درخت حوزه‌های تخصصی

زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
زن در حوزه رسانه ها زن در حوزه سیاست زن در حوزه علوم زن در حوزه فرهنگ زن در حوزه های ادبی زن در هنرهای تصویری و تجسمی زنان هنرمند
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۶۱ تا ۶۸۰ مورد از کل ۸۷۵ مورد.
۶۶۱.

بررسی رابطه جامعه پذیری و هویت جنسیت (مطالعه موردی: دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ 333 - 348

کلید واژه ها: آگاهی اجتماعی جامعه پذیری دانشگاه پیام نور دزفول شبکه روابط اجتماعی هویت جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۵۷
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه بین جامعه پذیری و هویت جنسیتی بین دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول بوده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی و شیوه گردآوری داده ها استفاده از پرسش نامه بوده است. جامعه آماری همه دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر دزفول بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. نمونه گیری به شیوه تصادفی طبقه ای چندمرحله ای انجام شد. نتایج آزمون پیرسون نشان می دهد که بین متغیر وابسته این پژوهش (هویت جنسیتی) و برخی متغیرهای مستقل همبستگی وجود دارد. مقدار همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته و متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی و قدرت تصمیم گیری، در مجموع 1 / 22درصد از تغییرات در متغیر وابسته هویت جنسیتی را تبیین می کنند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی و قدرت تصمیم گیری تأثیرگذارترین عوامل بر هویت جنسیتی اند.
۶۶۲.

ارزیابی نمود نقش اجتماعی زن در سینمای ایران (سال های 1390- 1396)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 309 - 324

کلید واژه ها: نظریه بازتاب دهه 1390 زن سینمای ایران نقش اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۶
سینما به منزله رسانه ای که به کسب پایگاهی مستحکم در میان مردم موفق شده، علاوه بر جنبه های هنری از مناظر دیگری نظیر جامعه شناسی نیز قابل تحلیل و بررسی است. نظریه بازتاب یکی از نظریاتی است که زیرمجموعه جامعه شناسی سینما قرار می گیرد و از دیدگاهی به مقوله سینما می نگرد که وجود ارتباط تنگاتنگ و گسست ناپذیر بین فیلم های تولیدشده در یک بافتار اجتماعی با خود آن بافتار، به طور عام، و نهادهای سازنده آن، به طور خاص، را اجتناب ناپذیر می داند. در این پژوهش، سعی بر این است تا با تکیه بر این موضع فکری نقش اجتماعی کاراکترهای زن موجود در فیلم های ساخته شده بین سال های 1390 1396 به روش تحلیل محتوای کیفی واکاوی شود. انتخاب این بازه زمانی به دلیل نزدیکی به زمان نگارش مقاله (1397) و به تبع آن نزدیکی به بافت جامعه امروز مخاطبان است. جامعه آماری مورد نظر به طور هدفمند از بین فیلم های برنده شده در بخش های بهترین فیلم، بهترین فیلم نامه و بهترین فیلم از دید تماشاگران جشنواره فجر این دوره انتخاب شده است. در بخش اصلی نیز، تحلیل نقش اجتماعی شخصیت ها براساس پنج شاخصه، که به باور نگارندگان جوانب مختلف نقش اجتماعی زن در سینما را مورد پوشش قرار می دهد، صورت می پذیرد: 1. ژانر فیلم ها، 2. طبقه اجتماعی شخصیت ها، 3. نوع شغل شخصیت ها، 4. خودکارآمدی اجتماعی شخصیت ها و 5. کنشگری شخصیت ها؛ تا از این طریق جایگاه اجتماعی زنان، به عنوان تشکیل دهندگان نیمی از جمعیت ایران به واسطه تشریح تصویر ارائه شده در سینمای این شش سال مشخص شود.
۶۶۳.

زنان سالمند و تجربۀ طرد اجتماعی (مورد مطالعه: زنان ساکن سرای سالمندان در شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 999 - 1027

کلید واژه ها: طرد اجتماعی زنان سالمند شکاف نسلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۷
تلاش این پژوهش مطالعه کیفی تجارب زیسته زنان سالمند از طرد اجتماعی در سرای سالمندان شهر خرم آباد است. برای نیل به این هدف، از نظریه زمینه ای استفاده شده تا علل، شرایط مداخله گر و پیامدهای تجربه طرد اجتماعیِ زنانِ سالمند به شیوه ای ژرف نگرانه واکاوی شود. سوژه ها به شیوه نمونه گیری هدفمند از میان ساکنین سرای سالمندان حاج صدیق و فرزانگان شهر خرم-آباد انتخاب شده اند و با آن ها مصاحبه عمیق فردی انجام شده است. نتایج تحلیل مصاحبه ها بیانگر آن است که نابرخورداری زنان از پایگاه اقتصادیِ مستقل (نداشتن پشتوانه مالی و ازدست دادن توان کار)، افول همبستگی های سنتی در خانواده (زوال اقتدار مادرانگی، شکاف نسلی و رشد فردگرایی) و دگردیسی سبک های زندگی (تغییر نوع و چیدمان وسایل خانگی، تغییر معنای کار خانگی و سیطره مناسبات جنسیتی) اصلی ترین شرایطی اند که خانواده ها در بستر آن ها تصمیم می گیرند زنان سالمند را به سرای سالمندان تحویل بدهند. این شرایط علی، به موازات تداوم سکونت و زیست زنان در سرای سالمندان، به میانجی برخی شرایط مداخله گر به عوامل شکل دهنده تجربه طردشدگی زنان سالمند بدل می شوند. بدبینی مفرط (کاهش اعتماد به جامعه، حالت شکنندگی درونی) و احساس تنهایی (حسرت روابط گذشته، احساس فراموش شدگی) دو مورد از مهم ترین شرایط مداخله گری هستند که مجرای اثرگذاری شرایط علی بوده و زنان سالمند را به تدریج در وضعیتی ذهنی روانی فرو می برند که پیامدهایی اساسی برای آن ها و تأثیر عمیقی بر شخصیت شان دارد. بدین معنا که در پی اثرگذاری این دو نوع شرایط آن چه در سرای سالمندان عاید زنان می شود احساس کنده شدن از جهان زندگی و افتادن در فرایند مرگ تدریحی است.
۶۶۴.

آسیب شناسی مسئله تعدد زوجات در حقوق و رویه قضایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۹ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 265 - 289

کلید واژه ها: تعدد زوجات تک همسری حقوق قانون رویه قضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۵
پدیده چندهمسری از مباحثی است که در قرن اخیر بسیار مورد توجه اندیشمندان اجتماعی قرار گرفته است. نکته درخور تأمل در این تبیین ها، اتخاذ سرسختانه موضع دفاع یا مخالفت با چندهمسری است. از نظر برخی افراد، چندهمسری در زمان های گذشته رسم بوده است و اینک در بیشتر جوامع مرسوم نیست. از نظر گروه دیگر، تنها اصل تجویز آن در متون دینی، بر جواز انجام آن کفایت می کند. با توجه به این مسئله، که چندهمسری تحت عنوان «تعدد زوجات» تابع وجود شرایطی خاص (برگرفته از شرع و قانون) برای امکان تحقق است، حمایت از حقوق زنان، سلامت جامعه و پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم چندهمسری بر خانواده، به منزله اساسی ترین نهاد اجتماعی، اهمیت توجه قانون گذار به این مقوله را دوچندان می کند. در مقاله حاضر، به روش کتابخانه ای، با رویکرد تحلیلی توصیفی و استنتاجی، پس از بررسی تعدد زوجات در اسلام و پرداختن به این مسئله که اصل بر «تک همسری» است، به بررسی قوانین مرتبط با آن در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده پرداخته و پس از تحلیل نموداری 20 پرونده مرتبط با تعدد زوجات، درنهایت در جهت حمایت از تحکیم بنیان خانواده و در دفاع از حقوق زنان و اطفال در خانواده هایی که با این معضل روبه رو می شوند پیشنهادهای قانونی ارائه شده است. مبتنی بر این امر که علل مشروع و موجه تقاضای ازدواج مجدد در قانون نام برده شود و دادخواست ازدواج مجدد منوط به وجود یکی از این علل به دادگاه به طرفیت زوجه ارائه شود و همچنین نهاد مشاوره تخصصی در دادخواست هایی که به سبب نشوز و عدم تمکین است در متن قانون پیش بینی شود.
۶۶۵.

خوانش ترامتنی یکی از لباسهای زنانۀ موجود در موزۀ پوشاک سلطنتی برگرفته از سوزن دوزی بلوچ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 451 - 469

کلید واژه ها: پوشاک سوزن دوزی بلوچ پوشاک سلطنتی ترامتنیت بیش متنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۱
ترامتنیت ژنت از رویکردهای مهم در خوانش و بررسی روابط میان متن ها است که این روابط را در شکل های گوناگون آن مورد بررسی قرار داده و به پنج دسته اصلی تقسیم می کند که عبارت اند از: بینامتنیت، فرامتنیت، پیرامتنیت، سرمتنیت و بیش متنیت. پژوهش پیش رو براساس ترامتنیت ژنت به خوانش یکی از لباس های زنان موجود در موزه پوشاک سلطنتی می پردازد. این لباس بیش متنی است که پیش متن آن پوشاک سوزن دوزی زنان منطقه بلوچستان است، از این رو ارتباطی میان این متن ها شکل گرفته که قابل بررسی است. هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی چگونگی ارتباط سوزن دوزی لباس مذکور با پیش متن های آن در سوزن دوزی های بلوچ است و به این پرسش ها پاسخ می دهد: ارتباط این لباس سلطنتی-درباری با پیش متن های سوزن دوزی بلوچ آن براساس ترامتنیت ژنت، چگونه تبیین می شود؟ در فرایند شکل گیری این ارتباط چه دگرگونی هایی صورت گرفته است؟ پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی- تطبیقی و توصیفی، براساس بیش متنیت ژنت صورت گرفته، و تجزیه و تحلیل داده ها در آن به صورت کیفی است. این پژوهش نشان داد که رابطه دو متن از گونه بیش متنیت تراگونگی است و گذار از پیش متن به بیش متن با دگرگونی هایی در ساختار صوری، محیط، گفتمان، کارکرد، کاربرد و... همراه بوده است.
۶۶۶.

بررسی تفاوت های جنسیتی در نگرش به فرزند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ 101 - 116

کلید واژه ها: ارزش خانواده بزرگ ارزش خانواده کوچک ارزش های مثبت ارزش های منفی نگرش به فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۰
با کاهش نرخ رشد و پیرشدن جمعیت کشورها، جمعیت جوامع به یکی از موضوعات چالش برانگیز تبدیل شده است. این موضوع بسیاری از متفکران را به سمت درک عوامل مؤثر بر کاهش باروری سوق داده است. فهم چگونگی کاهش باروری مستلزم درک تغییرات خانواده و جایگاه زنان بر اثر تغییرات جهانی است، زیرا زنان، به عنوان یکی از ارکان مهم خانواده و باروری، تغییرات بسیاری را در موقعیت خود تجربه کرده اند. این تغییرات بر نگرش زنان و مردان به فرزند نیز بی تأثیر نبوده اند. در این مقاله، سعی شده تفاوت های نگرش به فرزند در میان 400 زوج 15 49 ساله تهرانی با استفاده از پرسش نامه بررسی شود. یافته های نهایی پژوهش نشان می دهد که تفاوت معناداری میان زوجین در زمینه ارزش های مثبت و منفی فرزند و ارزش های خانواده کوچک و بزرگ وجود ندارد. این موضوع مؤید آن است که زوجین در زمینه نگرش به فرزند به همگرایی رسیده اند. علاوه بر این، درآمد و تحصیلات نیز با ارزش های مثبت رابطه معناداری دارند. در میان متغیرهای تحقیق، سن نیز با ارزش های کوچک خانواده رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری کلی نیز بر پذیرش هنجارهای لیبرال در زمینه فرزندآوری تأکید دارد.
۶۶۷.

شناسایی چالش ها و فرصت های اقتصاد دیجیتال در توسعه کسب وکارهای خانگی زنان روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 780 - 806

کلید واژه ها: اقتصاد دیجیتال زنان روستایی فناوری اطلاعات فرصت ها و چالش ها مشاغل خانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۱
دنیای مدرن در حال حاضر اولین گام را به سوی یک واقعیت اساسی فناوری، یعنی اقتصاد دیجیتال برداشته است. بازار کار جهانی مدرن، یک سیستم پیچیده چندجزئی و پویا تحت تأثیر دائمی فناوری اطلاعات است و مستلزم تغییراتی در محتوای فرایند کار، سازمان دهی آن، ساختار اشتغال و روابط اجتماعی و کار است. با توجه به اهمیت این موضوع، شناسایی فرصت ها و چالش های اقتصاد دیجیتال در مشاغل روستایی حائز اهمیت است. این پژوهش با این هدف به شیوه توصیفی، از طریق مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند به تدوین و اعتباریابی چارچوبی مفهومی با روش تحلیل مضمون پرداخته است. جامعه آماری شامل خبرگان و صاحب نظران و صاحبان مشاغل روستایی هستند که از بین آن ها دوازده نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در این مطالعه مشارکت کردند. میزان پایایی تحلیل مصاحبه ۷۹ درصد است. برای تأمین روایی پژوهش نیز نمونه آماری از افرادی انتخاب شدند که از دانش و تخصص لازم در بستر پژوهش برخوردار باشند. همچنین مداخله محققان در تحقیق به حداقل برسد و نیز نتیجه کدگذاری به تعدادی از خبرگان ارجاع و تأیید نهایی آن ها در خصوص چارچوب استخراجی اخذ شود. یافته های پژوهش نشان می دهد مفاهیم در قالب دو مضمون اصلی فرصت ها و چالش ها است که فرصت ها با پنج مضمون شامل قابلیت شبکه سازی، همگرایی فناوری با اهداف اقتصادی، مشتری محوری جهانی، ارزش آفرینی شغلی، تاب آوری مشاغل و چالش ها در قالب پنج مضمون شامل شکاف های فرایندی دیجیتال، ایجاد اقتصاد سیاه برای مشاغل روستایی، اثرات نامطلوب اجتماعی، جنبه های فرهنگی، مخاطرات فناورانه و فرصت ها دسته بندی شده اند.
۶۶۸.

بررسی احساس امنیت بانوان در پارک بانوان شهر سهند تبریز با تأکید بر ارزش های فرهنگ اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 399 - 413

کلید واژه ها: احساس امنیت زنان باورهای فرهنگی پارک های بانوان شهر جدید سهند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۳
امنیت یکی از مؤلفه های اساسی رفاه اجتماعی است و زنان به عنوان سرمایه های انسانی هر جامعه نقش مؤثری در پیشبرد تعالی و اهداف جامعه دارند. افزایش امنیت محیطی در جهت بهبود پارک های بانوان از رویکردهای مهمی است که جوامع پیشرفته به آن توجه دارند. این تحقیق به منظور شناسایی میزان امنیت ادراک شده بانوان و موانع و راهکارهای پیشنهادی آنان برای کاهش احساس ناامنی در پارک بانوان شهر جدید سهند انجام شده است. در اﯾﻦ باره، از 125 ﻧﻔﺮ از زﻧﺎن در ﻣﺤﺪوده ﭘﺎرک بانوان شهر جدید سهند مصاحبه حضوری به عمل آمد و سؤالاتی درباره فعالیت های افراد در پارک بانوان، زمان سپری شده برای رسیدن به پارک و زمان مراجعه، میزان امنیت، موانع امنیت پیشنهاد زنان برای افزایش امنیت در این پارک ها پرسیده شد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺍﺻﻠی ترین موانع امنیت در پارک بانوان دیده شدن از ساختمان های بلند و بایر بودن زمین های اطراف است. تاریکی و مراجعه مردان برای امور باغبانی و فنی و نگرانی از کودک نیز در درجه های بعدی اهمیت بوده است. توسعه کالبدی فضاهای اجتماعی و همچنین امکانات ورزشی می تواند در موفقیت پارک های بانوان نقش مؤثری ایفا کند.
۶۶۹.

جدال زنان عیار در برابر اسطوره مغول در روایت های داستانی بهرام بیضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 489 - 506

کلید واژه ها: اسطوره مغول بهرام بیضایی زنان عیّار فیلم نامه نمایش نامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۵۸
کهن نمونه «بیگانه دشمن» در تاریخ فرهنگی ایران بارها به صورت های مختلف بروز یافته است و از نمونه های آن، دشمنی و بیگانگی تاتار و مغول را می توان نام برد. وحشی گری و قساوت مغولان به مردمان ایران زمین، تا آنجا بود که پس از حمله سهمگین و قتل و غارت ایشان، تا قرن ها نمونه ای برای هر نوع حمله و غارت به شمار می رفتند و کم کم از شکل تاریخی خارج و به شکلی اسطوره ای در ادبیات و فرهنگ ما باقی ماندند. این مقاله به چگونگی شکل گیری اسطوره مغول در تاریخ فرهنگی ما و به طور خاص، آثار بهرام بیضایی اشاره دارد. از مشخصه های اصلی روایت های داستانی بیضایی، حضورِ فعال زنان در متن روایت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مبارزه زنانِ «قهرمان عیار» در برابر اسطوره مغول، در روایت های داستانیِ بهرام بیضایی است. نمایش نامه و فیلم نامه هایی که در این پژوهش بررسی می شوند، عبارت اند از: فتح نامه کلات ، قصه های میرکفن پوش ، عیار تنها ، عیارنامه و تاراج نامه . روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است؛ بدین صورت که ابتدا شیوه بیضایی در استفاده از اسطوره مغول بیان می شود، سپس پنج اثر که در آن به طور مشخص مبارزه زنان با مغول در محور روایت قرار می گیرد، تحلیل می شوند.
۶۷۰.

آسیب شناسی رسانه در بازنمایی خانواده و گونه های آن (مطالعه موردی صداوسیمای مرکز ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 319 - 340

کلید واژه ها: آسیب شناسی رسانه بازنمایی خانواده تحلیل محتوای کیفی شبکه استانی ایلام گونه های خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۶
در پژوهش حاضر، آسیب شناسی رسانه در سه مجموعه از سریال های محلی صداوسیمای مرکز ایلام بررسی و تحلیل شده است. به منظور دستیابی به این هدف، پژوهش حاضر با اتکا به رویکرد نظریه بازنمایی و برمبنای قرائت نشانه شناختی از گفتارهای تبدیل شده به متن، سعی کرده است دلالت های معنایی و تصاویر فرهنگی ای را که سریال های قال وقواله ، برا و بش و هرکه را خوی بازنمایی می کنند تحلیل کند. تجزیه وتحلیل یافته ها چند نوع مفهوم مرتبط با آسیب اجتماعی خانواده در سیمای مرکز ایلام را نشان می دهد: برساخت تصویر دوگانه از خانواده، مناقشه برانگیز نمودن تفاوت ها و بازتولید کلیشه های نقشی مبتنی بر احترام به ساحت سنت. برمبنای نتایج این پژوهش در خانواده سنتی، پایبندی به آداب و رسوم محلی و مقاومت در برابر مدرنیته به منزله یک ارزش تصویر شده است؛ در این خانواده، زن معمولاً «زنِ پذیرنده » است و تصمیم گیرنده اصلی مرد است و آنجا هم که زن در موضوعی مهم تصمیم می گیرد، نتیجه نابهنجاری را رقم می زند. آنچه را در این سریال ها نمایش داده می شوند می توان در بطن جامعه هم دید. به عبارتی، می توان سمت و سوی شبکه استانی مرکز ایلام را در سریال های مورد مطالعه، تمرکز بر پذیرش مردانگی و زنانگی سنتی و سیطره آن بر سایر مردانگی ها و زنانگی ها دانست که در طول سال های پخش سریال ها (1388 1392) این نحوه بازنمایی، صورت مسلط بوده است.
۶۷۱.

فراتحلیل کیفی مقالات پژوهشی زنان بد سرپرست در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 895 - 921

کلید واژه ها: جامعه ایران زنان زنان بدسرپرست فراتحلیل کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۴
هدف پژوهش حاضر، بررسی و فراتحلیل کیفی مطالعات انجام شده در حوزه زنان بدسرپرست است. در این راستا تمامی مقاله های علمی-پژوهشی با کلیدواژه «زنان بدسرپرست» در بازه زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰ از پایگاه اطلاعاتی-علمی جهاد دانشگاهی و پایگاه اسنادی نورمگز استخراج شد. در ادامه ۳۴ مقاله برای استخراج داده ها و بررسی بیشتر گزینش و به روش مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و فراتحلیل مطالعه شدند. براساس یافته های تحقیق حاضر، مطالعات انجام شده در این حوزه، دو جهت گیری عمده روان شناسی و جامعه شناسی را دربرمی گیرد؛ به طوری که ابعاد دیگر زندگی این دسته از زنان از جمله اقتصادی و سیاسی ذیل این دو دسته بررسی می شوند. گروهی از این مطالعات به تحلیل نظری و ارائه مدل هایی برای شناسایی مسائل زنان بدسرپرست در جهت کاهش مشکلات آنان با استفاده از روش های مداخله ای پرداخته اند و گروهی دیگر به تقویت روحیه و ایجاد انگاره مثبت در زنان بدسرپرست از طریق افزایش دیدگاه های مثبت نگر به لحاظ تجربی پرداختند. یافته های این مطالعه در دو بعد روان شناسی و جامعه شناسی نشان می دهد این زنان نیازمند حمایت های روانی، اجتماعی و اقتصادی هستند و توانمندسازی آن ها در ابعاد ذکرشده کیفیت زندگی آن ها را بهبود می بخشد و سبب کاهش رنج اجتماعی آن ها می شود. مبتنی بر دستاوردهای نظری این پژوهش به نظر می رسد سیاست گذاران بایستی مبتنی بر تعریف جامعی از زنان بدسرپرست، اقدام به بازنگری در قوانین و احکام اجتماعی مرتبط با این زنان بپردازند.
۶۷۲.

بررسی اجتماعی حضور زنان در قلمدان های قاجاری در مجموعه ناصر خلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ 127 - 148

کلید واژه ها: جایگاه اجتماعی و مذهبی زن قلمدان های قاجاری مجموعه ناصر خلیلی مضمون و عناصر بصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۸۲
در دور? قاجاری، مصوران و چهره پردازانی پا به عرصه هنر ایران نهادند و شیو? خاصی را در خلق آثار هنری رقم زدند. در این دوره بنا به علاقه و پشتیبانی بعضی از سلاطین، تابلوهای نقاشی، کتاب های نفیس و قلمدان های ارزشمندی خلق شد که همه در نوع خود بی نظیر و ممتاز بودند.آثار هنری و تاریخی مربوط به این دوره را می توان از غنی ترین گنجینه ها، خصوصاً در زمینه تصویرگری و نقاشی دانست؛ زیرا با دقت و تأمل در آن ها می توان به ویژگی ها و جزییات جالب توجهی در خصوص اوضاع اجتماعی حاکم بر آن دوره پی برد.یکی از گویاترین آثار این دوره، قلمدان نگاری های استادانه ای است، که اکثر آن ها در شهرهای تهران، اصفهان و شیراز به دست استادان قلمدان نگار تهیه شده اند. بیشترین بخش تصویرپردازی این قلمدان ها، پیکره نگاری های زنان و در بخشی، متأثر از پیکره های اروپایی هم دوره قاجار بوده که بخش اعظمی از آن ها اینک در مجموعه ناصر خلیلی در لندن جمع آوری و نگه داری می شوند. با بررسی نگاره های این مجموعه، می توان چنین نتیجه گرفت که، باورها و اعتقادات اجتماعی، نوع و نگرش زندگی مردم به ویژه زنان، به عنوان بخشی مهم از جامعه روزگار قاجار و تأثیرات فرهنگ غرب که بازتاب سفرها و بازدیدهای متعدد درباریان، نقاش ها و متمولان قاجاری؛ به خوبی در شیوه و سبک نگارگری و قلمدان نگاری های این دوره انعکاس یافته است.
۶۷۳.

پی جویی نشانه های نوشتار زنانه در سه خشتی های کرمانجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 1 - 17

کلید واژه ها: ادبیات کرمانجی سه خشتی نقد ادبی فمنیستی نوشتار زنانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۷
بومی سروده ها به سبب بیرون ماندن از دایره ادبیات فاخر و رسمی کمتر در حوزه مطالعات ادبی مورد پژوهش نظام مند قرار می گیرند. همچنین زنان اغلب به عنوان آفرینشگران اثر ادبی نادیده انگاشته شده اند و این کاستی جست وجوی فردیت زن در چارچوب گفتمان های ادبی را دشوار کرده است. بدین سبب، به سهم زنان در شکل دهی به مجموعه ادبیات کرمانجی نیز تاکنون پرداخته نشده است. این نوشتار یک موردکاوی در حوزه نقد ادبی فمنیستی، با رویکرد تحلیلی تفسیری و با هدف توسعه ای است که تلاش دارد با کشف نشانه های نوشتار زنانه در سه خشتی های کرمانجی، بسامد صدای زنان را در این آثار آشکار کند. در جست وجوی این نشانه ها، نگارندگان هزار و 386 سه خشتی را بررسی کردند که از این شمار، 269 سروده (یک چهارم از اشعار دارای شناسه جنسیتی) را می توان بارور از نشانه های بیان زنانه دانست. سه خشتی های سروده شده از سوی زنان، از دید موضوع در پنج گروه قابل بخش بندی اند: عشق و دلدادگی؛ ازدواج؛ مهاجرت، کوچ و جنگ؛ نقش پذیری اجتماعی؛ و اندرز، نفرین، معرفی خود و...؛ شناسه های بیان زنانه در این ترانه ها را می توان در دو گروه شناسه های صریح و شناسه های ضمنی بخش بندی کرد که هریک به چهار شیوه متفاوت به کار رفته اند. در این سروده ها روح زن کرمانج بدون پرده و نقاب آشکار می شود و با شنونده به گفت وگو در می آید. او دیگر زنی نیست که نویسندگان مرد گاه ستودنی همچون یک معشوق یا مادر و گاه نفرت بار همچون یک وسوسه گر یا ساحره برای ما وصف کرده باشند. به یاری نوشتار زنانه، او جهان پیرامون را با همه رخدادها و پدیده های شگفت آورش از دریچه چشم خود برای خوانشگرانش ترسیم می کند.
۶۷۴.

پژوهشی در فناوری های هنریِ ساخت زیورآلات نقره ای زنان در سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 131 - 153

کلید واژه ها: رادیوگرافی زیورآلات نقره ای ساختارشناسی سی تی اسکن متالوگرافی XRD XRF

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۴
زیورآلات فلزی سنتی و بومی بانوان در سیستان و بلوچستان از آثار زینتی مهم بوده که تا چند دهه پیش استفاده می شده است. این آثار که در طرح ها و مدل های گوناگون ساخته می شده از شاخص ترین دست ساخته های هنری جنوب شرق است که امروزه رو به فراموشی رفته و به مطالعه و تحقیق در این زمینه نیاز دارد. به همین منظور، در این مقاله سعی شده است با مطالعه زیورآلات سنتی بانوان بلوچ به بررسی روش های ساخت، ساختار و چیستی مواد مورد استفاده آن ها پرداخته شود. ازاین رو، در مطالعه حاضر 9 نمونه از زیورآلات مرسوم زنان بلوچی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته اند و روی آن ها آزمایش هایی همچون متالوگرافی (OM)، رادیوگرافی، سی تی اسکن (CT-Scan)، آنالیز پراش پرتوی ایکس (XRD) و آنالیز فلورسانس اشعه ایکس (XRF) انجام گرفته است. بررسی ها و آزمایش های ساختارشناسی زیورآلات فلزی نشان داد پایه فلزی اصلی آثار تماماً از آلیاژ نقره مس است و با ساختار یوتکتیک و با روش های ریخته گری ساخته شده اند. به طوری که آزمایش های عنصری و ترکیبی دو عنصر نقره و مس را به ترتیب با بیشترین میزان در ترکیب نوع آلیاژ شناسایی کرده است. همچنین، نوع اتصالات، لحیم کاری و مغز فلزی زیورآلات توسط بررسی های رادیوگرافی و سی تی اسکن بررسی شده است.
۶۷۵.

نافرمانی (= عدم تمکین) زنان در مادیان هزاردادستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۹ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 577 - 592

کلید واژه ها: ساسانیان فارسی میانه مادیان هزاردادستان متون حقوقی نافرمانی یا عدم تمکین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۸
مادیان هزاردادستان یکی از متون حقوقی معتبر به خط و زبان پهلوی است. مادیان در پایان دوره ساسانی، یعنی نیمه نخست قرن هفتم میلادی، نوشته شده و تنها متنی از این دوران است که به مسائل حقوقی پرداخته است. در این کتاب، به مسائلی همچون برده داری، ضمانت، شراکت، ازدواج، طلاق، نافرمانی (= عدم تمکین) و... اشاره شده است. در دوران ساسانیان، ارتباط متقابلی بین جایگاه زنان و موقعیت طبقاتی آن ها وجود داشت و برای زنانی که از اصول و هنجارهای اجتماعی، خانوادگی و مسائلی مانند آن پیروی نمی کردند، مجازات هایی مطابق با جایگاه اجتماعی آنان در نظر گرفته می شد. به این گروه از زنان نافرمان می گفتند. در این مقاله، مفهوم نافرمانی یا عدم تمکین، قوانین مربوط به نافرمانیِ زنان در پایه های گوناگون (پادشازن و چگرزن)، تحلیل احکام مربوط به آن، چگونگی مشارکت (= انبازی) و تصرف زن در اموال، قبل و بعد از محرزشدن نافرمانی، شرایط تعلق گرفتن دارایی (= خواسته) و ارث (= بَرماند) به فرزندان زن نافرمان و همچنین چگونگی وضعیت درآمد آن ها بررسی شده است.
۶۷۶.

رابطه میان جنسیت کارگردان و نوع شخصیت پردازی زن در سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۳ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ 75 - 94

کلید واژه ها: توانمندی زنان جنسیت سینمای ایران شخصیت پردازی زنان نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۵۵
این مقاله حاصل پژوهشی است که به بررسی رابط? میان «جنسیت کارگردان» و «نوع شخصیت پردازی زن نقش اول» در فیلم های سینمایی پرداخته است. به این منظور، شش فیلم سینمایی که در دور? اصلاحات با موضوعات مرتبط با زنان توسط کارگردانان صاحب سبک سینمای ایران (سه کارگردان مرد و سه کارگردان زن) ساخته شده؛ انتخاب و با روش «نشانه شناسی» تحلیل شده اند. این فیلم ها شامل واکنش پنجم، گیلانه، زندان زنان، مهمان مامان، کاغذ بی خط و سگ کشی هستند که با توجه به معیارهای استخراج شده از نظریات توانمندسازی زنان – منابع، عاملیت و دستاوردها- شخصیت زن نقش اول آن ها در قالب شخصیت پردازی منطقی و غیرمنطقی از زنان تحلیل شده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که زنان نقش اول در فیلم های بررسی شده با معیارهای توانمندسازی عمدتاً توانمندی بالایی نداشته اند و اغلب به صورت قربانی و شکست خورده به نمایش گذاشته شده اند و تفاوت چندانی بین کارگردان های زن و مرد در نوع شخصیت پردازی زن نقش اول فیلم ها وجود ندارد.
۶۷۷.

تفاوت های جنسیتی در ادغام اجتماعی فناوری های جدید با اوقات فراغت نوجوانان: ترجیح یا تحمیل؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 115 - 132

کلید واژه ها: اوقات فراغت نوجوانان ترجیح و تحمیل فناوری های جدید کنش هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۶۱
بر اساس رویکرد «فناوری اجتماعی»، در شرایط کنونی فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی با فعالیت های فراغتی نوجوانان ادغام شده و پیوند یافته اند. این فعالیت های فراغتی در چارچوب وسیع تری از اقتضائات بیرونی کنش و همچنین شرایطی قرار دارند که انتخاب کنشگر در آن رقم می خورد. این مقاله تلاش می کند ضمن ارائه سنخ بندی از انواع فعالیت های فراغتی بیرون محور و فناوری محور، ترجیح واقعی نوجوانان را در انتخاب آن ها با توجه به تفاوت های جنسیتی واکاوی کند. بر این اساس، با 120 نوجوان دختر و پسر در سال تحصیلی 1395 1396 مصاحبه هایی نیمه ساختارمند در شهر تهران با توجه به نمونه گیری تیپیک و هدفمند انجام شد. نتایج نشان می دهند که ترجیح اصلی نوجوانان فعالیت های فراغتی بیرون محور است، اما شرایط اجتماعی و چارچوب فشارها و الزامات اجتماعی و فرهنگی در عمل فعالیت های فراغتی فناوری محور را برای آنان شکل می دهد؛ تا جایی که فناوری های جدید در برخی موارد به منزله یک دوست تجلی می یابند. پسران بیش از دختران بازی های رایانه ای (و کنسولی) را به منزله فعالیت فراغتی انتخاب می کنند و بیشتر تحت تأثیر احساسات ناشی از آن ها قرار می گیرند. این در حالی است که دختران با محدودیت های بیشتری برای فراغت بیرون محور مواجه اند. به هر حال، فعالیت های فراغتی فناوری محور به منبع هویتی و مصرفی برای اکثر نوجوانان تبدیل شده است.
۶۷۸.

جایگاه حقوق رفاهی زنان در چتر حمایتی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر تأمین اجتماعی به مثابۀ حق بشری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 693 - 716

کلید واژه ها: تأمین اجتماعی حقوق رفاهی زنان قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۷
قانون اساسی در رأس هرم سلسله مراتب قوانین، نقش اثرگذاری در تبیین جایگاه حقوق انسانی بانوان هر جامعه داشته است. جایگاه حقوق زنان از زمان تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از دغدغه های آن بود و از همان ابتدا نقش و جایگاه زنان در پیشبرد اهداف متعالی جامعه مبتنی بر ارزش های دینی مورد توجه قرار گرفت. حقوق رفاهی زنان از جمله موضوعاتی است که در دوران تصویب قانون اساسی ایران بعد از انقلاب اسلامی مورد بحث بوده است. این پژوهش به بررسی جایگاه حقوق رفاهی زنان در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر تأمین اجتماعی به عنوان یک حق بشری می پردازد. در نوشتار حاضر این موضوع واکاوی شد که مطابق اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، زنان از امتیازات حقوق رفاهی در راستای عدالت جنسیتی و کسب فرصت های ناشی از آن برخوردارند و قانون اولویت هایی برای آن ها درنظر داشته است. پژوهش پیش رو، مبحث مطالبات حقوق رفاهی را در حوزه تأمین اجتماعی بانوان جامعه ایران به عنوان منابع انسانی مهم در ساختار قانون اساسی کنونی بررسی می کند و نشان می دهد تجربه بیش از چهار دهه حکومت جمهوری اسلامی ایران و دستاوردهای برقراری نظام قانون اساسی برآمده از ارزش های ملی-مذهبی است. این شرایط مبین آن است که بانوان در منظومه اقتصاد رفاهی به عنوان شهروند جامعه از تأمین اجتماعی در حوزه های مختلف برخوردار هستند.
۶۷۹.

تصویرسازی زنان عامه از «زن بودگی» در اینستاگرام فارسی از طریق استعاره های مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 341 - 364

کلید واژه ها: زنان عامه زن بودگی استعاره مفهومی اینستاگرام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۸۳
با مطالعه عبارات استعاری در یک زبان در خصوص زن و زن بودگی می توان به شناخت نظام ادراکی حاکم بر ذهن گویشوران آن زبان در این خصوص دست یافت. هدف این مقاله، مطالعه چگونگی مفهوم سازی زن در میان زنان عامه ایرانی در اینستاگرام و چگونگی ادراک تجربه زن بودگی توسط ایشان از طریق شناسایی استعاره های محوری ای است که معانی آن را با یکدیگر مرتبط می سازد. برای دستیابی به این هدف، ضمن بهره گیری از رویکردهای زبان شناسان شناختی، به پرسش های ذیل پاسخ داده شده است؛ 1. زنان عامه فارسی زیان، مفهوم زن و تجربه زن بودگی را در قالب چه استعاره هایی در اینستاگرام برساخت می کنند؟ 2. برساخت معنایی زنان عامه فارسی زیان از مفهوم زن و تجربه زن بودگی در اینستاگرام براساس کدام حوزه های کلان مفهومی صورت می گیرد؟ 3. چه حوزه های مبدأیی، بیش ترین کاربرد را برای حوزه مقصد زن در زبان زنان عامه فارسی زیان دارد؟ دراین تحقیق، ، از روش مردم نگاری مجازی و برای تحلیل داده ها از تحلیل استعاری بهره گرفته شده است. با تحلیل پست های به اشتراک گذاشته شده توسط 90 زن منتخب، 250 استعاره مفهومی استخراج شده که در 11 حوزه مفهومی کلان طبقه بندی شده اند. این حوزه ها به ترتیب فراوانی شامل؛ خداگونگی، عاطفه، ناتوانی، قدرت، اشیاء، طبیعت، راز و معما، گیاه، مبارزه، بازیگری و دارایی است.
۶۸۰.

عناصر فرهنگ و کنش های عامیانه در داستان نویسان زن معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ 1 - 22

کلید واژه ها: اصطلاحات و امثال باورها و آداب و رسوم نویسندگان زن معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۶۰
یکی از مضامین مهم ادبیات داستانی معاصر، انعکاس فرهنگ مردم است و از آنجا که انسان و زندگی و اندیشه او جزء لاینفک داستان است، پیوستگی فرهنگ مردم با انسان هم به این قالب ادبی راه یافته است. بخشی از این فرهنگ، مثل آداب و رسوم اجتماعی، مذهبی، پزشکی و خرافی است و بخشی دیگر شامل زبان محاوره و گویش های محلی، اشعار و ترانه ها، ضرب المثل ها و بازی هاست. نویسندگان زن معاصر نویسندگانی هستند که به فرهنگ مردم توجه خاصی داشته اند. آثار آن ها از سویی عرصه به تصویر کشیدن رابطه انسان ها با این فرهنگ است که نشان می دهد استفاده بجا یا نابجا از این فرهنگ در پرورش و زندگی انسان ها در جامعه داستانی تا حدودی در جامعه واقعی ریشه دارد و از سوی دیگر، آشکار می شود که گاهی این مضامین، نقابی است بر اندیشه و نیّت پنهانی و درونی نویسنده که به او کمک می کند شیوه هنرمندانه تر و گاهی پیچیده تری در خلق اثر داشته باشد. البته با توجه به جنسیت و بینش نویسنده و زمان و مکان وقوع حادثه، نحوه انعکاس این مضامین گاهی متفاوت یا همانند می شود و از این منظر هم قابل بررسی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان