ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۶۴۱ تا ۳٬۶۶۰ مورد از کل ۲۹٬۵۴۵ مورد.
۳۶۴۱.

بررسی نقش کیفیت زندگی و فضاهای بی دفاع شهری در گرایش به خشونت های شهری (مورد مطالعه: جوانان شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شهری فضاهای بی دفاع خشونت شهر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۲۶
بیان مسئله: توجه به کاهش ناامنی های شهری از جمله مسایل مهم در دستیابی به توسعه پایدار اجتماعی است. جرم و خشونت شهری از جمله عواملی هستند که باعث تضعیف امنیت در شهرها می شوند. خشونت شهری یکی از آسیب های اجتماعی است که با بررسی آن می توان به وضعیت سلامت اجتماعی در یک شهر پی برد. هدف: هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه کیفیت زندگی شهری و فضاهای بی دفاع شهری با گرایش به خشونت های شهری است. روش: روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات، از روش های اسنادی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را جوانان 18 تا 35 سال شهر رشت شامل 224203 نفر تشکیل می دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای توزیع گردید. مفهوم کیفیت زندگی شهری با بهره گیری از پژوهش ربانی خوراسگانی و کیانپور (1386)، فضاهای بی دفاع شهری و خشونت شهری نیز با استفاده از پرسشنامه استاندارد سنجیده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos و آزمون های آماری همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گردید. یافته ها: بین کیفیت زندگی شهری و خشونت شهری و ابعاد آن (خشونت اجتماعی، خشونت روانی، خشونت فیزیکی و خشونت اقتصادی) همبستگی معنادار معکوسی وجود دارد. اما بین فضاهای بی دفاع شهری و خشونت شهری و ابعاد آن (خشونت اجتماعی، خشونت روانی، خشونت فیزیکی و خشونت اقتصادی) همبستگی مستقیمی وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از مدل معادلات ساختاری، کیفت زندگی شهری به مقدار 18/0- بر خشونت شهری تأثیر دارد؛ به طوری که با افزایش کیفیت زندگی شهری، گرایش به خشونت شهری کاهش می یابد. همچنین تاثیر فضاهای بی دفاع شهری بر گرایش به خشونت شهری برابر با 28/0 است؛ به نحوی که افزایش دسترسی به فضاهای بی دفاع شهری، گرایش جوانان به خشونت شهری افزایش می یابد. کلید واژه ها: کیفیت زندگی شهری، فضاهای بی دفاع، خشونت، شهر رشت.
۳۶۴۲.

طنز سینمایی؛ فراخ اندیشه یا انبساط خاطر

کلیدواژه‌ها: طنز خنده تمثال تمثیل دیجیتال افسردگی سینما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۵۸
دلهره، اضطراب و افسردگی، از جمله بیماری های بشری است که تاثیرات اجتماعی فراوانی نیز به همراه دارد؛ پدیده ای که دانشمندان علوم مختلف، از آن به عنوان بلای عصر مدرن یاد کرده و علاج اش را امری لازم برای بقاء جامعه دانسته اند. در مطالعات بنیادین حوزه های علوم اجتماعی، روانشناسی و هنر، راه های مختلفی برای رفع و علاج این بیماری تنش زا که نقش زیادی در ایجاد بحران ها و نابهنجاری های اجتماعی دارد، ارائه می شود من جمله: مشاوره های روانکاوانه، درمان های بالینی و ایجاد روحیه نشاط و انبساط خاطر. یکی دیگر از این راه ها، استفاده از ظرفیت های هنری سینمای ایران است. هدف پژوهش آن است که اثبات کند سینمای ایران می تواند با تاسی از طنز شیرین و بذله گوی ایرانی، چنین هدفی را محقق سازد. پس، پژوهش حاضر با نگاهی توصیفی - تحلیلی، ارزش های طنز سینمایی برای غلبه بر بحران های یادشده را بررسی می کند؛ در کنار آن، دیگر ثمرات اجتماعی و هنری این سینما نیز بررسی می شود. سئوال اصلی پژوهش آن است که سینمای طنز چگونه می تواند در عین آگاهی بخشی و حفظ جنبه های زیبایی شناسانه اش، رویکردی کنشی در جوامع پرتنش داشته باشد؟
۳۶۴۳.

ارزیابی کیفی روند توسعه بر بافت پیرامونی مکان مقدس با تأکید بر خیابان امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان مقدس آیین نامکان خیابان امام رضا (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
از دیرباز مکان های آیینی نقش اصلی در توسعه و ریخت شهر ایفا می کرده اند اما امروزه رشد سریع شهرها به ویژه شهرهای بزرگ منجر به تغییر و تحولات گسترده کالبدی، فعالیتی و عملکردی شده است. این تحولات باعث شده عرصه های عمومی شهری که روزگاری مقر شیرین ترین خاطرات مردم و عظیم ترین رویدادها و مهم ترین مکان برای رویارویی شهروندان بوده است، به گذرگاه هایی ناآشنا، بی روح و سخت بدل شوند؛ به گونه ای که قدرت کشف و درگیری انسان با فضا را از میان برده اند .محور آیینی امام رضا (ع) به عنوان آستانه ورود به مکان مقدس، یک محور فعال شهری در بافت سنتی شهر است که از دوره پهلوی تاکنون کیفیت دسترسی به این مرکزیت را تعریف کرده و از مهم ترین ارزش های مکان مندی فضا برخورداراست. اما امروزه به دلیل تحولات کالبدی و شکاف هایی که با گذشته تاریخی خیابان به وجود آمده، هویت مکانی محور را خدشه دار کرده است. هدف از این مقاله، ابتدا تبیین عوامل مؤثر بر عدم تداوم هویتی مکان وسپس بررسی مؤلفه ها و ویژگی هایی است که به منظور ایجاد مکان مندی در محور امام رضا (ع)، نیازمند بازتعریف دوباره در فضا هستند. روش پژوهش تحلیلی-توصیفی و بر مبنای اسناد، منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد تداوم کالبدی در محور امام رضا (ع) ضمن حفظ جنبه های هویتی و جلوگیری از گسست تاریخی محور با گذشته خود، قادر به حل مشکلات ارتباطی- عملکردی به بهترین نحو است. به طوری که استمرار مکان مندی در محور، ملزوم به وجود این ویژگی ها بوده و فقدان هرکدام موجب تضعیف مکان مندی ودر نتیجه منظر آیینی محور می شود.
۳۶۴۴.

تبارشناسی نقشنوشته «مرغ بسم الله» در فضای بصری سفالینه های منقوش نیشابور ایران در سده چهارم و پنجم هجری قمری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مرغ بسم الله خوشنویسی اسلامی سفالینه نیشابور هنر ایرانی تبارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۲۷۹
نقشنوشته موسوم به «مرغ بسم الله» از جمله شاخه های هنری خوشنویسی اسلامی است که از منظر مطالعه گرایش های نوین در خوشنویسی و همچنین در ارتباط با نماد شناسی عرفانی مورد توجه قرار گرفته است. این نقشمایه غالبا در ارتباط با گفتمان صوفیانه و ملهم از ادبیات عرفانی و ذوق آزمایی های عارفانه هنرمندان به ویژه در دوران صفویه و قاجار تبیین گشته است. در این پژوهش تاریخی- تحلیلی که با استفاده از روش تبارشناسی میشل فوکو انجام گرفته، نقشنوشته مرغ بسم الله نه صرفا به عنوان محصول انگاره عرفانی هنر اسلامی، بلکه در ارتباط تاریخی و هویتی با تداوم سنت های بیان بصری در میان جریان های هنری شرق ایران همچون سفالینه های منقوش نیشابور در سده چهارم و پنجم هجری قمری مورد واکاوی قرار گرفته است. لذا هدف این پژوهش، تبارشناسی نقشنوشته مرغ بسم الله و تحلیل نسبت تاریخی میان نمونه های همنشینی نقش پرنده و نوشتار از سفالینه های منقوش نیشابور سده چهارم تا نمونه های متاخر در دوران صفویه و قاجار است. نتایج این پژوهش نشان می دهد همنشینی نقش پرنده و نوشتار در هنر ایران به ویژه در فضای بصری گرافیکی سفالینه های منقوش نیشابور دوره سامانی حائز ویژگی های زیبایی شناسانه و سبک شناختی است که فراتر از تزئینات یا ذوق آزمایی صرف رفته و در نوعی هم سرشتی، می تواند به عنوان یکی از تبارهای تاریخی نقشنوشته مرغ بسم الله تلقی گردد.
۳۶۴۵.

کاربست پارادایم انتقادی در فهم عدالت فضایی در حاشیه کلانشهر تهران مورد مطالعه: اسلامشهر و شهر قدس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی فقر شهری تله فضایی فقر انتقادی تحلیل گفتمان انتقادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۳۱۴
عدالت فضایی یکی از ارکان اصلی توسعه متعادل در درون و بیرون کلانشهر است. امروزه در حاشیه کلانشهرها میتوان نمودی از بیعدالتی فضایی را مشاهده نمود که منجر به تشدید تلههای فضایی شده و فقر شهری را تشدید نموده است. هدف این پژوهش تبیین انتقادی عدالت فضایی در نواحی پیرامونی کلان ً شهر تهران مشخصااسلامشهر و شهر قدس است. در این راستا، با استفاده از پارادایم انتقادی و روش تحلیل گفتمان انتقادی به جمعآوری دادهها با دو روش مصاحبه و تحلیل اسناد پرداخته شده است. شش مقوله قدرت، سلطه، عدالت، وابستهسازی، ایدئولوژی، حق به شهر و شهروندی تبیین شدند و حاصل این تبیین نشاندهنده آن است که این شش مقوله بر ابعاد گوناگون مفهوم قدرت، عدالت و اقتصاد سیاسی دلالت دارند و همچنین اهمیت بُعد سیاسی-نهادی قدرت در کنار سایر ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی سایهای از نافضایی در این شهرها ایجاد کرده است. در نتیجه جهت تغییر و رسیدن ً به عدالت فضایی و رهایی از تله فضایی فقر صرفا عدالت توزیعی کافی نیست بلکه حرکت در توزیع متناسب قدرت در بُعد نهادی میتواند راهگشا باشد  
۳۶۴۶.

بازتعریف عدالت اجتماعی در هنر پست مدرن با رویکرد انتقادی مطالعات فرهنگی (مطالعات موردی چیدمان شیبولث و پرفرمنس تنش درونی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پست مدرنیسم مطالعات فرهنگی عدالت اجتماعی هنر سیاسی کنش اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۶۴
ازجمله مشخصه های معاصرترین شکل هنر در جوامع پست مدرن، هجمه و حضور موضوعات سیاسی و اجتماعی است. اگر دوران پست مدرن را مفهومی تاریخی-جامعه شناختی بعد از مدرنیسم بدانیم، توجه به جایگاه قدرت و پراتیک مبارزه سیاسی و اجتماعی از مؤلفه های آن خواهدبود. ارائه و درک اثر هنر پست مدرن که از پیش جمع گرا و عمومی شده است، در پروژه های سیاسی و اجتماعی جوامع، به مانند پدیده های خودبیانگر و مداخله جویانه و دارای مانیفست اجتماعی است. ازسویی مطالعات فرهنگی که برخواسته از دستاوردهای نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت است، نقشی مهم در بازخوانی انتقادی تحولات دنیای معاصر دارد که جنبه های فرادست و فرودست را با رابطه دیالکتیکی قرائت می کند؛ بنابراین به نظرمی رسد خوانش این جنبه متضاد، توجه به پارادایم و صورت بندی پست مدرنیسم را می طلبد که با درآمیختن با بافت اجتماعی پدیده ها و تاختن به نظام های قدرت، واقعیت تجربه به حاشیه رانندشدگان را در ساخت اجتماعی به نمایش می گذارد. پژوهش حاضر با جمع آوری منابع کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و به صورت کیفی، هدف بازتعریف عدالت اجتماعی در دو نمونه چیدمان و پرفرمنس با رویکرد انتقادی مطالعات فرهنگی را دنبال می کند.  نتیجه آنکه طیفی از مداخلات و انتقاد در بطن هنر پست مدرن، آرمان جمعی عدالت خواهی را دنبال می کند که بازنگری در پارادوکس های اجتماعی مدرنیته بوده که بر طرد هویت های جنسی و اقلیت های قومیتی و... متمرکز است و دوگانه فرادست و فرودست در خوانش مطالعات فرهنگی را به نمایش می گذارد.
۳۶۴۷.

ارزیابی کیفیت شنیداری فضای شهری با استفاده از تکنیک صداپرسه (مطالعه موردی: خیابان امام خمینی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منظر شهری خیابان صداگاه صداپرسه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۵۹
کیفیت شنیداری در خیابانهای مرکزی شهری از عوامل تعیین کننده کیفیت کلی محیطی است که بر ادراک ذهنی کلی افراد از فضا تاثیر می گذارد اما امروزه غلبه اصوات ترافیکی سبب آزردگی شنیداری می شود. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت ادراک شنیداری خیابان امام خمینی تبریز از دید افراد پیاده بود. از تکنیک صداپرسه مبتنی بر استاندارد ISO12913-2 جهت ارزیابی ادراک ذهنی افراد (30 نفر) ازکیفیت شنیداری خیابان امام تبریز استفاده شد. خواسته شد تا افراد مسیر میدان فجر تا میدان شهید بهشتی صداپرسه انجام داده و در سه ایستگاه پرسشنامه مبتنی بر استاندارد را پر کنند. از میدان فجر تا چهارراه شریعتی ناخوشایند و در مابقی مسیر خوشایند ارزیابی شده است. عواملی چون تنوع کاربری و فعالیت، تنوع فضایی- کالبدی، تراز صدای پس زمینه و منابع صوتی آزار دهنده ترافیک- محور و گونه های معماری واجد ارزش، در ارزیابی ذهنی افراد تاثیرگذار بوده اند.
۳۶۴۸.

نسبت هنر سنتی و صنایع دستی از دیدگاه سنت گرایان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سنت سنت گرایان هنر سنتی صنایع دستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۳۵۹
در هر تمدنی با هنری مواجه هستیم که همچون آینه ای بازتاب دهنده دین، آداب و ... است. در دوران معاصر، جریان فکری که هنر در تمدن سنتی را مورد توجه و بازشناسی مجدد قرار داد، مکتب سنت گرایی است. به پیروان این سبک فکری، سنت گرایان می گویند. در اندیشه سنت گرایان، هنر در تمدن سنتی، که هیچ امری در آن خارج از محدوده سنت که با حقیقت الهی هم راستا است، حق موجودیت ندارد، دارای تعاریف مختص به خود است که به آن "هنر سنتی" می گویند. از طرفی، ما در پیشینه تمدنی خود، با صنایع دستی روبه رو هستیم که فعالیتی تولیدی با تکیه بر نیروی دست است و در تعریف رایج، هنر محسوب نمی شود. برای آنکه صنایع دستی در حیطه هنر جای گیرد، با مسائلی مواجه خواهیم شد که می توان به شأن خلاقیت این هنر دستی، کاربردی بودن، آمیختگی آن با زندگی روزمره و موارد دیگر موجود در این هنر اشاره نمود. با توجه به معنایی که سنت گرایان در جامعه مدرن و سنتی نسبت به هنر قائل هستند، می توان از آن برای ارزیابی شأن هنری صنایع دستی بهره برد. در این راستا با این پرسش روبه رو می شویم که از منظر سنت گرایان چه نسبتی میان هنر سنتی و صنایع دستی موجود است؟ روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی و تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و فیش برداری است. در این مقاله با مقایسه مفهوم هنر سنتی و ویژگی های آن با مفهوم صنایع دستی و ویژگی های مرتبط با آن از اندیشه سنت گرایان، به این نتیجه دست خواهیم یافت که صنایع دستی در چارچوب مفهوم هنر سنتی جای دارد و مشخصه های هنر سنتی در صنایع دستی آشکار هستند و صنایع دستی، یکی از بارزترین نمودهای هنر سنتی محسوب می شود. به همین دلیل، اشکالاتی که در تفکر مدرن بر بینش و هنر سنتی وارد می شوند، قابل رفع خواهند بود.
۳۶۴۹.

تلفیق معماری و هنر با الهام از طبیعت، مطالعه موردی: معماری دوران اسلامی استان کردستان

کلیدواژه‌ها: الهام از طبیعت طبیعت گرایی معماری اسلامی هنر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۹۳
با وجود تلاش های فراوانی که در دهه های اخیر برای بهبود فرایند طراحی معماری انجام گرفته است، به ندرت راه حل هایی روشن برای به کارگیری هنر در معماری با الهام از طبیعت تدوین شده است. ازاین رو تحلیل، مقایسه و بررسی نمونه های موجود و آثار معماران بزرگ معاصر برای پاسخگویی به چگونگی استخراج راهکارهای طراحی آنان در مواجه با طبیعت و الهام از آن و دستیابی به سرنخ هایی به منظور برانگیختن قوه تخیل طراحان در بهره-گیری از آن ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش سعی بر آن است مؤلفه های تأثیرگذار هنر الهام گرفته از طبیعت با تأکید بر معماری اسلامی استخراج و دسته بندی گردد. همچنین کوشش مى شود، بنیادها و اصولی را که به صورتى عام و چشمگیر در فضاهاى معمارى اسلامی با الهام از طبیعت قابل رؤیت و دریافت است، در قالب موضوع هاى مختلف تبیین نمود تا دریچه اى به ادراک بهتر این معمارى گشوده شود. بر همین اساس هدف از این پژوهش آگاهی از تداعیات ذهنی هنرمندان در فرآیند طراحی، مبتنی بر الگوگیری از طبیعت در جهت بهبود تفکر معماری اسلامی است. نوع این پژوهش توصیفی – تحلیلی است و از مبنای هدف کاربردی است. داده های مورد نیاز برای شکل گیری نظری موضوع با روش کتابخانه ای و تحلیل هایی که برای هر اثر آورده شده با روش مطالعات میدانی جمع آوری شده است. در این پژوهش مؤلفه ها و راهکارهایی برای بهره گیری بهتر از هنر و طبیعت جهت انگیزش تخیل و استفاده طراحان از آن ها پیشنهاد می گردد. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که طبیعت به صورت کلی تأثیر قابل توجهی بر معماری اسلامی دارد و در بسیاری از راهبردهای منتهی به خلاقیت معماری اثرگذار است. هنر طبیعت همیشه در همه جا حاضر و طبقه بندی ناپذیر و به مثابه ابزاری بسیار قدرتمند برای الهام بخشی است. موضوعی که در بناهای شاخص و نمونه های مطروحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین معماری اسلامی بیش از آنکه در پی شکل و فرم مشخصی باشد، در خدمت انسان مسلمان برای رسیدن به کمال به کمک طبیعت بوده و هدف غایی از خلقت انسان را که همانا عبادت الهی است را پیگیری می کند. لذا برداشت های فرم گرایانه و ظاهری از طبیعت به تنهایی کافی نخواهد بود و حضور روح طبیعت در معماری است که به ارتقا و تجلی آن خواهد انجامید. همچنین قابل استنباط است که مسائل اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هر منطقه و ناحیه به شدت می تواند بر معماری و کارکردهای آن تأثیرگذار باشد، لذا فرهنگ خاص اسلامی نیز فرم ها و کارکردهای خاص خود را به وجود می آورد و همین نکته است که سبب تفاوت معماری اسلامی با سایر بناها می شود.
۳۶۵۰.

مطالعه تطبیقی نگاره های فتح خیبر توسط حضرت علی (ع) در دو نسخه فالنامه دوره صفوی و نقاشی های محمد مدبر و حسین همدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فتح خیبر فالنامه نگارگری صفوی محمد مدبر حسین همدانی نقاشی قهوه خانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۷۴
بیان مسئله : فتح خیبر یکی از وقایع مهم تاریخی جهان اسلام است که در دوره های مختلفی از تاریخ هنر ایران اسلامی مورد توجه هنرمندان و نگارگران قرار گرفته است. این واقعه بیش از پیش در میان اهل تشیع اهمیت ویژه ای دارد زیرا در جریان این اتفاق، قلعه یهودیان توسط حضرت علی (ع) فتح شده است. پژوهش حاضر از حیث اهمیت واقعه فتح خیبر و جایگاه مهم حضرت امیر مؤمنان (ع) دارای اهمیت و ضرورت است، به ویژه این که هدف از این پژوهش شناخت سیر تغییر و تحولات مصورسازی این واقعه در دوره صفوی و معاصر، است. هدف پژوهش : تحقیق حاضر در پی آن است که بداند نگارگران و نقاشان در نگاره های مربوط به واقعه فتح خیبر در دو نسخه فالنامه دوره صفوی و نقاشی های محمد مدبر و حسین همدانی، این واقعه را چگونه بازنمایی کرده اند و در دوره های تاریخی صفویه و معاصر، چه تغییراتی در مصورکردن واقعه فتح خیبر مشاهده می شود. از طرف دیگر این پژوهش علل تغییرات و تمایزات در نوع بازنمایی واقعه فتح خیبر را در نگاره های فالنامه های صفوی و آثار نقاشی قهوه خانه ای را بررسی می کند. روش پژوهش : در این پژوهش اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و تصویری به شیوه توصیفی- تحلیلی با رویکرد تطبیقی بررسی و موضوع فتح خیبر توسط حضرت امیرمؤمنان (ع) در دو نگاره از دو نسخه فالنامه صفوی و دو نمونه نقاشی از آثار هنرمندان معاصر شامل آثار محمد مدبر و حسین همدانی مورد تحلیل و تطبیق قرار گرفته است. نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان می دهد در مصورسازی واقعه فتح خیبر، میزان پایبندی به روایات در نگاره های دو نسخه فالنامه صفوی بسیار بیشتر از نقاشی های قهوه خانه ای یعنی آثار محمد مدبر و حسین همدانی است و در دوره صفوی، وجه اعجازگونه عمل حضرت علی (ع) اهمیت بیشتری نسبت به دوره معاصر داشته است.
۳۶۵۱.

بررسی مفاهیم محوربندی در مساجد یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محور عبادت. هندسه مسجد یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۲۹۶
کالبد مساجد حامل ویژگی های شکلی و هندسی است که نشانگر تفکرات سازندگان آن است. شناخت تنوع در نقشه مساجد در درک بهتر دیدگاه سازندگان بنا مؤثر باشد. هدف پژوهش شناخت تنوع محور در مساجد است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و بررسی نمونه های موردی درپی پاسخ به این پرسش است که چگونه آرایش محور در نقشه مساجد پاسخگوی کارکرد عبادی آن است؟ اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای و بازدیدهای میدانی بدست آمده است. نتایج نشان می دهد؛ هندسه مساجد با تأثیر پذیری از محور قبله به سه دسته، تک محوری، دومحوری و چندمحوری و از دیدگاه شکلی به هندسی منظم و ترکیبی از اشکال هندسی منظم-غیرمنظم تقسیم شده که معمار در هر کدام از مساجد، بر اساس زمینه، تمهیداتی مانند الحاق فضاهای جانبی به بنا و یا چرخش در نقشه را اندیشیده و در نهایت فضایی خالص و دارای هندسه منظم را به عنوان نتیجه طراحی حاصل کرده است.
۳۶۵۲.

بررسی تطبیقی نقوش زنان در هنر ساسانی و قرون اولیه اسلامی

کلیدواژه‌ها: نقوش انسانی نقوش زنان هنر ساسانی هنر اسلامی اموی و عباسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۷۴۰
ساسانیان با بیش از چهارقرن حکومت به بخش وسیعی از جهان متمدن باستان، تأثیرات قابل توجهی از خود در زمینه هنر و صنایع بجا گذاشته اند. هنر ساسانی که خود را وارث برحق امپراطوری هخامنشی می دانست ضمن تأثیراتی که از هخامنشیان پذیرفته است، ترکیبی است از شیوه های اشکانی و حتی رومی، یونانی و دیگر اقوام همسایه که در طول زمان به سبک واحد و یکپارچه ای تحت عنوان «سبک ساسانی» تبدیل شد. نقوش انسانی در آثار تصویری ساسانیان نقش عمده ای را در انتقال مفاهیم مورد نظر این سلسله به عهده داشته اند، در بین این نقوش برای اولین بار بطور جدی و در مقیاس گسترده به نقش مایه های زنان در جلوه های مختلف هنری پرداخته شده است که نشان از قدرت و اهمیت زنان در آن زمان دارد. پس از شکست ساسانیان بدست اعراب، مسلمان به سرعت بر بخش وسیعی از آسیا و حتی قسمت هایی از اروپا مسلط شدند. سوالی که مطرح است تبین این مهم است که نقوش اندک زنان بدست آمده از قرون اولیه اسلامی چه تأثیراتی از هنر ساسانی پذیرفته است. به نظر می رسد با توجه به تسلط کامل مسلمانان بر خاک ساسانی، شیوه های تصویرگری ایران، الگوی مناسبی برای هنر قرون اولیه اسلامی بوده است. البته تصویرگری موجودات زنده از جمله نقوش زنان در قرون اولیه اسلامی به علت محدودیت های مذهبی با چالش های جدی روبروست که ارائه یک حکم قطعی را دشوار می سازد. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی نقوش زنان در هنر ساسانی و قرون اولیه اسلامی و روشن کردن میزان تأثیر پذیری این نقوش در تمدن اسلامی از هنر ساسانی و دیگر اقوام است. در جریان این پژوهش این نکته مشخص شده است که مسلمانان ضمن تأثیرپذیری از سنت های تصویری ساسانی از روش های اقوام دیگر مثل امپراطوری بیزانس نیز سود جسته اند. روش انجام این پژوهش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است و اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای گردآوری شده است.
۳۶۵۳.

مقایسه ی نقش گرز گاوسر در نگاره ی صحنه ی به دار آویختن ضحاک در شاهنامه ی طهماسبی و نمونه ی فلزی موزه ی متروپولیتن (به شماره 36.25.1882)

کلیدواژه‌ها: گرز گاوسر شاهنامه ی طهماسبی نگاره ی به دار آویختن ضحاک فلزکاری جنگ افزار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۹۸
بیان مسئلهگرز گاوسر یکی از ابزارهای جنگی نمادین در داستان های اساطیری و وسیلهٔ دستگیری ضحاک در شاهنامهٔ فردوسی است. تصویر این اثر در نگاره های شاهنامهٔ طهماسبی ترسیم شده است و صحنه ای به دار آویختن ضحاک توسط فریدون یکی از نگاره هایی است که نقش گرز گاوسر در آن دیده می شود. همچنین گرز گاوسری با مشخصاتی مشابه در موزهٔ متروپولیتن نیویورک وجود دارد که نمونه ای عینی از این ابزار جنگی است. وجود شباهت فرم و ظاهری نمونهٔ گرز گاوسر فلزی و تصویر نقش شده در نگارهٔ به دار آویختن ضحاک در شاهنامهٔ طهماسبی ضرورت انجام پژوهش حاضر را ایجاب کرده است. هدف پژوهشهدف پژوهش حاضر شناسایی وجوه اشتراک و افتراق گرز گاوسر در نگارهٔ شاهنامهٔ طهماسبی و نمونهٔ موجود در موزهٔ متروپولیتن است.  سؤال پژوهشپرسش مطرح شده در پژوهش حاضر این است: نقش گرز گاوسر فریدون در نگارهٔ به دار آویختن ضحاک (شاهنامهٔ طهماسبی) و نمونهٔ شماره 1882.25.36 موجود در موزهٔ متروپولیتن نیویورک چه وجوه اشتراک و افتراقی دارند؟  روش پژوهشپژوهش پیشرو با تجزیه و تحلیل اطلاعات کتابخانه ای و داده های اسنادی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی و تطبیقی انجام شده است. نمونه های مورد بررسی نیز شامل نقش گرز گاوسر در نگارهٔ به دار آویختن ضحاک از شاهنامهٔ طهماسبی و گرز فلزی موجود در موزهٔ متروپولیتن است. نتیجه گیرینتایج نشان می دهد نمونهٔ گرز گاوسر موزهٔ متروپولیتن دارای فرمی مشابه با نقش گرز فریدون در نگارهٔ موردنظر است و دارای رنگ و جنس آهنی است و تزئینات طلایی و زراندود دارد، در حالی که گرز ترسیم شده در نگاره به رنگ طلایی است.
۳۶۵۴.

مقایسۀ ساختار تذهیب صفحات مذهّب مُزدوج در چهل نسخه از شاهنامه ها و خمسه های دورۀ صفوی (سده های 10 و 11 هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تذهیب صفحات مذهّب مزدوج سرلوح خمسه شاهنامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۶۸
قدمت و تدوام هنر تذهیب منجر به انجام مطالعات بسیاری در این زمینه شده است ولیکن مطالعه ای که در آن رابطه میان نوع تذهیب با نوع محتوای نسخه (ژانر یا گونه اثر) را به صورت اختصاصی مورد سنجش قراردهد تاکنون انجام نشده است. لذا هدف مطالعه پیش رو آن است تا ویژگی های ساختاری تذهیب را در صفحات مذهّب مزدوج هریک از دوگروه شاهنامه ها و خمسه های دوره صفوی (چهل نسخه منتخب از کتابخانه ها و موزه های کشورهای مختلف)، به عنوان نمایندگان ادبیات حماسی و تغزّلی، بر اساس شاخصه های کمّی، تعیین و در نهایت علت وجود تفاوت ها را در تذهیب این دو گروه توضیح دهد. بر این اساس، سؤالات ذیل پاسخ داده شد: ویژگی های شاخص در ساختار تذهیب صفحات مذهّب مزدوج شاهنامه ها و خمسه های سده دهم و یازدهم کدامند؟ و تفاوت های ساختاری آنها چگونه قابل توضیح است؟ یافته های این تحقیق که به روش، کیفی و استقرایی بوده و از نقطه نظر بررسی داده ها، توصیفی-تحلیلی است نشان می دهند که، ساختار صفحات مذهّب مزدوج چه در شاهنامه ها و چه در خمسه ها در نیمه اول سده دهم غالباً هندسی، کادرها ساده و عرض آنها کم و یا متناسب بوده و از نیمه دوم سده دهم ساختارهای غیر هندسی در کنار ساختارهای هندسی رواج یافته و کادرها عریض تر و کنگره ای شده اند و این تغییرات در شاهنامه ها بیش تر از خمسه ها نمود داشته است و علت آن وابسته به نوع متن، یعنی نظم و یا نثر بودن متن در این صفحات است و نه گونه (ژانر) اثر همچنین بررسی ها مشخص نمود که در سده یازدهم این سبک از تزیین (صفحات مذهّب مزدوج) در شاهنامه ها تداوم یافته ولیکن در خمسه ها بسیار محدود بکار رفته است. علاوه براین در هر دو گروه مورد مطالعه (خمسه ها و شاهنامه ها) الگوهای مشترکی شناسایی شد، الگوهایی که در قرآن ها نیز شاهد بکارگیری آنها هستیم که این خود نشان دهنده عدم اختصاصی بودن تذهیب ها در گونه های مختلف (ژانرهای مختلف) است.
۳۶۵۵.

واکاوی نمودهای عجایب نگارانه در متون پهلوی و مانوی در عصر ساسانی و سه سده نخست پس از اسلام در ایران

کلیدواژه‌ها: عجایب نگاری هنر ساسانی ادب‍ی‍ات پ‍ه‍ل‍وی ادبیات مانوی اسطوره دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۷۲
بیان مسئله: عجایب نگاری درخصوص یک سنت دیرین در هنر و ادبیات بسیاری از فرهنگ ها و تمدن ها به کار می رود. آنچه در این پژوهش موردبحث و تمرکز قرارگرفته است، شامل نمودهای محتوایی و هنری ناظر بر سنت عجایب نگاری در ایران با رویکرد بر متون پهلوی و مانوی عهد ساسانی سده های نخست پس از اسلام است. این نمودها شامل موجودات اسطوره ای، وقایع عجیب و روایات مابعدالطبیعی هستند. پژوهش، با تجزیه و تحلیل متون و داستان های ادوار ذکرشده، در پی چگونگی کاربست عناصر عجیب برای انتقال ایده های دینی و فلسفی، درس های اخلاقی و مفاهیم کیهان شناختی است.هدف: واکاوی رویکردهای خیالی و عجایب نگارانه در هنر و ادبیات ایران ساسانی، مبتنی بر سنت های فکری، دینی و اسطوره ای پیش از اسلام است.سؤال تحقیق: «عوامل تأثیرگذار بر نمود عجایب نگاری در ادبیات و هنر پهلوی و مانوی در عهد ساسانی و سده های نخستین اسلامی کدام اند؟»روش تحقیق: این پژوهش از نوع بنیادی بوده و با روشی توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، اسناد الکترونیکی و استفاده از محفوظات موزه ها، به تجزیه وتحلیل استنتاجی داده های برخاسته از نمونه های متنی و آثار هنری ادوار یادشده پرداخته است.نتیجه گیری: پژوهش بیانگر آن است که سنت عجایب نگاری در هنر و ادبیات ایران به سبب بهره مندی از مبانی منسجمی چون قوه اسطوره، نمادپردازی و رمزگرایی، انسان انگاری و دین و نیز به واسطه اشتراکات گوناگون محتوایی و سبکی و تأثیرات بینامتنی درون مایه ای با تمدن های دیگر، دارای زنجیره ای پیوسته و الگومدار از عهد پیش از اسلام تا سده های نخست پس از ورود این آیین در ایران است.
۳۶۵۶.

پایداری سکونتگاه های روستایی با رویکرد بهره گیری استحصال آب از رطوبت هوا (مه)؛ مطالعه موردی: روستای امین آباد فیروزکوه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مه استحصال آب امکان سنجی روستا پایداری سکونت روستایی دستگاه جمع آوری مه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۶۲
ایرانیان از قدیم الایام با معضل کمبود آب مواجه بوده اند و این امر باعث ایده های شگرف در زمینه های مختلف استحصال، ذخیره و انتقال آب همچون آب انبارها و قنات ها شده است. از سوی دیگر مصرف بالای آب برای امور مختلف شرب، کشاورزی و صنعت باعث کاهش منابع آب های جاری و زیرزمینی گشته است. امروزه به کمک فنّاوری و علم، روش های نوینی جهت جذب آب از رطوبت هوا به وجود آمده است. در یکی از این روش ها، در مسیر حرکت هوا موانعی قرار می گیرد که با برخورد هوا به آن ها مولکول های آب معلق در هوا جذب شده و به مخزن مشخصی منتقل می گردند. در این تحقیق به بررسی چگونگی فرایند جذب آب از رطوبت هوا پرداخته شده و هدف تحقیق دستیابی به ترکیب دستگاه استحصال آب با کمک عناصر معماری مانند دودکش های خورشیدی، برج ها، حجم و نمایی ساختمان است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و از مطالعات کتابخانه ای (بررسی نمونه های مشابه در مناطق مختلف جهان)، نرم افزارهای مرتبط (ترسیمی، تحلیلی)، پیمایش میدانی و شناسایی روستاهایی که ظرفیت لازم را ازلحاظ اقلیمی دارند، استفاده شده است. نتایج نشان می دهد روستاهای منطقه فیروزکوه تهران، ازجمله روستای امین آباد، مناطق مناسبی برای استحصال آب از رطوبت هوا هستند؛ زیرا این مناطق در دامنه جنوبی رشته کوه البرز واقع شده اند و دارای ویژگی هایی همچون میزان رطوبت بالای 50 درصد، جهت و وزش باد غالب موردنیاز، تابش خورشید، شیب و عوارض مناسب زمین است. این عوامل باعث تولید مه در دره ها شده و قابلیت برداشت آب را از مه ایجاد می کند. روش استحصال آب از مه توسط پارچه سه بعدی جاذب آب پیشنهاد شده است. با انتخاب و جانمایی مطلوب برای احداث دستگاه، طراحی معماری هماهنگ با ویژگی های خاص منطقه و استفاده از پرده های جاذب با درصد جذب بالای آب می توان به نتیجه مطلوب رسید. روش پیشنهادی می تواند بدون وابستگی به منابع آبی و مولد تولید انرژی، آب مورداستفاده روزانه 8 واحد مسکونی انتخاب شده در این روستا را فراهم آورد.
۳۶۵۷.

بررسی جهت گیری ساختمان ها در شهر مشهد با توجه به انرژی دریافتی در اقلیم سرد و خشک

کلیدواژه‌ها: جهت گیری ساختمان مشهد انرژی اقلیم سرد و خشک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵۴ تعداد دانلود : ۴۶۱
بخش ساختمان در کشور بیشترین میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص داده است. جهت گیری بنا از شاخصه های مهم طراحی اقلیمی در یک بنا است. جهت گیری بهینه ساختمان باید با توجه به زمستان ها و تابستان های خارج از محدوده آسایش شهر مشهد صورت گیرد. بنابراین دانستن اطلاعاتی از موقعیت خورشید، از طریق نمودار مسیر خورشید و جهت باد غالب ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر در تلاش است تا با جهت گیری بهینه ساختمان در شهر مشهد به حداکثر آسایش حرارتی ساکنان و بهینه سازی مصرف انرژی دست یابد. این کنکاش از لحاظ روش شناسی توصیفی- تحلیلی است. ابزار جمع آوری داده ها، مطالعات کتابخانه ای مختلف مانند مقاله های مربوط به جهت گیری ساختمان ها و اقلیم سرد و خشک و استفاده از نرم افزار Ecotect می باشد. بر اساس نتایج پژوهش، شهر مشهد، در بیش از 55 درصد از موارد ایام سال محدود تنش سرد قرار می گیرد و علاوه بر تابش آفتاب استفاده از تجهیزات گرمایشی کمکی نیز ضرورت دارد. در ماه های شهریور، مهر، فرودین و اردیبهشت بنا تقریبا در محدوده آسایش قرار دارد. در سه ماه خرداد، تیر و مرداد دمای هوا بالای حد آسایش است؛ ماه شهریور حداکثر انرژی معادل 60073BTU را در طول سال دریافت می کند. بهینه ترین جهت گیری ساختمان 180 درجه از مبنای شمال جغرافیایی است، البته با توجه به جهت بادهای سرد زمستانی، جهت های جنوب تا 20 درجه جنوب شرقی را می توان به عنوان جهت مطلوب برای استقرار ساختمان در شهر مشهد دانست که هم از مزیت حداکثر تابش خورشید در زمستان و کاهش جذب تابش در تابستان استفاده کند. همچنین با استفاده مناسب از سایبان ها، می توان شرایط درون بنا را به محدوده آسایش نزدیک کرد.
۳۶۵۸.

Evaluating the Quality of Revitalization of Lost Spaces with an Emphasis on Abandoned Factories (Case Study: Zanjan Match Factory)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Regeneration Indus trial heritage Zanjan Match Factory The Quality of Revitalization Los t Spaces

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۳۱۲
 Identifying and reviving los t spaces to reduce them is one of the duties of contemporary architects and urban planners; in the meantime, paying attention to the quality of revitalization and users' and beneficiaries' satisfaction is an issue that determines the success rate of this critical issue. The aim of this s tudy was twofold. Firs t, it has assessed the quality of revitalization of los t spaces using the Analytic Hierarchy Process (AHP) method. Second, it has inves tigated Zanjan Match Factory's revitalization success rate, converted into a museum of indus try and mining after renovation and recons truction. The present article's conceptual model is based on the exploratory analytical research method based on Bradbent's theory and the introduction of his five principles as assessment parameters. Each component in the case s tudy is considered, prioritized, and assessed by a survey of 15 participants in two groups of experts and users. Findings show that the criteria of human protection and economic productivity have a greater score in the proper revitalization of this heritage. In contras t, space proportions with a pattern of behavior have the lowes t score (preferences). Furthermore, this space's revitalization shows revitalization's success is the proper coordination between revitalization experts and users of this space regarding fulfilling their desires and needs.
۳۶۵۹.

Analysis of the Effects of Social and Economic Factors on Energy Consumption, with Emphasis on Family Travel Patterns (Case S tudy: Malek-Shahr and Amir-Arab Neighborhoods in Isfahan)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Social and economic factors Energy consumption Travel pattern Malek-Shahr neighborhood Amir-Arab neighborhood

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۹۷
The transportation sector, which is affected by travel patterns, has a significant stake in energy use; these patterns depend on a variety of factors including social and economic factors. The purpose of this paper is to examine the effects of social factors and economic factors on energy consumption, with an emphasis on family travel patterns; for this purpose, the Malek-Shahr and Amir-Arab neighborhoods in Isfahan, Iran, were selected as the research cases. A mixed-paradigm methodology (the qualitative research methodology paradigm and non-experimental research methodology from the quantitative research methodology paradigm) was used. The required information needed to examine the measures and the related factors was obtained by documentation and field study i.e. observation and questionnaire; In addition, the Mann-Whitney U test was used to examine the significant differences between the neighborhoods considering social, economic and travel pattern variables. Also, factor analysis and regression were applied in order to carry out path analysis and explain how the factors and variables were related to each other. The results indicate that the Malek-Shahr neighborhood has a significantly better social and economic status and more arbitrary travel patterns in comparison with the Amir-Arab neighborhood. It was also found that in both neighborhoods, there was no significant relationship between the social factor and the travel patterns while the economic factor played a major role in this respect; this was more pronounced in the Amir-Arab neighborhood that is afflicted by a lower economic status.
۳۶۶۰.

تبیین شکاف ها و عدم تعادل های فهرست میراث جهانی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: میراث جهانی میراث فرهنگی میراث طبیعی استراتژی جهانی ایکوموس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۶۹
موضوع شکاف های فهرست میراث جهانی در ارتباط با عدم تعادل هایی در موضوعات، مضامین و یا آثار از مناطق جغرافیایی کمتر ثبت شده، یکی از چالش های پیش روی کنوانسیون میراث جهانی محسوب می شود. در این راستا، پژوهش حاضر بر آثار ایران در فهرست میراث جهانی متمرکزشده و سؤال اصلی پژوهش نیز بر همین موضوع شکل گرفته که «شکاف ها و عدم تعادل های احتمالی فهرست میراث جهانی ایران در چه بخش هایی است؟» پژوهش حاضر به دلیل بهره گیری از تبیین و تفسیر در مقام داوری، پژوهشی کیفی است و به منظور انجام آن از راهبرد توصیفی- تاریخی و توصیفی- تفسیری برای گرداوری داده، بهره برده شده است. بدین منظور کلیه پرونده های ثبتی و اطلاعات منتشرشده آثار فهرست میراث جهانی و فهرست موقت ایران موردبررسی قرارگرفته است و با استفاده از چارچوب های مطالعه ایکوموس در این خصوص، دسته بندی شده اند. تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از استدلال قیاسی صورت پذیرفته است. درنهایت بر اساس تجزیه وتحلیل صورت گرفته و با در نظر گرفتن اولویت های مضامین و موضوعات بااهمیت بالا برای ثبت و اسناد بالادستی، شکاف های فهرست میراث جهانی ایران، تبیین و تفسیر شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که فهرست میراث جهانی ایران در موارد مختلف مثل میراث طبیعی، آثار فرامرزی و یا مضامین خاص میراث فرهنگی ازجمله میراث صنعتی، میراث بومی و یا موضوعاتی در ارتباط با حرکت مردم و توسعه تکنولوژی، دچار عدم تعادل و شکاف است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان