مطالب مرتبط با کلیدواژه

مهاجرت


۲۶۱.

عوامل مؤثر بر نابرابری توزیع درآمد در ایران با تأکید بر نقش مهاجرت و شهرنشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹) 127 - 147

کلیدواژه‌ها: شهرنشینی مهاجرت نابرابری توزیع درآمد تصحیح خطا روش یوهانسن-جوسیلیوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۹۴
هدف این مقاله، بررسی عوامل مؤثر بر نابرابری توزیع درآمد در ایران با تأکید بر نقش مهاجرت و شهرنشینی طی دوره 1395-1365 است. برای این منظور از داده های بانک اطلاعات سری زمانی (سرشماری های کشور، سایت شفافیت بین المللی) و بانک جهانی استفاده شده است.  برای تحلیل موضوع ، از الگوی خود توضیح برداری، روش یوهانسن-جوسیلیوس و روش تصحیح خطا استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده و هم راستا با مبانی نظری، اثرگذاری ضرایب متغیرها مورد انتظار بود و از نظر آماری نیز معنادار می باشند. همچنین بر اساس ضریب جمله تصحیح خطا، نتایج حاکی از آن است که در هر دوره حدود 64/0 عدم تعادل کوتاه مدت، برای رسیدن به تعادل بلندمدت، تعدیل می شود و می توان بیان داشت که در بلندمدت ، یک درصد افزایش در متغیرهای تولید ناخالص داخلی و نرخ باسوادی، به ترتیب باعث کاهش 78/0 و 87/1 درصدی در نابرابری توزیع درآمد می شوند. از طرف دیگر، یک درصد افزایش در متغیرهای فساد، تورم، نرخ بیکاری، نرخ شهرنشینی و نرخ مهاجرت، به ترتیب باعث افزایش 03/2، 17/1، 53/1، 78/2 و 38/4 درصد در نابرابری توزیع درآمد می شوند. از اینرو، از بین انواع متغیرهای نامبرده، اثر نرخ مهاجرت بر نابرابری توزیع درآمد، در مقایسه با سایر متغیرها بیشتر است.
۲۶۲.

اصطلاحات خویشاوندی و خطاب واژه هایِ گویش نَنَّجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم مهر و آبان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) 639-667

کلیدواژه‌ها: خویشاوندی خطاب واژه ارجاع واژه جنسیت مهاجرت گویش نَنَّجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۸۷
در این مقاله، کاربرد اصطلاحات خویشاوندی و خطاب واژه ها در گویش نَنَّجی بررسی و تحلیل شده است. این گویش، زبان مردم روستای نَنَّجِ شهرستان ملایر است. داده های پژوهش که به روش میدانی و در گفتگویِ مشارکتی با گویشورانِ نَنَّجی گردآوری شده اند، در چهار بخش تحلیل شده اند: اصطلاحات مربوط به خویشاوندان نسبی ، اصطلاحات مربوط به خویشاوندان سببی ، اصطلاحات خویشاوندی رضاعی و خویشاوندی ناشی از «عقد اُخوت» ، خطاب واژه های مربوط به غیرخویشاوندان . این پژوهش نشان می دهد که اصطلاحات خویشاوندی و خطاب واژه های گویش ننجی متنوع و غنی هستند. در عین حال دگرگونیِ مناسبات و پیوندهای خانوادگی و اجتماعی، مهاجرت و شهرنشینی موجب کم کاربرد یا مهجور و منسوخ شدن شمار زیادی از اصطلاحات خویشاوندی و خطاب واژه های این گویش و جایگزین شدن آنها با اصطلاحات رایج در فارسی معیار شده است. این امر نمونه روشنی است از حرکت گویش ها و زبان های ایران در مسیر هَم سانی.
۲۶۳.

تبیین بازتاب های امنیتی تأثیر خشک سالی بر مهاجرت نمونه پژوهی مرزهای استان سیستان و بلوچستان

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵ 1-9

کلیدواژه‌ها: خشکسالی امنیت آبی مهاجرت سیستان و بلوچستان و شاخص (SPI) و(PNPI)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۹۸
رخداد خشک سالی های پیاپی و تغییر الگوی بارش در چند دهه گذشته به ویژه در کشورها و مناطق واقع بر نوار بیابانی کره زمین از بازتاب ها و نمودهای تغییر اقلیم به شمار می روند. وضعیتی که به واسطه کاهش بارش و کم آبی؛امنیت، ثبات و توسعه در بسیاری از مناطق را تهدید می کند. کشور ما نیز با نگرش به موقعیت جغرافیایی اش طی یک و نیم دهه اخیر به شدت متأثر از این رویدادها و دگرگونی ها بوده است. جنوب شرق ایران با مرکزیت (استان سیستان و بلوچستان) که منطقه ای کم بارش است طی این بازه زمانی به واسطه دگرگونی های اقلیمی و خشک سالی های پیاپی از این پدیده تاثیر پذیرفته تا جاییکه به یکی استان های مهاجرفرست کشور مبدل شده است. رخدادی که خود زمینه مسائل و چالش امنیتی نوپدید به ویژه در نواحی مرزی شده است.
۲۶۴.

تحلیلی برنقش مهاجرت در ایجاد آسیب های اجتماعی (مطالعه موردی شهر الوند در استان قزوین)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 445 - 463

کلیدواژه‌ها: آسیب های اجتماعی مهاجرت توزیع نامتعادل شهر الوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۴۲۷
رشد و توسعه شتابان و توزیع نامتعادل جمعیت در عصر حاضر،معلول جابجایی و مهاجرت فزاینده به مناطق شهری می باشد.شهرهای صنعتی به علت وجود فرصتهای اشتغال از مقاصد مهم مهاجرین محسوب می شود. تمرکز مردمی با زمینه های اقتصادی و فرهنگی متفاوت از یک سو و فقدان آمادگی مدیریت و برنامه ریزی شهری در پاسخگویی به نیازهای خدماتی از سوی دیگر، با ایجاد فشار روانی به ساکنین و بروز جرائم و آسیبهای اجتماعی می گردد پژوهش حاضر نیز با رویکرد فوق و بصورت توصیفی- تحلیلی عوامل موثر در ایجاد مهاجرت در فضاهای جغرافیایی از جمله روستاها و شهرها را از ابعاد اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.در این راستا رشد مصادیق آسیب های اجتماعی در محدوده مورد مطالعه را از سال 1385-1390 در رابطه با رشد و افزایش جمعیت مطابق سرشماری 1385-1390 مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.متغییرها با توجه به فراوانی در شهر الوند و اهمیت آن ها در مقوله اجتماعی،انتخاب شده اند که به بعد کیفی و کمی آن ها پرداخته شده است.از آزمون همبستگی جهت رابطه متغییرها استفاده شده که در نهایت به تجزیه و تحلیل پرداخته شد.در این تحقیق با استفاده از نرم افزار spssرابطه ی بین متغییر ها ارزیابی شد که بین جمعیت و آسیب های اجتماعی از قبیل سرقت ،طلاق،و مواد مخدر رابطه ی معنی داری وجود دارد و مستقیم می باشد .یعنی با افزایش جمعیت در روند مهاجرپذیری شهری این موارد نیز افزایش دارد.که در نتیجه فرضیه ی ما تایید گردید.در پایان، با توجه به یافته ها در شهر الوند راهکارها و پیشنهادات برای بهبود شرایط ارائه گردید.
۲۶۵.

بررسی روند و عوامل مؤثر در گسترش حاشیه نشینی در کلانشهر تبریز

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ 633 - 649

کلیدواژه‌ها: حاشیه نشینی مهاجرت کلانشهر تبریز SPSS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۸۶
حاشیه نشینی پدیده ای است که عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و خدماتی و ... در پیدایش آن نقش دارند و از دو گروه بنیادی دفع کننده روستا و جذب کننده شهر نشأت می گیرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی روند حاشیه نشینی طی دهه های اخیر و تعیین مهم ترین عوامل در گسترش حاشیه نشینی در کلانشهر تبریز می باشد. روش تحقیق مقاله ی حاضر، توصیفی-تحلیلی، نوع پژوهش کاربردی و شیوه جمع آوری داده ها و اطلاعات اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر جهت تعیین روایی تحقیق از روش تأیید خبرگان و صاحبنظران استفاده شده است. سپس عوامل و شاخص های مؤثر بر حاشیه نشینی مشخص گردیده و با لحاظ مؤلفه های بدست آمده پرسشنامه ای برای ارزیابی و تعیین مهم ترین و تأثیرگذارترین عوامل در حاشیه نشینی تهیه گردید و در اختیار 34 نفر از خبرگان قرار گرفت. در نهایت داده ها با استفاده از روش های آماری و ضرایب همبستگی در نرم افزار SPSS تحلیل شده اند. یافته های پژوهش حاضر، نشان می دهد که مهاجرت در سالهای اخیر با افزایش روبه رو بوده است و حاشیه نشینی نیز تحت تأثیر عوامل مختلفی ( اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی، خدماتی، فرهنگی) قرار دارد که از این بین، عامل اقتصادی با 41/29 درصد مهمترین عامل در روند حاشیه نشینی و عوامل اجتماعی، فرهنگی، خدماتی و کالبدی- فیزیکی به ترتیب با 57/23، 58/20، 70/14 و 76/11 درصد از دیگر عوامل مؤثر در روند حاشیه نشینی در شهر تبریز بوده است و عامل بیکاری که یکی ازعوامل اقتصادی است در روند مهاجرتهای بی رویه به شهر تبریز نقش بسزایی داشته است.
۲۶۶.

Problems of rural migration to the city and the impoverishment of the townspeople

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۷ ویژه نامه زمستان 13 - 29

کلیدواژه‌ها: روستایی شهری مهاجرت فقر شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۲۲
The contribution of migration to urbanisation and urban population growth Internal migration, and net migration to urban areas in particular, drives the urbanisation of a country’s population. Rapid overall population growth often overlaps with rapid urbanisation, creating especially fast urban population growth. Rural-urban migration continues to attract much interest, but also growing concern. Migrants are often blamed for increasing urban poverty, but not all migrants are poor. In many cities, however, migrants form a large proportion of the urban poor with whom they share income and non-income disadvantages, including difficulties in finding adequate housing and in accessing services. Like the majority of the urban poor, they work long hours in low-paid, insecure and unsafe jobs and are exposed to a wide range of environmental hazards because most low-income and informal settlements lack basic infrastructure. In many cases when urban governments try to reduce or control rural–urban migration, this also affects low-income residents and not just migrants.This raises the question of whether policies that specifically target migrants in urban centres are desirable and possible.
۲۶۷.

نقش مخاطرات طبیعی(خشکسالی) در مهاجرت روستایی (بخش کردیان – شهرستان جهرم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ 401 - 411

کلیدواژه‌ها: مخاطرات طبیعی خشکسالی مهاجرت بخش کردیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
مخاطرات طبیعی وقایع یا فرایندهای طبیعی غالب اند که با داشتن پتانسیل هایی، موجب رسیدن آسیب ها و خسارت هایی به انسان ها و محیط زیست و رفاه آنان می شوند. خشکسالی یکی از بلایای طبیعی و بخش جدایی ناپذیر تغییرات آب وهوایی است که ویژگی های آن از قبیل شدت، مدت و بزرگی از محلی به محل دیگر تفاوت دارد. خشکسالی از خطرات زیانباری است که بیش از همه بر اقتصاد سکونتگاههای روستایی تاثیرگذاشته و ممکن است سبب تخلیه روستاها و مهاجرت دایمی گردد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مخاطرات طبیعی(خشکسالی) در مهاجرت روستایی است. روش بکار گرفته شده در این پژوهش، روش توصیفی - تحلیلی است در گام نخست از مطالعات کتابخانه ای – اسنادی و پایگاه های اطلاع رسانی استفاده شده است، روش میدانی بر روش مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه که پس از گردآوری، طبقه بندی و سازماندهی اطلاعات، به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که بخش عمده از روستاییان ساکن در شهر و اطراف آن به دلیل عامل اقتصادی از جمله کاهش تولید کشاورزی و جستجوی فرصت های شغلی جدید ناشی از دوره خشکسالی به شهر مهاجرت نموده اند.
۲۶۸.

تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی کاهش آب دریاچه ارومیه در روستاهای پیراشهری شهر چهاربرج با تاکید بر مهاجرت های فصلی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۸ ویژه نامه زمستان 418 - 422

کلیدواژه‌ها: مهاجرت دریاچه اورمیه تحلیل عاملی شهر چهاربرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۳۰۴
دریاچه ها و بخصوص دریاچه های داخلی با وجود اینکه نقشی اساسی در اقتصاد روستایی و تثبیت فعالیت های کشاورزی ایفا می کنند، کاهش آب آنها تهدید اساسی برای پایداری جمعیت در مناطق روستایی به شمار می رود و عاملی برای بروز مهاجرت های روستای به خصوص مهاجرت نیروی کار و جوانان روستایی محسوب می شود. هدف تحقیق حاضر، بررسی اثرات کاهش سطح آب دریاچه اورمیّه در مهاجرت های فصلی پیراشهری شهر چهابربرج در شهرستان میاندوآب می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی, روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی و به شیوه تحلیل مولفه های اصلی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل خانوارهای روستایی روستاهای پیرامون شهر چهاربرج در دهستان مرحمت آباد شمالی است که طبق سرشماری سال 1395، دارای 2803 خانوار و 10294 نفر جمعیت می باشد، طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم 262 خانوار بدست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد، نتایج تحلیل عاملی در هشت دسته قرار گرفته و 99/66 درصد واریانس را تبیین نمودند. مهمترین عاملی های که از طریق کاهش آب دریاچه ارومیه موجب مهاجرت فصلی روستائیان شده است شامل: عامل درآمد، تسهیلات و منابع آب و خاک، عامل مدیریت، نهاده ها و ماشین آلات و عامل تنوع درآمدی و همکاری جمعی می باشد.
۲۶۹.

تحلیل آینده پژوهانه مهاجرت معکوس نخبگان دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹۵ 113 - 137

کلیدواژه‌ها: مهاجرت مهاجرت معکوس نخبگان دانشگاهی آینده پژوهی تحلیل لایه ای علت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۵۱۸
جامعه مهاجرین ایرانی در خارج از کشور از نظر میزان تحصیلات، یکی از باکیفیت ترین جوامع دور از وطن را تشکیل داده است. بسیاری از این افراد، پس از مهاجرت به کشورهای پیشرفته به تحصیلات تکمیلی می پردازند. بازگشت این افراد به ایران از طریق بالا بردن سرمایه انسانی کشور، راه توسعه را هموارتر خواهد کرد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل آینده نگرانه مهاجرت معکوس نخبگان دانشگاهی است. مهاجرت معکوس نخبگان دانشگاهی ناظر به پدیده ی بازگشت افراد پس از اخذ مدرک دکتری در خارج از کشور است. در این پژوهش با روش تحلیل لایه ای علت ها و با استفاده از ابزار مصاحبه ی نیمه ساختاریافته به بررسی استعاره/اسطوره ها، گفتمان/جهان بینی و علل کلان اجتماعی مهاجرت معکوس نخبگان دانشگاهی در ذهن اعضای هیئت علمی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که در خارج از کشور تحصیل کرده اند؛ می پردازیم. با توجه به حقوق دریافتی پایین اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در مقایسه با سایر کشورها، عدم امکان جذب در دانشگاه ها، دوگانگی بین زندگی خصوصی و زندگی اجتماعی افراد در ایران، نگرانی نسبت به آینده فرزندان، پیچیدگی و عدم شفافیت، ناپایداری اقتصادی و سیاسی کشور، بوروکراسی فرایند جذب در دانشگاه ها و عدم امکان فعالیت در بخش صنعت کشور، روند مهاجرت معکوس نخبگان دانشگاهی به کشور، در ذهن مصاحبه شوندگان از چشم انداز روشنی برخوردار نیست. همچنین در تلاش برای به تصویر کشیدن آینده های بدیل، مصاحبه شوندگان بر عواملی مانند رونق اقتصادی، امنیت سیاسی، برگرداندن اعتماد از دست رفته در عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، تعامل با سایر کشورها، پذیرش و سازگاری با واقعیت های جدید جامعه، بهبود و تقویت ارتباط دانشگاه و صنعت و به روزرسانی شرایط استخدام و به کارگیری اعضای هیئت علمی تاکید داشتند.
۲۷۰.

واکاوی درک نابرابری در زندگی قبل و بعد از مهاجرت از روستا به شهر: مطالعه موردی مهاجرین واردشده به شهر اراک طی 50 سال اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 91 - 127

کلیدواژه‌ها: مهاجرت درک نابرابری نابرخورداری مهاجرین روستایی تمایز اجتماعی شهر اراک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۴۹۴
هدفِ این مطالعه کشفِ فهم و درکِ مهاجرین روستایی ساکن شهر اراک از نابرابری است. برای این منظور از نظریه مبنایی به عنوان روش پژوهش کیفی استفاده کرده ایم. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه و مشاهده مستقیم جمع آوری شده اند. جمعیت مورد مطالعه شامل مهاجرین روستایی ساکن شهر اراک است که طی 50  سال اخیر (1345-1395) به این شهر مهاجرت کرده اند، و نمونه ها نیز شامل 22 نفر از گروه های سنی و شغلی مختلف بوده اند. از تشریح یافته ها 50 مفهوم اولیه و 15 مقوله استخراج شد؛ مقوله مرکزی که درک نابرابری را ایجاد می کند، نابرخورداری است. شرایط علّی مؤثر در درک نابرخورداری عبارتند از: پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ناهمگنی منزلتی، کیفیت سبک زندگی، نحوه درک برخورداری، و مقایسه، که به وسیله شرایط مداخله گری چون: نمایش رسانه ای، ویژگی شبکه روابط، و کیفیت سطح زندگی، تعدیل و تشدید می شوند. طبق یافته ها، مهاجرین استراتژی های مدارا، تظاهر دروغین به برخورداری، و دریافت کمک از سازمان های حمایتی را اتخاذ می کنند، که پیامدهایی چون افزایش نارضایتی از زندگی و احساس تمایز اجتماعی را در پی دارد و می تواند منجر به بی اعتمادی و کاهش همبستگی اجتماعی شود.
۲۷۱.

دلایل و مسائل اجتماعی مرتبط با مهاجرت از دیدگاه مهاجران محله خلیج فارس شمالی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 129 - 157

کلیدواژه‌ها: مهاجرت مسائل اجتماعی و جمعیتی محله خلیج فارس شمالی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۴۷۰
تحقیق حاضر با استفاده از روش کیفی به مطالعه دلایل مهاجرت و مسائل اجتماعی مهاجران ساکن محله خلیج فارس شمالی شهر تهران پرداخته است. حجم نمونه در این تحقیق 23 نفر از مهاجران ساکن محله خلیج فارس شمالی است که بر مبنای نمونه گیری نظری انتخاب شدند. مصاحبه ها در زمستان 1398 و بهار 1399 انجام و با استفاده از تحلیل محتوای عرفی تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که احساس عدم امنیت در محله، شلوغی، وضعیت نامناسب بهداشتی محله و وضعیت نامطلوب حمل و نقل عمومی، از مهمترین مسائل اجتماعی فعلی مهاجران منطقه مورد مطالعه است. برای مهاجران، بیکاری در مبدأ شرط لازم، و وجود آشنایان در مقصد، شرط کافی مهاجرت به شهر تهران، و به دست آوردن شغل نیز مهمترین نتیجه مهاجرت بوده است. با این حال، اقامت بلند مدت و کوتاه مدت در مقصد، تمایزاتی نگرشی در ذهنیت مهاجران نسبت به اقامت در مقصد یا بازگشت به مبدأ ایجاد کرده است. به نظر می رسد سیاست تمرکزگرای توسعه، نه تنها سبب فقر هر چه بیشتر ساکنان فرودست استان های حاشیه ای کشور می شود، بلکه در درازمدت باعث بروز مسائل و انحرافات اجتماعی در مناطق و محله های فرودست نشین و حاشیه ای تهران نیز خواهد شد.
۲۷۲.

مهارت های شهروندی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال سوم آذر ۱۳۹۹شماره ۳۰ 28 - 19

کلیدواژه‌ها: مینه های فرهنگی مهارت شهروندی مهاجرت رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۵ تعداد دانلود : ۳۸۶۰
با توجه به این که هر جامعه ای با عنایت زمینه های فرهنگی و ارزشی خود شهروندان خاص با خصوصیات ویژه پرورش می دهد، و این امر ضامن بقا و تداوم حیات اجتماعی و میزان توسعه هر کشوری می باشد؛ لذا باید آموزش شهروندی حساب شده ای برای تمام اقشار جامعه به طور وسیع در نظر گرفت. مهارت های شهروندی سرمایه گذاری برای آینده مورد نظر کشور در تمامی ابعاد است. مقاله حاضر از نوع کتابخانه ای -مروری می باشد با توجه به نظرات صاحبنظران و اندیشمندان نگاشته شده است . هدف از نگاشتن این مقاله لزوم آگاهی بیشتر و حساسیت بیشتر نسبت به مهارت های شهروندی و آموزش این مهارت ها است . نتایج این مقاله نشان می دهد که مهارت های شهروندی تاثیری زیادی در شهروندان و به طور کلی جامعه ی انسانی دارد که این امر خود لزوم توجه را در بر دارد.
۲۷۳.

خودمردم نگاری رؤیای سخنرانی، زبان، مهاجرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 171-196

کلیدواژه‌ها: سخنوری تاریخ شخصی تاریخ فراشخصی زنانگی رؤیا خودمردم نگاری مهاجرت نهاد خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۴۰۵
در مقاله پیش رو بناست تا با تمرکز بر تاریخ زندگی شخصی (دهه اول زندگی) و مسیری که نسل های پیش از من از سر گذرانده اند، به پرسش «چرا سخنور خوبی نشده ام؟» پرداخته شود. «مهارت و توانمندی سخن گفتن در جمع» توأمان در دو حوزه شخصی و فراشخصی؛ تاریخی و تحولات اجتماعی روان شناختی فرهنگی و سیاسی شکل می گیرد. با استفاده از روش خودمردم نگاری در این پژوهش، تاریخچه شخصی و ارتباط آن با مهارت سخنرانی ، بررسی شده است. مهارت سخنرانی در فرد، در بطن دو تاریخ شکل می گیرد؛ تاریخ کلی که از ازل تا ابد ادامه دارد که همانا تاریخ فراشخصی است و دیگری تاریخچه زندگی شخصی فرد است. تاریخچه شخصی، بر تاریخ زندگی و حضور فرد در این دنیا دلالت دارد که سخن گو در حافظه شخصی خود دارد. تاریخ فراشخصی و تاریخچه شخصی در رابطه با چرایی وضعیت سخنرانی من در جمع، بدون یکدیگر نمی توانند تحلیل گر وضعیتِ حاضر باشد. ترکیبی از این دو و همچنین وضعیتی که هر یک به نوعی بر فرد تحمیل می کند در چگونگی پرورش قوه سخنوری فرد، مؤثر است.
۲۷۴.

بررسی جرم شناختی عصر قاجاریه در بستر تاریخ اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 329-372

کلیدواژه‌ها: قاجاریه جرم شناسی مهاجرت فساد امنیت اجتماعی فقر و بیکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۵۱
عصر قاجار به عنوان یکی از دوره های پرفراز و نشیب مورد توجه پژوهشگران بسیاری در حوزه های مختلف علوم انسانی است. با این وجود، در حوزه جرم شناسی پرداختن به این دوره مغفول مانده است. مسئله در این مقاله بررسی عوامل زمینه ساز وقوع جرم در این دوره است. این بررسی توصیفی- تحلیلی که بر مبنای مندرجات منابع دست اول تاریخی و تحقیقات معتبر صورت گرفته، گویای آن است که زمینه ها و عوامل برگرفته از ساختار سیاسی-اجتماعی ایران عهد قاجاریه چون حکومت خودکامه و خویشاوندسالاری، منجر به ایجاد پدیده هایی مانند جامعه طبقاتی، فقدان امنیت، مهاجرت، نبود قانون دایمی و لازم الاجرا، فساد حکومتی ، نظامی، قضایی و فرهنگی شده است. این پدیده ها به موازات رخ دادهای این دوره ، منجر به پیدایی و گسترش تنگناهایی چون افزایش فقر، بیکاری،مهاجرت، از رونق افتادن کشاورزی و تولیدات داخلی و سنتی شده است.از منظر جرم شناسی، این پدیده ها و تنگناها در فراهم سازی و سرعت بخشیدن به ایجاد زمینه های ارتکاب جرم و بروز رفتارهای نابهنجار در عهد قاجاریه اثرگذار بوده است.
۲۷۵.

مهاجرت علویان به خراسان در دوره عباسی و تأثیر آن بر روند اسلام پذیری ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 19 - 44

کلیدواژه‌ها: مهاجرت علویان خراسان دوره عباسی اسلام پذیری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۴۶
مهاجران عرب دوره عباسی به ایران را بیشتر علویان، سادات و شیعیان تشکیل می دادند. مسئله اصلی پژوهش حاضر شناسایی و معرفی مهاجران علوی خراسان در دوره عباسی تا برآمدن دولت آل بویه و تأثیر حضور آنان بر اسلام پذیری ایرانیان است. سؤال این پژوهش آن است که آیا مهاجرت علویان به خراسان در دوره یادشده توانست بر جریان اسلام پذیری ایرانیان تأثیرگذار ظاهر شود؟ فرضیه مطرح برای این سؤال بنا به اطلاعات منابع تاریخی و... آن است که مهاجرت علویان که در دوره عباسی ادامه یافت در جنبه های مختلف زندگی مناطق مهاجرپذیر تأثیر گذارد. یکی از این تأثیرات که در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار می گیرد تأثیر بر اسلام پذیری ایرانیان در مناطق مختلف است. بنا به اطلاعات منابع گوناگون، مهاجران که در پنج دوره مهم تاریخی، در مناطق مختلف ایران و ازجمله خراسان استقرار یافتند و از بین پنج گروهِ مهاجر به ایران، فقط چهار گروه حسینی، اطرفی، حسنی و عباسی به این ناحیه وارد شدند و گزارشی از گروه پنجم یعنی حنفیان (محمدیان= فرزندان محمد حنفیه) در دست نیست. با حضور و استقرار گروه های مختلف علوی در شهرها، روستاها و مناطق دورافتاده این سرزمین و درنتیجه فعالیت های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنان و تعامل با بومیان، به تدریج زمینه برای نفوذ اسلام و گسترش آن در بین طبقات خاصه و عامه جامعه ایرانی فراهم آمد. شناسایی و دسته بندی گروه های مختلف علوی در خراسان در قالب پنج گروه و طرح این بحث که مهاجرت، بستر و زمینه ای برای تغییر و تحولات پایدار فرهنگی شد از اهداف پژوهش حاضر است. دوره زمانی موردنظر در این پژوهش، دوره زمانی آغاز دوره عباسی تا به قدرت رسیدن آل بویه در اوایل قرن چهارم هجری است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی تحلیلی و با استفاده از شیوه کتابخانه ای و انواع گوناگون منابع است. همچنین در این اثر سعی شده است تا نتایج کیفی حاصل از منابع، به شیوه کمّی و بر روی نمودار نمایش داده شود.
۲۷۶.

حق دسترسی کارگران مهاجر به حمایت های تأمین اجتماعی به موجب اسناد بین الملل و موافقت نامه های دوجانبه کار

نویسنده:
منبع: تامین اجتماعی دوره ۱۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 133 - 153

کلیدواژه‌ها: تأمین اجتماعی مهاجرت کارگران مهاجر و حمایت های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۸۶۹
تعریف: از منظر استانداردهای بین المللی، کشورهای مقصد مهاجرت باید حمایت های تأمین اجتماعی- حداقل در زمینه مزایای مشاغل- را بر مبنای اصل برخورد برابر با کارگران ملی، به کارگران مهاجر گسترش دهند. با این حال، با توجه به تفاوت اقتصادی میان کشورها، ضمانت اجرای ناکافی اسناد بین المللی در زمینه حق بر تأمین اجتماعی و فقدان موافقت نامه های گسترده دوجانبه در زمینه تأمین اجتماعی، بسیاری از کارگران مهاجر را در واقعیت از حمایت های تأمین اجتماعی محروم کرده است. هدف: ارائه راهکارهایی به منظور تضمین حق دسترسی همه اقسام کارگران مهاجر به تأمین اجتماعی، بررسی کاستی ها و خلأ در این زمینه و ارائه راهکار مناسب از اهداف بنیادین این مقاله به شمار می رود.  روش: در مقاله حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی تلاش شده است پس از تحلیل وضعیت کارگران مهاجر، به حمایت های تأمین اجتماعی از کارگران مهاجر بپردازد. نتیجه: نتایج پژوهش نشان می دهد که ضعف ضمانت اجرای اسناد بین المللی و نیز تفاوت اقتصادی میان کشورها باعث شد بسیاری از کارگران مهاجر از حمایت های تأمین اجتماعی محروم گردند. در این میان، موافقت نامه های دوجانبه کار به دلیل انطباق با واقعیات اقتصادی کشورها به شکل بهتری می تواند دسترسی کارگران مهاجر به حمایت های تأمین اجتماعی را تضمین کند.
۲۷۷.

بررسی الگوی محل سکونت مهاجران و ارتباط آن با حاشیه نشینی و فقر شهری در کلان شهرها نمونه موردی: کلان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد شهری سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 25 - 40

کلیدواژه‌ها: مهاجرت فقر شهری حاشیه نشینی کلان شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۳۴۱
مهاجرت، یکی از فرایندهایی است که همواره بین سکونت های انسانی در هر سطحی وجود داشته است؛ اما این مقوله در ایران بعد از دهه 1340 شمسی شدت یافته و در دهه های بعدی به دلایل مختلف به خصوص عوامل اقتصادی و تغییرات اقلیمی شدت بیشتری یافته است؛ مقصد بیشتر این مهاجران نیز کلان شهرهای کشور بوده است. کلان شهر مشهد، یکی از کلان شهرهایی است که همواره جاذب جمعیت مهاجر به خصوص از نیمه شرقی کشور بوده است. همچنین، یکی از ابعاد مهاجرت به شهرها، الگوی سکونت مهاجران در شهرهای مقصد است که بر نحوه خدمات رسانی و کیفیت محیط های شهری و حتی بافت اجتماعی – اقتصادی آن تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و ازنظر روش، توصیفی تحلیلی است که به دنبال بررسی الگوی سکونت مهاجران در کلان شهر مشهد و نیز ارتباط آن با حاشیه نشینی و فقر شهری است. نتایج پژوهش نشان داده اند الگوی سکونت مهاجران در شهر مشهد از نوع خوشه ای است و محدوده جنوب غربی (منطقه 9، 10 و 11) و نیز شمال شرقی (منطقه 3 و تا حدودی منطقه 4 و 2)، خوشه های جاذب مهاجرت در کلان شهر مشهد بوده اند. همچنین، نتایج نشان داده اند محل سکونت مهاجران چندان با حاشیه های شهر انطباق ندارد و بین فقر شهری و الگوی سکونت مهاجران رابطه معنادار وجود ندارد.
۲۷۸.

قراءه نسویه فی اُمنیات الهجره لدی النساء المتخصصات: تضخم التعلیم العالی فی إیران علی محک النقد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۷ سال ۱۴۴۲ شماره ۴ 1-23
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۶۴۰
إنّ المسار الصاعد للهجره إلی الخارج لدی النساء المتعلمات فی إیران أصبح خلال السنوات الأخیره معضلاً وتحدیاً أمام صنّاع القرار والمشرعین، یفرض علیهم البحث عن أسباب وجذور هذه المشکله ومحاوله معالجتها بعد الوقوف علی تلک الأسباب والخلفیات. تسعی الدراسه الحالیه إلی مناقشه التأثیر المتزاید للتعلیم العالی فی تسریع مسار الهجره إلی الخارج لدی النساء المتخصصات. ونظراً إلی تحول التعلیم العالی إلی نظام کمی فاقد لروح النشاط القائم علی الفردیه والخصوصیه یجدر بنا أن نتعرف علی هذا المناخ الذی من شأنه أن یزید فی رغبه النساء علی الهجره، ویعزز نوایا الهجره لدیهن. اعتمدنا فی الدراسه علی المنهج الکیفی، وتم جمع البیانات وفق طریقه المقابله شبه المهیکله مع 24 متخرجه من مرحله الدکتوراه أو طالبه جامعیه حاولت بشکل عملی (تسجیل طلب الهجره) الخروج من البلاد والهجره إلی بلدان أخری بهدف التعلیم أو البحث عن فرص العمل. وهناک العدید من الأسباب الفرعیه والأساسیه التی یمکن أن نشیر إلیها فی هذا المجال مثل التعهدات الاجتماعیه لدی الأشخاص فضلاً عن الأسباب الأساسیه کتأثیر وسائل الإعلام مثل الإنترنت وکذلک مستوی الرفاه والإمکانیات العلمیه والحیاتیه فی الدول المتقدمه، وفقدان المساواه الجنسیه فی التقدم والتطور، والاعتماد علی المنهج الکمی فی الترقیه والترفیع فی نظام الجامعات، وفقدان النظام التعلیمی للتوازن بین الحاجات وإمکانیات سوق العمل. فهذه الأسباب مجتمعه هی التی تحث وتشجع الطاقات والمواهب البشریه للتفکیر فی الانتقال الجغرافی والبحث عن تحقیق الأمانی فی مکان آخر تحت مسمی " الخارج". إنّ إعاده النظر فی السیاسات التعلیمیه لوزراه التعلیم العالی والتخطیط المنسجم والمنظم فی إطار الحاجات الاجتماعیه والسیر نحو حاجات سوق العمل والترکیز علی البحث بدل محوریه التعلیم فی الأقسام الجامعیه وإعداد الکوادر الإنسانیه المتخصصه والملتزمه وتعزیز روح التعاون مع النساء المهاجرات والاستفاده من مواهبهن وطاقاتهن وخلق بیئه علمیه خصبه وآمنه للطاقات النسائیه الشابه والسعی لتقلیل وردم الشرخ الجنسی الموجود فی داخل البلاد تساهم فی تخفیف حده مسار الهجره لدی النساء المتعلمات والمتخصصات.
۲۷۹.

تبیین جریان شناختی ادبیات سیاسی در ایران معاصر (مطالعه موردی: ادبیات داستانی سیاسی در مهاجرت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 140 - 113

کلیدواژه‌ها: مهاجرت تبعید ادبیات سیاسی ادبیات مهاجرت جریان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۳۷۵
بخشی از ادبیات داستانی معاصر در خارج از ایران منتشر شده است. هم اسباب مهاجرت بسیاری از نویسندگان در خارج از کشور نسبت مستقیمی با مسئله سیاست دارد و هم نحوه حضور آنها و موضوع، مضمون، زمینه و منشأ پیدایش بخش مهمی از آثاری که پدید آورده اند، سیاسی است. داستان نویسی سیاسی در مهاجرت، با حمایت و پشتیبانی گروه های سیاسی پیدا می شود و نخستین نمونه های آن در نشریه های سیاسی منتشر می شود و بعدها نویسندگان با استقلال نسبی از گروه های سیاسی به خلق اثر می پردازند. آنها به گونه ای روایت داستانیِ تاریخ معاصر ایران را نوشته اند. انقلاب مشروطه و آرمان های آزادی خواهانه اش، کودتای 28 مرداد و یأس ها و ناامیدی های بی پایانش و نیز انقلاب اسلامی و مسائل متفاوت پیرامون آن، از جمله مبارزه های پیش از انقلاب و روند پیروزی و تثبیت انقلاب و برآمدن جمهوری اسلامی و پیدایش جنگ تحمیلی از جمله این مسائل و مباحث است. مسئله اصلی این پژوهش این است که ادبیات داستانی سیاسی در مهاجرت، چه جریان ها و سیر تحولی داشته است. برای رسیدن به پاسخ از جریان شناسی ادبی به مثابه الگویی روش شناختی استفاده خواهد شد. این الگو با بررسی زمینه سیاسی و اجتماعی پیدایش اثر، کانون های حامی، نقطه شروع و چگونگی گسترش و استمرار جریان را نشان می دهد. به نظر می رسد داستان نویسی سیاسی با نوشته های استنادی و افشاگرانه درباره حوادث و مسائل پیرامون انقلاب و حوادث دهه 60 شروع می شود و به روایت های تحلیلی- انتقادی از تاریخ معاصر، به ویژه انقلاب و جمهوری اسلامی می رسد.
۲۸۰.

پلیس در یک جامعه چند فرهنگی

نویسنده: مترجم:
منبع: دانش انتظامی همدان سال ششم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 129 - 152

کلیدواژه‌ها: پلیس فرهنگ استرالیا تبعیض مهاجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۴۶۸
استرالیا در دهه 1990 کشوری با تنوع قومی و فرهنگی قابل توجه بوده و دارای بیش از 100 گروه قومی و 80 زبان مهاجر و 150 زبان بومی است (Castles et al.، 1988: 25). بیش از یک چهارم جمعیت 17 میلیونی آن یا در کشورهای غیرانگلیسی زبان به دنیا آمده اند و یا نسل دوم افرادی هستند که در این کشور متولد شده اند (Jupp 1995). در سر شماری سال 1991، 265459 نفر یا 1.6 درصد از جمعیت کل استرالیا، خود را بومی یا از نژاد جزیره نشینان تورس استریت معرفی کردند (اداره آمار استرالیا [ABS [1994a: 5). با این حال، تنوع قومی استرالیا یک پدیده نسبتاً جدید است. در این پژوهش، سیاست های تبعیض آمیز پلیس در دهه 1970 در استرالیا و اثرات تغییر در فرهنگ پلیس بررسی و تحلیل خواهد شد.      این پژوهش نشان داد اگر پلیس، به عنوان مأموران مجری قانون، اجازه دهند که نگرش های نژادپرستانه تبدیل به یک بخش پذیرفته شده از محیط شغلی آنها گردد، به سختی می توانند ادعای حرفه ای گری و حتی بی طرفی داشته باشند. نگرش های تبعیض آمیز نیز موانع آشکاری برای کسب اعتماد و همکاری اعضای جوامع اقلیت های قومی است. از آنجایی که ترس و عدم اعتماد به پلیس در بین برخی گروه ها رایج است، هر گونه مدرکی دال بر رفتار ناعادلانه، تنها می تواند فاصله بین پلیس و اقلیت ها را زیاد کند. بنابراین، جای تعجب نیست که پلیس اغلب متوجه می شود که تلاش برای جلب همکاری برخی از اعضای جوامع اقلیت می تواند یک کار چالش برانگیز باشد.