گونه شناسی اطلاعات غلط متنی-ویدئویی در رسانه های اجتماعی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

گونه شناسی متناسب با تحول رسانه ها همواره مورد توجه بوده است. ظهور اینترنت و به طور خاص تر شکل گیری رسانه های اجتماعی، زمینه توجه به گونه های جدیدی را فراهم کرده است. با توجه به اینکه یکی از قابلیت های رسانه های اجتماعی ایجاد محملی برای انتشار اخبار و اطلاعات مختلف اعم از درست و نادرست است، در این مقاله تلاش شد گامی برای دسته بندی آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی از جنبه گونه شناسی برداشته شود. سؤال های مقاله این است که آیا مجموعه ای از آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی می تواند گونه خاصی را به وجود آورد؟ اگر چنین گونه ای شکل گرفت چه مشخصه هایی دارد؟ آیا می توان برای این گونه " زیرگونه" نیز شناسایی کرد؟ برای پاسخ به این سؤال ها، محتواهای نادرست (متنی ویدئویی) منتشرشده در رسانه های اجتماعی بین سال های 95 تا 98 که تارنمای صحت سنجی ویکی هواکس نادرستی آن ها را تأیید کرده بود (داده های تحقیق)، با روش نقد رتوریک تحلیل شدند. نتایج این تحلیل، گونه جدیدی را تحت عنوان " ناواقعیت" با مشخصه های سبکی و ذاتی پیشنهاد می دهد. مشخصه های سبکی این گونه، بر اساس نمونه تحقیق، کوتاه بودن، روایت میانه رخداد، دارای متن و ویدئوی جداگانه با رابطه متقابل و مشخصه های ذاتی این گونه، فقدان صحت در عین درست نمایی، فقدان راه صحت سنجی در مواجهه اول، برانگیزاننده احساس و آسیب رسانی در معنای موسع هستند. همچنین چهار زیرگونه ناواقعیت، ناواقعیت خبری، ناواقعیت سرگرم کننده، ناواقعیت هنری و ناواقعیت ماورایی شناسایی شده اند.