همایون نورایی

همایون نورایی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

تبیین نقش کیفیت محیط محلّه های مسکونی در بهزیستی روان شناختی ساکنان (نمونه موردی: محلّه غیر رسمی سایان شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 219 - 222

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیط سلامت و بهزیستی روان شناختی شهر زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۴۹
با رواج رویکرد تعامل فرد با محیط در مطالعات کیفیت محیطی، وضعیت محیط زندگی شهروندان به ویژه در سکونت گاه های غیررسمی، مورد تردید و سوال می باشد. زیرا این سکونت گاه ها می توانند آثار جبران ناپذیری بر وضعیت روحی و روانی ساکنان برجای گذاشته و در کیفیت زندگی آنان مؤثر باشند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تبیین نقش کیفیت محیط کالبدی و عملکردی محله غیررسمی سایان شهر زنجان، در بهزیستی روان شناختی ساکنان است. پژوهش حاضر، در زمره پژوهش های اکتشافی - تحلیلی قرار می گیرد. رویکرد پژوهش کمّی بوده و از نظر کاربست نتایج، می توان آن را در زمره پژوهش های کاربردی به شمار آورد. گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز ازطریق مطالعات کتابخانه ای و روش های میدانی انجام گردیده است. گردآوری و ارزیابی داده های مرتبط با کیفیت محیط، ازطریق پرسشنامه محقق ساخته بوده و جهت ارزیابی وضعیت بهزیستی روان شناختی ساکنان از پرسشنامه 54 سوالی «ریف» استفاده شده است. نمونه آماری مورد مطالعه شامل 134 پلاک مسکونی است که به صورت سیستماتیک و با مراجعه به درب منازل مورد پرسش گری قرارگرفته اند. جهت تجزیه و تحلیل شاخص های اثرمحور و بررسی روابط آن با وضعیت بهزیستی روان شناختی ساکنان، از مدل سازی معادلات ساختاری و از نرم افزار «Smart PLS» سوده برده شده است. داده های مشاهده کارشناسی نیز با استفاده از روش تحلیل کیفی مورد ارزیابی قرارگرفته اند. براساس نتایج به دست آمده؛ سازه بهزیستی روان شناختی در محله غیررسمی سایان به میزان 266/0 توسط کیفیت محیط کالبدی و عملکردی تببین می گردد. این مهمّ بیش از همه ازطریق کیفیت محیط کالبدی با ضریب معناداری 186/3 و ازطریق 3 مولفه بهداشت محیطی، خوانایی و اصالت محیط بر وضعیت بهزیستی روان شناختی ساکنان محله غیررسمی سایان، مؤثر واقع می گردد و نشان دهنده نقش معنادار کیفیت محیط کالبدی و عملکردی بر بهزیستی روان شناختی ساکنان است
۲.

ارزیابی فرم کالبدی و عملکردی شهر بر مبنای رویکرد شهر فشرده در مناطق 22 گانه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 169 - 184

کلیدواژه‌ها: ارزیابی فرم شهر شهر فشرده شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۹
مقدمه: شهر فشرده یک فرم شهری پایدار است. هدف اصلی این ایده خلق شهرهایی با فشردگی و تراکم بالا اما  به دور از مشکلات موجود در شهر مدرنیستی است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی فرم کالبدی و عملکردی شهر بر مبنای رویکرد شهر فشرده در مناطق 22 گانه شهر تهران می باشد.داده و روش: از هشت شاخص اختلاط و تنوع کاربری ها، تراکم ساختمانی مسکونی، درصد احیا و نوسازی بافت فرسوده، تراکم جمعیتی، تراکم خیابان، پوشش دهی مترو، پوشش دهی اتوبوس، مسیرهای دوچرخه استفاده شده است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی بوده و یافته های به دست آمده از تحلیل شبکه در ArcGis و آنتروپی شانون به دست آمده و سپس از طریق روش Merec برای وزن دهی سنجه ها و از روش Cocoso برای رتبه بندی گزینه ها که همان مناطق شهر تهران بود استفاده شده است.یافته ها: به منظور رتبه بندی مناطق شهر تهران از نظر فرم کالبدی و عملکردی شهر فشرده، در ابتدا داده های مرتبط با هر سنجه برای مناطق 22 گانه جمع آوری گردید و سپس امتیاز مربوط به هر سنجه به نمره استاندارد تبدیل شد. در نهایت مناطق شهر تهران به لحاظ سطح برخورداری از سنجه های فرم کالبدی و عملکردی شهر فشرده، به پنج گروه تقسیم گردید.نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن است که میزان برخورداری هر کدام از مناطق از سنجه های 8 گانه فرم کالبدی و عملکردی شهر فشرده متفاوت بود که منطقه 6 با k=2.154 بالاترین اولویت و منطقه 19 با k=1.333 کم ترین اولویت و پتانسیل جهت فرم فشرده شهری را دارد. همچنین مناطق دیگر نیز با توجه به امتیاز نهایی رتبه بندی شدند.
۳.

ارزیابی مسیرهای دوچرخه سواری از لحاظ حرکت و دسترسی با بهره از روش MABAC (مورد مطالعاتی: منطقه 1 و 3 شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۰) 29 - 54

کلیدواژه‌ها: ارزیابی حرکت و دسترسی مسیر دوچرخه سواری MABAC منطقه های 1 و 3 شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۳
گسترش روزافزون شهرنشینی موجب افزایش تراکم فعالیتی در شهرها شده و به دنبال آن مشکلات عدیده ای را در حوزه حمل ونقل شهری همچون آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی و ترافیک های سرسام آور ایجاد کرده است. توسعه گونه های پایدار سفر برای ترددهای درون شهری همچون دوچرخه سواری ازجهت مواجهه با عوامل مخل آسایش شهروندان اجتناب ناپذیر است. همچنین، نارسایی های موجود در شبکه مسیرهای دوچرخه سواری منجر به کاهش استفاده از این شیوه حمل ونقل شده است. در همین راستا، منطقه های 3 و 1 شهر اصفهان واقع در مرکز تاریخی و ارزشمند این استان به عنوان پیشتاز در احداث مسیر دوچرخه سواری است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مسیرهای دوچرخه سواری منطقه های 3 و 1 شهر اصفهان به لحاظ شاخص های حرکت و دسترسی است. روش استفاده شده در این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته کمّی و کیفی است. در پژوهش حاضر معیارهای کمّی و کیفی مربوط ابتدا با بررسی مبانی نظری و تجربه های موفق داخلی و خارجی به دست آمده و سپس داده ها با مطالعات اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. داده های کمّی پژوهش با استفاده از روش های تحلیل توپوگرافی و دسترسی به کمک نرم افزار GIS و سنجه های کیفی پژوهش نیز با استفاده از جدول های تحلیلیِ شناساییِ امکانات و محدودیت ها و درنهایت، یکپارچه سازی داده ها و تحلیل نهایی با روش تحلیلی MABAC پژوهش صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از مجموع 22 مسیر دوچرخه سواری در منطقه های 1 و 3 شهر اصفهان به ترتیب مسیرهای مطهری با امتیاز 183/0، چهارباغ عباسی با امتیاز 174/0 و صائب با امتیاز 132/0 مسیرهای مطلوب و مسیرهای پاسداران با امتیاز 127/0-، باغ گلدسته با امتیاز 086/0- و آیت الله خراسانی با امتیاز 084/0- مسیرهای نامطلوب است. سرانجام، با توجه به ارزیابی صورت گرفته، پیشنهاد هایی برای بهبود وضعیت این مسیرها ارائه شده است. از موارد نوآوری در این پژوهش می توان به تأکید برروی معیارها و شاخص های مرتبط با مسیرهای ویژه دوچرخه، تمرکز بر ارزیابی مسیرهای مخصوص دوچرخه به لحاظ بُعد حرکت و دسترسی و استفاده از روش های تلفیقی و تحلیلی همچون MABAC برای دستیابی به هدف اشاره کرد.
۴.

ارزیابی تاب آوری کلانشهر اصفهان در برابر خشکسالی و کمبود آب در بازه ده سال اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 197 - 215

کلیدواژه‌ها: ارزیابی تاب آوری خشکسالی شهری کمبود آب اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۲
با تغییرات آب وهوایی، مخاطرات طبیعی خطیری نظیر خشکسالی و تنش های آبی گریبان گیر شهرها شده اند. به طوری که وقوع مکرر خشکسالی ها مانع توسعه پایدار شهری شده اند. درکنار این چالش ، رویکرد نوین "تاب آوری شهری در برابر خشکسالی" به مدیران شهری کمک می کند تا میزان سازگاری شهرها با تنش های محیطی را اندازه گیری کنند. از این رو هدف کلی این مطالعه ارزیابی تاب آوری کلان شهر اصفهان در برابر خشکسالی با استفاده از چارچوبی است که ابعاد و سنجه های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و نهادی را ادغام می کند. نوع پژوهش کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است. ابتدا فهرستی از سنجه ها و متغیرها بر اساس مطالعات اسنادی-کتابخانه ای تدوین شد. سپس تاب آوری کلان شهر اصفهان از سال 1390 الی 1400 در برابر خشکسالی توسط 22 سنجه و 31 متغیر مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه به منظور تعیین میزان اهمیت هر سنجه یا متغیر از روش تلفیق سوارا بهره گرفته شد. یافته ها گویای آن است که تاب آوری کلان شهر اصفهان در سال های 1390، 1391، 1394، 1397، 1398 و 1400 در برابر خشکسالی و کمبود آب افزایش (امتیازها نزدیک به عدد یک و بین 43/0-51/0) اما در سال های 1392، 1393، 1395، 1396 و 1399 کاهش یافته (امتیازها نزدیک به عدد صفر و بین 32/0-42/0) است. به طور کلی میزان تاب آوری کلان شهر اصفهان طی دهه 1400-1390 در برابر خشکسالی در وضعیت مطلوبی قرار نداشته و شهر اصفهان نیازمند تهیه واکنش ها و اقدامات متقابلی است که اثرات و پیامدهای خشکسالی را کاهش دهد. چنانچه این مهم به وقوع نپیوندد، جامعه شهری اصفهان زیر بار آسیب های ناشی از خشکسالی و کمبود آب کمر خم می کند.
۵.

چیدمان فضا و پتانسیل هایی برای پیش بینی قابلیت پیاده روی و حرکت پیاده: تحلیل گراف خطی و بصری، محله جلفا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 117 - 133

کلیدواژه‌ها: قابلیت پیاده روی پیکره بندی فضا گراف بصری مدل مبتنی بر عامل محله جلفا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۶
نظریه حرکت طبیعی بیان می کند که شبکه خیابانی با حرکت پیاده و قابلیت پیاده روی مرتبط است. علاوه بر معیار نفوذپذیری شامل همپیوندی و اتصال که شاخصی برای قابلیت پیاده روی در نظر گرفته شده است، ادراک بصری نیز با فراهم آوردن ظرفیتی برای فهم و مسیریابی می تواند بر ترجیحات عابر پیاده تأثیر گذار باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی همبستگی ویژگی های بصری و فضایی به عنوان شاخص هایی برای تبیین قابلیت پیاده روی و حرکت پیاده در محدوده جلفای شهر اصفهان است. مجموعه ای از تکنیک های چیدمان فضا شامل تحلیل خطی، آیزوویست و گراف بصری برای کمی سازی و تفسیر معیارهای بصری و پیکره بندی در محله تاریخی جلفا به کار گرفته شد. ضریب همبستگی دو معیار همپیوندی و اتصال با محیط آیزوویست، مساحت آیزوویست، فشردگی، انسداد، دید سراسری و ضریب خوشه بندی بصری به وسیله آزمون همبستگی اسپیرمن استخراج گردید. نتایج نشان می دهد علاوه بر معیارهای همپیوندی و اتصال، بعد بصری قابلیت پیاده روی شامل سنجه های دید سراسری، مساحت آیزوویست، محیط آیزوویست و انسداد بر الگوی حرکت افراد در این محله تأثیر زیادی دارد. مقایسه مدل مبتنی بر عامل در چیدمان فضا با محیط واقعی نشان می دهد که معیارهای بصری می تواند حرکت افراد در محیط واقعی را نیز پیش بینی کند. قابلیت های بصری به عنوان مکمل های پیکره بندی فضایی می توانند به عنوان متغیرهای بالقوه به ادراک فضایی، مسیریابی و حرکت کمک کند.
۶.

تدوین چارچوب طراحی شهری در حریم حرم های زیارتی با رویکرد قلمرو پایی جامع بررسی موردی: بافت پیرامون حرم مطهر حضرت معصومه (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال چهاردهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۴ 113 - 141

کلیدواژه‌ها: چارچوب طراحی شهری قلمروپایی حریم حرم های زیارتی حرم مطهر حضرت معصومه (س) شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۴۰
هدف پژوهش حاضر تدوین چارچوب طراحی شهری در حریم حرم های زیارتی با رویکرد قلمروپایی جامع و ارزیابی آن در بافت پیرامون حرم مطهر حضرت معصومه (س) است. در این پژوهش به عنوان پژوهشی کاربردی با رویکردی ترکیبی (کیفی-کمی)، از روش تحقیق توصیفی استفاده شده و تحلیل اطلاعات با استفاده از تکنیک های سینتکس، آیزوویست، نرم افزار دپث مپ، نرم افزار اس پی اس اس، تکنیک حس گردی، تکنیک منظر صوتی (دستگاه صوت سنج مدل تی-ای-اس ۱۳۵۸) و برداشت های رفتاری صورت پذیرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، چارچوب طراحی شهری با هدف حفظ حریم حرم های زیارتی متناسب با سازمان کالبدی- فضایی (با مؤلفه های دگردیسی لایه ها، نفوذپذیری، الگوی راه، جهت گیری، نظام ارتفاعی، انتظام دانه بندی، هسته و مرکزیت، سلسله مراتب، چیدمان فضایی و تشخص آستانه ها)، سازمان عملکردی-رفتاری (با مؤلفه های کاربری و فعالیت، مشارکت اجتماعی، مالکیت و نظارت اجتماعی، مناسبات اجتماعی و تعاملات اجتماعی)، سازمان بصری (با مؤلفه های تشخص دیدها، تشخص نشانه ها، وحدت در عین کثرت)، سازمان ادراکی (با مؤلفه های منظر حسی، نمادگرایی، نقش انگیزی، حس معنویت، حس خضوع، تشخیص هویت قلمرو، تصورپذیری و وضوح) و سنجه های طراحی شهری مرتبط با هر مؤلفه در قلمروی اماکن قدسی قابل صورت بندی است. ارزیابی این چارچوب در نمونه مورد مطالعه، حاکی از ضعف بسیاری از مؤلفه ها و سنجه های چارچوب مذکور به ویژه در سازمان های بصری، ادراکی و عملکردی- رفتاری در مواجهه و مداخله در این موضع بوده است.
۷.

تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان برمبنای رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۱) 1107 - 1124

کلیدواژه‌ها: سطح بندی شهر بیوفیلیک برنامه ریزی شهری بیوفیلیک کلان شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۵۵
به دنبال رشد سریع جمعیت، گسترش شهرها و افزایش جدایی گزینی شهر از طبیعت، مشکلات متعددی ازجمله آلودگی هوا، کاهش پویایی اجتماعی در ارتباط با طبیعت، عدم همخوانی طبیعت با کالبد شهر، هدر رفتن منابع طبیعی و معضلات ترافیکی ناشی از کاهش استفاده از گزینه های حمل ونقلی سازگار با محیط طبیعی گریبان گیر شهرها و به ویژه کلان شهرها شده است. رویکرد نوین برنامه ریزی شهری بیوفیلیک با در نظر گرفتن ارتباط شهر و شهروندان با طبیعت به عنوان اصل اساسی در برنامه ریزی، در راستای رفع مشکلات فوق ارائه گردیده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی چندبعدی برای سنجش رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک در مقیاس کلان و تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان برمبنای رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک می باشد. در این راستا از پارادایم پژوهش مختلط (شامل روش های کمی و کیفی به صورت ترکیبی) استفاده شده و اطلاعات موردنیاز از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی (از نوع پرسشنامه) گردآوری شده است. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل فضایی (تحلیل شبکه، تحلیل فاصله اقلیدسی و درون یابی) و سنجش ازدور، جهت سطح بندی مناطق از روش شکست های طبیعی و نیز برای وزن دهی به سنجه ها و مؤلفه ها از روش سوارا بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از عدم توازن میان مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان به لحاظ برخورداری از امکانات و پتانسیل های طبیعت محور می باشد به گونه ای که از یک سو در مناطق مرکزی و غربی به خصوص مناطق 1، 3 و 9 عمده شرایط و زیرساخت های برنامه ریزی شهری بیوفیلیک تجمع یافته اند و از سوی دیگر مناطق 14 و 15 در محروم ترین وضعیت به لحاظ رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک می باشند.
۸.

Analysis of the Effects of Social and Economic Factors on Energy Consumption, with Emphasis on Family Travel Patterns (Case S tudy: Malek-Shahr and Amir-Arab Neighborhoods in Isfahan)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۲, Issue ۴ - Serial Number ۴۶, Autumn ۲۰۲۲ 17 - 26

کلیدواژه‌ها: Social and economic factors Energy consumption Travel pattern Malek-Shahr neighborhood Amir-Arab neighborhood

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۱
The transportation sector, which is affected by travel patterns, has a significant stake in energy use; these patterns depend on a variety of factors including social and economic factors. The purpose of this paper is to examine the effects of social factors and economic factors on energy consumption, with an emphasis on family travel patterns; for this purpose, the Malek-Shahr and Amir-Arab neighborhoods in Isfahan, Iran, were selected as the research cases. A mixed-paradigm methodology (the qualitative research methodology paradigm and non-experimental research methodology from the quantitative research methodology paradigm) was used. The required information needed to examine the measures and the related factors was obtained by documentation and field study i.e. observation and questionnaire; In addition, the Mann-Whitney U test was used to examine the significant differences between the neighborhoods considering social, economic and travel pattern variables. Also, factor analysis and regression were applied in order to carry out path analysis and explain how the factors and variables were related to each other. The results indicate that the Malek-Shahr neighborhood has a significantly better social and economic status and more arbitrary travel patterns in comparison with the Amir-Arab neighborhood. It was also found that in both neighborhoods, there was no significant relationship between the social factor and the travel patterns while the economic factor played a major role in this respect; this was more pronounced in the Amir-Arab neighborhood that is afflicted by a lower economic status.
۹.

سنجش قرارگاه های رفتاری در قلمرو اماکن مقدس مورد پژوهی: بافت پیرامون حرم مطهر حضرت معصومه (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۱۰۷ 21 - 40

کلیدواژه‌ها: قلمرو اماکن قدسی قرارگاه های رفتاری حرم مطهر حضرت معصومه (س) شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۶
بیان مسئله : زائران در مسیر تشرف به اماکن زیارتی با گذر از مدارهای رفتاری، تحت تأثیرات عینی و ذهنی نظام محیط-رفتار قرار می گیرند که الگوهای رفتاری آنها را تحت الشعاع قرار می دهد. توجه به اصل همساختی و تناسب ساختارهای کالبدی با الگوهای رفتاری در قالب مکان–رفتار یا قرارگاه های رفتاری، موضوع مهمی در کیفیت بخشی به قلمروهای معنوی با نقش زیارتی است که کمتر به آن پرداخته شده است. هدف پژوهش: این پژوهش با هدف شناسایی و سنجشِ میزان همساختی قرارگاه های رفتاری در قلمرو اماکن مقدس در عرصه های تشرفِ پیاده مدار حرم مطهر حضرت معصومه (س) انجام گرفته است. روش پژوهش: تحقیق حاضر، کاربردی با نظام پژوهش آمیخته (کمی و کیفی) و روش تحقیق توصیفی-ارزیابانه انجام شده است. در گردآوری اطلاعات، روش های کتابخانه ای و میدانی در پنج دوره زمانی و در یک بازه شش ماهه با استفاده از ابزارهای مشاهده منفعلانه ناظر تعلیم دیده، نقشه برداری رفتاری، ردگیری، عکس برداری و پرسشنامه به کار گرفته شده است. تدابیر و روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات با کمک استدلال قیاسی-استقرایی انجام شده است. نتیجه گیری: یافته های تحقیق حاکی از آن است که قرارگاه های رفتاری پیرامون حرم مطهر با ارائه برنامه و کارکردهای متنوع، طیفی از سازوکارهای رفتاری سازگار و ناسازگار با زمینه را ارائه می دهند. سیاست ایجاد عرصه های پیاده مدار در سال های اخیر، موجبات هم افزاییِ همساختی کالبد با برپایی مناسک و مناسبات مذهبی به عنوان مهم ترین الگوی جاری در قرارگاه های مذهبی این قلمرو گردیده است؛ با این حال، ضعف در پاسخگویی و انعطاف ساختار کالبدی در مقابل برخی از الگوهای رفتاری ایستا در ایام عادی و مناسبتی، نشانگر این است که ساختار کالبدی این قرارگاه های رفتاری با تمام نیازها و فعالیت های زائران، همساختی کافی را ندارد. ازاین رو، بازتعریف مجدد قرارگاه های رفتاری مذکور به عنوان زنجیره ای از عرصه های پیوند دهنده که طی طریق تشرف را بسامان می نمایند،تابع ملاحظات طراحانه در کیفیت بخشی، متناسب با اصل همساختیِ محیط-رفتار و منطبق برفرهنگ زیارتی این قلمرو است.
۱۰.

تحلیل فضایی و سطح بندی آلودگی صوتی در مناطق 15گانه کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 231 - 247

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی سطح بندی آلودگی صوتی کلان شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۱
آلودگی صوتی به عنوان یکی از آلودگی های زیست محیطی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، پهنه های مسکونی کلان شهرهای کشور را تحت تأثیر قرار داده است. از عمده ترین دلایل این معضل، کم توجهی به عوامل فضایی تأثیرگذار بر آلودگی صوتی، کمبود مطالعات ارزیابی و آشنایی ناکافی از روش های ارزیابی اثرات اقدامات توسعه بر آلودگی صوتی در نظام برنامه ریزی شهری می باشد. این پژوهش با هدف تحلیل فضایی و سطح بندی آلودگی صوتی در مناطق 15 گانه کلان شهر اصفهان می باشد. در این راستا از روش پژوهش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده شده و اطلاعات موردنیاز از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. ضمن اینکه برای تحلیل داده ها از روش تحلیل فضایی در نرم افزار ArcGIS و جهت وزن دهی به شاخص ها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار Expert Choice بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توزیع فضایی آلودگی صوتی در مناطق کلان شهر اصفهان به صورت نامتوازن می باشد. به گونه ای که در مناطق مرکزی 1 و 3 و مناطق 8 و 10 عمدتاً به واسطه وجود معابر پرتردد و عدم رعایت حریم ساخت و ساز برای آن ها، تأثیرپذیری از کاربری های صداساز، تمرکز جمعیت و فشردگی، آلودگی صوتی در وضعیت نامناسب تری نسبت به سایر مناطق می باشد. از جمله مهمترین راهکارهای مقابله با این مسأله، می توان به رعایت حریم ساخت و ساز برای معابر پرتردد و کاربری های صداساز در طرح های توسعه شهری، کاهش حجم ترافیک در معابر مجاور محلات مسکونی از طریق انتقال ترافیک به مسیرهای جدید غیرحساس، ایجاد خاکریز به همراه پوشش گیاهی در زمین های بدون استفاده موجود در لبه ی بزرگراه ها، جلوگیری از فروش تراکم مازاد ساختمانی در نزدیکی معابر پرتردد، انتقال فعالیت های کارگاهی و پایانه ها از محلات مسکونی به محدوده های غیرحساس (خارج از محدوده شهر) و کاهش فشردگی و افزایش پیچیدگی در طراحی قطعات جدید اشاره نمود.
۱۱.

ارزیابی کیفی کاربری جایگاههای سوخترسانی خطی کلانشهر اصفهان بر اساس ترکیب منطق فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: ارزیابی کیفی کاربری جایگاههای سوخترسانی خطی منطق فازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی کلانشهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۳۲
افزایش روزافزون خودروها و به تبع آن گسترش استفاده از حمل ونقل شخصی از ویژگی های شهرهای امروزی است. ازاین رو تأمین سوخت موردنیاز و در همین راستا، انتخاب مکان مناسب جایگاه های سوخت رسانی به عنوان یکی از موضوعات مهم و کلیدی تلقی می گردد. در سال های اخیر با توجه به کمبود فضاهای بزرگ و مناسب جهت احداث جایگاه سوخت جدید، برای نخستین بار در کشور، فاز نخست طرح احداث پمپ بنزین های خطی به عنوان راهکاری برای کاهش صف وسایل نقلیه در مقابل جایگاه های عرضه سوخت در کلان شهر اصفهان اجرا شده است. لذا ارزیابی جایگاه های سوخت خطی اجراشده به ویژه به لحاظ کیفی (ماتریس های سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت و وابستگی) اهمیت فراوانی دارد. در این راستا در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است؛ ضمن اینکه برای تحلیل وضعیت جایگاه ها از ترکیب روش های فازی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شده است. نتایج حاکی از آن است که 34 درصد از کل پمپ بنزین های خطی شهر اصفهان به لحاظ ارزیابی کیفی کاربری در وضعیت مکانی نسبتاً نامناسب قرار گرفته اند. پیشنهاد های کلی این پژوهش، توجه به تأمین زیرساخت های لازم برای احداث پمپ بنزین های خطی، رفع نقصان های جایگاه های خطی موجود و انجام مطالعات یکپارچه حمل ونقل و کاربری زمین پیش از اجرای فاز دوم پروژه می باشد.
۱۲.

تحلیل فضایی و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان برمبنای توزیع آلودگی هوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 83 - 102

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی سنجش از دور سطح بندی آلودگی هوا کلان شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۹۳
آلودگی هوا، مهم ترین آلودگی زیست محیطی در کلان شهرهای کشور، سلامت شهروندان را تهدید کرده است. از عمده ترین دلایل این معضل، بی توجهی به عوامل فضایی تأثیرگذار بر آلودگی هوا در نظام برنامه ریزی شهری است. این ضعف به موازات آشنایی ناکافی با روش های ارزیابی آثار اقدامات توسعه بر بروز آلودگی هوا، مانع از تصمیم گیری های درست و اقدامات لازم برای پیشگیری یا کاهش آثار آلودگی هوا شده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان براساس توزیع فضایی آلودگی هوا انجام شده است. در این زمینه از پارادایم پژوهش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده و اطلاعات مورد نیاز با روش های کتابخانه ای و میدانی گردآوری شد؛ ضمن اینکه برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل فضایی (تحلیل تراکم و تحلیل فاصله اقلیدسی) و سنجش از دور، برای وزن دهی به معیارها و شاخص ها از روش سوارا ( SWARA ) و برای سطح بندی مناطق از روش شکست های طبیعی بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی است توزیع فضایی آلودگی هوا در سطح مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان نامتوازن است؛ به گونه ای که در مناطق 7، 8، 13 و 14 عمدتاً به واسطه تأثیرپذیری از فعالیت های ناسازگار از قبیل صنایع مجاور و درون شهر و پایانه ها، وجود معابر و تقاطع های پرتردد و رعایت نشدن حریم ساخت وساز برای آنها و تمرکز جمعیت، آلودگی هوا در وضعیت نامناسب تری نسبت به سایر مناطق است.
۱۳.

قیمت گذاری شیوه های مختلف حمل و نقل در مناطق منتخب شهر اصفهان بر مبنای اصول حمل و نقل پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد شهری سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 55 - 72

کلیدواژه‌ها: قیمت گذاری حمل و نقل شهری حمل و نقل پایدار شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۹۳
افزایش روزافزون جمعیت موجب افزایش تقاضای حمل ونقل در شهرها و ازدحام در سیستم های حمل ونقل و ترافیک در خیابان ها شده است. این شلوغی و ازدحام پیامدهای منفی چشمگیری نظیر افزایش آلودگی های زیست محیطی، آسیب جدی به سلامت جسم و روان شهروندان، اتلاف وقت و هدررفت مقدار درخور توجهی سوخت را به همراه دارد. سیاست های قیمت گذاری به عنوان یکی از سیاست های مدیریت تقاضا ازجمله راهکارهایی هستند که با استفاده از آنها می توان هزینه های خارجی ناشی از استفاده از وسایل نقلیه موتوری را کاهش داد. پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از ابزار قیمت گذاری، هزینه های خارجی استفاده از شیوه های حمل و نقل شهری و قیمت تعادلی برای هر شیوه را تعیین کند. برای تعیین قیمت تعادلی از مفهوم تعادل بین منحنی های عرضه و تقاضا استفاده شده است. نمودار تقاضا با استفاده از نتایج حاصل از پرسشنامه رجحان بیان شده و مدل سازی و نمودار عرضه براساس هزینه های اجتماعی (زمان سفر، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، تصادفات، خدمات ترافیکی، تسهیلات، جمع آوری زباله از شبکه و مصرف منابع تجدید ناپذیر) به دست آمده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند عوارض تعادلی برای هر ساعت حضور در محدوده مرکزی در ساعات اوج (صبح)، برابر با 3408 تومان است که در این سطح عوارض 38 درصد افراد از سفر با خودرو انصراف می دهند و از شیوه های جایگزین (عمومی و غیر موتوری) استفاده می کنند. قیمت تعادلی برای تاکسی، اتوبوس و مترو به ترتیب 2797، 2065 و 2921 تومان به دست آمده است که در این سطوح قیمت، بیش از نیمی از افراد به استفاده از شیوه های مذکور ادامه می دهند و مابقی افراد از شیوه های غیرموتوری استفاده می کنند.
۱۴.

تحلیل فضایی و سطح بندی مناطق پانزده گانه شهر اصفهان بر مبنای عدالت دسترسی به حمل ونقل عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 619 - 646

کلیدواژه‌ها: سطح بندی عدالت عدالت دسترسی به حمل ونقل عمومی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۳۴
در عصر فعلی عدالت و پیشرفت دو بال توسعه پایدار تلقی می شوند که هر یک بدون دیگری فاقد ارزش است. در این میان حمل ونقل عمومی یکی از سیستم های مهم خدمات رسانی در شهرهاست که نقشی مهم در تحقق عدالت ایفا می کند و اهمیتی فوق العاده دارد. بر اساس این ضرورت، هدف از این تحقیق تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان بر مبنای عدالت دسترسی به حمل ونقل عمومی بود. جهت دستیابی به این هدف، اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و میدانی (از نوع مشاهده و پرسش نامه) جمع آوری شد و از روش بهترین بدترین و کوکوسو برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که منطقه 1 و 3 بیشترین و مناطق 9 و 11 و 14 کمترین امکانات و تسهیلات حمل ونقل عمومی را دارند. ضمن اینکه نیاز به حمل ونقل عمومی به لحاظ کاربران در مناطق 8 و 10 بیشترین و در مناطق 2 و 9 و 11 کمترین حد خود را دارد. با ترکیب این دو مؤلفه نیز مشخص شد مناطق 1، 2، 3، 15 در قیاس با سایر مناطق از نسبت امکانات به کاربران بیشتری برخوردارند و مناطق 8، 10، 11، 14 در قیاس با سایر مناطق نسبت امکانات به کاربران کمتری دارند. در مابقی مناطق نسبت امکانات به کاربران حالت متعادل تری دارد. بنابراین، لازم است در برنامه ریزی های آتی در زمینه حمل ونقل عمومی به شکاف بین امکانات و نیاز کاربران توجه بیشتری شود.
۱۵.

ارزیابی طرح توسعه فضای شهری پیش از اجرا به منظور پیشگیری و حل مشکلات احتمالی (مطالعه موردی: حرم امام زاده زینب (س) اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۸ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 761 - 787

کلیدواژه‌ها: ارزیابی برآورد اولویت مشکلات حرم امام زاده زینب (س) اصفهان فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۹۰
امروزه تهیه طرح های بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری در شهرهای کشور به شکلی عمده مدنظر قرار گرفته است. همچنین شکست و خطر بالای پروژه های بزرگ در برخی از این بافت ها، به دلیل حساسیت های مردمی، اهمیت ارزیابی طرح ها پیش از اجرای آن ها را افزایش داده است. یکی از این پروژه ها طرح توسعه حرم حضرت زینب (س) در منطقه 14 شهر اصفهان است. براین اساس هدف از مقاله حاضر، ارزیابی طرح توسعه حرم مطهر حضرت زینب به عنوان پروژه ای بزرگ با استفاده از تکنیک «تجزیه و تحلیل حالات شکست و تأثیرات ناشی از آن» است. در این راستا از الگوی روش شناسی مختلط (ترکیب روش پژوهش موردپژوهی از الگوی روش شناسی پژوهش کیفی و روش پژوهش غیرتجربی از الگوی روش شناسی پژوهش کمی) استفاده شده است. ضمن اینکه برای گردآوری داده ها از روش مطالعه اسنادی، تحلیل محتوا و میدانی (از نوع پرسشنامه) بهره گرفته شده است. در ادامه نیز داده های به دست آمده به کمک تکنیک «تجزیه و تحلیل حالات شکست و تأثیرات ناشی از آن» و با استفاده از گروه دلفی تحلیل و مشکلات مربوط مشخص شده و براساس شاخص برآورد اولویت مشکلات، اولویت بندی شده اند. نتایج حاکی از آن است که فضای شهری حرم مطهر حضرت زینب (س) در مؤلفه کالبدی و امنیت به ترتیب کمترین و بیشترین فاصله را تا فضای شهری ایده آل دارد. همچنین در مؤلفه امنیت، به ترتیب در زمینه فضاسازی، نورپردازی و نظارت اجتماعی بیشترین مشکلات احتمالی را دارد که می تواند مانع ایجاد فضایی حضورپذیر، پویا و قابل استفاده برای همه افراد و گروه های سنی باشد؛ به این منظور برای کمینه سازی این مشکلات پیش از اجرای طرح، راهکارهایی ارائه شده است.
۱۶.

واکاوی ارتباط بین فقر اجتماعی اقتصادی و محرومیت کالبدی کارکردی در مناطق پانزده گانه شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۷۹) 61 - 78

کلیدواژه‌ها: فقر شهری فقر اجتماعی اقتصادی محرومیت کالبدی کارکردی مناطق شهر اصفهان تکنیک تحلیل عاملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۴۵
با گسترش پیچیدگی های شهری در قرن حاضر، فقر و محرومیت شهری نیز ابعاد و جنبه های متفاوتی یافته است؛ به گونه ای که سنجش فقر از دیدگاه صرفاً درآمدی و اقتصادی در گذشته، به آزادی چندبعدی انسان و اهداف توسعه هزاره در عصر فعلی ارتقا یافته است و بررسی چندبعدی و ارتباطی فقر شهری، نگرشی نوین در برنامه ریزی و مدیریت شهری محسوب می شود. هدف مقاله حاضر، تحلیل میزان فقر «اجتماعی و اقتصادی» و محرومیت و فقر «کالبدی و کارکردی» در مناطق پانزده گانه شهر اصفهان و واکاوی میزان معناداری ارتباط بین این دو است. در این زمینه، براساس مرور ادبیات نظری و تجربی، سنجه های مربوط شناسایی و اطلاعات لازم برای بررسی سنجه ها به روش اسنادی و میدانی (از نوع مصاحبه) گردآوری شد؛ ضمن اینکه با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی، رگرسیون خطی و تحلیل همبستگی پیرسون) و بهره گیری از نرم افزارهای GIS و SPSS، سنجه ها و عوامل یادشده تبیین و تحلیل شد. نتایج حاکی است با توجه به امتیازات هر عامل در تحلیل عاملی به لحاظ فقر اجتماعی و اقتصادی، مناطق 14 و 15، مناطقی بسیار محروم و مناطق 1 و 5، مناطقی بسیار برخوردارند. به لحاظ محرومیت کالبدی و کارکردی نیز، منطقه 14 بسیار محروم و منطقه 6 بسیار برخوردار است؛ همچنین ضریب همبستگی بین دو عامل «فقر اجتماعی اقتصادی» و «محرومیت کالبدی کارکردی»، 594/0 مثبت و معنادار، و این موضوع در بیشتر مناطق پانزده گانه شهر اصفهان کاملاً مشهود است. در پایان نیز بعضی پیشنهادها برای کاهش سطح محرومیت و فقر در ابعاد «اجتماعی و اقتصادی» و «کالبدی و کارکردی» به تفکیک مناطق پانزده گانه شهر اصفهان ارائه شده است.
۱۷.

ارزیابی کیفیت محیط در سکونتگاه های پیراشهر شهرکرد مورد: شهرک منظریه شهرکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 51 - 68

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیط مسکونی رضایت مندی سکونتگاه های پیراشهری شهرک منظریه شهرکرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۲۶۳
ارزیابی رضایت مندی ساکنین مساکن اجتماعی به منظور اتخاذ تصمیم به ادامه یا تجدیدنظر امری ضروری در برنامه ریزی شهری تلقی می گردد. این موضوع به ویژه در مواردی که عواملی مانند گران بودن زمین های درونی شهر، عدم امکان تزریق جمعیت به بافت موجود و کمبود خدمات عمومی، سبب مکان یابی طرح های مسکن اجتماعی در پیرامون شهر و تشکیل سکونتگاه های پیراشهری شده است، اهمیتی دوچندان پیدا می کند. در همین ارتباط، هدف مقاله حاضر، ارزیابی میزان رضایت مندی از محیط مسکونی شهرک منظریه شهرکرد به عنوان مسکن گروه های کم درآمد دریکی از سکونتگاه های پیراشهری بر اساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. بدین منظور ابتدا داده های موردنیاز با استفاده از روش اسنادی و میدانی (از نوع پرسشنامه و توزیع 100 عدد پرسشنامه بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای) جمع آوری گردیده و سپس جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون آماری T تک نمونه ای بهره گرفته شده است. در ادامه نیز با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اوزان شاخص ها محاسبه و بر مبنای مقادیر کمی به دست آمده، شاخص ها رتبه بندی شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که رضایت مندی کلی ساکنان شهرک منظریه شهرکرد در سطح متوسط قرار دارد و ساکنین از امکان دسترسی پیاده و دوچرخه به مراکز خدماتی محله، تسهیلات حمل و نقل عمومی و امنیت بیشترین رضایت مندی و از نحوه جمع آوری دفع آب های سطحی و چشم اندازهای قابل رؤیت از داخل به خارج واحدهای مسکونی کمترین میزان رضایت مندی را اظهار نموده اند
۱۸.

تعیین و بهبود محدوده های بالقوه وقوع جرم د توسط رهیافت "جلوگیری از جرائم از طریق طراحی محیطی" (مطالعه موردی: محله همت آباد شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۴ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۸) 697 - 715
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۷۶
هدف این تحقیق بررسی و تحلیل محله همت آباد از منظر اصول رهیافت "جلوگیری از جرائم شهری با استفاده از طراحی محیطی" جهت شناسایی نقاط بالقوه برای وقوع جرم، و ارائه پیشنهادهایی در جهت ارتقای امنیت این محله به صورت خاص (پیلوت عملی رهیافت) بر اساس جنبه مکانی بخشیدن به اصول رهیافت "جلوگیری از جرائم شهری با استفاده از طراحی محیطی" می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع موردکاوانه (محله همت آباد) استفاده گردید و برای جمع آوری داده ها از مطالعه کتابخانه ای و میدانی (مشاهده ای و پرسشنامه ای) و برای تحلیل داده های جمع آوری شده، از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزارهای SPSS و Expert Choice کمک گرفته شد. نتایج حاکی از آن است که اولاً از منظر رهیافت "جلوگیری از جرائم شهری با استفاده از طراحی محیطی" (شامل اصل "تقویت نظارت طبیعی" با 4 سنجه، اصل "قابلیت کنترل دسترسی ها" با 3 سنجه، اصل "تقویت قلمروهای طبیعی" با 5 سنجه، اصل "حفظ و نگهداری از محیط" با یک سنجه و اصل "حمایت از فعالیت-های اجتماعی سالم" با 2 سنجه)، محله همت آباد دارای نقاط بالقوه بسیاری برای وقوع جرم است و ثانیاً در مجموع بر اساس سنجه های رهیافت "جلوگیری از جرائم شهری با استفاده از طراحی محیطی" بیشترینِ این نقاط بالقوه برای وقوع جرم، ، در بدنه و حاشیه محله همت آباد اصفهان، و نه در مرکز این محله، قرار دارند و این موضوع به ویژه به دلیل کمبود قابلیت نظارت طبیعی، فعالیت های اجتماعی به هنجار و حفاظت و نگهداری از محیط در این محدوده ها است.
۱۹.

ارزیابی طرح مسکن مهر به لحاظ معیارهای کمی و کیفی مسکنِ مناسب (مطالعه موردی: مسکن مهر شهرضا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 123 - 138

کلیدواژه‌ها: طرح مسکن مهر مسکن گروه های کم درآمد شهری معیارهای کمی و کیفی شهر شهرضا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۳۳۷
مسکن یکی از مهم ترین نیازهای انسان بعد از خوراک و پوشاک می باشد. اما این نیاز در غالب کشورهای در حال توسعه به علت رشد سریع جمعیت شهرها، تبدیل به مشکلی جدی گردیده است. از جمله شهرهایی که با مشکل کمبود مسکن درگیر بوده است، شهر شهرضا می باشد. این شهر با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص و قرار گیری در مرکز ارتباطی سه استان اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری به عنوان یک شهر مهاجر پذیر محسوب شده و در چند دهه اخیر پذیرای مهاجرت های گسترده ای به ویژه از روستائیان و گروه های کم درآمد بوده است. این موضوع باعث شده تا اسکان غیر رسمی به شدت در شهر شهرضا افزایش یافته و این شهر مورد توجه دولت برای طرح مسکن مهر در اواخر دهه 1380 قرار گیرد. با توجه به اهمیت مسکن مهر در شهر شهرضا به دلیل مساحت گسترده آن، در این مقاله طرح مسکن مهر در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی (مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه) استفاده شده است. همچنین به منظور تحلیل داده ها از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی از نمره 1 به ترتیب نمره 86/0، 72/0، 49/0 و 67/0 را دریافت کرده اند. بنابراین بعد اقتصادی وضعیت مناسب، بعد اجتماعی وضعیت نسبتأ مناسب، بعد زیست محیطی وضعیت متوسط و بعد کالبدی وضعیت نسبتأ مناسب را دارد. همچنین طرح مسکن مهر شهر شهرضا در ارزیابی نهایی نمره 72/0 را به خود اختصاص داده که نشان از اجرای نسبتأ مناسب این طرح در شهر شهرضا می باشد.
۲۰.

تحلیل میزان رویدادمداری مناطق 15 گانه کلان شهر اصفهان با تاکید بر زیرساخت های رویداد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۲ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 45 - 56

کلیدواژه‌ها: رویداد شهر رویدادمدار فضای رویداد زیرساخت های رویداد کلانشهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۵۶
کلان شهر اصفهان به عنوان شهری که دارای تاریخ و فرهنگ غنی است، پتانسیل میزبانی از رویدادها در مقیاس های مختلف محلی تا بین المللی را دارد. این شهر می تواند از فرصت برگزاری رویدادها برای جذب گردشگر، تحریک بازآفرینی بافت های فرسوده و توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود استفاده کند. با این حال پیش نیاز برگزاری رویدادها و درنتیجه بهره گیری از منافع آن ها، فراهم کردن زیرساخت ها و امکانات مناسب است. لذا هدف از این مقاله، تحلیل میزان رویدادمداری مناطق 15 گانه کلان-شهر اصفهان با تاکید بر زیرساخت های رویداد، می باشد. در این راستا، از روش پژوهش مختلط (ترکیب کمی و کیفی) بهره گرفته شده است و اطلاعات موردنیاز از طریق روش اسنادی و میدانی (از نوع مشاهده و پرسشنامه) تهیه شده اند. ضمن اینکه جهت تحلیل داده ها و رتبه بندی مناطق، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با استفاده از نرم افزار Expert Choice استفاده شده است و پس از استخراج نقشه ی رتبه بندی از نرم افزار GIS، نتایج نهایی مورد تحلیل قرارگرفته اند. نتایج پژوهش حاکی از عدم تعادل و وجود شکاف میان مناطق کلان شهر اصفهان به لحاظ برخورداری از زیرساخت های رویداد است به گونه ای که عمده ی زیرساخت ها در مناطق مرکزی و جنوبی تجمع یافته اند، امری که می تواند مانعی برای تبدیل شدن کلان شهر اصفهان به شهری رویدادمدار به صورت یکپارچه باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان