«همبستگی» در ایرانِ معاصر: تاریخِ یک مفهوم (از دوره مشروطه تا انقلابِ 1357) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این مقاله مطالعه تاریخ مفهوم همبستگی در ایران معاصر است. در این مطالعه استفاده عمومی از این واژه از استفاده آن در علوم اجتماعی تفکیک شده است. مطالعه ما نشان می دهد واژه همبستگی، در زبان فارسی واژه جدیدی است که در دهه 20 جعل شده و رواج پیدا کرده است. اما واژگان خانواده این مفهوم مانند اتفاق، اتحاد، معاضدت و تعاون، برادری و اخوت، از دوره مشروطه و قبل از آن رایج بوده اند. از این میان واژگان اتحاد و اتحادیه و تعاون و برادری تا امروز نیز استفاده می شوند. در ادبیات علوم اجتماعی واژه همبستگی به عنوان معادلی برای solidarity از دهه 40 رواج پیدا می کند. این واژه اغلب در ترجمه و شرح آثار دورکیم دیده می شود. رد دو تفسیر از این مفهوم را می توان در ادبیات علوم اجتماعی این دوره دید. یکی تفسیری متأثر از سوسیالیسم فرانسوی که همبستگی را در کنار تعاون و سندیکالیسم می بیند و آن را امری می داند که باید با مشارکتِ همه شهروندان جامعه ساخته شود. تفسیر دوم متأثر از جامعه شناسیِ محافظه کار آمریکاست که همبستگی را به معنای همنوایی با نظم موجود می داند.Solidarity in Contemporary Iran: The History of an Idea (from the constitutional revolution to the 1979 revolution)
The target of this paper is to study the history of the concept of solidarity in contemporary Iran. A distinction has been made between the everyday usage of this word and its usage in social science as a term of art. Our study indicates that the word “hambastegi” was coined in the 1940s, although synonyms such as “ettefagh”(consensus), “ettehad” (unity), “taavon”(cooperation) and “baradari”(fraternity) were commonly used in the constitutional revolution and before. From these words, unity, union, cooperation and fraternity are being used frequently today. In the terminology of social science, the word “hambastegi” for solidarity has been in use from the 1960’s. The concept is mostly discernible in translations and interpretations of Durkheim’s works. There are two distinct interpretations of this concept in social science literature today. The first, mostly under the influence of French socialist tradition, parallels solidarity with cooperation and syndicalism, and believes it could be achieved through the participation of every citizen in society. The second interpretation is under the influence of American conservative sociology that views solidarity in terms of conformity with the existing order.