مطالعات روانشناختی

همانطور که شاید مطلع باشید، وسواس رفتار ذخیره ای (HD) به عنوان جمع آوری ومشکل در دور انداختن اشیاء و وسایل؛ صرف نظر از ارزش آنها، ریخت و پاشی که استفاده از محل زندگی را دشوار می کند و با اختلال قابل توجه در عملکرد اجتماعی همراه است؛ تعریف می شود. بنابراین شناسایی عوامل این اختلال می تواند نقش مهمی در معرفی آن ایفا کند. کنترل این اختلال نیاز به دانستن میزان توارث پذیری و مدل توضیحی آن دارد که توسط مطالعات دوقلویی و ژنتیک کمی صورت می پذیرد. مطالعه ی حاضر از نوع پژوهش مروری است. بدین منظور کلید واژ های اختلال وسواس ذخیره کردن، ژنتیک رفتاری، عوامل محیطی مشترک و غیر مشترک، ژنتیک مشترک و غیر مشترک و سبب شناسی در پایگاه داده های NCBI، science direct ، springer و .. جستجو شد و مجموعه مقالات مرتبط تا نوامبر 2015 استخراج شد. نتایج نشان داد این اختلال با دامنه ی متفاوتی از اثر پذیری ها متناسب با مقوله جنسیت و سن، تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد. یافته های پژوهش بر اساس بنیان های نظری تبیین شد و داده های بالینی مورد بحث قرار گرفت.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رویکرد مؤلفه های پنجگانه بر مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت.مواد و روش: روش پژوهش حاضر از نوع مورد منفرد با طرح A-B است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم در شهر اصفهان بودند. نمونه پژوهش 3 نوجوان دارای اختلال طیف اوتیسم بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تشخیص اختلال طیف اوتیسم (ASDDS) و چک لیست سنجش مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اوتیسم (AABPC) بود. بعد از پنج جلسه خط پایه، مداخله طی هشت هفته و در پایان نیز سه جلسه مرحله پیگیری اجرا شد. جهت تفسیر و نتیجه گیری از این نمودارها، از تحلیل دیداری، شاخص روند و شاخص ثبات، درصد داده های غیر همپوش (PND) و درصد داده های همپوش (POD) استفاده شد.یافته ها: طی تحلیل دیداری نمودار داده ها، مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بوده است. درصد داده های غیر همپوش (PND) برای سه شرکت کننده به ترتیب برابر با 5/87، 100 و 5/87 بود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش رویکرد مؤلفه های پنجگانه، مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. بر اساس، می توان در کنار سایر روش های آموزشی و توان بخشی نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم، رویکرد مؤلفه های پنجگانه نیز به کار برده شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی، تمایزیافتگی خود و تحصیلات با عملکرد جنسی صورت گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه ی آماری کلیه ی دانشجویان زن متأهل دانشگاه های شهر اهواز بود. نمونه 177 نفر از دانشجویان شهر اهواز بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده، پرسشنامه شاخص عملکرد جنسی زنان، پرسشنامه ی شیوه های رفتاری و پرسشنامه تمایزیافتگی خود بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون انجام شد. نتایج نشان داد که بین سبک دلبستگی ناایمن با عملکرد جنسی رابطه مثبت معنادار، بین سبک دلبستگی ایمن با عملکرد جنسی رابطه منفی معنادار، بین تمایزیافتگی خود با عملکرد جنسی رابطه منفی معنادار و هم چنین بین تحصیلات با عملکرد جنسی رابطه مثبت معنادار وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون با استفاده از روش گام به گام نشان داد که متغیرهای پیش بین توانستد عملکرد جنسی را پیش بینی کنند. این نتایج نشان داد که سبک های دلبستگی، تمایزیافتگی خود و تحصیلات بر عملکرد جنسی نقش موثری داشت. این یافته ها از نیاز به تمرکز بر عوامل رابطه ای و روانی در تجربه زنان از رابطه جنسی حمایت کرد. لذا توجه به این متغیرها در برنامه های پیشگیری، آسیب شناسی و خدمات مشاوره ای و درمانی ضروری است.

سوء مصرف متامفتامین، اعتیادی است که برای ترک یا کنترل آن داروی مناسبی وجود ندارد. لذا این پژوهش با هدف بررسی کارکردهای شناختی و مدل شناختی – اجرایی مغز افراد مبتلا، و مقایسه آن با افراد سالم انجام شد. 60 نفر شرکت کننده به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به طور مساوی در گروههای افراد مبتلا به سوءمصرف متامفتامین و افراد سالم قرار گرفتند. ملاکهای ورودی سن، تحصیلات و مدت مصرف کنترل شدند. داده ها با آزمونهای ویسکانسین، فراشناخت و عملکرد پیوسته بدست آمده و توسط تحلیل واریانس چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که افراد مبتلا به سوءمصرف متامفتامین در فراشناخت، انعطاف پذیری شناختی و توجه متمرکز به میزان معنی داری ضعیف تر از افراد سالم هستند. همچنین، بیشترین تفاوت در میزان فراشناخت و سپس در توجه متمرکز بین دو گروه بود. طبق یافته های بدست آمده، افراد وابسته به سوء مصرف متامفتامین نسبت به افراد سالم در کارکردهای اجرایی ضعف عملکردی معنی داری نشان می دهند. برای نتیجه گیری، مطالعات بیشتری مورد نیاز است؛ اما احتمال دارد، ارتقاء سطح کارکردهای اجرایی مغز، بتواند در کنترل و ترک سوءمصرف متامفتامین موثر باشد.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه خودشناسی انسجامی و ناگویی خلقی در بین دانش آموزان پسر دبیرستانی طلاق و عادی مشگین شهر در سال 95-1394 بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان طلاق و عادی بود که از بین آن ها نمونه ای به تعداد 120 نفر از فرزندان طلاق و عادی به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار سنجش این پژوهش، مقیاس ناگویی خلقی تورنتو و خودشناسی انسجامی(ISK) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) نشان داد که دو گروه از دانش آموزان طلاق و عادی در ناگویی خلقی و خودشناسی انسجامی تفاوت معناداری دارند. همچنین. نتایج نشان داد که بین خودشناسی انسجامی و ناگویی خلقی در بین کلیه دانش آموزا ن تفاوت معنی داری وجود دارد. بنابراین می توان برای کمک به دانش آموزان طلاق به منظور ارتقای توانمدنی ها برنامه های حمایتی در زمینه خود شناسی و ابراز عقاید ارائه داد.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت، بر وسواس دانش آموزان دبیرستانی مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان پسر دبیرستانی مبتلا به وسواس فکری – عملی شهر اصفهان در نیمسال دوم سال تحصیلی 1394-1395 تشکیل می دادند که به دلیل اختلال وسواس فکری و عملی به مراکز مشاوره و روان درمانی شهر اصفهان مراجعه کرده بودند و از طریق نمونه گیری هدفمند 30 دانش اموز انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 دانش آموز و 15 والد) و کنترل (15 دانش آموز و 15 والد) گمارش شدند. گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت را به مدت 28 جلسه مشاوره هفتگی 2 ساعته دریافت کردند ولی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار پژوهش مقیاس وسواس فکری و عملی ییل – براون بود. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت بر علایم وسواس دانش آموزان پسر دبیرستانی مبتلا به وسواس فکری - عملی تاثیر داشته است. بنابراین استفاده از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت بر بهبود وسواس دانش آموزان پسر دبیرستانی مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی موثر است.

هدف کلی از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن بر کیفیت زندگی و شادکامی پرستاران بیماران روانی بیمارستان شهید زارع ساری بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، جزء پژوهش های نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس-آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری را کلیه پرستاران بیماران روانی بیمارستان شهید زارع ساری به تعداد 85 نفر تشکیل دادند، که تعداد 40 نفر (20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل) با استفاده از انتخاب تصادفی در نمونه پژوهش قرار گرفتند و به گونه تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزینی شدند. که قبل و پس از مداخله هردو گروه مورد سنجش پیش آزمون و پس آزمون قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی در 4 بعد و 26 سوال و پرسش نامه شادکامی آکسفورد با 29 سوال استفاده شد. نتایج نشان داد که؛ درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن بر افزایش کیفیت زندگی پرستاران بیماران روانی بیمارستان شهید زارع ساری تاثیر معناداری دارد. بنابراین نتیجه گیری می شود که درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن موجب بهبود کیفیت زندگی و شادکامی پرستاران بیماران روانی بیمارستان شهید زارع شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اثربخشی روان درمانی وجودی به شیوه ی گروهی بر بهزیستی روان شناختی مادران دارای کودکان سرطانی می باشد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل مادران کلیه کودکان سرطانی زیر 13 سال تحت پوشش انجمن حمایت از کودکان سرطانی استان مرکزی می باشد. روش نمونه گیری در دسترس می باشد که 24 نفر از بین جامعه انتخاب شدند و به صورت تصادفی12 نفر در گروه گواه و 12 نفر در گروه آزمایش قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای هفته 2 جلسه تحت آموزش قرار گرفتند ولی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. دادهها با استفاده از پرسشنامه ی بهزیستی روانی کارول ریف، جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها نشان می دهد، تفاوت بین میانگین های دو گروه در مقیاس بهزیستی روان شناختی کاملاً معنادار است. این نتایج بیانگر آن است درمان وجودی به شیوه ی گروهی بر افزایش بهزیستی روان شناختی مادران دارای کودکان سرطانی موثر می باشد.

این پژوهش با هدف بررسی کارایی اموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر میزان پرخاشگری و اضطراب بیماران مبتلا به هراس انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی ، پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. بدین منظورازبین بیماران 20 تا40 ساله مراجعه کننده به برخی مراکز مشاوره و درمانی و کلینیک های روانپزشکی شهر تهران در سال 1394 بودند، وبراساس تشخیص بالینی روانپزشک معالج، افراد مبتلا به اختلال هراس شناسایی شدند وبا استفاده ازروش غربالگری مقیاس های اضطراب اسپیلبرگر و پرخاشگری باس و پری، به شیوه در دسترس ،نمونه ای20 نفر دردوگروه ازمایش(10نفر) وکنترل(10نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. سپس گروه آزمایش به دفعات 6جلسه وبه مدت90دقیقه مداخله درمان مبتنی برپذیرش و تعهد را دریافت کرد و گروه گواه هیچگونه مداخله ایی دریافت نکرد.پس ازاتمام دوره وپیگیری،پرسشنامه ها مجددا در هر دو گروه اجراوداده های حاصل از پیش ازمون ،پس ازمون وپیگیری از طریق آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها بواسطه تاثیر اموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بین نمره های دوگروه تفاوت معنا داری را نشان دادند.با توجه به نتایج پژوهش می توان روش اموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهدرا به عنوان شیوه ای موثر وکارامد با قابلیت کاربرد وسیع دربهبود اضطراب و پرخاشگری در بیماران مبتلا به اختلال حمله هراس به کار برد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان طرح واره درمانی هیجان مدار بر رضایت زناشویی زوجین مراجعه کننده به کلینیک به علت مشکلات زناشویی است. این پژوهش با طرح پژوهشی نیمه آزمایشی، در دو گروه آزمایش(12 زوج) و کنترل (12 زوج) که به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند، انجام شد. در دو مرحله رضایت زناشویی انریچ بر روی آن ها اجرا شد و از تحلیل کوواریانس چند متغیری جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج آزمون اثر هتلینیگ حاکی از تفاوت دو گروه در مولفه ها است که گروه آزمایش در مولفه های پاسخ قراردادی رضامندی، حل تعارض، گذران اوقات فراغت، روابط جنسی، خانواده و بچه ها، برابری جنسیتی و رضایت زناشویی کل، بهبود قابل ملاحظه ای نسبت به گروه کنترل داشته اند. نتایج تحلیل کواریانس پژوهش نشان داد که طرح واره درمانی هیجان مدار بر رضایت زناشویی، کیفیت زندگی و سبک های مقابله ای موثر واقع شده و فرضیات پژوهش اثبات شدند. به کارگیری آن می تواند از سوی مراکز خانواده درمانی، مشاوران خانواده، سایر ارگان ها و سازمان های مرتبط در راستای بهبود وضعیت زندگی خانواده ها مفید باشد.