مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)
مطالعات مدیریت انتظامی سال پانزدهم پاییز 1399 شماره 3 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: بهره گیری مناسب از سامانه های مرکز فرماندهی و کنترل در کلانتری و پاسگاه های انتظامی می تواند با ارائه الگوی جرایم، تصمیم سازی مناسبی را در راستای انجام بهینه ماموریت های پلیس میسر سازد. بنابراین هدف از این پژوهش، شناسایی آسیب های مهارتی روسای کلانتری و پاسگاه ها در بهره گیری از سامانه های مرکز فرماندهی و کنترل است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد، در زمره پژوهش های آمیخته است. در بخش کیفی، داده ها به روش کانونی و با استفاده از فن مصاحبه و در بخش کمی به روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. از تعداد 16 نفر از خبرگان به روش گلوله برفی و تا اشباع نظری مصاحبه انجام پذیرفت. جامعه آماری در بخش کمی را کارکنان فرماندهی انتظامی ویژه شرق استان تهران به تعداد 95 نفر تشکیل دادند. داده ها در بخش کیفی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا و در بخش کمی به منظور تعیین شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب مقوله های شناسایی شده، با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای و زوجی تحلیل شدند. یافته ها: در تحلیل یافته های بخش کیفی برای هرکدام از مقوله ها 9 زیرمقوله و درمجموع 27 زیرمقوله شناسایی شد. یافته های بخش کمّی نیز بیانگر این است که در وضعیت موجود، با 52/2 صدم و در سطح معناداری 01/0، میانگین آمادگی مهارتی روسای کلانتری و پاسگاه های فرماندهی انتظامی ویژه شرق استان تهران در بهره گیری از سامانه های مرکز فرماندهی و کنترل به طور معناداری پایین تر از حد انتظار است. و در بین ابعاد مهارت، بعد رفتاری با 75/2 ، بعد ساختاری با 47/2 و بعد زمینه ای با 35/2 صدم به طور معناداری پایین تر از حد مورد انتظار است. نتایج: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که وضعیت موجود مهارت ساختاری، رفتاری و زمینه ای روسای کلانتری و پاسگاه های فرماندهی انتظامی ویژه شرق استان تهران در بهره گیری از سامانه های مرکز فرماندهی و کنترل مناسب نبوده و تفاوت معناداری با وضعیت مطلوب دارد.
نظام جرم یابی پلیس با رویکرد اطلاعات محور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: ورود به جامعه اطلاعاتی در دهه های اخیر و ارتکاب جرایم سازمان یافته توسط مجرمان حرفه ای و تغییر اساسی محیط مجرمانه ، پلیس را متوجه رویکردهای نوین پلیسی و به ویژه رویکرد اطلاعات محوری کرده است؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، طراحی نظام جرم یابی پلیس با رویکرد اطلاعات محور است.. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی - توسعه ای است که به روش ترکیبی انجام شد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی 30 نفر از خبرگان و صاحب نظران حوزه جرم یابی کشور بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند و در بخش کمی، 455 نفر از کارشناسان و کارآگاهان پلیس بودند که براساس رابطه کوکران، حجم نمونه 208 نفر تعیین شد. ابزارگرد آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است و برای تنظیم مدل نظری از روش اسنادی و مصاحبه کانونی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که نظام جرم یابی پلیس با رویکرد اطلاعات محور با چهار بعد قانون (با ضریب اهمیت %90)، بعد مدیریت (با ضریب اهمیت 95%)، بعد علمی - آزمایشگاهی (با ضریب اهمیت 95%) و بعد تحقیقاتی (با ضریب اهمیت 91%) و چهارده مؤلفه تابعه است که در مجموع رابطه معناداری آنها با ضریب بالایی اثبات شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان دهنده هم راستایی ابعاد، مؤلفه ها وشاخص های نظام جرم یابی اطلاعات محور و رابطه معناداری آنها در سطح بالا است .
مدل مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرماندهان دفاع مقدس (مورد مطالعه: شهید حسین خرازی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف : یکی از غنی ترین مفاهیم و الگوهای مدیریتی مطرح در راستای تمدن اسلامی، سبک مدیریت جهادی است. همان گونه که در دوران دفاع مقدس حماسه های بی نظیر و ماندگار دیده شد و مقام معظم رهبری، بارها از آن به عنوان الگوی مدیریت کارآمد و راهگشا برای مشکلات کشور نام برده اند، در شرایط کنونی و برای مقابله با تحریم ها و تحقق گام دوم انقلاب اسلامی می توان از این الگو استفاده کرد. این پژوهش به دنبال شناسایی و تبیین ابعاد مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرمانده شهید دفاع مقدس، سردار حسین خرازی است. روش : پژوهش حاضر از نظر فلسفه پژوهش، پژوهشی تفسیری و به لحاظ هدف، پژوهشی اکتشافی است؛ راهبرد پژوهش، کیفی بوده و از روش تحلیل مضمون بهره می برد. منابع پژوهش نیز گردآوری داده های مربوط به مصاحبه های هم رزمان شهید و منابع مکتوب از جمله کتب، مقالات و اسناد موجود در ارتباط با مدیریت جهادی و سیره فرماندهان است. یافته ها : با بررسی و تحلیل داده ها، مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر به دست آمد. در ویژگی های مدیریتی، مؤلفه های برنامه ریزی (مانند نگرش آرمانی در هدف گذاری)، سازماندهی (مانند عزم راسخ در اجرای برنامه)، هماهنگی (مانند حضور مداوم در میدان عمل) و کنترل (مانند تفویض اختیار به دیگران) شناسایی شد. در ویژگی های رهبری، مؤلفه های انگیزش، رشد و تربیت و مقبولیت و محبوبیت و در ویژگی های شخصیتی، مؤلفه های خودمدیریتی، حسن خلق و بینش و بصیرت حاصل شد. در انتها، شبکه مضامین از طریق نرم افزار «آی مایند مپ» ترسیم شد. نتایج : مدل پیشنهادی نهایی، سبک مدیریت جهادی شهید خرازی را براساس سه شاخص ویژگی های شخصیتی، ویژگی های مدیریتی و ویژگی های رهبری ارائه می کند که با استفاده از آن، می توان گام مهمی در مسیر طراحی الگوهای بومی و تحقق تمدن اسلامی برداشت.
مدل لجستیک تاب آور پلیس پیشگیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه تاب آوری یکی از مهمترین راهبردهای هر سازمانی به ویژه سازمان های پلیسی برای جلوگیری از بروز اختلال و یا بازگشت به حالت اولیه و مطلوب تر در صورت بروز اختلال است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی برای لجستیک تاب آور پلیس پیشگیری است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی - توسعه ای و از نظر نوع توصیفی - تحلیلی است. مصاحبه نیمه ساختار یافته با 22 نفر از خبرگان به روش قضاوتی هدفمند انجام شد. جامعه مشارکت کنندگان پژوهش عبارت است از مدیران و فرماندهان خبره پلیس پیشگیری نیروی انتظامی و فرماندهی انتظامی تهران بزرگ مرتبط با فرماندهی عملیاتی در حوزه پلیس پیشگیری، اساتید خبره دانشگاهی لجستیک پلیس پیشگیری و معاون و مدیران خبره معاونت آماد و پشتیبانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ است که دارای مدرک حداقل کارشناسی و حداقل 15 سال مدیریت در سطوح عالی انتظامی و آماد و پشتیبانی هستند. روش تجزیه و تحلیل داده ها تحلیل مضمون با رویکرد آترید - استرلینگ است. یافته ها: یافته های پژوهش شامل ابعاد، مولفه ها و شاخص های لجستیک تاب آور پلیس پیشگیری نیروی انتظامی با تاکید بر فرماندهی انتظامی تهران بزرگ است. مدل ارائه شده در این پژوهش در مجموع شامل 73 شاخص در قالب 15 مولفه و 5 بعد اصلی است. نتایج: با توجه به اینکه موضوع تاب آوری لجستیک در پلیس پیشگیری یک راهبرد نظام مند است، نتایج پژوهش نیز ابعاد مدل لجستیک تاب آور پلیس پیشگیری را در قالب مجموعه ای از عناصر سازمانی، مدیریتی و فنی مطرح در تاب آوری از جمله سازمان و مدیریت، فناوری، تعامل و قابلیت ها مورد تایید و تاکید قرار می دهد.
الگوی شایستگی های کلیدی «فرمانده انقلابی» براساس دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: این پژوهش با هدف دستیابی به الگوی شایستگی های کلیدی فرمانده انقلابی در سازمان های نظامی جمهوری اسلامی ایران با توجه به بیانات و مکاتبات رهبران انقلاب اسلامی ایران (حضرت امام خمینی (ره) و حضرت امام خامنه ای) انجام شد. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها کیفی است. منابع پژوهش، بیست و دو جلد صحیفه امام خمینی (ره) به عنوان سند رسمی سخنرانی های امام خمینی(ره)و مطالب پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه ای، به عنوان جامع ترین منبع رسمی سخنرانی های ایشان است. برای دستیابی به الگوی یادشده از فن تحلیل مضمون در تجزیه و تحلیل داده های پژوهش استفاده شد. پس از جستجو و دستیابی به بیانات و مکاتبات مرتبط و مطالعه آن ها، کدگذاری باز در منابع پژوهش انجام شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از فن تحلیل مضمون و استفاده از امکانات نرم افزار اطلس تی. آی، نسخه 8 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: پس از حذف مطالب تکراری، ادغام، جمع بندی و دسته بندی کدها، 65 مضمون پایه، 20 مضمون محوری و 5 مضمون فراگیر، از 1450 کد اولیه استخراج شد. درنهایت، پنج مؤلفه اساسی به عنوان مضامین فراگیر پژوهش شناسایی و شبکه مضامین و الگوی شایستگی طراحی و ترسیم شد. نتایج: این پژوهش نشان داد که از دیدگاه امامین انقلاب اسلامی، فرماندهان انقلابی لازم است در پنج مؤلفه، برجسته و ممتاز باشند: دین داری، مردمی بودن، عقلانیت و درایت، قدرت روح و بزرگی روح.
بررسی مولفه های سرمایه انسانی سازمان با رویکرد تهذیبی از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: عنوان سرمایه انسانی، جدیدترین دیدگاه درباره انسان در سازمان ها است که از دهه پنجاه قرن بیستم نمود پیدا کرده و در دهه های بعد از آن صاحب نظران در این زمینه به طور دقیق قلم فرسایی کرده اند. این رویکرد بیان می دارد، ارزشمندترین دارایی، تنها مزیت رقابتی و مهم ترین عامل در نوآوری، بهره وری و بازسازی راهبردی سازمان، سرمایه انسانی آن است. اگرچه این مهم درباره انسان های سازمان برای رسیدن به اهداف شخصی و مادی بیان شده است، ولی توجه به شخصیت و معنویت انسان در این دیدگاه، با ارزش ترین سرمایه یک جامعه و سازمان است. روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا با رویکرد قیاسی، در دو مرحله انجام شد و ابتدا مقوله ها در دانش منابع انسانی بررسی شد و سپس هریک از این مولفه ها در قرآن تبیین و موردکاوی شده است. شیوه جمع آورى داده ها، اسنادی و نمونه پژوهش کل متن قرآن کریم است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که در مطالعه اکتشافی برای سرمایه انسانی 21 مولفه، با فراوانی 227 فیش، به عنوان مقوله های پژوهش به دست آمد. در مطالعه تحلیلی 15 مورد از آن ها با فراوانی 238 آیه به عنوان فیش پژوهش از 74 سوره، مورد تأیید قرآن قرارگرفت. نتایج: تحلیل و بررسی داده های پژوهش نشان می دهد که سرمایه انسانی سازمان از منظر قرآن با رویکرد تهذیبی، دارای ابعاد سه گانه ، 15 مولفه و 25 شاخص استکه این اوصاف در دانش مدیریت به عنوان ویژگی های شخصی، یادگیری و مهارتی سرمایه انسانی بیان شده است.
تأثیر رهبری تحول آفرین بر تحقق رویکرد جامعه محوری پلیس با نقش میانجی فرهنگ و ارزش های اخلاقی در محیط کار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: پیچیده شدن جرایم از یک سو و تبدیل جوامع مکانیکی به ارگانیکی از سوی دیگر، ضرورت رویکرد های مشارکت جویی و ایجابی را به ویژه در مسائل مهم همچون نظم و امنیت چند برابر کرده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر رهبری تحول آفرین بر تحقق رویکرد جامعه محوری پلیس با نقش میانجی فرهنگ و ارزش های اخلاقی در محیط کار است. روش: این پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را 600 نفر از مسئولان اجرایی پلیس پیشگیری تهران بزرگ تشکیل می دهند که از این تعداد ، 234 نفر به عنوان نمونه آماری به صورت طیقه ای و تصادفی ساده، انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه استاندارد رهبری تحول آفرین و پرسشنامه محقق ساخته رویکرد جامعه محور پلیس و فرهنگ و ارزش های اخلاقی، جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس، استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که 59/0 درصد از تغییرات تحقق پلیس جامعه محور و همچنین 483/0 از تغییرات فرهنگ و ارزش اخلاقی توسط رهبری تحول آفرین پیش بینی می شود. تأثیر فرهنگ و ارزش های اخلاقی نیز بر تحقق پلیس جامعه محور معادل 291/0 مثبت و معنی دار است و همچنین تأثیر غیرمستقیم رهبری تحول آفرین بر تحقق پلیس جامعه محور به میزان 14 درصد تبیین شد. نتیجه گیری: نتایج حاکی است، با تقویت شاخص های رهبری تحول آفرین و فرهنگ و ارزش های اخلاقی در سازمان پلیس می توان زمینه سازی و شتاب بیشتری بر تحقق رویکرد جامعه محوری پلیس داد.