زمینه و هدف : ازجمله مسائلی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، بروز حوادث و مخاطرات طبیعی است. با توجه به ماهیت غیرمترقبه اغلب مخاطرات طبیعی، بهره مندی از الگوی مناسب برای مدیریت بحران لازم و ضروری است. ازاین رو هدف از مطالعه حاضر ارائه الگوی مدیریت بحران شهری در منطقه 11 شهر تهران است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از روش آمیخته (کیفی- کمی) انجام شده است. حجم نمونه با بهره گیری از فرمول کوکران 314 نفر به دست آمده و برای مصاحبه با استفاده از روش گلوله برفی با تعداد 15 نفر از خبرگان مصاحبه انجام شد که پس از تأیید روایی و پایایی، داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارها SMART PLS و SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: مدیریت بحران به عنوان واکنشی در برابر وضعیت بحرانی دربرگیرنده سلسله عملیات و اقدامات پیوسته و پویاست که به طورکلی بر اساس اصول کلاسیک مدیریت شامل برنامه ریزی، سازمان دهی، تشکیلات رهبری و کنترل، بسته به زمان و مکانی که بحران در آن روی می دهد، می تواند متفاوت عمل کند. در این راستا، در پژوهش حاضر مدلی بومی مبتنی بر عوامل مؤثر بر مدیریت بحران شهری استخراج و پس از تحلیل داده های بخش کمی، تأثیر مؤلفه های مدیریت بحران در مناطق شهری مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: امروزه با شهری شدن جوامع و گرایش انسان ها به محیط های شهری، توجه به شیوه بهتر زیستن در اولویت قرارگرفته است. در همین خصوص خطرات ناشی از پدیده های طبیعی و سوانح اقلیم که انسان ها را تهدید می کند، بی توجهی به مکان یابی صحیح شهرها، رشد و توسعه شهرهای بنیان نهاده شده، همچنین نبود برنامه ریزی لازم برای جلوگیری از رشد لجام گسیخته شهرها، مسائل و مشکلات فراوانی از جهت مصونیت شهرها به بار آورده است. ازاین رو به کارگیری الگوی مناسبی که دربرگیرنده همه ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار مدیریت بحران در مناطق شهری باشد، ضروری می باشد.
زمینه و هدف: با ورود انقلاب اسلامی به مرحله دوّم حیات خویش، نیاز به تحول و تغییرات عظیمی در وظایف و مأموریت نهادها و سازمان های کشور احساس می شود. فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی به عنوان متولّی اصلی برقراری نظم و امنیّت اجتماعی در کشور، نیازمند توجه به مفاهیم مهمی چون پلیس جامعه محور می باشد. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی و تبیین مؤلفه های اصلی پلیس جامعه محور مبتنی بر بیانیه گام دوّم انقلاب اسلامی می باشد . روش: روش پژوهش حاضر ترکیبی یا آمیخته است که با رویکرد لانه گزیده هم زمان در دو مرحله کیفی کیفی انجام شده است. در این تحقیق، به ترتیب از دو روش «تحلیل محتوای عرفی و نظریه داده بنیاد» استفاده شده است. واحد تحلیل در مرحله اوّل، مضامین هستند و ابزار اصلی مورداستفاده در مرحله دوّم، مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد که برای استخراج کدها، از 13 خبره در روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است . یافته ها: مطابق با یافته های تحقیق، در مرحله اوّل - روش تحلیل محتوای عرفی - 10 محور موضوعی برای انجام مصاحبه ها تعیین شدند و در مرحله دوّم، از طریق مصاحبه های به عمل آمده؛ گزاره های استخراج شده با استفاده از رهیافت نظام مند اشتراوس و کوربین در سه نوع کدگذاری «باز، محوری و انتخابی» موردبررسی و احصا قرار گرفتند که درمجموع 113 کد باز، 56 کد محوری و 22 کد انتخابی حاصل شدند. نتیجه گیری: مطابق با نتایج و تحلیل های به عمل آمده، مؤلفه های استخراج شده نشان از آن دارند که مطابق با بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، پلیس جامعه محور یک پلیس مردم مدار یا شهروندمحور است که ضمن خدمتگزاری به آحاد جامعه؛ زمینه و بسترهای لازم جهت ایجاد همدلی و همراهی، سلامت اخلاقی و اجتماعی، هوشیاری و همت را ایجاد می نماید .
زمینه و هدف: شرکت ها و سازمان ها برای بقا و حیات باید به استعدادهای نهفته توجه کنند؛ آن ها را شناسایی کرده، پرورش داده، دامنه مهارتشان را توسعه دهند و در مکان صحیح به کار گمارند. ازآنجاکه در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، جوانان بسیاری، برای انجام خدمت مقدّس سربازی هر سال اعزام می شوند و اغلب دارای استعدادی هستند؛ بنابراین باید برای شکوفاشدن و مدیریت صحیح این استعدادها برنامه ریزی صحیحی صورت گیرد. این پژوهش باهدف طراحی و تبیین مدل قابلیت های مدیریت استعداد در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش: این مطالعه از لحاظ ماهیت از نوع کیفی و اکتشافی می باشد. مشارکت کنندگان این پژوهش جمعی از فرماندهان و افسران ارشد آموزشی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران می باشند؛ گردآوری داده ها از طریق مصاحبه با خبرگان صورت گرفت و این مصاحبه ها تا رسیدن به حد اشباع نظری ادامه یافت. درنهایت با انجام 32 مصاحبه، اشباع نظری اتفاق افتاد. یافته ها: بر اساس مصاحبه های تخصصی انجام شده با خبرگان و به کارگیری الگوی گراندد تئوری، 35 مؤلفه اصلی و 164 کد اولیه درزمینه مدیریت استعداد در بین کارکنان وظیفه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران شناسایی شد. نتیجه گیری: یافته ها و الگوی حاصل شده در این پژوهش نشان می دهد که مدیریت صحیح استعداد، علاوه بر رشد فردی و روانی سرباز، می تواند زمینه ساز پویایی سربازان و پرورش نسلی مهارت محور در جامعه شود و نتایج مثبت آن علاوه بر فرد سرباز نصیب سازمان و ارگان نظامی هم می گردد و منجر به پدیدآمدن تصویر مثبت جوانان نسبت به امر مقدّس سربازی خواهد شد.
زمینه و هدف: یکی از عوامل مهم جهت همکاری شهروندان با پلیس در سرمایه اجتماعی پلیس نهفته است که موجب بهبود مشروعیت و اعتماد شهروندان به پلیس می شود؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی پلیس با تمایل عمومی برای همکاری با پلیس پیشگیری جمهوری اسلامی ایران انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته با هجده نفر خبره بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. مصاحبه ها تا زمان اشباع نظری ادامه یافت. برای اعتبارسنجی از دو راهبرد بازبینی خارجی و تکثرگرایی استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، سه مضمون اصلی و یازده مضمون فرعی به دست آمد که مضامین اصلی تعامل شهروندان با پلیس بر اساس سرمایه اجتماعی عبارت اند از: اعتماد میان پلیس و مردم (ظرفیت سازی برای مشارکت مردم، فعالیت های داوطلبانه پلیس، تعامل اجتماعی و بهره گیری از شبکه های اجتماعی)، انصاف در رفتار پلیس (صداقت پلیس، عدالت رفتاری، قانون گرایی و استانداردهای اخلاقی) و توانمندسازی پلیس (ظرفیت سازی کارکنان، شایستگی پلیس، جامعه پذیری پلیس) که موجب تمایل شهروندان به همکاری با پلیس پیشگیری و درنهایت ارتقای عملکرد می شود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که پلیس پیشگیری به عنوان بزرگ ترین واحد پلیسی، برای دستیابی به اهداف خود نیازمند تعامل با شهروندان است که با استفاده از مضامین اعتماد، انصاف و توانمندسازی می توان موجب تعامل و همکاری با پلیس شده و حمایت اجتماعی بیشتری را در پی داشته باشد.
زمینه و هدف: نظر افسران پلیس در مورد ارزش درک شده آموزش عالی که بیشترین مزیت را برای افسران پلیس آینده و فعلی دارد، بسیار مهم است. در این پژوهش، محققان به دنبال ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش ارزش آموزش عالی در کارکنان پلیس بودند. روش: این پژوهش، با رویکردی کاربردی و اکتشافی و به روش آمیخته متوالی اکتشافی انجام شد. روش تحقیق کیفی از نوع پدیدارشناسی توصیفی است و در تحلیل داده های آن، از روش کلایزی استفاده شد. مشارکت کنندگان، هفده نفر با درجات و مشاغل مختلف بودند که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شدند و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. روش تحقیق کمّی از نوع توصیفی همبستگی می باشد. برای حجم نمونه 144 نفر از واجدان شرایط شرکت در پژوهش با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ضرایب آلفای کرونباخ پرسش نامه ها بین 80/0 تا 90/0 است. برای ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامهمحقق ساخته از تحلیل عامل اکتشافی، برای بررسی برازش داده ها با الگوی سازه ای پرسش نامه، از تحلیل عاملی تأییدی و جهت تحلیل داده های کیفی از نرم افزار ATLAS.ti، برای محاسبات مربوط به تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی از از نرم افزار Mplus8.7 و برای آزمون همبستگی از spss21 استفاده شد. یافته ها: پس از سنجش اعتبار محتوا، اعتبار صوری و اعتبار سازه با استفاده از تحلیل عاملی داده های حاصل از پژوهش، ابزار سنجش ارزش برنامه های درسی آموزش عالی به 48 مؤلفه در سه بُعد اصلی تبدیل شد. این الگوی سه عاملی از برازش مناسب برخوردار و براساس مفهوم متغیرها و پیش زمینه نظری به نام های ارتقا و بهبود عملکرد سازمانی (حرفه گرایی)، اخلاق حرفه ای و مدرک محوری (ارزش منفی) تفسیر و نام گذاری شده اند. نتیجه گیری: با توجه به ویژگی منحصر به فرد الگوی پیشنهادی (مستخرج شده از درک و فهم افسران پلیس مشغول به خدمت)، در سیاست گذاری و برنامه ریزی نظام آموزش عالی به منظور بهبود عملکرد شغلی و نیز در جهت دستیابی به استانداردها در حوزه های مختلف برنامه درسی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
زمینه و هدف: آسیب شناسی نارسائی ها و حوادث رخ داده در اجرای مأموریت ها و عملیات انتظامی در حوزه های مختلف از جمله حوزه نیروی انسانی، یکی از وظایف مهم فرماندهان است. پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی بکارگیری فراگیران آموزشی در مأموریت کنترل اغتشاشات در آبان ماه 1398 در استان اصفهان انجام شده است. روش: این پژوهش از لحاظ رویکرد تحقیق، کیفی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه ی پژوهش، شامل فرماندهان انتظامی استان اصفهان، فرماند ها ن آموزشگاه شهید بهشتی فراجا و فراگیران بکارگیری شده در اغتشاشات آبان 1398 می باشد. جامعه مشارکت کننده شامل14نفر از فراگیران و10 نفر از خبرگان بودند که به صورت هدفمند تا دست یابی به اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است. مولفه ها با تحلیل مصاحبه ها استخراج و با توجه به مدل تحلیل آسیب شناسی سه شاخگی به ابعاد اصلی تبدیل گردید . ابعاد احصاء شده درسه مضمون اصلی رفتاری، ساختاری و زمینه ای دسته بندی و به روش کیفی تحلیل مضمون، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که برای اجرای بهتر مأموریت های انتظامی مشابه و به ویژه مأموریت هایی که از ظرفیت فراگیران آموزشی در آنها بهره گرفته می شود لازم است در ابعاد ساختاری، رفتاری و زمینه ای اقداماتی به شرحی که در ادامه خواهد آمد انجام شود. در حوزه ساختار اقداماتی از قبیل متناسب نمودن ساختار آموزش با اهداف سازمان، به روزرسانی سرفصل های آموزشی، افزایش تجهیزات حفاظت فردی، افزایش پشتیبانی و تدارکات. در حوزه آسیب های رفتاری اقداماتی شامل: تقویت آمادگی جسمانی و مهارت های دفاع شخصی، مد نظر داشتن کم تجربگی فراگیران، تقویت قدرت مجاب سازی و در حوزه آسیب های زمینه ای اقداماتی به شرح: پیش بینی خدمات پزشکی و درمانی، برنامه ریزی برای تعامل و هماهنگی با سایر نهادهای همکار، نیاز به شفاف سازی قوانین و مقررات، لزوم آشنا کردن فراگیران با جغرافیای شهری و افزایش اشراف اطلاعاتی فرماندهان مورد توجه قرار گیرد. نتیجه گیری: تقویت شاخص های حاصل از یافته های تحقیق می تواند به افزایش توان عملیاتی نیروهای اقدام کننده بینجامد.
زمینه و هدف : سیل یکی از زیان بارترین بلایای طبیعی است که سالیانه خسارت های جانی و مالی بسیاری به جوامع انسانی در سراسر جهان وارد می سازد؛ به طوری که در مقیاس جهانی 40 درصد از تعداد کل بلایای طبیعی و 26 درصد از کل مرگ ومیر ناشی از بلایای طبیعی برآمده از سیلاب است. هدف این پژوهش، بازنمایی تجربه زیسته فرماندهان و مدیران انتظامی استان های لرستان و خوزستان در بحران ناشی از حادثه سیلاب سال 1398 بود. روش : پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نوع رویکرد، پژوهشی کیفی است که در چهارچوب روش پدیدارشناختی انجام شد. تعداد نمونه ها بر اساس اصل اشباع نظری تعیین شد و بر این اساس، در چهارچوب نمونه گیری هدفمند از مشارکت 35 نفر از فرماندهان و مدیران انتظامی لرستان و خوزستان بهره گیری شد. مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها؛ و تحلیل مضمونی دوسطحی به شیوه اسمیت و اسبورن برای تجزیه وتحلیل داده ها به کار رفت. یافته ها : مضامین اصلی به دست آمده از بازنمایی تجربه زیسته مشارکت کنندگان عبارت اند از: ضعف آموزش های قبل از بحران؛ همکاری و تعامل برون سازمانی؛ پیشگیری، کنترل و مقابله با جرم و بی نظمی؛ کمک به مأموریت امداد و نجات؛ تفویض اختیار در سلسله مراتب فرماندهی؛ تاب آوری جسمی و روانی؛ الگوهای رفتاری؛ دستورالعمل ها، رویه های جاری و شیوه های اجرایی؛ فرماندهی بحران؛ مشارکت اجتماعی؛ لجستیک انتظامی؛ حمایت از خانواده کارکنان ساکن در منطقه سیل زده؛ و خدمات مشاوره ای بعد از عملیات مدیریت بحران. نتیجه گیری : نتایج پژوهش بیانگر چالش ها، مشکلات و همچنین تجربه مثبت و موفقیت آمیز فرماندهان و مدیران انتظامی در بحران سیلاب استان های لرستان و خوزستان در سال 1398 است. برآیند نتایج پژوهش دربردارنده رهیافت های کاربردی برای مدیریت انتظامی بحران های طبیعی ازجمله سیل است.
