارتباط با مخاطب، اثری است که رسانه بر او می گذارد. با نگاهی به پیشینه تحقیق درباره اثرگذاری رسانه ها و آگاه سازی مخاطب، به ویژه در محیط خانواده، برای برون رفت از فریب کاری رسانه می توان دریافت که اثرگذاری رسانه ها بر مخاطب همواره موردتوجه گردانندگان آن ها، اندیشمندان حوزه مطالعات رسانه ای و دولت بوده است. در واقع، متصدیان و متولیان رسانه ها همواره این پرسش را مطرح می کنند که آیا رسانه ها می توانند تأثیری بر مخاطبان خود به ویژه در حوزه خانواده داشته باشند و آیا می توانند آن ها را در رسیدن به اهدافشان یاری کنند؟ روش تحقیق، کتابخانه ای و اسنادی و ابزار گردآوری اطلاعات، یادداشت برداری است. برای گردآوری اطلاعات، کتاب های نظری درباره رسانه و مطالعات انتقادی، مقالات علمی پژوهشی، تخصصی و ترجمه متون تخصصی بررسی و واکاوی شد.آنگاه با توجه به موضوع مقاله حاضر، زمینه ها و عوامل فریب کاری در رسانه، تحلیل و راه های برون رفت از آن، شناسایی شد. همچنین، اثرگذاری رسانه ها بر آگاه سازی مخاطب بررسی گردید.
۵۲۲.

نقش صدا و سیما در تقویت اعتماد سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۷) 5 - 28

کلیدواژه‌ها: رسانه اعتمادسازی اعتماد سیاسی سازمان صداوسیما مخاطبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۱
برخورداری یک دولت از اعتماد سیاسی شهروندانش، نشانگر برخورداری آن دولت از شاخصه مشروعیت نزد اتباع خود است. با توجه به نقش و تاثیرگذاری که رسانه ها به ویژه سازمان صداوسیما، از یک سو بر ابعاد مختلف زندگی مردم و همچنین بر ساختار سیاسی از نظر ایجاد وحدت، همبستگی و مشروعیت دارند، بررسی علمی و تحقیق درباره اینکه رسانه چگونه می تواند بیشترین نقش را در ارتقاء اعتماد سیاسی بازی کند، امری ضروری است. بنابراین هدف این تحقیق، بررسی چگونگی نقش آفرینی سازمان صداوسیما بر ارتقاء اعتماد سیاسی (مخاطبان) در جامعه است. روش تحقیق این پژوهش، کیفی است و داده ها از طریق مصاحبه عمیق با 12 نفر از خبرگان حوزه رسانه و جامعه شناسی و علوم سیاسی جمع آوری و به شیوه تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران باید در زمینه های ارتقاء سواد رسانه ای، توانمندسازی کارکنان، انعکاس مناسب صداهای مختلف در جامعه و استفاده از ظرفیت های رسانه های اجتماعی و قالب های جذاب و متنوع، جدید و امیدآفرین و تبیین چشم انداز آینده ای روشن همت گمارد.  
۵۲۳.

ارائه الگو برای پوشش خبری در شبکه پرس تی وی: مطالعه ادبیات نظری رسانه و رویکرد شبکه های بی بی سی ورلد و سی ان ان اینترنشنال به اخبار ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۷) 51 - 82

کلیدواژه‌ها: پوشش خبری رسانه بی بی سی ورلد سی ان ان اینترنشنال پرس تی وی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۲۴
تلویزیون و شبکه های ملی و فراملی، می کوشند با متقاعد کردن مردم جهت همسویی فکری با خود، در جذب مخاطب و تغییر افکار عمومی، به ویژه در کشورهای جهان سوم تأثیرگذار باشند. کشورهای پیشرفته از رسانه ها، به عنوان ابزاری برای در دست گرفتن اذهان عمومی استفاده، و تلاش می کنند با برنامه های خود آن ها را همراهی کنند. این موضوع در کشور ما نیز صدق می کند. در سال های اخیر شبکه های خارجی توانسته اند به سرعت میان افراد جامعه نفوذ و جایگاه مناسبی برای خود پیدا کنند. اما این اثرگذاری و ایجاد تغییر و تأثیر همه جانبه بر ذهنیت افکار عمومی، زمانی می تواند کارا باشد که مخاطبان درک درستی از شیوه های پیام رسانی مؤثر داشته باشند. مقاله حاضر، با هدف ارائه الگو، به تعیین مفاهیم کلیدی در ادبیات نظری حوزه رسانه، به منزله دانش زمینه ای، و نیز به تحلیل پوشش اخبار ایران در شبکه های تلویزیونی بی بی سی ورلد و سی ان ان اینترنشنال به مثابه شاخص فعالیت های رسانه ای در غرب می پردازد. این پژوهش، با استفاده از روش اسنادی انجام شده و بازه زمانی آن از خرداد تا آذر سال 1398 است و بر نظریه های چارچوب سازی، برجسته سازی، مدل دروازه بانی و مدل مرکز پیرامون متمرکز شده و با تلفیقی از این نظریه ها، زیرمقوله هایی را که در مضمون آن ها وجود داشت، استخراج کرده و سپس کدهای محوری انتخاب شد. درنهایت، ضمن بررسی ادبیات نظری رسانه و خبر، بر اساس پنج اصل کلیدی که هر کدام طیف وسیعی از مفاهیم (کدها) را در بر می گیرند، مدل مناسب برای پوشش اخبار ایران در شبکه پرس تی وی ترسیم شد.    
۵۲۴.

عوامل تشخیص اخبار جعلی در رسانه های نوین به خصوص شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هشتم تابستان ۱۴۰۱شماره ۳۰ 207-233

کلیدواژه‌ها: اخبار جعلی رسانه شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۴ تعداد دانلود : ۲۲۰
هدف از مطالعه حاضر، بررسی راه های تشخیص اخبار جعلی در رسانه ها به ویژه شبکه های اجتماعی بوده، زیرا سرعت انتشار خبر جعلی در رسانه های نوین و تأثیر سوء آن بر افکار عمومی، در مواردی غیرقابل جبران است. روش مطالعه حاضر کیفی و جامعه آماری آن شامل خبرگان حوزه علوم ارتباطات، رسانه و خبررسانی، که از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی (ارجاع زنجیره ای) بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شده اند، بود. اطلاعات موردنیاز با استفاده از مطالعات اسنادی و مصاحبه نیمه ساختاریافته به مدت 1720 دقیقه و به تعداد 15 مصاحبه با شرط اشباع نشری به دست آمد و جهت اعتبار سنجی تحلیل تماتیک از روش دریافت بازخورد مشارکت کنندگان استفاده شد. تحلیل نتایج با استفاده از نرم افزار MAXQDA 2020 و روش تحلیل تماتیک انجام گرفت. نتایج تحلیل، در غالب 439 مفهوم کلیدی و 57 کد ، 12 تم فرعی و 5 تم اصلی «شاکله محتوایی»، «عامل نشر»، «منبع خبر»، «قوانین» و «الگوریتم های ماشینی» شکل دهی شدند. تفسیر و تحلیل داده ها نشان داد که تشخیص اخبار جعلی در رسانه و شبکه های اجتماعی در ایران بیش از هر چیز نیاز به تشکیل پایگاه داده ای جهت مقایسه و الگوبرداری شیوه های نگارش خبر جعلی و تشخیص آن داشته است و باید پژوهش های بیشتری درزمینه ی تحلیل محتوا به زبان فارسی صورت گرفته تا درک بهتری از الگوهای نوشتاری خبر جعلی به زبان فارسی به دست آید.
۵۲۵.

الزامات، موانع و راهکارهای بومی جهش تولید و نقش رسانه استانی در تحقق آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 102 - 73

کلیدواژه‌ها: جهش تولید رسانه تولید ملی موانع تولید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۰۷
هدف این پژوهش، شناسایی الزامات، موانع و راهکارهای بومی جهش تولید در استان اردبیل و نقش رسانه استانی در مقوله مهم جهش تولید است. این تحقیق به صورت کیفی اجرا شده است؛ در بخش کیفی، از روش دلفی برای ساختن یک مدل نظام مند از یافته های حاصل از داده های کدگذاری شده، استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، 15 تن از خبرگان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. براساس یافته ها،  موانع، راهکار و نقش رسانه استانی در تحقق اهداف جهش تولید از شش عامل استراتژی، محیطی، قوانین و مقررات، زیرساختی و آموزش و یادگیری تشکیل شده است. افزایش نرخ نوسانات ارزی، بالا بودن هزینه های سرمایه گذاری، عدم آگاهی از فرایندهای توسعه صنایع، مسائل و مشکلات حوزه مدیریتی و... نیز ازجمله موانع مهم جهش تولید هستند؛ در این ارتباط، لازم است رسانه ها با فرهنگ سازی، آموزش دهی، حساسیت زایی، شورآفرینی و انگیزه زایی، به کاهش مشکلات در این زمینه کمک کنند. علاوه بر این، یافته های پژوهش، الزامات و راهکارهای رسانه ای در پیشبرد اهداف درراستای جهش تولید را معرفی کرده اند که  نیازمند ایجاد ارتباط با دستگاه های اجرایی، تبادل اطلاعات با متصدیان و مجریان بخش های مختلف است.
۵۲۶.

تحلیلی آینده پژوهانه از نقش محوری رسانه در شکل گیری سبک زندگی نسل آلفا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 140 - 103

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی سبک زندگی رسانه نسل آلفا متاورس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۳۷۶
تغییر در سبک زندگی به معنای تحول در ابعاد مختلف زندگی از جمله ابعاد فرهنگی، آموزشی، تربیتی و... است و از موارد حائز اهمیت در طبقه بندی نسل ها به حساب می آید. از این رو، سبک زندگی، ذهنیت و طرز تفکر نسل های مختلف، همواره از موضوعات موردتوجه پژوهشگران حوزه های گوناگون بوده است. هدف این پژوهش، ارائه تحلیلی آینده پژوهانه از سبک زندگی نسل آلفا و بررسی نقش رسانه در ساخت این سبک زندگی است. در این راستا، با استفاده از روش تحلیل محتوای عرفی و استقرایی و با مرور نظام مند محتواهای علمی پیرامون نسل ها و به خصوص نسل آلفا، تغییرات در سبک زندگی این نسل، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان داد که پنج مفهوم محوری: 1. فناوری، 2. بازی و سرگرمی، 3. خانواده، 4. آموزش و 5. اشتغال، عمده ترین سرفصل های مطالعه و تحلیل نسل آلفا هستند و رسانه به صورت کاملاً آشکار در تمام این ابعاد، نقشی پررنگ دارد. نسل آلفا نسل سبک زندگی متاورسی است و زندگی این نسل نه تنها با رسانه، بلکه در رسانه جاری خواهد بود. این نوع سبک زندگی، افرادی که با این نسل در ارتباط هستند را با چالش هایی مواجه خواهد کرد که لازم است جامعه به منظور جلوگیری از ایجاد تعارض، خود را با این تغییرات درگیر کند تا بتواند تعاملی سازنده ای با آنها داشته باشد.
۵۲۷.

نقاشی ایرانی، رسانه چندمنظوره حکومتی (مورد مطالعه: نگاره باغی دوره صفویه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پیکره دوره یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 66 - 80

کلیدواژه‌ها: نقاشی صفوی نگاره های باغی قدرت رسانه فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۲۹۶
بیان مسئله: نگاره های باغی به عنوان یک رسانه چندساحتی، ساختار اجتماعی و روابط قدرت صفویان را پوشش داده است. چالش علمی پژوهش حاضر شناسایی ایدئولوژی دولت صفویان در لایه های متنی پنهان نگاره های باغی، مؤلفه های مرتبط با نمادگرایی و فرهنگ ایرانی در بطن جامعه صفوی است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است به سؤالات زیر پاسخ داده شود: مناسبات اجتماعی دوره صفوی در متن نگاره های باغی بازگو کننده چه مؤلفه ها و عناصر نمادینی هستند؟ چگونه ایدئولوژی و نگرش هنرمندان صفوی در نگاره های باغی مصور گشته است؟ هدف: این پژوهش در پی بررسی و شناخت ارتباط بین متون نگاره های مرتبط با مضمون باغ ایرانی در گستره ساختارهای اجتماعی فرهنگی دوره صفوی است. روش پژوهش : تحقیق حاضر از نوع پژوهش های کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی است. شیوه گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای است. یافته ها: تعاملات، مناسبات اجتماعی و دینی از طریق سلطه فرهنگی نمادین در جهت پیشبرد اهداف و مشروعیت بخشی به ایدئولوژی صفویان صورت پذیرفته است. هنرمندان نگارگر در لایه های متنی نگاره های باغی به مؤلفه های فرهنگی و دینی که نشان دهنده مناسبات، آداب و رسوم ملی، ضیافت های درباری و مذهب تشیع است پرداخته اند. وقایع و رخ دادهای سیاسی و اجتماعی به صورت روایت های اسطوره ای و مذهبی در متن نگاره ها بازنمایی شده اند. هنر تصویرسازی چندمنظوره و متحرک در نگاره ها به رسانه ای پرقدرت و متمرکز در خدمت نظام سازمان یافته دربار صفوی قرار گرفته است، این حوزه هنری جایگاه برتر شاه و ساختار طبقات اجتماعی حکومت صفویان را در قالب تصاویر پویا و متحرک مصور ساخته است. تنوع در ساختار طراحی باغ ها و فضاهای جمعی از مهمترین دستاوردهای هنرمندان در بیان نگرش، هنر و دانش باغسازی صفویان می باشد این نگاره ها به آگاهی و دقت نگارگران درباری در بیان مؤلفه های هویتی و انتقال پیام های اثرگذار به مخاطبان خود پرداخته اند.
۵۲۸.

تحلیل محتوای نقاشی های دیواری در خانه های قاجاری تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگارینه هنر اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 130 - 153

کلیدواژه‌ها: نقاشی دیواری ارتباطات تصویری رسانه پیام خانه های قاجاری تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۷۶
نقاشی دیواری در دوره قاجار علاوه بر جنبه های بصری و تزیینی، کارکرد ارتباطی ویژه ای دارد. نقاشی های دیواری برجای مانده در خانه های قاجاری شهر تبریز، زمینه های منحصربه فردی را جهت کندوکاو در عملکردهای ارتباطی این هنر- رسانه، مطابق با زمینه های تاریخی و تحولات فرهنگی آن برهه از تاریخ، در اختیار قرار می دهند. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی و شیوه جمع آوری اطلاعات، میدانی و کتابخانه ای است. در بررسی نقاشی های دیواری شناسایی شده در 11 باب خانه ﻗﺎﺟﺎﺭی تبریز که به ﻋﻨﻮﺍﻥ جامعه آماری لحاظ شده اند، پرسش اصلی این است که: نقاشی های دیواری در خانه های قاجاری تبریز به عنوان هنر رسانه ای، چه پیام هایی را به ناظر منقل می کنند؟ در راستای پاسخ به این پرسش، تحلیل محتوا و درک پیام های صریح و دلالت های ضمنی این نقوش و نگاره های دیواری از طریق طبقه بندی مضامین و ارزیابی پیام آن ها در تناسب با محیط و معماری شان، مورد توجه بوده است. از نتایج بررسی ها می توان به تنوع موضوعات نقاشی شده در اتاق طنبی (شاه نشین و پذیرایی) به عنوان مهم ترین بخش از معماری خانه ها و جایگاه ممتاز شومینه ها اشاره کرد. بیشترین تعداد و وسعت نقاشی های دیواری به ترتیب مربوط به نقوش «تزیینی گیاهی»، «گل و بوته»، «گل و گلدان» و دیوارنگاره ها با موضوع «طبیعت- ابنیه» و «طبیعت- انسان- ابنیه» است. در این نمونه ها، انتخاب مضامین تا اندازه زیادی متأثر از موقعیت اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و تمول سفارش دهنده بوده است؛ اما به طورکلی تأثیرپذیری از هنر غرب در نمایش موضوعات مختلف، مشهود است. پیام این دیوارنگاره ها دلالت ضمنی به مطلع بودن و به روز بودن کارفرمایان و یا نقاشان این آثار دارد و به کارگیری نقوش به عنوان موضوعی مستقل، کارکرد بیانگر آن ها را افزایش داده و به انتقال بهتر پیام اصالت فرهنگی صاحبان خانه ها، یاری رسانده است.
۵۲۹.

تحلیل ماهیت تعامل کودکان 9 تا 11 ساله با گوشی هوشمند: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 833 - 861

کلیدواژه‌ها: رسانه سبک والدگری کنشگر - شبکه کودک گوشی هوشمند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
همه گیری کووید 19 و ضرورت آموزش مجازی موجب رواج بیشتر استفاده کودکان از گوشی های هوشمند شده است. استفاده روزافزون کودکان از گوشی هوشمند، نداشتن شناخت صحیح از چگونگی و ماهیت این رابطه و ارائه تبلیغات غیرتخصصی به والدین درخصوص مضربودن استفاده از گوشی هوشمند، استفاده کودکان از این وسیله را به موضوعی بغرنج تبدیل کرده است. این مطالعه با هدف درک ماهیت تعامل کودک با گوشی هوشمند با وساطت سبک والدگری انجام شد. برای این منظور، با انتخاب رویکرد کیفی، داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شدند. سپس با رویکرد تحلیل مضمون نظریه محور براساس چارچوب نظری کنشگر-شبکه تحلیل شدند. اجزای بررسی شده در این مطالعه شامل کودک، گوشی هوشمند و سبک والدگری هستند. یافته ها نشان داد تعامل کودک با گوشی هوشمند، شبکه محوریت دارد. تعامل کودکان با گوشی هوشمند، ماهیت سیال و پیش بینی ناپذیر دارد. ارتباطات پی درپی اجزا در شبکه، هویت های متغیری به کودک می بخشد. از این رو سبک والدگری، کنترلی و سختگیرانه کارایی ندارد. کودک نیازمند امکان بروز کنش مستقلانه و سبک والدگری انعطاف پذیر، واجد کارایی بیشتری است.
۵۳۰.

شناسایی و رتبه بندی عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر فرهنگ سازی هواداری در ورزش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی دوره دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 49 - 61

کلیدواژه‌ها: نظریه سه شاخگی خانواده دوستان رسانه محیط اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۸
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه بندی عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر فرهنگ سازی هواداری در ورزش ایران می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل صاحبنظران حوزه ورزش و جامعه شناسی ورزش بودند که به موضوع تحقیق حاضر اشراف کامل داشتند. بر اساس انتخاب گلوله برفی، تعداد 18 نفر به عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. در پژوهش حاضر، ب ه منظ ور طراح ی چ ارچوب مفه ومی تحقیق از نظریه سه شاخگی کمک گرفته شد. به منظور شناسایی عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر فرهنگ سازی هواداری در ورزش ایران، از مبانی نظری موجود و همچنین نظر خبرگان استفاده شد. بدین منظور ابتدا محقق با شناسایی عوامل اولیه مستخرج از مقالات، تعدادی از عوامل را مشخص نمود و سپس با استفاده از بررسی نظرات تیم خبرگان، به نهایی نمودن این عوامل اقدام نمود. در این تحقیق در نهایت تعداد 8 عامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر فرهنگ سازی هواداری در ورزش ایران شامل خانواده، دوستان، رسانه های جمعی، رسانه های اجتماعی، نگرش اجتماعی، عقاید مذهبی، محیط اجتماعی و ساختار اجتماعی شناسایی و نهایی گردید. به منظور رتبه بندی عوامل از روش الکتره استفاده گردید. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار Electre SoLver انجام گردید. نتایج نشان داد که خانواده با چیرگی 7، مهمترین عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر فرهنگ سازی هواداری در ورزش ایران می باشد. نتایج همچنین نشان داد که ساختار اجتماعی و محیط اجتماعی با چیرگی یک، کم اهمیت ترین عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر فرهنگ سازی هواداری در ورزش ایران می باشد.
۵۳۱.

افسون زدگی سوژه های هیستریک در دوران پساحقیقتِ کرونا و رسانه های مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شناخت بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۶ 55 - 75

کلیدواژه‌ها: پساحقیقت کرونا سوژه هیستریک رسانه نیچه لکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۶۲
مقاله حاضر با مفهوم پساحقیقت در معنای نیچه ای آغاز می شود و با مفهوم افسون زدگی در شکل دلقک نیچه خاتمه می یابد. ضمن شرحِ چگونگیِ رویاروییِ انسانِ امروزی با پساحقیقت، همچون حقیقتی ناحقیقی در دوران کرونا، و متمایزکردنِ مفهوم پساحقیقت از آنچه رسانه ها خبر جعلی می نامند، پرسش های تحقیق این چنین مطرح می گردند که در رویارویی با مفهوم پساحقیقت چه سوژه هایی برساخته می شوند؟ و این سوژه ها چگونه برساخته می گردند؟ با بهره گیری از رویکرد و روش روان کاوانه لکان، به اثبات این فرضیه می پردازم که سوژه های بر ساخته شده سوژه هایی هیستریک هستند که در چرخش گفتمانی پدید می آیند و با پرسش از دال ارباب حفره آن را برملا می سازند. سوژه هیستریک، با برملاساختن فقدان در دانشِ دیگریِ بزرگ از افسانه و ناحقیقی بودن حقیقت آگاهی پیدا می کند. بدین ترتیب، میل پیشازبانی اسطوره ای (دلتا) را که گفتمان رایج به عقب رانده بود دوباره به جریان می اندازد. باتوجه به جریانِ مجدد اسطوره ها، سبقت آن از گفتمان رایج و پیوندی که با مطالعات اسطوره شناختی در فضای روان شناختی تحلیلی یونگ به وجود می آورد، به این پرسش کلی پاسخ می دهم که افسون زدگی در عصر اطلاعات و رسانه های مجازی چگونه است و حرکت به سویِ افسون زدگی در دوران پساکرونا چگونه صورت می گیرد و چه کهن الگوی روان شناختی ای فرافکنی می شوند؟ درنهایت، افسون زدگیِ سوژه ها در دوران رسانه های مجازی با کهن الگوی جست وجوگر و در دوران پساکروناییِ پیشِ رو با دلقک نیچه ای فرافکنی می گردد.
۵۳۲.

کنش گری رسانه در بحران سوریه: مطالعه تطبیقی مواضع رسانه ای جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۹۷ 157 - 182

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اتحادیه اروپا بحران سوریه رسانه فناوری های ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش رسانه های جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در تحولات سوریه است. نتایج حاصل از روش پژوهش توصیفی تحلیلی مقاله نشان می دهد که رسانه های مورد بررسی، همسو با اهداف سیاست خارجی کشور متبوع خود، چارچوب سازی های متنوعی را به کار برده اند. به عبارت دیگر میان عملکرد رسانه ها و جهت گیری سیاست خارجی آن ها ارتباط معناداری وجود دارد و متناسب با آن، مؤلفه های معنایی مشخصی از صحنه بحران، تصویرسازی و چارچوب بندی می شود. با استفاده از نظریه گافمن و ایده چارچوب سازی، رسانه ها تلاش می کنند واقعیت صحنه بحران را درقالب های معنایی مشخصی صورت بندی نمایند. رسانه ها در ایران به چارچوب سازی با مشخصات ایدئولوژیک، فرهنگی و امنیتی توجه دارند و رسانه ها در اتحادیه اروپا، چارچوب سیاسی امنیتی و اقتصادی را در بحران سوریه دنبال می کنند
۵۳۳.

تنقیح قوانین رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۱) 29 - 53

کلیدواژه‌ها: رسانه تنقیح حقوق شهروندی قانون اصل امنیت حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۷۲
رسانه ابزار انتقال پیام جمعی است و این رسانایی، رکن رکین جامعه مردم سالار است. در چنین جامعه ای مردم از طریق رسانه از حقوق و تکالیف خود مطلع می شوند و به ایفای نقش های کلیدی در تصمیم سازی، مشارکت در حکمرانی و دعوت به خیر وفق اصول سوم و هشتم قانون اساسی می پردازند. این مشارکت ها و بهره مندی ها مردم و از سوی دیگر، کنشگری رسانه ها و کارگزاران آنها، تابع الزاماتی قانونی است که باید مطابق ماهیت صریح و شفاف قانون، از هرگونه پرده پوشی مصون و به نحوی کامل در اختیار مردم باشد؛ بنابراین، تدوین و تنقیح قوانین رسانه ای مشتمل بر گردآوری، طبقه بندی و تمییز قوانین مجری و معتبر از غیر، امری ضروری است که به دلیل پیچیدگی های رسانه به ویژه تحولات فناورانه و همچنین قانونگذاری اشتراکی مجلس شورای اسلامی با سایر نهادهای واضع قاعده، ساده نیست. پرسش اصلی در این مقاله، ناظر به چیستی و چگونگی تنقیح قوانین راجع به رسانه است که با روشی اسنادی و رویکرد توصیفی تحلیلی به آن پرداخته خواهد شد. یافته های پژوهش نیز از چالش های مفهومی و نهادی تنقیح، لزوم تنقیح بر محور تفسیر غایت مدار و صیانت از اصل حاکمیت قانون، شفافیت و انسجام قانون، برابری و امنیت حقوقی قضایی حکایت دارند.
۵۳۴.

کاربرد قاعده عدالت در خبررسانی از منظر حقوق مخاطب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۱) 109 - 129

کلیدواژه‌ها: خبر قواعد فقه عدالت مخاطب رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۸
ضرورت خبر در طول تاریخ آنچنان بوده که از آن به عنوان ابزای برای ترغیب، تهییج و بسیج افکار عمومی استفاده می شده است. برخی از برنامه های خبری، همواره از هنجارهای قاعده مند برای بسط و گسترش ارزش ها یا حتی شکل دهی به آنها استفاده می کنند؛ اما برخی دیگر، با هدف حفظ منافع خود، اخبار نادرست و گمراه کننده را در جامعه نشر می دهند. از سوی دیگر، افزایش حجم و سرعت مبادله اطلاعات و اخبار در جهت حفظ انسجام اجتماعی باعث شد که نوع و روش انتقال اطلاعات و اخبار نیز متغیر شود؛ از این رو، شناخت قواعد در درک، فهم و تنظیم خبر به خبرنگار کمک می کند و می تواند در قالب معیارهایی برای مقایسه، ارزش گذاری و گزینش رویدادهای روز مورد استفاده قرار گیرد. پژوهش حاضر، با روش اسنادی و نیز رویکرد توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، به بررسی شاخص های کاربردی قاعده عدالت در خبررسانی از منظر حقوق مخاطب پرداخته است.
۵۳۵.

تفسیر نظم و اخلاق عمومی در دسترسی آزادانه به اطلاعات رسانه ای از منظر حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۱) 131 - 151

کلیدواژه‌ها: آزادی دسترسی به اطلاعات رسانه نظم و اخلاق عمومی جهان شمولی نسبیت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۵۸
آزادی دسترسی به اطلاعات به طور عام ذیل عنوان آزادی بیان به مثابه یکی از حقوق اساسی بشر در بسیاری از اسناد حقوق بشر جهانی و منطقه ای به رسمیت شناخته شده است. با وجود این، احترام به اصل حاکمیت ملی دولت ها اقتضا دارد که در چارچوب های مصرّح قانونی، نظیر حفظ نظم و اخلاق عمومی، محدودیت هایی بر سر راهِ این آزادی مقرر شود. جمهوری اسلامی ایران در مقوله آزادی دسترسی به اطلاعات، با دو مانع اساسی روبه روست؛ از یک سو، به بهانه اعمال محدودیت بر محتواهای رسانه ای معاند (اعم از ضداخلاقی یا براندازانه) و نقض آزادی بیان، مورد تهاجم نهادهای حقوق بشری قرار می گیرد و از سوی دیگر، شبکه های برون مرزی آن نظیر پرس تی وی با اتهاماتی نظیر «انتشارِ ادله بی پایه و اساس» تحریم یا محدود می شوند. حال پرسش این است که مفهوم و تفسیر «نظم و اخلاق عمومی» در حقوق بین الملل چیست و جمهوری اسلامی ایران چگونه می تواند ضمن پاسخگویی و دفاع حقوقی از خود در مجامع بین المللی، انتشار آزادانه اطلاعات رسانه ای خویش را مطالبه کند؟ پژوهش حاضر، کوشیده است از طریق روش تحلیلی توصیفی و به استناد اسناد کتابخانه ای به پرسش های فوق پاسخ دهد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که مفهوم نظم و اخلاق عمومی لازم است در چارچوب رویکرد نسبی گرایانه و متناسب با فرهنگ عرفی مجموعه کشورها تفسیر شود تا از استانداردها و رویه های متناقض در نظام حقوقی بین الملل جلوگیری به عمل آید.
۵۳۶.

تحلیل مشارکت ورزشی شهروندان تهرانی با تأکید بر ظرفیت های بازاریابی سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 335 - 358

کلیدواژه‌ها: بازاریابی سیاسی رسانه جنسیت سیاست شهروندان تهرانی مشارکت ورزشی نمادها ی دینی ورزش تفریحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۰
ورزش در عرصه های مختلف از کارکردهای سیاسی برخوردار است. هدف از این پژوهش تحلیل رابطه سیاست و ورزش از طریق تحلیل مشارکت ورزشی شهروندان با نگاهی به ظرفیت های بازاریابی سیاسی است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه میدانی انجام گرفت. جامعه آماری، کلیه شهروندان بالای 15 سال تهرانی و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 385 نفر در نظر گرفته شده است.جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه استاندارد فعالیت جسمانی  و پرسشنامه محقق ساخت بازاریابی سیاسی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد بازاریابی سیاسی و مشارکت ورزشی رابطه مثبت وجود دارد. در نقش ابعاد بازاریابی سیاسی در مشارکت ورزشی بر اساس جنسیت تفاوت وجود دارد. بالاترین اولویت ابعاد بازاریابی سیاسی مؤثر در مشارکت ورزشی ابزارهای برنامه ها و پایین ترین نمادهای دینی است. به طورکلی نحوه به کارگیری ابزارهای سیاسی و مشارکت ورزشی رابطه ای درهم تنیده دارند. بازاریابی سیاسی و ابعاد آن از عوامل تأثیرگذار بر مشارکت ورزشی است و می توان از آن جهت ترویج و توسعه هر چه بیشتر مشارکت ورزشی شهروندان استفاده کرد.
۵۳۷.

رسانه ها و تقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 359 - 376

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران رسانه سیاست بین الملل قدرت اقتصادی قدرت س یاس ی قدرت علمی قدرت فرهنگی قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۸۳
با عنایت به نقش فزاینده قدرت نرم در سیاست بین الملل، شناسایی منابع مؤثر در قدرت نرم، به مثابه دغدغه اصلی بسیاری از کشورها مطرح است. در این پژوهش با توجه به تنوع و تعدد رسانه ها، محققان به طرح این پرسش پرداخته اند که تأثیر رسانه ها بر ابعاد قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران به چه میزان است؟ نویسندگان با استفاده از روش پیمایشی به ارائه پاسخ همت گمارده اند. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید حوزه علوم سیاسی و علوم ارتباطات دانشگاه های در سال 1400 شهر تهران است. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد میانگین نمره کسب شده برای مؤلفه های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بالاتر از حد متوسط و برای مؤلفه علمی در حد متوسط است. این بدان معناست که رسانه ها در تقویت قدرت فرهنگی، اقتصادی و سیاسی تأثیر زیاد و در تقویت قدرت علمی تأثیر متوسطی داشته اند. همچنین تفاوت معناداری بین نقش رسانه های سنتی و رسانه های ترکیبی سنتی و نوین در تقویت ابعاد قدرت نرم وجود دارد.
۵۳۸.

رویکرد شناختی در بهینه سازی دیپلماسی رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 427 - 454

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی رسانه ای رسانه کلیشه سازی علو م شناختی نظریه کاشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
رشد سریع فناوری های ارتباطی سبب شکل گیری دیپلماسی رسانه ای شده که در چارچوب آن رسانه به عنوان ابزار تبلیغات سیاسی دولت اقدام به برنامه ریزی ذهن مخاطبین نموده و افکار عمومی را برای پذیرش سیاست های دولت آماده می کند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی نقش دیپلماسی رسانه ای در مدیریت افکار عمومی پرداخته و به این سؤال اصلی پاسخ می دهد که از منظر روان شناختی چگونه می توان عملکرد دیپلماسی رسانه ای را بهبود بخشید؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که: کلیشه سازی در جهت دهی به افکار عمومی، نظریه کاشت ذهنی در هویت سازی و تغییر نگرش مردم و بالاخره نظریه شناختی اجتماعی در شکل دهی به رفتار پایدار سیاسی، بیشترین تأثیر را داشته و از طریق تمرکز بر روی این سه مؤلفه می توان به بهبود عملکرد دیپلماسی رسانه ای اقدام نمود.
۵۳۹.

تأملی در مفاهیم و مبانی سیاست گذاری رسانه با نگاهی به صداوسیما، بررسی نظرات رهبر معظم انقلاب در سیاست گذاری صداوسیمای تراز

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 191 - 221

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری رسانه سیاست گذاری رسانه دولت صداوسیما مقام معظم رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۱
امروزه رسانه یکی از مهم ترین ابزارهای اثرگذاری در جامعه محسوب می شود که نقش به سزایی در زندگی فردی و اجتماعی بازی می کند. رسانه ها برای اثرگذاری دقیق تر و منظم تر، سیاست های مشخص و معینی را وضع میکنند. مبانی نظری این موضوع که ذیل سیاست گذاری رسانه ای مطرح می شود می بایست به صورت دقیق و کاربردی موردبررسی قرار گیرد. معمولاً دو نوع رویکرد سنتی و نوین به سیاست گذاری رسانه ها وجود دارد که اتخاذ هرکدام یک از این رویکردها می تواند مزایا و معایبی را به دنبال داشته باشد. در پژوهش پیش رو که با روش کتابخانه ای و تحلیل مضمون صورت گرفته است، به ابعاد و مؤلفه های این سیاست ها پرداخته، و سعی شده است به صورت تطبیقی با صداوسیما مقایسه گردد و در ادامه دیدگاه های مقام معظم رهبری به عنوان سیاست گذار اصلی سازمان صداوسیما در این حوزه مورد بررسی قرارگرفته است. در نهایت در دسته بندی ای ماموریت، الزامات ماموریت، اهداف، راهبردهای اجرایی و آسیب شناسی استخراج گشته است.
۵۴۰.

شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه با تمرکز بر نظریه تکافل اجتماعی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه میان رشته ای فقهی سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 87 - 108

کلیدواژه‌ها: اخلاق اجتماعی اسلام انقلاب اسلامی تکافل اجتماعی رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۶
یکی از حوزه های نوظهوری که به شدّت نیازمند شاخصه سازی است، حوزه اخلاق رسانه است. رسانه در دوران کنونی بر تمام ساحت های زندگی انسان (تفکرات، احساسات و اعمال) سایه افکنده است و روابط چهارگانه انسان با خود، خدا، طبیعت و دیگر انسان ها را دستخوش تحول قرار داده است. یکی از مهم ترین حوزه های ملموسی که رسانه قدرت تحول در آن را دارد، حوزه روابط انسان با دیگر انسان هاست که اخلاق اجتماعی را شکل می دهد. در این پژوهش به جای استفاده صرف از روش های آماری در شاخصه سازی، بر روش خبرگانی در تولید شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه تأکید شده است. همچنین رویکردی که بر اساس آن شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه احصاء می شود، رویکرد جمع آوری شاخص های موجود نیست؛ بلکه نویسنده به دنبال ساخت شاخص های مطلوب رسانه اخلاقی، در حوزه اخلاق اجتماعی است. برای تبیین و تحلیل شاخصه های مطلوب رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی، از نظریه تکافل اجتماعی استفاده شده است. نهادهای موضوع تکافل (همچون خانواده، خویشاوندان، همسایه، دوستان و برادران دینی) در چارچوب روابط غیر بازاری یا اخلاقی، با تأمین تمام نیازها و حل همه مشکلات افراد جامعه، نقش مهمی در استقرار و تقویت جامعه اخلاقی ایفا می کنند. حال رسانه طراز انقلاب اسلامی، به مدد اتکا به نظریه تکافل اجتماعی، می تواند نقش مهمی در شکل دهی به شاخصه های رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی ایفا کند. لذا با استفاده از آیات و روایات وارده حول نهادهای موضوع تکافل، می توانیم به بایسته های اشاعه اخلاق اجتماعی در رسانه پی ببریم. مهم ترین بایسته در این حوزه عبارت است از نفی فردگرایی و ترویج فرهنگ تعاون و همیاری در بستر نهادهای موضوع تکافل. خانواده گرایی، خویشاوند محوری، حُسن هم جواری و همسایگی، دوستی و ترابط میان مؤمنان در جامعه اسلامی و بایدها و نبایدهای هر یک از آن ها، از جمله شاخصه هایی هستند که رسانه ها به میزان تقرّب به آن ها، می توانند مروّج و مقوّم اخلاق اجتماعی در جامعه باشند .