تعارض فرهنگی

قرآن کریم بر اساس شناخت ماهیت انسان، اهداف و ارزش‌هایی که برای او ترسیم می‌کند، در تبیین کجروی عوامل متعدد روان‌شناختی، اجتماعی، حتی فیزیکی و متافیزیکی را دخیل می‌داند. با وجود تأکید محوری قرآن بر شخصیت و ویژگی‌های روانی آدمی از قبیل عقل، غضب، شهوت و همچنین نقش شیطان در این زمینه، سبب نشده است که توجه قرآن به نقش عوامل اجتماعی کم شود. در این نوشتار به بعضی از متغیرهای اجتماعی که در کجروی انسان نقش دارند، با توجه به الهام از آیات قرآن کریم اشاره شده است. از قبیل: همنشینی با افراد و گروه‌ منحرف؛ نقش گروه‌ مرجع و نخبگان جامعه؛ نقش نابسامانی اجتماعی و وضعیت آنومی؛ تأثیر کاهش نظارت و کنترل اجتماعی؛ نقش تعارض فرهنگی و ساختار اجتماعی آسیب ساز جامعه.

امروزه فرار دختران از خانه و مسائل و مشکلات همراه آن از جملة مهم ترین مسائل اجتماعی است که بسیاری از کشورها با آن دست به گریبان هستند. آمارها عموماً از بحرانی شدن این مسئله، به ویژه در ایران، حکایت دارد. این مقاله، که برگرفته از طرحی پژوهشی است، به بررسی وضعیت خانوادگی دختران فراری، به مثابه گروهی آسیب پذیر در جامعه، می پردازد. روش تحقیق در این بررسی توصیفی تبیینی است و در گردآوری اطلاعات از شیوه هایی چون مراجعه به اسناد و مدارک، پرسش نامه، و همچنین مصاحبه در زندان اوین و مراکز بهزیستی استفاده شده است. هدف از این بررسی آن است که، با تکیه بر نظریه های موجود جامعه شناسی، به بررسی شرایط خانوادگی و عوامل تأثیرگذار در وقوع فرار و به تَبَعِ آن ایجاد بزه کاری در میان دختران نوجوان و جوان شهر تهران بپردازد.

هدف از پژوهش حاضر به بررسی انحرافات اجتماعی در قرآن و پیامدهای آن در دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان دلفان در سال تحصیلی 95-94 می باشد این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و از نظر ماهیت موضوع توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه این تحقیق را کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهر نورآباد که در سال 95-94 مشغول به تحصیل بوده اند تشکیل داده است و جامعه آماری پژوهش حاضر 1800 می باشد .950 نفر دانش آموز دختر و 850 نفر دانش آموز پسر (برابر آمار نامه اداره آموزش و پرورش نورآباد) بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی مورگان تعداد302 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. روش نمونه گیری نیز به صورت تصادفی نسبی بود که 142 نفر از دانش آموزان پسرو160نفر از دانش آموزان دختر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از پرسشنامه محقق ساخته انحرافات اجتماعی با طیف 5 گزینه ای لیکرت استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به صورت توصیفی و استنباطی انجام خواهد شد. روش توصیفی، اطلاعات و داده های خام با استفاده از روش های معین طبقه بندی شده و به صورت جداول و نمودار های آماری نشان داده خواهد شد. درقسمت استنباطی،. از آزمون کملوگروف – اسمیرنوف استفاده شده است با توجه نرمال بودن داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شده است .

دانشگاه، به عنوان یکی از مهمترین نهادهای آموزشی کشور، مولد فرهنگ در جامعه است. فهم درست از فرهنگ و بازتولید آن به عناصر قابل قبول جامعه، دانشجو را به عنوان یکی از کنشگران اصلی مواجهه فرهنگ غنی اسلامی ایرانی در مقابل فرهنگ غرب قرار داده است و در این رویارویی، می بایست نسبت به حل تعارض های موجود در دو فرهنگ انتخاب درستی داشته باشد. بنابراین این پژوهش با هدف شناخت علل تعارض های فرهنگی ایجاد شده در دانشجویان با روش کیفی در دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) انجام شده است. روش به کاررفته در این مقاله، روش تحلیل مفهومی و قیاسی بوده و دراین راستا، با 15 نفر از دانشجویان این دانشگاه، مصاحبه عمیق تا حد اشباع اطلاعات انجام شده است. افزون براین، به منظور کامل کردن داده ها و رسیدن به اهداف پژوهش، با 7 نفر از نخبگان و استادان دانشگاه نیز مصاحبه شده است. نتیجه این مصاحبه ها پس از قیاس با داده های پژوهش های گوناگون دیگر در این زمینه، در قالب 8 علت اصلی تعارض فرهنگی در دانشجویان و 6 راه حل رویارویی با این تعارض ها (پیشنهاد) ارائه شده است.

هدف از این پژوهش بررسی سهم مؤلفه های فرهنگی و نیز شناسایی تعارضات فرهنگی در محتوای کتاب های فارسی دوره ابتدایی است. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کمی انجام شد؛ جامعه آماری شامل شش کتاب فارسی بخوانیم در دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1395-1394 بود که به روش تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. مقوله های کدگذاری به شیوه قیاسی نیز مستخرج از مؤلفه های فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی بود که در قالب پنج مؤلفه شامل"ارزش های عمومی دینی و اخلاقی"،"هنجارهای قانونی"،"هنجارهای دینی" ،" نمادهای ملی"و"نمادهای مذهبی" بررسی شد. نتایج نشان داد که تنها حدود 26 درصد از محتوای کتاب های فارسی در شش پایه، دارای مضامین فرهنگی هستند. همچنین مضامین فرهنگی مطرح شده نیز در 84 مورد دارای تعارض با شاخص های فرهنگی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشند. جهت تعیین ثبات و اعتباربخشی به یافته ها، از کدگذار دوم برای بیش از50 درصد موارد استفاده شد که میزان توافق برابر با90/ مشاهده شد. از مهم ترین پیشنهادهای این پژوهش می توان به افزایش و بهبود محتوا در زمینه سه مؤلفه "ارزش های عمومی دینی و اخلاقی" ،"نمادهای ملی" و"هنجارهای قانونی" اشاره نمود.