مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)

زمینه و هد ف: فرهنگ جهاد ی همان فرهنگ تحول، آیند ه ساز و انتظار است که به د نبال تحول د ر وضع موجود برای رسید ن به وضع مطلوب، د ر مقابله با حافظان وضع موجود که به یک معنا ضد تحول هستند ، قرار می گیرد . هد ف این پژوهش شناسایی و تبیین ابعاد ، مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ سازمانی یکی از مراکز تحقیقاتی وزارت د فاع با رویکرد جهاد ی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هد ف، کاربرد ی و از نظر روش، پیمایشی است. شیوه جمع آوری اطلاعات، آمیزه ای از روش های کتابخانه ای، مید انی و پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش کارکنان یکی از مراکز تحقیقاتی وزارت د فاع هستند . یافته ها: پنج بعد فرهنگی- اسلامی، انطباق پذیری با محیط، ساختاری، معنایی و انسانی د ر 27 مؤلفه و 133 شاخص شناسایی شد که پس از تأیید روایی و پایایی توسط خبرگان، د ر طراحی پرسش نامه با طیف پنج گزینه ای لیکرت به کار گرفته شد و د ر اختیار جامعه آزمون قرار گرفت. نتایج: با توجه به تجزیه و تحلیل د اد ه ها می توان نتیجه گرفت که د ر مرتکز تحقیقاتی مورد مطالعه، بعد «معنایی» د ارای کم ترین و بعد «انطباق پذیری محیطی» د ارای بیشترین امتیاز است. د ر پایان، برای بهبود وضعیت، سه نوع رویکرد و پیشنهاد های مبسوطی ارائه شد .

زمینه و هد ف: ویژگی های شخصیتی و تربیتی همواره د ر هسته نظریه های اخلاقی رفتار بود ه و از د یرباز برای توصیف شخصیت افراد به کار رفته است. تحقیق حاضر به تد وین ویژگی های الگوی شخصیتی-تربیتی شهید چمران با تأکید بر شاخص های مرتبط با مأموریت های نیروی انتظامی جمهوری اسلامی می پرد ازد . روش: پژوهش حاضر به لحاظ هد ف کاربرد ی است و از نوع پژوهش های آمیخته (کیفی- کمّی) است. د ر مرحله نخست با استفاد ه از روش تحلیل محتوای کیفی منابع و متون گرد آوری شد ه د رخصوص ویژگی های شخصیتی و تربیتی شهید مصطفی چمران استخراج و خلاصه سازی و د سته بند ی شد ، سپس نتایج به د ست آمد ه شامل 95 ویژگی، مبنای طراحی پرسش نامه محقق ساخته د ر مرحله د وم قرار گرفت تا میزان اهمیت این ویژگی ها برای کارکنان نیروی انتظامی مورد سنجش کمّی قرار گیرد . جامعه آماری شامل خبرگان و متخصصان تربیت د ر سازمان نیروی انتظامی تعیین شد و با روش نمونه گیری د ر د سترس 155 مورد پرسش نامه گرد آوری شد . ضریب پایایایی پرسش نامه برابر با 9/0 به د ست آمد . یافته ها: براساس روش تحلیل محتوای کیفی، ویژگی های شخصیتی-تربیتی شهید چمران شناسایی (95 ویژگی) و به شش د سته شامل د ین د اری، هوشی، اجتماعی، اخلاق حرفه ای، هنری و ورزشی و حرفه ای طبقه بند ی شد . تحلیل د اد ه های حاصل از پرسش نامه نشان می د هد که از د ید گاه پاسخگویان قابلیت کاربرد ی اغلب ویژگی های یاد شد ه بالاتر از سطح متوسط معناد ار هستند . نتایج: اگرچه همه ویژگی های شخصیتی-تربیتی شهید چمران د ر ابعاد شش گانه بالاتر از سطح میانگین معناد ار نشان می د هند ، اما میزان اهمیت آن ها یکسان نیست به طوری که د ر بعد د ین د اری ایمان قوی، خلوص نیت، ولایت مد اری؛ د ر بعد هوشی، هوش مند ی، تشخیص آگاهانه و شناخت د رست؛ د ر بعد اجتماعی، احقاق حقوق مظلوم، توجه به مرد م، قد رت نفوذ د ر د یگران، ارتباط مؤثر با د یگران؛ د ر بعد اخلاق کاری، وظیفه شناسی، وقت شناسی، خطرپذیری، پشتکار، جرأت ورزی، صلابت؛ د ر بعد هنری و ورزشی، ورزید گی جسمانی، سلامت جسمانی، روحیه هنرمند ی؛ د ر بعد حرفه ای، سرباز سخت کوش، مهارت های نظامی، روحیه ی نظامی گری و پرسش گری از میانگین بالاتری برخورد ار هستند .

زمینه و هد ف: سیاست امنیتی انتظامی، بخشی از سیاست امنیتی هر کشوری محسوب می شود که د ر پاسخ به تهد ید ها و بهره گیری از فرصت های برخواسته از محیط امنیتی شکل می گیرد . نوع و چگونگی این سیاست ازنظر حد ت و شد ت به وضعیت تهد ید ها، فرصت ها و میزان بالفعل بود ن و وسعت آن ها بستگی د ارد . تحولات نظام بین الملل و همچنین تحولات پی د رپی منطقه ای باعث شد ه که مفهوم کنترل و مد یریت محیط امنیتی اهمیت فزایند ه ای پید ا کنند . برخی از قد رت های منطقه ای و فرامنطقه ای که به مبانی قد رت و فرصت های استثنایی فراروی ایران واقف شد ه اند می کوشند با ایجاد تغییراتی د ر محیط امنیتی این کشور، امکان بهره برد اری را کاهش د اد ه و چالش ها و تهد ید های بیشتری را ایجاد کنند . د ر این راستا، پژوهش حاضر د رصد د است تا ضمن بررسی ویژگی های تحولات محیط امنیتی د ر د و سطح منطقه ای و بین المللی، ویژگی های مد یریت محیط امنیتی از منظر سیاست امنیتی انتظامی را مورد بررسی قرار د هد . روش: این پژوهش با استفاد ه از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانه ای د ر پی پاسخ به این پرسش اساسی است که ویژگی های اصلی و تحولات محیط پیرامونی اثرگذار بر محیط امنیتی و سیاست های امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران کد ام اند ؟ یافته ها و نتایج: نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن است که امنیت جمهوری اسلامی ایران د رگرو این مسئله است که نباید د ر د اخل مرزهای خود محصور شد و باید با توجه به شرایط و الزام های جد ید ، محیط امنیتی تقویت شود تا بتواند واکنش مناسب، منعطف و منطبق بر وضعیت جاری را از خود نشان د هد و به فرصت ها و چالش های برخاسته از وضع نوین پاسخ د اد .

زمینه و هد ف: جانشین پروری برنامه ای مد ون برای شناسایی، انتصاب و جایگزین کرد ن افراد شایسته و توانمند د ر سطوح بالای مد یریتی برای پیشبرد اهد اف سازمان به شمار می آید . هد ف پژوهش حاضر طراحی الگوی جانشین پروری فرماند هان و مد یران نیروی انتظامی است. روش: این پژوهش از نظر هد ف کاربرد ی- توسعه ای و با روش ترکیبی انجام شد . د ر مرحله کیفی از فن تحلیل مضمون و د ر مرحله کمی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاد ه شد . جامعه آماری بخش کیفی را خبرگان علمی و اجرایی ستاد نیروی انتظامی که د ر حوزه مد یریت منابع انسانی صاحب نظر و د ارای تحصیلات د انشگاهی بود ند ، تشکیل می د هند . تعد اد 15 نفر به روش نمونه گیری هد فمند انتخاب و با آنان مصاحبه حضوری صورت گرفت و تا رسید ن به اشباع نظری و پاسخ های تکراری اد امه یافت. جامعه آماری مرحله کمی، کلیه فرماند هان و مد یران عالی ستاد نیروی انتظامی بود ند که تعد اد 157 پرسش نامه بین آنان توزیع شد . ابزار گرد آوری د اد ه ها، پرسش نامه محقق ساخته و مصاحبه با خبرگان نیروی انتظامی است. یافته ها: مد ل پاراد ایمی حاکی از آن است که پد ید ه اصلی جانشین پروری و الگوی مورد نظر آن تحت تأثیر شش متغیر قابلیت رهبری، مد یریت استعد اد یابی، باورهای د ینی، ساختار سازمانی، مشارکت جامعه با پلیس و توانایی و مهارت های فرد ی قرارد ارد که د ر طراحی پرسش نامه و سنجش الگو، این عوامل مورد توجه قرار گرفت. این عوامل می توانند به عنوان متغیرهای مستقل تعیین کنند ه برنامه جانشین پروری (متغیر وابسته) قلمد اد شوند . نتایج: نتایج پژوهش د رخصوص الگوی جانشین پروری مد یران، ابعاد و عوامل تأثیرگذار بر جانشین پروری را تأیید و اهمیت هریک را مشخص کرد که عبارت اند از: الف. قابلیت رهبری 86/0؛ ب. مشارکت جامعه با پلیس 82/0؛ پ. مهارت و توانایی فرد ی 76/0؛ ت. مد یریت استعد اد یابی 70/0؛ ث. باورهای د ینی 07/0 و ج. ساختار سازمانی 47/0.

زمینه و هد ف: امروزه با توجه به سرعت فزایند ه تغییرات محیطی، نه تنها ارتقا و بهینه سازی عوامل سازمانی، بلکه اثر متقابل این عوامل نسبت به هم د ر هماهنگی با رویکرد ها و اهد اف سازمانی به عنوان موتور محرکه سازمان های موفق د نیا محسوب شد ه و سازمان ها را د ر موفقیت یا افزایش بهره وری یاری می کند . بنابراین هد ف از انجام این پژوهش، ارائه الگوی اثر هماهنگی د انش و مهارت پلیس د ر زمینه پیشگیری از جرم می باشد . روش: پژوهش حاضر ازنظر بعد محیط، از نوع کتابخانه ای و مید انی است. براساس کاربرد ی بود ن نتایج، پژوهش حاضر کاربرد ی است. هم چنین با توجه به موضوع، ماهیت پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را، معاونان و مد یران میانی پلیس پیشگیری ناجا و رؤسا و مد یران پلیس پیشگیری فرماند هی انتظامی استان ها به تعد اد 230 نفر تشکیل می د هند . د ر این پژوهش برای انتخاب نمونه های آماری از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و نسبتی و تصاد فی استفاد ه شد . برای روایی پرسش نامه از روایی صوری و برای پایایی از ضریب پایایی اشتراکی و ترکیبی استفاد ه شد . برای تجزیه و تحلیل د اد ه ها، با بکارگیری نرم افزارهای SPSS و PLS، از ضریب همبستگی، مد ل سازی معاد لات ساختاری و آزمون تی تک نمونه ای استفاد ه شد . یافته ها: یافته های حاصل از آزمون تحلیل مسیر د رخصوص میزان تأثیر هماهنگی د انش و مهارت پلیس د ر پیشگیری از جرم نشان می د هد ، هماهنگی بر پیشگیری از جرم تأثیر مثبت و معناد اری د اشته و متغیر هماهنگی به میزان 57 د رصد قابلیت پیش بینی پیشگیری از جرم را د ارد . بنابراین د و مؤلفه د انش سازمانی پلیسی و مهارت مد یران پلیس به میزان 57 د رصد قاد ر به تبیین پیشگیری از جرم هستند . نتایج: نتایج پژوهش نشان می د هد ، زمانی می توان برنامه های پیش بینی و پیشگیری از جرم را د ر سازمان پلیس توسعه د اد که مؤلفه ها و اجزای د انش سازمانی پلیسی و مهارت مد یران پلیس بیشترین هماهنگی را با یکد یگر د اشته باشند . به عبارتی هر قد ر بتوان مهارت اجرای د انش سازمانی پلیسی را ارتقا د اد ، به همان اند ازه موفقیت اقد امات پیشگیری از جرم را می توان پیش بینی کرد .

زمینه و هد ف: پلیس د ر شرایط پیچید ه امروز برای جلب رضایت مند ی مرد م، ناگزیر به بازبینی شناخت خود از فضای اجتماعی و روانی مرد م و انتظار آن ها از پلیس است و نگرش مطلوب مرد م از پلیس به مشروعیت سازمان و اقد امات نیروی انتظامی می انجامد . د ر این پژوهش تلاش شد ه است مؤلفه های مؤثر بر جلب رضایت مند ی مرد م از واحد های اجرایی پلیس د ر نحوه اجرای مأموریت ها شناسایی شوند و با استفاد ه از مفهوم مد ل شکاف، روش نوینی برای ارزیابی عناصر کیفی رضایت مند ی مرد م از پلیس ارائه شود . روش: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی، با هد ف کاربرد ی است. جامعه آماری پژوهش را مراجعان به کلانتری ها و پاسگاه ها و پلیس های تخصصی فرماند هی انتظامی شهرستان شیراز تشکیل می د هند . د ر بازه زمانی سه ماهه چهارم سال 1395، اقد امات لازم د رخصوص مصاحبه و جمع آوری پرسش نامه د ر مکان های یاد شد ه براساس نمونه گیری تصاد فی، انجام شد . برای تجزیه و تحلیل و یافتن عوامل بحرانی شکست و موفقیت د ر رضایت مند ی مرد م، از مفهوم مد ل شکاف و ترسیم نقشه فازی نوع د وم برای ارزیابی عناصر کیفی استفاد ه شد . یافته ها: عوامل بحرانی موفقیت و شکست د ر رضایت مند ی مرد م از پلیس د ر نحوه اجرای مأموریت ها با رویکرد فازی نوع د وم د ر شهر شیراز به د ست آمد و حاصل آن، تبیین اساسی ترین راه کارها برای جلوگیری از شکست و حرکت به سمت تعالی و ارتقای عملکرد بود . نتایج: نتایج پژوهش نشان د اد که روحیه ایثارگری پلیس، قابلیت د سترسی به پلیس، ترجیح د اد ن منافع عمومی به منافع شخصی، صد اقت و خلوص نیت، برخورد قاطع پلیس با مجرمان، توکل و اعتقاد به خد ا و کاهش آمار جرائم و مجرمان، از مهم ترین عوامل حیاتی د ر موفقیت پلیس، و تجهیزات لازم، نقش رسانه های د اخلی د ر پشتیبانی از پلیس، مد د کار بود ن پلیس، ایجاد مراکز نظارت همگانی، فراهم کرد ن تسهیلات لازم برای ارباب رجوع، د اشتن گشت د ر شب و روز و آشنایی با حوزه استحفاظی از مهم ترین عوامل شکست پلیس د ر جلب رضایت مند ی مرد م توسط واحد های اجرایی پلیس د ر فرماند هی انتظامی شهرستان شیراز هستند . د ر این راستا آموزش عمومی پیشگیری از جرائم توسط رسانه ها، تقویت مراکز مشاوره و مد د کاری، فراهم کرد ن تجهیزات به روز، تکریم ارباب رجوع و تقویت سامانه های خد مات رسانی می تواند رضایت مند ی مرد م از پلیس را بهبود بخشد .

زمینه و هد ف: طراحی مد لی برای شناسایی و اولویت بند ی ویژگی های مد یران پیش کنش، به منظور تشخیص آنها از مد یران غیر پیش کنش و تصمیم گیری د رباره قرار د اد ن این نوع از مد یران د ر شغل های مهم و حساس، برای همه سازمان ها از اهمیت ویژه ای برخورد ار است. هد ف این پژوهش، ارایه مد لی برای شناسایی و اولویت بند ی ویژگی های مد یران پیش کنش د ر نیروی انتظامی است. روش: این پژوهش، از نظر هد ف، توسعه ای است. از نظر ماهیت پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. برای گرد آوری د اد ه ها از ابزار پرسش نامه بسته استفاد ه شد . جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مد یران و معاونان نیروی انتظامی استان گیلان است و د اد ه های تحقیق با روش تصاد فی خوشه ای از 132 نفر گرد آوری شد . روایی پرسش نامه از طریق مصاحبه با خبرگان د انشگاهی و حرفه ای بررسی و تأیید شد و همچنین از روایی سازه نیز بهره گرفته شد . ضریب آلفای کرونباخ کل پرسش نامه برابر با 84/0 و حاکی از پایابود ن پرسش نامه پژوهش است. تجزیه و تحلیل د اد ه ها از طریق تحلیل عاملی تأیید ی مرتبه اول و مرتبه د وم با کمک نرم افزار لیزرل انجام شد . یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل عاملی مرتبه اول، همه شاخص های د ر نظر گرفته شد ه برای مؤلفه ها را مورد تأیید قرار می د هد و نتایج تحلیل عاملی مرتبه د وم نیز نشان می د هد که بین د انش، توانایی و مهارت با ویژگی های مد یران پیش کنش ارتباط معناد اری به شد ت 79/0 وجود د ارد (25/6(t). همچنین شخصیت پیش کنش با ویژگی های مد یران پیش کنش ارتباط معناد اری به شد ت 97/0 د ارد (46/6(t ) و انگیزش د رونی نیز با ویژگی های مد یران پیش کنش ارتباط معناد اری به شد ت 77/0 د ارد (99/6=t). نتایج: د ر این پژوهش، شخصیت پیش کنش، انگیزش د رونی، د انش، مهارت و توانایی به همراه 29 شاخص، به عنوان ویژگی های مد یران پیش کنش شناسایی شد ند . شاخص های شناسایی شد ه برای شخصیت پیش کنش عبارت اند از برون گرایی، وجد ان، د اشتن ذهن باز، حیطه کنترل د رونی، ریسک پذیری، قاطعیت، مشورت جویی، برد باری، برخورد اری از نظم ، انتقاد پذیری، مثبت اند یشی، انعطاف پذیری، توکل گرایی، خوش بینی، وظیفه شناسی و عمل گرایی. شاخص های انگیزش د رونی نیز شامل انگیزه پیشرفت، خود شکوفایی، خود کارآمد ی و علاقه به شغل است. همچنین برخورد اری از د انش شغلی و محیطی، مهارت های سازمانی و ارتباطی، هوشمند ی، هوش عاطفی و توانایی تصویرسازی ذهنی به عنوان شاخص های د انش، مهارت و توانایی شناخته شد ند .