مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)

زمینه و هدف: تعامل پذیری سازمانی اصطلاحی است که در ادبیات مدیریت به معنای همکاری متقابل بین سازمان های همکار است. فقدان تعامل پذیری به عنوان یکی از اصلی ترین چالش های تحقق دولت الکترونیک در کشورها است. براساس آمارهای بانک مرکزی رشد شاخص های دولت الکترونیک رابطه مستقیمی با رشد اقتصاد کشورها دارد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل بلوغ تعامل پذیری دولت الکترونیک است تا از این طریق نقشه راه برای تعامل پذیری سازمان ها را طراحی کند. روش: این پژوهش ترکیبی و از نوع متوالی اکتشافی است. در مرحله اول پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار استفاده شد و در مرحله بعد تکنیک دلفی فازی مورد استفاده قرار گرفت. جامعه این پژوهش خبرگان و صاحب نظران در حوزه تعامل پذیری هستند و از طریق نمونه گیری نظری، 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. در مرحله کمی پژوهش با استفاده از نرم افزار اکسل ویرایش 2016، فازی سازی و غیرفازی سازی داده های گردآوری شده انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدل به دست آمده در محله کیفی پژوهش، منطبق با یافته های پژوهش در مرحله کمی است. به عبارتی تمام ویژگی های مراحل بلوغ تعامل پذیری در هر سه حوزه تمرکز مورد بررسی، با سطح معنادار بیش از 7/0 مورد پذیرش خبرگان قرار گرفت. نتایج: استفاده از مدل بلوغ تعامل پذیری ارائه شده در این پژوهش به سازمان ها این امکان را می دهد تا سطح برخورداری از تعامل پذیری خود را بشناسند و برای رسیدن به سطوح بالاتر نقشه راه داشته باشند. همچنین پیشنهادهایی کاربردی برای بکارگیری در سازمان های پلیسی ارائه شد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر درباره آمادگی پلیس در پیشگیری از بحران و آسیب های ترافیکی کلان شهر تهران با هدف نقش آمادگی های پلیس راهور در پیشگیری از بحران و آسیب های ترافیک کلان شهر تهران در چهار بخش کاهش آسیب های چهارگانه «انسانی- فیزیکی»، «انسانی- روانی و اجتماعی»، «محیطی» و «سازمانی – مدیریتی» صورت گرفته است. روش: نوع پژوهش کاربردی و روش اجرا دلفی است. جامعه آماری شامل نخبگان ترافیک به تعداد 40 نفر هستند. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که قبل از اجرا اعتبار آن از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق معادله کوکران با ضریب 891/0 مورد ارزیابی مثبت قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون فریدمن و برای سنجش نیکویی الگوی پژوهش از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته: یافته ها نشان می دهد که تاثیر دو مولفه آمادگی برای رصد مداوم بحران های ترافیکی با ضریب بتای 864/0 و مولفه آمادگی برای اطلاع رسانی به موقع بحران های ترافیکی با ضریب بتای 399/0 بیش از سایر مولفه ها در پیشگیری پلیس از بحران ها و آسیب های ترافیکی شهر تهران موثر است. نتایج: مهم ترین پیشنهادهای پژوهش عبارت اند از: 1- ایجاد یک نهاد فراسازمانی راهبر برای کنترل بحران ترافیک شهر تهران، 2- توجه به نظام داده پردازی مربوط به الگوهای زمانی و مکانی پیش بینی بحران های ترافیکی، 3- برگزاری دوره های آموزشی پیشگیری از مشکلات بحران های ترافیک شهر تهران، 4- آیین نامه ای از سوی بالاترین مرجع نظام تصمیم گیری طراحی تا شرح وظایف هریک از نهاد های موثر در امر آموزش مردم و کارکنان هریک از سازمان های موثر در بحران های ترافیکی مشخص شود.

زمینه و هدف: امروزه شایسته گزینی به عنوان عامل موفقیت سازمان ها و توسعه پایدار در استمرار نظام های سیاسی و اداری مطرح است. در این پژوهش براساس آیات قرآن، اصول شایسته گزینی مدیران مطالعه شد.روش: روش پژوهش در تعیین معیارهای شایسته سالاری، روش تدبر در قرآن کریم است که بر این اساس، معیارها و اصول شایسته سالاری استخراج شد. در پژوهش حاضر سعی شد تا ضمن روشن ساختن مفهوم شایستگی و فرایند شایسته گزینی، با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی معیارهای ارزشی و اصول شایسته گزینی مدیران از دیدگاه قرآن کریم و جهان بینی اسلامی پرداخته شود. به دلیل اهمیت موضوع، کلیدواژه های شایسته گزینی، مدیریت و نکات هر آیه به فراخور مسئله پژوهش، فیش برداری شد. همچنین از کتاب های تفسیری متقن و نزدیک به موضوع پژوهش، مبانی نظری و منابع ادبیات شایسته سالاری نیز استفاده شد. در ادامه با دسته بندی فیش های مربوط به هر آیه و دسته بندی موضوعی آنها، به تجزیه و تحلیل یافته ها و درنهایت جمع بندی و نتیجه گیری پرداخته شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که در قرآن کریم معیار شایسته گزینی بر دو اصل تعهد و تخصص به عنوان مکمل یکدیگر استوار است. برخی از شاخصه های تعهد، تقوا و ایمان به عنوان مهم ترین عامل در شایستگی افراد محسوب می شود و شایسته گزینی، بدون در نظر گرفتن این دو مؤلفه، ناقص خواهد بود.نتایج: شایسته گزینی علاوه بر کارکردهای مدیریت منابع انسانی به ویژه در موضوعاتی چون انتخاب و انتصاب کارکنان در مشاغل مدیریتی، در فرایندهای انتخاب و انتصاب و حتی نگهداری مدیران، نمود ظاهری دارد.

زمینه و هدف: ساختار کلانتری های جمهوری اسلامی ایران به خصوص کلانتری های پایتخت در طول دهه گذشته دچار تغییر و تحولات چشمگیری شده است. ایجاد معاونت های تخصصی و راه اندازی معاونت پیشگیری، از جمله مهم ترین این تحولات است؛ به منظور ارزیابی بخشی از این تحولات، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر اقدامات معاون پیشگیری کلانتری ها در پیشگیری انتظامی از جرم در سطح حوزه سرکلانتری پنجم فرمانده انتظامی تهران بزرگ انجام شد. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی به روش پیمایشی است. جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و میدانی انجام شد. در بخش اسنادی از ابزار فیش برداری و در بخش میدانی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان حوزه پیشگیری، شامل روسای کلانتری های سرکلانتری پنجم، سرکلانتر پنجم و کارشناسان ایشان، رئیس پلیس پیشگیری فرمانده انتظامی تهران بزرگ و جانشین وی، معاون کلانتری و پاسگاه پلیس پیشگیری و کارشناسان آن هستند. تعداد کل جامعه آماری 50 نفر است که تعداد 44 نفر از آنها با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: براساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش، تایید شد که اقدامات معاون پیشگیری کلانتری های سرکلانتری پنجم فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری انتظامی از جرم تاثیر دارد. نتایج: براساس نتایج پژوهش معاون پیشگیری کلانتری ها در اقدامات عملیاتی، مدیریتی و اطلاعاتی در پیشگیری انتظامی از جرم تاثیرگذار هستند که در اقدامات عملیاتی، برخورد سریع با جرائم مشهود، حضور به موقع در صحنه جرم و برقراری تعامل بین گروه های گشت از اولویت بالایی برخوردار شدند. در حوزه اقدامات اطلاعاتی، شناسائی نقاط کور، آلوده و جرم خیز حوزه استحفاظی، جمع آوری اطلاعات درمورد ارتکاب جرائم از مجرمان دستگیر شده و ارائه اطلاعات لازم و تخصصی حوزه استحفاظی به ماموران گشت و در حوزه اقدامات مدیریتی، برنامه ریزی برای اجرای طرح های پیشگیرانه انتظامی و ایجاد انگیزه در ماموران گشت، از اولویت بالایی برخوردار شدند.

زمینه و هدف: پاسخگویی سازمان های دولتی از جمله نیروی انتظامی یکی از راه های ایجاد اعتماد مردم به این سازمان ها و سازوکار مهم در تضمین کارایی و اثربخشی عملکرد آن ها محسوب می شود. هدف اصلی انجام این پژوهش، شناخت تأثیر ادراک مردم بروجرد از پاسخگویی پلیس بر اعتماد آنان به پلیس است. در این پژوهش، پاسخگویی پلیس دارای پنج بعد اخلاقی، قانونی، سازمانی، حرفه ای و سیاسی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش افراد بالای 20 سال شهرستان بروجرد بوده که تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران و براساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای مدل مفهومی پژوهش، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همبستگی 82/0 بین متغیرها و ضریب تعیین 68/0 تأییدکننده آماری این رابطه است. نتایج: در این پژوهش مشخص شد که ادراک مردم بروجرد از پاسخگویی پلیس بر اعتماد آنان تأثیر مثبت دارد. همچنین، وضعیت پاسخگویی پلیس و اعتماد مردم در شهرستان بروجرد از حد متوسط بالاتر است.

زمینه و هدف: برای دستیابی به نیروی انسانی توانمند ارائه آموزش مناسب، مداوم و کاربردی، اساسی ترین ابزار تلقی شده و فقط یک نظام جامع می تواند پاسخگو باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی آموزشی های دوره 22 رشته فرماندهی و مدیریت انتظامی در دانشکده فرماندهی و ستاد دانشگاه علوم انتظامی امین است. روش: این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی و از نظر هدف کاربردی و براساس مدل ارزشیابی «کرک پاتریک» برای دانش آموختگان دوره 22 دانشکده فرماندهی و ستاد دانشگاه علوم انتظامی به تعداد 89 نفر دانش آموخته و همچنین روسا و فرماندهان مستقیم آنها شامل 85 نفر، انجام شد. به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات پرسشنامه، در دو بخش عمده، پرسش های عمومی (جمعیت شناختی) و پرسش های تخصصی حاوی 56 پرسش با پاسخ های طیف 5 گزینه ای لیکرت، استفاده شد. پایایی پرسشنامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای فراگیران و فرماندهان به ترتیب برابر با 831/0 و 901/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های استنباطی نظیر آزمون تی استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان دهنده معناداری اثربخشی از منظر فراگیران و فرماندهان در تمامی اهداف کلی و تخصصی آموزش و همچنین معناداری اثربخشی در یادگیری و رفتار دانش آموختگان دارد. نتایج: به طور میانگین، از نظر فرماندهان و فراگیران، دوره مورد نظر در تمامی اهداف کلی به جز «فعالیت های فرهنگی و فوق برنامه»، اثربخشی بالاتر از 80 درصد داشته است. همچنین میانگین نظر فرماندهان و فراگیران در اهداف تخصصی به جز «تحلیل پدیده های امنیتی و مدیریت آنها» اثربخشی بالاتر از 80 درصد بوده است. میانگین اثربخشی دروس ارائه شده بر میزان یادگیری فراگیران از نظر هر دو گروه در تمامی دروس دوره به جز «سمینار تحلیل پدیده های امنیتی»، بیش از 70 درصد بوده، که بیشترین اثربخشی در درس های «مدیریت منابع» و «رزمایش» با 90 درصد است.

زمینه و هدف: جانمایی کاربری های ناسازگار در مجاورت کلانتری ها، زمان رسیدن مأموران انتظامی به صحنه جرم را به تعویق انداخته و سرنوشت وقایع انسانی غیرمترقبه را به نفع مجرمان و ضرر مردم تغییر می دهد. هدف پژوهش حاضر سنجش سطح سازگاری کلانتری های شهر زنجان و افزایش میزان احساس امنیت در سطح شهر به واسطه خدمات رسانی مطلوب تر پلیس به شهروندان از طریق شناسایی و حذف همسایگان ناسازگار با کلانتری ها است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش در حیطه پژوهش های توصیفی- تحلیلی است. گردآوری داده ها به صورت اسنادی و میدانی انجام شد و مهم ترین مدل بکارگیری شده در این پژوهش مدل تحلیل سلسله مراتبی شبکه است که از آن در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی بهره گیری شد. یافته ها: شهر زنجان 5 کلانتری دارد که به منظور سنجش میزان تطبیق سازگاری این مراکز با عملکرد سایر کاربری ها، ابتدا نسبت سازگاری یا ناسازگاری کاربری های مختلف شهری با مراکز انتظامی با استفاده از فن هیئت اندیشه ورزی، مصاحبه و پرسشگری از برنامه ریزان شهری و مسئولان انتظامی شهر استخراج شد سپس با استفاده از توابع تحلیل مکانی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و براساس ترکیب عوامل و لایه های اطلاعاتیِ وضع موجود، اراضی محدوده مورد مطالعه به نسبت قرارگیری در مجاورت کاربری های سازگار یا ناسازگار ارزش گذاری شدند. نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که نزدیک به نیمی از مساحت شهر زنجان دارای مطلوبیت کمی از نظر سازگاری کاربری ها در حوزه های استحفاظی کلانتری های 5 گانه است که در صورت جابجا نشدن می تواند اختلالاتی در نقش حیاتی کلانتری ها در زمان بحران ایفا کند.