تحلیل و ارزیابی پیاده راه های شهری با تاکید بر ابعاد سلامت (مطالعه موردی: پیاده راه اکباتان همدان) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با توسعه سریع شهرها و حمل و نقل موتوری، ارزیابی موفقیت پیاده راه ها در ابعاد محیطی سلامت مساله ای ضروری است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. دریافت اطلاعات و داده ها به دو شکل کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. 399 نفر حجم نمونه محاسبه شده با فرمول کوکران بوده و پرسشنامه ها به روش تصادفی ساده بین شهروندان توزیع گردید. همچنین، 20 نفر از مسئولان و 50 نفر از کسبه هم مورد پرسش قرار گرفتند. متغیرهای مورد بررسی شامل مولفه سلامت با سه بعد جسمانی، اجتماعی و روانی بوسیله طیف لیکرت بررسی شدند. عناصر پیاده راه شامل عناصر سخت و نرم می باشند. یافته های آزمون تی تک نمونه ای نشان می دهد در پیاده راه اکباتان، میانگین گویه های سلامت جسمانی (89/2)، روانی (8/2) و اجتماعی (67/2) پایین تر از حد متوسط (3) هستند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که کیفیت این پیاده راه، ازنظر معیارهای محیطی سلامت با همین نظم پایین است. دیدگاه مسئولین و کسبه نیز با اختلاف جزیی ناشی از تضاد منافع همین نتایج را تایید می کند. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر رابطه عامل های سه گانه سلامت نشان می دهد، بیشترین همبستگی بین عامل های سلامت اجتماعی و روانی (480/0) و کمترین همبستگی بین عامل های سلامت اجتماعی و جسمانی ( 309/0) می باشد، بعلاوه عوامل سلامت اجتماعی (375/.) و جسمانی (267/0) بترتیب حداکثر ضریب تاثیر را با عناصر سخت و نرم پیاده راه اکباتان دارند. موقعیت محروم جغرافیایی، نحوه برنامه ریزی و مدیریت شهری و عوامل فراکالبدی، اقتصادی و اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری نتایج فوق داشته اند. درپایان، متناسب با یافته های پژوهش، راهبردهای کاربردی ارائه گردید.