فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۳۶۱ تا ۵٬۳۸۰ مورد از کل ۷۳٬۹۱۴ مورد.
۵۳۶۱.

دراسه العلاقه بین النص والصوره فی کتب اللغه العربیّه للمرحله الإعدادیه بناءاً علی تصنیف "وارش ومایت"(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المرحله الإعدادیه کتب اللغه العربیه تصنیف «وارش ومایت» الصوره النص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۷
تعتبر الصور من أبرز الوسائل التعلیمیّه فی الکتب المدرسیه، إذ تؤدّی دوراً لافتاً فی تعزیز تعلّم محتوی المادّه الدراسیه وتدعیمها لدی الطالب کما تساهم مباشره فی تسهیل تعلیم المواد الدراسیه لدی المدرّس. وکثیر من الباحثین فی مجال التعلیم یولون اهتماماً بالغاً لمدی تکاملیه العلاقه بین الصوره والنص اللغوی، حیث کلما زادت العلاقه بین الصوره والنص زاد مستوی تحسین عملیتی التعلیم والتعلّم. انطلاقاً من هذه المسأله یهدف البحث الحالی إلى دراسه العلاقه بین النص والصوره فی کتب اللغه العربیّه للمرحله الإعدادیه بناءاً علی ثلاثه مستویات لتصنیف "وارش ومایت"، فقد تم إجراء البحث علی کتب اللغه العربیّه للمرحله الإعدادیه، وقد اقتصر مجتمع الدراسه علی کل الصور لهذه الکتب کما تکوّنت عینه الدراسه من 470 صوره مرافقه للنص بطریقه هادفه متجانسه. طبّقت الدراسه منهج تحلیل المحتوی. وما توصّلت إلیه المقاله هو أنّ معظم الصور المرافقه لنصوص کتب اللغه العربیّه للمرحله الإعدادیه ترتبط وتلتحم بالنصوص فی تناسق وتکامل بلغت نسبته 85.74% ویعزی ذلک لمدی اهتمام لجنه التألیف بأهمیه تکاملیه العلاقه بین الصوره والنص لما لها من تأثیر لافت فی تنمیه عملیه التواصل بین الدارس والمدرّس وتطویر الجانب المعرفی لدیهم؛ فی المقابل نلاحظ أنّ 14.25%، أی ما یعادل 67 صوره تحتوی علی مکوّنات النص بشکل ناقص؛ حیث إنّها تؤدّی وظیفه التزیین؛ ولا تؤثّر إیجاباً علی فهم النصوص التعلیمیّه، وذلک راجع إلی أنّ هذه الصور لا تکاد تکون واضحه أحیاناً أو جاءت مبتوره لا تدعم النصّ اللغوی بشکل تام بل تظهر جزءاً بسیطاً وقلیلاً من مجریات النص بما فیها الشخصیات الحواریه وعملیات التفاعل والتواصل بین الشخصیات، والأمکنه وأیقوناتها.
۵۳۶۲.

مشروعیت حضور نیروهای آمریکائی در خاک عراق پس از مصوبه پارلمان عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مداخلات آمریکا مشروعیت حضور موافقتنامه امنیتی بغداد واشنگتن رضایت عراق قواعد حقوق بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۲۹
حضور نیروهای آمریکائی در خاک عراق و اصطکاک میان آنها و نیروهای نظامی و شبه نظامی عراقی و نارضایتی طیف وسیعی از احزاب سیاسی و مردم عراق از عملکردشان و مطالبه مردم، مقامات دولتی، سیاسی و مذهبی برای خروج آنها از عراق، مشروعیت حضور این نیروها در عراق را دچار چالش نموده است. در مقاله پیش رو در مقاله پیش رو با رویکردی تحلیلی ضمن پرداختن به مداخلات گسترده آمریکا در عراق، بررسی خواهد شد که موافقت نامه امنیتی بغداد واشنگتن و درخواست عراق از آمریکا برای مبارزه با داعش می تواند مشروعیت حضور نیروهای آمریکائی در عراق را احراز نماید یا اینکه محتوای این دو سند برای استمرار مشروعیت حضور این نیروها در عراق کافی نبوده و مصوبه پارلمان عراق (اخراج نیروهای بیگانه از عراق) به طور کامل حضور آنها را غیرمشروع نموده است. در نهایت آشکار می گردد که موافقت نامه امنیتی هر چند به صورت موقت موجب مشروعیت حضور نیروهای آمریکائی گردیده اما محدودیت زمانی این حضور مشروع تا سال 2011 بوده و به موجب موافقتنامه دولت عراق هر زمان پس از آن می تواند خروج نیروهای آمریکائی را درخواست کند. رضایت دولت عراق هم تابع محدودیت زمانی و شرایط مبارزه با داعش بوده که با سپری شدن 6 سال از این رضایت و شکست داعش آن رضایت آثار حقوقی خود را از دست داده است. مصوبه اخیر پارلمان عراق و صحه گذاردن اکثریت احزاب سیاسی و دولت عراق (نخست وزیر سابق و فعلی) به آن نیز بیانگر عدم مشروعیت حضور نیروهای آمریکائی در عراق است.
۵۳۶۳.

مبانی و اصول هستیشناختی نظام انقلابی با تأکید بر نقش انسان کامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: انقلاب تمدن اسلامی مبانی اصول توحید ولایت عدالت معناداری انسان کامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۲۵
گزارههای کلی دینیای از جنس «هست و نیست» درباره «هستی» ریشه و اساس همه دستورالعملها و واکنشهای نظام انقلابی است. این گزارههای کلی، مبانی هستیشناختی نظام انقلابیاند که عبارتاند از: توحید باوری، معادباوری، نبی باوری، ولایت باوری و عدالت باوری. از بطن این مبانی، گزارههایی کلیای از جنس «باید و نباید» بیرون کشیده میشود که اصول ثابت نظام انقلابی است. برای رهیافت به نظام ولایی آرمانی و تداوم نظام انقلابی - طبق بحث از مبانی و اصول هستیشناختی نظام انقلابی - راهبردهای کلانی از این دست قابلعرضه است: 1. ترسیم هدفهای آرمانی و والای نظام انقلابی 2. شناخت کارکردهای دین، تهیه فقه نظام و کاربست دین در عرصههای اجتماعی 3. محوریت ولایت در تداوم نظام انقلابی و تحقق تمدن نوین اسلامی 4. بسط عدالت، و تأمین رفاه و امنیت اجتماعی. روش نگارنده در این نوشتار توصیفی - تحلیلی و مستند به آیات یا روایات همنوا با آیات است. در تمام مراحل، الگوهای رفتاری مناسبی از انسان کامل ارائه شده است.
۵۳۶۴.

بررسی مستندات قرآنی- روایی اندیشه وحدت میان مذاهب اسلامی

کلید واژه ها: وحدت اسلامی قرآن روایات مذاهب اسلامی تشیع و تسنن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۹۱
یکی از مهمترین مباحث اسلامی، مبحث وحدت مذاهب می باشد که از صدر اسلام تاکنون مورد توجه بوده است. روایات و آیات متعددی به این مهم پرداخته اند و اصولی را یادآور شدند. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی به بررسی مستندات قرآنی- روایی وحدت میان مذاهب اسلامی می پردازد. وحدت میان مذاهب اسلامی، جوهره انسجام بخشی به جبهه اسلام ناب و در نهایت ایجاد شکل گیری تمدن نوین اسلامی است. حقیقت وحدت در منظر منابع قرآن، روایات و علمای اسلامی امری تاکنیکی نیست بلکه یک اصل اسلامی است و تنها راه علاج برای دردهای جهان اسلام می باشد. بدین رو برداشت صحیح از واژه وحدت و تقریب می تواند نقش ویژهای در تسهیل وحدت مذاب اسلامی داشته باشد. اسلام دینی است که اگر همه معتقدین به فرامین آن متحد شوند و از دشمنی و تقابل گرایی های ساختگی که نوعاً تولید شده بنگاه های تفرقه افکن استعمار و استکبار است، برحذر باشند، می توانند زیر پرچم وحدت به اهداف تشکیل امت اسلام رهنمون شوند.
۵۳۶۵.

از «استاره»ی فارسی تا «اسطوره»ی عربی؛ واکاوی ریشه شناسی و نشانگری «اسطوره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ریشه شناسی اسطوره استاره عثتر گاه شماری ستارگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۲۰۳
هدف نگارنده از نگارش جستار پیش رو، به دست دادن انگاره ای تازه است پیرامون ریشه شناسی واژه ی «اسطوره» و در پیوند با «استاره»ی فارسی، «استر» عبری و «عستر»/ «عشتر» / «عثتر» سامی-آرامی و با کاربست روش ریشه شناسی تاریخی-تکاملی زبان. درباره اسطوره، گونه های آن در ادبیات ملل و کنشگری آن در رشته هایی مانند روانشناسی، ادبیات، نقد، ادیان و تاریخ و نیز درباره ی پیوند اسطوره با میثولوژی یونانی و واژگانی مانند story یا history، انگاره های گوناگونی پیشنهاد شده است ولی انجام پژوهشی از این دست از آن رو گریزناپذیر می نماید که در هیچ یک از پژوهش های انجام شده، دیدگاهی مشخص و قاطع پیرامون ریشه شناسی اسطوره، نشانگری و دلالت راستین آن در آغاز و جایگاهش در ایران باستان و به ویژه پیوندش با واژگان فارسی تبار همسان دیده نمی شود. طرح این مسأله هم گاه با بازشناسی بینش اندیشگانی غرب به «اسطوره» در یک رویکرد تاریخی-تکاملی پوزیتیویستی و در سیر تاریخ گرایانه داروینیستی خواهد بود. دستاوردهای این پژوهش نشان می دهد بدانسان که تاریخ با ستاره و ستاره شناسی پیوندی ناگسستنی دارد «اسطوره ها» نیز ستاره نگاشته هایی هستند بازگوکننده ی بودگی ستارگان و اختران ایستا در پگاه تاریخ و ثبت کننده پیدایش اختران و ستارگانِ در گردش از زبان انسان سنّتی و هم ازاین روست که اسطوره ها در نمونه های بسیاری از ستارگان و آفریده های آسمانی خورشیدزاد، ماه زاد یا ستاره زاد سخن می گویند و از خانه ی آسمانی خدایان و زیگورات هایی که سرای همیشگی خدایان نامیرای جاویدان است. این نشانگری به روشنی در نام گذاری شهر ساخته ی کیومرث یعنی «بابِل: باب+اِل/ ایل» به معنای دروازه ی خداوند دیده می شود.
۵۳۶۶.

الاستلزام الحواریّ فی الخطاب القرآنیّ وفق نظریَّه غرایس "قصَّه زکریّا ومریم العذراء (علیهما السَّلام) أنموذجاً"(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الخطاب القرآنی القصص القرآنیه الاستلزام الحواری نظریَّه غرایس زکریا ومریم (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۹۵
إِنَّ الاستلزام الحواریّ، کأبرز المفاهیم فی البحث التداولی الغربی الحدیث، لصیق بلسانیَّات الخطاب الَّتی أخذ معها الباحث الّلسانی منحی متمیِّزا. وقد أظهر الاستلزام الحواریّ جانباً من جوانب الإعجاز فی القرآن الکریم، وتکمن أهمّیته فی تفسیر التراکیب القرآنیّه وربطها بمقامها. وهذه الدراسه محاوله لتطبیق نظریه الاستلزام على قصّتی زکریّا ومریم -علیهما السَّلام- فی القرآن موزَّعه فی سورتی آل عمران و مریم؛ وسبب اختیار هاتین القصّتین یرجع إلی أنَّهما أبلغ وأروع القصص القرآنیّه فی خرق العادات، وهما موجَّهتان فی أَسالیبهما للتأثیر علی المخاطب وتعاملاتِه واستماله العقول وتوجیه النّفوس. وبما أنَّ القصّه تلعب دوراً بارزاً فی التربیه ولا تزال موضع عنایه البشر، فقد اتّخذ البارئ – عزَّ وجلّ- القصص وسیله من وسائل الإقناع والتأثیر فی کتابه العظیم وضمّنها أدلّته وحججه علی الجاحدین والمشرکین. وقد اکتفی هذا البحث بمبدأ التعاون الَّذی جاء به غرایس باعتباره منظّراً لهذا البحث التداولی الحدیث بطریقه وصفیَّه تحلیلیه. والنتائج تدلُّ علی أن عشر حوارت فی القصَّتین تشمل الاستلزام الحواریّ، حیث عدلت عن المعانی الحقیقیه إلی المعانی المجازیه المستلزمه لتعطی دلالات جدیده وأنَّ خرق قاعده الکم والکیف أکثر الخروقات لتحقیق الاستلزام الحواریّ. وفی الحوارات الخاصَّه لزکریَّا ومریم (علیهما السَّلام)، تم خرق قواعد الحوار بطریقه تناسب الاستلزام الحواریّ ومن أهمّ ملامح ذلک استخدام اسم الاشاره، الإیجاز، الإطناب، والصور البیانیه لتظهر کرامه زکریَّا (علیه السَّلام) وشوقه من أعماق النفس للذریَّه وکرامه مریم (علیها السَّلام) بخارق العاده فی حملها وقداسه ولدها وتنزیهها من التهم الشنیعه الَّتی اتهمها بها قومها. 
۵۳۶۷.

تحلیل چرایی فواید و کارکردهای دین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: بدیل ناپذیری دین کارکرد دین سر بدیل ناپذیری دین امکان فقری نیازهای انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۱۸
دین چه گرهی از گره های بشر را در گذشته و حال گشوده و می گشاید، چه فوایدی را برای بشر به ارمغان آورده است؟ فواید و کار آمدی دین بدیل ناپذیراست؟ اگر بدیل ناپذیر است سر آن چیست؟ افزون برفیلسوفان و متکلمان مسلمان و غیرمسلمان ، بسیاری از فیلسوفان دین، جامعه شناسان، روانشناسان اعم از مومن و غیر مومن برای دین فوائدی بر شمرده اند. که همه آن ها به دو دسته: رئالیست و پراگماتیست قابل تقسیم است. با این تفاوت که دسته نخست برای دین اصالت  قائل اند و آن را هم حق و مطابق با واقع می دانند و هم دارای فواید، ولی از منظر مکتب پراگما تیسم، کشف واقعی بودن دین و گزاره های ان مورد نظر نیست، اما در این مکتب نیز کار کردهای  مفید و بدیل ناپذیری برای دین حتی برای غیر معتقدان به دین بیان شده است. در این مقاله ضمن طبقه بندی مهم ترین فوایدی دین، چرایی و سر بدیل ناپذیری فواید و کارکرد دین مورد واکاوی قرار گرفته است و باشیوه تحلیلی وتحقیق میان رشته ای و با استناد به مبنای امکان فقری و قاعده عقلی«فاقد شئ معطی شی نیست» و «هر امر عرضی باید منتهی به ذاتی شود» به این نتیجه رسیده است که بدیل ناپذیری خدمات دین به وجود حق تعالی که مبدا ومنشاء دین و کمال مطلق و غنی بالذات است، منتهی می گردد.
۵۳۶۸.

البنیه الزمکانیه فی روایتی"السنه" و "رحله الزهراء" لمرتضى عبد السلام الحقیقی النیجیری: دراسه تحلیلیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: الروایه البنیه الزمکانیه مرتضى عبد السلام الحقیقی والسنه ورحله الزهراء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
الزمان والمکان من أهمّ مکونات الأدب الروائی ولا یتجزأ أحدهما عن الآخر، فکلاهما یؤدیان دوراً هاماً فی بناء الروایه. یهدف هذا البحث إلى الکشف عن بناء هذین العنصرین فی روایتی "السنه ورحله الزهراء" للروائی مرتضى عبد السلام الحقیقی النیجیری للوقوف على وظیفتهما فی الروایه، ولمعرفه مدى نجاح الروائی فی بناء هذین المکوّنین حسب المنهج البنیوی. استخدم الباحث المنهج التحلیلی الوصفی لإنجاز هذا البحث، وتحققت الدراسه علاقه الزمکانیه فی الروایتین؛ فکان الزمان حاضراً فی المکان، وظل المکان متأثراً بالزمان ومؤثراً فیه عبر علاقات زمکانیه متعدده، وفی آخر المطاف توصلت الدراسه إلى عده نتائج توضح أنّ الروائی عمل على بناء زمن الروایه على التقنیات السردیه الحدیثه وسعى إلى استعمال تقنیه المفارقه لإفاده المتلقی عن الأحداث الماضیه والتنبؤ بالمستقبل، وأنّه یضطرّ بتلخیص الأحداث أحیاناً ویحذفها حیناً آخر لتسریع السرد دون الخوض فی تفاصیل الأفعال والأقوال، کما یبطء السرد بواسطه المشهد الحواری والوقفه الوصفیه للکشف عن مشاعر الشخصیات وعواطفهم والتفسیر الدقیق لهم والأماکن والأشیاء المهمه. أما من حیث المکان فقد نجح الروائی فی تحدید المکان تحدیداً دقیقاً وأعطاه قیمه ثقافیه خاصه کالدلاله على الفقر والغنى، والانفتاح والانغلاق. وأخیراً، استطاعت الزمکانیه تحدید مسار الشخصیات فی الروایتین من حیث کشف انفعالاتها وانتماءاتها، والتعبیر عن همومها وهواجسها، وحمل رؤاها وتطلعاتها.
۵۳۶۹.

فضیلت های اخلاقی و زندگی خوب در عصر کرونا ویروس (کووید- 19)

نویسنده:

کلید واژه ها: فضیلت رذیلت زندگی خوب بیماری های فراگیر کووید- 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
مسئله اصلی این پژوهش این است که چه رابطه ای بین فضیلت های اخلاقی و زندگی خوب در عصر کروناویروس وجود دارد. در عصر کروناویروس، بسیاری از انسان ها متعهد شدند که کارهای فضیلت مندانه انجام دهند. آنها عدالت، شجاعت، بخشش، صداقت، حکمت عملی و ...  را رواج دادند؛ به هم نوعان خود کمک کردند؛ سالمندان و انسان های ضعیف را مورد توجه قرار داده اند و در این آزمون موفق و سربلند بیرون آمده اند. برخی دیگر با احتکار اقلام اساسی و بی توجهی به فقرا و سالمندان و  فرار از زیر بار مسئولیت های اجتماعی خود، در آزمون فضیلت های ناکام ماندند و رذیلت ورزی را پیشه خود قرار دادند. این مقاله به روش توصیفی و تحلیل محتوا صورت گرفته است. هدف  از نگارش آن بررسی نقش فضیلت های اخلاقی در بهتر کردن زندگی انسانها و کاستن درد و رنج آنها در عصر کروناویروس است. برای دستیابی به این هدف  فضیلت های اخلاقی  اصلی در عصر کروناویروس مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و این نتایج به دست آمده است که در عصر کروناویروس که نابرابری ها، دروغ گویی، پنهان کاری ها، ناآرامی ها و بزدلی ها و تصمیمات نادرست بسیار برجسته هستند، بیش از هر زمان دیگری به آنها نیازمندیم. عدالت برای مقابله با نابرابری ها؛ صداقت برای مقابله با دروغ گویی ها و پنهان کاری ها؛ شجاعت برای مقابله با ناآرامی ها و تهدیدها و بزدلی ها؛ بخشش برای مقابله با خودخواهی ها؛ و حکمت عملی برای اتخاذ تصمیم های صحیح لازم است. با آگاهی از فضیلت ها و عمل کردن به آنها باعث بهتر شدن زندگی انسان ها و کاستن درد و رنج آنها در عصر کروناویروس می شود. فضیلت های اخلاقی ما را قادر می سازند تا با انتخاب آگاهانه محدودیت های فعلی به جای اینکه آنها را سخت گیرانه و غیراخلاقی بدانیم، به آنها پایبند باشیم و زندگی خوبی را برای خود و دیگران رقم بزنیم.
۵۳۷۰.

جبر و اختیار از منظر ابن ابی جمهور احسائی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختیار جبر ابن ابی جمهور احسائی أمر بین الامرین شریعت حقیقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۲۶
مسئله «اختیار» انسان یکی از مباحث پرچالش و دامنه دار در تاریخ تفکر بشر به شمار می رود و تاکنون راه حل های گوناگونی براساس مبانی فکری مختلف برای آن ارائه شده است. این مسئله در اندیشه ابن ابی جمهور احسائی نیز مطمح نظر قرار گرفته است، می توان گفت آنچه دیدگاه احسائی را از سایران امتیاز بخشیده و درخور توجه کرده، تلاش کم نظیر وی برای تقریب نظریات فلاسفه، عرفا و متکلمان در این زمینه است که در کتاب «مُجلی» صورت گرفته است. این جستار کوشیده است، راه حل ارائه شده از سوی احسائی برای پاسخ گویی به مسئله اختیار انسان و تلاش او برای رفع تعارض های موجود میان اندیشه های گوناگون را بررسی کند. از جمله دستاوردهای بحث این است که احسائی متناسب با رویکرد اشراقی خویش، تفسیر خاصی از نظریه «أمر بین الامرین» ارائه کرده و اختلافات موجود در مسئله اختیار را بر پایه پذیرش وحدت سه گانه «شریعت طریقت حقیقت»، قابل جمع و غیرمتعارض با هم قلمداد کرده است.
۵۳۷۱.

مروری بر نقشه دانش مطالعات دعاشناسی با تاکید بر نقش دعای باران در مقابله با تغییر اقلیم

نویسنده:

کلید واژه ها: بارش نیایش نقشه علمی تحلیل شبکه اجتماعی تغییر اقلیم خشک سالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۵
دعای باران و مراسم مشابه از دیرباز در فرهنگ مناطق خشک و نیمه خشک رایج بوده؛ با این وجود کمتر مورد مطالعه علمی قرار گرفته است. هدف از این مقاله بررسی دعای باران در چهارچوب مطالعات جهانی دعاشناسی است. به این منظور ابتدا ادبیات مطالعات دعاشناسی شناسایی و فراداده های مناسب از سامانه اسکوپوس طی سه مرحله استخراج شد. در مرحله اول و دوم با استفاده از نرم افزار وی او اس ویوور نقشه های شبکه هم نویسندگی و هم رخدادی کلمات کلیدی برای مقالات علمی و مروری نمایه شده از سال 2000 تا 2021 ترسیم شد. در مرحله سوم، مقالات منتشرشده در موضوع دعای باران (12 مقاله)، جستجو و مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مطالعات دعاشناسی در ابتدای هزاره سوم شاهد رشد فزاینده است. شبکه های علمی متعددی (160 خوشه) در این زمینه فعالیت دارند که بزرگ ترین آنها مشتمل بر 24 نویسنده است. شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی آشکار کرد که مطالعات دعاشناسی در پنج خوشه متفاوت شامل روان شناسی، علوم اجتماعی، پزشکی، روان درمانی و استرس و افسردگی متمرکز است. در نهایت، پیشنهاد می گردد که دانش بومی مستتر در مراسم دعای باران با دانش نوین ترکیب شده و برای افزایش تاب آوری جوامع محلی در مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم نظیر خشک سالی تعریف و اجرا شود.
۵۳۷۳.

پیشینه آب زمزم در روایات تاریخی- اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: زمزم روایات ابراهیم اسماعیل شیعه اهل سنت مکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۹۸
حضرت ابراهیم (علیه السلام) به امر خداوند، همسر و فرزند خردسالش را در سرزمین بی آب و آبادانی مکه به امان خدا رها کرد. پس از تمام شدن آب و غذای مادر و فرزند، طفل خردسال بی تاب از تشنگی، پا بر زمین می سایید و مادر در پی یافتن آب از صفا به مروه و از مروه به صفا می شتافت، ولی چیزی جز سراب نبود. ناامید به سمت کودک خود بازگشت که دید خداوند به قدرت خود، چشمه آبی در زیر پای کودکش روان ساخته است که موجب روشنی دیدگان او گردید. اکنون پس از هزاران سال، حاجیانی از سراسر جهان به زیارت خانه خدا می آیند و از آن آب متبرک هم خود می نوشند و هم برای دیگران به عنوان هدیه و تبرک می برند. در طول هزاران سالی که از این پدیده شگفتِ حرمِ الهی گذشته، زمزم شاهد تحوّلاتی بوده و در رهگذر حوادث، مسیری طولانی طی کرده است. نوشتار پیش رو به شیوه توصیفی در پی آن است که با مراجعه به آثار نگاشته شده در این باره، به صورت مستقیم نگاهی به اخبار تاریخی مربوط به این پدیده منحصر به فرد در روایات مستند تاریخی و نیز روایات اسلامی داشته باشد و در این زمینه، متون متقدم و معاصر را از نظر گذرانده است.
۵۳۷۴.

بررسی تطبیقی الهیات سلبی و ایجابی از منظر دیونیسیوس آریوپاغی و محیی الدین ابن عربی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: الهیات سلبی الهیات ایجابی تنزیه تشبیه عرفان مسیحی عرفان اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۰
دیونیسیوس آریوپاغی و عارفان مسلمان در مکتب ابن عربی در عین اینکه در برخی کلمات خود به الهیات سلبی نزدیک شده اند و خدا را بیان ناپذیر و حتی معرفت ناپذیر دانسته اند، بسیار از معرفت خدا سخن گفته و به نوعی بر الهیات ایجابی تأکید داشته اند. از منظر ایشان، این هر دو منظر مطابق با نفس الامر است؛ به این معنا که حق در مقام ذات و با لحاظ عدم تجلی، شناخت ناپذیر و از این رو بیان ناپذیر است و در موطن تجلیات، شناخت پذیر و بیان پذیر می باشد. عارفان مسلمان با تفکیک چهار مرتبه تنزیه، تشبیه، جمع تشبیه و تنزیه، و مرتبه فوق تشبیه و تنزیه، توانسته اند تحلیلی غنی تر از این منظر عرفانی ارائه دهند. در این تحلیل، عارف با عبور از کثرات مادی و مثالی، به تعینات تنزیهی معرفت می یابد و با شهود مرتبه وحدت و مشاهده سریان حق در تمامی مخلوقات، به تشبیه راه می برد. از این منظر، عارف آن گاه که به تعینات ناظر است، تنزیه می یابد و تشبیه؛ و آن گاه که به وجودی نظر می کند که در همه این تعینات تنزیهی و تشبیهی جاری است ، جمع تشبیه و تنزیه می یابد؛ و البته حقِ فراتر از همه تجلیات و فراتر از وجود ساری در آنها را مقام تنزیه اطلاقی یا مقام فوق تنزیه و تشبیه می داند.
۵۳۷۵.

بررسی پدیدارشناسانه پیشران ها و چالش های رعایت عفاف در دانشجویان پسر دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عفاف جنسی روابط جنسی پیش از ازدواج پیشرانِ رعایت عفاف چالشِ رعایت عفاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۷۹
هدف: هدف مطالعه حاضر، واکاوی چگونگی روابط پیش از ازدواج پسران دانشجو و کشف پیشران ها و چالش های رعایت عفاف است. روش: این پژوهش کاربردی، با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناختی انجام گرفت. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بود و 48 دانشجوی پسر مقطع کارشناسی با نمونه گیری هدفمند «باحداکثر تنوع»، مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند و به روش کدگذاری سه مرحله ای استراوس و کوربین تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: عبارت های بیان شده از سوی مشارکت کنندگان، در قالب 858 مفهوم، 62 مقوله و 14 مضمون دسته بندی شدند. با بررسی تجارب زیسته افراد، یافته ها با اندکی اغماض، در سه محور دلایل ورود به روابط نامشروع، دلایل ترک روابط نامشروع و دلایل دوری از روابط نامشروع جای گرفتند. مضامین استنباط شده در محور اول شامل مذهب اباحه گری، افول هویت بومی، غلبه نیاز جنسی، مسائل روانشناختی، بستر اجتماعی رسانه ای محرک، خودفریبی و رؤیای دست نیافتی ازدواج و مضامین محور دوم مشتمل بر معنویت گرایی، غیرت ورزی و پیامداندیشی بودند. آسیب زا بودن روابط نامشروع، تأمین نیاز جنسی از سایر روش ها، نبودن شرایط روابط نامشروع و انتخاب مسیر عفاف نیز، چهار مضمون محور سوم مشخص شدند. نتیجه گیری: عمده ترین چالش های رعایت عفاف و عوامل درگیری در روابط نامشروع (موانع عفاف)، وجود توأمان چهار عامل «نیاز جنسی»، «عدم امکان برآورده ساختن مشروع»، «روحیه اباحه گرانه و روشنفکرمآب» و «فضای اجتماعی و رسانه ایِ محرک» شناخته شد و پیشران های عمده عفاف در جمعیت مطالعه شده نیز، ایمان و وجدان های اخلاقی «هنوز بیدار»، جوّ خانوادگی دینی_اخلاقی و نظارت اجتماعی بوده است.
۵۳۷۶.

تحلیل درون مایه های عرفانی و اخلاقی در داستانی از بیدل دهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیدل دهلوی کامدی و مَدَن عشق عرفان اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۶۸
مثنوی «عرفان» یکی از مهم ترین آثار منظوم بیدل دهلوی است که برمبنای عشق و با تبیین رابطه خداوند و انسان آغازمی شود و به شرح حقایق کائنات و نکات عرفانی- فلسفی و مسائل جهان شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی می پردازد. بیدل در این مثنوی - چنانکه رسم عرفاست - مطالب خویش را با داستان پردازی های خاصّ همراه می سازد. یکی از تأثیرگذارترین حکایات این مثنوی، داستان «کامدی و مَدَن» است؛ بیدل با طرح مفاهیم اخلاقی و عرفانی در این داستانِ عاشقانه، طالبِ حقیقی را برای حصول به معرفت و کمال، به مکاشفه درونی دعوت می کند و تنها راه وصول به معشوق حقیقی را فانی شدن در دریای عشق می داند. پژوهش حاضر ضمن معرّفی این داستان، به تحلیل و تبیین درون مایه های آن پرداخته است. براساس یافته ها، پیکره اصلی این داستان برپایه عشق، عرفان و اخلاق بنا شده است؛ از نگاه بیدل، عشقِ حقیقی با هستی عاشق سرشته شده و عاشق را تا سرحدّ مرگ و جنون می کشاند، امّا با امید، سعی و همّت و صبر و توکّل می توان به وصالِ جاودانگی نائل آمد.      
۵۳۷۷.

مناسبات علمی شیعیان عصر حضور با امامان(ع) با تاکید بر دوره صادقین(ع)

کلید واژه ها: امامان معصوم شیعیان عصر حضور علم آموزی شیعیان ثبت آموزه های امامان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۳
شناخت و ارزیابی رفتارها و مناسبات شیعیان در تعامل با امامان(ع)، رهیافتی مهم و ضروری برای شناخت و تحلیل دقیق سیره ائمه اطهار(ع) است. این مهم در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... نیازمند بررسی است. در پژوهش حاضر، روابط و مناسبات علمی شیعیان نسبت به ائمه(ع) در دوره زمانی عصر حضور با تاکید بر عصر صادقین(ع) بررسی شده است. افزون بر این، گونه های مختلف مناسبات و روابط علمی شیعیان با ائمه(ع) در عصر حضور، شناسایی و معرفی شده و به این پرسش پاسخ داده شده است که شیعیان چگونه از مقام علمی ائمه(ع) بهره می بردند و آیا روابط شیعیان با امامان، متناسب با جایگاه علمی ایشان بوده است؟ مهم ترین محور این نوشتار، بحث علم آموزی شیعیان دوره حضور از امامان(ع) و ثبت آموخته هاست. شیعیان به دلیل باور به مرجعیت علمی ائمه(ع) و برخورداری ایشان از علم لایزال الهی، در مسائل علمی، از امامان(ع) پیروی کرده و سخنانشان را حجت می دانستند. آنان با مراجعه به ایشان در مواضع متعدد، از خرمن دانش فراوان ائمه(ع) بهره جسته و شبهات و مشکلات عملی خویش را برطرف می ساختند. رشد و بالندگی تشیع و توسعه فرهنگی مکتب اهل بیت(ع) مهم ترین پیامد مناسبات علمی شیعیان با ائمه(ع) بوده است.   
۵۳۷۸.

بررسی معرفت شناختی «حکمت قلبی» از منظر ابن عربی با تاکید بر فص شعیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمت قلبی معرفت شهودی معرفت عقلی جامعیت معرفتی حصر معرفتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۶۴
ابن عربی در فص شعیبیِ فصوص الحکم به «حکمت قلبی» می پردازد. بحث او دست کم سویه های مختلف هستی شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی دارد، اما می توان دالّ اصلی مباحث او را مدعیاتی در حوزه معرفت شناسیِ شهود عرفانی و عقلِ نظری دانست. او معتقد است شهود عرفانی دارای ویژگی جامعیت معرفتی است و می تواند ما را به حقیقت برساند، اما معرفت عقلی به دلیل ضیق و حصر معرفتی و یک جانبه دیدن امور به حقیقت اشیا دسترسی ندارد. به دلیل همین ویژگی است که اهل نظر همواره با یکدیگر اختلاف دارند. این مقاله بعد از توصیف مفصل دیدگاه ابن عربی، این را برمی رسد که آیا تقریر فعلی ابن عربی از این بحث می تواند استدلالی به نفع اعتبار معرفت شناختی شهود عرفانی محسوب شود؟ نظر نویسندگان بر آن است که این تقریر بیش از آنکه بحثی معرفت شناسانه در دفاع از اعتبار شهود باشد، تبیین معرفت شناختیِ شهود و عقل با فرض پذیرش هستی شناسیِ اسمایی مقبول نزد ابن عربی است
۵۳۷۹.

تجلی بن مایه های فرهنگ اسلامی-شرقی در رمان های سحر خلیفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سحر خلیفه فرهنگ تمدن پایداری هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۶۲
سحر عدنان خلیفه نویسنده مشهور و مسلمان فلسطینی به عنوان یکی از پرچمداران نویسندگی عرب و فلسطین است. او با پرداختن به مضامینی چون زن شرقی و فلسطینی و همچنین مفاهیم گسترده وطن و پایداری در مقابل ظلم و اشغال بر فرهنگ اصیل اسلامی و مذهبی و در عین حال شرقی تاکید دارد. در آثار او چیستی انسان عربی و فلسطینی و نیز شناخت و تعریف زن به عنوان مهم ترین جلوه های هویت شناخته می شوند. زن شرقی و فلسطینی چهره های مختلف مثبت و منفی دارد که به همان میزان هویت خود را نشان می دهد و نیز هنگامی که به وطن و پایداری می پردازد جز در خدمت هویت ملی گام برنداشته است. در این جستار چگونگی جلوه های هویتی یاد شده مورد بررسی قرار می گیرد. این مقاله از نوع توصیفی و تحلیلی تهیه و تدوین گردیده است و در عین حال با روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک معتبر تلاش می نماید داده های مورد نظر را تنظیم نماید. با نقد و بررسی آثار سحر خلیفه یافته ها بیانگر آنست که به رغم تحصیل در ممالک غربی هرگز از تمدن و فرهنگ اسلامی و شرقی خود دوری نگزیده است.
۵۳۸۰.

ناسازگاری های درونی و پیامدهای الحاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: «الحاد حقیقی» «بی خدایی» «الحاد سخت» «الحاد نرم» «نیست انگاری»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۲۲
از مهم ترین موضوعات الاهیات و بلکه فلسفه، سخن در باب وجود، اوصاف و عمل کرد خداوند یا امر متعال است. یکی از مباحث مهم مرتبط با این موضوع، که سابقه اش به قدمت تاریخ انسان است، خداناباوری است. در بحث خداناباوری، مهم ترین موضوع این است که، با توجه به دلایل گوناگون و پیامدهای ناگوار بی خدایی، آیا امکان حذف خداوند از عالم وجود دارد یا خیر؟ این نوشتار با بررسی ناسازگاری های درونی و پیامدهای گسترده و غیرقابل انکار حذف خداوند از عالم و نیز شواهد بیرونی، با روش تحلیل عقلی به بررسی چرایی ناممکن بودن الحاد پرداخته است و دیدگاه مقابل، یعنی امکان الحاد آسان و بی دغدغه را با رویکرد تحلیلی _ انتقادی به چالش کشیده است. دستاوردهای مهم این نوشتار عبارت اند از: الف) با توجه به ناسازگاری ها و پیامدهای گسترده کنار نهادن خداوند از عالم، امکان الحاد حقیقی وجود ندارد. ب) اندکی از ملحدان به لوازم الحاد حقیقی آگاه هستند. ج) بسیاری از بی خدایان به ادعای الحاد خویش پای بند نیستند و از نیمه راه الحاد مسیر خود را تغییر می دهند. د) بی خدایان به زبان و بیانی دیگر، باورها و آموزه های دین داران را تکرار می کنند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان