جامعه شناسی خانواده

نمایش ۴۶۱ تا ۴۸۰ مورد از کل ۱٬۹۹۳ مورد.

۴۶۱.

تأثیر روابط اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان شهر بجنورد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم رحمانی وحید قاسمی سید علی هاشمیان فر

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶۱)

کلیدواژه‌ها: نوجوان عزت نفس حمایت اجتماعی رابطه اجتماعی شبکه اجتماعی بجنورد رفتار پرخطر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۱ تعداد دانلود : ۸۸۵

پژوهش حاضر با سنجش رابطه اجتماعی از دو بعد ساختی و کارکردی در پی بررسی تأثیر رابطه اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان 19-15 ساله شهر بجنورد است. بعد ساختی رابطه اجتماعی با شبکه اجتماعی در چهار خرده مقیاس (خویشاوندان بلافصل، خویشاوندان گسترده، همسایگان و دوستان) و بعد کارکردی با حمایت اجتماعی و عزت نفس سنجیده شده است. رفتارهای پرخطر در هفت گروه (خشونت و حمل سلاح سرد، خودکشی، رابطه جنسی، مصرف سیگار، قلیان، مواد مخدر و مشروبات الکلی) مورد بررسی قرار گرفته اند. جمعیت مورد مطالعه شامل کلیه نوجوانان 19-15 سال شهر بجنورد در سال 1393با حجم نمونه 455 نفر است و نمونه گیری به روش سهمیه ای بر حسب سن و جنس، گردآوری شده است. نتایج پژوهش در بعد ساختی رابطه اجتماعی نشان می دهد شبکه روابط اجتماعی نوجوان با خویشاوندان بلافصل تأثیر منفی و معنادار و شبکه دوستان و همسایگان تأثیر مثبت و معنادار بر رفتارهای پرخطر نوجوانان دارد. شبکه خویشاوندان گسترده تأثیری بر بروز رفتارهای مذکور ندارد. نتایج پژوهش در بعد کارکردی رابطه اجتماعی نشان می هد عزت نفس بر رفتارهای پرخطر نوجوانان تأثیر منفی و معنادار دارد اما مقیاس کلی حمایت اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان تأثیری ندارد، هرچند دو زیر مقیاس از شش خرده مقیاس حمایت اجتماعی شامل زیر مقیاس های اطمینان از ارزش و احساس پیوند قابل اعتماد، تأثیر منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر نوجوانان دارند. مدل معادله ساختاری برگرفته از مدل نظری پژوهش، از اعتبار مناسبی برای بررسی تأثیر رابطه اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر برخوردار است.

۴۶۲.

نقش تعدیل کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پریوش عزیزپور سحر صفرزاده

منبع: خانواده پژوهی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۷ 391-411

کلیدواژه‌ها: همسران صمیمیت ادراک انصاف فداکاری زناشویی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۸۲۱ تعداد دانلود : ۴۵۸

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش تعدیل کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی در کارکنان متأهل شرکت ملی نفت اهواز بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان متأهل شرکت ملی نفت اهواز بوده و نمونه پژوهش شامل 400 نفر (186 زن و 214 مرد) بودند که بصورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه صمیمیت (IS)، پرسشنامه ادراک انصاف (PEM)، پرسشنامه ادراک رفتار های فداکارانه (PSBM) و پرسشنامه کیفیت زناشویی (QMI) استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین صمیمیت با همسر، ادراک انصاف و رفتار های فداکارانه با کیفیت زناشویی رابطه معنی داری( 0/0001> p) وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون تعدیلی مشخص کرد که متغیرهای ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه، توان تعدیل رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی را دارند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که رابطه بین صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی یک رابطه خطی ساده نیست و ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه می توانند این رابطه را تعدیل نمایند.

۴۶۳.

پیش بینی طلاق بر اساس صفات شخصیتی، اختلالات روانی و ویژگیهای جمعیت شناختیژگیهای جمعیت شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیه شاهمرادی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: طلاق ویژگی های جمعیت شناختی صفات شخصیتی اختلالات روانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۶۷ تعداد دانلود : ۹۲۴

هدف پژوهش مشخص کردن صفات شخصیتی، اختلالات روانی و ویژگیهای جمعیت شناختی پیش بینی کننده طلاق در زوجین شهر تهران بود. طرح این پژوهش از نوع علّی مقایسه ای و روش نمونه گیری خوشه ای بود. به این منظور از بین مجتمع های قضایی خانواده شهر تهران، سه مجتمع به صورت تصادفی انتخاب و از بین زوجین در معرض طلاق مراجعه کننده 60 نفر (30 زوج) انتخاب شدند. برای گروه نمونه زوجین عادی نیز از بین مناطق شهرداری تهران سه منطقه به صورت تصادفی انتخاب، و از طریق سرای محله های آن 30 زوج انتخاب شدند. سپس پرسشنامه های پنج عاملی شخصیت (فرم کوتاه)، سیاهه نشانه های اختلالات روانی (SCL-90) و جمعیت شناختی در نمونه های مورد نظر اجرا شد. یافته ها نشان داد که از بین ابعاد آزمون پنج عاملی در روان رنجوری، تجربه گرایی و وظیفه شناسی و از بین ابعاد آزمون SCL-90 بجز روان پریشی در دیگر مقیاسها، بین دو گروه تفاوت معنادار وجود داشت (05/0 > P). نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک دو ارزشی نشان داد که متغیرهای افسردگی، افکار پارانوییدی، تعداد فرزندان، میزان درامد و روان رنجوری، قویترین پیش بینی را برای احتمال در معرض طلاق قرار گرفتن زوجین فراهم می کند به این شکل که افزایش افسردگی، افکار پارانوییدی و روان رنجوری احتمال طلاق را افزایش می دهد و افزایش تعداد فرزندان و میزان درامد احتمال طلاق را کاهش می دهد. این یافته ها اهمیت ویژگیهای شخصیتی، اختلالات روانی و عوامل جمعیت شناختی را در پدیده طلاق نشان می دهد.

۴۶۴.

تاثیر باورهای جنسیتی زنان شهر تهران بر ایفای نقش خانه داری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجتبی صداقتی فرد ساناز حاجی محمدی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ ویژه نامه

کلیدواژه‌ها: تهران باورهای جنسیتی نقش خانه داری باورهای سنتی فرهنگ مرد سالاری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۵ تعداد دانلود : ۶۸۹

هدف این پژوهش، مطالعه تأثیر باورهای جنسیتی زنان شهری بر ایفای نقش خانه داری بود که با روش پیمایش، نمونه ای 200 نفره از زنان زنان متأهل و خانه دار سنین 20 تا 70 سال مرکز شهر تهران(منطقه 12) در سال 1391 مورد بررسی قرار گرفتند. روش این پژوهش از نظر هدف، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری، شامل تمام زنان متأهل گروه های سنی و منطقه یادشده بود. از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد و هر ناحیه از منطقه 12 شهر تهران به عنوان یک خوشه در نظر گرفته و حجم نمونه از 6 ناحیه از منطقه 12 شهرداری تهران با استفاده از فرمول کوکران محاسبه و بدست آمد. ابزار پژوهشی پرسش نامه ای محقق ساخته بود که پس از اعتباریابی و پایایی سنجی، در خوشه های درنظر گرفته شده (نواحی منطقه 12 شهر تهران) اجرا شد. پرسش نامه یادشده، براساس بررسی دیدگاههای گوناگون مربوط به باورهای جنسیتی و نقش خانه داری طراحی و تدوین شد تا روابط بین متغیرها را در قالب تعداد 9 فرضیه مورد سنجش قرار دهد. یافته های پژوهش نشان داد باورهای زنان به سرپرستی انحصاری مرد در خانواده، تعهد به تربیت فرزند، الزام تمکین از شوهر، وظیفه مردان در تامین اقتصاد خانواده، فرهنگ مرد سالاری در خانواده و باورهای جنسیتی سنتی زنان با گرایش به ایفای نقش خانه داری آن ها رابطه دارد و هم چنین، بین باورهای جنسیتی و گرایش به ایفای نقش خانه داری زنان در سنین گوناگون، تحصیلات و طول مدت ازدواج مختلف، تفاوت وجود دارد. مقایسه نتایج ناشی از این پژوهش و بررسی چارچوب و مدل نظری این پژوهش، بیانگر همسویی نتایج با پژوهش های مشابه در مورد فرضیه های مطرح شده بود.

۴۶۵.

عوامل موثر بر انگیزه های زنان از تماشای سریالهای شبکه ماهواره ای جم (GEM TV) (مطالعه موردی: زنان شهر کامیاران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید عزیزی سید محمد مهدی زاده

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق) دوره چهاردهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۴۸)

کلیدواژه‌ها: زنان رسانه انگیزه شهر کامیاران سریال های شبکه جم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۶۰۰ تعداد دانلود : ۷۳۰

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثربر انگیزه-های زنان از تماشای سریالهای شبکه ماهواره-ای جم (GEM TV) است. این پژوهش با توجه به نوع آرایش متغیرها و اهداف پژوهش در قالب طرحهای همبستگی-مقایسه ای پی-ریزی شده است.جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مخاطب سریالهای شبکه جم در شهر کامیاران است که بااستفاده از نمونه-گیری گلوله برفی 195 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه اصلاح شده شهابی و جهانگردی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای همبستگی، تی (t test) و تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد که هرچه سن افراد بالاتر میرود، تمایل افراد به تماشای سریالهای شبکه جم با انگیزه آموزشی کاهش می یابد و در عوض تمایل آنها به تماشای سریالهای شبکه جم با انگیزه های تسهیل تعامل اجتماعی و فرار از واقعیات روزمره افزایش می یابد. یافته ها حاکی از آن است که انگیزه آموزشی افراد مجرد در تماشای سریالهای شبکه جم بیشتر از افراد متاهل است. همچنین نتایج نشان داد که در تماشای سریالهای شبکه جم انگیزه های کسب آموزش و کسب پرستیژ اجتماعی در طبقات اقتصادی بالا نسبت به طبقات پایین بیشتر است و در عوض انگیزه های فرار از واقعیات روزمره و تسهیل تعامل اجتماعی در افراد طبقات پایین بیشتر است. در این رابطه به نظر میرسد که طبقه، سن و وضعیت تاهل به عنوان اصلی ترین مولفه ها، در نوع انگیزه زنان از تماشای سریال ها تاثیر زیادی داشته باشند.

۴۶۶.

تحلیل و ارزشیابی سیاست گذاری در زمینه خانواده با تکیه بر طرح شکوفه های عشق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد غیاثوند

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: خانواده الگوی سیپ سیاست های تحکیم خانواده طرح شکوفه های عشق

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۱۵ تعداد دانلود : ۳۷۵

امروزه بسیاری از برنامه های توسعه ی اجتماعی و اقتصادی سازمان های دولتی و غیردولتی با هدف تقویت زمینه های اجتماعی و حمایت از خانواده و ازدواج تدوین شده است. طرح «شکوفه های عشق» در جهت توسعه و تقویت ازدواج پایدار جوانان شهر تهران با مشارکت تشکل های مردم نهاد، از سال 1386 تاکنون به اجرا در آمده است. هدف کلی پژوهش حاضر، ارزیابی و مطالعه ی اثربخشی این طرح در ابعاد مختلف، بر اساس الگوی سیپ، (CIPP)، است. مطالعه ی پیش رو، با روش پیمایش تلفنی انجام شده و جامعه ی آماری آن را کلیه ی زوج های جوان شرکت کننده در طرح شکوفه های عشق در سال 1392 تشکیل می دهند. در این راستا برای حصول اعتبار، از روش صوری و نمونه گیری و برای کسب پایایی، از آزمون آلفای کرونباخ بهره برده ایم. طبق یافته های حاصل از مراحل و مکانیسم ارزشیابی (زمینه، درون داد، فرایند و برون داد)، با تکیه بر دو.. استراتژی آموزشی مشاوره ای و مادی مالی برنامه ریزی، اولویت ارائه ی خدمات به جوانان عبار ت است از: خدمات مشاوره ای، برگزاری کارگاه های آموزشی، برگزاری همایش های سراسری ازدواج، توسعه و استفاده از سالن های یاس، تهیه ی جهیزیه ی رایگان یا ارزان قیمت، ارائه ی وام ازدواج.

۴۶۷.

تبیین جامعه شناختی تفاوت های جنسیتی در افسردگی با تاکید بر مفهوم خود خاموشی در نهاد خانواده (مطالعه موردی زنان و مردان ازدواج کرده ی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمداسماعیل ریاحی زینب محمودآبادی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: افسردگی تفاوت های جنسیتی نقش های جنسیتی نهاد خانواده خودخاموشی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۶ تعداد دانلود : ۷۲۲

مقاله ی حاضر به ارزیابی رویکردهای جامعه شناختی در باره ی تفاوت های جنسیتی در شکل گیری و تشدید افسردگی مردان و زنان و آثار آن در نهاد خانواده می پردازد. پرسش آن است که ""نقش های جنسیتی"" چگونه و با چه سازوکاری می توانند منجر به بروز میزان های متفاوتی از افسردگی در بین مردان و زنان متأهل شوند؟ به این منظور، با تلفیق نظریه های ""نقش""، ""قدرت و جنسیت"" و ""خودخاموشی"" مدل نظری تحقیق تدوین شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر که به روش پیمایش انجام شده است، زنان و مردان متاهل 20 تا 45 ساله ساکن شهر تهران هستند که با استفاده از روش «نمونه گیری تصادفی خوشه ای» ساده، تعداد 720 نفر از آنان، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه خوداجراء بوده است و داده ها، پس از کدگذاری و استخراج به وسیله نرم افزار SPSS با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که در مجموع، میزان افسردگی بر اساس ""نقش های جنسیتی زنانه و مردانه"" متفاوت است؛ بدین معنی که ""نقش های جنسیتی زنانه ی غالب""، افراد را مستعد افسردگی می کند، در حالی که نقش های ""جنسیتی مردانه ی غالب""، مانند سپری در مقابل افسردگی عمل می کند. هم چنین یافته ها نشان می دهد که بین میزان خودخاموشی و میزان افسردگی، رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد.

۴۶۸.

نقش ابعاد والدگری و رابطه والد-کودک در مشکلات رفتاری درونی سازی شده و برونی سازی شده کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عباس ساطوریان کارینه طهماسیان محمدرضا احمدی

منبع: خانواده پژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۸ 683-705

کلیدواژه‌ها: والدگری رابطه والد-کودک مشکلات رفتاری درونی سازی برونی سازی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۲۶۱ تعداد دانلود : ۶۱۷

پژوهش حاضر به منظور پیش بینی و بررسی ارتباط میان ابعاد والدگری و رابطه والد کودک با مشکلات رفتاری برونی سازی و درونی سازی شده انجام گرفت؛ و روش آن به صورت توصیفی همبستگی طراحی شد. نمونه مورد پژوهش را تعداد 413 نفر از دانش آموزان تک فرزند و چند فرزند پایه اول تا ششم مدارس ابتدایی شهرستان یزد (141 تک فرزند، 121 دو فرزند، 101 سه فرزند و 50 چهار فرزند و بیشتر) به همراه والدین شان تشکیل دادند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. از سیاهه رفتاری کودکان (CBCL)، پرسش نامه ابعاد والدگری آلاباما (APQ)، مقیاس رابطه والد کودک (PCRS) به همراه فرم اطلاعات جمعیت شناختی محقق ساخته، برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج رگرسیون خطی گام به گام نشان داد از میان مهارت های والدگری، ابعاد فقر نظارت و تنبیه جسمانی در تبیین مشکلات درونی سازی و ابعاد مشارکت و تنبیه جسمانی، در تبیین مشکلات برونی سازی کودکان، نقش پیش بینی کننده تری دارند. از زیرمقیاس های رابطه والد کودک، مؤلفه وابستگی در پسران و مؤلفه تعارض در دختران توانایی پیش بینی مشکلات درونی سازی و مؤلفه تعارض هم در پسران و هم در دختران توانایی پیش بینی مشکلات برونی سازی شده را دارد.

۴۶۹.

روابط خانوادگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس: یک مطالعه پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا عبدخدایی شهریار شهیدی محمدعلی مظاهری لیلی پناغی وحید نجاتی

منبع: خانواده پژوهی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۷ 437-459

کلیدواژه‌ها: مولتیپل اسکلروزیس روابط خانوادگی مطالعه کیفی پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۹۷ تعداد دانلود : ۴۵۳

اهمیت روابط خانوادگی فرد به عنوان شاخص مهمی در سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی، در مبتلایان بیماری های مزمنی مانند ام اس دوچندان می شود. مطالعه حاضر که با هدف بررسی تجارب مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس در زمینه روابط خانوادگی، صورت پذیرفته یک پژوهش کیفی به شیوه پدیدار شناسی است. مشارکت کنندگان 15 نفر بوده اند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق و تفسیر داده ها به روش کلایزی و رویکرد IPA انجام شده است. نهایتا سه خوشه اصلی در حیطه روابط خانوادگی مبتلایان به دست آمد که عبارتند از «روابط با والدین»، «روابط زناشویی» و «رابطه با فرزندان». هر یک از این خوشه ها دارای دو خوشه فرعی هستند که عبارتند از: خوشه اول؛ تعارضات والدینی و درون خانوادگی، حمایت های خانواده، خوشه دوم؛ روابط عاطفی و روابط جنسی و خوشه سوم؛ فرزندان و فرزند آوری. روابط خانوادگی یکی از دغدغه های عمده مبتلایان به ام اس در همه سطوح والدین، فرزندان و روابط زوج می باشد. همان طور که حضور تعارضات مزمن در خانواده به عنوان یکی از عوامل ابتلا به بیماری و تشدید علائم می باشد، روابطی همراه با همدلی و درک و حمایت می تواند به بهبود بیماری، همکاری بیمار برای درمان، ارتقای کیفیت زندگی و کاهش احتمال عود منجر شود.

۴۷۰.

مطالعه کیفیت زندگی سرپرستان خانوار شهر زنجان در سال 1392(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سودابه محرمی حمید ص‍ن‍ع‍ت ج‍و یوسف بیانلو

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی اوقات فراغت سبک زندگی فرهنگی محصولات فرهنگی سرپرستان خانوار

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۶۳ تعداد دانلود : ۶۹۳

پژوهش حاضر به دنبال مطالعه و بررسی جامعه شناختی کیفیت زندگی سرپرستان خانوارهای شهرستان زنجان می باشد. سوال اصلی تحقیق این بوده که وضعیت کیفیت زندگی خانواده ها و خانوارهای شهرستان زنجان چگونه بوده و عوامل موثر در تغییر کیفیت زندگی سرپرستان خانوارهای شهر زنجان چیست؟ روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر با روش کمی انجام و به شیوه پیمایشی اجرا گردیده است که ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه سرپرستان خانوارهای شهرستان زنجان می باشد که تعداد آنها 110943 خانوار می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 390 خانوار به عنوان نمونه انتخاب گردیده و سرپرستان آنها مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های تحقیق: بر اساس تحلیل داده های جمع آوری شده، بین اغلب متغیرهای زمینه ای(همانند سن، سواد، تاهل و ... ) با متغیر سبک زندگی و مولفه های آن رابطه معنادار وجود داشت. همچنین بین متغیرهای اعتماد اجتماعی، کیفیت زندگی و سبک زندگی و مولفه های آن رابطه معناداری وجود داشت.

۴۷۱.

الگوهای مصرف سالمندان: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور حقیقتیان سید علی هاشمیان فر زهیرمصطفی بلوردی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۶۳)

کلیدواژه‌ها: مصرف سالمندان مصرف فرهنگی مصرف تجسدی مصرف تجملی مصرف ضرورت الگوی ضرورت گرایانه الگوی زیباشناسانه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۶۹ تعداد دانلود : ۵۵۷

امروزه افراد با ورود به دوره سالمندی تغییرات بسیاری در زندگی شان احساس می کنند. یکی از این بسترهای تحولی ناظر بر ساختار مصرف و سبک زندگی آنان است؛ این نوشتار با رویکردی پدیدارشناختی به دنبال درک تجارب زیسته سالمندان از این مقوله است. بر این مبنا، ابتدا با طرح ملاحظات نظری، با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و در نظر داشتن اشباع اطلاعاتی، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته را میان 21 نفر از سالمندان شهر کرمان به اجرا گذارده است. سپس با اهتمام به روش کلایزی مضامین اصلی«مصرف تجسدی» با 2 درون مایه فرعی تر رژیم های مصرف، مصرف پوشاک و مضمون اصلی «مصرف فرهنگی» با درون مایه های مصرف هنری، مصرف فراغتی و سبک گذران دینی، تحلیل یافته ها پیگیری شده است. یافته ها و مفاهیم مشترک در تجربه سالمندان نشان می دهد که ما با یافته های ناهمسازی رو به رو هستیم. مصرف سالمندان، از سویی متأثر از ساختارهای حاکم بر فرهنگ جامعه و انتظارات متفاوت از سالمندان، شرایط جسمانی و عدم استطاعت مالی است و ازدیگر سو، بر بنیادهای منزلت یابی و مصارف عامیانه استوار است.

۴۷۲.

بررسی مقایسه ای فعالیت های اشتراکی با همسر در خانواده های تک شاغل و خانواده های هردو شاغل (مورد مطالعه: متاهلین شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه مدیری

منبع: جامعه شناسی ایران سال هفدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان فعالیت های اشتراکی با همسر خانواده های هر دو شاغل خانواده های تک شاغل

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۴۵۴

برخی پژوهشگران معتقدند اشتغال زنان، فعالیت های اشتراکی با همسر را کاهش داده و موجبات ناپایداری زندگی زناشویی را فراهم می کند. بر این اساس این مقاله با هدف بررسی تاثیر اشتغال زنان بر فعالیت های اشتراکی با همسر به مقایسه خانواده های تک شاغل و خانواده های هردو شاغل پرداخته است. جمعیت آماری پیمایش، مردان و زنان متأهل شهر تهران بوده و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 1736 واحد نمونه از 50 حوزه شهر تهران انتخاب شده است. در تحلیل عامل اکتشافی از گویه های فعالیت های اشتراکی با همسر، 5 عامل دیدار اجتماعی، گذران زمان خارج از خانه، گذران زمان در خانه، گفت وگو با همسر و هزینه کرد مالی استخراج شده و در تجزیه تحلیل نهایی به کار گرفته شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد: فعالیت های اشتراکی با همسر در خانواده های هر دو شاغل در ابعاد دیدار اجتماعی، گذران زمان در خانه و هزینه کرد مالی بیش از خانواده های تک شاغل است. فعالیت های اشتراکی با همسر در مردان خانواده های هردو شاغل در ابعاد گذران زمان خارج از خانه، گذران زمان در خانه و هزینه کرد مالی بیش از مردان خانواده های تک شاغل و در زنان خانواده های هر دو تک شاغل است. همچنین همبستگی فعالیت های اشتراکی با همسر با نشاط زناشویی در زنان خانواده های هردو شاغل بیش از سایر گروه هاست. به طور کلی می توان گفت نه تنها شواهدی که نشان دهد اشتغال زنان فعالیت های اشتراکی با همسر را کاهش می دهد مشاهده نشد، بلکه به نظر می رسد کسب موقعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر در زنان، زمینه افزایش فعالیت های اشتراکی با همسر را در زنان و همچنین در مردان فراهم می کند. بنابراین در نسبت دادن برخی چالش های حوزه خانواده به اشتغال زنان باید احتیاط بیشتری به کار برد. شاغل در ابعاد دیدار اجتماعی و هزینه کرد مالی بیش از زنان خانواده های

۴۷۳.

تبیین شکاف در رفتار و نگرش زنان نسبت به الگوی همسرگزینی در شهر کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حاتم حسینی مریم گراوند

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶۱)

کلیدواژه‌ها: زنان خانواده نوسازی کوهدشت شاخص شکاف الگوهای همسرگزینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۹۲ تعداد دانلود : ۸۰۶

در طول چند دهه گذشته نوسازی اثرات غیر قابل انکاری بر رخساره زندگی اجتماعی انسان از جمله خانواده و ازدواج گذاشته است. با توجه به ماهیت متفاوت اجتماعات انسانی، انتظار نمی رود که تغییرات در همه جوامع به طرز یکسانی ظاهر شده باشد. هدف از این مقاله بررسی و تبیین شکاف در رفتار و نگرش زنان در خصوص الگوی همسرگزینی در بستر اقتصادی اجتماعی و فرهنگی شهر کوهدشت است. ساکنان این منطقه از نظر ترکیب قومی و فرهنگی لُر و لَک هستند. فقر مطالعات در زمینه الگوهای همسرگزینی در میان زنان این گروه قومی ضرورت این مطالعه را اجتناب ناپذیر می سازد. داده ها حاصل پیمایشی است که در فروردین 1392 بر نمونه ای بالغ بر 395 زن دست کم یکبار ازدواج کرده ساکن در خانوارهای معمولی شهر کوهدشت انجام شد. روش نمونه گیری ترکیبی از روش های خوشه ای چند مرحله ای، تصادفی و تصادفی سیستماتیک است. نتایج نشان می دهد که نگرش بیش از نیمی از زنان، متفاوت از تجربه آن ها در خصوص انتخاب همسر است. بر پایه این بررسی، پایگاه اقتصادی اجتماعی زنان، وضعیت اشتغال، سن ازدواج، پایبندی به ارزش های خانواده بزرگ و استقلال زنان، بیشترین تأثیر را در تبیین شکاف در رفتار و نگرش زنان نسبت به الگوی انتخاب همسر دارند. نتایج بیانگر این واقعیت است که ترکیبی از مشخصه های اقتصادی اجتماعی، جمعیتی و عوامل و زمینه های قومی فرهنگی تبیین بهتری از شکاف در رفتار و نگرش زنان نسبت به الگوهای همسرگزینی به دست می دهد.

۴۷۴.

اثر نابرابری جنسیتی بر رشد، بهره وری و باروری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا افشاری سمیرا کاکاوند

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق) دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۴۷)

کلیدواژه‌ها: نابرابری جنسیتی باروری رشد بهره وری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۸۱ تعداد دانلود : ۱۳۱۱

در این مقاله به مطالعه اثر نابرابری جنسیتی بر رشد بهره وری و باروری پرداخته می شود. برای این منظور از داده های پانل استانی در دوره زمانی 1391-1377 استفاده شده است. نتایج نشان می دهدکه افزایش بهره وری و باروری اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی استان ها داشته است. درحالی که نابرابری جنسیتی به طور کلی نابرابری جنسیتی بر رشد اثر منفی و معنادار داشته است. به علاوه نابرابری جنسیتی در آموزش از طریق کاهش سرمایه انسانی بر رشد اثر منفی و معنادار داشته است. همچنین مدل نمایانگر یک رابطه مثبت ومعنا دار بین نابرابری جنسیتی و باروری می باشد. مدل یک رابطه منفی بین دو جزء دیگر نابرابری جنسیتی یعنی نابرابری آموزشی ونرخ مشارکت زنان و باروری را نشان می دهد. باروری بالاتر با توجه به افزایش زمان اختصاص یافته به کار خانگی ذخیره انسانی اندوخته شده را کاهش و در نتیجه مشارکت زنان درکار بازاری را کاهش می دهد. از سوی دیگر افزایش نابرابری جنسیتی از طریق کاهش زمان اختصاص یافته به کار بازاری وتخصیص بیشتر زمان به کار خانگی موجب افزایش نرخ باروری شده است. توسعه اقتصادی از طریق تغییر در نهادهای اجتماعی منجر به فرصت های برابرتر برای زنان می شود که موجبات مشارکت بالاتر زنان در نیروی کار، کاهش نابرابری جنسیتی در آموزش و سلامت زنان را فراهم می سازد. از سوی دیگر توسعه اقتصادی با کاهش نابرابری جنسیتی قدرت تصمیم گیری زن در خانواده را افزایش می دهد که مشارکت بالاتر و در نتیجه کاهش باروری را به دنبال دارد. را به دنبال دارد.مشارکت بالاتر و در نتیجه کاهش باروری را به دنبال دارد.

۴۷۵.

بررسی تأثیر وسایل ارتباطی نوین بر گروه های خانوادگی (مطالعه موردی: دانشجویان دختر دانشگاه شیراز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: بیژن خواجه نوری لیلا بهمنی مریم سادات دل آور

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: اینترنت ماهواره تلفن همراه وسایل ارتباطی نوین مرد سالاری گروه های خانوادگی ارتباط ناب

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۶ تعداد دانلود : ۸۹۰

هدف از نگارش پژوهش حاضر، بررسی تأثیر وسایل ارتباطی نوین بر گروه های خانوادگی و چگونگی پیوند آنها در جامعه مورد مطالعه است. برای بررسی این موضوع از روش پیمایش و اطلاعات آن از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانشجویان دختر دانشگاه شیراز است که با استفاده از جدول لین و خطای 5 درصد 395 نفر برآورد شده و در نهایت نمونه مورد نظر، با روش خوشه ای انتخاب شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش، حاکی از آن است که میزان استفاده از وسایل ارتباطی نوین با وضعیت تأهل، ارتباط ناب و مردسالاری و گروه های خانوادگی رابطه معناداری دارد.

۴۷۶.

تحلیل میزان فشار والدین در فرآیند اکتساب خبرگی ورزشکاران زن دو و میدانی ایران بر مبنای مدل تکاملی مشارکت ورزشی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: زهره مشکاتی لیلا کی نژاد

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: دو و میدانی خبرگی مدل تکاملی مشارکت ورزشی فشار والدین

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۹ تعداد دانلود : ۹۷۱

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان فشار والدین بر فرزندان در فرایند اکتساب خبرگی ورزشکاران دو و میدانی ایران بر مبنای مدل تکاملی مشارکت ورزشی بود. این تحقیق از نوع توصیفی است که به روش پیمایشی انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 42 نفر از ورزشکاران زن خبره دو و میدانی ایران بود که به طور هدفمند و دردسترس انتخاب شدند. برای اندازه گیری داده ها از پرسشنامه تاریخچه تکاملی ورزشکاران هوپ وود (2013) استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل استنباطی برآوردهای خودگردان با 95 درصد اطمینان تحلیل گردید. نتایج نشان داد که 2/76 درصد از ورزشکاران در رده سنی 6-12 سال هیچگونه تمرین دوومیدانی نداشتند. با توجه به برآورد خودگردان با 95 درصد اطمینان می توان گفت میانگین میزان فشار والدین بر ورزشکاران در رده های سنی13-15 سال و 16 سال به بالا به میزان کم بوده است. این یافته ها می تواند به مسئولین برای برنامه ریزی های آموزشی و به والدین برای قراردادن فرزندانشان در مسیر بهتر ورزشی و رسیدن به خبرگی راهگشا باشد.

۴۷۷.

بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر ترجیح باروری زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نعیما محمدی بتول صیفوری

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: زنان شاغل ترجیح باروری نگرش باروری انگیزه باروری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۰۹

موضوع این مقاله تبیین عوامل جامعه شناختی مؤثر بر ترجیح باروری زنان در شهر کرمان است. روش پژوهش از نوع پیمایش و برای آزمون فرضیات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نمونه آماری شامل342 زن متأهل شاغل در سازمانهای دولتی شهر کرمان است که با شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد که نگرش منفی پاسخگویان نسبت به آینده جامعه (51/0) بیشترین همبستگی را با ترجیح باروری دارد؛ پس از آن سهم فردگرایی (305/0-)، منفعت طلبی (24/0-)، نگرش نسبت به فرزند (29/0)، خردگرایی (16/0-) و رضایتمندی زناشویی (28/0) محاسبه شده است. متغیرهای میزان مطالعه، تحصیلات، درامد و استفاده از رسانه به شکل غیر مستقیم ترجیح باروری زنان را تحت تأثیر قرار می دهد. مبتنی بر یافته ها مهمترین عامل اثربخش بر ترجیح باروری زنان نگرش منفی آنها نسبت به آینده است که به شکل غیر مستقیم تحت تأثیر میزان درامد (42/0)، میزان استفاده از رسانه ها (33/0) و میزان تحصیلات (39/0) است. پیشنهاد می شود با پرداختن به ابعاد معنوی فرزندآوری و تقویت پیامهای امیدبخش در رسانه ها و دانشگاه ها، نگرش زنان نسبت به باروری مثبت، و از کالاگون شدن پدیده فرزندآوری جلوگیری شود.

۴۷۸.

مطالعه کیفی پیامدهای ارتباط با جنس مخالف در میان نوجوانان دختر و پسر (مطالعه موردی: نوجوانان شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فردین محمدی حسین محمدی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: رابطه با جنس مخالف تجربه نوجوانان کشف پیامدها مقایسه پیامدها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۹۲ تعداد دانلود : ۹۰۱

امروزه شواهد نشان می دهد رابطه عاطفی با جنس مخالف، از قشر جوانان به قشر نوجوان تسری یافته است و گروه زیادی از نوجوانان، رابطه اجتماعی با جنس مخالف را تجربه کرده اند. مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که نوجوانان شهر مشهد پیامدهای رابطه با جنس مخالف را چگونه تجربه می کنند و آیا تجربه پیامدها، در میان نوجوانان دختر و پسر یکسان است. در این پژوهش، پیامدهای تجربه نوجوانان در ارتباط با جنس مخالف در شهر مشهد مطالعه می شود. بدین منظور، از رویکرد برساختی- تفسیری و از روش مردم نگاری و تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شد. همچنین برای انتخاب مشارکت کنندگان، روش نمونه گیری هدفمند و برای تعیین حجم نمونه، اشباع نظری به کار گرفته شد. نتایج بیانگر آن است که نوجوانان پیامدهای رابطه با جنس مخالف را به اشکال مختلف مانند مشکلات آموزشی، درگیری فضای ذهنی، لذت عاطفی، لذت جنسی، وابستگی، نوع طلبی، میل به تجرد، ترس از ازدواج و بازاندیشی تجربه می کنند. برخی از این پیامدها، در نوجوانان دختر و پسر متفاوت است. تجربه پیامدهای مختلف و متناقض سبب شده است که نوجوانان براساس تجربه و اطلاعات ناشی از آن، به بازاندیشی این رابطه بپردازند و راهبردهای جدیدی را در این زمینه اتخاذ کنند. این راهبرد ها در نوجوانان دختر و پسر با یکدیگر تفاوت دارد.

۴۷۹.

فراتحلیل روابط با جنس مخالف قبل از ازدواج در بین جوانان در 15 سال گذشته (1394-1380) در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده خلج آبادی فراهانی

منبع: خانواده پژوهی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۷ 339-367

کلیدواژه‌ها: رفتار جنسی نوجوانان جوانان فراتحلیل سلامت جنسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۳۸۶ تعداد دانلود : ۴۷۷

هدف این تحقیق، برآورد شیوع روابط جنسی با جنس مخالف قبل از ازدواج در بین جوانان در ایران به تفکیک جنس، به روش فراتحلیل، بر اساس مطالعات انجام شده طی 15 سال گذشته (1380 تا 1394) است. از بین 147 مقاله منتشر شده و گزارشات، تعداد 15 مورد معیارهای لازم برای ورود به فراتحلیل را داشتند. داده ها با استفاده از نرم افزارهای MEDCALC و CMA مورد تحلیل قرار گرفتند. حجم نمونه مورد بررسی 14989 نوجوان و جوان دانشجو و غیردانشجو در شهرهای تهران، قزوین، تبریز، شاهرود، اصفهان، قوچان، کرج و لرستان با میانگین سنی16/6 تا 23/5 سال بود. شیوع رابطه جنسی قبل از ازدواج در تهران %22/5 و در سایر استان ها %7/14 برآورد شد. میانگین کشوری، بدون در نظر گرفتن سهم جمعیت تهران به کل کشور، %19/1 و پس از در نظر گرفتن سهم جمعیت تهران به کل کشور، %16 برآورد شد. این شیوع در پسران به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از دختران (%29/1 در برابر %12) است. ناهمگونی قابل توجهی بر اساس جنس و منطقه جغرافیایی دیده می شود. بنابراین حدود یک ششم جوانان در معرض خطرات سلامتی (بیماری ها) و اجتماعی (افزایش سن ازدواج) ناشی از این روابط هستند که ضرورت برنامه ریزی برای رویارویی با عواقب این پدیده را بیش از پیش مشخص می کند.

۴۸۰.

مقایسه میزان دلبستگی به والدین، همسالان و خواهران و برادران در نوجوانان درگیر و غیر درگیر در پدیده زورگویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حلیمه بیابانی علی آباد سمانه اسعدی کاظم برزگر بفرویی

منبع: خانواده پژوهی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۷ 369-390

کلیدواژه‌ها: دلبستگی زورگویی قربانی زورگویی - قربانی نوجوانان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۵۲۴

این پژوهش با هدف مقایسه میزان دلبستگی به والدین، همسالان و خواهران و برادران در نوجوانان درگیر (زورگو، قربانی و زورگو قربانی) و غیر درگیر شهر یزد صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر و پسر شهر یزد در سال تحصیلی 93-92 بودند. نمونه شامل 384 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان مورد جامعه سنجی قرار گرفتند و پرسش نامه خودگزارشی سنجش روابط همگنان، پرسش نامه دلبستگی به والدین، همسال و خواهر و برادر را پر کردند. آزمون مانوا نشان داد در میزان دلبستگی به والدین، همسالان و خواهران و برادران بین نوجوانان درگیر و غیر درگیر در زورگویی تفاوت معناداری وجود دارد ( 0/0001 >p). گروه غیر درگیر در مقایسه با گروه های درگیر، نمرات بالاتری را در میزان دلبستگی به والدین نسبت به گروه همسالان و خواهران و برادران به دست آوردند. همچنین در میان گروه های درگیر، گروه زورگو و زورگو- قربانی بعد از دلبستگی به مادر نمرات بالاتری را در میزان دلبستگی به همسالان کسب کردند. در نهایت، میزان دلبستگی به خواهران و برادران در همه گروه ها کمترین میزان نمرات دلبستگی را به خود اختصاص داد.

درخت حوزه‌های تخصصی