درخت حوزه‌های تخصصی

این‌ مقاله، کوششی‌ برای‌ ارتباط‌ میان‌ تعابیر و تفاسیر متفاوتی‌ است‌ که‌ در اثر نهضت‌های‌ معاصر ساختارگرایی‌ و پساساختارگرایی‌ با دانش‌ نشانه‌شناسی‌ و هرمنوتیک‌ دربارة‌ مقولة‌ زبان‌شناسی‌ پدید آمده‌ تا توجه‌ دقیق‌تری‌ بر مسأله‌ زبان‌ و تفسیر معنا، در جهت‌ تأکید بر دیالکتیکی‌ از فرضیات‌ و انتظارات‌ مثبت‌ و منفی، به‌عمل‌ آید. همچنین‌ سعی‌ شده‌ که‌ سنت‌های‌ جدید زبان‌شناسانه‌ و تحلیل‌ انتقادی‌ حرکت‌های‌ پیشتازانة‌ گوناگونی‌ را که‌ در تاریخ‌ تفسیر ادبی‌ ارائه‌ شده، بازنماید؛ کوششی‌ که‌ بر بخش‌ گسترده‌ای‌ از این‌ نوشته، جنبة‌ کلامی‌ می‌دهد.

ادیان بزرگ ابراهیمى امروز در برابر هجوم اندیشه‏هاى الحادى قرار گرفته‏اند و باید پاسخگوى انتظارات بشر این عصر از دین باشند. از این رو گفتگوى آنها براى رسیدن به مواضعى واحد اجتناب‏ناپذیر مى‏نماید. این مقاله بر آن است که راه گفتگو را باید در باطن دین جستجو کرد و در این میان عرفا بیشترین سهم را مى‏توانند، داشته باشند. نگارنده در راستاى گفتگوى بین اسلام و مسیحیت، ابن عربى و اکهارت را که بزرگترین عرفاى نظریه پرداز اسلام و مسیحیت اند برگزیده و از دیدگاه آنان بحث را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. تسامح دینى و فرق آن با پلورالیسم، وحدت ادیان و اختلاف شرایع و نیز موانع کلامى گفتگوى بین اسلام و مسیحیت و راههاى رفع آنها از دیدگاه این دو عارف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

هدف آفرینش انسان، عبادت خداى متعال و رسیدن به کمال مطلوب است، چنان که در سوره ذاریات آیه 56 مى‏فرماید: «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون‏» . بهترین راه شناخت پروردگار و عبادت او، شناخت‏خویشتن است چنان که در حدیث نبوى آمده است: «من عرف نفسه فقد عرف ربه .» نویسنده مقاله به کاوشى پیرامون معرفت نفس در تفسیر المیزان پرداخته و اثبات مى‏کند که تنها عرفان کامل و سعادت‏بخش، عرفان ولایى و علوى است . طبق نظر علامه طباطبایى، شاه‏راه عرفان همانا خودشناسى و خودسازى است و بستر اصلى آفاق اندیشه‏هاى علامه در حوزه عرفان، آیه کریمه «یا ایها الذین آمنوا علیکم انفسکم‏» (2) مى‏باشد و آن را کلید سلوک و شهود معرفى مى‏نماید . در پایان نتیجه‏گیرى مى‏کند که مرحوم علامه، قرآن، احادیث و روایات را منبع مستقل و اصیلى براى عرفان جامع مى‏دانند و عرفان قرآنى و اهل بیت علیهم السلام; یعنى وصول به مقام شهود حق در عالم و آدم را بر روى همه آدمیان و طبقات و صنوف، گشوده مى‏داند و هر کس را طبق ظرفیت وجودى، تلاش، جهاد و اجتهادش از حقایق معنوى بهره‏مند مى‏نماید .

در مقاله حاضر که تحقیق در زیبایی شعر به روش کتابخانه های انجام گرفته، ابتدا به تعریف زیبایی و پیدایش زیبایی شناسی به عنوان یکی از شاخه های علوم و نظیر فیلسوفان اخیر درباره ی آن می پردازیم، سپس بحث زیبایی شعر را در محورهای زبان و موسیقی و تخیل و محتوا پی می گیریم. زیبایی و زیباشناسی از زمان های قبل از سقراط به صورت موضوعی فرعی مورد توجه هنرمندان و هنرشناسان و فلاسفه بود تا این که در قرن هجدهم باوم گارتن آن را به عنوان شاخه ای از علوم ثبت کرد...

مهم ترین طبقه بندی های روان پزشکی عبارت است از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM (Diagnostic and statistical manual of mental disorders) که توسط انجمن روان پزشکی آمریکا به وجود آمد و دیگری طبقه بندی بین المللی بیماری ها ICD (International classification of diseases) که توسط سازمان بهداشت جهانی شکل گرفت. اولین چاپ DSM در سال 1952 توسط کمیته نام گذاری و آمار انجمن روان پزشکی آمریکا منتشر گردید و پس از آن پنج چاپ بعدی تألیف گردید: DSMII در 1968، DSMIII در 1980، DSMIIIR در 1987، DSMIV در 1994 و سرانجام DSMIV-TR در سال 2000 تألیف شد. هدف از این مطالعه، مرور اجمالی در زمینه تغییرات و اصلاحات جدید DSM (تفاوت DSM-IVTR با DSM-V) بود. با بررسی سایت های مرورگر معتبر علمی نظیر Google scholar، Medline، Pubmed، SID، Magiran، Iran medex و سایت DSM-V متعلق به انجمن روان پزشکی آمریکا مقالات مرتبط با موضوع این مقاله استخراج و جمع بندی گردید. DSM-V قرار است تا در ماه می سال 2013 به عنوان یکی از مهم ترین رویدادهای بهداشت روان به جامعه پزشکی ارایه گردد. در پنجمین چاپ جدید DSM تغییرات اساسی در پاره ای از طبقه بندی ها، اصطلاحات تشخیصی و معیارهای تشخیصی صورت گرفته است و ضروری است تا دست اندرکاران بهداشت روان با این اصلاحات آشنا گردند. از جمله اصلاحات و تغییرات مهم در DSM-5 می توان به مواردی همچون ارایه معیار تشخیصی برای افسردگی- اضطراب میکس (MAD یا Mixed Anxiety Depressive)، سندرم خفیف سایکوز، رفتار خودکشی، همچنین تغییر در بعضی معیارهای تشخیصی نظیر پدوفیلی، اختلالات ارتباطی Communication disorders، اختلالات شناختی و اختلالات خلقی، جدا شدن OCD (Obsessive–compulsive disorder) و PTSD (Posttraumatic stress disorder) از زیرمجموعه اختلالات اضطرابی به عنوان یک گروه تشخیصی مجزا، اشاره نمود. تغییرات اساسی در طبقه بندی اختلالات سوماتوفورم و اختلالات شخصیت ارایه یک فرمولاسیون مصاحبه فرهنگی از جمله تغییرات نگرشی در DSM محسوب می گردد. برجسته ترین تغییر را می توان در گرایش از طبقه بندی Categorical به سمت Dimensional و توجه به بعضی جنبه های اتیولوژیک اختلالات نام برد.

مطالعه و تبیین ساختار نظام قدرت منطقه ای در مناطق مختلف جغرافیایی کره زمین، کمک مؤثری به آگاهی و شناخت کشورها و قدرت های منطقه ای می کند. رده بندی این گونه کشورها بر اساس قدرت ملی، شناخت آنها را تسهیل می کند. با مشخص کردن جایگاه کشورها و تعیین قدرت های برتر یا فروتر در این ساختار نظام قدرت منطقه ای، کنش ها و تعاملات منطقه ای با شفافیت بیشتری انجام خواهد شد و این موضوع تصمیم سازان و سیاستمداران کشورها را در راه تحقق اهداف ملی و صیانت از منافع ملی یاری خواهد رساند. از این رو تلاش های متعددی از سوی دانشمندان و صاحب نظران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک جهت سنجش و مقایسه قدرت ملی کشورها در قالب روش ها و مدل های مختلف صورت گرفته است. اما همه آنها از منظر یک یا چند متغیر یا بعد محدود، کشورهای جهان را رتبه بندی و مقایسه نمودند و هیچ گاه منعکس کننده قدرت ملی جامع و فراگیر کشورها نبوده اند. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، جایگاه قدرت ملی کشورهای خاورمیانه با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه جبرانی مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور تکنیک انتروپی تعدیل شده برای تعیین وزن شاخص ها و با کاربرد روش های TOPSIS, SAW ELECTRA برای بررسی و رتبه بندی گزینه ها در مورد مطالعه ی قدرت ملی کشورهای خاورمیانه، مورد استفاده قرار می گیرند. پس از تحلیل حساسیت بر روی پارامترها و شاخص ها، نتایج مورد بررسی قرار می گیرند. مدل های مورد استفاده برای سنجش و مقایسه قدرت ملی کشورها در این پژوهش، از سوی نگارندگان ارائه شده و از نوآوری های تحقیق به حساب می آید. این مدلها از نظر روش کار و تعداد و ترکیب متغییرها و شاخص های موثر بر قدرت ملی نسبت به مدل های پیشین برتری دارد. نتایج نهایی حاصل شده از این پژوهش نشان می دهد، در منطقه خاورمیانه سه سطح قدرت قابل تشخیص است؛ قدرت های درجه اول به ترتیب شامل: ترکیه، ایران. قدرت های درجه دوم به ترتیب شامل: اسرائیل، عربستان و مصر. قدرت های درجه سوم به ترتیب شامل: سوریه، اردن، امارات، لبنان، عمان، عراق، کویت، یمن، بحرین و قطر می باشند.

طلاق شوم ترین سرنوشتی است که ممکن است برای یک خانواده رقم بخورد. با این وجود گاه گریزی از آن باقی نمی ماند. با طلاق رشته ازدواج میان زن و شوهر قطع می شود و از آن پس برای باز کردن گروه علقه میان آن دو باید برخی اقدامات انجام شود. این پدیده یکی از مسائل اجتماعی عصر ماست که امروزه کمتر کسی در مورد مشکل و معضل بودن آن شک می ورزد. میزان بالای طلاق در جوامع امروزی جامعه شناسان را به کنکاش در مورد عوامل موثر بر آن داشته تا مکشوف گردد که چه چیزی موجب چنین تغییری در نرخ طلاق گردیده است. این پدیده جنبه های متعددی از زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است. پدیده طلاق یک پدیده روان شناختی است و علل متفاوت روانی، اجتماعی و ... دارد و می بایست روحیه طلاق زدگی در افراد وجود داشته باشد. سئوالات اصلی که این مقاله در پی پاسخگویی به آنهاست عبارتند از اینکه چه عواملی در جامعه منجر به طلاق می شود؟ و اینکه جنبه های طلاق چیست؟ می باشد. موضوع این مقاله، بررسی و شناخت علل یا عواملی است که در وقوع طلاق موثر می باشد و می خواهیم ببینیم، چه عواملی موجب می شود که طلاق صورت بگیرد اما اهمیت پژوهش حاضر در این است که علل و عوامل اصلی طلاق شناخته می شود و همین طور، عوارض روانی – اجتماعی ناشی از آن مشخص می شود. و با شناخت علل و عوارض آن مسئولان اجتماعی کشور می توانند با ارائه پیشنهادات و کاربرد روشهای صحیح تر در پیشگیری و کاهش این مشکل چاره ای بیندیشند. در نهایت این پژوهش در 4 بخش تنظیم شده است که به روش توصیفی – تحلیلی در دو بخش اول آن به ارزیابی مفهوم طلاق و بررسی آن در نظام های حقوقی مختلف می پردازد. و دو بخش پایانی آن هم به علل و عوامل طلاق در جامعه و جنبه های مختلف آن اختصاص یافته است.

چکیده از جمله کارکردهای اصلی دین در روزگار ما، و در واقع در همه قرون و اعصار، کاهش رنج‏های انسان است. رنج‏های وجودی از زمره اصلی‏ترین رنج‏های انسان به‏شمار می‏آیند. رنج‏هایی از قبیل تنهایی، ناامیدی، پوچی و مانند آن. در این مقاله تلاش کرده‏ایم تا ابتدا تصویری کلی از وضعیت بحرانی انسان معاصر ارائه دهیم، سپس با نگاهی اجمالی به سه رنج اصلی انسان، یعنی رنج نرسیدن، از دست دادن و رنج ناشی از تکرار و خستگی، به اختصار راه‏های مختلف مواجهه با این رنج‏ها را بیان کرده‏ایم. هم‏چنین تلاش کرده‏ایم تا شیوه مواجهه امام علی (ع) را به عنوان کسی که تجربه‏ای عمیق در باب رنج‏های وجودی انسان و معناداری زندگی دارد، بیان کنیم. سخن اصلی این مقاله این است که در حیات دینی، رنج، درد و سختی وجود دارد، ولی همه این امور در پرتو تصویری معنوی از حیات، معنادار، تحمل‏پذیر و شیرین می‏گردد.

شخصیت بخشی یکی از مهم ترین صورت های خیال است که به شکل های مختلف در شعر می آید و معمولا با صنایعی همچون ایهام یا استخدام و حسن تعلیل همراه است. شخصیت بخشی به مثابه نوعی تشبیه یا استعاره دارای دو رکن است؛ یکی شخص و دیگری شی. هر گاه ویژگی یا فعلی انسانی را به شی نسبت دهیم یا به بیان دیگر در شی فرافکنیم، حاصل کار شخصیت بخشی خواهد بود. این نوع تصویرپردازی یکی از مهم ترین وجوه زیبایی در شعر حافظ است. حافظ به شکل های مختلف به اشیا شخصیت انسانی بخشیده و در این کار توفیق کم نظیری داشته است. مهم ترین ابزارهای حافظ در شخصیت بخشی به اشیا، تشبیه، استعاره و ایهامی است که در وجه شبه یا جامع استعاره یا استعاره تخییلیه ای که لازمه استعاره مکنیه است وجود دارد.

در این‌ مقاله‌ بر آن‌ شده‌ایم‌ تا «ولایت» را که‌ نقطة‌ اوج‌ تکامل‌ انسان‌ در عالَم‌ عرفان‌ و سیر و سلوک، و فصل‌ ممیز حقیقت‌ انسانی‌ و انسان‌ حقیقی، کمال‌ انسانی‌ و انسان‌ کامل‌ از ماسوای‌ خویش‌ در عالم‌ و آدم‌ است‌ و علامت‌ سفرای‌ الاهی‌ و سالکان‌ کوی‌ دوست‌ به‌شمار می‌رود از افق‌ اندیشه‌های‌ قرآنی‌ و عرفانی‌ و عقلانی‌ استاد، علامه، آیت‌ا سیدمحمدحسین‌ طباطبایی4 با رویکردی‌ به‌ تفسیرالمیزان‌ و رسالة‌الولایة‌ آن‌ حکیم‌ و عارف‌ و مفسر الاهی‌ به‌ تحلیل‌ و تفسیر بکشانیم‌ که‌ ماحصل‌ آن‌ چنین‌ شده‌ است: ولایت، یعنی‌ قرب‌ و اتصال‌ و لقای‌ الاهی‌ که‌ در اثر معرفت، محبت، عبودیت‌ و اخلاص‌ حاصل‌ می‌شود و سالک‌ را به‌ مقام‌ فنای‌ ذاتی، اسمائی‌ و صفاتی‌ می‌رساند؛ یعنی‌ ولی‌ خدا، عالم‌ و آدم‌ را تحت‌ تدبیر و ولایت‌ مطلقة‌ الاهیه‌ مشاهده‌ می‌کند و به‌ مقام‌ توحید ناب‌ که‌ توحید معرفتی‌ و صمدی‌ است، راه‌ می‌یابد. راه‌ ولایت‌ که‌ به‌ نبوت‌ تعریفی‌ و مقامی‌ و اِنبائی‌ و استعدادی‌ در مقابل‌ نبوت‌ تشریعی‌ تفسیر شده، راهی‌ گشوده‌ است‌ و همة‌ مستعد‌ان‌ و اهل‌ معنا و کمال‌ در اثر شریعت‌ محوری‌ و عبودیت‌مداری، توان‌ نیل‌ به‌ آن‌ را دارند؛ اگر چه‌ میان‌ اولیای‌ خدا، مراتب‌ و درجات‌ فراوانی‌ وجود دارد؛ پس‌ راه‌ ولایت، راه‌ باز است، نه‌ بسته. راه‌شناسی‌ به‌ مقام‌ ولایت‌ از معرفت‌ نفس‌ (خودشناسی) و مراقبت‌ نفس‌ (خودنگه‌داری) و انقطاع‌ از دنیا و عبور از عالم‌ ماده‌ و طبیعت‌ و اتصال‌ به‌ جهان‌ ملکوت‌ و عالم‌ معنا، البته‌ در پرتو هدایت‌ وحیانی‌ و حمایت‌ باطنی‌ اولیای‌ دین‌ یعنی‌ پیامبر اکرم6 و امامان‌ معصوم: ممکن‌ و میسور است. رویکرد و روش‌ علامه‌ در تفسیرالمیزان‌ و رسالة‌الولایه‌ به‌ مقولة‌ ولایت، روش‌ و رویکردی‌ ترکیبی‌ و تلفیقی‌ از عقل، نقل‌ و کشف‌ است؛ چه‌ این‌که‌ علامه، برهان‌ و عرفان‌ و قرآن‌ را در عرض‌ هم‌ نمی‌داند؛ بلکه‌ در طول‌ هم‌ و افزون‌ بر آن، قرآن‌ کریم‌ را حاوی‌ بهترین، ناب‌ترین‌ و کامل‌ترین‌ معرفت‌های‌ برهانی‌ و عرفانی‌ و مافوق‌ بشری‌ می‌داند؛ بدین‌ سبب‌ در تفسیرالمیزان، به‌ تصریح‌ و تلویح‌ و بازتاب‌ عبارت‌ و اشارت‌ و در رسالة‌الولایه، فصل‌ اول‌ و دوم‌ با روش‌ عقلانی‌ و فلسفی، و فصل‌ سوم‌ و چهارم، با روشی‌ برهانی‌ و عرفانی‌ و قرآنی‌ و روایی‌ و در فصل‌ پنجم، با روش‌ محض‌ قرآنی‌ و روایی‌ به‌ ولایت‌شناسی‌ پرداخته‌ است. مؤ‌لف، ویلیام‌ چیتیک، در اندک‌ برگ‌های‌ موجود بخوبی‌ توانسته‌ است‌ آنچه‌ را که‌ خود از آن‌ به‌ «مکتب‌ ابن‌ عربی» یاد می‌کند ارائه‌ نماید. وی‌ در گام‌ نخست‌ آنچه‌ را که‌ از «مکتب‌ ابن‌ عربی» در نگاه‌ دارد را برمی‌شمارد، سپس‌ نشان‌ می‌دهد، چسان، قونوی، پسرخوانده‌ او، با ایجاد حلقه‌ خویش، اندیشه‌های‌ شیخ‌ را به‌ واژگانی‌ فلسفی‌ - عرفانی‌ پیچیده، گسترش‌ داده‌ است. مقاله‌ بر کتاب‌ «فصوص‌ الحکم» او به‌عنوان‌ «شناخته‌ شده‌ و پرخوانده‌ شده‌ترین» از میان‌ بسیار کارهای‌ ابن‌ عربی‌ پای‌ می‌فشرد، و شروح‌ گوناگون‌ نگاشته‌ شده‌ را برمی‌شمرد. در پایان‌ نیز، نویسنده، بر دیگر اعضای‌ مکتب‌ در سراسر گسترة‌ جهان‌ اسلام‌ اشارت‌ می‌کند.

واژه دروغ از مفاهیمی است که علی رغم کاربرد فراوانی که در تعاملات رفتاری دارد، تعریف صریحی ‌از آن در دست نیست‌. این نقیصه مایه سردرگمی‌های متعدد و موجب پیدایش دروغ‌های مجاز شده است‌. دروغ از یک طرف عملی غیراخلاقی و از طرف دیگر مسبب اعمال غیر اخلاقی دیگر هم می‌شود، از همین جهت نسبت به گناهان دیگر حائز اهمیت است. در این‌ نوشتار به مفهوم دروغ، ارتباط آن با انحرافات اجتماعی و بیان دیدگاههای سه گانه درباره آن پرداخته شده است‌ و سپس به کارکرد اصلی دروغ‌، علل و پیامدهای فردی و اجتماعی آن اشاره شده و آنگاه این خصلت غیر اخلاقی، به اختصار از منظر دین مورد بررسی قرار گرفته است.