مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)
مطالعات مدیریت انتظامی سال هشتم تابستان 1392 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
زمینه وهدف: این پژوهش به دنبال آن است تا الگوی انواع راهبردهای ارزیابی عملکرد را، برای دستگاههای نظارتی ارائه کند. در این راستا این پژوهش دارای دو هدف اصلی است: اولین هدف آن پر کردن کاستی موجود در تحقیقات و ادبیات علمی ارزیابی عملکرد در دستگاههای نظارتی و هدف دیگر شناسایی فرایندهای ارزیابی عملکرد در هدایت دستگاههای نظارتی است.
روش: در این تحقیق از روش تحقیق تلفیقی استفاده شده است. در واقع این روش ترکیبی از شیوههای کمی و کیفی است. از انواع تحقیق تلفیقی، نوع اکتشافی آن مورد استفاده قرار گرفت که هدف آن تحتتأثیر قرار دادن نتایج روش اول(کیفی) در روش دوم(کمی) است. در این تحقیق از روش تلفیقی اکتشافی طبق مدل ایجاد طبقه بندی با تأکید بر دادههای کیفی، استفاده شده است.تحقیق حاضر در فاز اول از حیث هدف، یک تحقیق اکتشافی بوده و از نظر نتیجه، تحقیق بنیادی محسوب میشود و از دادههای کیفی استفاده شد.
یافته: در فاز کیفی مهمترین یافته، ارائه الگویی جامع برای تعیین راهبردهای ارزیابی عملکرد میباشد که از دل دادههای استخراج شده از مصاحبههای عمیق بهدست آمد. این الگو، گونههای مختلف راهبرد ارزیابی عملکرد در سازمانهای نظارتی را تشریح می نماید. در فاز کمی، با توجه به آزمون فرضهای انجام شده، تمامی مدلهای اندازه گیری راهبرد ارزیابی عملکرد مناسب تشخیص داده شدند. همچنین ضرایب همبستگی بین تمامی راهبردهای ارزیابی عملکرد اعم از راهبرد ارزیابی عملکرد انسان محور، فرایند محور، نتیجه محور و بستر محور و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان 99 درصد معنادار بهدست آمدهاند.
نتیجهگیری: پیشرفت قابل توجه در ادبیات راهبرد عملکرد منابع انسانی در بخش دولتی، بدون در نظر گرفتن موضوعاتی نظیر: توجه به رسالتهای بخش عمومی، نقش و مشارکت ذینفعانی نظیر شهروندان، توجه به موضوعات اخلاقی و ارزشی و... امکانپذیر نمیباشد.
بررسی خصوصیات شغلی پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: خصوصیات شغل، جنبه مهمی از عوامل زمینهای سازمان بوده که بر مسئولیتپذیری، رضایت شغلی، انگیزش درونی، تعهد سازمانی، خودشکوفایی و عملکرد، تأثیر دارند. با توجه به این که خصوصیات شغل، جایگاه انکارناپذیری در موفقیت سازمان دارند، تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود مشاغل پلیس براساس خصوصیات پنجگانه تنوع مهارت، هویت شغلی، اهمیت شغلی، آزادی شغلی و بازخور شغلی، انجام شده است.
روش: روش تحقیق از نوع کاربردی است که به روش توصیفی انجام شده است. پرسشنامه سنجش خصوصیات شغل، در میان کارکنان، توزیع، تکمیل و جمعآوری شد و بعد از کنترل و بررسی و حذف نسخههای ناقص، تعداد 765 پرسشنامه مفید و قابل استفاده بهدست آمد. دادههای حاصل از پرسشنامهها به محیط نرمافزار SPSS منتقل و بعد از بررسی روایی و پایایی، مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته: یافتههای حاصل از تحلیل دادهها نشان میدهد که توان انگیزشی مشاغل پلیس پایین بوده و در این زمینه بُعد آزادی شغلی بیشترین سهم را دارد. زیرا از میان خصوصیات پنجگانه شغل، میزان آزادی شغلی، کمتر از متوسط مقیاس بوده، حال آنکه آزادی شغلی از نقش کلیدی در شکلگیری و ارتقای توان انگیزشی مشاغل و خلاقیت کارکنان برخوردار است.
نتیجهگیری: بر اساس یافتههای تحقیق، لازم است تا در راستای ارتقای توان انگیزشی مشاغل و خلاقیت کارکنان، معطوف به بُعد آزادی شغلی، مشاغل پلیس، بازطراحی و تجدید سازمان شوند. در این زمینه، مشاغل زنان نسبت به مردان، مجردین نسبت به متأهلین، مرئوسین نسبت به مدیران، درجه داران و افسران جزء نسبت به افسران ارشد، در اولویت قرار گیرند.
شناسایی و اولویت بندی موانع و راهکارهای نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت در هنگام وقوع بحرانهای اجتماعی ناشی از زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: این تحقیق بهدنبال شناسایی و اولویتبندی شاخصهای عملکرد ی ناجا وتحلیل موانع موجود در برقراری نظم و امنیت در هنگام وقوع بحرانهای اجتماعی ناشی از زلزله است .
روش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی است وبا روش توصیفی پیمایشی انجام شده است و جامعه آماری این تحقیق شامل 72نفر (40 نفر کارکنان ناجا و 32 نفر در فرماندهی انتظامی کرمان) از کارشناسان و خبرگان ناجا میباشند، که با استفاده از ابزار پرسشنامه دادههای مورد نظر از جامعه آماری بهصورت تمام شمار جمع آوری گردیده است.
یافتهها: شاخصهای عملکرد ی نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت بحران ناشی از زلزله در حوزههای انتظامی قضایی و راهنمایی و رانندگی از منظر کل پاسخگویان از متوسط بیشتر است. در حوزه نقش انتظامی ناجا تهیه طرح حفاظت و برقراری نظم و امنیت در محل حادثه و پیشبینی ظرفیت بسیج عمومی کارگران؛ در حوزه نقش آگاهی، طرح حضور به موقع گروههای ویژه تشخیص هویت و در حوزه راهنمایی و رانندگی طرح ایجاد محدودیتهای ترافیکی در برقراری نظم و امنیت در بحران ناشی از زلزله تأثیرگذار میباشند.
بحث و نتیجهگیری: اثرگذاری شاخصهای عملکرد ی نیروی انتظامی در حوزههای انتظامی، قضایی و راهنمایی و رانندگی در برقراری نظم و امنیت بحران ناشی از زلزله از متفاوت است.
پلیس؛ قدرت نرم و امنیت نرم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: وظیفه اصلی پلیس، ایجاد امنیت بهویژه در بعد اجتماعی است و معمولاً بدین منظور، برخورداری از قدرت انتظامی یکی از مؤلفههای اساسی میباشد. مقاله حاضر مفاهیم امنیت نرم (افزاری) و قدرت نرم (افزاری) را مورد مطالعه قرار داده و سپس به چگونگی پیدایی آنها، پایگاه نظری این مفاهیم و نظریهپردازان عمده که در این باره بحث کردهاند، اشاره کرده است. در ادامه، رابطه میان نظریات قدرت و امنیت نرم، با جایگاه نیروی انتظامی (پلیس) در جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق اسنادی است و از منابع الکترونیکی و مصاحبههای مسئولین سپاه و پلیس نیز جهت تبیین جایگاه این نیرو در داخل و حارج از ایران بهره برده شده است.
روش: روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است که با ابزارهای مطالع اسنادی و مراجعه به منابع الکترونیکی و مصاحبههای مسئولین سپاه و پلیس نیز جهت تبیین جایگاه این نیرو در داخل و خارج از ایران کوشیده ایم مسئله را تحلیل کنیم. در بخش توصیفی، با استفاده از دادههای کتابخانهای و منابع الکترونیکی را در چارچوب نظریه پژوهش (قدرت نرم به عنوان پایهای برای امنیت نرم) مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهایم.
یافتهها: فرصتها و چالشهایی که در عرصه قدرت و امنیت نرم در داخل و خارج از کشور، پیش روی نیروی انتظامی (پلیس) است شناسایی شدهاند.
نتیجهگیری: دو ستون اساسی قدرت نرم، دانشگاه و رسانهها هستند که با تأثیر بر مردم میتوانند به عنوان زنجیرهای برای گسترش قابلیتهای پلیس در عرصه امنیت نرم کمک کنند.
بررسی مطالبات شهروندان شمال شهر تهران از پلیس درباره نظم عمومی و امنیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: تأمین نظم وامنیت اجتماعی و پاسخ به نیازهای عمومی جامعه در این باره، نیازمند تعاملات هر چه بیشتر پلیس ومردم، ایجاد وگسترش فضای مشارکت مردمی ونیز گرایش پلیس به استفاده از آرا، نظرات و اندیشههای صاحب نظران ودست اندرکاران دانشگاهی میباشد؛ این امر میسر نخواهد شد جز اینکه پلیس پیرامون انتظارات و مطالبات مردم مطالعات مستمری داشته باشد تا بدینوسیله قادر به انطباق فعالیتها واقدامات خود با خواستههای شهروندان در زمینه تأمین نظم و امنیت اجتماعی گردد. این تحقیق اساساً در پی تحقق این نکته بوده ونیل به اهدافی چون؛ افزایش اگاهی وشناخت پلیس نسبت به فرایند نیازها ومطالبات ساکنان شمال تهران؛ ایجاد زمینه برنامهریزی واقع بینانه برای پوشش مطالبات ساکنان شمال تهران و همچنین بر آن است تا از دامنه وسطح مطالبات خانوارهای ساکن شمال تهران بر اساس موقعیتهای مختلف اقتصادی واجتماعی آنان ابهام زدایی گردد.روش: روش تحقیق پیمایشی ونوع آن کاربردی است, جامعه و نمونه آماری این تحقیق 267 از سرپرستان خانوارهای ساکن شمال تهران هستند که به صورت تصادفی از طریق پرسشنامه در دو مرحله پیش آزمون واجرای اصلی مورد آزمون قرار گرفتهاند. در تجزیه و تحلیل دادهها از دو روش توصیفی (جداول توزیع فراوانی و شاخصهای گرایش مرکزی وانحرافی) و روش استنباطی برای تعمیم نتایج از نمونه به جامعه و آزمون فرضیات پژوهش از آزمونهای فریدمن، تحلیل واریانس و آزمون t یا z استفاده به عمل آمده است.یافتهها: اقتدار پلیس در انجام مأموریتها، قانونمداری کارکنان، کارایی پلیس و هویت مدنی، نوع مطالبات شهروندان از پلیس در انجام مأموریتها میباشد. براساس آزمون فریدمن، بین مطالبات شهروندان، قانونمداری پلیس در انجام مأموریتها از بالاترین و هویت مدنی پلیس بعد از اقتدار وکارایی از کمترین سطح برخوردار بوده است. همچنین بین داﻣﻨه مطالبات شهروندان با میزان تحصیلات و موقعیتهای شغلی، اقتصادی و اجتماعی آنان تفاوت معناداری وجود ندارد و دامنه مطالبات متأثر از موارد مطروحه نمیباشد.بین داﻣﻨه مطالبات شهروندان از پلیس با وضعیت تأهل و جنسیت آنان رابطه معناداری وجود ندارد. بین داﻣﻨه مطالبات شهروندان از پلیس با سن آنان به غیر از مطالبه هویت مدنی که با استفاده از آزمون پیرسون، مشخص گردید دارای رابطه معنادار و مثبتی میباشد درسایر مطالبات، رابطه معنادار ملاحظه نگردید.نتیجهگیری: پلیس در انجام اساسیترین مأموریت خود، نیازمند اگاهی از مطالبات شهروندان و انطباق اقدامات خود با نیازهای آنان دارد. قانون مداری(عدم توسل به شیوههای غیرقانونی) برخورداری از اقتدار (نیروی انسانی مجرب و فن آوری نوین) افزایش کارایی (تعامل با مجامع علمی و آموزشهای مؤثر) و توجه به رویکرد هویت مدنی (رفتار مناسب با شهروندان و پاسخگویی در قبال مسئولیت) به ترتیب مهمترین مطالبات آنان از پلیس در راستای تأمین نظم و امنیت اجتماعی میباشد.
مدل تأثیرگذاری نظام آراستگی محیط کار «5S» در ارتقای انضباط و تعالی سازمان های نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: نظام آراستگی سازمانی 5S، مجموعهای از استانداردها و فعالیتهایی است که در قالب یک نظام فرهنگی/ مدیریتی بر ایجاد محیطی سامانیافته، مرتب، پاکیزه، زیبا، دلپذیر، خلاق و حفظ آن تأکید دارد. 5S به دلیل گستردگی مفهوم و در برگرفتن ابعاد گوناگونی همچون نظم، شناسایی و ردیابی، ایمنی، پاکیزگی، آموزش، انضباط، بازیابی و بهبود، روش مناسبی جهت دستیابی به بسیاری از استانداردهای جهانی مدیریت از جمله سری ISO و EFQM است. هدف این مقاله بررسی چگونگی تأثیرگذاری این نظام در تعالی سازمانهای نظامی است.
روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات به منظور تنظیم و تست مدل ارائه شده در مقاله از روش دلفی استفاده شده و بدین منظور از نخبگان و متخصصان این حوزه نظرخواهی شده است.
یافتهها: با دقت در مفاهیم 5S میتوان آن را در دو عبارت انضباط و پاکیزگی و استمرار آنها خلاصه کرد که این دو، سرلوحه فعالیتهای نظامی و نظامیگری است و همه کارکنان نظامی میبایست در محل خدمت خود اهتمام ویژهای به رعایت آنها داشته باشند. با توجه به اهمیت و ضرورت برقراری نظم و انضباط در سازمانهای نظامی، در این مقاله با ارائه یک مدل، ارتباط اصول 5S با آییننامه انضباطی نیروهای مسلح و رعایت نظم و انضباط در سازمانهای نظامی و بالاخره نقش آنها در تعالی سازمانهای نظامی مشخص گردید. همچنین مدل مذکور مورد تأیید متخصصین و خبرگان این حوزه قرار گرفت.
نتیجهگیری: پیادهسازی نظام آراستگی سازمانی 5s میتواند در رعایت نظم و انضباط سازمانی و اجرای دقیق آییننامه انضباطی نیروهای مسلح تأثیر بسزایی داشته باشد و درنتیجه به عنوان یکی از عوامل مؤثر در تعالی سازمانهای نظامی مورد توجه قرا گیرد. مدل ارتباط این سه مفهوم نیز ارائه شده است.