مطالعات روانشناختی

موضوع پژوهش حاضر بررسی و مقایسه میزان و نوع استفاده از اینترنت در رابطه با سلامت روان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر مقطع دوم دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 1387بود. برای اجرای این پژوهش نمونه ای با حجم 250 نفر دانش آموز (126 دختر و 124 پسر) به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سلامت عمومی فرم 28 سؤالی گلدبرگ و هیلدگ (1979)، پرسشنامه استفاده از اینترنت المتریف(2000) و پرسشنامه محقق ساخته(1387)، استفاده شد. در این پژوهش از معدل ترم اول دانش آموزان سال دوم دبیرستان به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش ضریب همبستگی، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون شفه و آزمون T مستقل استفاده شد. نتایج این تحلیل نشان داد که بین میزان و نوع استفاده از اینترنت با عملکرد تحصیلی رابطه معکوس معنی دار وجود دارد و همچنین بین میزان و نوع استفاده از اینترنت با سلامت روان همبستگی معکوس معنی داری دیده می شود، اما در این پژوهش تفاوتی بین دو جنس در میزان و نوع استفاده از اینترنت مشاهده نشد. به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد با افزایش میزان استفاده از اینترنت عملکرد تحصیلی و سلامت روان دانش آموزان کاهش مییابد و نیز هر چه افراد استفاده ارتباطی و تفریحی بیشتری با اینترنت داشته باشند عملکرد تحصیلی و سلامت روان آنها کاهش مییابد.

هدف این پژوهش تعیین اثر بخشی زوج درمانگری شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر خودشناسی زوج های ناسازگار بود. طرح این پژوهش از نوع نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. آزمودنی های این پژوهش شامل 90 زوج (180 نفر) به عنوان گروه آزمایشی و 30 زوج (60 نفر) به عنوان گروه کنترل بودند که به صورت تصادفی از میان زوج های ناسازگار مراجعه کننده به دادگاه خانواده یا مراکز و کلینیک های مشاوره شهر تبریز انتخاب شدند. گروه آزمایشی به مدت 12-10 جلسه تحت زوج درمانی شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند. نتایج پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش رویکردهای زوج درمانی شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل خودشناسی زوج های ناسازگار را افزایش می دهند و در این راستا زوج درمانگری اسلامی نسبت به زوج درمانگری شناختی - رفتاری و تحلیل رفتار متقابل اثر بخش تر است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مشاوره گروهی، مبتنی بر رویکرد چندوجهی لازاروس بر بهبود سلامت روان و تقویت حمایت اجتماعی بیماران MS انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه بیماران مبتلا به ام.اس مراجعه کننده به انجمن ام.اس ایران را شامل بود. نمونه متشکل از 24 بیمار که به طور هدفمند با توجه به نوع بیماری(عود-بهبود) و دامنه سنی خاص(35-20) از میان 50 بیمار داوطلب با سطح سلامت روان و حمایت اجتماعی پایین انتخاب شدند و به طور تصادفی 12 نفر در گروه آزمایش و 12 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. طرح پژوهش حاضر، از نوع شبه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار اندازه گیری مورد استفاده در این پژوهش، دو مقیاس سلامت روان و حمایت اجتماعی پرسشنامه کیفیّت زندگی خاص بیماران مبتلا به ام.اس بود، که هردو گروه(آزمایش و کنترل) به این دو مقیاس در پیش آزمون و پس آزمون پاسخ گفتند. داده های جمع آوری شده از طریق آزمون تی مستقل ارزیابی و تحلیل شد. نتایج به دست آمده حاکی از تفاوت معنادار بین دو گروه در سلامت روان و حمایت اجتماعی ادراکی و تأثیر مشاوره گروهی بر گروه آزمایش بود. یافته های پژوهش نشان داد مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد چندوجهی لازاروس با بیماران MS می تواند در افزایش سلامت روان و تقویت حمایت اجتماعی این بیماران مؤثر باشد

هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای شخصیت رانندگان تصادفی و غیرتصادفی بود. این پژوهش با روش علّی- مقایسه ای انجام شد. تعدادآزمودنی ها 208 راننده غیرتصادفی و 201 راننده تصادفی بود که 34 نفر از آن ها بیش از 3 بار تصادف را تجربه کرده بودند و همه آن ها با روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ویژگی های شخصیتی مربوط به رانندگی(IVPE) بود. داده ها با استفاده از آزمون t مقایسه شد. نتایج نشان داد که میان رانندگان تصادفی که سابقه یک تصادف یا بیشتر را داشتند با رانندگان غیرتصادفی که بیش از 3 سال تصادف نکرده بودند در هیچ یک از خرده مقیاس های شخصیت تفاوتی ملاحظه نشد. رانندگان تصادفی با سابقه چهار تصادف یا بیشتر، نسبت به رانندگان غیر تصادفی که بیش از 5 سال تصادف نکرده بودند از ثبات عاطفی بیشتر و خویشتن داری کمتری برخوردار بودند، اما از لحاظ هیجان خواهی و احساس مسئولیت اجتماعی با این گروه از رانندگان تفاوتی را نشان ندادند. شناخت متغیرهای شخصیتی مؤثر در تصادفات رانندگی مسئولان ذیربط را در تشخیص و درمان رانندگان تصادفی مساعدت خواهد کرد.

شخصیت اسکیزوتایپی همایند در وسواس فکری- عملی با پاسخ درمانی ضعیف رابطه نشان داده است. پژوهش های قبلی فرض کرده اند شخصیت اسکیزوتایپی سازه ای همگن است. چنین رویکردی می تواند رابطه اسکیزوتایپی و پیامد درمانی را مغشوش کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر همایندی صفات شخصیت اسکیزوتایپی در درمان شناختی- رفتاری بود. طرح پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری کلیه بیمارانی را شامل بود که در سال های 1386 و 1387 به مراکز درمانی موجود در شهر تبریز مراجعه کرده بودند. نمونه ای به حجم 30 نفر از میان مبتلایان به اختلال وسواس فکری- عملی به روش در دسترس انتخاب و در سه گروه خالص، با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی، و با علائم منفی شخصیت اسکیزوتایپی تحت درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند. ابزار های پژوهش عبارت بودند از: مقیاس وسواس فکری- عملی ییل- براون، مقیاس شخصیتی اسکیزوتایپی، پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی، فرم کوتاه و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلال های محور I در DSM-IV. داده ها با روش های آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد گروه وسواس فکری- عملی همراه با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی در مقایسه با گروه خالص و گروه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی بهره کمتری از درمان می برند و بین دو گروه وسواس فکری- عملی خالص و وسواس فکری- عملی همراه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی در پیامد درمانی تفاوتی مشاهده نمی شود. نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی تأثیرات متفاوتی بر پیامد درمانی اختلال وسواس فکری- عملی دارند. با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم تمایز بین نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی در مطالعات مرتبط با پیش آگهی ضعیف درمانی اختلال وسواس فکری - عملی مورد تأکید است.

هدف اصلی این پژوهش علّی- مقایسه ای تعیین تأثیر نگرش مذهبی و هیجان خواهی بر سازگاری زناشویی دبیران متأهل شهرستان پاکدشت است. بدین منظور 325 نفر از دبیران متأهل شهرستان پاکدشت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته در این پ ژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه های نگرش مذهبی خدایاری فرد (1378)، هیجان خواهی فرم پنجم زاکرمن (1978) و سازگاری زناشویی اسپانیر (1976). داده ها با استفاده از تحلیل واریانس تک متغیری، تحلیل واریانس دومتغیری و تی مستقل تحلیل شد. نتایج نشان داد که تأثیر نگرش مذهبی برمؤلّفه های سازگاری زناشویی معنادار نیست. از بین مؤلّفه های هیجان خواهی، تنها تأثیر مؤلّفه هیجان و ماجراجویی بر همبستگی دونفره سازگاری زناشویی و تأثیر بازداری زدایی بر ابراز عواطف دونفره سازگاری زناشویی معنادار بود، از سوی دیگر تأثیر تعاملی نگرش مذهبی و هیجان خواهی بر سازگاری زناشویی معنادار بود. تفاوت معناداری بین نگرش مذهبی زنان و مردان وجود داشت و در مؤلّفه های هیجان خواهی و سازگاری زناشویی بین دو جنس تفاوتی مشاهده نشد.

پژوهش حاضر با هدف « بررسی مقایسه رابطه جهت گیری دینی (درونی ـ بیرونی) با سخترویی در دانشجویان دختر و پسر » طراحی و اجرا شد. بدین منظور، از جامعه آماری، کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال 1387 که دربرگیرنده 9218 نفر بود، نمونه 132 نفری به صورت تصادفی و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد؛ بدین صورت که ابتدا از بین دانشکده های مختلف واحد علوم وتحقیقات دو دانشکده به صورت تصادفی انتخاب و از هر دانشکده پنج کلاس به روش مذکور انتخاب شدند و پرسشنامه ها در میان افراد حاضر اجرا شد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جهت گیری دینی (درونی- بیرونی) آلپورت و پرسشنامه بررسی دیدگاه های شخصی جمع آوری شد. داده های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل، تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین جهت گیری دینی (درونی ـ بیرونی) و سخترویی، رابطه معناداری وجود داشت. ضریب همبستگی به دست آمده (31/0 - =r) نشان دهنده آن بود که بین جهت گیری دینی (درونی ـ بیرونی) و سخترویی، همبستگی منفی وجود داشت؛ به این معنا دانشجویانی که جهت گیری دینی در آنها بالاتر به عبارتی بیرونی تر بود، از سخترویی کمتری برخوردار بودند. همچنین، نتایج نشان داد که بین جهت گیری دینی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت؛ به این معنا که دختران در مقایسه با پسران، از جهت گیری دینی درونی تر برخوردار بودند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که بین سخترویی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت؛ به این معنا که دختران در مقایسه با پسران، از سخترویی بالاتری برخوردار بودند.