زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

نمایش ۵۲۱ تا ۵۴۰ مورد از کل ۸۹۹ مورد.

۵۲۱.

تحلیل گفتمانی فیلمنامه فیلم "کافه ستاره"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور فهیم آزاده نادری جم

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ 19 - 38

کلیدواژه‌ها: اقناع تحلیل خرد تحلیل کلان ساختار شکنی گفتمان سنت گرا و تجددگرا مفصل بندی هژمونی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۹۱

این مقاله به بررسی و تحلیل فیلم نامه فیلم "کافه ستاره" از طریق بکارگیری تحلیل کلان لاکلاوموف، تحلیل خرد زبانی و تحلیل انتقادی گفتمان پرداخته است. این پژوهش تلاش می کند با بکارگیری ابزار اقناع و همچنین فرآیند عاطفی گفتمان مشخص کند که چگونه کنش گرهای اصلی با بکارگیری این ابزارها و با استفاده از شیوه های خاص گفتمان و گفتار، نظام معنایی فیلم را تثبیت و حفظ می کنند و چگونه گفتمانهای سنت گرا و تجددگرا در مصاف و تعامل با یکدیگر به عنوان شبکه های هژمونی شده و طبیعی شده مُفَصَل بندی می شوند. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن وضعیت واقعی زندگی زنان در تمام موقعیت های اجتماعی و قدرت تأثیرگذاری باطنی و پنهانی زنان به عنوان افرادی فعال در گفتمان، سعی دارد شبکه های گفتمانی خصوصاً بُعد سنتی را بازنمایی و مُفَصَل بندی کند. در این مقاله استدلال می کنیم که هیچگونه مبارزه ای برای به چالش کشیدن گفتمان رقیب که همانا گفتمان تجددگراست، رخ نمی دهد. به سخن دیگر اگرچه گفتمان سنتی به عنوان گفتمان حاکم سایه بر فیلم انداخته اما سعی در ساختار شکنیِ مطلقِ گفتمان رقیب را ندارد و گفتمان رقیب را به طور مطلق به حاشیه رانی نمی کشاند.

۵۲۲.

بررسی جامعه شناختی برخی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه گلابی فتانه حاجیلو

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی سال اول بهار ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: مشارکت مشارکت سیاسی زنان تمایل به مشارکت گرایشات سیاسی عضویت در انجمن ها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۵۳ تعداد دانلود : ۱۷۳۲

۵۲۳.

تاثیرخانواده بر مشارکت سیاسی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه گلابی فتانه حاجیلو

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال سوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: زنان خانواده مشارکت سیاسی مشارکت جویی فردی مشارکت جویی والدین

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه سیاست

تعداد بازدید : ۱۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۴۳

الزامات جامعه ایران مانند هر جامعه درحال گذار و یا درحال توسعه مشارکت زنان را به عنوان نیمی از نیروهای فعال جامعه در عرصه های گوناگون ضروری می سازد. از آن جا که خانواده نخستین و مهم ترین عامل جامعه پذیری افراد تلقی می شود لذا، به نظر می رسد میزان تمایلات مشارکت جویانه در خانواده می تواند بر مقدار مشارکت زنان از جمله مشارکت سیاسی آنان تاثیر بگذارد. از راه بحث و گفت و گو در منزل، فرزندان با ارزش ها و نگرش های سیاسی والدین آشنا می شوند و از این راه علاقمندی یا بی علاقگی آنان نسبت به مسایل سیاسی ابراز می شود. لذا، به نظر می رسد وضعیت خانوادگی و موقعیت اجتماعی بر میزان مشارکت سیاسی افراد تاثیر میگذارد. این مقاله براساس نتایج یک پژوهش پیمایشی پهنانگر و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است که در سطح استان آذربایجان شرقی، بین زنان 18 تا 64 سال ساکن در استان به اجرا گذاشته شده است. بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه مورد بررسی 1074 نفر برآورد شده، روش نمونه گیری به صورت خوشه ای چندمرحله ای و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. یافته های پژوهش نشان می دهند که والدین پاسخگویان تمایل حدمتوسط و یا متوسط به بالایی به مشارکت سیاسی داشته و در انجمن های گوناگون شرکت و فعالیت می کنند. نتایج آزمون همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته حاکی از آن است که گرایش به مشارکت سیاسی والدین بر فعالیت آن ها در انجمن ها تاثیر گذار است و مشارکت جویی فرد در انجمن های گوناگون و در نهایت، مشارکت سیاسی وی را متاثر می سازد.

۵۲۴.

رسانه ها و سلامت اقتصادی زنان و خانواده

نویسنده: عفت رسولی ثانی آبادی

منبع: رادیو خرداد ۱۳۹۱ شماره ۵۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۳

۵۲۵.

بررسی عوامل اجتماعی – اقتصادی مرتبط با مشارکت سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلا نیک پور قنواتی مهدی معینی حبیب احمدی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال سوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: زنان مشارکت سیاسی طبقه اجتماعی برازجان روابط ساختاری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۴۹ تعداد دانلود : ۱۵۴۲

کیفیت مشارکت زنان در زندگی سیاسی تحت تأثیر ساخت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، تاریخی و پایه های ایدئولوژیکی روابط اجتماعی می باشد. با توجه به این که زنان دارای نقش دوگانه ای در حوزه های تولیدی و بازتولیدی می باشند، اما هنوز مشارکت آنها در ساختار رسمی سیاسی و فرایندهای آن، جایی که تصمیمات با در نظر گرفتن استفاده از منابع اجتماعی تولید شده به وسیله مردان و زنان گرفته می شوند، مهم تلقی نمی شود. بنابراین، بررسی جایگاه زنان در سیاست، مستلزم توجه به کلیت سیستم و ساختار اجتماعی و دگرگون نشدن روابط ساختاری می باشد. روش پژوهش این مقاله پیمایش بوده و اطلاعات از راه ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری زنان 18 سال به بالای شهر برازجان می باشد. تعداد 273 نفر با استفاده از جدول لین به عنوان نمونه به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. از اعتبار صوری برای سنجش روایی و آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی گویه ها استفاده شد .میزان آلفای کرونباخ برای مشارکت سیاسی 86% می باشد. از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس برای آزمون فرضیه ها و روش رگرسیون برای سنجش مدل پژوهش استفاده شد. یافته ها نشان می دهند که محل تولد، تحصیلات، شغل، طبقه اجتماعی، جهت گیری مذهبی، درآمد، استفاده از رسانه های جمعی، سیاسی بودن خانواده، سیاسی بودن دوستان و علاقه به برنامه های سیاسی با مشارکت سیاسی زنان رابطه معناداری دارند. بین سن، وضعیت تأهل و قومیت با مشارکت سیاسی رابطه معناداری مشاهده نشد. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که پنج متغیر جهت گیری مذهبی، سیاسی بودن دوستان، علاقه به برنامه های سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی و تحصیلات در مجموع 47 درصد از تغییرات در متغیر وابسته را تبیین کردند

۵۲۶.

تحلیل نمادهای زنانه در رمان های غسان کنفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزت ملاابراهیمی آزاد مونسی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ 25 - 44

کلیدواژه‌ها: ادبیات فلسطین زن غسان کنفانی ن‍ث‍ر ع‍رب‍ی نمادگرایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۷۳

کنفانی از مشهورترین رمان نویسان فلسطینی است که در چهار رمان «مردانی در آفتاب»، «چه برایتان مانده؟»، «بازگشت به حیفا» و «أم سعد»، گونه های شخصیتی متنوعی را ساخته و پرداخته است. یکی از مهم ترین گونه های شخصیتی، شخصیت نمادین است که بسیار مورد توجه نویسنده است که چه نوع مؤنث و چه نوع مذکر آن به وفور در چهار رمان فوق به کار رفته اند. شاید به نظر آید که نگاه نمادین کنفانی به شخصیت های زن در رمان هایش بر غنای محتوایی و فنی این رمان ها افزوده است اما اصرار این نویسنده بر پررنگ کردن بعد نمادین شخصیتهای زن دو رمان «چه برایتان مانده؟» و « أم سعد» امری است که از هر دو لحاظ نظری و فنی مشکلاتی را برای بعد واقعی این شخصیتها به وجود آورده و آزادی عمل آنان را محدود کرده است. ریش? مسئله شاید به آنجا برگردد که این نویسند? متعهد و متعصب به فلسطین در این دو رمان نیز همچون سایر رمان های خود با شور و اشتیاق به دنبال طرح اید? خود درباره چیستی و چرایی بحرانها و معضلات روز فلسطین و راه حل آنهاست. شخصیت های نمادین رمانها نیز در این میان ابزاری هستند در خدمت تبلیغ و ترویج این ایده های غالباً انقلابی؛ در نتیجه بخش عمده ای از پتانسیلهای ذاتی و روایی این دو رمان به جای صرف شدن در جهت تقویت جنبه های انسانی و طبیعی شخصیتهای زن، صرف تقویت ابعاد نمادین و اسطوره ای این شخصیتها شده تا پیام ایدئولوژیک داستان تمام و کمال رسانده شود.

۵۲۷.

بررسی تحلیلی- انتقادی؛ نماد نفس بودن زن از منظر عرفا با تکیه بر داستان اعرابی و خلیفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرضا سیف فاطمه حکیما

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ 85 - 102

کلیدواژه‌ها: زن عشق قرآن نفس نماد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۹۱

موضوع زن، نماد نفس کوششی است در تبیین چرایی زمینه های نمادین زن و نفس. در این نوشتار، ابتدا خلاص? داستان " اعرابی و خلیفه" از منظر نماد پرداخته شده و در ادامه تعریفی از نفس، نماد، چرایی نماد ِنفس بودن زن از منظر عرفا مطرح شده است. نتیجه تمثیلی داستان بر اساس نظری? نجم رازی، بیانگر آن است که همپویگی و سلوک نفس با عقل، عشق را در سالک به ظهور می رساند؛ سرّ "من عرف نفسه، فقد عرف ربّه" اینجاست و با نگاهی انتقادی به باور ِنماد نفس بودن زن؛ با استناد به آیات الهی قرآن، نشان داده شده است که از منظر کلام الله، سیر الی الله خاص مردان نیست و زنان نیز می توانند به قل? کمال انسانی و عشق الهی دست یابند.

۵۲۸.

بررسی روند تغییرات نقش و جایگاه موقوفات زنان از دوره صفوی تا عصر حاضر (مطالعه موردی شهرستان های بیرجند، درمیان، سربیشه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مفید شاطری راضیه آرزومندان

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ 5 - 23

کلیدواژه‌ها: خراسان جنوبی موقوفات زنان نهادهای فرهنگی و اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۸۴

زنان به عنوان نیمی از جمعیت مؤثر جامعه، همواره در جنبه های مختلف زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، حضوری فعال دارند. عرص? وقف به عنوان یکی از صحنه های حضور زنان، کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. در محدود? استان خراسان جنوبی انگیزه های گوناگونی برای وقف اموال در بین بانوان وجود دارد. در این منطقه همچون سایر نقاط کشور، زنان بخشی از اموال خود را در دوره های گوناگون صرف انجام امور خیریه نموده اند که این امر از یکسو نشان دهند? حس خیرخواهی و از سوی دیگر نشانگر موقعیت و استقلال مالی زنان می باشد. در دور? صفویه که مبدأ جدیدی در پدید? وقف در تاریخ ایران است و در دوره های پس از آن تا انقلاب اسلامی ایران، همواره وقف اموال و املاک توسط بانوان نیکوکار وجود داشته است. در پژوهش حاضر که بر اساس مطالعات اسنادی شکل گرفت، بررسی ها نشان داد بیشتر واقفین زن در محدوده پژوهش، در دور? قاجاریه و بیشترین کاربرد وقف اموال آنان بر تعزی? حضرت سیدالشهداء بوده است؛ البته روند رو به کاهش آن از دور? صفویه تا عصر حاضر مشهود بود.

۵۲۹.

زنان فراتر از نقش های سنتی: بررسی جایگاه زن در کلام امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس نیکخواه قمصری سهیلا صادقی فسایی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 5 - 24

کلیدواژه‌ها: امام خمینی (ره) انقلاب اسلامی زنان سنت گفتمان مدرنیته مشارکت سیاسی نقش های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۶۲

این مقاله بر آن است تا نشان دهد که جنسیت به عنوان یک برساخته گفتمانی چگونه از دو ده? پیش از انقلاب اسلامی و دوران استقرار نظام جمهوری اسلامی در سرمای? کلامی امام خمینی (ره) به گونه ای متفاوت از ظرفیت نظام زبانی، مناسبات قدرت، مقاومت مندرج در گفتمان های سنتی و مدرنیزاسیون دوران پیش از انقلاب درون بستری از رخدادهای سیاسی و اجتماعی ساخته شده و مرزهای مألوف و تعیین کنند? هویت های زنانه/ مردانه را تثبیت یا متحول نموده است. به این منظور، معنای مدلول زنانه/ مردانه در گفتار ایشان را به عنوان مهمترین الیت سیاسی و سمبلیک در گفتمان نواندیشی دینی و انقلابی، در پیوند با دال های کانونی گفتار های رقیب حاضر در متن منازع? سیاسی شامل گفتار رسمی حکومت پهلوی و روحانیت سنتی و با استفاده از روش و نظریه تحلیل تاریخی- گفتمانی روث وداک مورد مطالعه و بررسی قرار داده و دریافته ایم که زن در آینه کلام امام خمینی(ره) در پیوند با مقولاتی چون ارزش های اسلامی، انسانیت، آزادی، برابری، شجاعت، حق و حتی تکلیف مشارکت در تعیین سرنوشت خود و... بر خلاف دو نظام معنایی سنتی و مدرن، به عنوان سوژه ای فعال، آگاه، انتخابگر و مسئول ساخته شده است و نه در مقابل بلکه در کنار مرد و نه در عرصه ای خاص که در همه شئون زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی عهده دار وظیفه ساخت و حفاظت از نظم سیاسی مبتنی بر اسلام و ارزش های الهی آن معرفی می شود.

۵۳۰.

تحلیل جامعه شناختی سبک پوشش زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرضیه آدمیان مژگان عظیمی هاشمی نادر صنعتی شرقی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال سوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: مصرف زنان سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی سلیقه سبک پوشش

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه فرهنگ

تعداد بازدید : ۲۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۶۲۵

این مطالعه با هدف بررسی سبک پوشش زنان و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. پژوهش از نوع پیمایش و ابزار مورد استفاده در جمع آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته می باشد. جامعه آماری، زنان 20 تا 50 ساله شهر مشهد و حجم نمونه 200 نفرمی باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای با تخصیص مناسب انتخاب شده است.تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss صورت گرفت و از آزمون های همبستگی برای تحلیل داده ها استفاده شد. با استناد به مشاهدات و مصاحبه های اکتشافی و با ترکیب ابعاد پوشش زنان دراستفاده از البسه (پوشیدن/ نپوشیدن)، رنگ(تیره/ روشن)، نوع مدل، اندازه (بلند، متوسط، کوتاه)، ظرفیت (تنگ، متوسط، گشاد) و ضخامت (نازک، متوسط، ضخیم) و میزان پوشیدگی موی سر، چهار سبک پوشش در بین زنان– ""سنتی – مذهبی""، ""سنتی شبه مدرن""، ""غیر سنتی"" و ""مدگرا""- متمایز شد. نتایج نشان می دهند که سبک پوشش ""سنتی شبه مدرن"" در بین جامعه مورد مطالعه فراوانی بیش تری دارد. هم چنین، بین سلیقه، سرمایه اقتصادی و فرهنگی ، میزان مصرف و سبک پوشش زنان همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد.

۵۳۱.

روایتی محلی از اسطوره «الهه باروری» در لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهمن فیروزمندی شیره جین مهدی رضایی خیرالنساء جودی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 25 - 43

کلیدواژه‌ها: دوران اسلامی زن سفال ایران قرون میانی نقوش تزیینی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۱۵

داستان پریان، قصه ای است که در آن شاهد اتفاقات ماوراءالطبیعی، شگفت انگیز در خلقت انسان هستیم، مقطع زمانی و مکانی در این داستان ها نامشخص و خیالی است. داستان لریِ «دخترِ دال»، حکایتِ «زادن اسطوره ای» دختری از درون تخم یک پرنده است که توسط دال (سیمرغ) در غاری در دل کوه پرورش می یابد. دختر دال با حیل? پیر زن اجیر شده ای گرفتار می شود ولی نهایتاً با کمک شاهزاده ای از دل نی ها باززاده می شود و با او ازدواج می کند. در این مقاله، با رویکردی اسطوره شناختی و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای، قصه هایی با درون مای? مشترک گردآورده و به شیوه ای توصیفی– تفسیری، قواعد حاکم بر این گونه قصه ها را با هدف تبیین بن مایه اسطوره ای مشترک و جهانی آن ها مورد بررسی قرار داده ایم. نگارندگان در پی آن هستند به کمک تحلیل محتوا و بر مبنای عناصر رمزی و اسطوره ای؛ به مدد اسطوره شناسی تطبیقی؛ واکاوی روایات اساطیری و حماسی ایران، دیگر ملت ها و اقوام و با تحلیل بن مایه های اسطوره ای شخصیت دختر دال ثابت کنند که دختر دال، یک پری و نمادی از ایزد گیاهی است و در نهایت به این پرسش اساسی پاسخ دهند که دختر دال و شخصیت های دیگر داستان هر کدام نماد چه کسانی هستند و بن مایه این داستان چه چیزی را نشان می دهد. پاسخ مقدر به این فرضیه ها و پرسش ها، دختر دال را مام - ایزدی معرفی می نماید که توسط شاهزاده از سرزمین دیوان رها می شود تا سرسبزی را به طبیعت مرده بازگرداند. پیرزن نیز، نماینده ساکنین دیار تاریکی است که نمی خواهند زمین را بارور ببینند. داستان دختر دال بن مایه تقابل حیات آبی / گیاهی را با بی آبی / مرگ نشان می دهد.

۵۳۲.

عوامل نفوذ تحریف در فرهنگ اسلامی و تأثیر آن بر تنزل جایگاه زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلی جعفری نجفی عزت السادات میرخانی نهله غروی نایینی

منبع: پژوهشنامه زنان سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: اسلام زنان اسرائیلیات تعارض متون تحریف متون فرهنگ جاهلی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۳۷ تعداد دانلود : ۱۳۷۴

مسئله جنسیت همانند قومیت و ملیت قرنهاست که در تاریخ بشریت به سبب بی بصیرتی و جهالت تاریخی فرزند آدم، بحران ها و مصایبی را به ارمغان آورده است. زنان به دلیل تفاوتی که در عین تناسب بر اساس خلقت بدیع و حکیمانه خداوند با مردان داشته و به علت نقش اساسی که در طول تاریخ بر عهده گرفته اند، در تعارض دوسویه افراط و تفریط قرار داشته، گاه او را فوق انسان دانسته و در حد پرستش بالا برده اند و گاه او را از مقام انسانی فرود آورده و شیء انگاشته اند. نگاهی به تاریخ ادیان و فرهنگ های اقوام و ملل جهان نشان می دهد زن ـ جز در دین اسلام ـ مقام شایسته ای نداشته و شخصیت او به عنوان موجودی جدا از کاروان انسانیت مطرح شده است. اسلام به حمایت از حقوق و شخصیت انسانی زن وارد میدان شد و او را انسانی برابر و مساوی با مرد دانسته و تحولی بنیادین در تفکر بشری و فرهنگ جامعه جاهلی آن روز ایجاد کرد. پس از انقلاب عظیم اسلام و تحولات ناشی از این مکتب انسان ساز، تحولی شگرف در مسائل زنان رخ داد. اما، به سبب حوادث بعد از رحلت پیامبر (ص) و بیراهه رفتن مسیر خلافت پس از رسول الله (ص)، مقابله با حاکمیت تفکر علوی، اقداماتی چون تعطیلی صدساله نقل حدیث، مجال دادن به قصه پردازان در اشاعه اسرائیلیات در جامعه اسلامی، جعل حدیث، توطئه از سوی یهودیان و همدلی بنی اسرائیل و بنی امیه در توسعه اسرائیلیات، فقدان علم و معرفت لازم در پاسخ گویی به مسائل روز، زمینه سازی برای بازگشت جاهلیت و عصبیت عربی در مسائل مرتبط با زنان و عواملی از این دست، موانعی را بر سر راه تداوم حرکت بنیادین اسلام در تحول جایگاه حقوقی و انسانی زنان ایجاد کرد. بر همین اساس و به رغم تلاش امامان شیعی در تداوم سیره پیامبر (ص)، در بسیاری از متون دینی مطالبی درباره زنان به چشم می خورد که رد پای روشنی از فرهنگ جاهلی و یهود عنود و تحریف آفرین است که لزوم بازنگری دقیق و موشکافانه آن را ایجاب می نماید تا دیدگاه حقیقی دین در مورد جایگاه و نقش زن در نظام آفرینش از میان این ابهامات نمایان گردد.

۵۳۳.

اندیشه و جایگاه زن در عرصه هنر جدید با نظری بر آثار باربارا کروگر و عکاسی تألیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا بهارلو صدیقه آقایی ابوالقاسم دادور

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۳ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 25 - 38

کلیدواژه‌ها: از آن خودسازی اصالت و تألیف باربارا کروگر عکاسی فمینیسم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۲۱۵

در میان جنبش هایی که در سد? بیستم در غرب از جایگاهی کلیدی و تعیین کننده در عرص? تفکر حاکم برخودار هستند و از پایدارترین نهضت های هنریِ موضوع گرا تلقی می شوند، می توان از جنبش هنری فمینیسم نام برد که هنرمندانِ آن، اصولاً در جهت زیر سؤال بردن ساختار هویت هنری در رابطه با جنسیت حرکت می کنند. در چنین دوره ای، در عالم هنر- که بستری برای بروز تمایلات و اندیشه ها به شمار می رود- هنرمندانی قدم در عرصه می گذارند که با توسل به ابزار و افکار هنری خویش، در پی رفع ابهامات و موانع، و از سویی به چالش کشیدن مواضعِ حاکم بر می آیند که از جمله مطرح ترین آنها، باربارا کروگر1، عکاسِ زنِ امریکایی است. کروگر در واقع در پی نقد شرایط و اوضاع حاکم، با استفاده از رسان? عکاسی و بهره گیری از امکانات آن، در جهت اشاع? اندیشه های زنانه و گرایش های زن مدار در عالم هنر قدم برداشت. عکس ها و تصاویری که او ما را با آنها مواجه می سازد، در واقع حقیقتی است پنهان از این امر، که دیدن، دیگر باور کردن نیست و آن چیزی که رویت می گردد چیزی نیست که الزاماً دریافت می شود.بر این اساس، مقال? پیش رو با در نظر گرفتن دیدگاه های زنان در عصر حاضر و محوریت قرار دادن موضوع زن در نگاه باربارا کروگر و هم چنین ملاک قرار دادن آثار وی؛ سعی در بازنمایی این گونه مسائل دارد.

۵۳۴.

رابطه میان جنسیت کارگردان و نوع شخصیت پردازی زن در سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم راودراد بهاره فتح آبادی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۳ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ 75 - 94

کلیدواژه‌ها: توانمندی زنان جنسیت سینمای ایران شخصیت پردازی زنان نشانه شناسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۹۱

این مقاله حاصل پژوهشی است که به بررسی رابط? میان «جنسیت کارگردان» و «نوع شخصیت پردازی زن نقش اول» در فیلم های سینمایی پرداخته است. به این منظور، شش فیلم سینمایی که در دور? اصلاحات با موضوعات مرتبط با زنان توسط کارگردانان صاحب سبک سینمای ایران (سه کارگردان مرد و سه کارگردان زن) ساخته شده؛ انتخاب و با روش «نشانه شناسی» تحلیل شده اند. این فیلم ها شامل واکنش پنجم، گیلانه، زندان زنان، مهمان مامان، کاغذ بی خط و سگ کشی هستند که با توجه به معیارهای استخراج شده از نظریات توانمندسازی زنان – منابع، عاملیت و دستاوردها- شخصیت زن نقش اول آن ها در قالب شخصیت پردازی منطقی و غیرمنطقی از زنان تحلیل شده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که زنان نقش اول در فیلم های بررسی شده با معیارهای توانمندسازی عمدتاً توانمندی بالایی نداشته اند و اغلب به صورت قربانی و شکست خورده به نمایش گذاشته شده اند و تفاوت چندانی بین کارگردان های زن و مرد در نوع شخصیت پردازی زن نقش اول فیلم ها وجود ندارد.

۵۳۵.

تحولات نماد الوهی فرشته با الهام از نقش فروهر و بُن مایه سیمرغ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اسفندیار اختیاری آزاده پشوتنی زاده رامین اخوی جو

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۳ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ 5 - 23

کلیدواژه‌ها: بن مایه سیمرغ عناصر زنانه (تأنیث) نقش فروهر نماد فرشته هنر ایرانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۸۸

در هنر ایرانی، همواره حضوری از نیروی مافوق طبیعی در قالب تصاویر طبیعی رخ می نماید و همواره جهان خاکی آدمیان را با ماوراء آن پیوند داده است. این هدف جز با تعمق بر دو کهن الگوی فروهر و سیمرغ در به ظهور رسانیدن نماد فرشته محقق نخواهد شد. در این تحلیل، سعی بر آن است، تا با گردآوریهای اسنادی و کتابخانه ای به تحلیل و توصیف موضوع اقدام نموده و در ادامه به ریشه یابی نقش فرشته در کهن الگوی فروهر و سیمرغ پرداخته و با استناد به آیات و روایات مذهبی، به توجیه مناسبی در جهت شکل گیری فرم ظاهری فرشته به صورت انسان بالدار دست بیابیم. نگارندگان بر این باورند که نقش فرشته در هنرهای ایران، دارای رابطه معنادار بصری و معنوی محکمی با نقش فروهر و سیمرغ است؛ عناصر زنانه (تأنیث) در الگوی تصویری فرشته با بنیان های روانشناختی و زیربنای تاریخی در آمیخته و ریشه هایی بس عمیق در گوهر هنر و فرهنگ ایران دوانیده است.

۵۳۶.

لالایی ها، رسانه ای زنانه یا ملودی خواب آور کودکانه؟ (تحلیلی جامعه شناختی از لالایی های منطقه لامرد فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حلیمه عنایت مریم حسینی جواد عسکری چاوردی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۳ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 57 - 76

کلیدواژه‌ها: خانواده رسانه زنان فارس کودکان لالایی لامرد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۷۰

هدف از پژوهش حاضر تحلیل مضامین لالایی های منطق? لامرد فارس از دیدگاه جامعه شناسی و ترسیم وضعیت زنان در خانواده و کشف کارکردهای لالایی در منطق? مذکور می باشد. این پژوهش به شیوه تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی انجام شده است. یافته های پژوهش در دو بخش عرضه گردیده است. در بخش نخست به مفاهیم مرتبط با ساختار خانواده و کارکرد لالایی ها در روابط زن و شوهر و در بخش دوم به کارکرد لالایی ها در روابط مادر و کودک پرداخته شده است. نتایج مطالعه، وضعیت زنان در جامع? مردسالار و سنتی را به تصویر می کشد و مدعی است که لالایی ها در چنین شرایطی کارکردهای پنهانی برای زنان داشته است. اول، فضای اعتراض برای زنان ایجاد نموده است؛ دوم، شرایطی برای گفت و شنود و بیان خواسته ها و به عبارت بهتر تسهیل روابط، مهیا ساخته است؛ سوم، فضایی برای تخلیه فشار ساختاری و روانی موجود فراهم آورده است. لذا باتوجه به نوع کارکردهای لالایی ها برای زنان، در مجموع می توان لالایی ها را به مثابه رسانه ای زنانه دانست.

۵۳۷.

جایگاه زن در تمدن فراعنه با تأکید بر نتایج باستان شناسانه دوره امپراطوری جدید (1000 -1500 ق.م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهاره جواهری

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۳ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 97 - 118

کلیدواژه‌ها: الهه جایگاه حقوق زن فرعون مصر باستان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۵۹

پروفسور ژان یویوت، یکی از بزرگترین مصرشناسان فرانسه می گوید: «شاید به خلاف آنچه خود مصری ها می پندارند، خاستگاه همه چیز در مصر نباشد، ولی باید بپذیریم که حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح، مصر?1? از سرزمین های همسایه اش بسیار پیشرفته تر بوده است. نشانه های ماندگار، شاهکارهای معماری و آثار هنری به جا مانده از آن، از ورای قرن ها به دست ما رسیده اند؛ و همین امر شهرتی بیش از تمدن های دیگر آن زمان برایش به ارمغان آورده است.» (یویوت، 112) تاکنون بارها در مورد این کشور، حکمرانان آن، این که فراعنه که بودند و چه کردند سخن ها گفته و کتاب ها نوشته اند. ما در این مقاله می کوشیم به چشم انداز دیگری از مصر باستان بپردازیم: حضور زنان در سطوح مختلف معنوی و اجتماعی و برخورداری آنها از حقوق و امتیازاتی که نه تنها در آن دوران، بلکه حتی امروز نیز بسیاری کشورهای دیگر از آنها بی بهره اند. در مصر فراعنه، اوج معنویت از آن زنان بود، زنان می توانستند در رأس بالاترین مناصب حکومتی و دولتی قرار گیرند و حتی گاهی در مقام فرعون، زمام امور را در دست بگیرند.

۵۳۸.

نیازسنجی آموزشی زنان روستای قمام شهرستان سنقر (بر مبنای مدل بوریچ و تحلیل کوادرانت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کیومرث زرافشانی حسین آگهی خوشقدم خالدی

منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۹ بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: نیازسنجی نیازهای آموزشی زنان روستایی مدل بوریچ مدل کوادرانت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۵۳۷ تعداد دانلود : ۱۸۳۴

در بسیاری از برنامه های آموزشی ترویجی توجه اندکی به نیازهای آموزشی از دیدگاه مخاطبین و کارشناسان ترویج می گردد و درنتیجه اثربخشی فعالیت های ترویجی تحت شعاع قرار می گیرد. لذا هدف از این پ ژوهش توصیفی- پیمایشی بررسی نیازهای آموزشی زنان روستای قمام شهرستان سنقر با استفاده از دو مدل نیازسنجی بوریچ و کوادرانت بود. جامعه آماری این مطالعه را زنان روستای قمام در شهرستان سنقر و کارشناسان ترویج تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان تعداد 100 نفر از زنان روستایی انتخاب شدند. با توجه به محدودیت تعداد کارشناسان ترویج اقدام به سرشماری نموده و تعداد 35 نفر از آنان در این مطالعه شرکت نمودند. این پژوهش در دو مرحله انجام گردید؛ نخست نیازهای آموزشی زنان روستایی از دیدگاه خودشان با استفاده از پرسشنامه مبتنی بر مدل بوریچ مشخص گردید. نتایج این بخش نشان داد که 12 نیازآموزشی، دارای بالاترین اولویت می باشند که 3 اولویت اول به ترتیب شامل اقتصاد خانه داری، آموزش تغذیه کودکان و مهارت های طبخ غذا بود. در مرحله دوم با استفاده از مدل کوادرانت نیازها از دیدگاه زنان و کارشناسان تطبیق داده شد، نتایج نشان داد که اکثر نیازهای آموزشی از دید گاه زنان وکارشناسان با یکدیگر تطابق دارد. به منظور اثربخشی برنامه های ترویجی، توجه به دیدگاه زنان روستایی و کارشناسان ترویج امری ضروری بوده و این مساله با استفاده از مدل نیازسنجی بوریچ و کوادرانت امکان پذیر است

۵۳۹.

ره آوردهای آموزشی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون در مورد زنان شهر کازرون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرهاد خرمایی سهیلا ضیایی فرنگیس درویشی بیتا علایی تهمینه تورانی

منبع: جامعه شناسی زنان دانشگاه آزاد واحد مرودشت سال دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: زنان فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی ره آورد آموزشی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۷۵ تعداد دانلود : ۱۰۷۶

هدف از این پژوهش بررسی نگرش زنان نسبت به ره آوردهای آموزشی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون در مورد زنان شهر کازرون بوده است. این پژوهش مطالعه ی پیمایشی - توصیفی است که در آن داده ها به شکل مقطعی و از راه تکمیل پرسشنامه ی نگرش سنجی لیکرت در دو بعد آموزشی و فرهنگی گرد آوری شده است. نمونه ی پژوهش را 1677 نفر از زنــان و دختران شهر کازرون که بیش از 15 سال سن داشته اند، تشکیل داده است. نمونه ها به روش خوشه ای - تصادفی از میان زنان خانه دار، شاغل، دانشجویان و دانش آموزان دبیرستانی انتخاب شده است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری مناسب برای تجزیه و تحلیل داده های کمی و کیفی (مربع کای، تست دو جمله ای، ضریب همبستگی و اندازه-گیری مکرر) تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش نشان داد که نگرش زنان شهر کازرون نسبت به ره آوردهای آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی برای زنان بویژه از نظر افزایش تعداد دانشجویان دختر و ورود بیش تر دختران به مقاطع بالاتر تحصیلی و نسبت به ره آوردهای فرهنگی دانشگاه بویژه افزایش خودباوری و احساس شایستگی و افزایش حساسیت به مسایل روز مثبت بوده است و از نظر زنان، ره آوردهای آموزشی دانشگاه بیش از ره آوردهای فرهنگی آن بوده است

۵۴۰.

بررسی وضعیت زن در خانواده و جامعه ی دوره ی ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کریم گلشنی راد

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۲ بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ 117 - 131

کلیدواژه‌ها: ازدواج حقوق دوره ی ساسانی زن طلاق قانون

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۷

بسیاری از نویسندگان و محققین معاصر از جمله بارتلمه، نویسنده کتاب «زن در حقوق ساسانی» و کریستن سن نویسنده کتاب «ایران در زمان ساسانیان»، معتقدند که وضعیت زنان در دوره ساسانی بسیار بد بود و با آن ها مانند بردگان و اشیاء برخورد می شد. با مطالعه منابع مذهبی و غیرمذهبی مربوط به دوره ساسانی، از جمله اوستا و ماتیکان هزارداتستان، متوجه می شویم که زن در دوره ساسانی می توانست در دادگاه شهادت بدهد، هنگام ازدواج نظر دختر را جویا می شدند و پدر حق نداشت دختر خود را به زور شوهر دهد، حتی دختر می توانست بدون اجازه والدین خود با شخص مورد علاقه ازدواج نماید، زن وقتی ازدواج می نمود می توانست به کارهای اقتصادی بپردازد و حتی شوهر خود را طلاق دهد. بنابراین مشخص می شود که زن در آن دوره دارای مقامی مناسب در جامعه بوده است.

درخت حوزه‌های تخصصی