اکبر رحیمی

رقابت میان شرکت ها و زنجیره تأمین آن ها، سبب شده است تا هر سازمان تلاش خود را به همکاری با بهترین تأمین کنندگان و شرکای تجاری منعطف سازد. انتخاب تأمین کنندگان مناسب برای هر سازمانی می تواند مزیت رقابتی پایدار ایجاد کرده و به سودآوری آن کمک نماید. سازمان اتکا نیز از این مسئله مستثنی نیست و با توجه به این که سازمان، وظیفه ی تأمین نیازهای مصرفی، اقلام و نیازمندی های عمومی نیروهای مسلح را برعهده دارد، مستلزم همکاری با بهترین تأمین کنندگانی است که بتوانند نیازها و چالش های سازمان را برطرف سازند. وجود اتلاف ، عدم برخورداری از انعطاف پذیری، وجود راهبردهای غیرکارآمد و همچنین ریسک رخداد اختلالات، از جمله چالش های سازمان است، به همین علت، این پژوهش با هدف پاسخ به این نیاز، به ارائه ی چارچوبی برای انتخاب تأمین کننده ناب، چابک و تاب آور در زنجیره تأمین سازمان اتکا پرداخته است. در راستای رسیدن به این هدف، ابتدا از طریق مطالعه ی ادبیات موضوع، معیارهای انتخاب تأمین کننده ناب ، چابک و تاب آور، شناسایی شد و سپس با استفاده از روش غربالگری فازی معیارهای مورد نظر بومی سازی شدند. در گام بعد، به کمک روش ترکیبی بهترین-بدترین و اعداد راف، معیارها بر اساس میزان اهمیت وزن دهی شدند، که در نتیجه ی آن مهم ترین معیارهای شناسایی شده، معیارهای «همکاری و هماهنگی» از رویکرد تأمین تاب آور، «توسعه ی اعتماد» از رویکرد تأمین چابک و «کیفیت محصول» از رویکرد تأمین ناب، می باشند. همچنین، جهت بررسی قابلیت های چارچوب پیشنهاد شده، 4 تأمین کننده در صنایع کنسروسازی انتخاب گردیدند و به کمک روش ویکور راف، رتبه بندی شدند؛ در نتیجه ی آن، شرکت کنسروسازی قائمشهر به عنوان رتبه اول انتخاب شد.

امروزه به منظور افزایش کارایی ، اثربخشی، کاهش هزینه ها و ارتقاء سطح عملکردی سازمان ها مطابق با انتظارات ذینفعان، نظام ارز یابی عملکرد واحد های سازمانی، نه تنها در بخش خصوصی، بلکه در بخش دولتی نیز مهم تلقی گردیده و به یک چالش اساسی برای مدیران تبدیل شده است. با توجه به نقش قابل توجهی که مراکز آموزشی و پژوهشی دفاعی در توسعه صنعت دفاعی و در نتیجه ارتقاء بازدارندگی دارند، اندازه گیری و ارزیابی عملکرد آنها در دستیابی به این هدف، اهمیت روز افزونی پیدا نموده و وجود نظام کارآمد ارزیابی عملکرد این واحد ها در بخش دفاع، ضرورتی انکار ناپذیر است. گرچه در حال حاضر ارزیابی عملکرد این واحد ها تا تا حدودی صورت می گیرد اما بررسی ها نشان می دهد که نواقص موجود در نظام فعلی ارزیابی عملکرد آنها، از مهمترین دلایل عدم بکارگیری آن در عمل می باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد مراکز آموزشی و پژوهشی دفاعی مبتنی بر رویکرد های چند بعدی، از کارکرد آنها در رفع نیاز های دفاعی تا عملکرد در محور های مورد توجه ذینفعان مختلف، می باشد. ابتدا با مرور تحقیقات پیشین، معیارهای ارزیابی شناسایی شده و سپس با تشکیل گروه کانونی متشکل از 15 نفر از مدیران کارشناسان و اعضای هیئت علمی مراکز آموزشی و پژوهشی دفاعی، این معیارها بومی و تعدادی معیار جدید اضافه گردید. سپس برای رسیدن به عامل های اصلی و تایید معیارها، روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی به کمک نرم افزار SPSS و PLS به کار گرفته شد.

مقدمه و هدف: برای احیای موفق یک شرکت ورشکسته و یا رو به افول با عملکرد ضعیف، گستره وسیعی از راهبردهای احیا می توان در نظر گرفت که این راهبردها با یکدیگر برهم کنش دارند و بی توجهی به این موضوع، احیای شرکت های رو به افول، به ویژه شرکت های کوچک و متوسط را در عمل با مشکل روبه رو می کند؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل تفسیری ساختاری و تحلیل برهم کنش راهبردهای احیای شرکت های تولیدی کوچک و متوسط است.روش ها: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و به دلیل اینکه مبتنی بر مدل سازی تفسیری ساختاری، به ارائه مدل سلسله مراتبی برهم کنش راهبردهای احیای شرکت های کوچک و متوسط در آستانه افول و ورشکسته می پردازد، می توان آن را پژوهش توصیفی پیمایشی به حساب آورد. ازآنجاکه بسیاری از شرکت های کوچک و متوسط صنایع غذایی در استان اردبیل طی چند سال گذشته رو به افول بوده یا ورشکسته شده و نیاز مند احیا هستند، این صنایع به عنوان مورد مطالعاتی این پژوهش انتخاب شدند. در مرحله نخست پژوهش برای بومی سازی عوامل افول این شرکت ها از غربالگری فازی استفاده شد؛ سپس برای تعیین راهبردهای مرتبط با هر عامل افول، مصاحبه با گروه کانونی شامل 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و صنعتی، صورت گرفت و برای ارائه مدل برهم کنش و تجزیه وتحلیل قدرت نفوذ و همبستگی این راهبردها، مدل سازی تفسیری ساختاری و روش میک مک، با مشارکت همان خبرگان به کار رفت و از دو نرم افزار اکسل و متلب برای تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: از تعداد 22 عامل افول شرکت ها که در پژوهش های قبلی شناسایی شده بودند، 19 عامل به عنوان عوامل افول شرکت های صنایع غذایی استان اردبیل تعیین شدند و سه عامل «وضعیت انحصار در بازار»، «عرضه بیش از نیاز بازار»، «نبود فرهنگ همکاری میان کارکنان و مدیران» به دلیل میزان اهمیت کمتر از 70 درصد در منظر خبرگان، حذف شد. برای این عوامل افول، 32راهبرد (بومی شده و جدید) تعیین شده و علاوه بر آن، کل راهبردهای احیا در قالب شش دسته راهبردهای مالی و اقتصادی، بازاریابی و مشتری مداری، منابع انسانی، مبتنی بر دانش، ساختاری و تعاملات، و کارایی تولید و عملیات نیز دسته بندی شدند. مدل سلسله مراتبی تفسیری ساختاری راهبردهای احیا که در شکل 2، نشان داده شده است، نشان می دهد که این راهبردها با یکدیگر رابطه کمک کنندگی و تسهیل کنندگی دارند و برای به کارگیری آن ها باید از سطح پایین ترین سطح این مدل، شروع به اقدام کرد. نتیجه قابل توجه دیگر اینکه اگرچه راهبردهای تعیین شده در قالب شش دسته ارائه شده اند، اما مدل نهایی نشان می دهد که برای اجرای این راهبردها، الزاماً نباید همه راهبردهای یک دسته را به طور هم زمان موردتوجه قرارداد؛ بلکه سلسله مراتب راهبردها به خوبی نشان می دهد که اولویت به کارگیری این راهبردها از پایین به بالا و از دسته بندی های مختلف است.نتیجه گیری: احیای شرکت های کوچک و متوسط ورشکسته و یا رو به افول صنایع غذایی، یک فرآیند تک بعدی نیست و راهبرد یکتایی برای آن وجود ندارد؛ بلکه باید ترکیبی از راهبردهای شش گانه شامل راهبردهای مالی و اقتصادی، بازاریابی و مشتری مداری، منابع انسانی، راهبردهای مبتنی بر دانش، ساختاری و تعاملات و کارایی تولید و عملیات را موردتوجه قرار داد و فرایند احیا را در یک قالب نظام مند و به صورت یک جریان مستمر و تدریجی به انجام رساند.

رشد و توسعه صنایع دفاعی در راستای افزایش بازدارندگی و امنیت ملی، ضروری بوده و یکی از راههای توسعه این صنایع، تملیک شرکت های فناوری است که علاوه بر ارتقاء توان تولید محصولات نوین، بتوانند در راستای تامین اهداف عملیاتی و راهبردی، به این صنایع کمک نمایند. از آنجا که ارزشگذاری این نوع شرکت ها، به عنوان یکی از پیچیدگی های فراروی تملیک مطرح است، هدف این مقاله، ارائه الگویی متناسب با زیست بوم صنایع دفاعی برای ارزشگذاری آنها می باشد. به منظور تدوین این الگو، ابتدا با بررسی تحقیقات پیشین و اخذ نظرات و پیشنهادات مدیران ارشد، طراحان و کارشناسان فنی، کارشناسان اقتصادی و مالی و متخصصین مراکز تحقیق و توسعه صنایع دفاعی و با استفاده از تکنیک غربالگری فازی، معیارهای ارزشگذاری شرکت های فناور شناسایی شد. سپس با بکارگیری تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، ضریب اهمیت نسبی مولفه ها، معیار ها و زیر معیار ها، تعیین و بر اساس آن، الگوی ارزشگذاری و تابع برآورد ارزش شرکت های فناور قابل تملیک در بخش دفاع تدوین گردید. از آنجا که دانش و سرمایه فکری، مهمترین رکن و برگ برنده شرکت های فناور قلمداد می شود، نتایج نشان داد که معیار دارایی های نامشهود با وزن 0.449 بیشترین اهمیت را در ارزشگذاری شرکت های فناور داشته و پس از آن، دارایی مشهود و ریسک های اصلی به ترتیب دارای 0.351 و 0.20 اهمیت وزنی در ارزشگذاری شرکت های فناور گردیدند.

چابکی سازمان های پروژه محور دفاعی در انجام پروژه های تحقیقاتی نوآورانه، به منظور افزایش سطح بازدارندگی دفاعی در مقابل تهدیدات ناشی از تولید محصولات نظامی متنوع در دنیا، ضروری می باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بکارگیری مدیریت دانش برچابکی سازمانی با نقش میانجی گری نوآوری در سازمان های پروژه محور دفاعی تدوین گردیده است. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و روش آن توصیفی از نوع همبستگی است که به شیوه پیمایشی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش را 73 واحد پژوهشی دفاعی تشکیل دادند که تلاش گردید که داده ها از کل جامعه آماری، جمع آوری و مورد تحلیل قرار گیرد. پرسشنامه های لاوسون، جیمنز، و وانگ و شریفی به ترتیب جهت اندازه گیری متغیر های مدیریت دانش، نوآوری سازمانی و چابکی سازمانی بکار گرفته شدند. جهت بررسی روایی پرسشنامه های پژوهش، نظر پنچ نفر از خبرگان اخذ و پس از انجام اصلاحات لازم، روایی صوری و محتوایی آن توسط آنها تایید گردید. همچنین ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده به اندازه 894/0، پایایی پرسشنامه پژوهش را تایید نمود. برای تایید مدل مفهومی پژوهش و فرضیات تحقیق، از تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart-pls، استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که بکارگیری مدیریت دانش، بر چابکی سازمان های پروژه محور دفاعی با ضریب 498/0، تاثیر مستقیم، مثبت و معناداری داشته و همچنین می تواند از طریق نوآوری سازمانی، با اثری غیرمستقیم و با ضریب363/0، چابکی سازمانی را بهبود بخشد. بنابراین سازمان های پروژه محور دفاعی می بایست بر پیاده سازی موثر مدیریت دانش تمرکز بیشتری نمایند تا از طریق تقویت نوآوری و ارتقاء سطح چابکی سازمانی بتوانند به تغییرات سریع محیط دفاعی پاسخی مناسب داده و سطح مناسبی از بازدارندگی دفاعی را ایجاد نمایند.

رشد سریع جمعیت در نواحی شهری پیامدهای منفی بر زندگی شهرنشینان دارد و با گسترش بی رویه و نسنجیده شهرها فرم و قالب آن به هم می ریزد و باعث ایجاد بی نظمی در سلسله مراتب ساختاری شهر می شود. ورودی های شهرها از گذشته تاکنون شکل ها و نقش های گوناگونی داشته اند که به فراخور زمان تغییراتی پیدا کرده و در این فرایند تغییر در شکلی جدید متبلور شده اند. امروزه بافت ورودی شهرها ساختمان های بی هویت و فرسوده و زمین های رهاشده است که پاسخگوی نیاز کارکردی نیست و فاقد هویت و عملکرد اتصال دو فضای متفاوت است و چهره ای نازیبا به شهرها داده است. هدف پژوهش حاضر، شناخت عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت ورودی های شهر از دیدگاه مردم است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی است؛ روش آن، توصیفی از نوع همبستگی مقطعی و براساس ماهیت داده ها، کمی و برحسب نحوه اجرا، پیمایشی است. نتایج حاصل از این بررسی براساس نظرات مردم نشان می دهد متغیرهای محیط زیست و فضای سبز و متغیر ترافیکی و امکانات و مبلمان ترجیح بیشتری داشته اند؛ همچنین ادغام رویکردهای ادراک عمومی و متخصص در فرایندهای مدیریت منظر به پیشرفت های منظر شهری کمک می کند. درنهایت می توان گفت اگر در طراحی مناظر شهری خواسته های مردم در نظر گرفته شود، محیط ساخته شده حاصل از آن، پذیرش و رضایت بهتر افراد جامعه را در پی خواهد داشت.

پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول و مورد پذیرش آینده نگاری است ، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفه های توسعه میان افزا در بافت های تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق ، توصیفی-تحلیلی بوده و در این راستا ، تعداد 34 مؤلفه شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعه میان افزا با استفاده از تکنیک پویش محیطی استخراج و توسط 50 متخصص برنامه ریزی شهری با استفاده از ماتریس متقابل امتیازدهی در محیط نرم افزار میک مک تحلیل گردید. نتایج تحقیق ، بیانگر ناپایداری سیستم در کلان شهر تبریز است که بر این اساس ، پنج دسته عوامل تأثیر گذار ، دووجهی ، تأثیر پذیر ، مستقل و ریسک قابل شناسایی هستند. در نهایت ، با مطالعه ، بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده ، 7 عامل کلیدی تأثیر گذار شهر هوشمند شامل «خلاقیت» ، «روح نوآورانه» ، «مدیریت پایدار منابع» ، «دسترسی محلی» ، «حمل ونقل پایدار ، خلاق و ایمن» ، «جذابیت شرایط طبیعی» و «انعطاف پذیری» و 4 عامل کلیدی تأثیر پذیر توسعه میان افزا شامل «مسکن مقرون به صرفه» ، «بهره وری زمین» ، «تراکم جمعیتی» و «کاربری های آلاینده» که بیش ترین نقش را در بازآفرینی آینده بافت های ناکارآمد کلان شهر تبریز با تأکید بر شهر هوشمند دارند ، انتخاب شدند. همچنین نوآوری پژوهش حاضر را می توان ، در دو حیطه موضوع (از لحاظ عدم وجود مطالعات در این موضوع )و روش شناسی (روش میک مک) نشان داد.

ارتقای بازدارندگی دفاعی مستلزم تولید گسترده و متنوع محصولات و تجهیزات نظامی است که نیازمند به کارگیری ظرفیت ها و قابلیت های وسیع و متنوع صنعتی است. ازآنجاکه تصدی و تملک همه این قابلیت ها منطقی و اقتصادی نیست، بخشی از فعالیت های تولیدی در صنایع دفاعی، برون سپاری می شود که به ایجاد شبکه گسترده و بزرگی از تأمین کنندگان منجر شده است. گستردگی این شبکه، تعاملات همکارانه و بهبود عملکرد زنجیره تأمین صنایع دفاعی را به یک چالش جدی برای مدیران تبدیل کرده است. گستردگی زنجیره تأمین سازمان های امروزی، مدیران را ترغیب می نماید که به روش ها و فناوری های نوین برای بهبود عملکرد زنجیره تأمین روی آورند. فناوری جدید بلاکچین با توجه به ویژگی های کلیدی مانند جعل ناپذیری، تمرکززدایی و شفافیت، از جمله فناوری هایی است که اخیراً موردتوجه قرار گرفته است؛ بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نقش به کارگیری این فناوری در بهبود تعاملات همکارانه و عملکرد زنجیره تأمین صنایع دفاعی تدوین شده است. مدل سازی معادلات ساختاری برای بررسی فرضیه های پژوهش به کار رفت. نتایج نشان داد که به کارگیری فناوری بلاکچین به ترتیب با ضریب 851/0 و 439/0 دارای اثری مثبت و معنادار بر تعاملات همکارانه و عملکرد زنجیره بوده و ایجاد تعاملات همکارانه نیز با ضریب 469/0 به بهبود عملکرد زنجیره تأمین صنایع دفاعی منجر می شود.

امروزه، گستردگی روزافزون زنجیره تأمین صنایع غذایی، فرایند کنترل و تبدیل شعار «امنیت غذایی: از مزرعه تا سفره» را به واقعیت، سخت تر کرده است. فناوری بلاکچین، یک فناوری جدید و نوظهور است که شفافیت، قابلیت ردیابی و امنیت داده ها را در مسیر حرکتی محصولات غذایی از مزرعه تا سفره تضمین می کند و نویدبخش ارتقای امنیت غذایی در زنجیره های تأمینی است که تقلب و جعل به جزء جدانشدنی آنها تبدیل شده است؛ بنابراین به کارگیری فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین صنایع غذایی، چه در حال حاضر و چه در آینده ای نزدیک، ضرورتی انکارناپذیر است. ازجمله مهم ترین الزامات به کارگیری هر فناوری، شناسایی موانع پیش روی آن است. نشناختن دقیق این موانع، نه تنها به عدم موفقیت در پیاده سازی مناسب این فناوری در زنجیره تأمین صنایع غذایی منجر می شود، هزینه های درخور توجهی را نیز بر آن تحمیل خواهد کرد؛ بنابراین این تحقیق با هدف شناسایی موانع کلیدی به کارگیری فناوری بلاکچین و تدوین مدل سلسه مراتبی آن در زنجیره تأمین صنایع غذایی تدوین شده است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا مهم ترین موانع شناسایی شده است، سپس با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری، مدلی ارائه شد که روابط بین این موانع را نشان دهد. نتایج تحقیق، موانع درون سازمانی و همچنین موانع قانونی را مهم ترین موانع به کارگیری فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین صنایع غذایی نشان داد. بنابراین برای به کارگیری این فناوری، باید تمرکز اصلی مدیران بر رفع این دسته از موانع، در سطوح پایین مدل سلسله مراتبی ارائه شده در این تحقیق باشد. نظر به اینکه فناوری بلاکچین به عنوان فناوری جدید نسل4 صنعت، به تازگی در ایران درخور توجه قرار گرفته است، تحقیق حاضر اولین تحقیق در زنجیره تأمین صنایع غذایی در کشور قلمداد می شود که موانع به کارگیری فناوری بلاکچین را در یک زنجیره تأمین کامل (از مزرعه تا سفره) بررسی کرده است.

در سال های اخیر گسترش بی رویه فضایی شهرها در کنار بی برنامگی طرح های توسعه به خصوص در شهرهای بزرگ نظیر تبریز، باعث ایجاد بافت های نوشهری و درنتیجه جابجایی ساکنان و کاربری ها به مناطق جدید شده است. درنتیجه، بافت های تاریخی و قدیمی این شهرها، کارکرد خود را تغییر داده و به مناطق فرسوده شهری و از دست دادن حیات شهری و رکود و فرسودگی گرایش پیداکرده اند. بدین منظور ابتدا بامطالعه اسناد فرادست، تمامی عوامل دخیل در توسعه هوشمند و میان افزای بافت فرسوده شهری موردمطالعه قرار گرفت و با استفاده از روش دلفی تعداد 53 متغیر در حوضه یادشده استخراج شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری به وسیله نرم افزار FL Micmac استفاده شده است. همچنین جهت تدوین سناریوها از نرم افزار سناریویزارد استفاده گردید. نتایج تحقیق، بیانگر ناپایداری سیستم در کلان شهر تبریز است که بر این اساس، پنج دسته عوامل تأثیرگذار، دووجهی، تأثیرپذیر، مستقل و ریسک قابل شناسایی هستند که پس از شناسایی 14 عامل کلیدی از طریق متغیرهای ریسک و تأثیرگذار، درنتیجه 8 مؤلفه کلیدی نهایی انتخاب شدند و این عوامل وارد نرم افزار سناریویزارد شدند و بر اساس نظرات کارشناسان دوباره وزن دهی و 6 سناریوی بسیار قوی از 260 سناریوی محتمل انتخاب شد که سناریوی اول به صورت مطلوب، 4 سناریو خنثی و یک سناریوی بحرانی مطرح شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، گسترش دسترسی محلی از تقویت شبکه های فیزیکی و دیجیتالی در منطقه، ایجاد سازوکار جهت استفاده از پتانسیل های عظیم موجود اقشار اجتماعی در بافت، هماهنگی بین بخشی بین دستگاه های مسئول در راستای توسعه پایدار، برنامه ریزی جامع و اصولی جهت پیروی از اصول کاربری اراضی و رعایت سرانه ها و ... به عنوان بهینه ترین و مطلوب ترین سناریوی ممکن انتخاب شد.

در سال های اخیر، گسترش بی رویه فضایی شهرها در کنار بی برنامگی طرح های توسعه به ویژه در شهرهای بزرگ کشور نظیر تبریز به ایجاد بافت های نو شهری و در پی آن جابه جایی ساکنان و کاربری ها به مناطق جدید انجامیده است؛ درنتیجه بافت های تاریخی و قدیمی این شهرها کارکرد خود را تغییر داده و به مناطق فرسوده شهری تبدیل و درنتیجه از دست دادن حیات شهری خود راکد و فرسوده شده اند. شهر تبریز به لحاظ داشتن چنین بخش هایی به ویژه در منطقه 8، نیازمند مطالعاتی درزمینه سیاست گذاری و شناسایی عوامل کلیدی برای توسعه میان افزای این مناطق به منظور توسعه پایدار هوشمند است؛ بدین منظور ابتدا با مطالعه اسناد فرادست، تمامی عوامل دخیل در توسعه هوشمند و میان افزای بافت فرسوده شهری مطالعه و با استفاده از روش دلفی، تعداد 53 متغیر (34 متغیر توسعه هوشمند و 19 مؤلفه توسعه میان افزا) در حوضه یادشده استخراج شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل آثار متقابل/ ساختاری با نرم افزار FL Micmac استفاده شد. نتایج پژوهش نشان از نزدیکی ضرایب به دست آمده در رابطه با عوامل کلیدی تأثیرگذار (در بازه عددی بین 104 تا 106) و تأثیرپذیر (در بازه عددی بین 105 تا 107) دارد که می بایست در سیاست گذاری بافت های تاریخی به این عوامل توجه بسیاری داشت. با مطالعه، بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده، هفت عامل کلیدی تأثیرگذار توسعه هوشمند شامل خلاقیت با ضریب 106، روح نوآورانه با ضریب 106، مدیریت پایدار منابع با ضریب 106، دسترسی محلی با ضریب 106، حمل ونقل پایدار و خلاق و ایمن با ضریب 16/105، حفاظت محیطی با ضریب 16/105 و انعطاف پذیری با ضریب 16/105 و سه عامل کلیدی تأثیرپذیر توسعه میان افزا شامل سرانه های شهری با ضریب 106، فضای کار و فعالیت با ضریب 16/105 و تراکم جمعیتی با ضریب 83/105 که بیشترین نقش را در بازآفرینی آینده بافت های ناکارآمد کلان شهر تبریز با تأکید بر توسعه هوشمند شهری دارند، انتخاب شدند. همچنین نمودار به دست آمده از تأثیر مستقیم عوامل مبین ناپایداری سیستم و احتمال بسیار زیاد تغییرات شدید در آینده ای نزدیک است.

در دهه های اخیر، کشورهای دنیا با روند رو به رشد شهری شدن و رشد روزافزون شهرنشینی روبه رو بوده، رشد سریع جمعیت در نواحی شهری پیامدهای منفی بر زندگی شهرنشینان داشته است و باعث گردیده شهرها به شکل نسنجیده گسترش یابند. استفاده بی رویه از اراضی حاشیه شهرها موجب تحولاتی چشمگیری در سیمای حومه و ورودی شهرها گردیده ورودی های امروز که تنها به عنوان عنصری جهت مشخص کردن محدوده شهر عمل می کنند، عناصری تزیینی هستند که در میانه میدان ورودی شهرها جای گرفته اند. ورودی شهرها فارغ از زمینه شناختی آن، با فرم ها و اشکالی مشابه یکدیگر ساخته می شوند که بار معنایی خاصی را به دنبال ندارند و میتوان گفت ورودی ها فاقد هویت بوده است. نکته مهم اینجاست که این تغییر و تحولات به همسانی و یکنواختی اغلب ورودی ها منجر و نقش منظر ورودی شهر تا حدودی به فراموشی سپرده شده است و همین موضوع، علت اصلی توجه به ورودی هاست. هدف این پژوهش بررسی منظر مناسب ورودی شهر سقز ، ارزیابی ترجیح کاربری های مناسب در ورودی شهر و تأمین احتیاجات اولیه مسافرین و مردم بومی می باشد. نتایج حاصل از این بررسی براساس نظریات مردم نشان میدهد ترجیحات به پیاده راه های سبز، پارک یا تفرجگاه های تفریحی و مراکز درمانی در محور ورودی های شهر سقز در اولویت اصلی قرار داشته است. همچنین نتایج پرسشنامه تصویری نشان میدهد دید به مناظر طبیعی، دید گسترده، وجود فضاهای سبز، المان و نشانه های شهری و کاربریهای خدماتی در مطلوبیت فضاها مؤثر بوده اند.

تحریم های ظالمانه ابر قدرت ها در تامین تجهیزات نظامی کشورمان و همچنین بکارگیری تعداد قابل توجهی بالگرد با کاربرد های نظامی و غیر نظامی(شامل حمل و نقل، امداد نجات، کشاورزی،آتش سوزی، مدیریت بحران و ...)، در کشور، اهمیت شرکت پشتیبانی و نوسازی هلی کوپتر های ایران(پنها) را دو چندان نموده و تنوع کارکردی این بالگردها، ضرورت حرکت این شرکت به سمت طراحی و ساخت را نیز در پی داشته است. با توجه به ماموریت این شرکت و محدودیت های موجود از جمله تحریم ها، مدیریت موثر زنجیره تامین آن، عاملی اساسی در موفقیتش محسوب می گردد. اختلالات به عنوان نتایج رویدادهای غیر منتظره، جزئی غیر قابل تفکیک از زنجیره تامین این شرکت بوده و بکارگیری رویکرد تاب آوری زنجیره تامین، برای مقابله با این رویدادهای غیرمنتظره، بهبود سریع و بازگشت به حالت اولیه( قبل از وقوع رویداد)، به عنوان تنهاترین شرکت ارائه دهنده خدمات پشتیبانی و نوسازی بالگرد در ایران، ضروری می باشد. این تحقیق با هدف تدوین مدل تاب آوری زنجیره تامین شرکت پنها، ابتدا به شناسایی اقدامات تاب آوری زنجیره تامین پرداخته، سپس با توجه به ضرورت کاربردی بودن مدل نهایی، این اقدامات را در قالب ماتریس دو بعدی اهمیت – قابلیت پیاده سازی، دسته بندی نموده است. همچنین با استفاده از روش دلفی فازی، مهم ترین اقدامات و معیارهای سنجش عملکرد مرتبط با شرکت پنها استخراج گردیده و در نهایت با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری، مدل ارائه گردید.

پارک های جنگلی از مهمترین مقصدهای تفرجگاهی شهروندان کشور محسوب می شوند؛ به همین جهت لازم است که اثربخشی آنها پیوسته مطالعه شود تا با ارزیابی مزیت ها و کاهش موانع، امکان بهره مندی بیشتر از آنها فراهم گردد. پارک جنگلی چغاسبز شهر ایلام مهمترین مقصد گردشگری شهر ایلام است. طبیعت جنگلی، گستردگی قابل توجه، نزدیکی به شهر و دسترسی آسان از جمله مزیت های این مکان است. پژوهش حاضر به ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان ایلام از قابلیت ها و اثربخشی این پارک پرداخته است. برابر فرمول کوکران، 384 نفر از شهروندان ایلامی با شرکت در این پژوهش میدانی، دیدگاه ها و انتظارات خود و محدودیت های پارک را اعلام کرده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بسته 75 سؤالی بود که بر اساس طیف لیکرد 5 گزینه ای تنظیم شد و پایایی آن در حدّ 952 آلفای کرونباخ اعلام گردید. نتایج به دست آمده حاکی از سهولت بهره مندی آقایان، پسران و خانواده ها و نامناسب بودن آن برای بانوان و دختران است؛ همچنین یافته ها از تمایل گروه های اجتماعی متوسط نسبت به استفاده از پارک در مقایسه با دیگر گروه های اجتماعی حکایت دارد. پارک بیشتر در روزهای تعطیل، عصرها و شب هنگام مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر یافته های پژوهش این است که امنیت یکی از مسائل جدی در میزان استفاده از پارک محسوب می شود؛ به گونه ای که جمع های دوستانه دختران و فعالیت های فرهنگی در مقایسه با جمع های دوستانه پسران و ورزش های همگانی به میزان کمتری در پارک مشاهده می شود. در مجموع میزان رضایت شهروندان ایلامی از پارک در حدّ متوسط است و این رضایت با امکانات ورزشی، امکانات رفاهی، عدم احساس امنیت و جنسیت شهروندان، رابطه مثبت دارد.

در شرایط کنونی، نوآوری در محصولات دفاعی از ضروریات صنعت دفاعی است. توان تخصصی شرکت های دانش بنیان در ارائه ایده های نوآورانه از یک سو و تمایل صنایع دفاعی به استفاده از ظرفیت های موجود کشور از سوی دیگر، به عنوان یک نقطه عطف در توسعه صنعت دفاعی است. این مقاله با هدف تدوین مدلی جهت ارزیابی و انتخاب ایده های نوآورانه پیشنهادی شرکت های دانش بنیان، به صنعت دفاعی، ارائه گردیده است. ابتدا با بررسی تحقیقات پیشین و اخذ نظرات و پیشنهادهای مدیران ارشد، طراحان و کارشناسان مراکز تحقیق و توسعه صنایع دفاعی و با استفاده از تکنیک غربالگری فازی، معیارهای اصلی و زیر معیارهای ارزیابی ایده ها و شرکت ها شناسایی گردید. سپس با به کارگیری تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، ضریب اهمیت نسبی معیارها و زیرمعیارها، تعیین و بر این اساس، مدل ارزیابی مورد نظر ارائه شد. فرایند ارزیابی و انتخاب، نیز در قالب یک مدل مفهومی ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که معیار تطابق با اهداف راهبردی دارای بالاترین اهمیت و معیار مالی و اقتصادی، دارای کمترین ضریب اهمیت در ارزیابی ایده های نوآورانه می باشند. همچنین معیار پیشینه شرکت و شفافیت مالی آن به ترتیب دارای بیشتری و کمترین ضریب اهمیت در ارزیابی شرکت ها هستند.

  افزایش جمعیت و میل به شهرنشینی در دهه های اخیر، چالش های فراوانی را برای کشورهای مختلف و مخصوصاً جهان سوم به وجود آورده است. سیر مهاجرت ها به سوی شهرهای بزرگ که عمدتاً گروههای کم درآمد را شامل می گردد، و عدم توجه به تأمین نیازهای آنان، بر پیچیدگی مشکلات شهری و نتیجتاً بر توسعه سکونتگاه های غیررسمی دامن زده است. سیاست های زمین و مسکن شهری در شهرهای بزرگ به عنوان عاملی کنترل کننده و یا عامل تشدید کننده این نوع از مشکلات بوده است. شهر تبریز به عنوان یکی از شهرهای بزرک کشور، از این قاعده مستثنی نبوده و سیاستهای زمین و مسکن، شهر را با مشکلات عدیده ای مواجه ساخته است. در این پژوهش نقش سیاست های زمین و مسکن در توسعه شهر تبریز مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد و از اطلاعات و داده های شهرداری ها، سازمان راه و شهرسازی و مهندسان مشاور استفاده شده است. نتایج نشانگر این امر بوده که در دهه های گذشته سیاست های توسعه و تغییر کاربری اراضی اطراف شهر، نه تنها به توسعه پراکنده و اسپرال شهری دامن زده و نتیجتاً هزینه های توسعه و تأمین امکانات شهری افزایش یافته است، بلکه این سیاستهای نادرست، تخریب باغات و اراضی کشاورزی پیرامون را نیز در پی داشته است. توسعه شهر به طرف شرق و شمال شرق که عمدتاً شامل باغات و اراضی کشاورزی و همچنین مناطق توسعه خدمات کلانشهری بوده است، مبین این موضوع می باشد. ارزیابی مصوبات کمیسیون ماده 5 شهر تبریز در توسعه شهرکهای مسکونی در شرق تبریز، نیز دلیلی دیگر بر توسعه به پیرامون و نقش مدیریت شهری در توسعه متصل و پراکنده شهری است. بنابراین ارزیابی پژوهش حاکی از آن است که در توسعه شهری تبریز، سیاست زمین و مسکن مناسب نبوده و توسعه بدون برنامه شهر و یا تأکید بر رویکرد توسعه متصل به صورت شهرکهای پیرامونی، چالش های فراوانی را برای شهر به وجود آورده و توسعه آتی آن را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد.    

از یک سو، تولید محصولات دفاعی به دلیل نقشی که در ایجاد بازدارندگی و ارتقاء امنیت ملی کشور دارند، ضروری می باشند و از سوی دیگر شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، تولید محصولات دفاعی با کمترین هزینه را، به یک الزام تبدیل نموده است. ناب سازی زنجیره تامین صنایع دفاعی با تمرکز بر حذف اتلاف ها در سطوح مختلف زنجیره تامین، پاسخی به چگونگی تولید محصولات دفاعی با هزینه کمتر می باشد. این تحقیق با هدف تدوین مدل زنجیره تامین ناب صنایع دفاعی، ابتدا به شناسایی مهمترین اقدامات زنجیره تامین ناب متناسب با اتلاف های موجود در زنجیره تامین صنایع دفاعی پرداخته، سپس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، دسته بندی و تایید اقدامات بر مبنای مدلسازی معادلات ساختاری(SEM)را به انجام رسانده و در ادامه با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری(ISM) به ارائه مدلی که روابط بین این اقدامات را نشان می دهد، می پردازد. قدرت نفوذ و وابستگی اقدامات نیز با استفاده از تکنیک MICMAC، تحلیل گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از مجموع 84 اقدام معرفی شده در تحقیقات پیشین برای زنجیره تامین ناب،49 اقدام در ناب سازی زنجیره تامین صنایع دفاعی موثرند که در قالب 8 دسته و شامل مدیریت سطح کارگاه، مدیریت کیفیت، تولید بهنگام، مدیریت نت، مدیریت منابع انسانی، ارتباط با تامین کنندگان، طراحی محصول جدید و ارتباط با مشتریان می باشند. ارتباط با مشتریان به عنوان پایه ای ترین و محرک ترین اقدام و ارتباط با تامین کنندگان، وابسته ترین و تحت تاثیرترین اقدام زنجیره تامین ناب صنایع دفاعی هستند.

شد و توسعه شهرنشینی در چند دهه اخیر و در کنار آن تغییرات کاربری اراضی پیرامون شهرها و مخصوصا شهرهای بزرگ بعنوان یکی از اساسی ترین چالشهای مهم توسعه پایدار جهانی مطرح بوده است. افزایش تمایل به شهرنشینی و مهاجرتهای روستا- شهری و مدیریت نامناسب در توسعه شهری باعث گردیده است که فضاهای سبز و باغات پیرامون و داخل شهرها به کاربریهای سودآور شهری و عمدتا جهت سکونت تغییر کاربری یابند. در این تحقیق شهر تبریز بعنوان یکی از شهرهای بزرگ کشور برای بررسی این تغییرات انتخاب گردیده است و تغییرات فضاهای سبز شهری تبریز در طی دهه های گذشته مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. برای ارزیابی این تغییرات از تصاویر ماهواره ای لندست استفاده گردیده است که پس از زمین مرجع کردن و تصحیحات لازم تصاویر، طبقه بندی کلاس های کاربری در نرم افزار Erdas imaging 2014، انجام گردید و نهایتا نقشه کاربری فضاهای سبز در دوره های مختلف بررسی، تهیه گردید. برای پیش بینی تغییرات فضاهای سبز در شهر تبریز برای سال 1405 از شبکه های عصبی مصنوعی (ANN) استفاده گردید. بررسی نتایج به دست آمده نشانگر این بوده است که با گسترش شهر به پیرامون و عمدتا بر روی فضاهای سبز و باغات شهر، تغییرات عمده ای در میزان برخورداری از فضاهای سبزصورت گرفته است. بطوریکه مساحت 5916.53 هکتاری فضای سبز شهر در سال 1355 به 4373.96 هکتار در سال 1385، کاهش یافته است که تا حدودی این تغییرات آهنگی آهسته تر داشته است. ولی شدت تخریب فضاهای سبز در دهه گذشته بسیار فراتر رفته و در سال 1395، به 1709.02 هکتار کاهش یافته است که 6.73 درصد از کل محدوده بیست و پنج هزار هکتاری تبریز را به خود اختصاص داده است. پیش بینی فضاهای سبز تبریز با استفاده از ANN تا سال 1410 براساس ادامه روند گذشته، نشانگر تخریب گسترده فضاهای سبز شهری و تشدید وضعیت اکولوژیکی ناپایدار در تبریز خواهد شد. بطوریکه در این سالها نیز تبریز 1070 هکتار از مساحت فضاهای سبز را از دست خواهد داد. بنابراین نتایج نمایانگر این است که عدم برنامه ریزی مناسب توسعه شهری تبریز در نیم قرن اخیر و مخصوصا در دهه گذشته صدمات جبران ناپذیری به فضاهای سبز شهری تبریز وارد ساخته و ادامه این روند در سالهای آتی توسعه پایدار شهری و تعادل اکولوژیکی شهر تبریز را تهدید خواهد کرد.

هدف: با توجه به ضرورت اجرای همزمان پارادایم های ناب و چابک در زنجیره تامین، مدیران نمی دانند کدام یک از این پارادایم ها در اولویت هستند. بدون اطلاع از این موضوع، نه تنها در به کارگیری صحیح این پارادایم ها شکست خواهند خورد، بلکه منابع مالی قابل توجهی را نیز هدر خواهند داد. هدف این مقاله بررسی رابطه بین عملکرد پارادایم های ناب و چابک و تأثیرات آنها بر عملکرد زنجیره تأمین است. طراحی/ روش/ رویکرد- از آنجایی که محصولات دفاعی نقش کلیدی در ارتقای امنیت ملی دارند، این تحقیق در زنجیره تامین محصولات دفاعی انجام شده است. روش تحقیق از نوع اکتشافی، ترکیبی و توصیفی است.این تحقیق از نظر هدف، پژوهشی کاربردی بوده که مبتنی بر شناسایی اقدامات و با استفاده از معادلات ساختاری تفسیری به انجام رسیده است. ابتدا، مهم ترین و قابل اجراترین اقدامات پارادایم های ناب و چابک در قالب ماتریس های تحلیل امکان سنجی اهمیت(IFA)، شناسایی گردید. سپس، با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری فازی(FISM)، مدلی برای نشان دادن روابط منطقی و سلسله مراتبی بین اقدامات پارادایم ها و تأثیر آنها بر عملکرد زنجیره تأمین ارائه شد. ابزار تحقیق در هر دو مرحله اصلی تحقیق، پرسشنامه تکمیل شده توسط کارشناسان صنعتی و دانشگاهی بود که انتخاب کارشناسان به صورت هدفمند انجام شد. یافته ها - نتایج نشان می دهد که از مجموع 100 اقدام معرفی شده برای زنجیره تامین ناب و چابک در تحقیقات پیشین، 21 اقدام در نابی و چابکی زنجیره تامین محصولات دفاعی مهم و قابل اجرا هستند. مدل نهایی این تحقیق روابط سلسله مراتبی بین 21 اقدام و تأثیر آن بر معیارهای کلیدی عملکرد زنجیره تأمین را نشان می دهد. این مدل نشان می دهد که پارادایم های ناب و چابک در هم تنیده شده اند و اجرای همزمان آنها منجر به بهبود عملکرد زنجیره تامین می شود. در این مدل، اقدامات مرتبط با تامین کننده، نقش محرک و اساسی را ایفا می کنند و به اولویت اصلی برای اجرا تبدیل شده اند. اصالت/ارزش – این تحقیق، اولین تحقیقی است که با رویکرد حاضر در خصوص زنجیره تامین ناب چابک، انجام شده است و سعی می کند این دو پارادایم را به طور همزمان بکارگرفته و شکاف بین تئوری و عمل را پر کند. خوشه بندی اقدامات ناب و چابک، بر اساس دو معیار اهمیت و امکان سنجی، و تعریف چهار راهبرد برای اجرای این اقدامات، رویکرد جدیدی برای تمرکز بر بکارگیری اقداماتی است که در حال حاضر امکان پذیرتر هستند. شناسایی تعداد قابل توجهی از اقدامات ناب و چابک(100 اقدام) و نشان دادن چگونگی تعاملات بین اقدامات مهم و امکان پذیر از دیگر نوآوری های این تحقیق است.

در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، مهاجرت از روستا و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ در زمره مهم ترین مسایل اجتماعی و اقتصادی قرار دارد. در شهرستان هریس نیز میزان این مهاجرت ها در سالیان اخیر افزایش قابل توجهی داشته است و در همین راستا تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل وضعیت مهاجرت و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان هریس پرداخته است. روش پژوهش تحلیلی- توصیفی است و برای بررسی و تحلیل موضوع از اطلاعات میزان مهاجرت در سرشماری های عمومی و اطلاعات خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی- درمانی بهره گرفته شده است. هم چنین برای ارزیابی وضعیت و عوامل اصلی مهاجرت از روش های کمی، تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. نتایج ارزیابی حاکی از این است که شهرستان هریس مهاجرفرستی شدیدی را در بین شهرستان های استان داشته است. به گونه ای که خالص مهاجرتی این شهرستان در دو دهه گذشته از 6012- نفر در دوره ی 10 ساله 1375 تا  1385، به حدود 1236-  نفر در دوره ی 5 ساله 1385 تا 1390 و 3589-  نفر از 1390 تا 1394 رسیده است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان دهنده این است که عامل اقتصادی با مقدار ویژه 51/4 به تنهایی قادر است 64/28٪ واریانس را تبیین و بیشترین تأثیر را در مهاجرت از این شهرستان داشته است و بعد از آن به ترتیب عامل فرهنگی- اجتماعی، عامل طبیعی و زیست محیطی و اداری و خدماتی بیشترین تأثیر را داشته است. با توجه با آمار و ارقام، میزان مهاجرت ها به مرور زمان بیشتر شده که در صورت عدم برنامه ریزی مناسب باعث مشکلات زیادی در سطح شهرستان و شهرهای مقصد خواهد شد.