شهلا باقری

شهلا باقری

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۶ مورد.
۱.

مطالعه عوامل پیشران و بازیگران مؤثر در تحولات آینده آموزش زبان های قومی و محلی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و چهارم پاییز ۱۴۰۲شماره ۶۳ 49 - 82

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری فرهنگی برنامه ریزی آموزشی زبان های قومی و محلی تحلیل بازیگر عوامل پیشران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۵۵
سیاست گذاری در مورد آموزش زبان های قومی و محلی مانند هر موضوع دیگری نمی تواند تنها با تکیه بر رهنمودهای ارزشی و هنجاری و بدون توجه به شرایط محیطی و ملاحظات راهبردی باشد. برای این منظور پژوهشی باهدف شناسایی عوامل پیشران و بازیگران تأثیرگذار در موضوع آموزش زبان های قومی و محلی در ایران صورت گرفت. برای شناسایی عوامل پیشران از روش «تحلیل اثرات متقابل» با استفاده از نرم افزار میک مک و برای «تحلیل بازیگران» از نرم افزار مکتور بهره جستیم. به عنوان مهم ترین نتایج: برای پیشگیری از فروافتادن گروه مهم «فعال قومی» در ائتلاف مخالفان نظام سیاسی؛ برای تداوم همراهی گروه «همگرای خواهان افزایش سهم قومی»؛ و همچنین برای خنثی نمودن عوامل «ملت سازی قومی» و «واگرایی قومی»، پیشنهاد می شود سیاستگذار بی عملی نسبی خود در موضوع آموزش زبان های قومی و محلی را کنار گذاشته و با اقدامی سنجیده کنترل میدان را به دست بگیرد. لیکن برنامه آموزشی زبان و ادبیات قومی و محلی به هیچ عنوان نباید واجد ویژگی های «فراگیری» و «معیارسازی» که مطالبه اصلی «مبارزان قومی» با هدف ملت سازی است، باشد. در مقابل برنامه آموزشی مطلوب می بایست «نخبه گرایانه»، با هدف شناسایی و شکوفا نمودن استعدادها و ناظر به حفظ گونه های مختلف زبان های بومی به عنوان میراث زبانی کشور و به دور از تأثیرپذیری از گونه های خارجی باشد.
۲.

فراتحلیل تأثیر اوقات فراغت بر اخلاق اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 820 - 837

کلیدواژه‌ها: فراتحلیل اوقات فراغت اخلاق اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف از تحقیق حاضر، ارائه فراتحلیلی از پژوهشهای انجام شده پیرامون تأثیر الگوهای مختلف اوقات فراغت بر اخلاق اجتماعی ایرانیان می باشد. این تحقیق درحوزه تعاریف و مفاهیم مرتبط با "اوقات فراغت"، بیشتر متمرکز بر نظریات دومازیه، پارکر و رویکرد متاخرتر روجک، و چارچوب نظری آن بر اساس رویکرد جامعه شناسان کارکردگرا، بویژه دورکیم می باشد. این تحقیق با روشی فراتحلیلی و با استفاده از داده های اسنادی وکتابخانه ای به بررسی تاثیر اوقات فراغت بر اخلاق اجتماعی ایرانیان از طریق مطالعه نمودهای آن در زمینه هایی همچون سرمایه اجتماعی، هویت ملی، سلامت اجتماعی، ارزشهای اجتماعی و مصرف فرهنگی پرداخته است. یافته های تحقیق بیانگر ضرورت بازنگری دررویکرد مرسومی است که اغلب اوقات فراغت را بعنوان متغیری وابسته در نظر می گیرد، زیرا نتایج این پژوهش نشان میدهد امروزه اوقات فراغت خود بعنوان متغیری مستقل می تواند سایر حوزه های زندگی اجتماعی از جمله اخلاق اجتماعی را به انحاء مختلف تحت تأثیر قرار دهد.
۳.

مطالعه فرایند هویت یابی زنان در شبکه های اجتماعی (مورد مطالعه: زنان کاربر اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1029 - 1059

کلیدواژه‌ها: هویت یابی اینستاگرام زنان کاربر هویت تلفیقی فرامدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۷۸
ظهور شبکه های اجتماعی، به ویژه اینستاگرام با ماهیت تصویری در فضای غیررسمی و جذاب برای زنان، نقش قابل توجهی در ساخت هویت شخصی آنها ایجاد کرده است. ازاین رو، زنان در تلاش اند با فعالیت در این شبکه، هویت و تصویری متمایز و جدید از خود به نمایش بگذارند و آنان بدین طریق در گروه های مختلف احساس تعلق و نقش آفرینی می کنند. تحقیق حاضر با پشتوانه ادبیات مفهومی و نظری موجود در حوزه هویت، با فن مصاحبه نیمه ساختاریافته به گردآوری داده ها پرداخته و با رویکرد کیفی و بهره گیری از روش زمینه ای اشتراوس و کوربین داده ها را تحلیل کرده است. 30 کاربر فعال اینستاگرامی (زن) با روش نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند انتخاب و به شیوه حضوری و آنلاین مورد مصاحبه قرارگرفته اند. یافته های به دست آمده، بیانگر 4 مقوله اصلی شامل «انتخاب نمایش خود در زیست جهانی زنانه»؛ «اینستاگرام، ساحت تعامل با مخاطب تأثیرگذار»؛ «بازسازی معنا و هویت یابی فرایندی» و «بازسازی تعاملات حوزه زندگی خصوصی»، است. مقوله هسته ای در این بررسی «هویت نوظهور تلفیقی و فرا مدرن» است که سایر مقولات را درمی گیرد. همچنین در مقوله هویت یابی فرایندی، سه نوع تیپ هویتی پیشین، هویت در مواجهه و هویت پسین با اقتباس از رویکرد نظری شکل گرفته است. مؤلفه ی تیپ ها، پیشینی محصول چارچوب های مشخصی چون تحصیل و اشتغال مرسوم در جامعه بوده درحالی که مؤلفه هویت، در مواجهه ابراز خود دلبخواه نمایشی و هویت پسین، سیالیت و تلفیق است. نتایج نشان می دهد که در اینستاگرام به واسطه شکل کارکردی و ساختاری آن و تغییر نوع و موضوع علقه های اجتماعی، زنان ایرانی با بازنمایی خودی خلق شده و فرامدرن در قالب تلفیقی از نقش های زنانه سنتی مدرن، هویتی خودانتخابی را تعریف کرده اند که نه افسارگسیخته و آزاد و نه دست وپابسته محدودیت های دنیای واقعی و از پیش تعیین شده است.
۴.

نقدی بر عرصه کارکردهای سازمان ملل متحد در دفاع از حقوق زنان

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه حقوق بشری سال ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 48-66

کلیدواژه‌ها: حقوق زنان سازمان ملل متحد برابری جنسیتی اسناد وقراردادهای بین المللی فرهنگ غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۴۳۷
با نگاهی به تاریخ، متوجه تلاش های انجام شده توسط سازمان های بین المللی در حوزه دفاع از زنان می شویم تا به پشتوانه آن ها، زنان بتوانند حقوق فردی و اجتماعی از دست رفته خود را باز یابند. سازمان ملل متحد و کمیته های وابسته به آن، از همان آغاز تأسیس، برای نیل به اهداف حقوق بشری و ایفای نقش حمایتی خود، نسبت به احقاق حقوق زنان، تلاش هایی انجام داده اند که می توان آن ها در قالب صدور اعلامیه ها و برگزاری کنوانسیون ها و کنفرانس های بین المللی مشاهده کرد، اما با این حال، آن چه که محل تأمل است، این است که این سازمان ها، با وجود همه اقدامات و تلاش های انجام شده، هنوز نتوانسته اند در حوزه دفاع از زنان، به موفقیت های چشمگیری دست یابند. علت این ناکامی ها را می توان در ناهمگونی مفاد این اسناد با فطرت انسان ها و تحمیل نگرش ها در کنار جهانی سازی فرهنگ منحط غربی، جست وجو کرد. برابری جنسیتی، انسان محوری و آزادی های بی حدوحصر که مبنای تدوین کنوانسیون ها و اعلامیه های سازمان های بین المللی است، با آموزه های دینی و بومی بسیاری از ملت ها در تعارض است. با بررسی محتوایی اسناد بین المللی درمی یابیم که مکاتب فکری غربی ها، پشتوانه اصلی و نظری این اسناد هستند. ازهمین رو، این اسناد برای کشورهای اسلامی به ویژه ایران قابلیت اجرا ندارند. در این راستا، مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای، به تحقیق و بررسی این موضوع پرداخته است.
۵.

سیاست فرهنگی و حقوق بشر مهاجران افغانستانی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 195 - 229

کلیدواژه‌ها: مهاجران افغانستانی سیاست فرهنگی حقوق بشر جهان گرایی ملی گرایی تحلیل سیاست تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۵۲
اتخاذ سیاست های فرهنگی در مواجهه با مهاجران خارجی، پیش از هر چیز تصویری است که سیاست گذاران از «خودی» و «بیگانه» ارائه می دهند. سیاستگذاری برای حقوق بشر این مهاجران نیز بر همین تصور از خودی و بیگانه مبتنی است. در پی اشغال کشور افغانستان توسط شوروی سابق و پس از آن بروز جنگ داخلی در این کشور، چگونگی مواجهه با بحران مهاجرت افغانستانی ها به ایران بارها طی چهار دهه گذشته در نهادهای سیاستگذاری کشور مورد توجه قرار گرفته است. کمیساریای عالی امور پناهندگان ملل متحد، تعامل ایران با مهاجران افغانستانی در این مدت را نمونه ای موفق از میزبانی جمعیت بزرگ پناهجویان معرفی کرده است. تحقیق حاضر، به عنوان یک «تحلیل سیاست»، با هدف بررسی سیاست های فرهنگی تضمین کننده حقوق انسانی مهاجران افغانستانی در ایران و با اتخاذ روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه به بررسی مذاکرات مجلس شورای اسلامی، بیانات امام خمینی و برخی از مسئولین در مورد مهاجران افغانستانی پرداخته است. طبق نتایج به دست آمده، سیاست کلان فرهنگی کشور عمدتاً جهان گرای اسلامی و به دور از مؤلفه های ملی گرایی بوده است؛ لذا مهاجران افغانستانی به عنوان برادران مسلمان مورد استقبال قرار گرفته اند. تنها در مقاطعی که گفتمان های توسعه گرایی و جهان گرایی لیبرال قدرت نسبی را در اختیار داشته اند برخی مطالبات ملی گرایانه، محدودیت هایی را برای این مهاجران ایجاد نموده است.
۶.

مقایسه رئالیسم اسلامی و رئالیسم انتقادی ازمنظر جامعه شناختی

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال پنجم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) 47-71
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۲۳
در این مقاله آرای دو نماینده رئالیسم انتقادی (باسکار و آرچر )با دو نماینده رئالیسم اسلامی(علامه طباطبایی و استاد مطهری)، ازمنظر جامعه شناختی مقایسه شده است. ازآنجاکه رئالیسم وجه مشترک هر دو مکتب است، این وجه مشترک در سه حوزه هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی، هویت ویژه ای به آنها بخشیده است که آنها را به وضوح از مکاتب غیررئالیست(اثبات گرا، تأویل گرا، تجربه گرا) متمایز می کند؛ ازطرف دیگر، هریک از این دو نوع رئالیسم، تمایزاتی در هر سه حوزه دارند. بر این اساس، این مقاله با استفاده از روش تطبیقی درپی دستیابی به دو هدف است: 1. بر آن است تا هویت ویژه رویکرد رئالیستی را در سه حوزه هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی ازمنظر جامعه شناختی نشان دهد؛ 2. با توجه به موارد تمایز بین دو نوع رئالیسم، امکان داوری درباره آنها را فراهم آورد.
۷.

برساخت معنایی تأخیر سن ازدواج بر اساس نظریه زمینه ای (مطالعه موردی دانشجویان دختر شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۷ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 43 - 69

کلیدواژه‌ها: بالا رفتن سن تأخیر در ازدواج دختران دانشجو روش کیفی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۲
تجرد، بالا رفتن سن ازدواج و خیل عظیم دختران مجرد بالای 30 سال، آمار بالای تحصیل کرده های مجرد و گفتمان عمومی جامعه در رابطه با کاهش شدید ازدواج به نظر می رسد پژوهش گران و اندیشمندان را مجاب کرده باشد تا این موضوع را مسئله ای اجتماعی بدانند. هدف پژوهش حاضر کشف معنا و علت های بالا رفتن سن و تأخیر ازدواج در میان دختران است. در بخش روش شناسی، از روش شناسی کیفی و راهبرد نظریه زمینه ای استفاده شد. تعداد 33 دانشجوی دختر به صورت هدفمند به مدت بیش از یک سال بررسی شدند. پانزده مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال کدگذاری داده ها استخراج شد: تحصیلات و بازاندیشی فرصت های فردگرایانه، ادامه تحصیل مشغولیتی بازدارنده، تجربه رابطه با دیگری مهم، واکاوی شکست دیگران (خاطرات منفی)، ترس از طلاق، اعتماد ناپذیری و متعهدنبودن مردان، محدودیت شغلی و جبر تحصیلی، سرزنش، تحقیر و اعمال فشار بر دختران مجرد، تحکم و نادیده انگاری نظر دختر، انگیزه های دوران تجرد، دوران رهایی و مسئولیت ناپذیری، جهاز، بازتولید فرهنگی مشقت بار، درآمد و تمکن مالی عاملی مهم برای تشکیل خانواده، روابط عاشقانه مدرن: سبک زندگی غربی، جمود و وسواس ناشی از افزایش سن و بزرگ پنداری دافعه های ازدواج. «تجربه تجرد، تأخیری معنادار» به عنوان مقوله نهایی انتخاب شد و در پایان مدل پارادایمی مستخرج از داده ها طرح شد.
۸.

راهبردهای تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 75 - 120

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی برنامه درسی چندفرهنگی روش SWOT روش SOAR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۰ تعداد دانلود : ۵۰۰
برنامه درسی به عنوان یک سند سیاسی در هر جامعه ای موظف است ارزش ها و سیاست های اساسی جامعه را در خود منعکس سازد. در این تحقیق به ارائه راهبرد در تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در آموزش عالی می پردازیم که نتایج آن در کلیه دانشگاه های وزارت علوم کاربرد دارد. این پژوهش از نظر هدف از زمره تحقیقات کاربردی و از نظر روش، پیمایشی وتوصیفی-تحلیلی است که برای تدوین چارچوب نظری تحقیق و مروری بر تحقیقات پیشین، از روش کتابخانه ای(اسنادی) بهره گرفته شده است. برای جمع آوری داده ها از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری10000 نفری اساتید، کارکنان و دانشجویان ورودی سال های 91 تا 96  دوره کارشناسی پیوسته دانشگاه فرهنگیان، تعداد 373 نفر محاسبه شد. در این پژوهش از تحلیل سواتSWOT  برای شناسایی قوت ها و ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها و ارائه مهم ترین راهبردهای برنامه درسی چندفرهنگی استفاده شده است. همچنین از مدل استراتژیک SOAR برای تدوین استراتژی توسعه و تشریح قوت ها، فرصت ها، آرمان ها و نتایج استفاده شده است. سپس با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی، گزینه های مختلف استراتژی شناسایی شده و مورد ارزیابی قرار گرفت. بهترین استراتژی برای تدوین برنامه درسی چندفرهنگی این گونه به دست آمد: "برنامه های درسی و سرفصل های آموزشی را بر اساس تنوع فرهنگی کشور طوری تنظیم کنیم که سیاست"وحدت در حین کثرت" به معنای واقعی اجرا گردد".
۹.

پدیدارشناسی کالاشدگی هنر: ادراک تجربه زیسته هنرمندان موسیقی آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 323-346

کلیدواژه‌ها: کالاشدگی هنر محتوازدایی تجربه زیسته عامیانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۲۹۴
در پژوهش حاضر، به توصیف و تحلیل تجربه زیسته هنرمندان موسیقی آذربایجان شرقی و ادراک آنان از کالایی شدن هنر موسیقی پرداخته شده است. در این پژوهش با رویکرد پدیدارشناسانه، کالایی شدن هنر موسیقی بررسی شده است. اساتید موسیقی آذربایجان شرقی که در ماه های خرداد و تابستان 1395 در آموزشگاه های معتبر آذربایجان شرقی حضور داشتند، جامعه موردمطالعه را تشکیل داده اند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری هدفمند و رویکرد گلوله برفی بروزیابنده استفاده شده است. بر اساس اشباع داده ها، حجم نمونه 10 مصاحبه بود. تکنیک جمع آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق بود که توصیف و تجربه زیسته اساتید هنر از مفهوم کالایی شدن موسیقی تحلیل شده است. مطابق با یافته های تحقیق، مقوله های نهایی زمینه ساز کالایی شدن در چهار مقوله نهایی دسته بندی شدند: سیاست زدگی و عامیانگی هنر، تخصص زدایی و محتوازدایی، تقابل ارزش های سنتی و مدرن و هنر به مثابه بازار.برطبق مصاحبه ها، پیامدهای چنین پدیده هنری در قالب مفاهیم زیر مقوله بندی شدند: کاهش ادراک هنری مخاطبان، هنر در خدمت و تابعیت اهداف اجتماعی. درنهایت، رویکرد های مدنظر اساتید به کالایی شدن هنر موسیقی، در ذیل رفتارهای محافظه کارانه و رفتار منتقدانه دسته بندی شدند.
۱۰.

سیاست گذاری خانواده؛ الگوهای تعامل دولت و خانواده(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 135 - 152

کلیدواژه‌ها: خانواده سیاست گذاری دولت دیدگاه نهادی دیدگاه ساخت وظیفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۷۲۶
کارکرد چندساحتی خانواده در تولید و بازتولید کنش ها، ساختارها، روابط و... و رابطه دیالکیتکی غیرقابل انکار آن با نظام کلان (جامعه) موجب شده تا توجه به خانواده به عنوان مهم ترین و اولین نهاد اجتماعی تأثیرگذار و تأثیرپذیر از تغییرات اجتماعی موضوعیت پیدا کند. بدیهی است متولی نظام کلان (دولت) باید در راستای تقویت کارکردهای چندساحتی خانواده، که به نوعی تضمین سلامت اجتماعی را در پی دارد، تعامل خود را با خانواده هدفدار سازد. سیاست گذاری خانواده، ضمن مطالعه و بررسی نیازها، اقتضائات و آسیب های خانواده، به اشکال تعامل دولت و خانواده نیز می پردازد. این نوشتار درصدد است تا الگوهای تعامل دولت و خانواده را با توجه به اهمیت سیاست گذاری خانواده، تبیین و تحلیل کند. بدیهی است که هر یک از الگوهای یاد شده، اقتضائاتی را به همراه دارد که اتخاذ دو یا چند الگو را به صورت همزمان برای دولت در سیاست گذاری خانواده ناممکن می سازد.
۱۱.

رهاورد جامعه شناس مسلمان در تنقیح دوگانه ساختار و عاملیت: بررسی موردی سه نظریه

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال چهارم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) 93-118
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۷۰۰
«ساختار و عاملیت» ازمهم ترین مباحث نظری و بنیادی موجود در جامعه شناسی معاصر است. ساختار و عاملیت هریک دارای ویژگی های مخصوص به خود هستند.ضرورت توجه به این دو عنصر در تبیین پدیده های اجتماعی، منجر به پدیدآمدن نظریات متنوعی شده است که هریک ازطریق فرایند متفاوتی، سعی در حفظ اصالت یکی، یا توأمان این دو در یک نظریه اجتماعی دارند. این مقاله با استفاده از روش مقایسه ای، درصدد کشف عناصر مشترک و متمایز موجود در سه نظریه مربوط به تبیین مسئله «رابطه ساختار و عاملیت» است. سه نظریه ای که می خواهند به این دو، توأمان توجه کنند. نظریات مورد بررسی، نظریه «ساختاربندی گیدنز»، نظریه«تکوین آرچر» و نظریه «اصالت فرد جمع رابطه زاهد» هستند. در این بین، نظریه زاهد تبیین جامع تری از نوع رابطه ساختار و عاملیت ارائه داده است. نتیجه ای که از مقایسه بین این نظریات حاصل می شود این است که سازوکار و مکانیسم ارتباطی بین ساختار و عاملیت، با استنادات دینی موجود در نظریه زاهد به عنوان یک جامعه شناس مسلمان قادر است نشان دهد که عاملیت چگونه با ساختار ارتباط می یابد و ساختار چگونه با عاملیت مرتبط می شود.
۱۲.

مطالعه تجربه زنان عضو هیات علمی دانشگاه از ایفای مسئولیت های خانوادگی و شغلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ 117 - 134

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی تعارض نقش ها زنان مسئولیت های خانوادگی شغلی هیئت علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۰
روند روبه افزایش مشارکت زنان در آموزش عالی به عنوان عضو هیئت علمی و پذیرفتن نقش های اجتماعی هرچند از پیشرفت در عرصه علمی و اجتماعی نشان دارد، تعدد نقش های اجتماعی و خانوادگی در این حیطه چالش های جدیدی را به وجود آورده است. این مطالعه به درک پدیدار شناسانه از وضعیت زنان عضو هیئت علمی در جایگاه ایفای نقش های شغلی و خانوادگی آنان پرداخته است. پژوهش حاضر با رویکرد پدیدارشناختی از نوع تحقیق کیفی است. روش گردآوری داده ها از طریق مصاحبه مسئله محور انجام شد. مشارکت کنندگان 13 نفر از استادان خانم عضو هیئت علمی دانشگاه های تهران اند که براساس نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. در تحلیل نتایج از تحلیل مضمون و روش کولایزی استفاده شده است. یافته های تحقیق در چهار مضمون اصلی «نقش خانگی و ایفای نقش در خانواده»، «نقش شغلی و ایفای نقش در دانشگاه»، «توأمانی ایفای نقش های شغلی و خانوادگی « و «مواجهه با حل مسائل و مشکلات توأمانی ایفای نقش های دوگانه» طبقه بندی شد. از درک معنایی مقوله ها این گونه استنتاج شد که استادان هیئت علمی زن با چالش هایی در خصوص تعدد نقش های شغلی و خانوادگی مواجه اند که در صورت اتخاذ تدابیر و راهبردهای مناسب از سوی فرد، خانواده یا سازمان مربوطه به راحتی می توانند بین نقش ها و مسئولیت های خود تعادل ایجاد کنند.
۱۳.

بررسی جریان های فکری فرهنگی موثر بر مطالبات حقوقی زنان در ایران پس از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۶ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ 313 - 326

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی حقوق جریان های فکری فرهنگی حقوق زن واقع گرایی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۷
مقاله حاضر با بررسی مبانی اندیشه ای جریان های فکری فرهنگی ایران پس از انقلاب اسلامی، به تبیین رابطه هریک با حقوق زن پرداخته است. سؤال اصلی آن است که با کدامین معیار می توان تصویری از فضای نظری جامعه ایران به دست داد و همبستگی میان جریان های اجتماعی با حوزه های حقوقی را بیان کرد. در بخش نظری، رابطه جریان های اجتماعی با مطالبات حقوقی، نظریه های مکتب «واقع گرایی اجتماعی» ملاک قرار گرفته است که به همبستگی تحولات اجتماعی با تحولات حقوقی اعتقاد دارد و اینکه این همبستگی اثرپذیریِ قواعد حقوقی از افکار و اعتقادات افراد دخیل در آن و پویایی حقوق را نشان می دهد. در بخش جریان شناسی نیز، چرایی و چگونگی تقسیم بندی جریان ها، برحسب دین محوری و رابطه آن ها با سنت و مدرنیته است. این پژوهش مبتنی بر روش تحلیلی استدلالی و نتایج یافته ها حاکی از آن است که در نظام اسلامی ایران، که حقوق از شریعت دینی استنباط می شود، موضع گیری در برابر این امر، دو رویکرد کلی «دینی» را که حقوق اسلامی را به حق می دانند و «غیردینی» که اساس تبعیض در حقوق را دینی بودن آن می داند به وجود می آورد. در گام بعدی، موضع گیری ها در زیرمجموعه این دو رویکرد به سنت و مدرنیته، خرده جریان های سنت گرا، تمدن گرا، و روشنفکری دینی را در بخش دینی و روشنفکری سکولار و معاند را در بخش غیردینی ایجاد می کند، که عملکرد هریک در برابر تحولات اجتماعی و زمینه اعتقادی جامعه، حقوق متفاوتی را برای زنان طلب می کند.
۱۴.

کاستی های مفهومی و گسست تحلیلی در دیدگاه فرهنگی از "جامعه شناسی خانواده ایرانی"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ 5 - 23

کلیدواژه‌ها: اغتشاش مفهومی و تحلیلی جامعه ایرانی خانواده ایرانی فمینیسم خاص ایرانی نظام سه پایه ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۸
نظریه سازی در ادبیات جامعه شناسی به طور عام و در حوزه جامعه شناسی خانواده به طور خاص، کم و بیش دچار اغتشاش مفهومی است. طرح کننده مفهوم "نظام سه پایه ایرانی"، سعی در تحلیل وضعیت خانواده و تغییر و تحولات آن در ایران از رهگذر پدیده مدرنیته را دارد. این مقاله با بررسی چارچوب مفهومی نظام سه پایه ایرانی و مفاهیم وابسته به آن به این نتیجه می رسد که این دیدگاه در چهار مفهوم "جامعه ایرانی"، "خانواده ایرانی"، "زن ایرانی" و "فمینیسم خاص ایرانی" با یک دیدگاه جزء نگرانه به فرهنگ، دچار کاستی مفهومی و در تبیین وضعیت خانواده و رابطه با دولت و دین، دچار گسست تحلیلی است. کاستی های مفهومی این دیدگاه در متن مقاله غالباً به شکل سؤال مورد توجه واقع شده است. سؤالاتی که عمدتاً بدون پاسخ از سوی صاحب دیدگاه رها شده و یا به شکل متناقضی صورت بندی شده است. در مجموع به نظر می رسد چارچوب های مفهومی و نظری این دیدگاه که بعضاً در کتاب های درسی رشته های جامعه شناسی و مطالعات زنان و خانواده استفاده می شود، محتاج بازنگری، بازاندیشی و انسجام بخشی است.
۱۵.

ارزش افزوده کار خانه داری زنان و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۹ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ 89 - 109

کلیدواژه‌ها: ارزش افزوده رهیافت ستانده رهیافت نهاده زنان خانه دار کارخانه داری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۷۴
کار خانه داری زنان در محیط خانه، دارای ارزش اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است و مشتمل بر انجام فعالیت های متنوع زنان در خانه است که عمدتاً، پنهان و نامحسوس بوده و به علاوه نقش آن در اقتصاد و اجتماع تبیین نشده است. به عبارت دیگر، بخش اعظم فعالیت هایی که زنان در زمینه نگهداری و تداوم منابع انسانی و مراقبت از کیان خانواده انجام می دهند و محل اجرای آن در منزل است، در حسابرسی ها و آمارگیری های ملی به حساب نمی آید. هدف این مقاله، محاسبه ارزش افزوده کار خانه داری زنان و بررسی برخی عوامل مؤثر بر آن است. بر اساس محاسبات، ارزش افزوده هفتگی کار خانه داری زنان معادل مبلغ 1600000 ریال برآورد گردید. روش مورد نظر در این پژوهش، روش پیمایشی و ابزار مورد استفاده در این روش، پرسشنامه بوده و از شیوه نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی استفاده شده است. پس از تکمیل پرسشنامه نهایی از 2000 زن خانه دار، داده های مربوط جمع آوری و توسط نرم افزارspss مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سه متغیر «سن زن»، «تحصیلات زن» و «تعداد اعضای خانواده» اثر معناداری در تبیین متغیر ارزش افزوده کار خانه داری داشته و در معادله نهایی رگرسیون باقی ماندند. در بین متغیرهای مستقل، متغیر «تعداد اعضای خانوار» بیشترین سهم را در تبیین تغییرات ارزش افزوده کار خانه داری داشته است.
۱۷.

نقد و بررسی سرمشق های نظری مردم شناختی و جامعه شناختی از فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی(حوزه و دانشگاه) ۱۳۸۸ شماره۵۸

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی مردم شناسی سرمشق نظری نقد و بررسی مفهوم فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۷
تحلیل مفاهیم مورد استفاده در علوم، یکی از فعالیت های جدی در حوزه روش شناسی و فلسفه علم است. در این مقاله، برای کسب بصیرت نظری از موقعیت فرهنگی جامعه، به سرمشق های نظری (پارادایم) در جامعه شناسی و مردم شناسی پرداخته شده است. این مقاله با کند و کاوی در مورد مفهوم فرهنگ و با بهره مندی از مطالعه مقایسه ای و مدل هایی که از پارادیم ها مشتق می شوند، انجام شده است. با الهام از نظریه ها و مفاهیم جامعه شناسی و مردم شناسی، دو گروه اساسی از مفاهیم در انسان شناسی و سه گروه پایه در جامعه شناسی شناسایی شدند. فرضیه عمومی مقاله این است که مفهوم فرهنگ در پارادایم جامعه شناسی و مردم شناسی متفاوت است. در اولین گام، به دلیل رابطه انسان با خود، سایر انسان ها و خداوند، مفهوم عالی از فرهنگ را به دست آورده ایم که دو بعد اساسی دارد: «داخلی - ذاتی» و «خارجی - رفتاری». در این رابطه، «معنای معنوی از فرهنگ در رابطه انسان با خداوند»، هدف اصلی مفهوم سازی انتقادی ما را شکل داده است.
۱۸.

علوم انسانی - اجتماعی از بحران تا بومی سازی: انتقادات و راه کارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی(حوزه و دانشگاه) ۱۳۸۷ شماره۵۴

کلیدواژه‌ها: علوم انسانی تحقیقات بنیادی بحران هویت، بومی سازی علوم اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی آسیب شناسی علوم انسانی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی بومی سازی(تعریف، مولفه ها) و تاریخچه آن در ایران و دیگر کشورها
  3. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی روش شناسی بومی سازی علوم انسانی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی نقد و بومی سازی
تعداد بازدید : ۷۰۳۶ تعداد دانلود : ۳۵۹۹
علوم انسانی در حیطه موضوعی خود، فهم معمای انسانی، تشخیص مسایل و ارایه طرحی برای رفع گرفتاری انسان را بر عهده دارند. علم شناسی معاصر نشان می دهد که علم، پدیده ای فرهنگی و انسانی و حاوی پیام های ارزشی است.در این مقاله پس از طرح مساله بحران در علوم انسانی و اجتماعی معاصر، به ضرورت سامان بخشیدن به حرکتی جدید در این عرصه پرداخته و گسترش راه مطالعات انتقادی را نقطه عزیمت مطلوبی برای بومی سازی علوم اجتماعی معرفی کرده است. این مقاله، به طرح برخی نکات عمده انتقادی از دیدگاه های مختلف در مبانی و مبادی علم مدرن پرداخته، از لزوم نظریه پردازی و تولید علوم انسانی و اجتماعی بومی یاد کرده، لوازم و خطوط عمده چنین ضرورتی را ترسیم کرده و در انتها، در دو سطح سخت افزاری و نرم افزاری به ارایه پیشنهادات در دو حوزه صف و ستاد دانشگاه ها و وزارت علوم، تحقیقات، فناوری پرداخته است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان