مطالعات روانشناختی

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی مبتنی بر آموزه های دینی بر خوش بینی و سازگاری زناشویی زوجین بود. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره رازی شهر کرج بودند که به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (15زوج) و کنترل (15زوج) جایگزین شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه خوش بینی زوجین میراحمدی (1386) و پرسشنامه سازگاری زناشویی لاک – والاس (1959) بود. یک هفته قبل از اجرای برنامه آموزش ، از هر دو گروه پیش آزمون خوش بینی و سازگاری زناشویی به عمل آمد. بعد از آنکه گروه آزمایش، 14 جلسه، برنامه آموزشی مهارت های ارتباطی مبتنی بر آموزه های دینی را دریافت کردند، از هر دو گروه پس آزمون خوش بینی و سازگاری زناشویی به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی مبتنی بر آموزه های دینی توانسته است میزان خوش بینی و سازگاری زناشویی گروه آزمایش را به طور معنا دار افزایش دهد، در حالی که میزان خوش بینی و سازگاری زناشویی گروه کنترل، تغییر معناداری را نشان نداد (05/0 P>).

پژوهش حاضر با هدف بررسی توجه انتخابی دیداری دانش آموزان نارساخوان و عادی دوره ابتدایی انجام شد. به منظور انجام دادن این پژوهش 20 دانش آموز درهریک از دوگروه در پایه های دوم، سوم و چهارم به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند که ازنظر سن و جنس بایکدیگر همسان بودند. روش پژوهش از نوع توصیفی، علی مقایسه ای بود و ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: آزمون توجه دیداری(اعداد و حروف) و (اشکال هندسی) و آزمون کوررنگی (ایشی هارا). نتایج آزمون t مستقل نشان داد عملکرد توجه انتخابی دیداری (اعداد و حروف) در دانش آموزان نارساخوان درسطح معناداری پایین تر از گروه عادی است. عملکرد توجه انتخابی دیداری (اشکال هندسی) در دو گروه نارساخوان و عادی نشان دهنده نبود تفاوت معنادار است. همچنین مقایسه درون گروهی دانش آموزان نارساخوان نشان داد که نمرات توجه انتخابی دیداری (اشکال هندسی) در سطح معناداری بیش از نمرات توجه انتخابی دیداری (اعداد و حروف) در همین گروه است.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر برنامه ارتباط زوج ها بر افزایش کیفیّت زندگی و صمیمیت زناشویی بود. از روش پژوهش نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری، زنان ناراضی از زندگی زناشویی بودند که در سال 1389، به مرکز مشاوره سپهر شهر تهران مراجعه کرده بودند، سپس40 نفر از آن ها به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به روش نمونه گیری تصادفی ساده 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. بعد از آن که هر دو گروه پرسشنامه های صمیمیت در ازدواج و کیفیّت زندگی را به عنوان پیش آزمون تکمیل کردند، به گروه آزمایش یازده جلسه، هفته ای یک بار و هر بار یک و نیم ساعت، برنامه ارتباط زوجین آموزش داده شد، ولی به گروه کنترل هیچ گونه آموزشی داده نشد. پس از جلسات آموزشی، پرسشنامه های صمیمیت در ازدواج و کیفیّت زندگی را دوباره هر دو گروه در مرحله پس آزمون تکمیل کردند. داده های آزمون کوواریانس تک متغیره (آنکوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین نمرات کیفیّت زندگی و صمیمیت زناشویی گروه آزمایش در پیش آزمون و پس آزمون اختلاف معنا داری وجود دارد، اما بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل اختلاف معنا داری وجود نداشت. نتایج تأیید می کنند که آموزش برنامه ارتباط زوج ها بر بهبود کیفیّت زندگی و صمیمیت زناشویی زنان ناراضی مؤثر است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی درمان خودیاری از طریق کتاب بر اساس نظرات درمانگران و مراجعان است. پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نمونه شامل 25 نفر روان شناس و مشاور کلینیک های مشاوره و روان شناسی منطقه 6 تهران و 85 نفر از مراجعان آن ها بود. یافته های پژوهش نشان داد که اکثر روان شناسان و مشاوران کلینیک های منطقه 6 تهران با روش خودیاری از طریق کتاب در سطح متوسط (52%) آشنایی داشتند و از این روش برای درمان مراجعان خود در حد متوسط (36%) استفاده می کردند، همچنین این روش را به عنوان روش مکمل درمان مناسب نمی دانستند، از نظر اکثر آن ها میزان موفقیت این روش در آینده در حد متوسط (48%) است که می توان گفت با نظر مراجعان درباره موفقیت این روش درآینده، که اکثریت آن ها میزان موفقیت این روش را در حد متوسط (6/30%) می دانستند، تا حدودی همپوشانی دارد. همچنین میزان سودمندی این روش از دیدگاه مراجعان برای رفع مشکلاتشان از این قرار بود که 8/42% روش خودیاری از طریق کتاب را برای رفع مشکلاتشان مؤثر ندانسته اند. این امر با توجه به میزان آگاهی نسبتاً پایینی که مشاوران و روان شناسان درباره این روش دارند و همچنین میزان استفاده کمی که از این روش داشته اند تا حدودی توجیه پذیر است که روش خودیاری از طریق کتاب برای رفع معضلات مراجعان مناسب نبوده و ترجیح اکثریت آن ها به این امر بوده است که برای رفع معضل خود از مشاوره استفاده کنند.

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی و بررسی ساختارعاملی پرسشنامه سرمایه روانی انجام شد. این پرسشنامه را لوتانز و همکاران در سال 2007 ساخته اند. جامعه آماری پژوهش کلیه کارشناسان شاغل در شرکت ایران خودرو دیزل در سال 1391 بودند که تعداد آن ها 650 نفربود. از این تعداد 250 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی با تمام اطلاعات و آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد پرسشنامه سرمایه روانی دارای چهار عامل مجزای امید، تاب آوری، خوش بینی و خودکارآمدی است. ضریب پایایی آزمون با استفاده از آلفای کرانباخ برای کل مقیاس 85/0 به دست آمد. به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پرسشنامه سرمایه روانی از همسانی درونی مناسبی بهره مند است و می تواند به عنوان یک ابزار معتبر برای ارزیابی سرمایه روان شناختی کارشناسان به کار رود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فنون تجدید قوا بر استرس های ناشی از عدم ادراک توازن میان تلاش های انجام شده و پاداش های به دست آمده، با توجه به نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده، اجرا شد. پژوهش حاضر با روش رابطه ای (ازنوع توصیفی) انجام شد. شرکت کنندگان در پژوهش 536 نفر از کارکنان صنایع نفت و گاز، ذوب آهن، فولاد، پتروشیمی و پلی اکریل در اصفهان بودند، که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه بازیافت نیرو ساخته شده توسط سوننتاج و کرول (2006)، مقیاس عدم توازن تلاش- پاداش سیگریست و همکاران (2004)، پرسشنامه حمایت سازمانی ادراک شده آیزنبرگر و همکاران (1986) و تمایل به ترک خدمت عریضی و همکاران (1381) بود. برای تحلیل های آماری از نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل عدم توازن تلاش-پاداش با فنون تجدید قوا رابطه دارد و حمایت سازمانی ادراک شده نقش تعدیل گر در این رابطه دارد. به علاوه در مقایسه مدل یک بعدی با ادغام تلاش و حمایت سازمانی در یک بعد با جداسازی آن ها به عنوان بعد مستقل (مدل دو بعدی)، مدل اخیر دارای مزیت بیش تری است. حمایت سازمانی ادراک شده مستقل از عدم توازن تلاش پاداش است. مدیران باید توجه خاصی به تجارب تجدید قوای کارکنان خود کرده و تلاش کنند احساس حمایت سازمانی را در زیردستان خود پدید آورند. عدم توازن تلاش پاداش می تواند توسط دو عامل مهم یعنی حمایت سازمانی ادراک شده و تجدید قوا کاهش یابد و بنابراین نقش جبرانی آن ها می تواند بسیار مهم باشد و باید در خط مشی سازمانی مدیریت منابع انسانی سازمان لحاظ شود.

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش متغیرهای رهبری تحولی، اشتیاق شغلی، تطابق شخص-محیط و تعهّد حرفه ای، در پیش بینی این سازه سازمانی بود. مشارکت کنندگان پژوهش شامل210 نفر ازپرستاران بیمارستان های شهر اهواز بود که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. از پرسشنامه های عملکردانطباقی چابانیر-وارن و همکاران(2010)،رهبری تحول آفرین کارلس، ویرینگ و مان (2000)، اشتیاق شغلی سکاوفیلی و باکر (2002)، تطابق شخص-محیط کیبل و دورو (2002) و تعهّد حرفه ای میر، آلن و اسمیت (1993) برای اندازه گیری متغیرها استفاده شد.نتایج پژوهش نشان دادکه روابط مثبت و معناداری بین هرکدام از متغیرهای پیش بین با متغیر ملاک وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که اشتیاق شغلی؛ تطابق شخص-محیط و رهبری تحولی به ترتیب بیش ترین نقش را در تبیین واریانس عملکرد انطباقی دارند. و این متغیرهای پیش بین 49 درصد از واریانس عملکرد انطباقی را تبیین می کنند. با توجه به اهمیت عملکرد انطباقی به عنوان یک سازه سازمانی جدید در افزایش کارآیی و اثربخشی عملکرد فردی و سازمانی، نتایج این پژوهش متغیرهای مهمی را برای افزایش عملکرد انطباقی مطرح کرده است.