مطالعات روانشناختی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبار و روایی سازه مقیاس آخرت نگری در دانشجویان معتکف و غیر معتکف دانشگاه تهران انجام شد. نمونه آماری این پژوهش دو گروه دانشجویان معتکف (152 نفر) که به شیوه نمونه گیری هدفمند و دانشجویان غیر معتکف (45 نفر) را شامل بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند،. ابزار پژوهش مقیاس آخرت نگری ابراهیمی-بهرامی احسان بود که اخیراً معرفی شده است. برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی 40 ماده از مقیاس آخرت نگری به شیوه تحلیل مؤلّفه های اصلی نشان داد که این مقیاس از 5 عامل اصلی اشباع شده است. به منظور بررسی اعتبار مقیاس آخرت نگری و خرده مقیاس های آن از روش همسانی درونی (ضریب آلفای کرونباخ) استفاده شد. مقادیر آلفای کرونباخ در گروه معتکف، غیر معتکف و کل نمونه در دامنه 92/0-71/0 قرار داشت که نشان دهنده اعتبار مطلوب این مقیاس بود.

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط سبک های مقابله و حمایت اجتماعی با استرس ادراک شده انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کل دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی را شامل بود که در نیمسال اول سال تحصیلی 86-87 مشغول تحصیل در این دانشگاه بودند. تعداد140 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان جامعه آماری مورد نظر انتخاب و به پرسشنامه های استرس ادراک شده، سبک های مقابله با استرس و حمایت اجتماعی پاسخ دادند. به دلیل ماهیت موضوع از روش همبستگی از نوع پیش بینی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که ادراک منفی از استرس با سبک های مقابله شناختی و رفتاری رابطه منفی و با شیوه مقابله اجتنابی رابطه مثبت دارد. در مقابل ادراک مثبت از استرس با سبک های مقابله شناختی و رفتاری رابطه مثبت داشت. حمایت اجتماعی با ادراک منفی از استرس رابطه منفی، ولی با ادراک مثبت از استرس رابطه مثبتی دارد. همچنین رابطه مثبتی بین حمایت اجتماعی و شیوه مقابله رفتاری وجود داشت، ولی بین حمایت اجتماعی و سبک های مقابله شناختی و اجتنابی رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 28 درصد از کل واریانس ادراک مثبت از استرس را سبک های مقابله و 9 درصد این واریانس را حمایت اجتماعی تبیین می کند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان استرس و نوع ادراکی که شخص نسبت به استرس دارد به میزان زیادی تحت تأثیر سبک های مقابله ای و حمایت اجتماعی است و با وجود سبک های مقابله شناختی و رفتاری و با دریافت حمایت اجتماعی از طرف خانواده و دوستان شخص ادراک مثبتی از استرس پیدا می کند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش تعارض با سرپرست و همکاران در پیوند بین بی عدالتی سازمانی با فرسودگی هیجانی، استرس و رفتارهای انحرافی اجرا شد. روش پژوهش همبستگی (تحلیل ماتریس کوواریانس) و جامعه آماری پژوهش کارکنان یک کارخانه کاشی سازی بودند که از میان آن ها 283 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه های پژوهش، شامل سه پرسشنامه 3 سؤالی برای سنجش بی عدالتی توزیعی، رویه ای و تعاملی، دو پرسشنامه 6 و 4 سؤالی برای سنجش تعارض با همکاران و سرپرست، یک پرسشنامه 5 سؤالی برای سنجش استرس شغلی، یک پرسشنامه 9 سؤالی برای سنجش فرسودگی هیجانی و یک پرسشنامه 15 سؤالی برای سنجش رفتارهای انحرافی (در دو حوزه رفتارهای انحرافی معطوف به همکاران و سازمان) بود. داده ها از طر یق مدل سازی معادله ساختاری برای آزمون برازش دو مدل پیشنهادی اولیه تحلیل شد. در دو مدل پیشنهادی تعارض میان همکاران و سرپرست به عنوان دو متغیر واسطه ای بین بی عدالتی سازمانی با استرس، فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی مطرح شدند. نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که برای هر دو بعد رفتارهای انحرافی معطوف به سازمان و همکاران، تعارض با همکاران و سرپرست واسطه اثرات بی عدالتی تعاملی بر استرس، فرسودگی هیجانی و رفتار های انحرافی هستند و برای رابطه بی عدالتی رویه ای با استرس، فرسودگی هیجانی و رفتار های انحرافی هیچ یک از دو بُعد تعارض با سرپرست و همکاران نقش واسطه ای نداشتند، ولی برای رابطه بی عدالتی توزیعی با استرس، فرسودگی و رفتار های انحرافی، تعارض با سرپرست، واسطه اثرات این بعد از بی عدالتی بر فرسودگی هیجانی، استرس و رفتارهای انحرافی معطوف به سازمان و همکاران بود.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت و سبک رهبری مدیران با بهره وری خدمات آموزشی آن ها در مدارس راهنمایی و دبیرستان های شهرستان اسلام آباد غرب انجام شد. پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود و حجم نمونه متشکل از 70 نفر از مدیران و 210 نفر از دبیران شاغل در واحدهای آموزشی مربوطه بودند که برای سنجش میزان بهره وری و سبک رهبری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های ابعاد پنجگانه شخصیت کاستا و مک کری، توصیف سبک رهبری هالیپن و پرسشنامه تعدیل یافته بهره وری ساعتچی بود. اطلاعات حاصل از اجرای پرسشنامه ها به وسیله ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل همبستگی متغیرها بیان کننده ارتباط مثبت و معنادار بین سبک رهبری ساخت دهی و بهره وری بود. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد که از بین متغیرهای مورد مطالعه، بعد برون گرایی شخصیت و وظیفه شناسی بیشترین سهم را در پیش بینی بهره وری داشتند. نتایج پژوهش حاضر می تواند برای شناسایی ویژگی های شخصیتی مدیران دارای بهره وری بالا استفاده شود و از این طریق به طرح های نظام جانشینی در سازمان کمک کرد. همچنین با توجه به شرایط زمان و با اتخاذ سبک های رهبری مرتبط با بهره وری می توان ارتقای بهره وری مدیران و سازمان را موجب شد.

هدف این پژوهش بررسی رابطه سبک های تفکّر با رضایت زناشویی و بهزیستی روان شناختی در میان دانشجویان متأهل بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان متأهل بودند که از میان آن ها 150 نفر (93 زن و57 مرد) به عنوان نمونه پژوهشی با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی متغیرها از پرسشنامه های سبک تفکّر (استرنبرگ و واگنر، 1992)، رضایت زناشویی (انریچ، 1999) و بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) استفاده شد. رابطه متغیرهای فوق با روش های آمار توصیفی (فراوانی و درصد)، استنباطی (آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل واریانس چند متغیره چند راهه) با نرم افزار spss بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک تفکّر و رضایت زناشویی رابطه مستقیم و معنا دار وجود دارد. همچنین رابطه بین سبک تفکّر قانون گذار و بهزیستی روان شناختی به صورت مستقیم و معنادار به دست آمد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر میزان رضایت زناشویی دانشجویان زن تنظیم شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان زن متأهل دانشگاه های دولتی تهران در سال 1388 بود. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری در دسترس و گمارش تصادفی بود. نمونه 30نفر را شامل بود که به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره (آزمایش ، کنترل) گمارده شدند. برای گروه آزمایش کلاس مهارت ابراز وجود برگزار شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان رضایت زناشویی با میزان ابراز وجود رابطه معناداری دارد. آموزش مهارت ابراز وجود در افزایش ابراز وجود دانشجویان زن از طریق کاهش درجه ناراحتی مؤثر است ، آموزش مهارت ابراز وجود در افزایش ابراز وجود دانشجویان زن از طریق افزایش احتمال بروز رفتار مؤثر است، مؤلّفه های ابراز وجود باهم ارتباط معناداری دارند و آموزش مهارت ابراز وجود بر افزایش میزان رضایت زناشویی دانشجویان زن مؤثر است . شایان ذکر است که بعد از ٢ ماه پیگیری انجام شد و نتایج نشان داد که آموزش مهارت ابراز وجود همچنان اثر خود را حفظ کرده است.

پیشرفت تحصیلی از مهم ترین شاخص های پیشرفت نظام آموزشی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود.در پژوهشی شبه آزمایشی، بانمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 44 دانش آموز دخترسال اول متوسطه انتخاب و پیش آزمون هوش هیجانی بار- آن در میان آن ها اجرا شد که بعد از همتاسازی در نمره هوش هیجانی ، به صورت تصادفی در گروه های کنترل و آزمایش جایگزین شدند(22 نفر در گروه آزمایش و 22 نفر در گروه کنترل). دوره 36ساعته آموزش هوش هیجانی در گروه آزمایش به اجرا گذاشته شد. سپس برای هر دو گروه پس آزمون هوش هیجانی انجام شد. شاخص پیش آزمون و پس آزمون پیشرفت تحصیلی ، معدل نیم سال اول و دوم اول متوسطه بود. تحلیل داده ها به روش تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش هوش هیجانی در افزایش پیشرفت تحصیلی به طور معنا داری(005/0> P) مؤثر بوده است و افزایش پیشرفت تحصیلی را باعث شده است. بنابراین، آموزش هوش هیجانی می تواند یک روش مداخله ای مفید برای افزایش پیشرفت تحصیلی باشد.