مدلی برای تبیین نقش مشارکت در بهبود بهره وری کارکنان بخش دولتی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اگر نگاهی به ادبیات موضوع بهره وری نیروی انسانی و عوامل مؤثر بر آن بیاندازیم، به طور معمول توصیه هایی برای جلب مشارکت کارکنان به چشم می خورد و نتایج پژوهش های مرتبط با این موضوع نیز اغلب، فرضیه ی تأثیر مثبت مشارکت کارکنان در بهبود بهره وری آنان را مورد حمایت قرار می دهد، امّا چرایی این تأثیر کمتر مورد توجه بوده است. این نوشتار تلاش دارد تا چگونگی تأثیرگذاری مشارکت بر بهره وری کارکنان را در قالب یک مدل بیان کند. پژوهش انجام شده از دید ماهیت مسئله اکتشافی، توصیفی و تببینی، از دید هدف کاربردی و از دید نحوه ی گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی است. گفتنی است از تحلیل عاملی مرتبه ی اول و دوم برای بررسی اجزای مدل پژوهش استفاده شده و مدل نهایی اندازه گیری مربوط به تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از روش معادله های ساختاری به دست آمده است. نتایج نشان می دهد که توسعه ی نظام مشارکتی در سازمان، به شکل گیری گروهی از پیش برنده ها که به عنوان پیش برنده های جوهری و رویه ای نامیده می شوند، منجر شده و این پیش برنده ها بهبود شاخص های بهره وری نیروی انسانی را به همراه خواهند داشت. فرضیه های موجود در این خصوص در گمرک جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته اند تا مدل پیشنهادی پژوهش در یکی از مهم ترین سازمان های اقتصادی کشور مورد آزمون قرار گرفته باشد. درنهایت ضمن مرور نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه های پژوهش با ذکر سؤال هایی و ارائه ی پاسخ های آنان به تبیین نتایج پرداخته شده است.