مطالب مرتبط با کلیدواژه

مهاجرت


۲۰۱.

تحلیل عوامل اجتماعی و جغرافیایی مؤثر بر پدیده سرقت در شهرستان بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 1 - 26

کلیدواژه‌ها: سرقت تحصیلات گروه همسالان فقر بیکاری محله زندگی مهاجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۳۷۹
زمینه و هدف: ورود مهاجران داخلی و خارجی از یک سو و همچنین توسعه شهر از سوی دیگر، باعث گسترش محله های حاشیه نشین در شهر بندرعباس شده اند. این عوامل باعث گردید تا محلات شهر بندرعباس پایداری خود را از دست بدهند و به محلات مسئله دار شهری تبدیل شوند. چنین شرایطی زمینه را برای جرایم مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از جمله سرقت مهیا کرده است. روش شناسی: روش پژوهش به صورت پیمایش، از نوع همبستگی است و از روش کتابخانه ای و بازخوانی پرونده های وقوع سرقت های شایع در سال 94 در شهرستان بندرعباس انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان از بین پرونده های سرقت محاسبه گردید که تعداد 351 پرونده های سرقت مورد برآورد و محاسبه گردید. برای ارزیابی روایی داده ها از فن تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته ها: با توجه به مقادیر به دست آمده از ضریب همبستگی پیرسون، با سطح معناداری ( 001/0) و با احتمال صحت 9/99درصد ارتباط بسیار قوی بین «سرقت در شهرستان بندرعباس» و متغیر مستقل مؤلفه های اجتماعی تأثیرگذار وجود دارد. همچنین یافته های به دست آمده از آزمون رگرسیون چندگانه، نشان دهنده این واقعیت است، تأثیر گروه همسالان، خانواده، فقر و بیکاری، مهاجرت، محله زندگی و تحصیلات» به ترتیب تأثیرگذاری با مقدار بتا (45./)، (31./)، (20./)، (16./)، (15./)، (13./) در سطح عالی با (احتمال صحت 9/99 درصد) بیشترین میزان جرم سرقت را تبیین نمودند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که  فقر فرهنگی، نقش اساسی در ایجاد جرم دارد و غالب مجرمان بی سواد بوده و در اثر فقدان امکانات رشد فکری، برای پیشرفت و ترقی خود از شیوه های دیگر فرهنگی مانند توانمندی های جسمی بهره جسته اند. وجود بیکاری و فقر باعث ایجاد یک رابطه معنادار بین شرایط اقتصادی فرد مرتکب به سرقت شده است. نتایج نشان داد هر چه خاستگاه سارق، آلوده تر و جرم خیزتر باشد، احتمال انجام سرقت توسط وی بیشتر است.
۲۰۲.

زمینه های اجتماعی مهاجرت های کج روانه فروشندگان مواد مخدر شهرستان کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ ۱۰۳-۱۳۳

کلیدواژه‌ها: مهاجرت کج روی جرم مجازات فشار ساختاری فقر بیکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۵۲۸
مقاله حاضر در پی درک نوع جدیدی از مهاجرت ها در شهرستان کوهدشت است؛ مهاجرت به تهران برای انجام کارهای مجرمانه. به دلیل ناپیدا بودن چرایی و چگونگی انجام این مهاجرت ها، برای فهم و درک این مسئله از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شد. دلیل استفاده از روش نظریه زمینه ای رجوع به میدان تحقیق و رسیدن به یک نگاه اِمیک و درونی از مسئله موردنظر بود تا بدین وسیله بتوان شرایط شکل گیری این نوع از مهاجرت و هم چنین فرایندها و روندهای تأثیرگذار بر تداوم آن و نیز پیامدهای ناشی از این پدیده را بررسی کرده و به فهم نسبتاً جامعی از مسئله رسید. در این تحقیق حجم نمونه برابر با 28 نفر و روش نمونه گیری، نمونه گیری هدفمند بود. مصاحبه شوندگان شامل خانواده ها و اهالی، و فروشندگان مواد مخدر بودند. براساس یافته ها، 12 مقوله از مصاحبه با خانواده ها و اهالی، و 14 مقوله از مصاحبه با فروشندگان به دست آمد. عمده مقولاتی که در این تحقیق بیش تر بر آن تأکید می شد و در بین تمام گروه ها مشترک بودند مقوله فشار ساختارهای اقتصادی اجتماعی و مقوله فقر و نداری بود.
۲۰۳.

پیامدهای امنیتی ناموزونی توسعه منطقه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیستم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۷۸) 159 - 186

کلیدواژه‌ها: ناموزونی توسعه منطقه ای مهاجرت حاشیه نشینی واگرایی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۲۲
بر اساس یافته های این مقاله، تداوم ناموزونی توسعه مناطق مختلف کشور به مسائلی مانند ادامه مهاجرت از مناطق کمترتوسعه یافته به مناطق برخوردار، بی تعادلی در استقرار جمعیت، شکل گیری پدیده ابَرتراکم جمعیتی در مناطق برخوردار، گسترش حاشیه نشینی در کنار شهرهای بزرگ، افزایش خطر پذیری مراکز زیست، تنش در بهره برداری از منابع زیست محیطی منجر می شود؛ که این موارد در میان مدت و درازمدت باعث تهدید یکپارچگی و انسجام اجتماعی، شکنندگی اقتصاد ملی واگرایی هایی سیاسی می شوند و امنیت ملی را به مخاطره می اندازند.
۲۰۴.

مسئله مهاجرت به اتحادیه اروپایی 2008-2016(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مهاجرت اتحادیه اروپایی دیالکتیک منفی ناهویت اندیشی رویکرد فرامفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۴۶۴
دستورکار جدید روابط بین الملل تغییر کرده است. به عبارتی دیگر مسائل اساسی جهان در قرن بیست ویکم در مقایسه با قرن بیستم عبارتند از: پناهجویی و مهاجرت، بیماری های واگیردار، تغییرات آب و هوایی، دولت های ورشکسته، تروریسم. در این میان مسئله مهاجرت و پناهجویی به خصوص با توجه به وضعیت آن در اتحادیه اروپا به عنوان مسئله ای که جغرافیا، تاریخ، هویت، اقتصاد، فرهنگ و سیاست را تحت تاثیر قرارداده است، از زوایای مختلف نظری و عملی مورد توجه پژوهشگران، تصمیم گیران و سیاستگذاران قرارگرفته است. این مسئله چالش هایی را برای رویکردها و نظریه های موجود در روابط بین الملل در تبیین، فهم و تحلیل به وجود آورده است؛ به شکلی که تغییر ماهیت این مسائل و وضعیت های پیش آمده ضمن روشن کردن محدودیت های تبیینی-تحلیلی نظریه های موجود، ضرورت به کارگیری ابزارهای نظری و مفهومی جدید برای فهم و تبیین این مسائل را اجتناب ناپذیر کرده است. از این رو در این مقاله نگارندگان فراتر از کنوانسیون ها مقررات و قوانین نهادهای بین المللی، به دنبال مشخص کردن نوعی از مفهوم پردازی از مسئله مهاجرت در ابعاد بین المللی توسط یک رهیافت جدید در نظریه انتقادی روابط بین الملل، به معنای خاص آن هستند. روش پژوهش مقاله توصیفی – تفهمی - استدلالی است. گردآوردی داده های نظری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی است. یافته های مقاله نشان می دهد که توسل به رهیافت آدورنویی در فهم مسئله مهاجرت، می تواند ضمن نشان دادن محدودیت های جریان های نظری در روابط بین الملل، ابعاد ناگشوده و تازه ای از آن مسئله را برای پژوهشگران، تصمیم گیران و سیاستمداران اتحادیه اروپایی روشن کند.
۲۰۵.

تأثیر مهاجرت مسلمانان بر تقویت راست افراطی اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵۰)

کلیدواژه‌ها: سازه انگاری هویت احزاب راست افراطی اروپا مسلمانان مهاجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۴۸۱
پس از پایان جنگ جهانی دوم، هراس مشترک در اکثر کشورهای اروپا، از دو عامل «رواج کمونیسم» و «تقویت تفکرات راست افراطی» بوده است. اکنون احزاب راست افراطی تقریباً در تمامی کشورهای اروپا نقش ایفا می کنند و دارای مبانی فکری مشترک و نزدیک به هم هستند که می توان به گرایش های نژادپرستانه، دفاع از ارزش ها و هویت ملی و ناسیونالیسم، انتقاد به سیاست چندفرهنگ گرایی، مخالفت با روند گسترش اتحادیه اروپا، ضدیت با مهاجرت و اسلام هراسی اشاره کرد. افزایش مهاجرت مسلمانان خاورمیانه پس از تحولات سال های اخیر، منجر به افزایش محبوبیت احزاب راست افراطی در اروپا شده است. در پژوهش حاضر، به این سؤال پاسخ می دهیم که «آیا افزایش میزان مهاجرت مسلمان به اروپا طی سال های اخیر و پس از تحولات خاورمیانه، می تواند منجر به تقویت گرایش ها به احزاب راست افراطی اروپا شود؟» با توجه به ایدئولوژی مهاجر ستیز و اسلام ستیز احزاب راست افراطی، فرصت مناسبی در اختیار این احزاب در اروپا قرار گرفته است تا از افزایش مهاجرت مسلمانان به اروپا به عنوان برگ برنده برای جذب افکار عمومی جهت اعمال فشار بیشتر بر مهاجرت مسلمانان بهره گیرند. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای است.
۲۰۶.

مهاجرت، خروج سرمایه ی انسانی و توسعه: مقایسه ی ایران و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۶)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت خروج سرمایه انسانی توسعه ایران ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۹ تعداد دانلود : ۵۷۷
مهاجرت را می توان از جمله مهم ترین روندهای صعودی در حوزه ی بین المللی دانست. این پدیده به خصوص در بین کشورهای جهان سوم از اهمیت بیشتری برخوردار است، چراکه این کشورها در فرآیند جریان بین المللی سرمایه ی انسانی، سرمایه های بیشتری را از دست داده و معمولاً توسعه ی آن ها تحت تأثیر این پدیده، کند می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز بررسی میزان و مکانیسم اثرگذاری مهاجرت و خروج سرمایه ی انسانی بر توسعه ی کشورهای مبدأ همچون ایران و ترکیه است. در همین راستا، مسئله ی مهمی که مطرح می شود، میزان اثرگذاری مهاجرت بر توسعه ی ایران و ترکیه و همچنین چرایی این اثرگذاری است. در پاسخ به این سؤال، با استفاده از روش داده بنیاد (Grounded Theory)، مهم ترین شاخص های مهاجرتی مؤثر بر توسعه استخراج شده و این فرضیه مطرح می شود که فرآیند مهاجرت با توجه به شاخص هایی از قبیل نرخ مهاجرت و بازگشت، تخصص بالای مهاجران خروجی، درآمدهای برگشتی و سرمایه گذاری خارجی دیاسپورا در کشور مبدأ، اثر مخربی بر توسعه ی ایران و ترکیه گذاشته است. با توجه به این که ترکیه در شاخص های مهاجرتی وضعیت بهتری از ایران دارد، توسعه ی این کشور اثر مخرب کمتری را از مهاجرت پذیرفته است.
۲۰۷.

بحران امنیتی در غرب آسیا و قدرت یابی احزاب راست افراطی اروپایی

نویسنده:
منبع: مطالعات آسیای جنوب غربی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: احزاب دست راستی مهاجرت مکتب کپنهاگ بحران امنیتی پوپولیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۹ تعداد دانلود : ۴۷۳
بروز بحران امنیتی در غرب آسیا و سرریز شدن آوارگان و پناه جویان به اروپا موجب بروز مشکلات مختلفی برای کشورهای اروپایی شده است. احزاب راست افراطی معتقدند که حضور پناه جویان در کشورهای اروپایی چالش ها و خطرات امنیتی، هویتی و اقتصادی برای جوامع آن ها ایجاد می کند. مخالفت آن ها منجر به سردادن شعارهای ضد مهاجرتی و تحریک احساسات ملی گرایانه و امنیتی شدن حضور مهاجران شده است. ازاین رو، احزاب راست افراطی به هر فرد خارجی که بخواهد در کشورشان مقیم شود یا به کشورشان مهاجرت کند، به عنوان یک تهدید می نگرند و تلاش می کنند با بزرگ نمایی و انتساب هر مشکل کشور به شهروندان خارجی ترس، دلهره و تنفر را در مردم کشورشان بوجود آورند. اگرچه سابقه شکل گیری احزاب راست با یکدیگر متفاوت است، ولی جریان راست افراطی در اروپا توانسته است تا از یک روش مشابه و از طریق امنیتی سازی مهاجران، در انتخابات ملی و انتخابات پارلمانی آرا قابل توجهی را کسب کند. پرسش اصلی مقاله، روش تحلیلی– توصیفی، این است که بحران امنیتی در غرب آسیا چه تأثیری بر قدرت گیری احزاب راست افراطی در اروپا داشته است. در پاسخ به پرسش مطرح شده این فرضیه مطرح شده است که با بحران امنیتی در خاورمیانه و سرریز شدن مهاجران به کشورهای اروپایی مشکلات امنیتی، هویتی و اقتصادی باعث شده است که باامنیتی کردن مهاجران به عنوان تهدید امنیتی، در انتخابات به موفقیت های قابل توجهی برسند.
۲۰۸.

رویکردهای بین المللی و موانع سیاستی و راهبردی توسعه روستایی در ایران

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال اول زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: رویکرد سیاست راهبرد مهاجرت توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۲۴۰
واقعیت های آشکاری نشان می دهد که طی چهار دهه اخیر هم در تدوین سیاست ها و راهبردها و هم در اجرای برنامه های توسعه روستایی اشتباهات راهبردی زیادی مرتکب شده ایم که به مانعی برای توسعه این مناطق مبدل شده است. شناخت این اشتباهات و بررسی علل بروز آنها و درس گرفتن از آنها برای رفع خطاها و اصلاح نمودن مسیر توسعه از ضروریات قطعی است. در مقاله حاضر با ارائه رویکردهای اصلی توسعه روستایی در عرصه بین المللی، مهم ترین سیاست ها و راهبردهای توسعه روستایی با نگاهی آسیب شناسانه مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد و بر مبنای نتایج حاصله پیشنهاداتی جهت تصحیح وضعیت توسعه روستایی در کشور ارائه می گردد.
۲۰۹.

بررسی دلایل مهاجرت نخبگان ازدیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه های کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۶ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۹ 147 - 166

کلیدواژه‌ها: مهاجرت فرار مغزها یه ئت علمی دانشگاه خارج از کشور کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۴۲۷
روند روزافزون مهاجرت و به ژهیو مهاجرت متخصص ، نا مس ئله یا اس ت ک ه بس اری ی از کش ورها ی جهان را به خود مشغول ساخته است. بررس ی و شناخت نیا موضوع به ژهیو برا ی کشور ایران (از نظر گستردگ ی شاخص مهاجرت متخصص نا ) بس اری ح ائز اهمی ت اس ت . ی ا ن مطالع ه دلای ل مه اجرت متخصصان رانیا ی به خارج از کشور را از دید اعضای یه ئت علمی دانشگاهه ا ی کرم ان م ورد بررس ی قرار داده است. برای نیا منظور، پرسشنامههای حاو ی عوامل دموگرافیک و 40 ؤس ال مربوط ب ه دلای ل مهاجرت هیته و در اخت اری 118 نفر از اعضای یه ئت علمی دانشگاهها ی کرمان که به ص ورت تص ادف ی انتخاب شده بودند، قرار گرفت. جینتا این مطالعه نشان داد که از نظر اعضای یه ئت علمی دانشگاهه ا ی کرمان، دلا لی اقتصادی، دلا لی اجتماعی، دلا لی یس اس ی، دلای ل ش غل و ی دلای ل علم ی پژوهش ی از انگ ها زهی ی مهاجرت متخصصان به خارج از کشور محسوب یم شود اما دلا لی شخص ی نیااز انگ زهی ه ا محسوب نمیشود. همچن نی افتی یاهه نیا مطالعه در مورد ترتیب و اولویت دلا مه لی اجرت متخصص ان نشان داد ، از نظر اعضای یه ئت علمی دانشگاهها ی کرمان، دلا لی مهاجرت متخصصان در اولوی ت اول، دلا لی شغلی، دلا لی اجتماع و ی دلا لی اقتص اد و ی در اولوی ت دوم، دلای ل یس اس و ی دلای ل علم و ی پژوهش ی و در اولویت سوم (آخر)، دلا لی شخصی بوده است
۲۱۰.

رمان "لیلة الملیار" (شب ملیاردر) روایتی زنانه از مهاجرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۶) 25-48

کلیدواژه‌ها: رمان زنا» لیلة الملیار غاده السمان مهاجرت نقد فمینیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۷ تعداد دانلود : ۴۷۹
تحلیلِ بازتولید پدیدۀ «مهاجرت» در ادبیات زنان، تصویرگر کشاکش انتخاب میان خود و دیگری است. دیگری ای که گسترۀ آن فرزند، خانواده، هویت، سرزمین، تاریخ و جامعه است. محرک این نزاع -خود و دیگری- جنگ، غربت و آوارگی است، پدیده هایی که هر یک با گسترۀ وسیعی از بایدها و نبایدهای تاریخی و هویتی، افراد را ملزم به انتخاب می نماید. این پژوهش به دنبال خوانشی فمینیستی از «تجربه» یک نویسندۀ زن از «مهاجرت» است. تجربه ای که در روایتی دراماتیک می تواند فضای ذهنی و بعضا تصاویر فانتزی تخیل نویسنده را افزون بر واقعیت های محض خبری و رسانه ای، در معرض ذهن و وجدان مخاطب قرار دهد. پژوهش حاضر به واکاوی «مهاجرت» و شناسایی چالش مهاجران با مسئله مهاجرت می پردازد. این موضوع بر مبنای رمان لیلة الملیار (1967)، نوشتۀ غادةالسمان، یکی از زنان رمان نویس مشهور عرب پی گیری شده است. شناسایی تحول مفهومی در هویت مهاجران در این نوشتار با رویکردی «فمینیستی» و با روش توصیفی– تحلیلی انجام پذیرفته است. مقاله روشن نموده که به رغم همه جانبه نگری نویسنده نسبت به پدیدۀ مهاجرت و مسئلۀ مهاجران، نگاه مردسالارانه و تفسیرهای جنسیتی از کنش شخصیت ها در شخصیت پردازی و پیشبرد رویدادها کاملا مشهود است.
۲۱۱.

کارکرد «امنیت بخشی» امامزادگان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۱ 25-46

کلیدواژه‌ها: امامزادگان مهاجرت امنیت بخشی تاریخ ایران هویت بخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۳ تعداد دانلود : ۴۲۳
هجرت امامزادگان از دیار اصلی خود و اقامت ایشان در مناطق مختلف ایران، از رخدادهای مهم تاریخ اسلام است که منشأ آثار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و موجب نضج و گسترش ایمان و امان مردم منطقه گردید. این نوشتار به روش تاریخی تحلیلی با رویکرد جامعه شناسانه و بر پایه نظریه اسلام تمدنی، در صدد واکاوی کارکرد امنیت بخشی امامزادگان در ایران است. با توجه به تأثیر هویت شیعی بر رفتار سیاسی حاکمان جمهوری اسلامی ایران و نیز نوع نگاه و باوری که توده مردم نسبت به امامزادگان داشته و دارند، به نظر می رسد این مزارها در انسجام بخشی هموندان جامعه با یکدیگر از یک سو، با حاکمان از سوی دیگر و ایجاد روحیه استغناء و غیرگریزی که شاخص عمده امنیت شمرده می شود، از سوی سوم نقش ایفا می کنند. دستاورد پژوهش آن است که امامزادگان، عامل مهمی در توسعه و تعمیق امنیت ملی هستند.
۲۱۲.

تمایل به مهاجرت در بین جوانان؛ مطالعه ای کیفی در تصاویر آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۰)
تعداد بازدید : ۷۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۳۲
مهاجرت از آن قسم پدیده های چندوجهی است که برای مطالعه و درک درست آن لازم است رویکردها و روش های مختلفی با نگاه میان رشته ای به کار گرفته شوند. مطالعه ادبیات نظری درباره مهاجرت گویای این است که نظریه های تشریح کننده مهاجرت، اغلب بر روی مسائل اقتصاد کلان و نظریه های نیازهای فردی توسعه پیدا کرده اند. درحالی که، اگر مهاجرت یا تمایل به آن را تصمیمی برای اقدام بدانیم، قاعدتاً این تصمیم برآمده از تصویر یا تصاویری از آینده است. مهاجرت به این منظور صورت می گیرد که تصویری مطلوب از یک آینده محقق ، یا از تحقق تصویری نامطلوب جلوگیری شود. از این منظر می توان تصاویر آینده را برای شناخت پارامترهای ذهنی و بین الاذهانی مؤثر بر مهاجرت، مطالعه کرد. با این هدف، پژوهش حاضر در سنت کیفی، با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته به بررسی تصاویر آینده جوانانی که مایل به مهاجرت هستند، می پردازد و تلاش می کند تا پدیده مهاجرت را از ساحت تصاویر ذهنی مربوط به آینده بررسی کند. داده های حاصل از ۲۳ مصاحبه بعد از اشباع نظری، با استفاده از روش تحلیل مضمون، تحلیل شدند و نتایج نشان داد که سه تم اصلی یعنی: ۱) تصاویر ویرانشهری از مبدأ؛ ۲) پیروی از یک همه گیری برای رفتن؛ و ۳) جاذبه مقصد، تصاویر قویِ محرک مهاجرت به شمار می آیند. دراین میان، بیشترین و قابل ملاحظه ترین سهم مربوط به تصاویر ویرانشهری از مبدأ است.
۲۱۳.

مدل سازی معادله ساختاری تأثیر وضعیت کشاورزی در سیستم بهره برداری مشاع قبل و بعد از خشکسالی بر ماندگاری جمعیت روستایی (مطالعه موردی: شهرستان فسا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 143 - 160

کلیدواژه‌ها: واگذاری اراضی ملی تعاونی های مشاع خشکسالی مهاجرت مدلسازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۴۴۹
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر وضعیت کشاورزی در سیستم بهره برداری مشاع قبل و بعد از خشکسالی بر ماندگاری جمعیت روستایی درشهرستان فسا می باشد. چراکه بارزترین اثرات اقتصادی خشکسالی را می توان در خسارت به تولید کشاورزی ملاحظه کرد. به تبع این اثرات مستقیم خشکسالی، مشکلاتی در حوزه های اجتماعی و اقتصادی نیز روی می دهد که مهاجرت های روستاشهری از جمله آن هاست. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و براساس مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای اطلاعات لازم جمع آوری گردیده است. جامعه ی آماری همه ی تعاونی های موجود در روستاهای شهرستان فسا می باشد، که تعداد آن ها 248 تعاونی است که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدلسازی معادله ساختاری با استفاده زا نرم-افزار ایموس استفاده شده است. بر طبق ضرایب رگرسیونی بدست آمده تاثیر وضعیت کشاورزی در تعاونی های مشاع قبل از خشکسالی بر متغیر حفظ جمعیت و کاهش مهاجرت 487/0 و بر بازگشت مهاجران روستایی از شهرها 255/0 است که هر دو در سطح خطای کمتر 05/0 تاثیر مثبت و معنادار را نشان می دهند. که نشان دهنده تاثیر مستقیم و مثبت وضعیت کشاورزی بر ماندگاری جمعیت است. ولی بعد از خشکسالی ضرایب بتا در مدل برای تاثیر وضعیت کشاورزی در تعاونی ها بر این دو متغیر با مقادیر 360/0- و 28/0- در سطح معناداری کمتر از 05/0 تاثیر معکوس و معنادار را نشان می دهند که بیانگر رکود وضعیت کشاورزی در تعاونی های مشاع و تاثیر منفی آن ها بر مهاجرت است. با توجه به این نتایج می توان گفت خشکسالی منجر به رکود کشاورزی شده که این مسئله بر مهاجرت روستاشهری تاثیر دارد و ان را افزایش می دهد.
۲۱۴.

بررسی و تحلیل روند مهاجرت و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان هریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 108 - 116

کلیدواژه‌ها: مهاجرت عوامل مهاجرت تحلیل عاملی شهرستان هریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۷۹
در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، مهاجرت از روستا و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ در زمره مهم ترین مسایل اجتماعی و اقتصادی قرار دارد. در شهرستان هریس نیز میزان این مهاجرت ها در سالیان اخیر افزایش قابل توجهی داشته است و در همین راستا تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل وضعیت مهاجرت و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان هریس پرداخته است. روش پژوهش تحلیلی- توصیفی است و برای بررسی و تحلیل موضوع از اطلاعات میزان مهاجرت در سرشماری های عمومی و اطلاعات خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی- درمانی بهره گرفته شده است. هم چنین برای ارزیابی وضعیت و عوامل اصلی مهاجرت از روش های کمی، تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. نتایج ارزیابی حاکی از این است که شهرستان هریس مهاجرفرستی شدیدی را در بین شهرستان های استان داشته است. به گونه ای که خالص مهاجرتی این شهرستان در دو دهه گذشته از 6012- نفر در دوره ی 10 ساله 1375 تا  1385، به حدود 1236-  نفر در دوره ی 5 ساله 1385 تا 1390 و 3589-  نفر از 1390 تا 1394 رسیده است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان دهنده این است که عامل اقتصادی با مقدار ویژه 51/4 به تنهایی قادر است 64/28٪ واریانس را تبیین و بیشترین تأثیر را در مهاجرت از این شهرستان داشته است و بعد از آن به ترتیب عامل فرهنگی- اجتماعی، عامل طبیعی و زیست محیطی و اداری و خدماتی بیشترین تأثیر را داشته است. با توجه با آمار و ارقام، میزان مهاجرت ها به مرور زمان بیشتر شده که در صورت عدم برنامه ریزی مناسب باعث مشکلات زیادی در سطح شهرستان و شهرهای مقصد خواهد شد.
۲۱۵.

تحلیل اثرات رشد بخش غیر کشاورزی بر مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۶) 189-210

کلیدواژه‌ها: نیروی کار کشاورزی مهاجرت اقتصاد کشاورزی روستاهای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۹۳
مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی به بخش غیر کشاورزی و فعالیت آن ها در مشاغل شهری از نشانه های بارز تغییر و تنوع در روابط کار در بخش کشاورزی محسوب می شود که به میزان قابل توجهی تحت تأثیر عوامل اقتصادی قرار می گیرد. در این مطالعه، به بررسی تأثیر رشد بخش غیر کشاورزی بر مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی در ایران پرداخته شد. برای این منظور، در ابتدا با استفاده از روش موندلاک میزان مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی ایران به بخش های غیر کشاورزی در بازه زمانی 1391-1353 محاسبه شد. سپس، با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه های گسترده عوامل مؤثر بر مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر سال بیش از 3 درصد از نیروی کار بخش کشاورزی به سایر بخش های اقتصادی مهاجرت می نمایند. همچنین، در کوتاه مدت، با رشد درآمدهای بخش غیر کشاورزی میزان مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی افزایش می یابد. با این وجود، در بلندمدت، میزان مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی با افزایش اختلاف درآمدهای شهری و روستایی به طور معناداری تحت تأثیر قرار می گیرد. لذا می بایست به منظور جلوگیری از معایب مهاجرت بیش از ظرفیت موجود برای نیروی کار بخش کشاورزی، در کوتاه مدت تضمین و تقویت درآمدهای بخش کشاورزی و در بلند مدت ایجاد توازن منطقی میان دستمزدهای شهری و روستایی در دستور کار سیاست گذاری قرار گیرد.
۲۱۶.

بررسی تأثیر فقر بر مهاجرت از روستا به شهر در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد کشاورزی و توسعه سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۰۱

کلیدواژه‌ها: الگوی خود توضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) فقر مهاجرت روستا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۱ تعداد دانلود : ۷۵۵
کشور ایران، به عنوان یک کشور در حال توسعه، خواسته یا ناخواسته با پدیده فقر و مهاجرت از روستا به شهر روبه روست که از دیدگاه سیاست گذاران از اهمیت بسزایی برخوردار است و می تواند در سیاست گذاری های توسعه ای نقش بسیار مهمی ایفا کند. لذا  هدف این مطالعه بررسی تأثیر فقر بر مهاجرت از روستا به شهر در ایران برای دوره زمانی 1392-1364 با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) بود. با توجه به نتایج دست آمده، متغیرهای فقر، نسبت دستمزد شهری به روستایی و اختلاف ضریب جینی روستایی از شهری بر مهاجرت از روستا به شهر تأثیر مثبت و معناداری داشته اند، در حالی که متغیر بهره وری نیروی کار در بخش کشاورزی از نظر آماری تأثیر منفی و معنادار بر مهاجرت از روستا به شهر داشته است. لذا پیشنهاد می شود دولت با اعمال سیاست هایی زمینه کاهش فقر روستایی و کاهش شکاف دستمزد نیروی کار بین شهر و روستا را فراهم  کند. طبقه بندی JEL: I32, C22, R23  
۲۱۷.

آسیب شناسی چگونگی اثرگذاری فشار عرضه مهاجران افغانستانی بر بیکاری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصادی سال هجدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۷۰) 209 - 243

کلیدواژه‌ها: مهاجرت بازار کار نرخ بیکاری دستمزد مهاجران افغانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۳۲۴
مهاجرت به دلیل اثرگذاری بر عرضه نیروی کار و فشار بر نرخ بیکاری، یکی از دغدغه های اساسی سیاست گذاران در شرایط رکودی و بازدهی پایین فعالیت های اقتصادی محسوب می شود. در سه دهه گذشته ایران در زمره یکی از کشورهای مهاجرپذیر با طیف گسترده ای از مهاجران افغانستانی روبه رو  بوده که دارای زبان، مذهب، فرهنگ، منافع متقابل منطقه ای و مرز مشترک طولانی  بوده و جویای کار  در ایران هستند. وجود عامل انسانی در بازار کار، این بازار را از دیگر بازارها متمایز می کند. در این مقاله، آسیب شناسی ورود مهاجران افغانستانی و میزان و شدت اثرگذاری فشار مهاجران بر نیروهای طرف عرضه در بازار کار ایران با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه های تاخیری (ARDL) در دوره 1393- 1358، مبین آن است که افزایش مهاجرت از طریق فشار بر عرضه نیروی کار موجبات تشدید بیکاری در بازار کار ایران را فراهم کرده است. به اعتبار الگوهای تخمینی، فشار مهاجران بر طرف عرضه کار به گونه ای نبوده است که دستمزدها کاهش معناداری را در بازار کار متحمل بشوند و رابطه معنا داری بین مهاجران و  دستمزد آنان در بازار کار مشاهده نشده است. همبستگی بالا بین سطح حداقل دستمزد و دستمزدهای رایج، نوع مشاغل مهاجران افغانستانی (بیشتر غیرماهر)، تعیین دستمزد براساس وضعیت معیشتی کارگران، پراکندگی زمانی و منطقه ای مهاجران و توانمندی های متفاوت آنان از عوامل اصلی در عملکرد عرضه نیروی کار و دستمزد در دوره مورد بررسی محسوب می شود.
۲۱۸.

بررسی تاثیر کیفیت حکمرانی بر مهاجرت دانش آموختگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و بودجه سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۳۷) 71-108

کلیدواژه‌ها: مهاجرت سرمایه انسانی مدرنیزاسیون اجتماعی کیفیت حکمرانی مدل مطلوبیت تصادفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۶۵۳
این پژوهش تأثیر کیفیت حکمرانی بر مهاجرت دانش آموختگان را از جهان درحال توسعه به کشورهای توسعه یافته بررسی می کند. با استفاده از نظریه های سرمایه انسانی و گذار مهاجرتی، دو فرضیه درباره نقش کیفیت حکمرانی در مهاجرت دانش آموختگان پیشنهاد و از داده های مقطعی 2000 و 1990 در قالب یک مدل مطلوبیت تصادفی برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. برای ساخت یک شاخص ترکیبی کیفیت حکمرانی، روش «تحلیل مولفه های اصلی» (ACP) استفاده شده است. آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد که شکاف موجود در کیفیت حکمرانی بین کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته از جمله عواملی بوده که به طور معناداری بر مهاجرت دانش آموختگان از کشورهای آسیایی منتخب به کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی تاثیر می گذارد. نتایج پژوهش نشان می دهد که برای کاهش مهاجرت دانش آموختگان، کشورهای درحال توسعه باید کیفیت حکمرانی خود را از راه سیاست گذاری برای ایجاد شفافیت و پاسخ گویی، حاکمیت قانون، ثبات سیاسی، اثر بخشی دولت و وضع قوانین بهتر، بهبود بخشند. ولی در کوتاه مدت لازم است تا راه کارهایی برای استفاده از ظرفیت هایی نیروی انسانی تحصیل کرده کشورهای درحال توسعه، که مقیم خارج هستند، طراحی شوند. این پیشنهادهای سیاستی برای ایران از اهمیت بیشتری برخوردارند، چرا که در طی این سالیان، در میان کشورهای درحال توسعه، ایران رتبه بالایی در مهاجرت دانش آموختگان به خارج از کشور داشته است.
۲۱۹.

چگونگی مهاجرت صوفیان ایرانی به شبه قاره در عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 115 - 136
تعداد بازدید : ۹۱۸ تعداد دانلود : ۴۹۶
با تشکیل حکومت صفوی، به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و مذهبی، نخبگان زیادی از جامعه ایرانی نظیر پیروان طریقت های صوفیانه، مجبور به جلای وطن و مهاجرت به سایر مناطق جهان اسلام و به ویژه هند شدند. درواقع شرایط خاص به وجودآمده در اجتماع ایرانی عصر صفوی، مانند حضور علمای شیعه مهاجر از برخی مناطق جهان اسلام در ایران و اختلافات اندیشه ای و فکری ایشان همراه با انتقادات شدید از صوفی گری از یک طرف و از طرف دیگر، بروز اختلافات میان پادشاهی صفوی و صوفیانی که علی رغم حمایت بلندمدت از صفویان، در این مقطع به رقبای ایشان تبدیل شده بودند، زمینه های تضعیف و افول تصوف را در این دوره زمانی در ایران فراهم کرد. درواقع طریقت صفویه در این تغییر رویکرد از تشیّع صوفیانه، به تشیّع فقاهتی تبدیل وضعیت پیدا کرد و درنتیجه بسیاری از طریقت های صوفیانه دیگر، قربانی این چرخش عقیدتی شدند. به موازات این وضعیت، شرایط مناسب موجود در شبه قاره به خصوص تساهل مذهبی و حمایت های مادی و معنوی حکومت های این منطقه، ازجمله گورکانیان و نیز سلاطین برخی حکومت های منطقه ای مهاجران، مسبب مهاجرت گسترده بسیاری از نخبگان صوفی مسلک ایرانی به این منطقه شد. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال برآمده است که در دوره صفوی، چه عواملی در انگیزش مهاجرت طریقت های صوفیه از ایران دخیل بوده است؟
۲۲۰.

بررسی انطباق تحصیلی مهاجران افغانستانی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 43 - 84

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی تحصیل فرهنگ پذیری مهاجرت مهاجران افغانستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۶۶۰
ایران در چهار دهه گذشته میزبان بزرگ ترین جمعیت مهاجران خارجی، عمدتاً افغانستانی و عراقی بوده و اکنون نیز پس از پاکستان، دومین کشور پذیرنده مهاجران افغانستانی محسوب می شود. تحصیل، بعد از امنیت و اقتصاد، یکی از عوامل مهم جذب مهاجران افغانستانی به ایران بوده است. مدارس دولتی، دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی، نهضت سوادآموزی، مدارس خودگردان و مدارس موسسه های خیریه در ایران زمینه تحصیل مهاجران در هر سطحی را ممکن ساخته اند؛ اما این امکانات با دشواری های اقتصادی، هویتی، سلیقه ای و مانع تراشی ها، نگرانی های مذهبی، مخالفت های ایرانی های معترض و... گره خورده است. مدارس و دانشگاه ها بهترین مکان برای جامعه پذیری و ادغام مهاجران در ایران قلمداد می شوند. بی شک نسل مهاجر تحصیل کرده که به نظر قصد بازگشت به افغانستان را ندارد، بهتر از نسلی تحصیل نکرده است و تبعات مثبت این سیاست گذاری، به خصوص از دیدگاه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی، اثرات خود را در جامعه ایران و افغانستان نشان خواهد داد. در این مقاله وضعیت انطباق تحصیلی مهاجران افغانستانی که نیمی از ساکنان شهرک قائم در قم را تشکیل داده اند، بررسی خواهد شد. برای گردآوری داده ها، پژوهشگر از مصاحبه های عمیق و مشاهده های همراه با مشارکت یاری گرفته است. این داده ها از بطن پژوهش هایی که به سبک زندگی مهاجران اختصاص داشته است خراج شده و با استفاده از روش کیفی، تجربه آنان در حوزه های تحصیل، شبکه های اجتماعی، اقتصاد و بوروکراسی های اداری ترسیم شده است.